장음표시 사용
71쪽
temp. Sie in nobis operatur , ut D nos operemur :& supra relata Arausicana Synodus et quoties bona agimus, Deus in nobis, atque nobiscum , υτ opere mur, operatur. At si Deus in voluntatem non ageret, nisi per gratiam illam; quar prout putat Dom. Marchio praeparat dumtaxat voluntatem omnium hominum, ac tantum dat posse; velle autem hominis arbitrio relinquit; non licuisset Augustino dicere: e dubio eredit , proficit; sed ad salvandam libertatem indifferentiar. juxta aristotelicae scholae placita, dicere debuisset: forte credit, forte non credit. μι- An. Nec putare debes, Deum quidem in hei; h is nobis producere Velle & operari, quatenus per en-m diat. istis litatem seu gratiam , quam infundit, facultatem dc
in serunta Virtutem Volendi Praebet; nusquam tamen Deumram abstulis immediate influere, ac facete ut velimus; nam S.
tibertatιssa- Thomas passim in tuis operibus, sed praecipue lib. I. Cont. Gent. Cap.89. peripicuis scripua rarum testimoniis demonstrat, nos a Deo accipere, non solum virtutem volandi, sed εtiam operationem divianam causalitatem , non forum extendi ad potentiam volantatis, sed etiam ad actum ipsus. Sic cap.I48. ejusdem libri evincit; divinam hanc operationem , de qua Isaias cap.26. v. I 2. ait: Omnia opera nostra operatus es in nobis; & Apostolus ad Philip p. cap. 2. U. II. Deus es, qui operatur in vobis ct velle, per cere pro bona voluntate evincit inquam, non excludere a nobis actum voruntatis, sed ipsum praec pue in nobis facere; atque hoc affert rationis mO mentum , videlicet. quod divina providentia , r bus omnibus providet secundum modum eorum ἔ essautem proprium homini, omni rationati creatura , quod voluntarie agat . di suis actibus dominetur .
Hic porro est mirabilis & ineffabilis ille modus , quo Deus, ut prima causa, velle in nobis producit, ac simul essicit, ut voluntas, tamquam causa secun- Dissiligoo by Cooste
72쪽
exerat . Quemadmodum Vero voluntas est vera
causa hujus aetiis, quoniam reapse illum atque immediate producit; ita Deus ejusdem acta vera causa prima est, quoniam ipse pariter reapse dc immediate actum eundem producit, & inessabili modo efficit, ut eum libere voluntas producat. Haec si penitius inspicere non valet eruditus Historicus ; neque AtD
astinus ipse cogitatione complecti potuit, ut fateriebuerit, a Deo haec fieri mirabili di inest ubici
g. 43. Angelicus Doctor S. Thomas, viarria utcumque aperit, & facem praefert, ut de re tam implexa nonnihil animo informare valeamus . Animadvertit ipse I. a. qu. 8O. art. 1. S. Versari quidem aliquando in hominum sermone, voluntatem nostram
permoveri, aut ab objecto quod sese offerat, aut minis, aut praeceptis, &c. sed proprie ipsam non moveri, niti a se ipsa, & a Deo: volantas u duobus moveri potest . Uno modo ab objecto, sicut dieitur , quod appetibile appreΘensum movet appetitumr alio modo ab eo, quod interius inclinat voluntatem , hoc autem non es, nise vel ipsa volantas, vel Deus. Ex quibu paulo infra colligit, daemonem non posse veram esse, ac dici causam peccati eorum, quos ipse tentationibus pulsate non es s eiens causa peccati, neque her exterius oblata, neque illa, qui eam proponit , neque ille, qui persia et . Unde sequitur ,
quod diabolus nou sit causa peccati directe veι fu eienter , sed Dium per modum persuadentis, veI proinponentis appetibile . . qq. Sed longe illustriora sunt. quae in hanc rem producit Qu. 3. de malo art. 3. S. ubi inquit reatio aliquid movens, multipliciter dicitur. Quandoque enim dicitur causa id , quod es persieiens , hao proprie , verὸ eausa dieitur. Rationem imme-
