Pandoxion physicoethicum, cuius tomi sunt tres, primusque Logicam secundus Philosophiam & tertius Theologiam realiter & moraliter novo modo, & studio dilucidat. ... Jo. Caramuel

발행: 1668년

분량: 491페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

Inti

, o LOGICAE MORALIS

serves, ex summo iure, ut scite nos malico sumitu aliter a Poeta aliter monuit Terentius, summa fiet inju a Figulo:aliter a Theologo: aliterstitia. Udatricus disii uirit. I. num.& a Iuris-perito. Stando rigori Gram-Hanc ob rem optime Iuristonsultus malico, qui fingit, mentitur. Poeta- , fini i dixit, Ius esse anem aqui or boni re rudilationcs non sunt mendacia,quod spicit enim bonum commune ut fi Lactantius Firmianus are ostendit: nem, sed recipit ab aequitate media, sunt autem Apologi,& Fabulae, quae Fabul qui enim utilitatem publicam per Narrationem ornant, Lectorem media iniqua indipisci conatur, vias erudiunt, dum recreant. Huc pertia

I Iure presicriptas non observavequi nent Novellae illar, quibus Hispani Novellae. .ahi ue I tas autem interdum suadet,interdum mores instituunt, Historias pensu-

praecipit, ut verborum severitas isi das vocant, ut ab aliis, quas dicunt Historiae cusgo temperentur Infert Zasius. Non istorias Medidas distinguant. Huc ergo tutum, quod per manus traditur, spectant Parabolae,quq in Sacra Scri Parabolet Statuta ad unguem esse observanda plura leguntur,quibus,si vel mendanam boniis qui moderationem exi cit umbram haberent, no fuisset usus gunt,per legem, si servum. S. sequitur Christus,qui tamen in parabolis co- ad in.de verb. oblig. cionabatur. Vas fingit, hoc ist. γHinc Iuli sconsulto Budaeus inis at Figulus, nam&a fingendo ii Iudicii elas duas classes dividit in prima,qui ex men habet Theologus,quando dicit An baptismus

aequo bono literam moderantur, eum, qui cum fictione recipit Sacra ς:: '' si constituiti in altera , qui inexorabili metum Baptismi valide baptiratum

te liters adherent:& ut internoscan maner non pronuncia eu,qui fingit Retula Doe tu praecipit, ut illi epici eis, hi vero mentituose velle baptigari, tametatis, L. ἀκρις δι καui nominctur. Hispani prio baptizari noluit, baptizatu manere; hui, resines de Dolores posteriores, Do sed statuit eum,qui in aetiiali peccatores de Regia vocamus in merito, o sacramentaliter abluitur, manerenam illi sunt Authores Classici,quo quidem baptietatum,& supernaturarum Responsa methodum ut Re Ii charactere insigniri, non tamet gulam discurrendi observamus cisti gratiam baptismalem suscipere,qu vero , qui dum Regulam sciunt, usq; recedat fictio quo nominete exceptiones nesciunt, sein clientes catum intelligit. Et fateor me vidisse suos in inextricabiles labylinthos Salmanticae turbari nonnullos Iuri- propellunt stas hac aequivocatione, quousque An-ne Epiei ela aut temperamen Clarissimus D. Valuoa illos sedavit hietheiae e tum est exlex λ Absit Temperamen dicens , Theologis in Theologicis τ' ' tum a ratione sumitur; quia ratio credendum esse. Et tandem in Iure est suprema lex, non potest destitui Civili Fictiones vocantur Hypothe Hypothesi is praeceptis. Haec pauca videntur sus ses,omnis mendacii exsortes; nam s- 2,2uisncere . cui succurritur physic pauperi da- Primum. Examinanda est vocum do vestes, si nudus sit cibos, si esu- Suspiosi aerepsis Patet quoniam eadem vox fiat;potum, si sitiat Meleemosynam, aliter in tribunali Ecclesiastico,& ali si nummis careati sic etiam moraliter te in Soeculari sumitur. Et ne novis aut virtualiter succurri potest,conc

exemplis utar, fissensonis sententia dendo illi, qui aliqua re indigeat, ut in xudicio Ecclesiastico ab ordinum ita se habeat, ac si illam haberet. Sic usu suspenditu Seculari reum inia illi,qui caret prolibus, conceditur,ut tibulum ducit. Ergo irridebat Eccle adoptando ita se habeat, ac si presessiasticas censuras Iulianus, cum ab genuisset Reo, qui peccavit,perie Adoptio. Ecclesia suspensos laqueo esse dam niam a Principe concessam induIge V 'Fictis natos delirabat.Fictio aliter a Gram tur, ut ita se habeat, ac si nunquam

242쪽

τςamqntum, peccasset. Illi,qui testamentum con fervatione instituta ontra Charitatem dit, ut post mortem vivat,4 habeat non desere obserυan: merito nam

ultimam voluntatem, quae moraliter finis Monasticarum lestum est Chari 2 est. 222

maneata&ab exsequutoribus testa tas:& hoc fine contradictorie vel co vir mentii Hispanus vocat Testamenia trarie cessante,cessant Ostitutiones,rios debeat impleri. Qu'd ultimum quae in hunc finem nos deberent di-An homina claritis conspicitur Salmanricae,quo rigere. Hinc D. Zipaeus Monasterii post mortem rum Proses ribus conceditur , ut S.Andreae, ordinis S. Benedicti, apud' 'Vt mortem mense academice rugas in Flandria Abbas, qui priu vivanimoc in ecipiant stipendia te abstinentiam a carnibus admisit,&ctionis, ut possint decentius sepcllii postea carnium usum restituit,duplia

