장음표시 사용
91쪽
74t MEDITATIO, DE EO, QUOD NIMIUM EST
quae despexeram, V qua laudar am, quantum lactis habuerint. NOLlem quemquam haec ita interpretari, ac si cum nescio quibus devotis animabus literarum omnis generis culturam negligendam, aut prorsus abjiciendam putarem; ium enim ab hac cminione alienisismus sed hoc duntaxat volo, tantum temporis, si non plus homini christiano inprimis, vacandum ossiciis, quae Deo, Ρatriae, amucis liberisque debemus, quantum consecramus optimis stladiis, neque unquam haec pia studia a conatibus laboribusque ad eruditi nem spectantibus separanda. Hoc demum mea opinione est sapere & vere eruditum esse. Recte de hoc argumento disserit Seneca, epistola XX. ad Luilium suum scribens: Te rogo ut philosophilam tu praecordia ima δε- mittas , V experimentum tui profectus capia. non oratione necsci ψω.
sed an i firmitate V cupiditatum diminutione. Verba rebus proba. Aliud propositim es declamantibus assensionem coronae captantibus, aliud his qui juvenum V otiosorum aures disputatione varia auis voluisbili detinent. Facere docet philUophia, non dicere, V hoc exigit ut ad legem quisque suam visat, ne orationi υita dissutiat, ine ipsa imur se vita unius fine actionum dissensione coloris sit. Maximum Meos V inelium Iapientia U indicium, ut verbis opera concordent, uso ipse ubique, 'par sibi, idemque fit. Cum vero multi haec diveulant, & in sola cultura literarum veram gloriam quaerant, mirum non est, multos inclarescendi magno desiderio tangi, licet non uspraesidiis sint muniti. quibus vera gloria compuatur. Denique, ut alia plura mittam) homines talato ardore laudis& fimae incensi , non cogitam satis de eximis essectibiis V μιctibus, quos pleraque scripta in animos hominuin habent. Scopus eorum , qui cum aliis meditationes suas & labores communicare solent, is potissimus esse debet, ut nimirum homines a gravioribus erroribus& vitiis revocent, Veramque generis humani felicitatem quaerant. Eum in finem traduntur praecepta varii generis , quae felicitati h minum internae & extemae promovendae inservire possunt. Excella Ientissima vero praecepta & media nil prosunt, si ad vitae usus non revocentur. Atqui experientia testatur, paucissimos, ut de errantiabus duntaxat agam eo adduci, ut veritati victas dent manus.
Paucissimi mortalum legere lignantur scripta, quae de erroribus rutilioni contrariis agunti Matos vel ipsium vocabulum corur
92쪽
versariis offendit: vel si talia aliquando legunt, faciunt id obiter,
vel praejudiciis capti, accurato ea examini non submittunt, vel denique, si veritatis lux oculos aperit, fateri tamen errores aut nolunt, aut non audent. Postquam enim semel in partes itum est, plerique sententiis , quas juVenes imbibere, tanquam saxo atanaerent, neque facile a se impetrare possitiat, ut fateantur, se e roribus hactenus addictos fui1 . Notum insuper est , non sine periculo, non dicam errores graves . sed & luviores impugnari. Exoriuntur enim statim clamores, rixae & contentiones. Atque haec causa est , cur innumera scripta polemica vel nullum , vel exumum uluin habeant. Idem sere dixeris de plerisque scriptis ex gelicis. Liberias interpretandi in iis duntaxat locis conceditur, quae in controvetitam non veniunt. Ubi vero de locis, quibus
uaelibet pars sua dogmata probare solet, agitur, frenum mentiuae injicere debet Interpres 3 imo vero res in quibusdam locis eo est redacta, ut, licet Interpres ex animo cuidam dogmati sit addictuς, unum vero vel alterum locum ad hoc vel illud dogma st biliendum osserti solitum rejiciat, non dosint, qui clament, ipsum dogmati ipsi vere addictum non esse. Scripsit ingeniosus Anglus libellum , quo probare voluit lectionem S. Literarum esse periculosam plane: Inter alia hoe utitur argumento, quod nimirum etiam illi, qui illas serio evolvant, & expendant, heterodoris , & a recepta Lententia alienis sententiis & interpretationibus , imbui possent: planum est, eum ironia duntaxat uti, eosque perstringere voluis se . qui eo fine duntaxat S. Literas legunt, ut inveniant eas opiniones , quibus a juventute subscripserunt. Et prosecto huic ma- lo vix, ut sunt res hominum , obex poni potest et videas doctissimos Literpretes, ubi ad locum quendam suis opinionibus contrarium deventum est, ita se torquere, & tenebras luci inferre, ut vix in unum hominem tam diversum agendi, & ratiocinandi m dum cadere posse , tibi persuadere possis. Literim res ipsa tamen verissima est. Fassus hoc est ο μα-lme cl. IVere et , Τheol
rus, omnium, qui sapiunt, judicio, perspicacissimus. Hic vero indissertatione sua de scopo interpretu ita de hac materia loquitur e Maacinia pars hominum non id agunt, ut e Scriptura discant, quid si credendum fit, sed ut, q- crediderunt ante, ex ea con ment.
