장음표시 사용
71쪽
praemio benefacti illum remunerari. eui malesueti polestas non erui I Ouid i causa hominem detinendi ne nequam esset , instinetui illum derelinquere . belluamque et icere oportebat ' Minima , Deus animae meae , nunquam tibi exprobabo . quod illum ad tui imoginem fecisιi , ut liber , bonus . beatus , sicut tu. esse possim. Obj. ..' Deus infinito odio prosequitur pecculum : ergo illud impedire tenetur. R. Nego conseq. Eodem modo enim Deus amat virtutem quo odit peccatum : atqui omnes virtutes possibiles em citer producere non tenetur : ergo nec Omne peccatum emeacitur impedire. Praeterea odium quo prosequitur peccatum sussicienter innot scit ex minis, et poenis , quibus plectit peceatores , et ex bonis quibus remunerat virtutem. Ergo etc.
Mala physica sub unieo ente summe bono existere possunt. Prob. Mala phTsica , nempe dolores . tristitia, aerumnae, angustiae, morbi, paupertas. et Omnis generis miseriae, consectaria sunt praesentis hominum status : atqui Deus . illaesis suis attributis , praesentem hominum statum constituere potuit; nati 1.' Bona, generaliter loquendo , praestant malis . cum miseriores ordinario timeant mortem , et eam quantum Possunt resu-giant. Si sorto contingit nonnullos plura experiri mala, quam ho-na , id evenit per accidens , sicut larmantur monstra: Deus autem legibus sapienter institutis derogare non tenetur . ut particularia haec incommoda impediat. 2.' Mala ph sica emciunt, ut
homo a cupiditatibus se eximat, a peccatorum maculis su abstergat , amoro rerum sensibilium minus detineatur , et ad Deum omnis verao selicitatis sontum magis accedat. 3. Praestantissi- mao virtutes ex miseriis naturae suam ducunt Originem . nempe
patientia , et longanimitas in tribulationibus , liberalitas erga miseros , effusio charitatis erga a stlicios . et infirmos , persecta sui abnegatio ad subveniendum aliis. ..' Saepe mala physica ex malis moralibus , id est . ex propriis culpis proveniunt : quot enim homines morbis amiguntur , doloribu fi excruciantur , praematuro fiunt paralytici, debiles. infirmi. meditationis incapaces, multis denique replentur miseriis propter intemperantiam , Vo- dans notre nature , et donner te priae d' auoir bien 'iι ὰ qui na-
72쪽
luptates , aliosque hujusmodi graves excessus : porro ejusmodi mala in Deum refundere non licet : Hinc Rousseau sit. Si statu praesenti nostrae existentiae contenti vireremus , haud haberemus quod nostrum sortem deploremus ἰ sed desiderio quaerendae beatitudinis immaginariae , quamplurima mala realia nosmetipsis eonsciscimus. Qui parvum malum ferre nescit, magnum pem peti profecto debuerit. Ouum quidam dissolute vitam agens suam constitutionem vitiatus est, eam cum remediis pristinum in statum restis vere eupit ἰ malo . quo a ieitur , illud accedit , quod metuitur : mortis praesensio hanc formidabilem facit. atque accelerat, quo mastis omnia experiuntur, eo magis adest illa, et infirmus per
omnem vitam metu eonsumitur murmurans in malorum naturam , quae sibi noeens eonscirit. Homo , mali auctorem quaerere noli ptumet ipse auctor es.
Dises. Saepe probi. religiosique homines cunctis miseriis hujus vitae assiciuntur , dum improbi , et supremi Numinis contemplores multis deliciis alituunt : atqui tanta inversio ordinis sub uni co Deo summe hono existere non posset : ergo etc. R. Nego min. Alibi enim demonstratur alteram post praesentem existere vitam summe beatam pro bonis . et summo mis ram pro malis : hac autem veritate supposita , praedicta inve sto ordinis sussicienter compensatur; qui enim tribulationsem propter Deum patienter sustinuerint, proportionatam renumerationem in coelesti patria recipient: mala igitur physica viris religiosis et christiane viventibus per se ipsa non nocent, sed e contra prosunt , siquid om pro momentanea . et levi tribulatione aeternum
gloriae pondus operantur in ipsis s2ὶ : ergo etc. Nota. Dogma peccati originalis est fundamentum religionis christianae : atqui , hac veritate posita . existentia mali physici sub unico ente summo bono facile explicatur; est enim poena peccati.
