장음표시 사용
481쪽
huic suae parti recte dominetur, et fiat quasi conjugalis in
se ipso, ut caro non concupiscat adVerSus Spiritum, sed spiritui sub lugetur, id est, concupiscentia carnalis non ad- Versetur rationi, sed potius obtemperando desinat esse carnalis, opus habet perfecta sapientia. Cujus contemplatio quia interior est et secretior, et ab omni sensu corporis remotissima, Convenienter etiam ista soporis nomine intelligi potest. Τunc enim ordinatissime caput mulieris vir est, cum caput Viri est Christus, quae Sapientia est Dei. XVII. Sane in locum illius costae carnem adimplevit, ut hoc nomine insinuaretur dilectionis affectus, quo diligit unusquisque animam suam, et non est durus ut eam
contemnat quod diligit quisque cui praeest. Non enim
sic nominata est caro isto loco, ut carnalem Concupiscentiam significet, sed isto modo potius, quo Propheta dicit, auferri populo cor lapideum, et dari cor carneum . Hoc modo enim dicit etiam Apostolus Non in tabulis lapin deis, sed in tabulis cordis carnalibus'. aliud est quippe propria locutio, aliud sigurata, qualis ista est quam tractamus modo Quapropter et si visibilis foemina secundum historiam de corpore viri primo facta est a Domino Deo, non utique sine causa ita facta est, nisi ut aliquod secretum intimaret. Num enim aut limus defuit, unde foemina formaretur aut si Vellet Dominus homini vigilanti costam sine dolore detrahere non posset Sive ergo ista sigurate
dicta sint, sive etiam sigurate facta sint, non frustra hoc modo dicta vel facta sunt, Sed Sunt plane mysteria et sacramenta, sive hoc modo quo tenuita nOStra conatur , Sive aliquo alio meliore, secundum Sanam tamen fidem, sunt interpretanda et intelligenda. XVIII. Vocavit ergo mulierem suam Vir, tanquam pOtior inseriorem, et dixit: Moc nunc os de Ossibus meis,
482쪽
, et caro de carne mea 4 Os de ossibus, fortasse propter fortitudinem et caro de carne, propter temperantiam. Hae namque duae virtutes ad inferiorem animi partem, quam prudentia rationalis regit, docentur pertinere. Quod autem dictum est Haec Vocabitur mulier, quoniam den Vir suo sumpta est, s ista origo nominis et interpretatio
in lingua latina non apparet. Quid enim simile habeat mulieris nomen ad Viri nomen, non invenitur. Sed in hebraea locutione dicitur sic sonare, quasi dictum sit Haec Vocabitur Virago, quoniam de Viro suo Sumpta St. Nam virago vel Virgo potius habet aliquam similitudinem cum Viri nomines mulier autem non habet: sed hoc ut dixi)linguae diversitas facit. XIX. Quod autem additum est: si Belinquet homo pa-norem et matrem, et adhaerebit uxori suae, et erunt duon in Carne una , quomodo reseratur ad historiam non invenio, nisi quod plerumque in genere humano ista contingunt sed tota prophetia est, cujus Apostolus meminit, dicens Propter hoc relinquet homo patrem et matrem, et adhaerebit uxori suae, et erunt duo in carne una Sa-n cramentum hoc magnum est Eg0 autem dico in Christo,s et in Ecclesia M. , Quod Manichaei si non caeci legerent, qui per Epistolas apostolicas multos decipiunt, intelligerent
quomodo accipiendo sint Veteris es tamenti scripturae, nec tam sacrilega voce auderent accusare quod nesciunt. Quod autem nudi erant fidam et mulier ejuS, et non confundebantur, simplicitatem animae castitatemque significat. Nam et Apostolus ita dicit: Ἀptavi vos uni viro vir- η ginem castam exhibere Christo time autem ne sicut η serpens Evam sesellit versutia sua, ita corrumpanturn mente Vestrae a Simplicitate et castitate, qud est in
483쪽