Rapis hic quisque ad suam sentemiam fabilistulam, quicquid sibi pr
93쪽
rso MEDITATIO. DE EO, QUOD NIMIUM EST A
desse putat: quod obes detorquetur , aut nescio qua dissu ne eli
ditur : atque ita παρεριπιενεια qtia aliam pH se trudente tanturu non tibique verus So Uttiraejengus amittitur. Ap6klus utilem Sci Utrinam S. merito praedicat ad παιδειαν V ελεγ ιον : unde recte a aersus Doct res E. R. pci tendimus, omniuin controυersiarum, quas decidi nostra imteres, decisionem in hoc libro reperiri. Et reperiretur certe , fi ea mente Scripturam Sacram legeremus, qua illam legere opor tet. Sed
fatendum es, culpa homini an pene factum esse, ut Scriptura hodie ad doctrinam V redargutionem intitilis sit. Quem enim dissidentium
meliora docere potes, cujus errorem corrigere, quas lites dirimet es si iam nemo quicquam in ea cernit usi quod υult cernere, Verirans nihil aliud quam errorem suum in bio Ioco videre cissit, non mimri quam recte sentiens υm itatem Hac elaus ille viri Mitto exempla, quae ex
aliis disciplinarum partibus adduci possent. Qiiod si vero viri optumi & praestantissimi, qui non tam laudem & famam quaerunt,
quam vero veritatis cognitionem & felicitatem promotam vellent, scopos o saepe excidunt, paucissimosque ad veritatis cognitionem &consessionem adducunt , ' cur vanae laudis tantum captatores, ta
tum laboris insumunt, ad semam eruditionis consequendam XII. Ex iis, quae hactenus di; hoc argumento dixi, aliqua iam ratione cernis, Vir Clarissme, quibus mediis sit utendum, ad morbum hunc epidemicum, si non prorsus tollendum, saltem in
minuendum. Nimirum ante omnia necesse est ut Praeceptores .
Proseisores & Amici, mature huic malo obicem ponant: Qtiod fiet. si omni data occasione vanitatem hujus vitii vivis coloribus depit gant, & animos adolescentum , eruditionis opinione tumidos, continuis interrogationibus fatigent, & hac ratione arrogantiae suae comvincant. Illi: vero ipsi, qui hujus morbi indicia in seinetipsis deprehen- . diuit, in se descendere & vires suas tentare, amicorum Uero, dulatorumque benigna judicia de suis laboribus, non magni aestimare debent. yc. yc. Sed iuvat, ut terminis Medicorum utar, specifica quarudam proserre remedia, quae impedire polliant, quo minuS animus nimio inclarescendi studio inficiatur. Et primum quidem erit, sadi lescentes, literis per υitam υaeaturi, philoy hicas Umathematicas dij iplinas rite addiscant. Notum est, has disciplinas rite addiscinon pollie, sine iudicio quodam acuto, meditatione, attentione, &accurata idearum collatione. Hac ratione Onuitum optime juvenes sentiunt, Diuiligod by orale
94쪽
, IN STUDIO LITERIS INCLARESCENDI, PARs T si
sentimi, quid vires valeant, quid ferre recusenti Hae animos prae arant ad ingenii humani imbecillitatem probe cognoscendam. His praeparati vident, quantum requiratur ad veri nominis demo ms,ationem: ita denique demum deprehendunt, quam multa ignore mus prorsus, quam pauca vero perfecte cognoscamus ; qi am facile specie veri nobis imponant sophismata , & vcrborum involucra quam dissiculter ex primis & immotis principiis reluctantem , Aa nobis dissentientem , resellamus, & falli convincamus. Muta di meditationes seriae nos sapientes & modestos essicere possunt; animadvertimus enim ita, arctissimos esse scientiae humanae limites; haeremus enim circa naturam ideae, & atomi, ut de mille aliis iiii dicam. Non postlim ea, quae do hoc remedio dicenda essent, melioribus verbis exprimere quam iis, quibus usus est celeb. merem fel , antidotum contra logomachias, quae plerumque ex nimi νdisputandi&inclarescendi studio oriuntur, suppeditaturus. Ita enim. doctissimus ille vir, disserti de A machiis. cap. X. disserit. Assue. scam inquit adolescentes meditari , an um intendere, attentionem
