장음표시 사용
91쪽
ω magis illi eobaremus , De. Unde sequitur , habitum justitiae, qui Augustino lib. de nat. & grat. Cap. 7o.
elt caritas ipsa , cum sit animae vita , no a esse qualitatem mortuam, ut opinatur Iansenius. Et Profe-eso habitus voluntatis , utpote asseetiones facultatis vitalis , non possunt non vitam vivere . Iansenius ipse lib. s. de Grat. Chr. sal v. cap. I. pag ΣΟ . Col. a. fassus est, veram , & propriam caritatem eam esse, qua fir , ut operemur jussitiam seu bonum opus , quod - Deus praeeipit nobis; atque adeo I em .... volant te atque actione impleamus : confestimque subjicit :sexcentix Boe locis S. Augustinus tradit. Habemus fatentem reum , nihil frequentius docuisse Augustinum, quam legem impleti per caritatem ; & consequenter Caritatem , quum vera est , actuosam esse, , data Occasione , operantem , sive ipsa actualis .five habitualis nuncupetur & sit ; neque ejus minui, aetivitatem & enerεiam , quum in habitum transit. g. r. Ρrofecto, si quis Scripturae Patrumque .sententias , Omniaque Christianae antiquitatis monimenta adire & consulere voluerit, quae de amore
Dei seu caritate nos erudiunt , vix ulli bi reperiet actualis & habitualis discrimen ; nec tamen inde ilia lud inferri debet , antiquis inexploratam fuisse a-etitum & habituum distinctionem. Augustinus quidem satis perspexit distantiam , quae actualem inter &habitualem Dei amorem intercedit ; novit ille nimirum varios amoris status , & quum in habitu & aD sectu tantum consistit, & quum ad actum proceditaIque ad esseetias procreandos . Docuit enim lib. de
bono conjug. cap. 2I. amorem Dei, aliasque Virtutes,
in hominibus justis , semper quidem habitualiter ,
nec tamen semper adhialiter reperiri: virtutes ait ibi aliquando in opere manifestantur , aliquando habitu latent. Docuit itidem ex sacris literis, amorem Dei, aeque ac rerum caeterarum amores , quum
92쪽
ris consentanea perficere , quoties occasio sese ODLert ; ejusque actuositatem , essicacitatem ac praellantiam minime ab effectibus istis pendere ; neque illius excellentiae quidquam decedere , quum , QPPortunitate seu occasione sublatae, non apparet eXreri quod. hoc illustrat . exemplo , loco mox ind)cato ut mar rii virtus quam ipse perfectam Caritatem existimat, juxta illud Ioa u. cap Is. V. II. --jorem hae dilectionem nemo babet ut animam suanta. iponar quis pro amicis suis emicuit, appaπuirq ω to-Drando passisnea ; sed quam musti sunt in EADEΜVIR TIIT E animi , quibus tentatio des , qua id ,
quod intus es in conspectu Dei , etiam in Bomin cim procedat ; nec tunc eissse incipiat, sed 'tunc innotescat. Iraque victus martyrii , quae persectie caritaris actus est, aliquaudo operatur ., scilicet quum opportuni tas adest ac tunc actualis vocatur et aliquandci ii lato assectu consistit , seu in animi praeparatione. , iquum scilicet deest occasio. Sed utrobique eadem virtus est: in eadem virtute animi . Neque pluris lfieri debet in iis, qui , reapse occasione Oblaza ,: martyrium perserunt , quam tu iis , qui licet actu in perserant , absente occasione . illud perferrentὲu eodemirerum ita tu, nec tunc inciperet, sed tum innoteDeret , & quod jam iutus erat , appareret.
