장음표시 사용
601쪽
afferre possem. At unum vel alterum di intaxat adduxisse iuvabit. Aiis nescit quo servore dicam an furore controversiae sit periore secillo occasione Cocceji hypothetium in Belgio cum primis fuerint usitatae , adeo quidem, ut parum abfuerit , quin apertum selli iainter statres uni eidemque religioni addictos exortum fuerit Z Habita sunt in eodem Belgio collegia privata theologica, dicta collegia contra fratres , & ces eb. Ηeidamιs partibus Cocceji addictus septuagenario major , & Theologus orthodoxus, de S. Litteris & ecclesia reformata optime meritus, de gradu suo fuit dejectus, ut de perpetuis publicis pariter & privatis rixis nil dicam. miqua tu υm basu ι τοῦ Mακαρι του celeb. Is rei etsi disputationes cuin pertiui issima Iudaeorum gerite , citin impuris Mubamedianis, cum blasphelius, cum Abertinis , cum atheis, omnisque religionis irrisoribus tam pugnaces arant , quam nupera illae, sive purae, sive mixta logomachiae , cum in aliis academiis V scholis, tum praecipue in Belgio fuerunt Z Risitian idia, exultavit livos', objecerunt nobis aemuli non sene magua latitia καππα Belgium infesans: fuerunt, qui ex libris de hisce cun-rroverseis conscriptis formulas convitiandi , egregios scilicet sWculos excerpserunt. Nimirum quemadmodum rixae inter f atres υicinosque, Imibi accense sunt , ardentigonae esse consueverunt , ita vertisi e dia xeris tuter eos, qui in sententiis 'quam maxime vicini si ut , atqueario qui in Jolis quandoque verbis dissident, fervidi Duas plerumque
altercationes intercedere. Ita merense ius. Et qua tundem de re agmbatur 3 an de articulis ad salutem creditu necessariis 3 minime omnium. hilaeiebatur, utrum sabbathum Christianis celebrandum morale aliquid sit vel caerimoniale ti utrum V. Test. fideles remissionem peccatorum obtinuerint per ἄφεσιν vcl-; utrum omnia fata ecclesiae
septem periodis absolvantur, & quomodo illae periodi distribuendae ;an haec vel illa res vel persona V. Test. typus fuerit, nec ne, rerum in N. Test. observandarum ; an haec vel illa obscurior prophetia V. Test. iam impleta , vel demum post multorum seculorum decu sum implementum habitura lit , R qtiae aliae erant ciusdem po deris rationes, de quibus cuilibet sine detrimento pietatis & orth doxiae facultas judicandi permilla est. Mecum in hoc negotio sentit vir praestantissimus P. Conrudi, S. Theologiae in Academia Fruiaeque- rana Proselsor dignit sinus , in oratione lectu dignitIima , de =recessariis Theologi Polemici Girtutibus. Verba ad scopum meum fucseu
602쪽
issa se sonan D si Fuerunt inquit omni ecclesiae tempore, ilis
desunt etiamnum , quibus christianae tolerantiae nomen pene igis is notum, imo tantum non invisum est , quique partium sectaequo si studio supra omnem modum dediti, ne vel minimum sere in is rebus ad religionem pcrtinentibus, sive majoris, sive minoris
is momenti, distensum serendum, Iaco pacein & ecclesiae conamuia δε nionem cum illis, qui a communi olgo reccptarum opinionumis tramite vel tantillum recedant, aut ineundum, aut colendam si censent; quam animi sui sententiam, si non aperto ore pros
A rant, praxi sultem sua ac disputandi methodo satis superque pro-- dunt. Dum enim pro suis, aut partium suarum placitis acrius is pugnant, minutissimas saepe de rebus nihili quaestiunculas ita eriis aggerant, quasi in periculosissimo essent errore , qui in istis duia versum a se sentiunt, suarumque opinionum de rebus saepe di