conservare, ordine conυeniente a cognitu paulatim ad incognita pro
gredi, omnia, quae discunt. ex principiis suis deducere, certa ab imcertis , evidentia a verisimilibus, magis probabilia a minus probabilibus discernere: adsuescitvt quoque ignorantiam suam in plerisque rebita an
maΔertere, ut discant ingenio suo U scientia difidere, judicium sepe
cohibere, ac sardi este quidem in adsentiendo, sed in condemnando lota de tardiores. Exerceantur in iis ubi disputationibus Acris nun es, quales sint arithmeticae'geometricae dei nonationes, adversiis quaι, si quis auramentari velist, merito suo ab omnibus rideretur ι qi disciplima ad scopum nosvum propterea quoque utilisistrae sunt, quia imaa aliae magis a verbis uos ad res ipf, de evnt. Ha sola ab omnibus
vocabulis nihil signi antibuspevirassinit perpurgasae: in his solis in es
nemo fallitur, quod voces quasdam, quibus uulga in mente distincta re . spondet notio , memoria tenens , rem ipsam sbi intelligere videtur Scio non cuilibet Mers in bis artibus consenescere, sed loco periculum in iis facere, saltem in eum finem, ut mature aiscernere
discamus, quid fit scire, quid nescire , ae propterea , quid nos ipsi
sciamus, quid nesciamus , ubi nuda verba, tibi res ipsas teneamus.
omnibus licet, es omnibus utile es, si non necessarium. Hactenus R Uerenosus. Profecto saluberrimi fructus ex cognitione harum Pari ada. ccc co discia
95쪽
disciplinarum ad omne genus eruditionis redundante discimus ire. de verum scientiarum & eruditionis pretitim, inprimis si his distia plinis accedat studium Ethicae philosophicae V chrisia . Ope phil sephiae deprelieaidiinus, in omnibus disciplinis multin reperiri non
necessaria, multa ad ollantationem potius, quam vero ad veritatis inquisitionem, generisque humani utilitatem nacientia. Ex ea edocemur, alia accurate esse cognoscenda, alia vero leviter transmi
tenda. Sine his literis Criticus & Philologus, nisi quadam ι ιρα placido sit ornatus ingenio, ridiculum, morosum & superbum sese exhibebit, omnem sapientiam in apicibus literarum , &arte conjectandi & emendandi, reponet. Τheologus his disciplinis non imbutus, minime operam dabit, ut & ipse de religionis capitubus principalibus rite sit edoctus, & ut alios de iisdem convincat ;leve a momentoso discernere non valens, controVersias nullius momenti eodem servore tractabit, quo discutiuntur ea, quae cum salute connexa sinat; in diisentientes omnes promiscue parata tollet cornua ; pietatis vero promovendae studium tam acriter non urgebit. His vero rite imbutus disciplinis, operam dabit , ut an mum ipsemet primum emendci sui , antequam de errantibus re
vincendis sollicitus sit, probe gnarus, pestilentillimam haeresin esse. improbam vitam. ' Modestus insuper erit, mitis & pacificus. Ea potissimum suis auditoribus inculcabit, quae ad veram selicitatem coria sequendam plurimum conserunt- ΕΚ omiu Theologiae apparatu , exempla in medium proferet, quae mentis nostrae in rebus divinis rite cognoscendis imbecillitatem ct impersectionem manifestam faciunt; unde & auditoribus suis eos commendabit, qui de articulis fundamentalibus, de vero & falso Theologorum etelo, de doctae in Theologia ignorantia &o. Sta erudite scripserunt, frequenter Hegantiisimos illos I. Scaligeri se quos & hic extare volo, versic los discipulis in memoriam reUOcubito γ
, ut aeramque Abris et ι Prophetarum istadia, . A alta caelo plena veraci Deo , . r. Nec operta sacri stpparo silentii . i. Irrumpere aude, sed prudentea' prora L .: . . t Nescire velle, qua Marister optimus . . ii Dccoe nou vis, eradita inscitia . Diuiti by Cooste
96쪽
tavinum Lithid praeceptum M vafvia, quod in elegantissimo libello.