Secundum.CCmia tera vocumsi ci hodie in coelo coronatur sic spe- Legum finis. In satisne considerandus est legum si ro laureola altera, quia carnium, An semper denis.Hic semper est,publicum bonum usum abstulit; altera, quia reposuit 'ri Iz:

Mnultiplex. hoc in honestum, utile, delecta Sancto provectus ero,carnes,quq ter carnisi usui te.

bile, in communi opinione dividitur in hebdomade eκ privilegio Aposto : Izἱ 'Mutantur tempora,mutamur locis, lico comedebantur,abstulit, ut in suo quae herivi ibi erant utilia, hodies Monasterio Regula servaretur ada hic poterunt fortassis nocere. Vndeat turam optimescit. At postea senes lustrissimus D. Avila, meus in Campa- debiles morbis variis inceperunt niensi Pontificatu Antecelsor, Con- Rigi in infirmitolio, quam in dor-cionator subtiliis musis cruditissi mitorio, plures esset chorum deseri: mus,voluit semel inquirere, Cur Ec observantias regulares omittici qui clesia vocem, Inullo tempore Evange erant aegroti, non jam te in hebdoliis,quae in Missa cantantur, praedirnit made, sed quotidie ex Medici pru- A, odi In at Summaq; id fieri providentia re dentis praescripto carnium es adju--:-ἡ QRm ut uno vero satisfaciat Hae vari debebant: βρ amet abstinentiabiti si 's . reticis, qui Apostolicam Sedem esse causa eratinec abstinentia esse possetibus ad iram hodie depravatam obganiunt nec Ergo,tempori,loco, personis dev D ii 33 enim Papa ut S. Petrus, nee Episcopi tionem attemperans, restituit mores ut Apostoli vivunt summe enim illi veteres; istare in hebdomadesca fuerunt pauperes, hodie sunt divites nes ponerentur,permisit. Et nunc it illos fainulos habuisse nescimus, hos rum optimessecit. numeroso famulitio stipari videmus Sicut de Charitate Bernardus, sic 'hixum P &c nec tamen ideo Ecclesiam desor etiam Iurium Interpres debet neces ''matam videmus, illa enim fuerunt in sario discurrere opus est, ut suppo- illo tempore, haec in isto Mutatis tem nat, ea , quae ob bonam publicum sunt poribus apprehensiones, judicia , instituta, contra bonum publicum non mutantur,& licet olim paupertas ad debere offerυari. Ergo, si Constitutio venerationem conduceret, hodie E duos sensus habeat, alterum secun ' piscopi si non haberent decentes, dum bonum publicum,alterum co 'stes,in convenientes famulos, despi tra, te prior sensus necessario est e cerentur Manet ergo idem finisor nendus, rejiciendus hic posterior. dinis reverentia mutantur cum tem Praeterea, ubi sensus est pervius,si raporibus media tunc enim alia, nunc me vel Constitutionis substantia, alia ut consequamur finem,opportu vel circumstatia aliqua,mutatis temna videntur . At nunc etiam aliqui oribus bono publico officiat, subest Praelati solent in excessu peccare hos temperamento nam generali dispo- non exculo sitio pro publico bono instituta, non Melleus Doctor in lib. de Wareept. includit casum,in quo sit publicob asierit illa, quaesum pro Ovaritatis o no nociva. Nam, si Iuris Naturalis

243쪽

, D LOGICAE MORALI s

An semper de praeceptum iubet, ut unicuiq; detur pro rerum occasionumque varietate Cur ubiis

hae . . si quod suum est,' tamen Petro suum Statuta quintue legum varian. a 2 7 μ μ .a δ'' ladium postulante ut Ioannem oc non debet. de confans o a' .acidat, subest temperamento, istum Hac ex causa Summi Pontifice B-.diti hi ea sum non includit hoc ipsum deis concesserunt ordini Benedictino, mutandi uia Humano Iure a sertior est dicen liberalissime Congregationi Cister i.

dum qito sensu interpretor Iulianum liensi,ut in Sandia Regula suppleret, hor lavi. inuerita vulneratus γλ.ad aquil auferrenti mutarent, quae secundum dicentem, multa in Iure civili contra temporis &loci circumstantias vi- strictam ratio-- puta,litere,aut Le deretur ad Dei majorem gloriam gissatoris voluntatisyra communiui, Religiosorum tranquillitatem .satiras esse recepta: namcii mutatis rem lutem conducere. Qua Congregatioporibus sit ad publicum bonum illa Cassinensis suffulta in multis Res