Igitur , ne oratio naec nostra , aut minime Constans, aut numero Platonis obscurior alicui videatur; actus
utique & habitus agnoscimus, sed eas esse entitates a se mutuo distinctas , non admittimus ; neque , ut habitus ad actum transeat , necesse est ei superaddiquidquam , nisi opportunitatem agendi. M. l. Idem sentit S. Doctor de reliquis quo- que virtutibus, honestisque voluntatis hahitibus:
Fides , ait quae per dilectionem operatur , di si non
sit , in quo exterius operetur, in corde xamen illa
93쪽
Expendisti Angeliei haeae re semen tia scit fervens fervatur . Ac generatim asserit, eosdem virtutum habitus operari pro re nata e continentiae viris tutem in balisti animi semper esse debere ; in opere
fisari. Quare de habitu patientiae in Iobo haec habet : tentationis examise . , quod Iarestat intrinsecus ,
per ea, quae forinseus illara sunt, non natum. ψ sed manifestatum es . Generatim porro habitum definivit a Me es habitus , quo aliquid agitur , cum opus vir eum aurem non agitur , potes agi , sed non est
opus . En quo intulit, continentiae virtutem in ha-hitu animi semper esse , in opere autem, pro rerum ac temporum opportunitare, manifestari ; quocis
subdit non es impar meritaem patientis in Petro , μν passus es, , is Ioanna . qui passist non es, ctc. .
3. 73. Caecutiat oportet in luce meridiana , qui non laudatis restimoniis admoneatur , Rugiu i--imi tram verisse in mentem. habitus esse qualitates inertes & otiosas, Ze habitualem caritatem Iine alterius caritatis accessione non operari , prout
sibi suasit lansenius , iis habituum notionibus deceis prus , quas e peripateticorum scholis hauserat. Sientitas alia , seu gratia actualis , produci deberet in
anima, habituali jam gratia seu carirate decorata . . ut operarerur actu , perperam docuisset Augustinus. martyres vitam acta cum languine effundentes, esse in eadem virtute animi, in qua sint illi, quibus temtatio dees; eamdem 8c paris meriti esse patientiam in Perro, qui passus es, ct is Ioame . qui passeus
non es : patientiam Iobi in tentatione non esse xunc natam, sed manifestatam; ad manifestationem autem di operationem , nihil, praeter occasionem . desiderari. Sic veteres omnes philosophati sun I, priusquam emergerent Peripatetici, qui quot de eademmet reconceptiones mente gerere possunt , totidem entia Iatulas commenti sunt; ii porro octavo demum s
94쪽
licis scriptis , iisdemque Avicennae & Averrois . sive
inscitia , sive dolo malo corruptis. nequicquam r clamantibus Parisiensis academiae Patribus , & Gre. gorio IX. rem theologicam magnopere perturbarunt . At cum systemata philosopnica arbitraria sint. religionis veritates ad peculiarem philosophandi m thodum exigendae non sunt f Apostoli . enim & Pa. tres sere nullam habuere philolophicanimi subtilita tum rationem . Imo eos inter , qui prioribus quin- ue ecclesiae seculis enituerunt, aegre vel unum S. atrem reperire dabitur nobili historico, qui recen tiorum peripateticorum verbis 8c sententiis philosoplamus sit; quique ne tantulum quidem Stagiritae Ilacitis adhaeserit. quod haeresum omnium sontem
eroica exutimavit antiquitas. At Eques theologus sibi visus est. ea, quae Patres mi uain excogitarunt
in Patribus deprehendere, quod conspicillis peripateticis uteretur . Consultius Angelicus , qui quam vis furorem veritus eorum, qui magna turba Arist telem colebant ducem & principem, ac seculi genio
sese attemperans. Peripateticorum decreta . nequa.
quam improbaret, scivit raanen & sanxit, I. p.