de ratione vera Theologiae dedit . quavis data occasione ingemiti bit; I onat autem ita.r Ad veram Theologiam pervertiendi prim prae .ceptuin es, is ad hanc Philosephiam plaue caelesem animum adferam o dignum, non taurum pinum ab omisin, quoad fieri potes, v
tiorum inquinameno, verum etiam ab omni cupi ratum tumultu ream
quillum ac quietu . Hoc sacrum limen astitura absis omnis fastis. procul absis illa veri noceutissima pesu, gloriae fames. Erunt sertitan , qui contrarium probaturi, ad omnium seculorum experientiam , ad invulosissimum Lucianum . provocabunt, ex quibus p teat, inter Eruditos, Philosophos inprimis, fastu, superbia, & in clarescendi studio, in praeceps actos fuisse. Non nego multos vel rum & recentiorum Philosophorum hac labe insectos fuisse. Sed hoc non obstante duo repono. Prius est; omnium sapientum conis sensu, vitia docentium disciplinis ipsis adscribi non debere: Ita ne mo negabit, multos ex iis . quos V. D. Ministros & Theologos
appellamus , religioni, quam profiteritur, minime convenienter viis vere ; nemo tamen propterea dicet, religionem sua natura ad pistatis studium conferre nihiL Unde etiam sequitur, saltum, quo anulii Philosophorum turgebant, non impedire, quo minus ad Tamus, culturam accuratam philosophicarum disciplinarum multum conferre ad vanae laudis Hidium minuendum. Posteriis quod moneo hoc est; nimirum Philosophi immine non intelligo hominem, qui duntaxat artem ratiocinandi callet, principia & hypotheses sylt matis alicujus probe intelligit, &adversus dissentientes eadem tueri Se defendere potest; sed eum potissimum, qui simul animum a pravis adfectibus purgavit; qui accuratam habet sui & facultatum sitarum cognitionem; qui vera rerum & scientiarum pretia perspecta habet; qui temere nihil admittit vel rejicit; qui modestus , v xi amans: uno verbo, ut dicam, eam imaginem Philosophi animo maeo repraesentὀ , qualem depinxit in suis opusculis B. Were Uelsius. Sc post eum vir doctissimus I. F. Meseris Halensis. Hominem vero . ejusmodi virtutibus ornatum, aptissimum esse, ad inanem supe hiam retundendam, nemo iverit inficias. Talis sane facile depro. hendit , veram eruditionem sine sapientia & mentis cultura locum 'habere non posse, sed verae virtutis studium cum amore liter rum mpulandum esse; persuasus erit. eos non recte sapere , qui . ccc so a multa Disitireo by Corale
97쪽
's4 ΜΞDITATIO, DE EO, QUOD NIMIUM EST
multa quidem volumina evolverunt, sed in omni vitae ratione promiscua turba sapientiores & meliores non sunt. Et quid tandem judicabunt homines literarum rudes, si videant, eos quos eruditos appellamus, quosque supra caeteros mortales laudibus extollimus, ambitioni, rixundi studio, irae praecipiti, aliisque vitiis deditos vata
de esse; quid inquam judicabunt de literis & disciplinis , quas jure
meritoque commendare solemus 3 An non tales Philosophi λεγειν etini του in causa sunt, ut literis suum pretium non constet inter omnes Z An non multi eruditos pro umbraticis hab hunt doctoribus, & eruditionem , tantopere celebratam , Chariat
Neriae ignoscant eruditi huic vocabulo minime ciceroniano quoddam genus esse pertendent 7 Quo ipso manifestum est, cum Philosophiae studio conjungendam esse sapientiam , modeltiam , & veri lxectique amorem. Hae vero virtutes ad fastum & inane inclaresce di studium deprimendum multum conferunti Secundo multum ad morbum illum minuendum conserre crediderim, si Merarum sudiosi maturiore aetate eos emoIDant aucIores , qui erudite V actite monstrarunt quam multis pleraque disciplinae o septa sint didicultatibus. Dico autem maturiore aetate hoc przestandum esse ; postquam nempe gravissimarum scientiarum fundamenta