73쪽
ad quam sequitur esse ius; ad actionem autem per eientis, statim esse ius sequitur, non autem ad actio nem disponentis qualis esset gratia illa, quae voluntatem dumtaxat praeparat in lenia, quem Hii toricus comminiscitur vel consulentis, vel imperantis .... Sic ergo dieendum es, quod diabolas humani peccati causa esse potes per modum disponentis, vel persu dentis interius aut exterius, aut etiam principientis .... sed per modum perficientis, eausa peccati esse non potes. Et post pauca recolens illud, quod vo- Iunias ad aliquid inclinari dieitur dupliciteri uno modo ab exteriori, alio modo ab interiori ...... ω quod ab interiori movetur voluntas, sicut ab eo , quod producit ipsum voruntatis aestim ; hue tandem rem deducit & claudit et relinquitur ergo , quod causa perficiens di propria voluntarii seisis , Fefotum, id, quod operatur interius ἔ Hoc autem ni-Biι aliud esse potest, quam ipsa voluntar scue ea aseeunda, , Deus sicut causa prima . . sic ergo motus volantatis directe procedit a voluntate , ct a Deo non ait: ab entitate creata, quae sit gratia voluntatem praeparans , juxta notionem Historici qui es votantaris Oausa, qui DIus in voluntate ope ratur , ct voluntatem inclinare potest . in quodcumque voluerit. Non video, quid Iuculentius asserti queat, quid nitidius & enucleatius ad evellendum, quod mente gerit nob. Historicus idolum gratiae, qua praeparatur a Deo voluntas. An quod de S. Augustino commentus est, id ad sanetum quoque Thomam referre audebit, eumque ira locutum reponet pcr costivar Pumilia pag. 39 . n.2. Num Angelicus quoque adduce tin taI sentimento, comepens er retrorico, piti tino , ehe come moraι Mitrina
pag.4I6. n.2.ὶ sane ex divi Thomae doctrina, Deus proprie appellari nequit causa & author bonorum
74쪽
motuum voluntatis , actuum fidei, amoris Dei, lec. si voluntatem dumtaxat m eat per gratiam seu en intitatem, quam sibi cudit aristotelicus iste Theologus; siquiaem tradit Angelicus, eam solam propriὸ
causam esse , quae movet per modum perficientis , ad
cuius actionem satim sequitur esse Tur imo, prout ipsemet ibidem subjicit in responsione ad 3. ad quam
ex necessitate sequitur esse iusi quae tamen necessitas Non absioluta , nec antecedens est, sed ex necessa oria actionis cum proprio de proximo termino seu essediti connexione pendet ac ducitur. Quippe ex hypothesi quod Deus voluntarem moveat, neCes,
fario Consequitur ,.voluntatem moveri, nec OPPOs, Lum Concipi mente ullatenus potet .
F. 43. Ex praelaudatis duobus quasi axiomatubus . at certe estatis Angelici Doctoris . necessariodi manat, nullam creaturam ita agere posse in v Iuntatem, atque in volu utate, ut ejus motum proprio & vere producat. Istud Porro consectarium innumeris in locis comprobat Angelicus. Interea saris superque es ex momentis Compluribus, unum proferre. Articulo nono qiuestionis, quae eas inter, iras de veritate inscripserat, vigesima secunda el . sibi disputandum a mit: Utrum aliqua creatura pine immutare voluntatem, vel imprimere in ipsam . Adnotat primo, Voluntatem moveri posse per m
dum objecti. M per modum causae essicientis seu
his illis: Voluntas a duobus moveri potes. Uno modo ab objecto alio modo ab eo quod interius inctinat votantatem ad volandum. Deinde haec habet: μα- solum nulla creatura potes cogere voluntatem, agendo in ipsam, quia boe nee Deus poterat; sed nec etiam potes directe agere in voluntatem, ut eam immutet necessario, vel quatitereumque inelinet, quod Demν
potest; hoc ita manifestum fecit: ex parte volant
75쪽
ratis ad pleniorem Tridentina Synodi textu explicaιio.