qu.68. ait I. ut ne certa cum suis Philosophi sententia ad res theologicas excutiendas deligeretur , quam non liceret quandoque respuere; sed omnes quae quidpiam haberem momenti sentem e. conveni n. ter ad fidei dogmata oponereretur; cujus rei te sum ad eat Ee auctorem facit Augusti num lib. a. sip. Gen. Cap. I 8. & lib. II. consess cap. 24. &-Hoc
idem cumulate praestitit ibidem in corP. articuli Α gelicus. Propontis quippe Empedoclis, Platonis, &Aristotelis opinionibus, alteram alteri nequaquam praesert. sed eamdem omnium rationem habet, a que ad sacrarum literarum intelligentiam transfert. Imo, ut ad propositum revertamur, tametsi seri
95쪽
ciat inertes, & nihil habentes negotii, non desunt tamen sole ipso illustriora & clariora ejusdem testimonia, quae nabilibus vim attribuunt effciendi; nam in q. sent. dist. qu.I. art. r. S. ait: Potentia ess, qua possumus aliquid stapliciter: Babitus autem, quo possumus illud bene vel mala; scut intellectits, quo consideramus; scientia, qua bene consideramus: concupiscentia , qua concupiscimus: temperantia, qua bene concupiscimus: intemperantia, qua male. Quibus verbis habitum scientiae non definit, quo possimus bene considerare, neque habitum temperantiae, quo possiamus bene concupiscere; sed eos habitus ad actionem refert: consideramus: concupiscimus. Sed luculentius itidem de amore sive actuali, s sive habituali differit lib. I. coni. Gent. CaP. III. n. . inquiens: ad perfectionem operationis requiritur, quod aliquis constanterct prompte operetur; hoc autem praecipue facit amor, propter quem , etiam dissicilia di gravia, sevia videntur .. Et opu2.61. Cap. . Omnes virtutes quas habitus esse docet ;notrices sunt, quas motores mni aes alia, er fecundo movent: caritas aritem ess quasi
motor primus. Ita pariter I. z. qu. I 6 art. I. ad 2.& 3. & ibid. qu.IΟ9. art.4. S. EX quibus, ut reli- . qua faciamus . ejusdem modi testimonia , colligi
uctest, Angelicum in amore tum actuali, tum haῶDituali, ac praesertim in hoc postremo, agnoscere . non 'unem modo igendi potestatem, seu puram quamque nt adimi potentiam; sed raficacitarem& adiuOsitatem , cuius gratia prompte, alacris , ct Deiliter προ mur . Denique, ni aci Peripateticos, eorumque de hab t bus opinionem pertineant eadem haec teltimonia: At nos hoc. loco de sententia Augiistini, cum histori eo disputamus; eumque Aristoteli non adhaesisse, neque idem de habiti hus cum Phil
lapho illo senssse, quod equitis Theologi somnium 4 est
96쪽
losophorum opinionibus , quod supra retulimus, ultro lubenterque suscipimus, nullatenus solliciti de privatis Ρhilosophorum placitis . 4. Sed ea jam persequamur, quae s.67. in medium protulimus. Quae eo loci exposita sunt do-Cumenta , plane ac dilucide evincunt, assirmari non
posse, hominem esse juitum sine illa Iesu Christi gratia , de qua inita est cum Ρelagianis tractatio id est.
sine inspiratione amoris Dei, aliarumque virtutum quae quum imminet occasio rei bene gerendae, ad uosae sunt & operatrices; idque judicio nominum omnino omnium, ut Scripturam Ρatresque interim praeterea
mus ; quin assirmetur, hominem esse juitum , tametsi undique cor ejus occupaverit iniquitas, ipsaque injustitia . Ubi quippe voluntas Deum non diligat, mundum diligat oportet; quod est injustitiae fc iniquitatis fastigium. Id porro intelligi voliamus de amore, quo quidpiam ut suum ultimum finem appetit voluntas; mirum enim, ut ait Augustinus, lib.t. de PeCC. mer. & rem. cap. 38. se voruntas potes inmsedio quodam ira considere, ut ne bona, nee mala sit.