rite sunt jacta, & inprimis animi accuratiore notitia Theologiae & , Philosophiae sunt imbuti. Antequam hoc factum est, nollem
quam auctor esse, ut libellos ejusmodi evolveret, quoniam in mor- bum alium, nimirum studium & voluptatem de omnibus dubitat
di , incidere posset. Novi homines , qui, cum Philosophiae RTheologiae praeceptis non satis imbuti ad eiusmodi libellos avide
legendos animos adjecident, in graves prolapsi sunt errores, & a cedente furii, in vitam rectam reduci non potuere. Faciendum igitur hoc suaserim , quando animus graviorum disciplinarum cohnitione est instructus , ingeniumque variis exercitationibus probe excultum est. Hi enim libri animos praeparant ad accuratum ex men eorum, quae hactenus a nobis credita pro veris fuerant, instia tuendum. Hi docciat, non levibus fundamentis superstruendas eta sentcntias, quas desundere volumus: monstrant, saepe nos ignoram , quod pulcherrime scire nobis videmur: animos ad pludentem ἐποχ ην sectandam quasi trahunt; & quantum sit, quod ignore' mus, & imperfecte cognoscamus, monent. Praeconium est na
98쪽
moratu dignissimum , quod Caelio calcamino, viro sapientia non minus quam doctriiaa piritanti, cujus inter eruditos, qui seculo XUI. Italiam illustrarunt , i haud ignobile nomen est, in elogio si pulcrati bibliothecae, in qua , ut maximam vitae partem egerat, ita condi volebat, inscripto tributum legimus. Ex diuturno enim studio inprimis hoc didicisse laudatur, mortalia contemnere, V i morantiam suam non ignorare. Quod dum cL Stolis in descriptione suae bibliothecae refert , subjicit: menn disses alle Gelehrten tu Heraeu natatim, fio hiitten υυir nichiso vil Wiu acher in der , D. Hoc testimonium debeo diligentiae cl. & doctissimi G. Albi erat, Conrectoris Francofurti ad Maenum dignissimi mihique favet viii mi, quod extat dis III. de docta V laudabili in sudio Megethoi orantia. A multis e regiis & doctis viris audivi, se lectione talium librorum a fistu, superbia, retractos fuisse. Scio, quosdam praepostere doctos optare , ut ejusmodi libri ex orbe lite rato proscriberentur, & hominum manibus excuterentur. Quod se viri hi hoc tantum vellent, libros nimirum ejusmodi non promiscue ab omnibus esse legendos , minime omnium ab adolescentibus , artis ratiocinandi non satis peritis, & solidiore cognitione graviisimarum disciplinarum destitutis . pedibus in eorum sententiam irem: sed eum erectiora Se praestantiora ingenia a lectione horum librorum arcere volunt. nae illi minus prudenter agunt; ita enim ratiocinando tacite confiteri videntur, eam esse vim & efficaciam illarum difficuutatum, quae contra scientiarum & religionis sundamenta moveniatur, ut nihil illis cum aliqua veri specie possit opponi.' Si vero hoc salsum esse putant, quid obstat, quo minus illis difficultates expe dantur, A ad lydium rationis lapidem exigantur 3 Num dicendum, in religione christiana v. gr. dari dogmata contradictoria, quia a ctores horum librorum Omnem ingenii aciem intendunt, ut hoc probent Z An nihil crit certi, quia Pyrrhonismum quidam defendere aggressi sunt 3 Non putarim. Ea certe dogmata, quibus innixa est religio christiana, de singulis opinionibus Theologorum non loquimitur) ut de principiis mathematicis & metaphysicis jam nil dicam, tam solidis findamentis sunt superstructa, ut rigidissimum examen sustinere possint. Hoc certum, lectionem ejusmodi Iibellorum plurimum conferre posse , ad fastum, superbiam & j mmiam , qua multi vanae gloriae cupidi constricti sunt, si non se ccc cc 3 primu
99쪽
sc M ITATIO, DE EO, QUOD NIMIUM EST
primendam, saltem mutuendam. Quinam autem hi libri sint, tute
Vir Clarissime optime nothi. . .
