장음표시 사용
101쪽
Iraelantius, Ingf. divinarum i in eui titulus, de Providentia, ole.
Salvianus toto opero in octo libros di iso, sub inscriptionc de Gubemnatione Dei. Ergo 2. etc. 1. Eae ratione. 1.' Universi populi Deum agnoscentes. nunquam illum sibi sinxerunt, sicut Epicurus, otiosum, et res bus humanis extraneum; semper arbitrati sunt, e contra. illum cui cta rogere, et gubernare . non solum in ordine ph3sico . sod et in ordine morali , modo libertati nostrae accommodato: α Si enimo i Deus , inquit Lactantius sill ulique providens est : alterumn sino aliorO . nec esse prorsus . nec intelligi potest : n porron unanimi' haec populorum consensio non minus invictum ostvcritatis argumentum circa Dei Providentiam . quam circa ipsius cxistentiam . quia non minus est cupiditatibus adversa: ergo etc. 2.' Ex mirabili totius mundi concentu demonstratur Deum exi store ς atqui praeclarus ille concentus non solum Dei existet tiam , sod supremam ipqiuq Providentiam evidenter arguit: qui oni in videns duoη exercitus secum pugnantes. non credet ibi adesse duces qui eorum motus respectivo dirigant ' quis navos super fluctus maris navigantes. et a portu, ad portum recto icti don es conμpiciens , sibi persuadere poterit eas casu fortuito sic impolli Non ex carum directione tam evidenter concludet ibi adusso rectorem , quam ex carumdem compagine inseret adsuisso opificem qui eas construxerit' Atqui mirabilis ordo, ubique relucens in Inundo , multo clarius ostendit praepotentem. et 8apientissimam ibi adesse causam quae omnia disponat, regat, ac gubernet : quod luculenter , pro more suo, describit Cicero l3j: Er
sot , vel quia nollet : atqui neutrum dici potest: non prius, quia est Omnipotens ἰ non posterius . nam si cunctis rebus providero nollet , maxime quia tanta cura ip i fastidiosa , gravis vel indecora esset . ut quidam de istae clamitare non dubitant : atqui id admitti non potest : cum enim Deus sit inlinitus, unico, ei Simplicissimo actu voluntatis omnibus simul providui , magni' et parvi S , nec magis divinam ipsius majestatum dodecet omnia sic administraro . quam Omnia fecisse: ergo etc.
ot moratum constituendo . aliquum finem necessario si hi Pro P suit ; impio nam ino diceretur Deum tomero et sine ullo Probo sito egisse : atqui omnes creaturas earumque actus . et oilectus ad sinum sibi propositum per media i pias proportionata duce rodebui; secus enim dicendum foret illulia. aut sine in a se intentum
102쪽
sorio non voluisse , aut dissicultates Meurrentos non praΘvidi Sos. aut eas superaro nou POSSU : porro nihil horuui dici potest, ut patet : ergo Dic. uine. t.' variae eircumstantiae in quibus singuli constituuntur
homines sunt ei sectus divinae Providentiae . quae atι. giι a tinatisque ad finem fortiter . et disponit Omnia suariter. uine 2. Qui libertate sua male utuntur. Providentiam non ideo saliunt, quia Deus actus eorum ab aeterno praevidit . et bona, vel mala eis retribuere statuit , sicque sinum a se in tetitum in alii hiliter obtinet, libertato humana prorsus illaesa. Hine 3.' saeta politica, eventus belli , foedera paci. , ProSPQ-ritates , et calamitates nationum , etc. , jugi Providentiau dixinae imperio subjiciuntur modo humanae libertati ac cominodato: unde omnes populi Deum anto hujusmodi eventus deprccautur . et , post exitus latices , gratias illi rependunt. Solvuntur objectiones. Obj. l. I cor. ill: Numquid de bobus eum est Beo' Ergo etc. R. Nesso eonseq. Sensus Enim verborum Apostoli