si biis, atque in ecclesia semper controversis, momentum ita e si tollunt, ut haereseos, aut saltem heterodoxiae in ecclesia non to
si ierandete dicam iis scribere non vereantur, qui in omnibus illis si assentiri nequeunt. Qiiod NB. ut facilius obtineant, certa quae-- dam dogmata, fidei fundamentum haud quaquam attingentia, M systemati suo, quod aut ipsi concinnarunt, aut a majoribus &,, magistris suis acceperunt, ita innectere solent, tamque arcto no,, xv veritatibus fundamentalibus illigare conantur, ut illa nec ne-- gari, nec labetasturi posse, sibi aliisque persuadeant, quint si tum systema reddatur mutilum atque hiulcum. Quod si ergω,, reperiantur, qui, licet modeste & nonnis veritutis studio adacti, is dogmata ista ad verbi divini ac sanae rationis normam expendere, ,, Varias, quibus premuntur, difficultates ingenue in medium pro . ,, serre. suasque opiniones libere illis opponere sustineant, mox se salutis compagem solvi, formamque sanorum verborum negligi
,, vociferantur 3 mox e clesiam in periculo esse clamant, in quam ., prava ejusmodi dogmata invehuntur , actum de sanista civitate, si exitiales ejusmodi errores in ecclesia tolerentur , fidei purit ,, tem modis omnibus servundam, jamque faces & faxti volant, is suror arma ministrat : jum parata convitiorum plaustra et jam ,, erecta rigidissimae inquistionis tribunaliae jam dirarum atque an ,, thematum in homines saepe innoceritissimos temere vibratorum, migua modus. QuAcumque proloquuntur moderatiores , qua V uuu uuu s o, elinquo Diuiligod by Cooste
603쪽
se eunque in contrarium scribunt, non attenduntur, quin potius iis is perversum rapiuntur setasum: putres sunt sequendi, communisse trames ineundus est, damnandi, ecclesia ejiciendi, imo orco addi cendi sunt, quicunque ab eo recedunt; adeo ut pauci reperiai
si tur, qui mitiorem de illis sententium pronuntiare audeant, nisi is qui pectris habeant, contra minaces Zelotarum vultus triplici aereis munitum. Hac ipsa ratione, quod profecto satis deplorari ne-M quit, earumdem partium Doctores atque Theologi non raro in-- ter se committi deprchenduntur, qui licet tam arctis inter seri colligentur vinculis, licet tot nominibus ad unitatem spiritus per se vinculum pacis servandam sint obstricti, licet unus illis sit Do
is minus, unu fides, unum baptisma, unus Deus & Pater omnium.., qui est supra omnia ; verbo, licet quod ad fidei summam, eadem ince se dant regula, ac circa primaria omnia, de credendis & faciendis. is doctrinae christianae capita accuratii Iime consentiant, saepe tamenis propter levem quendam de rebus minimis, inio de ipsis subinde is vocibus ac terminis, non eodem utrimque sensu intellectis, dicis sensum, aut pri pter exiguam quamdam opinionem de rebus is arduis atque involutis, quae in hac mortalitate definiri nequeunt, si discrepantiam a se invicem, pacis ac fraternae caritatis vincula is rumpunt, convitiis ornuis generis se mutuo discerpere, commu-- nibusque heter odoxiae criminationibus infamare non erubescunt, is atque intestinis dissidiis omnia replentes in propria visceru sie is uiunt, ad ingentem piorum omnium luctum, ad manifestum in , is firmorum scandalum , adversariorum denique in nos insurgen-- tium, nosque per nos ipsos destruentium ludibrium. se Hactenus cordatus ille Theologus res armatus.