rum rerum, quae ob publicum bo lae rigorem, quem ante annos pulle, num olim iubebantur omissio,non est quando sertiores validiores erant habenda strictae cxplicationis ratio, omines, nostri observabant Mona- sed admittenda est latitudo, quantam chi,etatis praesentis dcbilitati attem- utilitas communis exigat. Hanc ob peravit, multas voces scitissime m- π ε eur rem, ut haec interpretatio authentice terpretando, in quibus Grammatici tibi, a. 2 fieretaeges secundum loca tempo expositoribus indignarentur. Ponon fuem ra intendendiri remittendi potesta exemplum Sanctus Pater Regula fuatem Praetori concessere Romani Pa cap. 3 3 iubet osculo pacis hospites pinianus libr. a. Desinitionum. Se habe honorari: cassinensis voccm Osca Ostulsi preis: tu leg ius autem. 8 nde lin. o uri iam interpretantur amplexum. Et 2:ς-- ei Idus Proetorium, quod Praetores in quis unquam hanc voccm Author in Adiurabant troduxerunt adjuvandi, vel supplen hac significatione recepit mullum Ιψ di vel corrigendi gratia propter uti quem sciam respondeo,& tamen alolitatem publicam equodis honora interpretationem esse bonam. Non rium dicitur ab honore Praetorum sic enim S. Benedictus materiale seu Quanti λω

nuncupatum.Jine verba sic Ioannes tum dari jubet, sed uibanitatem ser zzz α

rasius exponit. Praetor suis edictis vari. Immo iussisset illud non dati si Ius Civile aliquando iuvabat, ut clim sui hoc aevi consuetudo permitteret. scriptis haeredibus bonorum posses Sed, quia nemini voluit inurbanussionem decrevit.S. I.in Ο.de boniose videri,cavit periculo, osculumq; re-

Supplebant. Us nonumquam supplebat, quod in missa oratione concessit. At hodie in verbis legis desiderabatur hoc enim Hispania nunquam,in Italia rarissime proprie iupplere est, quod videlicet sese ceculares ex urbanitate oscu- in verbis deest, ex sententia replere , tantur,in ideo oscuIo successit am-kσ. u. S. Etiam. nde lib.θροι. ut plexus. Ergo S. Benedictus,si hodie clam actionem utilem dabat,quo casu scriberet, nec verbum scripsisset de nulla erat actio Iure Civili prodita, pacis osculo, sed solummodo hospitamen aequum crat actionem dari.l g. tes supervenientes amplexu honora- quia actionum. D.deprascrip.verb. In ri jussisset. Ergo prudentissime Cass--endabant rerdum emendabat corrigebat, ut enses sic illum Regulae textum in-An emaueipa cum liberis emancipatis ab intestat terpretati sunt; non considerantes rasis 4-t emancipati de haraditi qua ab inte quid tunc Sanctus Pater clipIerit,

fiat. alienis posthumis institutis sed quid hodie scriberet, si nunc Re-ἀg.de bonor pess. contra duritidim,e gulam conderet. teris legis bonorum possessionem de Hoc modo P. Ioannes de S. Tho Quid stri ita

244쪽

eonceptioni non favere videntur, ex lari, hoc est,adius contrarius rario ponunt noluerunt enim habere sic nabilis hoc est, Decalogori naturalitentiam,quam non approbaverat Eo dictamini consormis est. clesia in modo oppositam non a probat; immo, ne pronuncietur, prae N IV. cipiendo, reddidit ineffabilem. Ergo De Nominis Des mone. hi Sanctissimi Doctores,suerunt enim Vligini devotissimi , si hodie scribe nulla essent nomina aequivoca , taxus rent, communem sententiam propu , nulla incertar acceptionis,non e Cur sine ignarenti titiam uterq;congrueio siet, cur de illorum significatione dis. in s test, Iolet exponi nostram enim sereremus i sed eo nos invexit,

hoc aevo communem opinio habue menclatorum avaritia, & vocum p

runt, licet alicubi subobscure loqua nuria, ut quia una Meadem vox diatur: quae enim in uno loco obscure versa significet, varie accipiatur, dicta, debent ab aliis locis, in quibus necessarium omnino sit examinare clare loquuti sunt, dilucidari. quid vox significet, ne laborantes in Hinc orta fuerunt consuetudines , aequivoco, ad rei quaestionem perve Tria consuevi qua rationabiles dictae, quae leges im ire impediamur. mingum . itant. Nam consuetudo est triplex magna arte fraude Iansenista videlicetarrationabilis positive Irra anno 16 3 aliquas propositiones,tionabilis negative; Rationabilis quas dicebant ex Angelico Docto Deleg reos Prima non potest contra legem prae desumi, subjecerunt Theologorum ra& eadem scribere, nam multitudo peccantium Censurae. Multi subscripserunt clau- non tollit obligationem observandi sis oculis; ill enim in Thomistae ore, atholaeau a. Decalogum nec exorbitantium mul omni suspicione carerent quibus ta- - . h titudo facere potest, ut in Civilibus men subscriptionibus abusi sunt,m ''detur contra legcm necessariam pre lata vocum significantia . Ego visus scriptio; nam lcx humana, si necessa sum cautioriquia chin probό cognoria sitietiam volente expressesPrincia ceram fundamenta Iansienii,volui ut pe revocari non potest; nam tunc est exponerent, quo sensu voces illas a duris Divini expressio,quod precipit, i perent, vel saltem mihi permiti ne Princeps omitti illa permittat, sine rent explicare quo essent sensuali quibus gravedai u pateretur Res misticae, quo tolerabiles, quo autem publii a Secunda actus concernit no haereticae Grandia pendent ab unius ouidem indifferente de his enim n significatione vocabuli.Qvantae olim .lerunεur leges sed ad melius: qui sub quaestiones inter Patres Latinos pro-