est Doum . prohibendo ne os bovi terenti in area ligaretur sui , boves non respexisse , sed homines . et ostendere voluisse operario. mer- de sua non esso fraudandos : undu B. Paulus concludit sidulesdubero temporalia iis , qui geminant spiritualia : ergo utc. Οου. t.' Si Deus summo bonus omnibus sapientissime provideret , non permitteret pios ipsius cultores multis vexari misi riis , dum impii , et perditi homines cumulantur beneficiis , as-nuunt deliciis : ergo etc. R. Nego ant. Nam t.' Deus, illaesa bonitate sua, existentiam mali , sive moralis , sive physici . pormittero potuit , ut contra Manichaeos ostendimus. 2.' Demonstrabimus infra alteram post praesentem existere vitam, beatam, vel miseram , prout quisquo bene, Vel male so gesserit: at, supposita alterius vitae exister tia . Deus permittere potest pios ipsius cultores miseriis vexari, dum impii deliciis a stluunt ; nam praestantissimas virtuteS . V. g. patientia , constantia , magnitudo animi, cliaritatis prodigia, etc. ex hujusmodi miseriis ortum ducunt : nemo autem negare potest, Deum alios sines aeque sapientes sibi proponere potuisse:
Obj. 3.' Si Deus omnibus provideret, nihil esset fortuitum in mundo : atqui tamen multa sunt sortuita in mundo : ergo etc. R. Dist. min. Multa sunt fortuita in mundo , respectu nostri, sone. in se, vol respectu Dei, nβρο m n. Illud dieitur fortuitum
103쪽
vult eas in existentiam perseverare, vel ab eis ea Isientibus abstrahit : atqui ab illis abstrahere non potest , quia nulla est abstractio in Deo : ergo etc. 3. ' Deus creaturas suas e nihilo producens in voluntate sua omnia simul complectitur momenta, quibus exi Rurdo sunt: atqui generalis haec voluntas post creationem non cessat, eum nulla sit mutatio apud Deum , sed tamdiu perseverat quamdiu durat creatura, sicque creatio, et conservatio ex parte Dei sunt unus, sit idem actus ergo eis. Ut ergo creaturae desinant Exisiero , sussicit quod Dein te sol earum existentiam actu positivo velle; statim ovanescunt. sicut lapis in acre suspensus proprio pondere labitur , si vis eum positivo detinens cesset, si sunt culus. v. g. abscidatur: quod sic exprimit S. August. 1J. a Creatoris potentia. et Omnipotentis is virtus causa subsistendi est omni creaturao , quae virtus ah v cis , quae creata sunt regundis si aliquando cessaret . simul .n et illorum cessaret species, Omnisque natura concideret n. Illa aulem cessatio ipsa aliquo sensu ossut actus voluntatis Dei positivus , quia supponi non potest Demia oblivisci, aut abstrahero. Diees. Res in aliquo statu constituta in eo remanet, donec per causam exlernam inde do poliatur : v. g. eorpus quiescit . donee ab alio moveatur ; opiscium subsilit . donec destruatur , etc. ergo a pari creaturae e nihilo semel eductae per se ipsas subsistunt.
R. Nego eonseq. et paritatem. Ratio disparitalis est, quod si lux corporis, opificia, aliaque hujus generis opera sint tantum quali
lates, vel modificationes substantiarum, quorum naturam Sequuntur: contra vero agitur in creatione de ipsi sinet substantiis, quas Sola Dei voluntate producuntur , et Dadem voluntate in existentia perseverant. Posiliva Dei conservatio no supposita , facile con-eipitur quomodo substantiarum mod dic alioues permaneant, dο-
nec destruantur; cum enim nihil sint a substantiis distinctum, in ipsis existere pergentibus remanebunt, donec ab aliqua causa resormentur. Sed inde concludi non potest creaturas positiva Dei
conservatione non indigeru : ergo etc.