73쪽
Deus , cum sit ens necessarium , nec initium habuit , nee sinem habiturus est: ergo est aeternus. Unde in Scriptura semper exhibetur, ut aeternus; v. g. Deut. 1ὶ Vivo ego in aeternum: 2 Tu autem . Domine , in aeternum permanes οῦ sal sic orat sacerdos Nehemias: Domine Deus omnium ereator, terribilis, et fortis justus et miserieors οῦ qui solus es bonus reae . solus praestans, εο lus jusιus , et omnipotens et aeternus. At circa naturam ipsius aeterni latis non ita omnes sibi consentiunt : quidam enim dicunt illam esse successiram, seu ex infinitis momentis sibi succedentihus coalescentem ; alii vero contendunt eam csse velut punctum indivisibilo omnia tempora simul complectens. Ita veteres Academici . et nunc communius auctores cum divo Thoma. In duplici propositiouo stabiliemus 1.' aeternitatem Dei non esse succe Sivam , et 2.' eam soli Deo esse propriam.
AEternitua Dsi non est sueresstra. Prob. 1'. Ante creationem solus Deus existebat : atqui solus Deus existens nullam experiebatur successionem ; nam vel ista successio ipsi fuisset extrinseca, vel intrinseca: atqui neutrum diei Potest: non extrinseca , cum nihil praetor ipsum existeret ;nora intrinseca , quia repugnat ens necessarium aliquam 1ubire mutationem sibi intrinsecam : ergo aeternitas Dei ante creationem non Erat successiva : porro ipsius natura per creationem non fuit mutata. Varias igitur successiones subeunt creaturae relative ad se invicem ex voluntato Creatoris ' sed Creator Succe sionem operibus tribuendo, cam sibi dare non potuit: ergo otc. Prob. 2 Si auternitas esset successiva , dicendum foret emu-xisse momenta, et secula numero infinita, et tamen hane infinitatem quotidie augeri: atqui successio infinita, quae tamen augetur . est contradictio: ergo etc. Hinc aeternitas ost velut punctum simplicissimum et prorsus immutabile circa quod omnes e reaturae versantur. Singulae, licet brevi tempore existant , toti aeternitati aliquo sensu respondent, et Deus, omnis Successionis expers, habet tamen relationes ad creaturas in variis quos subeunt statibus : cognoscit
Iuturas et possibiles; videt praesentes, et Praeteritas nunquam obliviscitur. Idem dicendum est do lactis.
74쪽
Sed in ipso nihil est futurum , aut praeteritum , nec unquam de illo rcete dici potest, Erat, fuit, erit , vidit , videbit, ante , post. etc. quia hujusmodi loeutiones assimilant Deum creaturis. Unde Fenelon ij. In Deo nihil non fuit, nihil non erit : sed omne est. Reseindimus itaque quoad illum omnes quaestiones, quas habitudo, atque imbecillitas nostri spiritus , qui infinitum suo arbitratu limiatatum atque mutilatum complecti vult , habere me tentarent. An dicam . mi Deus , ante meam ereationem aeternitatem existentiae in te jam fuisse . reliquamque quoque aeternitatem post meam creationem tibi esse , in qua semper eaeistis ' Istaee verba anto , post illius . qui est, indigna sunt. In te nihil praeteriti , nihil futuri pati potes. Tuam aeternitatem partiri velle , quae indivisibilis est permansio , insania est. PROPOsITIO SECUNDA AEterilitas soli Deo est propria. Prob. Probavimus unicum existerct eng nucessarium ; si orgo aeternitas soli Deo non esset propria , non repugnaret croatura aeterna : atqui repugnat creatura aeterna ; quod enim fuit crca tum , initium habuit , et quod initium habuit . non est a olernum: ergo etc. Itaque in textu II Mach. citato dicitur do Deo :Oui solus es bonus rex . solus praestans , solus justus , et omnipotens , et aeternus ἰ et in Symbolo S. Athanasii : Unus omnipo
Solvuntur objectiones. Obj. Crealio ab aeterno suit possibilis : ergo creatura aeterna non repugnat. R. Nego conseq. Nam creatio fuit possibilis pro temporo, non autem pro aeternitate. Inst. IV. Possibili posito in actu, nihil sequitur absurdi: ergo. si ab aeterno creatio sit possibilis, creatura aeterna non repugnat.