duabus lucibus considerantur Taene ter variam significatione vocis Sub t mmdu enim, quae utiliora censentur, minus funita.Arriani interdum videbantur μ' delectabilia sunt:& quia tunc ob ma Catholici,hi Haere lici,& tamen ante jorem utilitatem possunt leges fieri, quam judicaretur sententia suerant ob majorem ipsa tranquillitatem voces diiudicanda . Sed etiam Graeci Quomodo te cassari putassi dicat populus non sibi acriter de voce dissertarunt. Il- .i riis in tanti utilitatem talem esse, ut illam a usus fuit Iustinianus is et . C de velit tanto labore consequi tunc te Summae in & Latine consubstanti ges consuetudine mutari poterunt: lem, aut strictius cossentialem sonat.&,si sciente potentu riolente impe Hanc Filio An ius,in Spirituisanctodire Principe,non observentur, reuo Macedonius negabat. Hanc Christocata putantur Tertia tandem con Nestorius, Eutyches ille enim ii suetudo impediri no potest ubi enim minem tantum credidit , licet divini- lex per acciden bono publiso oppo tale superfusum:unde Virginem,Dei-rutu cessat per accidens,& eius vis param lacte negabat hic autem Ardi- st

245쪽

, D LOGICAE MORALIS

stoetelis de elementorum commix rasius in hanc legem LMirum est,tione opinione praeventus,in Christo quod prius discendum moneat VLDivinitatem, Humanitatem miri planus,unde Iuris nomen descendat,ias fuisse,& transivisse in formam ter quam quid sit Ius:cum vera Traditio An potius aliam, quae proprie loquendo neutra Methodus doctrinae iubeat a defi 2 - βψ Mφ' esset,improprie utraque.Qtrapropter nitione profuisti, ne vagari errare Nicaena Arrius,Ephesina Nestorius, cogamur, si ignoremus quid sit id,de Chalcedonensi Eutyches synodo eo quo disseritur.Cicero ab Onu.& .dedemnantunc unt igitur. II Asma Os c. Sed non temere vera siquidem 33.quaest. 3.c.quidem.Splag. Et quide, Iuris distendi, & alterius cujusvis di- Athanasio teste nomen hoc in Sacra sciplina ratio est, ut a notatione Pagina non invenituri, sed necessariu tymologia verborum incipiamus fuit rem antiquam novo vocabulo quae proscctb rei propositae vim ape-

significari, ut veritas cognosceretur, rit,& non mediocriter illustrat in a. ωcondemnarentur Haeretici,qui no S. peliata rasi certe. I. rade ad

vis sententiarum chimpris Ecclesiam postis usumq; habet necessarium in-

ΑΛ ab initio perturbabant.Hanc Positionem, Non quit Fabius quoties interpretatione crφM Potue potuit Deus ab initio creare hominem, res,de qua quaeritur, et Quintilia'

D.u, qualis nunc nasi r.mJay &meri nus libr. I.Insitas. Ea tamen in re, ut A erraverisum pinitur to condemnavit Apostolica Sedeses in aliis plerisq;peccasse graviterat, ' V' 'μ teamdem ipsam Lovanti reposuerunt, bonianum fateor. c. I& publica Disputationi exposuerunt Aeci quado Vlpianus suo ocm-

Patres Franciscani Hiberni;& tamen, plo, & peritissimi Iuriscosuit sua d quae in ine Bayi fuerat intolerabilis, trina temonent, ut ab Etymologia Anfidendum in hora ore suit Catholica, alieo exordium sumas, sunt enim nomina, logica Censurae incapax.Agebat Ba ut habet Plato, breves rerum imagia yus de realibus imperfectionibus co nes definitionei ego te interpessoris, animi in quia nunc infantes labo dicens aegroti,debiles,ignorantes, cte.nastu O studiose Puer imiti ne fide colori viri Egl.1.etur, ausus fuit dicere, primum a Deo nam Etymologi cst veritatis color,

hominem Adamum , laudum, coe non coloris veritas,ia: pe enim nese cum,aegrotum,&c. ignorantem, deli tur, interdum obludit, Phil

rum phreneticum c. non potuisse usos, dum Ariadna filum se inv creari. At PP. Franciscani agebant de isse gloriantur, in profundioresa originali labe, lanetiissime statue byrinthos praecipitata multi enim abone, non potium Deum facere, ut Elymo dialecticantes cons uentia Ah.ω ο primus homi Adam peccato origi temerarias eliciunti Ut eos ad verum si Mymo nati infectus produceretur. Quod ita tramitem reducat Uaeonius de V, 44 TVR ' est verum , ut reduci in quaestionem una tisma declari 3 a. μζωμι pro 'U' non possit nunciat lege quibus carere possint,si mane ob rem Vlpianus libr. 7. In dicant, nullam esse ab Elymo illati fisam-- dc habetur M. I.D.dejus ne ecuram, quoniam, si aliquando prius examinat nomen quam esse veram contingerinunquam con-rem Iuri opera datarum, inquit, tinget esse bonam. Logicam tracta-Ai, Scietii prius nosse oportet, and nomen Iuris mus, nec molestus videri alicui pol