Et quo divam tandem magis illustre exemplum dari potes . quid valeant contentiosi Theologi, quam diuturnus ille & fuit sitis, qui inter Reformatos Lutheranos adhuc dum intercedit. dissensus Z Cordati omnes Theologi reformati fatentur dissensum , qui inter ipsos est de illi ibusdam religionis articulis , non esse sundamentalem , sed levem , imo talem, ut in una eademquc ecclesa, academia, gymnasio & schola, tanquam amici & fratres tolerari pos . sint Doctores, vel resormatae vel lutheranae sententiae de ptaedesti-nnatione & gratia addita. Hoc non obstante quidam ex iis D etoribus,
604쪽
ctoribus, qui Lutherimi sequuntur, momentum dissensiuς ita e tulerunt, ut putares Reformatos vix dignos elise titulo Christia - rum, & rectius eoi facttiros, qui amicitiam cum Pontificiis alerent, quam cum Calaini de Zυυinglii asseclis. Verbis meis fidem facianv ea, quae mitissimi & perspicacissimi ingenii Theologus S. meren- sellius de hoc argumento in medium attulite is inii uescit ,, atque utinam id nesciri possiti esse inter eos, ad quos tanquamis fratres complectendos toties hcu toties frustrat brachia nostra extendimus, qui magis noltros amplexus horrent, quam infesta ,, inimicorum odia ; quam credulitatena corti in , qui non verbis , ' is sed ferro , flammisquet cum adversariis suis disputare solent; ,, quam tam intolerabile tot humanarum traditionum jugum ; qzmira ,, superbissimum ejus , qui se supra omnes reges esseri, donau,, natum 3 quam barbarum illud , quod inquisitionem vocant, ,, nescio cujus Phalaridis inventum quos facilius adduceres, uvis Babylonem reversii, cuin iis foedus inirent, qui rum doctrinam ,, ut uniectu istiui uim , quorum cultum ut idololatricum , quorum ,, reginien , ut conscientiariim carnificinam, majores suos tanta s ,, liuituditio fugille sciunt ; quam, ut non dicam cum iis in gratiam . ,, denique redirent, scd quoque modo tolerarent, saltem non omnia ri bus diris devoverent eos, qui una cum ipsis Babylonem reliqum runt olim, cuItum eius, doctrinam & tyrannidem abominai ,, tur etianuuinc, Levitiam ejus sentiunt pariter, iugum ejus pari- ., ter extintcscunt. Tantarum Vero irariim causa est , non aliquis M in fiindamento fidei dissensus , sed c quod nemo non videt, qui f., modo aut rationis compos est, aut aurem illi praebet in paucis quibusdam, si non Ievibus, certe essentiam christianisini se nullo modo constituentibus. is Hactenus excellentiisimus ille Theologus . lirum autem est, dari inter reformatos Doctores nora pamcos, qui quidem pleno gutture clamitant, Lutheranos fratres in stros elle, Datres in Christo conjunctistimos: ubi vero Reformatus aliquis de gratia & praedestinatione cum Patre adeo umic entis, pro heterodoxo & hoste vix iii ecclesia fercndo haberi & Ioepetr clari solet. Mira haec est & prorsus insidita amicitiae ratio, quam quivis cordatus reformatae ecclesiae Theologus longissime a se re
605쪽
motam velleti Ad hoc vitium proxime accedit studium singulare, ex dissentientis propositionibus innumeras nectendi consequςntias
periculosas , atque ud eum odiosum reddendum unice comparatas.
Certe multi Theologi & V. D. Ministri aurifabris similes sunt, qui ex parva argenti vel auri massa fila deducunt multiplicia Sc tenuistsima, non quod artis cogitandi praeter alios peritiores sint, holhes
enim ut plurimum sunt hujus disciplinae; sed quod pestent, se hao
ratione secillime dissentientem oppugnaturos, victori9m de eo reportaturos , A strenui pro orthodoxia militis famam adepturocrin quo tamen boni illi homines vehementer salit in ir. Solent enim illi. quos exosos reddere volunt , artem urte eludere, & simili