Examinabimus 1.' an Deus in ipsas actiones liberas homi nnm influat ; 2.' qualis sit ille influxus. S. I. - An Deus in liberas hominum aetiones influat. Videtur primo intuitu Deum liberas actiones hominum guber-
104쪽
nare non posse , quin humanam laedat libertatem , ideoquo sub Iloe rospectu providentiam ejus restringendam egse: attamen sit
Deus in emn clas aetiones hominum liberas positire insiti'. Prob. 1.' Omnes populi semper, ot ubique Deum invocant ad obtinendos . aut avertendos quosdam eventus , non solurn phrsi cos , sed et morales , qui a libera hominum determinatione omnia pendent ἰ v. g. quolidio petitur a Deo, ut recto sapore nos faciat , ut bona consilia nobis infundat , ut optimos nos reddat, ut proposita inimicorum nostrorum contundat , ut Strenuos magistratus, beneficos principes, etc. nobis concedat; gi autem Deinus in liberas actiones hominum non influeret, haec omnia frustra postularentur ab ipso : ergo persuasum habent populi Deum in cunctas actiones hominum liberas positive innuere , siquidem nullam admittunt exceptionem : ergo ele.
pondero dehent : absurdum quippe laret aliquid existens a Deo non pendere : attamen determinationes , et actiones hominum a Deo non penderent , si positive in eas non innueret. insuper . Deus adducere non posset homines illaesa eorum libertate . ad sines quos vellet: atqui hoc repugnat, et univcrsali hominum persuasioni adversatur : ergo etc.
at, nisi Deus in actiones hominum liberas positivo innueret . dicendum foret realem dari persectionem ab ipso non venientem: nam in ea hypothesi virtutes etiam praestantissimac , non Dei . sed solius hominis essent opug : atqui tamen illa o virtutes sunt persectiones: imo quilibet actus voluntatis quamdam rationem bonitatis habet, hominemque suo modo perficit: ergo etc...' Costat, ex supra dictis , divinam Providentiam ad actus liberos se rex tendero, atque ordinem moralem sicut ordinem physicum regere : porro inde sequitur illam in liberas hominum determinationes innuero ; secus cas non regeret. Quomodo autem hoc sat illaesa nostra libertati' ignoramus; sed 1.' ob aliquam obscuritatem tenuitati nostrao impenetrabilem veritates rejici non debent; 2.' Deus , qui mentes humanas creavit liberas . eas in cunctis actibus tam sapienter gubernare potest ut eurumdem libertati minime noceat : ergo etc. Vide Bosuet , Traiu du libra arbitre. S. II. - oualis siι ille disinae Proridentiae inquaeus in aetiones hominum liberas. Nulla unquam fuit quaestio in tota philosophia, ct theologia, quae tam lonΚas, tam aeros, tamque interminabiles genuerit disputatio nos
105쪽
in eliolia. Ut supremum Dei dominium in actiones hominum cum timorum libertato conciliaretur, varia excogitata sunt systemala. Duo praecipuo celebrantur, quae sama sua totum repleverunt mundum , scilicet, sIstema Molinistrarum , et systema Thomi-
Molinis ae admittunt Deum in aetus voluntatis nostra o liberos directo, et positivo innuere, non vero in ipsamet voluntatem quam non movet , nec determinat . nec ad actum applicat . sodiantum juvat . atquc cum illa ad quom libot actum perfficio nil umeonerarrit. Dicunt concursum esse generat in , Vagum , 3d producendam talem, vel talem actionsem, bonam, Vel malam, honΡ- stam , vel inhonestam , indeflerentem . et sic voluntas humana ,
iusta ipsos . illum pro nutu ad quemlibet actum nectere potest.