μποῖ - auum Ius a Iustitia adi ro, si demonstrem, quod dico.

sorie si ea pellatum M am,ut eleganter Celsus de Sanc Consequentia dicitur vera, - nudus es ars boni is aqvi cajus mera quando propositio, quae inferri dici ιο quis nos Sacerdo es appellat; Iasi tur,est vera, ne aut male inseraturi 'riam enim colimus; boni ct qui noti dicitur autem bona, clim bene infe tiamnossemand Et Ioannes C tunsit falsa aut vera Doctrina exer

246쪽

bonus non poatest habere quatuor terminori Suerdote eis rant olim cam

L H sunt Sacerdotes. m. I. D. de just. Jur. Sacerdotes sunt honore dignissimi.

Panormitanus nisa's Sacem dos de offici ordis. Prat.

Ergo Iuri sun hanore dignis LII. Amores illustrant Rempublicam. Iurisperiti sunt a boleS. Ergo Iurisperiti illustrant Re

publicam. ULVlpiam, est homo Ethnicus. Omnes Ethnicioni imperiti. Ergo Vlpianus es imperitus. Prima Consequentia est vera in tamen malaci nam ille syllogismus, quem claudit, habet quatuor termianos vox enim Sacerdos in minoi i a cipitur pro Presbyicro, in majori a temyro Divinarior untatis Interprete. Vt hoc melius intelligas adnotato ex Catino vem. Sac os, iem Pontifex duo fuisse Sacerdotuin genera apud Romanos alterum, quod ad placandos Deos constituebatur in sacris praeerat alterum, quod oracula,Vaticinia,seu Deorum responsa,in quibus arcanum aliquid semper latere putabatur, interpretabatur iis quorum scire intererat. Et ex Pomponio liquet Romanos, cum de Iuris intelligentia dubitalent, a nullis tutius, quam a Sacerdotibus re luti nem se habituros sperasse; iuduabant enim , sincere tractaturos humana, quibus concredita fuerant Divina. Vide Ciceronem i Oratione ad Pontifera pro domo .LEt huc respiciens Vlpianus Iuris Interpretes Saceia ter appellat. Secunda Consequentia est etiam vera An-ne boni Formaliter I quendo est bona; nam, si semel concedantur praemissae, a nemine negari poterit. At materialiter loquendo est mala; nemo enim illas admittet; quando aliqua negatur praemisia se reatur syllogismus , nec potest

progredi, quousque illa probetur. Tertia Consequentia est falsamam Vlpiamis vir doctissimus fui tantus, ut non ignoratu,sed malitia in Christianos peccaveritiEst se aliter b na;ab eo enim,qui praemissas conces.serit,admitti debet, At illarum prima An infidelis est vera, secunda falsamam sicut inter . .. Iudaeos arabes fuerunt Medici Philosophi subtilissimi,sic inter Gentiles prudentissimi Iurisperiti, inter quos Vlpianus eminc re videtur. Sed

nuia Scientiae concatenata sunt , in Seientiae eo

scelerata Theologia , qua imbutus erat, umbras non paucas in Iurispr dentiam derivavit. Dixi nullam unisum ab Eumos Curratio ab in etymo vilia.

eare consenuentiam deducι. I iam leat in

Sciriptotes saepe veram notauum rationem & radicem non tangunt a nam aliud saepe est,unde deducitur, aliud quod significat nomen . Quod si sorte contingat aliquando, iit significatio cum derivatione coincidat, tunc bona erit illatio athonit tem non ab etymologia, sed assignificatione iccipiet. Aliud esse unde vox derivatur, aliud quod ipsa significat, demon-

straturus, ob oculos ponam nomen

Pontifex, quod a ponte daciendo Pontifex uniti

Augustus m. dec

oritur,4 tamen non eum significat, qui pontem facit, sed qui Sacerdotibus praeest. Inceperunt Sacerdotes nominari Pontificcs, nam ab iis Sublicius factus est prinatim , ela restit tus saepe,ut notat Vairinde culus semientia sese dissierit Corasius miseα

nstm. 8. Hanc historiam Alciatus ad mysterium reducit Summos Sacem dotes Pontifices, Eumanos' i Princiape sugustas vocari iubens,etsi illi ad

vitam aeternam pontem non taciant,

nec hi imperium augeannnam id n men respicit,quod neri deberet, licet non fiat. Sed obludit nam in pomtis fabricia non fuit metaphora, laetu-fius non ab augendo, sed ab augurio

dictus. Addo aliud exempli m.In uno v ce Casinquanta sunt Criticorum dis Caesar, unde e

247쪽

6 LOGICAE MORALI s

Voeum Caesar de Imperator Rex Romst De superbo ua Io lemmate

Vel si,vel nihil.