n. pag. 251. edit. anni 1820 :
75쪽
R. Nego eonseq. Ut valeret enim consequentia , non tantum sufficeret creationem ab aeterno fuisse possibilem, sed requireretur, ut creatura aeterna laret possibilis: sed dici non potest erenturam aeternam esse possibilem : implicat enim aliquid creatu inesse aeternum : Orgo etc. Inst. 2'. Non repugnat dari essectum causas guae eoaevum :orgo etc. R. Dist ant. Non repugnat dari essectum causas mact eoaevum , in iis quae necessario producuntur . eone. in liberiA , M so ant. Porro creaturae non necessario producuntur; necessitas enim, et creatio in podem subjecto evidenter repugnat: ergo eis. lis rationibus rosellii ur D. Cousin, qui lj tradit Deum ut neeessario creantem ' : Suus eminens raraeter, ait, quum sit risabsoluta ereas rix , quae ad aetum non transire nequit , sequitur . non solum creationem possibilem esse , verum at iam illam neressariam esse : sequitur , Deo ereante sino inιermissione , et infinite , ereationem ineaeauribilem esse . el se constanter praestare.
DE INMUTABILITATE DEI. PROPOSITIO
Deus est prorsus immutabilis. Prob. 1'. script . sacra. Malach. 3J : Ego Dominus , et non mutor. Jacobi ωὶ : Apud quem non est transmutatio , nec vieissitudinis obumbratio. Prob. T. Si Deus mutabilis esset , vel rationo persectionum , vel ratione d cretorum : atqui neutrum dici potest. 1'. Non ratione perstetionum : suas enim persectiones ab alioenis non accepit , nec cas sibi donavit , sed eas necessario possidet : porro repugnat eas esse simul necessarias, et mutabiles :ergo 1'. etc. m. Non ratione decretorum : mutari enim non potest rations Coura d' hist. de la Phil. Leeon I, p. 26. et suir. ο). a Son caraetἡre έminent . dil-il elant une forte cristarie e absolue qui ne pe ut pas ne pas passer a ι' acie , ii suit . non quela creation est possibie . mais qu' elle est necessati e ; it fuit que , Dieu errant sans cesse et infiniment . la ereation est inepulsabie ,
76쪽
decretorum . nisi vel quia ab aeterno ea non tulisset , vel quia lata revocare posset: at utrum qu ropugnat. 1'. Repugnat Deum sua decreta ab aeterno non tulisse ἰ tunc enirn dicendum foret illi uia mansisse suspensum , aut ignarum fuisse : atqui haec in Deo summu perfecto admitti nequeunt. 2. ' Repugnat Deum d creta sua revocare pos-0 : Si enim ea revocaret . aut mutaret . vel propter nova motiva sibi Occurrentia , vel ex levitate: atqui
nova motiva Deo Occurrere non possunt. nec ulla levitas in eo admissenda est: ergo et c. ergo 2'. etc. aliunde etc. Ergo et c. Solvuntur objectiones.