'um aut Sstema istud suinieleriter onuntiare non videatur Deum in cunctas mentis humanae dotermination os reipsa influor . Suare et , celebris ex societate Iesu religiosus , quoddam piaddidit supplementum ; dicebat Deum , naturam mentis, riu ne Proponsi os persecto noscentem , eam per ambientes circumstantias, quas iuxta beneplacitum suum disponit , quo vult inclinare, et tamen libertati ejus non nocere, quia moralibus tantum utitur mediis, sere similibus iis, quibus uti solent hominus, cum alios ad rem aliquam inclinare, vel ab aliqua determinatione retrahere si hi proponunt . v. g. exhortando , consulendo , exeilan do , etc. Hinc Molinistae vocati sunt etiam Congruistae , propter modia libertati nostrao congruentia quibus volebant Deum
Thom istae contra Molinistarum opinionem sortiter insurrexerunt, contendentes eos supremum Dei dominium nimis restring rc. Non tantummodo in actiones , sed in ipsamut determination snoStras , inquiebant , Deus positivo instuat necesse ost, ut nihil positivum. et realo existat, quod ab ipso non proveniat. Haec igitur docuerunt, et propugnaverunt principia ; scilicet. 1.' concursum Dei cum creaturis suis liberis debere esse praevium , non quidem temporc , sed natura, ct ratione , sicut causa prior est enectu ; 2.' illum non tantum moralem , ad senqum Sua z
sed physicum esse , id est , esticae iter produeere quidquid entis
et persectionis ost in actibus nostri liberis et idcirco eum vocant praemotionem ph Ssicam ; 3.' illum osso specialem , et mentos nostras ad singulos actus asticaciter applicare , et tamen libertali nostrae non ossicere , quia expedita pologias ad Oppc silum semper remanet in nobis etiam agentibus. Omnes scholae , per mulios annos , inter dito haec sTstemata
Valde suerunt divisae: clamabant Thom istae Molini stas libero arbitrio nimium concedere ; respondebant Molinistino Thomisias humanam Iibstriatem tollere : aeriter utrin pie , et privatim . et
106쪽
in publicis exercitiis pugnabatur; lugentes compositi sunt libri qui nunc in pulvere dormiunt. Hujusmodi disputation Ps vanas esse judicantes , eas Praeter-. mittimus; si eri enim potest, ut utrumque systema pariter sit sal sum , et Deus alio modo nobis ignoto ad actus liberos concurrat. Certum est eum positive , et efficaciter in actus nostros in-lluere ; non minus cerit in est, ut infra ostendemus , nos esse liberos : has veritates firmiter teneamus , do naturali illarum connexione parum solliciti.
Angelus est vox graeca idem significans ac nuntius, et ex natura sua Olficium exprimens: unde S. Ioanne Baptista, apud Malachiam ill , vocatur Angelus. quia Christum annuntiaturus mittitur. Llsu tamen receptum est , ut per Angelos intelligantur substantiae spirituales hominibus superiores, quarum ministerio Deus communiter utitur ad voluntates suas hominibus nuntiandas. De hujusmodi substantiis ratio sibi derelicta nihil allirmaro Iolest, praetur earum poSsibilitatem : at sidus multa nos docet. icemus ita quo 1.' de Angelorum existentia ἰ 2.' de eorum numero ; 3.' de variis eorum ordinibus ; ..' di illorum essentia ;5.' de illorum intellectu, voluntate, et locutione; 6.' de eorum Peccatis, et poenis ; T.' do corum ministeriis; 8.' do eorum p
Olim Sadducaei apud Iudaeos dicubant non esse resurrectionem, neque Angelum , neque spiritum s2ὶ Nonnulli antiqui Philosophi, ol omnium temporum muterialistae in eadem opinione versantur. Caeleri Fere audaui, Christiani, et Mahuinetani Angelos esse sirmiter credunt.
107쪽
Eaeistunt Angeli. illa propositio tenenda est . quae est de fido . probatur Scriptura sacra, SS. Patrum testimoniis, et traditione : atqui ita est propositio nostra.
si tu ill re V nuq ost Daus indivisus in essentia, et discretus inn personis; Creator omnium ... Is ab initio tempori utra inque don nihilo condidit creaturam. corporalem, et spiritualem , angeli-n tam scilicet , et mundanam : deinde humanam quasi coinmu-n nem . ex spiritu, et corpore constitutam: n ergo 1.' etc.