argumentorum genere adversis eos uti. Licci equidem cordato viro thesin aliquam oppugnaturo oltcndere, quid per legitimas consequentiarum leges ex dissentientis sentcntia esici pollit, & tentare utrum eum eo perducere possit. ut theian suam , Omnesque ejus partes & complexum denuo rite expendat. Ita ex doctrina de confutastantiatione. & trans substantiatione, ut de aliis opinationibus nihil dicam. per legitimas consequentia rima leges possunt repeti conse-eharia, quibus solvendis auctores harum thesium impares sunt. Et hactenus cordati Theologi non peccant. At noliri, de qLiibus agimus. contentiosi Theologi, non solum periculosa & religioni omni adversa ex dissentientis sententia nectunt consectaria ; sed & ea considerant, tanquam certas propositiones ab ipso distetitiente admissas, ex quibus deinde de universa religionc ejua judielint, quod iniquum sane est. Cogitandum enim, posse hominem aut desectu iudicii, aut educationis & inititutionis vitio, tanquam saxo allia rere cuidam sententiae, quam juvenis imprudens admisit. neque expendit, licet ea valde pugnet cum aliis veritatibus, iisque certi iILniis & extra dubitationis aleam positis. Inprimis vero hoc observandum est , ubi deprehendimus errantem, non solum gravissima religionis capita sanctissime credere & colere, sed & verae & mas culae pictatis studiosum esse, atque detestari placita, quae forte non male ex sententia, quam defendit, erui possunt. Ita novimus. H. Tmologum Genevensam I ictetum πιν νυν ἐν Calvini a solutum decretum de satis hominum defendentem , in lachrymas resolutum fuisse, quando illi consectacla , quae ex hoc dogmate colligi posse quidam confidenter affirmant, ante oculos posita fitere. Ex
606쪽
Ex eodem turbido fonte repetendum , quod nostri acutum cernentes Theologi, nescio quae pericula ex hac vel illa nova opinione exoriri putent, ubi oculatiisimus quisque ne speciem quidem erroris alicuius deprehendit ; nimirum quaerunt hi homines, quod nuspiam est. reperiunt tamen : similes sunt illis, qui spectra & leti iures ubique sed noctu deprehendunt, phantasiae nimirum & superstitionis motabo delusii. Qitoties ego in tutium consequentiarum fabricatorum &textorum scripta incido . mihi invito & relu miti incidit illud axi ma rusticorum calendario illatum: Matheis bricha Eij, Rindi re hins, ct machi er elas. Ita notuna est, quantas tragoedias superiore seculo in Belgici
excitarint notiones de libertate, de conscientia errante vel non eris rante, de usu rationis in theologia, de methodo convincendi ho 'mines de veritate religionis christianae; nostra vero aetate de mundo
optimo, de fato, de an irriabus brutorum & similis metalli argumentis, quae accuratis exhibitis definitionibus facile componi potuit sent. Nimirum quam primum novum aliquod philosophandi gemis, quod singulis seculis fieri solet, inducitur, nova Theologis. contentiosis cumprimis, rixandi materies suppeditatur. Novae enim illae hypotheses infelici fato cum religione statim miscentur , & ad has vel illas systematum theologicarum partes probandas adhibe
tur, unde successu temporis eandem vim & auctoritatem habent,
ac articuli religionis gravissimi' Theologi quidem veterani primo quidem pedibus manibusque novis illis hypothesibus resistunt, ut
plurimum vero a junioribus illis athletis superantur, victasque manus dare debent. Hi vero gaudio exultantes, mirificam postea sese religioni allaturos lucem promittunt , licet tenebras potius simplicissimis veritatibus offundant. Et ita saepissine per seculorum decursum eadem luditur fabula, & tantis laudibus elata orthodoxia
pro temporum & Doctorum varietate & Voluntate mutatur. Ita novimus, superiore seculo novas virorum celeberrimoruni
Coccese & Cartesii opiniones systematibus theologicis suisse illatas. quas hodierno die paucissimi admittunt vel laudant. Atque haec quidem mihi causam suppeditant aliquid de orthodoxia, quam se
Tom. II. Pars ada. X xxx xx3 quenter
607쪽
quenter in ore habent 4 heologi eontentios, & qua ad alios deni-gi andos & suspectos in religione reddendos tanquam coelitiis dato phar-ι maco utuntur, loquendi. Nimirum vi vocis is est orthodoxus, qui de Te aliqua vel de argumento, cujuscumque naturae id sit, recte sentit ;consuetudine autem factuni est, ut is de religione rite censere dia cendus sit, qui eam, in qua natus est, receptam religionem acriter tuetur. Cum auteni Omnes , qui sensu communi non destituitntur, recte se de religione sentire existiment, patet , quemlibet sita opinione orthodoxum esse; unde manifestum simili est , eos Omnes ridicule agere, qui propterea jus aliquod & potestatem in ullum diversa defendentem sibi arrogant, protinus enim dissentiens respondere potest & dicere: ego de religione recte sentio, adeoque etiam orthodoxus sum; tu igitur sententiae meae subscribere debes. Ex quo sequitur, necesse esse, ut quilibet antequam ad alium accusandum praeceps ruit, sciat, in quo tandem sapientissimorum & praestatuis torum Theologorum judicio veri nominis orthodoxia coi sistat. Eam autem cordati quique absolvi putant cognitione verit