XX. Serpens autem significat diabolum, qui sane non erat simplex. Quod enim dicitur sapientior omnibus hestiis, figurate insinuatur ejus versutia Non autem dictum est, quod in paradiso erat serpens, sed erat serpens inter bestias quas fecit Deus . aradisus namque beatam Vitam, ut superius dixi, significat, in qua jam non erat Serpens, quia jam diabolus erat et de sua beatitudine ceciderat, quia in veritate non stetit. Nec mirandum est quomodo mulieri loqui potuerit, cum illa esset in paradiso, et ille non esset non enim aut illa secundum locum erat in paradiso, sed potius secundum beatitudinis affectum aut etiamSi locus est talis, qui paradisus vocetur, in quo corporaliter Λdam et mulier habitabant, etiam diaboli accessum corporaliter intelligere debemus Non utique, sed spirital, ii ter, sicut Λpostolus dicit, secundum principem potestatis aeris, spiritus qui nunc operatur in siliis disti dentiae . Numquid ergo visibiliter eis apparet, aut quasi corporeis locis accedit ad eos in quibus operatur P non utique, Sed miris modis per cogitationes suggerit quidquid potest. Quibus suggestionibus resistunt, qui Vere dicunt, quod item dicitApostolus: Non enim ignoramus astutia ejus δ. v Quomodo enim accessit ad Iudam, quando ei persuasit ut Dominum traderet numquid in locis, aut per hos oculos ei visus est sed utique, ut dictum est, intravit in cor ejus . Repellit autem illum homo, si paradisum custodiat. Posuit enim Deus hominem in paradiso, ut operaretur et CuStOdiret quia sic de Ecclesia dicitur in Canticis canticorum :
Hortus conclusus, fons signatus quo utique non admittitur perversitatis ille persuasor. Sed tamen per millierem decipit non enim etiam ratio nostra deduci ad con-Sen Sionem peccati potest, nisi cum delectatio mota fuerit
484쪽
in illa parte animi, quae debet obtemperare rationi tanquam
XXI. Etiam nunc in unoquoque nostrum nihil aliud agitur, cum ad peccatum quisque delabitur, quam tunc actum est in illis tribus, Serpente, muliere et Viro. Nam primo sit suggestio sive per cogitationem, SiVe per Sensus corporis, vel Videndo, Vel tangendo, Vel audiendo, vel gustando, Vel olfaciendo quae suggestio cum facta fuerit, si cupiditas nostra non movebitur ad peccandum, excludetur serpentis astutia si autem mota fuerit, quasi mulieri jam persuasum erit. Sed aliquando ratio viriliter etiam
commotam cupiditatem refrenat atque compescit. Quod cum sit, non labimur in peccatum, Sed cum aliquanta luctatione coronamur. Si autem ratio consentiat, et quod sit,ido commoverit, faciendum esse decernat, ab omni Vita beata tanquam de paradiso expellitur homo. Iam enim peccatum imputatur, etiamsi non subsequatur factum quoniam rea tenetur in ConSensione conscientia. XXII. Quo autem modo serpens ille peccatum perSuaserit, diligenter considerandum est, pertinet enim maxime ad nostram salutem : nam ideo haec scripta sunt ut jam talia caveamus. Nam cum interrogata mulier respondisset
quid eis praeceptum esset ait ille u Non morte moriemini: n sciebat enim Deus, quoniam qua die manducaveritis ex , illo, aperientur oculi vestri, et eritis sicut dii scientes bonum et malum Videmus his verbis per superbiam peccatum SSe persuasum: ad hoc enim valet quod dictum est ussiritis sicut dii., Sicut etiam hoc quod dictum est: Sciebat enim Deus, quoniam qua die manducaveritis ex eo, aperientur oculi vestri , , quid hic intelligitur nisi
persuaSum esse, ut sub Deo esse nossent, sed in Sua potestate potius sine Domino, ut legem eiu non ObSerVarent,
485쪽
quasi invidentis sibi ne se ipsi regerent, non indigentes illius interno lumine, sed utentes propria proVidentia, quasi oculis suis ad dignoscendum bonum et malum, quod ille prohibuisset Hoc est ergo quod persuasum St, ut
suam potestatem nimis amarent, et eum Deo esse pares
vellent, illa medietate, per quam Deo subjecti erant, et corpora subjecta habebant, tanquam fructu arboris constituto in medio paradisi, male uterentur, id est, contra legem Dei atque ita quod acceperant amitterent, dum id
quod non acceperant, usurpare Voluerunt. Non enim accepit hominis natura, ut per suam pote8tatem Deo non regente beata sit quia nulla regente, per suam potestatem beatus esse Solus Deus poteSt.