Novi Τestamenti . lit mentio do Λngelis . v. g. 2ὶ Cumque invenisset eum s Agar in Angelus Domini. 3J Veneruntque duo Angelι Sodomam respere. εὶ Ecce ego missum Angelum meum ... s5) Κιin Angelis suis reperiι pravitatem. 6ὶ Angelurum esca nutrivisti populum tuum. 7ὶ An pusus quia non possum rogare mirem me. um , et eaehibebit mihi modo plus quam duodecim legiones Angelorum : etc. Ergo 2.' etc.
monia ; nam in hoc articulo sunt unanimes ; V. g. S. Cypr. Vel potius Firmilianus i8J. u Adunatio et pax. et Concordia non SO-n lum hominibus fidelibus . et cognoscentibus veritatem , Sed ut Λngelis ipsis coelesti hiis voluptatem maximam praestat n. S. Aug. Enarr. 9; a Quamvis non videamus apparitionemn Angelorum .... tamen esse Angelos novimus ex fide , ut inultisn apparuissis scriptum legimus, et tenemus; nec inde dubitare su nobis est. n Ergo 3.' etc.
metani. et Judaei . sed et plures Philosophi , ut Platonici . Αn- Melos seu substantias spirituales creatas agnoverunt : at talis inpinio non ita potuit esse generalis, ut constans nisi ex primaeva revelatione , vel ex Scriptura a sacrae notitia ortum habuerit :aliter certe explicari non potest . ,.' etc. Aliunde etc. ergo utc.
108쪽
Angeli autem existero non potuerunt nisi per creationem, alioquiu Deo essent coaeterni , quod mani suste repugnat. Uudo . . Aug. de Civit. Dei ij si opus Dol osse Angulos hic etsi uoun praetermiSSum , non tamen evidentur expressum est ubi don creatione mundi agitur j : sed alibi hoc sancta Scripιura cla- v rissima voce testatur D. Deinde notat S. Doctor in hymno trium Puerorum apud Danielum . et 2ὶ Angelos luter opera vel numerari: ergo etc. De tempore ereationis Angelorum. Disputant inter se Theologi an Angeli ante mundum corporeum fuerint creati , vel simul cum ipso mundo. S. Thomas 3 . idocet ut probabilius eos simul cuin mundo fuisse creatos, quia ad persectionem universi erant destinati , vehit nobilior pars ad totum ; et co sensu intelligunda esse haec Geneseos verba: Ια νεα- cipio crearit coetum , et terram , subintelligendo . et omnia quavin eis sunt. Multo communius Theologi huic divi Thomae sententiae adhaeserunt; nitunturque 1.' his Ecclesiastici verbis s.). Oui vicit in aeternum , ereavit omnia simul ἰ 2. . canone Cor Cil. Laterari. Supra citato , ubi legitur 5ὶ si Qui sua omnipotenti vir-Μ tute simul ab initio temporis utramque de nihilo condidit creaturam .... n 3.' Auctoritate S. Aug. qui eamdem opinionem docet pluribus in locis, et praesertim tu): item S. Epiphanii The dorcti , etc. Verum plerique antiqui Patres . ut Origenes . S. Basilius . S. Greg. NarianZ. , S. Ioannes Damas . . S. Hilarius. S. Ambro4. CaSSi unus , tenuerunt coepisso quidem Angulos . sed jam extitisse quando hic mundus factus est. lis sui uagari videntur haee verba Dei ad Job T : Ubi erus quando ponebium fundamenιa terr ... cum me laudarent simul astra matutina, et jubilarent omnes filii
seri Per filios Dei intelligendi sunt Angeli, ut patet ex cap. 1 i8 ejusdem libri , et expresse habent Septuaginta interpretes. Uuidquid sit , quaestio manet dubia.
L. 11 , cap. 9. t. 7 , p. 278.
Lib. II. de civ. Dei. ran. 3'.