Obia 1'. Deum facti sui olim poenituisse legitur in Gen. s1ὶ :
R. Dis . ant. Deum facti sui olim poenituisse metaphorice, cone. proprie, et stricte . nego ant. Legitur quidem in Scriptura Do-um facti sui poenituisse, sed haec, aliaque similia Scripturae verisba sensu metaphorico intelligenda sunt; ut enim captui nostro sese accolnOdet Scriptura, persectiones, et operationes Dei exprimens . siguratis utitur locutionibus : sic oculos ci tribuit ad pingendam infinitam ejus scientiam, braclita ad significandam soristitudinem , et omnipotentiam illius ; loquitur de ipsius dextera , de sede , de tabernaculo , quamvis dexteram non habeat, sedere, aut in tabernaculo habitare nequeat. Sic pariter per metaphoram tribuit illi iram , dolorem , poenitentiam . quia divinae ipsius operationes quamda in similitudinem habere videntur cum actibus hominum his animae sensibus assectorum : ergo otc. Obj. 2'. Deus pluries sua decreta revocavit, v. g. decreta domorto Ezechiae isti . do Ninivitarum destructione l3J : ergo etc.
R. Nego ant. Νam decreta de quibus hic agitur, erant tantum conditio nata : porro ΕZechias, et Nini vitae conditionem apposuerui; scilicet. EZechias vitam cum lacrymis postulavit. et Nini- vitae poenitentiam egerunt: ergo Deus decreta sua proprio non
Insι. illo decreta sua mutat. qui eumdem hominem modo amat,ot modo odit, prout justus, vel injustus ost : atqui Deus eum.
dum hominem modo ete. ergo et .
R. Nego tu . Nam Deus ab aeterno amat hominem quatenus justum . et ab aeterno cum odit quatenus injustum : unde si idem homo sit modis justus , et modo injustus , ab auierno Deus cum dilexit in ordine ad justitiam . et odio ad peccatum : ergo m talio ost in homine , et non in Deo , ergo etc. O j. 3'. Deus de Don creantu laclus est creans: ergo aliquam subiit mutationem.
77쪽
R. Nego ant. nam Deus ab aeterno habuit voluntantem ercandi : vi hujusmodi voluntatis ab acturno existentis mundus inflanti praefixo o nihilo prodiit: ergo Deus titulum creatoris acquisivit, sed idem semper remansit in se: ergo etc. Dist. Deus proprio factus est creans , quando mundus coepit existero : ergo rc ipsa do non creante factus est creans. R. Nego ant. Deus enim proprie factus est creans , quando tulit decretum emcax de mundi existentia : atqui decretum illud tulit ab aeterno : ergo solummodo titulum creatoris accepit in
Duplex distinguitur liberta A in genero . videlicet . libertas a
coactione , et libertas a necessitate.
Liberias a coactione est immunitas ab omni vi externa contra Voluntatem illata ; v. g. foras exire volo . sed aliquis sortior mo. januam lauet occlusam , coactus sum ς januam aperit, liber Suina coactione.
Libertas a necessitate est immunitas a qualibet invincibili do terminatione, seu ost facultas eligendi. diciturque liberta A electionis. Duplex iterum libertas a necessitate, una quae dicitur contrarietatis . et altera contradictionis. Libertas eontrarietatis est sa cultas unum ex duobus contrariis eligondi, V. g. bonum, Vel ma- Ium. Libertas cin tradietionis est facultas alterutrum ex duobus Controdictoriis faciendi . v. g. agendi, vel non agendi , hoc bonum , Vol istud operandi. Duplieis genoris actus distinguuntur in D O , interni scilicet . Ct externi : aetus interni sunt illi , qui Deum ipsum habent pro objecto, ut Se cognoscero, ut so amare; externi vero ii sunt, qui externis, ut ita dicam, prodeunt, sicut creatio, creaturarum conscrVatio , mulatio , destructio , etc. Certum est 1.' Deum esse liborum a coactione ; eum Pnim Sit neceSSarium . a Dullo alio enio cogi potest. Certum est 2.' Illum in actibus internis liberum non esse a necessitato ; necessario enim so cognoscit, et amat. I tDm necessaria est generatio Verbi . et processio Spiritus sancti. Cerιum est 3.' Deum libertatem contrarietatis non habere, si quidem repugnat illum eligere posse malum. Tota igitur quaestio est , an Deus in actibuq cxternis habeat libertatem contradictionis , et ita mundum creaverit. ut eum pn tuisset non creare, vel persectiorem, aut minus perlactum sacere.