XXIII. Et vidit, inquit, mulier, quia bonum est
lignum ad escam et quia bonum est oculis ad viden-n dum et cognoscendum , Quomodo videbat, si clausi erant oculi Sed hoc dictum est, ut intelligeremus eos Ocul OS SSe apertos, posteaquam de fructu illo acceperunt, quibus se nudos videbant, et displicebant sibi, id est, oculos astutise, quibus simplicitas displicet. Cum enim quisque ceciderit ab illa intima et secretissima luce veritatis, nihil est unde velit placere superbia, nisi fraudulentissimulationibus. Hinc enim et hypocrisis nascitur, in qua multum sibi videntur cordati, qui potuerint fallere et decipere quem voluerint. Dedit enim mulier Viro suo, et manducaVerunt, et aperti sunt oculi eorum, de quibus jam dictum est et tunc viderunt quod nudi essent, sed oculisper ersis, quibus illa simplicitas quae nuditatis nomine Significata est, erubescenda videbatur. Itaque ut jam non essent simplices, fecerunt de foliis sic sibi succinctoria, tanquam tegentes pudenda sua, id est, occultantes implicitatem, de qua jam erubescebat astuta Superbia. Folia vero sic pruritum quemdam significant, si hoc bene
486쪽
in rebus incorporeis dicitur, quem miris modis animus patitur cupiditate et delectatione mentiendi. Unde etiam latine salsi dicuntur, qui ocari amant. In jocis autem utique simulatio principatum tenet. XXIV. Itaque cum deambularet Deus in paradiso ad vesperam, id est, cum ad eos jam judicandos veniret, adhuc ante poenam eorum, deambulabat in paradiso'. id est, quasi movebatur in eis praesentia Dei, quando jam ipsi stabiles in ejus praecepto non erant; et bene ad Vesperam, id est, cum jam ab eis sol occideret, id est, auferretur ahois lux illa interior veritatis audierunt Vocem ejuS, et abSCOnderunt se a conspectu ejus. Quis se abscondit a conspectu Dei, nisi qui deserto ipso incipit jam amare quod suum est Iam enim habebant cooperimenta mendacii: qui autem loquitur mendacium, de suo loquitur. Et ideo ad arborem se dicuntur abscondere, quae erat in medio paradisi, id est, ad se ipsos, qui in medio rerum infra Deum
et supra corpora ordinati erant. Ergo ad se ipsos absconderunt se, ut conturbarentur miseris erroribus, relicto lumine veritatis, quod ipsi non erant Particeps enim Veritatis potest esse anima humana ipsa autem Veritas Deus est incommutabilis supra illam. his ergo veritate quisquis aVersus est, et ad se ipSum conVersus, et non de rectore atque illustratore Deo, sed de suis motibus quasi liberis exultat, tenebratur mendacio quoniam qui loquitur mendacium, de suo loquitur atque ita turbatur, et vocem illam Prophetae manifestat, qua dictum est: radu me ipsum anima mea turbata est . Itaque jam interrogatur Adam, non Deo nesciente ubi esset, sed cogente ad confessionem peccati : non enim et Dominus Jesus Christus tam multa, quae interrogabat, nesciebat. ReSPOndit autem Voce ejus audita, abscondisse se, quoniam nudus
487쪽
esset. Iam miserrimo errore respondit, quasi Deo posset
displicere nudus, sicut eum ipse fecerat. Est autem hoc erroris proprium, ut quod cuique displicet, hoc etiam Deo displicere arbitretur. Illud autem sublimiter intelligendum est, quod Dominus ait: si uis nuntiavit tibi quod nudus η esses, nisi quia ab illa artiore de qua dixeram tibi, ex η illa sola ne manducares, ex illa manducasti λ η Nudus enim erat a simulatione, sed vestiebatur luce divina. Unde aVerSus et ad se ipsum conversus , quod significat de illa arbore manducasse, nuditatem suam vidit, et displicuit
sibi exio quod non habebat aliquid proprium.