Aut enim justitiam diligimus, di bona est: si magis
diligimus, magis bona: se minus, minus bona: aut se
omnino non diligimus, non bona est. Quis vero dubitet dicere, voluntatem nulla modo jussitiam diligem rem , non modo sis' malam, sed etiam pessimam voDmtatem. Eodem sensu in enchir. cap. III. protulit: r gnat carnalis cupiditas, ubi non es Dei caritas. Sed& D. Leo serm. s. de jejun. 7. mens cap. 3. inquit et Rationalis animus, qua sene dilectione esse non potes ,
aut Dei amator es, aut mundi. Porro cum Patres
ista proserunt, de amoribus illis loquuntur, quibus aliquid pro summo bono, seu ultimo fine, eligitur; non de illis , qui ex se, & sua sponte rationali naturae conjuncti sunt; nam si feratur voluntas in objectum
97쪽
aliquod, mora liter cutarunt bonum, cujusmodi
foret cooperire nudum, in eoque finem statua I p .stremo sumn , foret iste tum quidem iniquus iamor creaturae seu mundi; non quia ut ait Augustinus lib. Cont. Iul. cap. 3. n. 3Ο. per se ipsum factum, liuod, es nusum operire , peccatum sit; sed de taιι opere non in Domino gIoriari, solus impius negat esse peccaram. g. 7s. Tertium Principium, seu veritas. , quae νitu: af- basis est supra relatae doctrinae de gratia justificante, stist in eo consuit, quod numquam liberi arbitrii Me-be re iniones immutantur, nisi assectones aliae sirperindu-zz-Misis, cantur prioribus oppositae, minimeque consociabiles; aisi inafris modo tamen nulla obveniat mutatio objecto, sio Uemom a incitamentis , quibus ad objectiam amore aut odio oppositi . prosequendum ducamur. Inde illud existit, quod, cum Deus ejusque lex, immutabilis sit; immutabilia quoqBe incitamenta & momenta, quae ad diligendum Deum nobis suppetunt; amor Dei rivique legis,
constans erit & immobilis, usquequo voluntas, Creaturam creatori praeserens, amorem eidem repugnantem in se ipsa excitaVerit. Duaνta ve- β. 76. Quarta Veritas est, quod voluntas moratas: Iun. liri & producere in se ipsa non potest vel unum aut at nullum minimum bonum assectum & motum, nisi Deus eum xere ερ- illi speciatim infundat ; quemadmodum numquam pq corpus actione ira ullam vitalem eliciet. , nisi anima conspiraverat: neque iita actionem, quae propria hominis sit, proseret, nisi Voluntas, quae propria hominis est, consenserit. Quapropter voluntas nostra,
vel ad punctum temporis perstare nequit in dilectione Dei, quin Spiritus Samnus per idem tempus aut momentum eamdem ipsi dilectionem inspiret ;quod admodum urgebant adversus Ρelagianos C stolici, inquientes, gratiam adsutilos auus dari . g. 77. Quinta veritas est, quod Spiritus Sanctus Voluntatem permovens , fac ix ut more seoquem
Deus. Quia a veis ritas et Noa
98쪽
quem natura inserit, ipsa Operetur excitat, allicit, tumat- ita determinat', movet voluntatem ad diligendum Deum. Spretior Samriusque legem . non sine praecognitione boni, quod iisdem actioni his adjacet, quo iere pactae, voluntas ipsa per. aognitionem boni & amabilitatis, quae in i a agat. objectis emicat, ad eorum amorem pertrahitur Volqntati itidem a iustor est..ut ea amplecti tur, quibus Deo placere, eum stibi conciliare, eoque Ianodem potiri in Patria possit; sed ita hoc praeitat, licvoluntasi ipsa noni aliter reliqua: procuraret & conse istari soleat, qtim aliquando diligin, sibique tamquam
finem praestituit . Imprimit eidem etiam atque i ni pirat amorem actuosum. Sc oblata oppωrtunitam Operauistem ,i jurita modum di gradum activitatis suas . in juncat circumstantias aeque ac caeteri amores, qui a . lai voluntat: prodeund, pluae minusve arui eLficaces, sunt, quoad patiuntur cimumstanti , in quasi voluntas conJicitur. M. 78. Permultum autem interest, ut serici ana. 'rumn amadVertamus, quum Spiritus Sanctus honum Omnem Deo motaVOIuntatis motum in nobis gignit, suumque nobis . amorem inspirat, , voluntatem noni pasIiv. tantum se gerere, sed ipsam quoque merere eumdemmethonum motum seu amorem vitaliter 8c libere. Qua
de re optim h Angelicus It v. qu.IO. art.4. S. Deus omnia movet secundum eorum conditionem ἔ itra quod ex causis necessariis , sequantur sectus ex necessitate: ex causis autem contingentibus , sequamur effectum