78쪽
Obj. 1.' Doug est immutabilis : atqui non potest esso simul
immulabilis , et liber : urgo etc. R. Nego min. Nam 1.' demonstravimus Deum esse immutabilem ; nunc probamus illum osse liberum : atqui veritates claro demonstratas negare non licet. quia vinculum quo inter se con noctuntur non advertimus. 2.' Immutabili lus in eo consistit quod Deus decreta semel lata non mutet; libertas vero in eo sita est. quod haec decreta ex electione serantur : at inter utrumque nulla ost contradictio : ergo etc. Consulto abstinemus a variis systematibus quae excogitaverunt
olim Philosophi ae Theologi , ut libertatem Dei cum ejus immutabilitato conciliarent; quia sussicit, ut ostendamus nullam demonstrari nec percipi repugnantiam. Inst. Deus ab aeterno determinatur ad ea quae facturus est in
R. Nego eonseq. Ille enim est liber, qui semper exsequitur consilia quae libero iniit: atqui Deus, agens in tempore, Sein- per exsequitur consilia, quae libero iniit, licet ab aeterno: nunc quidem impossibilo est , ut ea non exsequatur ; sed impossibilitas ista ex libera ipsius determinatione oritur: ergo libertati ejus non ossicit. Obj. N. Αctus liberi sunt eontingentes : atqui nihil contingens
esse potest in Deo utpoto necessario : ergo etc. R. Nego min. Si enim actus contingentes in Deci existere non Possent, certe quia imperfectionem arguerent : atqui hujsmodi actus nullam imperfectiononi arguunt in Deo οῦ ab aeterno enim Deus libero soso detorminavit, sua iniit consilia pro tempore ἔ a simul inita mutare non potest , quia nova iphi occurrere non possunt motiva aliter sentiendi, volendi, et agundi : ergo hujus modi actus nullam arguunt in Deo ignorantiam . nec levitatem , nec quamlibet aliam imperfectionem ; sed maximam , e contra . supponunt persectionem , videlicet libertatem : ergo etc. Obj. 3'. Persectiones Dei sunt necessariae : sed actus Dei externi, ut creatio, conservatio etc. sunt persectiones: ergo etc. R. Dist. min. Actus exturni ostendunt Deum esse perlaetum, eone. perficiunt , nego min. Etiamsi nihil extra se fecisset Deus, non minus perfectus csset, ut patet: facultas creandi , aliaque opera externa faciendi est in eo persectio necessaria, et infinita. non vero actus hujus facultatis. nes illustratur exemplo: peritia
in homine est persectio , sed opus peritiam manifestat, et opificem non perficit, nisi sorte eum peritiorem reddat: orgo etc. Obj. 4'. Ille non est liber qui tenetur ad optimum : atqui
Deus tenetur ad optimum : ergo ele.
79쪽
R. Nego min. Nam 1'. omnes creaturae Inagis, ac magis persectae osse possunt; eas igitur persectissimas, et infinitas Deus sacere teneretur: atqui creaturae persectissimae, et infinitae rupti-gnant. 2'. Repugnat mundum esse necessarium: ergo Deus euin libero eondidit; si libere cum condidit, eo ipso persectiorum, vel minus persectum condere potuit. 3'. In ea hVpOlli est mundus esset pomsectissimus , atque imperfectus evaderet si vel una animalium . aut plantarum species deesset , aut adderetur , si astra ab oceidente ad Orientem moverentur , etc. atqui haec dici nequcunt:
Dist. Deus est sapientissimus , atqui non esset sapientissimus si optimum non eligeret: ergo etc.
R. Nego iniit. Id unum postulat suprema Dei sapientia, scili et, ut bonum tantum faciat, et aptiora eligat in dia ad assequet dum sinem sibi prouosiluin : atqui Deus innumeros fines sibi proponere, et aptissimis mediis ad eos tendere potest; sic aliud sibi
proposuit creando solem in firmamento . et aliud formando vem miculum in terra, ct tamen non minus sapiens est in isto, quam in illo: ergo etc. Hic summatim Oxponenda sunt systemata Lewnitet, et P. Mul-lebranche circa optimismum.