XXV. Deinde jam more super his in se non accusat quod consensit mulieri, sed in mulierem refundit culpam suam et sic subtiliter quasi de astutia quam miser Onceperat, Voluit ad ipsum Deum pertinere quod peccaVit.
Non enim ait: Mulier dedit mihi : sed addidit dicens: i Mulier quam dedisti mihi'. , Nihil est autem tam familiare peccantibus, quam tribuere Deo velle undecumque aecusantur et hoc de illa vena superbiae, ut quoniam sic homo peccaVit cum vult esse par Deo, id est, liber esse ab ejus
dominio, sicut ille ab omni dominio liber est, quoniam ipse est Dominus omnium; quoniam in majestate par illi esse non potuit, jam lapsus et jacens in peccato suo, parem sibi
eum facere conetur Vel potius illum vult ostendere pec-CaSSe, Se autem esse innocentem. Et mulier interrogata refert culpam in serpentem quasi aut ille sic acceperat UXOrem ut ei Obtemperaret, et non potius ut ipsam sibi obtemperare faceret aut illa non poterat Dei praeceptum potius custodire, quam Verba serpentis admittere. XXVI. Iam serpens non interrogatur, sed prior excepit poenam, quia nec confiteri peccatum potest, nec habet Omnino unde se excuset. Non autem nunc ea damnatio
488쪽
diaboli dicitur, quae ultimo judicio reserVatur, de qua loquitur Dominus cum dicit: κ Ite in ignem aeternum, qui, praeparatus est diabolo et angelis ejus sed ea poena ejus dicitur, qua nobis caVendu est Poena enim ejus est, ut in potestate habeat eos, qui Dei praecepta contemnunt. Hoc enim explicatur his Verbis, quibus in eum profertur sententia : et inde major poena est, quia de hac tam infelici potestate laetatur, qui solebat antequam caderet, de sublimi veritate gaudere in qua non stetit. Et ideo illi
etiam pecora praeponuntur, non in poteState, Sed in Con-SerVatione naturae uae : quia pecora non amiserunt beatitudinem aliquam coelestem, quam nunquam habuerunt, sed in sua natura quam acceperunt peragunt Vitam. Dicitur ergo huic Pectore et Ventre repes. η Quod Iuidem et in colubro animadvertitur, et ex illo animante visibili ad hunc invisibilem inimicum nostrum loculi siguratur. Nomine enim pectoris, significatur superbia, quia ibi dominatur impetus animi nomine autem ventris, significatur carnale desiderium, quia haec pars mollior sentitur in corpore et quia his rebus ille serpit ad eos quos vult decipere:
propterea dictum est: lectore et Ventre repeS.
XXVII. Et terram , inquit, manducabis omnibus, diebus vitae tuae, , id est, omni laus diebus quibus agis hanc potestatem, ante illam ultimam poenam judicii haec enim vita ejus videtur, de qua gaudet atque gloriatur. Τerram ergo manducabis, s duobus modis intelligi potest vel ad te pertinebunt, quos terrena Cupiditate deceperis, id est, peccatores, qui terrae nomine Significantur vel certe genus tertium tentationis his verbis siguratur, quod est curiositas. I erram enim clui manducat, proflanda
et tenebrosa penetrat, et tamen temporalia atque terrena.