Imperator subscripsit . Scipionem Africanum ab elephante in praelio occisiaqui in lingua Maurorum Caesadicitur, nomen habuisse Caesaris Plianius, Solinus, Malii multi tradid runt. Vide Phil. Beroesdum in Dis

contra Serviam adnotationis. Alii liberitis nomen a caesarie derivant quasi dictus sit Casar, qui cum magnis crinibus ex utero matris effusus. Alii liberius adhuc ab oculis caesius nomen trahunt. Caeterum in tanta opinionum varietate vox taesar nillil horum significat, sed ponitii pro Imperatore regnante, vel saltem elector sunt enim, qui inter Imperatorem Caesarem distinguant, allerentes Imperatorem esse, qui gubernat Gs rem, qui denominatus est, ut succedat.Vnde ab Augusto interdum ci sar separatur,ut in legars excepta. ibi. In comisata meo, vel Caesaris. Vid

Cod.de males is masbem apud Spa tiam, Capitolinum, Lampi idium, alios . Sed liodie Casar Imperatoridem senes: qui debet succedero,

Rex Romanorum nominatur.

Et hie obiter noto illa superbissima verba, Caesar,vel hica nemune fuisse intellecta omnes, quos viderim, putant reddere hunc ensem, Volo esse Imperator, vel nullus. IN rator, si vicero; nullus,s via assuero: nam tectisniservhoservi civilitercessientur nulli. At multo arrogantior fuit hominis superbi exclamatiomam tunc vox illa Cesar Imperatorem nondum significabat.Ergo verus sensus est hic Aut Iulias, aut nihil ac si

diceret. Est Iulius./umana AEatura prodigium coeliis conditum ut uaeiversis imperet, ut omnesse pedibas habeat.

Siquis fibrio capat, semitiservire

non vulti insuriam inferi habeo a Natura omnibus omnes ab eadem habenA ut mihi subsint. Si totum dimidii mundi fuero dominus, non ero Iulius Pergopugnandum es quo que, vel occumbendo nihil ;aut vincendo emnia ct omnes profernam ct maneam Iasius.

Ostendi derivationem sepe a significatione distingui, terminum a

quocum crmino ad quem raro coincidere aliud enim fere est, unde voxotitur,& aliud quod ipsa significac&hoc stando legitimae derivationi Sed quot sunt Critici, qui cum de nominum ratione differunt,fluvios a valle in montem derivare conantur diquot, qui ineptias protrudunt,4 tamen grandi ore loquuntur,& volunta n bis audiri Vbetioris doctrinae gratia exempla nonnulla producam. Porutis .em a posse & facere voc tum fuisse Scsvola affirmat.Aisentitur Aliciatus, cui facere est sacrificamnan Pontifices erant,ad quos specialia sacra faciendi authoritas. Sed nomen Ponsis considcremus. Fexa facio,ut in vocibus Artifex, Augifex,&c.venerit an Pontia possum non certe nisi dixeris, P m in supino eL se Pontum, quod nemo admittet.

Pol siloxem, quasi pedum positi

nem dici Paulus,& Labeo asseruian&non videntilicem hanc non a Pono prodire, sed a Sedeo. Ergo manifeste

coecutiunt. Vide niam. Tesamqntum quod testatio mentis sit,Iustinianus in primInsent.de resiordis. afirmando, fecit suum errorem Servi ulpicii, qui libria de twLoia. id totidem verbis scripserat, ut notat Gellius libr. 6. Noctium Itu cap. IahQusdibi Elymon Gellius,& Laurentius Valla libr. 6.elegant p. 3 .Quo rum auctoritas tantum apud plurimos valet,ut adlegem I .nde adquirave amittiosius Ela legem .,.sppellantur. ride reb.ι reaelibere insultent Iustiniano Sulpicio,& hanc risu opi, nionem excipiant. Porro, si Tesanumam dicitur,quasi testatio mentis, dicetur proculdubio Calceamentum,

quasi calceatio mentis; nec absurdE, multi enim tam stupidi sunt, ut non in capite, sed in calcaneis potitis via

deantur intellectum haberes erunt Armenta,arma mentis & Condimenium, si di corripiat, erit quo mens

conditutisi prottahat, quo conditur.

Multae iunio

rum aut etiam veterum tymologie lutii

lacere dictiufit Montifex

Unde dictvi Testamentum l

inati Gellius

ti Laurentin Vatis fiant

Armenta a

248쪽

Salsamentum. Sal mensum, exponetur sal mentis:

postulante derivationis analogia

Alimentum. Alimentum dicetur, quas alienatio Impedimentu mentis, Imμdimentum,quasi imped, unguentum tuo mentis Unguentam, quasi unctio tameneum mentis: Elcinentum,quasi electio men-Ιumentum rex Iumentum, quasi uvamen mentis

Non est Et malogia Philosophicus

locus, unde severi Dillectici argumenta deducandest Rhetoricus, uude discursus suos oratores exornent,

in Comoediis suis Poetae, quo plus

exorbitent,magis populum recreent. Sequentes a theatro fuerunt cum a

plausu receptar Centurio elascus,m Comoedia, quae inscribitur, amen casia, fulminara axa. Esia casa es de Damasio , Segans legia emender, Porque mando I ver, Eua es Dama reles asco. Et postea a L 3.introducit Lauram cu

catallem caballo, Caballem.

Stat igiturii Scriptores obludere

cum de vocum etymologia disseriatun a aerivationem a significatione differres et nullius esse essicaciae ilia Logica argumenta, quae ab e modesumpta.