Leibnitet indigno serens alli eos atque deislos bonitalem, set pr0- videntiam Dei conlinitiis blasphemiis impetere propter mala quae in mundo sunt. vel apparent , consueto ingenii acumino quaesiit medium difficultates ab uis excogitatas radicitus evertendi: ut linem hunc obtineret. sequentia statuit principia lil. 1 . Deus, utpote sibi susticiens , perfectu est liber in su : potest ergo creare, Vel non creare, hoc statuere, vel non statuere, juxta beneplacitum suuIN.
2'. Verum , ex hypothesi quod agere velit, optimum oligero
tenetur: ad unum enim prae caeteris se determinare non potest sine ratione sufficienti, qua moveatur, alioquin a Suprema sapientia deflecteret : porro nulla excogitari potest ratio , cur unum prae caetoris eligeret , nisi major persectio : ergo etc. 3'. Ut opus Dei do prehendatur persectissimum , non considerandae sunt partes ejus seorsi in sumptae , sed earum consensio, et ordo generalis ἰ ubi enim de toto agitur , certum est hujusmodi consensionem persectionem ejus constituere. S.' Cum praesens mundus a Deo creatus sit, sequitur illum esse persectissimum : quae igitur mala esse vi4entur , sunt volut ambrae in tabella , et a natura rerum , non vero a libera Dei
H Essui de Theodie e fur tu bonie de Dieu , tu liberia de P
80쪽
voluntato stuu nt: ergo vanae . ac sutiles sunt objectiones incre-d ulorum ex malis ph Ssicis Vol moralibus ii elitae. P: Multibi antae , in libro scripto Tmite de ta natura. eι de lagruee, systema Leibu ια adoptavit, et perficere voluit; dicebat, et ipso, 1'. Deum esse omnino liberum ad agundum, Vel non agendum: 2'. nihil lacere posse quin accurata sit proportio intor opus, et ipsius actionem, quae infiniti est pretii. 3'. in hypothesi creationis in- earnationem unius e personis divinis suisso necessariam, quia secus conveniens non extitisset proportio inter opus sinitum, et actionem di inam : ου'. ipsum non potuisso creare mundum nisi ob majorem Suam gloriam : eum autem gloria rius magis luceat in mundo persectissimo quam in mundo minus persecto , inde sequitur hunc mundum esse persectissimum ; M. persectionem mundi ex simplicitatu, et Mecunditate legum quibus administratur , aestimandam esso : si ergo nonnulli deprehendantur deseetus in orbo , non tribuendi sunt Croniori , sed legibus generalii u , ab ipso instillatis, ct quas interrumpi Supruina sapientia ejus
Maniastum est utrumquc hoc systema gratuitis suppositionibus suridari , alque praecedentibus responsis ad objectiones solide
1'. Deus est ons necessarium, infinito perscctum, unicum: cae tura entia ab ipso erenta sunt : omnia igitur ab illo pendent, otii Se a nullo : orgo est summo independulis.
r. Est omni putetis: qui enim omne possibilo lacero potest , merito dicitur Umnipotens : atqui Deus omne possibilo sacere poteSt, nam repugnat aliquid esse simul possibile, et impossibile :at si Deus omne possibile lacero non posset , aliquid esset simul possibile, ut impossibilo: esset possibile, ut supponitur, et impossibile, siquidem ad existentiam determinari non PoSsel:
Praeterea , Deus creavit coelum,' terram, et omnia quae in eis Sunt: atqui creatio omnipotentiam arguit in Deo; sola enim v luntate sua Deus creaturas o nihilo eduxit , sicut ait Psalmista: Ipse disit, eι faeta sunt: ipse mandauit, et ereatu sunt it: si autem sola voluntate sua mundum o nihilo eduxerit , quidquid possib le est, similiter educere potest; nulla quippe est ratio, eur