XXVIII. Non autem inimicitiae ponuntur inter ipsum
489쪽
et virum, sed inter ipsum et mulierem. Numquid quia viros non decipit et tenta P Sed manifestum est quod decipit. Λn quia ipsum Adam non decepit, sed mulierem ejus pSed numquid propterea non est inimicus ejus, ad quem pervenit per mulierem suam illa deceptio, maxime quia de futuro jam dicitur Inimicitias ponam inter te et mulierem p Si autem quod non deinceps decepit fidam, nec ipsam Evam deinceps decepit. Quare ergo ita dicitur, nisi quia hic manifeste ostenditur, non posse nos a diabolo tentari, nisi per illam animalem partem, quae quasi mulieris imaginem vel exemplum in uno ipso homine ostendit, de qua superius jam multa diximus ' Quod autem
etiam inter semen diaboli, et semen mulieris ponuntur inimicitiae , significatur semine diaboli perversa suggestio, semine autem mulieris, fructus boni operis, quo perVersae suggestioni resistit. Et ideo observat ipse plantam mulieris,
ut si quando in illicita labitur delectatio , tunc illam capiat et illa observat caput ejus, ut eum in ipso initio
malae suasionis excludat. XXIX. Iam de poena mulieris nulla quaestio est manifeste enim multiplicatos dolores habet, atque suspiria in hujus vitae calamitatibus et quo in doloribus pariat silios, quamvis et in ista Visibili muliere compleatur, tamen ad illam secretiorem consideratio revocanda est. Nam et in pecoribus foeminae cum dolore pariunt silios, et haec est in illis mortalitatis conditio potius quam poena peccati . Potest ergo fieri ut etiam in foeminis hominibus mortalium corporum sit ista conditio. Sed hoc est magnum supplicium , quod ad istam corporum mortalitatem ex illa
immortalitate Venerunt. Verumtamen magnum SaCramentum est hujus sententiae, quod nulla abstinentia sit a voluntate carnali, quae non habeat in exordio dolorem
490쪽
donec in meliorem partem consuetudo flectatur. Quod cum provenerit, quasi natus est filius, id est, ad bonum opus paratus est assectus per consuetudinem bonam. Quae
consuetudo ut nasceretur, Cum dolore reluctatum est consuetudini malae. Nam et illud quod post partum dictum est et Erit tibi conversio ad virum tuum, et ipse tui dos minabitur: v nonne multae ac prope omnes mulieres absentibus viris suis pariunt, et post partum se ad illos non conVertunt Quae autem superhae sunt mulieres, et
dominantur Viris, numquid post partum carent hoc vitio, ut viri earum dominentur 3 Imo quasi dignitatem si hi additam credunt, quod matres iunt, et plerumque Superbiores existunt. Quid si hi ergo vult, quod posteaquam dictum est n doloribus paries illos, v additum eSt, si et erit tibi conversio ad virum tuum, et ipse tui domina, bitur , , nisi quia illa pars animae, quae carnalibUS gal diis tenetur, cum aliquam malam consuetudinem volens Vincere, passa fuerit disticultatem ac dolorem, atque ita pepererit consuetudinem bonam , cautius jam et diligentius rationi obtemperat tanquam Viro, et ipsis quasi erudita doloribus convertitur ad rationem, et libenter servit juhenti, ne iterum in aliquam perniciosam consuetudinem defluat Ista ergo quae videntur maledicta, praecepta Sunt, si non carnaliter spiritalia legamus. 4 Lex enim spiritalis
XXX. Item de sententia ista, quae prolata est in ipsum virum, quid dicemus P Numquid forte divites, quibus provenit facillimus victus , neque in terra Operantur, OVISiSSeistam poenam existimandi sunt , qua dicitur Male- η dicta terra erit tibi in omnibus operihus tuis, in tristitia et gemitu tuo manducabis ocea omnibus diebus vitaen tuae : spinas et tribulos pariet tibi, et edes pabulum agri