contingentes. Hoc unum sibi voluit Au ustinus dum lib. de sp. & litr. cap. 3 . protulit: consentire vocationi Dei, vel ab ea dissentire, propriae volantatis est; scilicet nec nostra divinam operationem excludit, qua faeis ut faciamus ; nec divina nostram, prout ex contextu planum fit, & ex lib. de Dono Pers cap. 23s ubi ait: nos ergo volumus, sed Deus in noris ope raor ω veuer nos operamur , sed Deus in mulis os
99쪽
ratur 9 operari. Ipse enim, ut exponitur lib. . ad Bonis cap.6. mirabili dr ineffabili modo fuit ut faeiamur. Non auditis, faciam ut ambuletis ; faciam ut obserreris; postremo faciam ut faciatis Quid adhuc vos in iis Nos quidem ambulamus , verum es , nos observamus , nos facimus ; sed ille facit tit ambulamus , ut observemus, ut faciamus. Item lib. de Grat. & lib. arh. cap. I 6. Certum es, nos velle cui volumus; sed sue facit ut velimus bonum .... certum
es nos facere cum faeimus; sed ille fuit ut faeimmus praebendo vires licae0smas voluntati, qui dixit Eaech. cap. 36ὶ faciam ut in justificationibus meis ambulatis , di judicia mea observetis Dei eis, cto. Heic sorte videri potest Augustinus, ansam praebere stabiliendi gratiam per sese essicacem eo sensu, quo apud Scholasticos emcacia exponitur; scilicet, de gratia quae cum effectu Certissime Co jungitur. Vertim si ea fuisset Augustini mens & sententia , a verbo superlativo abstinuisset , dicendo inearisimas; effcacitas enim, de qua Scholastici, nec comparativum, nec superlativum suscipit. Sed de his alibi fusius. Ρauca dumtaxat adjiciam ex eodem S. Doctore in ejusdem veritatis confirmationem Lib. de Cor. & grat. Cap. I a. ait ipse: tantum quippe Spiritia Sancto accenditur voluntas eorum loquitur de finali sanctorum perseverantia ut ideo possent, quia se voIunt: ideo sc velint, quia Deus non aliqua
indeliberata delectatio, aut entitas a Deo, & a v luntate distincta operatur ut velint; siquidem , ut ait Arausicana Synodus II. can. 9. Quoties bona agimus , Deus in nobis, atque nobiscum, tit operemur, operatur . Profecto apertius exprimi non potuit immediata ipsius Dei operatio, unaque voluntatis nostrae actio.
g. 79. In hanc rem eques Theologus, acri quo praeitat ingenio, animadvertit, itaque subtiliter disserit pag. 396. notis, come dat vir aeu' Apostola, ehe Diqitirso by Corale
100쪽
quella Dio opera solo , dove nella secanda coopera imseme em no . Ergo juxta hujus theologi mentem , cum Deus operatur in nobis velle, ipse solus operatur, & noitra voluntas mere pallive se habet; siquidem ait, quod gratia praeveniens jure vocatur operans, quia per eam solus Deus operatur. Si solus Deus operatur, ergo nihil agunt nec entitatula illa, in qua ab equite collocatur gratia , nec Voluntas. Haec profecto impedita sunt, atque inextricabilia . 8o. Ubi Apotholus ait : Deus es qui oper tur in vobis , velis, voluntatem utique, seu v litionem hominis exprimit; atque haec ab homin
ipso viralite e & libere prodire debet; volitio squi- dein est actus vitalis & liber, qui ab hominis facultate emergit. Hinc Augustinus lib. s. op. imp. n.qet. inquit: ab tuo es voluntas, cujus est volantas; ab homine hominis, ab Angela AngeIi, a Deo Dei: Et, s Deus operatur in homine voluntatem bonam , id utiaque agit, ut oriatur ab illa bona volantas , cuius es
volantas. Qui ita loquitur, Augustinus est; & d gratia operante loquitur; de eadem illa scilicet, quam Apostolus adumbravit verbis illis: Deus vi , qui operatur in vobis , vene; quibus addit de suo Augustinus, non Deum solunt istud operari, sed ab
illo esse volanmatem, cujus es voIunxas; nam se operatur Deus in homine voluntatem bonam, id utique agit, ut oriaturὶab illo bona voluntas, cujus es vo-
Iunias. Quid igitur sibi vult Augustinus lib. de grat.
& lib. arb. cap I7. illis verbis: Ut ergo velimus, sine nobis operatur Ut id percipiatur proderit advertere , quod in eamdem sententiam Angelicus i. 2. F. Ira. art. 2. S. cum distinxerit duo genera n