tis, mutare actum volantatis non potest, nisi quod operatur intra voluntatem; , hoe est ipsi voluntas, id quod es causa esse voluntatis; quod secundum μdem solus Deus es . . 46. Illud consideratione dignissimum est ,
quod S. Thomas heic sententiam suam non Contraxit ad creaturam solam , quae seret substantia, aut
ut schola loquitur Gens in se subsissens, cujusmodi
esse possent angelus & homo; sed eam generatamaad entitatem vel Armam qualemcumque ProtraXlt, quae ad creaturarum Classem quoquo modo pertineret, utut tamquam divinae omnipotentiae initrumen- tuin suineretur. Quo fit, ut nulla animum subire
possit forma & species illius gratiae, quam efficacem
di generalem praedicat nob. Historicus, ut quae Ο-nibus conseratur, de omnium hominum voluntates
praeparet, idoneasque reddat ad secundam specialem gratiam promerendam, prout ipse philosophatur . β. 47. Haec Angelici documenta plane dirimunt controversiam, illiusque argumenti vim omnem elevant, quod supra β. 3 s. relatum est. At enim si ad actionem Dei, seatim di ex necessitate sequitur effectus prout β. . ex Angelico qu. 3. de malo art. 3. S. demonstratum est; Concludamus oporret , non posse voluntatem impedire, quominus, dum Deus voluntati amorem suum inspirare vult, sibi eumdem inspiret; sed dumtaxat posse inspiratum amorem impugnare ac extinguere, vehementiori mundi am re in se excitato. β. 48. Heic in eos inquirendum est, qui sese in fraudem impellunt, dum putant, Caritate inflammari neminem praeter justos . Manifestum est, saepenumero, ubi de caritate sermo est, eum intelligi Dei amorem, qui in voluntate dominetur, & amorem alium quemcumque antecellat. Vehram S. Augustinus ista caritatis, amoris, dilectionis vocabula
76쪽
indiscriminatim sumens tamquam synonima , quemadmodum plures sunt amoris de dilectionis gradus,
pro varia ejusdein in animis nostris ratione, ita ia arios in caritate gradus agnoscit, adeo ut de ipsa pronunciaverit in lib. de Nat. & Grat. Cap. 3o. Caritas inchoata, inchoata finitia es: caritar provecta , pr
vecta jussilia vir caritas magna, magna finitia es rearitas perfecta, perfecta justitia es, &c. Itaque ,
si quando velit Deus duos ex. gr. amoris aut Carit iis gradus homini inserere, non poterunt eoder
initanti non esse in homine duo illi gradus caritatis; nec tamen idcirco is appellabitur justus, si forte in
eo dominentur Tres gradus amoris erga creaturas δquem quidem amorem ex se elicere temper potest creata voluntas. Id innuunt Tridentini Patres, Sest .si cap.s. Cum inquiunt, quod tangente Deo cor Bominis per Spiritus lancti illiaminationem .... inspirationem
illam recipiens. abjicere potes. Hoc est, expugnare ac delere inspiratum amorem potest, excitato in se Perverso amore opposito; sed impedire tamen munime potest, quominus Deus eum inspiret. Sic iidem definiunt ibidem Can.4. Iuberum arbitrium, a
Deo motum di meitatum, posse dissentire, si veIit pnon ita sane, ut impediat quominus a Deo move tur se excitetur, c neque enim omnipotens foret Deus, si creatura ejus voluntati vim inferre aut obsistere posset a sed quia motum contrarium, inspirato validiorem, in se producere potest. 49. Satis, vel eriam nimium a proposito di- Peaductam gessi sumus, sed longius aberrare nos juilit eques Gratia noti storicus, ut anticipationes, quibus imbutus, ad 'em Trid. conscribendam historiam theologicam animum ap ' με Pulit, penit lis expungeremus. Iam tandem exequa
mur id, quod propositum erat β. o. ac dii genter ostendamus, gratiam, de qua cum Pelagianis disce-PIaium est, quamque ecclesia perdocuit, consistere in
77쪽
in illa Dei actione, isqva clunotem suum , cujusque salutaris altionis principium, in nobis Deus ipse producit . Evicimus supra ν eamdem illius notionem traditam olim suisse a Patribus Concilii Africani, ab Innocentio I. &a Patribus Sysodi Arausicanae. II.