De Desinitionibas es Desertinionibus, Pa in Iura Casiano eguatur. IVristas, ut reos convictos co sessos interdu condemnant Themlogi, quod male subiecta definiant quod Defirutionum loco Descripti

nes obtrudanti quod in illarum concinnatione rhetoricentur, cum dies cticari deberent unde provenit omnes illas Definitiones,quae in Iure exstant in Logicae lege peccare. Sane Iuristas agi reos, quotidie Iegimus audimus: nam Theologi, ubi Moralia tractant, plerum; a Iuristis &canonistis etiam 4raditas definitiones corrigunt.

Esse convictos videretur constare, nam cum per genusin differentiam . Definiti consermari debereliquae in Iure exorbitant, sequenter per e sectus & connotata producuntur. Confessios esse clamitandinam Vlpiani sunt verba,Omnis definitio in Iure periculosa esenquq Iustinianus iussit, ut haberent vim legis, unde non so-ltim fatetur ille,sed iubet veritis omni Definitioni ein peeticulais. Si dicas Ulpianum ibi De trionis nominet telligere Regulam , dices quidem, rum videna. β. at non adquiescent illi, iram producent multos Iurisperiatos, qui Vlpianum agere de oratione naturam rei explicante supponunt. Sed est non sit confessus V ianus

Definitiones, hoc est , orationes explicantes naturam rei in Iure pelic Iosas esse; at hoc fatentur plurimi, hoc serieit, ne Iuristae negativi condemnari dicatur Sane Antonius Merenda ingenio polluit liligentia non earuit, doctissimos libros scripsit, &hane Iuristarum causam ita esse de sp

CLxXVII. An definiti tres laete idu. distis fine bo. te An per genua

Et differentiam

nitio apud ut Merendae

249쪽

6 LOGICAE MORALIS

speratam existirnat, ut satius iudicet Dialectico ad Syllogisticam sermam

Aeculatori cedere, quam replicare . climabo. Sic inquam. Ipse igitur lib. 3.controversistis V Desinitio est oratia explicans nasu CI XXIV. Nic inquit. Vtile erit Iuris studio ram essentiam rei. Est Definitionis flati Angω

is sitelligete Iuris nostri Conditores Definitio, quae admittitur ab univer et Cia ' , T

in definiendo sequutos potuis suisse sis. tiones iacere morem oratorum,quam Dialectico rerum Moras is egentias in-rum regulas; cum per hoc libercntur ruentur Angeli, ignorant hominer nos

ab anxiis illis disputationibus,in qui enim tota rerum accidentiais effe-bus Dialecticoru Consura Iuris no ctus percipimus, de per illa probabistri Definitiones subjiciuntur.Qua in es discursus formantes tanquam perre acutos Iuris-consultos admonito cancellos naturas .essentias rima-vclim, ne sibi nimium placeant, dum mur. Eiusde ad Iu per abstrusias interpretationes subde Eet Angelorum est facere Logicas hi uis ' finitioumea comprehendunt, ile sub Desinimnes is an ines eo non debe- ipsa contineri subet ratio defini di mus ranari. Patet,quia ad impossibile a Dialecticis proposita: nam vitium conatu quilibet imprudens QErgo magnum est definitionis, si abstrusos muneri ibo sitisfecerint homines, si

verborum significatus continea cum per characlaricas circumstatia, pr proprium ipsius munus sit,ejus,quod prietates in effectus, rerum essentias definitur, essentiam clare exponere. I naturas describant. Uerum enim vero, qui sic in Iuri In prasenti igitur controversia Dialectisorum Ansant Dii stas occlauiant, videntur esse similes Dialectici multis peccant nominibus.lςctis Pςsi Pharisaeis, qui in aliorum oculis no L nam, si putant se capaces, ut De- tabant paleas, cum ipsi haberent tra finitiones concinnentis nonisse ho-bes in suis qui aliis inponebant one mines,sed An los iudicant, Madu

ra importabilia, cum illa ipsi ne digi ristis rideri possunt, impugnari non to tangerent.Sane injuste condemnat debent. a cum definiendi leges pro- Iuristas Dialectici,quod in Definitio nunciant, impossibiles serunt,4 Unibus concinnandis Logica regulas rannidem in Scholam exercent. 3 non observarint,cum nullus Dialecti clim Iuristarum Descriptiones accu- is sit, nullus Philosophus, nullus sant,incriminantiir istos,quod fuerint Theologus, qui vel unam Definitio homines, scripserint ut homines, &cirem secerit, qualem Logica leges Maximum crimm Et quidem majus praescribunt esset, siqui ista velint se aequare An-

ccxxviii. Nimius sorte videbor:at obtinebo gelis sed Ipsi atque graviter

saltem,ne illi in Iuristas sint nimii; ubi peccant quam caeterimam Definitio- enim viderint se leges violare, quas nes, quas tradunt, periculosae sunt,4 praescribunt, alios qui easdem negli solent frequenter everti. gunt, incusare non pergent Pater Logica Dcfinitionis leges sunt. Definitionum