Immo; quod tertio loco addo, sisei de varitate scientiarum, derisonribis V incommota Doctoru- rvubraticorum , similisqrte generis , agentes, non paΥum faciunt ad inaue illud gloriae N famae suarum seprimendum. Longa & difficilis via est perveniendi ad sanitatem mentis per praecepta ι brevis & expedita per exempla. Qui igitulejusmodi libros, quorum nomina supra adduxi, evolvit, & d prehenditi, quam ridiculus sele exhibuerint homines inepto fastu turgidi; quos risus excitarint; quo aceto perfusi fuerint a viris doctis; ut famam , quam immortalem reddere Voluerant , turpiter decoxerint; tempusque melioribus consecratum negotiis misere per
diderint; ille inquam, qui haec serena mente expenderit, nec insa nabili laudis cupiditate in praeceps actus est, operam dabit, ut p tius .animum gravissimis disciplinis excultum habeat, quam ut tastinanter ad alios docendos sese accingat. Huc etiam reserre possi
mus ipsius hisoria literariae it udium , caute & sobrie institutum. Historia literaria est hisoria sapientiae V sultitia. In ea enim ceu iahrevi tabella , ut ingeniorum humanorum praestantiam & essc clam , sic eorundem vanitatem, imbecillitatem, excessus & des cius deprehendimus, manifestum ex ea erit, plerosque errores er ditorum a nimia inclarescendi cupiditate & famae studio originem traxissα Unde sapiens colliget, haec vitia omni cura esse vitanda Sane qui non eo animo hiltoriae litorariae vacat, ut sapientior, modestior, in dissentientes aequior fiat, ille nondum Vera rerum pretia milii perspexiise videtur. Quarto tandem & ultimo loco considerare debereui homines lai . ais διutaxat V fantie mi eqtiendae Didio incensi, ab ista parte vitano irae brevitatem ; ab altera officiori m, quae Deo, proximo V nobis debravis, necessitatem V graduatem. Vitam noltram brevem &fluxam esse, nemo cis qiii inficietur. Eruditi pariter & plebeji hoc
uno ore fatentur.' Uita laaec brevis innumeris negotiis & curis est septa, quae mentem diltrahunt, & ab officiis praestandis avocante multum temporis somno, conviviis , deambulationibus , imo nihil
agendo terimus 3 vacamus uxoribus, reddimus amicis tempora, facultates ad bene & commode. Vivendum corradimus , morbis diverama, &α &c. Praeclare blandius. u i.
100쪽
LN STUDIO LITERIS INCLARESCENDI, PARS II. et set
. . - raran fossicitu Virmn consummω amis Torquemurque metu, caecaque cupidine rerum, vernique senes curis, dum qui Vimin umum . . '. Perdimus V mulla votorum ne beati
Victuros vim semper, nec Liviu- unquam.
Interim ruit irreparabile tempus, & incerti sumus , quando ad plures nobis eundum sit. Hoc studium insuper inclarescendi, β. libros qualescunque edendi, animos latigat, vires corporis stangit, S. non raro veri amantes in dissiciles morbos praecipitat. Quam ineptum Vero eis, vitam tot curis districtam sibi reddene acerbiorem Qiiod si ab altera parte ad ossicia, quae Deo , parentibus, patriae & nobis debemus, attendimus , bone Deust quam manifestum est, eos omnes perperam agere, qui neglectis his gravissimis ossiciis , in id duntaxat sunt intenti, ut laudis & eruditionis iamam captent. Profecto, si homines illi, antequam perverta huic cupiaditati fiena laxarent, taciti semetipsos interrogarent, i utrum anu mos suos excestentissimarum rerum cognitione instruxissent ; utrum omnibus praejudiciis, aut praecipuis Ditem, quae nos in cognitione veritatis Sc virtutis morantur, valedixissent ; num amorem volup-
tatum , ambition m , sordidum habendi studium dic. ex animis erat dicavissent; num denique perspicaces, sapientes, modesti & pii ev serint, haud dubito, quin plurimi surdo illo monitore conscientia - , adacti, consessuri essent, se nequidem hactenus de his ossiciis c i gitasse , nedum ut de' iis pricitandis prae caeteris fuerint solliciti.
Quis autem est tam absonus, ut afferat, pluris interesse, linguarumh peritiam habere, locos corruptos emendare posse , quam animos 3 turpissimis adsectionibus captos correxisse Qtiis fanae mentis homo contendet, majoris momenti rem ei se, scire quid Plato, quid Ariai soletis, quid Cartesiis, quid Dibulatis, aliique Sophi senserint, i quam ea intelligere A praestare, sine quibus beati esse non possumus ri Quis affirmaverit, pmstare omnium gentium de religione opiniones perspectas habere, quam ea ossicia rite cognoscere & custodire, i quae divinus Legislator nobis injunxit, sine quorum praestatione, infelices sumus At quid aliud agunt homines nonnisi famae cui , ditatu inceusi, quam ut, quae praestantissima sunt, negligant, aud