Nunc vero contendimus, i hac ipsa gratiae notione . tamquam inconcussu principio , usos esse Tridenti nos Patres, quo Protestaurium errorem. Ian lenii postmodum conatibus extumulat uiri consigerent; in
eo positum, quod justis ipsis impollibile interdum sit
divinae legi parere. MIL.6. cap. II. Uerbis ab Augustino mutualis ex lib. de nat. & Maet. Cap. 43. SyDO dus ita inqaitur: Nemo temeraria D a Patribus suo a risemate prohibita voce utatur, Dei pracepta, θοωmini iussi aen ad obervamdum esse imposbilia ; nam Deus , o ilia non jubet; sed jubendo monet , ct facere quod pQs, ct petere quod non pins, ct a stimur Mi possa. c. . . qui enim sunt Atii Dei i iiii est, iustificati risiuim diligunt ; Qui autem diluum
eum. ut ipsemet restatur , servant sermoner eor. Huc Synodus perspicue revocat vim di virtute omnem, quam ad mandata Dei implenda justi accipient; revocat inquam eam vim ad amorem Dei ,
Iem in justorum cordibus jugiter Spiritus Sanctus istundit, adeoque in omnibus justis reperitur 9
. so. Ex hac divinae gratiae notione, ex ii, Oui4 e omnibus , quas supra,s. produximus, isti ' '' iliat , interiorem illam voluntatis grati*m s ' quam per Iesum Christum ad legem servandR accipimus , quaeque consilit in infusione, dono, seu inspiratione amoris illius . quo bonum cognitum Con ' sectamur communiter & universim justis omnibus
inesse. Inde quoque constat, hunc amorem num quam non actuosum &. datis occasionibus, agentem
esse in hominibus justis, pro rata portione justitiae,
78쪽
seu juxta ejus activitatis gradum . Quemadmodlim vero suis in actionibus , 1 uiti semper hujus gratiae praesidio indigent, ita quotiens non a Deo per peccatum priores ipsi sponte desciscant, numquam amorem illum eisdem inspirare desinit Deus, prout loco mox indicato declarant Tridentini Patres , verbis
ex Ausui ino, lib. de nat. & Grat. cap.26. desumptis; imo continentεr tantum inspirabit amoris , quantum necesse est ad exercendas actiones congruentes gradibus eorum jultitiae & virtuti, qua exornantur divinittis: aut saltem , quantum satis sit, ud petatur a Deo inCrementum , quod ad opera , Iae praesentes eorum vires superant, exere rida esideratur e facere , quod pins perero quod nonis
. yr. Eaedem notiones manifestum faciunt , aptos quoquomodo ad hujusmodi gratiam adipiscendam eos etiam esse , qui pia fide, quae ad invoca dum Deum adducit, incipinni sibi viam aperire ad justificationem. Rem ita se habere sibi facile suad bit , quisquis expositas gratiae Iesu Christi notiones suprema mentis acie perpenderit. Quis enim justum audebit dicere bominem , qui cum rationis Mlibertatis compos sit , Deum non cognoscat , DNum ejusque legem non pω creaturis omnibus dilii e t Quomodo justus dicetur homo , quin Spiritusanctus aliquod in eo cieat desidetium spirituale- . quo castigentur ta re Mantur desideria carnis Iu stusne sine Spiritu Iesu Chetisti, in quo , ut ait Apostolus . clamamus Abba, Pater , ic in quo experiamur affectum orationis & amoris Iustusne sine cos Ie sit illa sapientia, de qua praeclare Apostolus Iac bus in sua canonica epistola cap. 3. V. I . sine illo Dei & proximi amore , qui a Chri ilo praescribi me , quique tacit, ut divinae legis mandata reliqua custodiamus ii veto tali amore formatus fuerit ,
79쪽
T Rιboratur aliis testimonias hae no