tum graviesimarum in Evangelio Jesu Christi clare patefactarum,
ad pietatis studium mirum quantum fucientium; veritatum uno vetabo , sine quarum notitia nemo Christianus spem certam consequet dae saltilis habere potest . Haec verae orthodoxiae capita, Theologi Iapientes rite repraesentanda, probanda & inculcanda esse, imo contra adversarios tuenda, jure meritoque arbitrantur. Longe aliter
sentiunt & agunt contentiosi nostri Theologi , artis cogitandi &nobilissimarum disciplinarum ut plurimum rudes, & in macilentis duntaxat quibusdam & eristicis scriptis vcrsiti: orthodoxiae nomino
intellectas volunt Omnes Opiniones, a patribus vel maj aribus in velatas, graves tk leves, utiles inutiles, obscuras & claras; has scholasticus hypotheses, vel meras opinationes parum profutura. , imo aliquvndo pietati ει religioni detrimentosas, cum omnibus hae citus inventis distinctionibus & distinctionum distinctioitibus cile serio inculcandas, servandas, & cum omni servore tuendas , imo ad si ram usque posteritatem transnaittendas. In strenua igitur harum opinionum & hypothesium defensione veri nominis orthodoxiam repolitam esse, quo sunt ingenio & eruditiove iii striusti , audacter assumant , secusque sentientes merito suspectos esse clamitant:
608쪽
cumque audiant , principes quosda in reipublicae viros aut serio
vel dicis gratia suae accedere sententiae, exorta levi controverita eos adeundos este putant, ut dissentientes, quos argumentiῖ, qua sunt imperitia, in viam reducere non possunt, horum auctoritute comprimant. Novi hac urte multos inde a temporibus resormationis
ad hunc usque diom usos & adhuc uti, quoniam disceptatum quidem fuit, sed non satis inter Priitestantes definitum & explicatum. quibus tandem terminis circumscribet adiim sit ius , quod in coimsξientias habent imperuntes & sacri ordinis viri, de qua delicatE controversia jam quidem pluribus disserere nolor sussicit, quod constet, contentiosos Theologos , ubi de controversiis agitur, frequentissime Principuni auxilium implorare. Ad me quod spectat, nunquam mihi persuadere potui , neceise elle, ut illi, qui prudentiae eivilis studiosi sunt, atque ad rempublicam sese applicant, Omnes.
minutas controveritas , non dicam ab incunabulῖs ecclesiae christianae, sed a temporibus duntaxat emendatorum sucrorum exortas.
non solum historico cognoscunt, sed de earum pretio exactissimum ferre pollint judicium. Per se satis onerosa est reipublicae cura. neque adeo necesse est , ut controversarum scholasticarum indagine& non necessaria decitione ea alige itur. Neque hoc contenti junt saepe contentiosi homines, sed eo usque progrediuntur audaciae, ut 'in ipsis aedibus sacris, pietati duntaxat & paci sacratis, innocuas coram plebe opiniones fratrum, quos omni modo exosos reddere volunt , vellicare non erubescant, quar res quantum ad promiscuas
lites, scandala, & religionis omnis contemtum faciant, omnes facile intelligunt. Frequentissime hoc in coetibus Protet antium factunt, agmine tellium probare polliena , si quidem id necesse esset; unum uut alterum exemplum adduxisse sufficiet. H. Bullingeriis, aternum ecclesia nostrae ligurime genis, scripsit anno seculi decimi sexti septuagesimo secundo ait reum libellum , cujugiitulus eli: Adhin ratio ad Minis ros ecclesiae Chrisi omnes, ut abiectis c0veroversis Chi is i Iblitis ac υeram in ipsi in idem V vita resipiscentium concorditer V Dupliciter praedicent. Qita occasione id factum fit. ita memorat celeberrimus Ρ:ater in Bibliotheca ligurina.
ipsi u. Bullingeri adductis verbis: Quando, inquiebat Bullinzerus, 'inil ortati01um hanc scribebanι , fervebant pasta M. ecclesia Mitrium X xxx xxx a de
609쪽
de capitibus religionis certamisia, multique Ministi ex cathedra proniores erant ad conυitiauδιm M rixandum, quam vero ad docentam.
Unde ad ecclesiae solatium hanc edidi.