igitur amice Lector ut in Philoso I. Vt si in Definito claνior. II. Vt con μν infra sint . phos. Dialecticos lineas subsequc fiet genere est differentia. III. Vt cum ἐζlis,2 '' etes scribam, no quider ut aemulatio De ii converratur. IV. V in illan in invidiam intendam,sed ut co nulla vox deficiat, aut supersuas. Ita ciliem ubi enim viderint se gravitis, Logici statuunt. quam Iuristas peccare benigniores Et interrogo,An quatuor istae folia CLXXX. clementiores erunt,4 facili negotio malitates sint de Definitionis essen- culpas alienas condonabunt, dissi ita an illi accidant' Si secundum di

mulabunt Amo brevitatem, & clari catur,frustra enumerantur a Logicis;

tatem ergo Apolysim, quam pro Iu nam accidentia, quae possunt adesse ristis contra Dialecticos sormo more tabcsse subjecto, sunt innumerabia illa Dissilia eum Cooste

250쪽

An si ia , nec eontineri possunt numero deis instruetus erat olim Galenus, xlz:zn determinat . Si dicatur primum, qui it r. de disserentias Inluenam ait, L-iei, mala est tradita ai gicis Definitio s nullum esse definitionum ulum, si ii hinis definitio nam ii Defi isti essen etiam antequam exhibeatur,res ipsae laxi tia illa quatuor sermalitares inclis nobis ad liquidum notae' exploraduntur, quae tame in definitiori tae sint ut propterea quamlibet rem illa ratis expIDanaeiamram rei, non definire veste subtilitis, Sophistarum explicantur. Ergo omnes illas qua proprium sit. J Quod testimonium tuo formalitates debet cxprimere Duarcnus in inita: .d de et g. σFu Definitionis definitio, aur ahas 1 ριι 6UL Cujacius rubri tit. 1. de sentiam Definiti non exponit. Ergo jura Asi in sis. ex ipsis Merenda

Logici deberent dicere, De suti est, libr. 23 controUerscap.67.num. I. M- Oratio clariorsus d SHr c instans e ducundSaepe enim contingit,ut dum nereis disserenna,cum defin loco Per res claras dilucidare explicaret sibilis, in qua nulla vox dessciat, aut tum iis, easdem obnubilemus.

seper ui . c. Et si ficit .iceat De si Erat secunda, generis differen cinxxII. nitionem dcfinire, dicent uirilita se ria compositio. Sed adsint Philos melius scire definire , quam Logici phi, lint nobis eiusmodi Defini- eLxxxi Sed uberioris doctrina licitia in tiones c circumferuntur hae omnium

gulas sormalitates, qi ae essentiales te. Homo est animal ratIonale, Equus pretes Aniis iudicantur a Logicis confide cisus est anima hinn bile Canis es animal 'Pςm Erat prima απιεν Ias An-ncim latrabile.Sec An-ne constant genere

An omnis sit is definitio suo est definit a clarior disterentia An-ne essentiales dis- Ποπιλβα Attende. Homo est animal rati nilo serentiae, quae Animal dividunt,sunt Petrus est homo Petreitate cotractus Rationalitus, Hinnibilitas, iatra- Equus est animal hinnibile. Sic lo bilitas inid importet Rati alitas, quuntur Logici:& sic loqui univcrsis brte illi sciunt atquid inibilitas, precipiunt. Diu ergo Stabulatio. ηιιι- iatrabilitas importent, nesciunt.' qua tare animalia hinnibilia, es da Saltem ego non Icio in ab illis non cas ad Animal rationale inire ture o doceo . Taliter aut taliter vocem tractam. Et quid famulus dicet Aia, edete ab organo gutturis pendet, te intelliget minime.Si autem eidem est merum Animalis vocilarantis ac- dixeris, Accipe Patuor equas,ct ducas idens. Et genus per accidentia non ad Hirssite statim ille intelliget. Non divi litur. At dicunt se per vocem ergo universaliter loquendo sine innibidinis attende, quaessi non in multis limitationibus infinito esse telligere hinniendi Dientiam , sed clariorem definitionem, verum est ignotam illam Hrmalitaterri ue ad

Place hic Iusti Lipsi impatientia dita generi Animali speciem Equu

dabo sensum,non verba, nam librum constituit. Hoc non sciunt omnes: ad manum non habeo. Legebat, in sed esto. Ergo per vocem, cuius si-: i iuriis Cardinale embo hae verba, Ad gnificatio ignoratur, Equus defini- faνem miseram Norυem quatuor tur. Ergo vox nota Anima Lin igno- Aquilassequioris oνdinis aliis abbus taΗm,ibile explicant essentiam &capiendis natas. exclamavit illico, naturam vocis E quas notissimae. Er- Dicas Falcones,o intelligemus se. Uri go gravissime hallucinantur Phil de , cum quidam scriberet, possem sophi, cum Animalium singulorum nominare persenam sed conceptus tradunt definitiones. An saltem teli- nominis expressione non indiget)ra citer definiunt Hominem non vi An Homo M. spicas secandas idoneis erant insera deo. Homo est, inquiunt, animal racti cultris rustici reposuit Lector, Si isnala Iubent Animal, ut sit ge- istinui miseris, dicas Falces. His nus; inationali, ut differentiata.

SEARCH

MENU NAVIGATION