legem divinam , ut fert eventus , servandam ue- cessaria λβ. set. Quam germanae ac legitimae sint , quas praejecimus divinae gratiae notiones , ea quoque patefaciunt , quae a Patribus & Conciliis a civersus Pelagianos prodita sunt; negant enim, gratiam hanc bonis , & malis , justis ac peccatoribus eue cCmmunem. sed Christianorum dumtaxat propriam esse
volunt. Ita Africani Episcopi , inter quos Augustimus epist. 177. Olim 9 s. ad Innocentium , volunt , gratiam hanc ejusmodi esse, quae bonos uiscernat a malis , non quae communis sit bonis dr malis. Dicunt, eam esse gratiam , qua jussi amur ab iniquitate, di qua salvamur ab infirmitate . . . . Non quam cum impiis Babemus communem . . . . qtia CBrissiani ct μlii Dei stinatis . . . . quae est propria Christianorum , ,e. esse gratiam spiritualis generationis seu regenerationis, ut ex Ambrosio sueer Esaiam docet Augultinus , lib. 2. conr. Iulian. Gratiam , quae justifieat peccatores r 'uae Omnium justorum est: quae in baptismate suscipitur : propriam esse eorum , de quibus Apostolus ad. Rom. cap. 8. V. I 4. ais r quiactimque viriru Dei aguntur . si sunt filii Dei r eam esse, quae ad peculiarem quamcumque actionem α Deo nobis confertur , ad sngulos actus datur : ac tandem inquiunt , eam esse Gratiam , quam Deus
continenter insundit justis , ut pie vivant; nec desinit inspirare , nisi Deum ipsi primitus deserant , juxta celebre illud emtum Augustini de nat. &Grat. 26. a Tridentinis Patribus consecratum Sess. o. cap. II. Deus sua gratia semel Iustificatos non deserit , nisi ab eis prius riseratur , ut pie semper justeque vivatur. Ubi locorum , quos attulimuS, Pr
cul dubio ii loquuntur de gratia iustorum; & de illa, cujus ad bene agendum necessitas ab ecclesia adve
80쪽
sus Pelagianos declarata est. Hujus gratiae initium testant ut Concilia & Patres consiuere in ipsa fide per quam, dum convertitur homo , aci justificationem disponitur atque in oratione , qua Dei gratia , dc misericordia efflagitatur. g. 13. Evellendus heic est ex animo equitis historici scrupulus, qui forte ex variis locutionibus, quibus Patres ad tuendam Iesu Christi gratiam adversus Pelagianos usi sunt, emergere posset. Non pauci enim illam esse asIerunt , quae in baptismate
tum quoque recipitur , quum ad agendum nondum homines sunt comparati : eandem contra ajunt alii Conferri ad unam quamque actionem et ad singulos actus datur , ut habetur epist. xo6. ad Paulin. 8
Io7. ad Uital. Versim qui non omnino jejunus de hospes sit in ecclesiae Patrumque doctrina de bapti Lmatis gratia , facile animadvertet , dictiones litas , quamvis sibi invicem adversari videantur , eodem tamen pertinere , ac sbi usquequaque Consentaneas esse. Quandoquidem ecclesia & Ρatres , quibus f Iemne est phrases ab scripturis sacris corrosar sVocabulis regen. rationis , generationis spiratualis , secundae nativitatis , adoptionis, me quae in bapti Gmate Confertur, non ea tantum innuere volunt bona , quae eodem temporis puncto cum baptismate recipiuntur , qualia sunt, integra peccatorum remissio , perfecta cum Deo reconciliatio , inhabitatio Spiritus Sancti in cordibus nostris, inspiratio virtutum, cujusmodi iis accidere possunt, quibus nondum licet per aetatis desectum agere sed ad eamdem baptismatis gratiam referunt auxilia , dona ,& bona omnia , quae nostri juris facimus per baptium alis gratiam , qua Concorporamur cum Christo.
Ex quo, ut Patres & Concilia sentiunt, illud etiam existit , quod vita ipsa aeterna, dc resurrectio haberi debeat ut cumulata & expleta gratiae in haptio