Idem superiore seculo occasione infaustarum .litium, qilae inter Coccejanos & Uoetialios in Belgio potissimum exortae fuerunt, 'actum fuisse narrat H. missus, Theolissus inter Reformatos celeberrimus. Verba ejus attentione digninima ita sonant . - Nunquam is melius comparatum fuisse arbitror cum populo christiano, quam . quando sua se involvens credendi Evangelio sancteque vivendiis integritate, procul esse jussis curiosarum quaestionum argutiis, in ,, castro Dei Christique amore & certa aeternae vitae exspectatione
., deliciabatur. Ita Christum ab Apostolis didicerat prisca gens fi- ,, delium, quae simplici & impolito sermone edocta, sed missorum
ad se a Deo oratorum incredibili sanctitate commota, Zelo accen- ,, sa prodigiosis operibus persuasa , & accedente interea divini ,, Spiritus illuminatione efficaciter de veritate convicta, ad Jesumia Christum Filium Dei tanquam unicum salutis auctorem consu- ,, giens , ejus se nutui ducendam regendamque tradubat, tam ig- ., nara subtilium disputationum, quam studiosa pietatis.' Tunc fuit
δε quum christiana fides vim suam omnem in animis mortalium cxe- ,, reret, magisque eos ad mortem pro Christo sortiter oppetendam, ,, quam ad contentionem de obscurioribus religionis articulis acriri moniam animaret. Atque hinc est, quod saepe mecum animo
., cogitaverim, felicissime fortassis cum iis hominibus agi, qui nouis cognoscentes nisi Iesum Christum, eumque crucifixum, & exis Evangelii praescripto temperanter, juste, & pie viventes, de Theo-M logorum rixis ne fando quidem audiverunt. Et hanc NB. non ,, minimam calamitatis nostrae vel certe molestissimam ossicii partem ., esse existimo, quod qui rei christianae praestites sumus, in spino- ., farum controversiarum dissicultatibuti enodandis prolixam saepe
., Operam impendere cogamur. Ita seculum est r litibus perstr ., punt Omnia. Ne ea quidem aede excepta, quam paci & concordiae,, sacravit Deus, se Iin Wisus. Animus erat, Auditores O. O. praestantissimi ulterius progredi, atque reliquas μεθοδειας Theolog rum contentiosorum, una cum praecipuis huius morbi c.i illis repraesentare ; at arctis temporia cancellis cum me inclusum esse, sciatium,
610쪽
sentiam, citis pasIibus ad perorationem sestino, pauca quaedam adhuτcum S. Literarum studiosis de hoc argumento locuturus , eosque, quantum in me est, adversus pestilentem illum animi morbum prae muniturus, & salutaria quaedam antipharmaca suppeditatutus. Firmissime enim persuasus sum , me parum provide acturum , imo contra το peccaturum, si vobis reipublicae & ecclesiae proee ribus longa oratione ostendere vellem, quam sint contentiosi ejus
modi homines sui uti ecclesiae & reipublicae noxii; quas lites inter fratres excitent, alant & foveant; quanta scandala simplicioribus, profanis vero & religionis christianae contemtoribus ridendi & triumphandi materiem praebeant; quantum hi homines inquirendae veritatis studio obsint, & illud sumaminent, praesertim si in gymnasiis & academiis sacra tractandi provincias nacti sunt; ficile enim adolescentium animi, solida rerum cognitione hactenus destituti, & oestro quodam & vanae gloriae perciti, ejusmodi contentiosorum
hominum vestigia premunt, Se succestu temporis easdem tragoedias excitarit. Haec omnia vero cum vobis utriusque ordinis amplissimis& doetissmis viris satis notή atque perspecta sint, pluribus ingc-
minare necesse non est. Hoc unum vos per Deum immortalem &salutem ecclesiae atque reipublicae rogatos volo, Ut quantum in vobis situm est, occultae occurratis sannae, nequc mile susurronibus& seatrum obtrectationibus vacivas praebeatis aures; sed si necessest, eos serena fronte audiatis, quos vobis male fani zelotae suspectos reddere satagunt. Ad vos igitur me potius converto, curae meae concreditos,
sanctioris disciplinae alumnos, suturos Evangelii Iesu Christi minustros, regulas liuasdam vobis pracscripturus, rationi ct revelationi convenientes, quas si rite in animos vestros dimittetis, dubium non erit, quin pacifici, non vero contentiosi evasuri sitis religionis ehrustianae Doctores. Primo igitur ante omnia iis disciplinis rite cognoscendis incumbite, quae animos vestros de divinis & humanis rebus rite judicandi instritere possunt, intelligo autem, quod facile videtis. culturam rationis & disciplinas philosophicas. Probe di Dcenda est ars cogitandi, quae verum a salso , momentosum a levi certum ab incerto , probabile a dubio rite distinguendum injungit, ει genuinos praejudiciorum detegit sontes. Prosecto experientia X xxx xxx 3 omnium