109쪽
Corium est maximam existero Angelorum multitudinem di 1. eae Seriptura : lj mllia millium ministrabant et , et deetes mitialies centena millia assistebant ei. Iuxta omnes . ibi agitur do finia gelis thronum Dei circumstantibus, ei quo ministrantibus. 2J Ee subito faeta est eum Angelo mulιitudo militiae eoelestis laudunttiam Deum , et dicentium. aj Vidi et audivi vocem Angelorum
multorum in circuiιu thνυni, et animalium , et seniorum; eι erat numerus eorum millia milium. Ergo 1.' etc.
gentium multitudo supernis ministeriis comparata, et Angelorum n multitudini. pro nihilo ducitur. n S. Aug. do Civ. Dui 5ὶ, dicit. loquendo de Angulis: Ouorum numerus ignoratura nobis. S. Thom. si dicit, post Dionys. quem citat, Angelus Omnem multitudinem materialium specierum transcendere.
nes suos habere Angelos custodes : ergo saltem tot sunt Λngeliquot existunt, aut , ex praevisiono Dei , simul extituri sunt ii
Dico 3iatem , quia , praeter Ingulos custodes , alii sunt multi ad alia ministeria deputandi.
t.' Varia osse Angulorum nomina a portu doconi sacrae Seripturae . et omnes in hoc sunt concordes. Angelos enim, et A charigelos frequenter nominant paginae sacrae: Cherubim, et Soraphim in pluribus locis Pentateuchi, ut Prophetarum designantur ; v. g. 7ὶ otc. B. Paulus , ad Eph. 8ὶ nominat Principatum. Potestatum, Virtutem, et Dominationem ; et ad Coloss. sin
110쪽
omittit Virtutes , sed Dominationibus, Principalibus. et Potestatibus jungit Thronos. Novem igitur sunt in seri pluris sacris spirituum coelestium nomina, vidulicet Λngeli, Λrcliangeli . Vise tutos , Potestates , Principatus , Dominationes . Throni. Cliorubim, et Seraphim. Eo praecisu Ordino haec nomina a S. Grog. Magno describuntur ij.
nominibus certos designari Angelorum ordines . ut S. Ignatiuq , S. Irenaeus, S. Athanasius. S. Cyril. litorosi l ., S. Basiliu , S. Epiph. S. Greg. NaZ., S. Greg. Nyss., S. Chl Ssost. , S. Λmbros. , S. II ieron) ., S. Λug., Cassianus etc.
Hierarchia, qui V sacculo prodiit. et S. Dionysio fuit attributus. ac post eum communiter Doctores ea tholici , Omnem fingolorum multitudinem in novem ordines , seu choros distinctam, ad tres revocant hierarehias , quarum unaquaeque tres habet ordinos :in prima. juxta Dionys. 2ὶ sunt Throni, Chorubim, et Seraphim:
in secunda , Potestates , Dominationes, et Virtutes; et in tertia, Angeli . Λrchangeli, et Principatus. Distributio Angulorum in novem ordines, wu choros certa ostet ab omnibus tenenda . utpote ex prcssis Scriptura a locis a Patribus interpretatis suntlaia : sed hic rarchia ruin distinctio. ot divisio non ita constat . quia neque Scripturae, nequo Patrum ic-stimoniis aperiis sulta videtur.
intolligendum sit, explicat 3J: videlicet
Seraphim, id est, juxta vim nominis, arduialog. vel inconden-les , sic vocantur . quia vel alnore Dei stagrant, vel illum in cordibus aliorum excitant. Cherubim , id est plenitudinem scientiae habenies. ut commi nitor volunt Patres, et Scripturae sacrae interpretes. Throni, sic vocati, quia sublimem tenent locum, et Deum qu dammodo portare videntur. Dominationes hoc nomen habent ob polentiam, qua quinque inserioribus choris supereminent, ut ait S. Bernardus, de consid. i. . Virtutes sic appellantur ob singularem suam sortitudinem; et quia praecipuum tenent locum in exemitibus Domini; de quibus Isaia 5J: et alibi. Potestates , ita vocatae , quia continue sunt ordinalae , ad ex -