장음표시 사용
321쪽
A materialiinter mentiatur Dea tihusin. ternis brat
ire illuc, vadit aliis; saepe conatus pei sicquetium eludit. rnu,quando vult, claudisat, est in proverbio. Fingit se esse claudum , quando est fulgatus, in cursum concitari non vult. Et tot sunt serarum volt crum, ut alias capiant, nec ab aliis capiantur, stratagemata, ut materialiter in ipsis reperiri dolos,fraudes,& mendacia negare nullo modo possimus. Ultima duo praecepta actus ini riores concernuntin certum est etiam bruta apprehesiones tappetitus habere, qui effectu careant: ideo materialiter intriusiectis operari, sicut
homines operantur formaliter. Sane somniare canes;& etiam,dum Ansomnient dormiunt, signis externis ostendere,. quid somniciani utrum, uti natent,vel sequantur leporem , motu externo evidenter ostendunt ergo in vigilia possunt actus internos, quin extrinsecus operentur,elicere. Sed di-gati conantur aliqua,ut videmus,quae effectu carent. Stat igitur Iuris natura definiti
nem ab Vlpiano traditam si est definitio iosse hoc modo & via, quam iniimus, defendi.
cccxiii. o Arum abest a nobis Faber in Iu-Quid sentiat rior Papinian titul a princ.
Q. L inquit enim Ius naturale est,
quod circa eas res ematur, gras catera quidem animantia faciantsolo i Isinera ct impetu quodam natura homines veri cum ratione. Et subjungit. Sic enim γmnino accipis dum est, quod Iustinianus uersiis init hujus titi ex Vlpiano. Et ibidem Ius omnesemper aestimandums ratione ita ut abi ratio non es, ita nec Ias sit, quemadmodum diximus illat. 3 ad princ. I tituli super.consequens prorsus es quod etiam
ibi adnota υimus, ut bruta animantia, seu rationis expertia sunt, ita nec Ia-ν is capacia sint, nec iniuriae; ita , aιs
quando dant, ct mendanti non inluriam , sed pauperiem facereleg I.S.I.si quadripauper fecisLdicat. Hare Fabri doctrina mihi videtur bona, quae facile detendi possit athaec ipsa Vlpiani verbis cooptari posse nullo modo videtur si enim antimantia, rationis expertia, Iuris sunt incapacia, tessa sunt verba Vlpiani aD serentis naturae Ius eis animantibus
Differentia inter nos abrum non est de remo de verbismam ejus Resolutio est doctissimari verbis c venientissimis dilucidatur est tamen in circumstantia difficultas, Aniosi sint Fabri verba cum verbis Vlpiani componi. Inquit ille, Sis accipiendam e quia Iustiniam siribit ex Ulpiano. quod verum esse non videtur. Nam Ius naturaic prout a Fabro definitur, soli honaini competit, quod, ipse
fatetur; tamen prout ab Vlpiano definitur,& hominiis bruto comm ne est. Hoc, ut ostendam elatius haec Tith verba in examen vocabo. Anima rationalis est,quamatura omnia animalia donavis, Nam An ma ista non humani generispropriased
omnium animantium,quae terra mariq; nascuntur, aυιum quoq; communis esti Hinc descendit cornytio, quam nos ImrellectioAem appellamus. c.
Sunt verbis Vlpiani simillima: ,si jubeas, ut meum de illis Iudicium,
Dicam primo, ipsa prout iacent, nisi aliquid addatur, unde congruum sensum indipitcantur,este falsa meretica non enim rationalis Anima homini4 bruto communis est. Dicam secundo eadem posse verba interjecto verbulo, quo homines a brutis secernantur,reponi posse:puta, si dixeris, Anima rationalis est,culus
gradu sensibili ab intellectua separato Natura omnia animalia donavit.
Nam Animais secundum gradum sensibilem a rationali separatum, non humani generis propria, sed omnium
animantium,qua terra mariq; nascun-ιur,avium quoque commanis est. Hinc
322쪽
descendis cognitio, quam nos in Homi nusquinaturale proprie brutis conne Inielire sonem avellamus. Et alta venire aestatur. Ergo non excusat L An Vlpianus r hoc verba Titii sensu vera estane pianum Corastus,sed asserit illum hic biitatur impugnari posse , nisi cavillari ve non Ius Naturale, quo hominum limus conscientiae reguntur, discipuli e
Dicam tertio, hanc periodum i gnescere optantista quid aliud,quod
Amma rationalis est, quae cinaeas co non pertinet ad quaestionem lianc,
nisiones versatur, quas carera quidem definivisse animata producunt solo instinctu, aeterum,si res bene consideretur, Vlpian de. . -petu quodam natura, ιque ideo in non abutitur Ulpianus voce; nam Iaia nai ipsis materiale, corpore Hunni omi ris nam os vocabulo,illud intelligit, isne veνo eum ratione is inteluctu si quod omnes naturae appellamus e Mciunt, ct ideo in isti uni immateria Ergo de definito non est duinum sed In quo eonsi. les o incorporeae . a ithaces, qua tota eo tendit quaestio, ut inquirat ''- Natura omnia animalia donavit Nam Vtrum sit bona definities, quam Anima isti, non humani generis pro Vlpiano tradidit Imperator. Hic sc
munis β.&c habere duas partes:qua Vt bona si haec definitio asserente Impuenatarrum prior est omnino vera, at non Corasio, definitum accipi debetabuia Corasa posse cum posteriori componi, nam sive At illud non accipitur abusive, stante prioris veritate, posterior falsa, sed proprie: Ergo est mala opimone impia, maeretica est. Ergo eodem Corasti. At nomen Im, quod defini- modo de Iuris definitione philoso tum est suuntur proprie, nihilomi-pheris Dicas enim illam, quam nos iis est bona deni itici Coratius igi- docet Faberi bonam esse; veram esses; turno adsequitur mentem Vlpiani. non tamen posse cum verbis Vlpiani
Ioannes Corasius. N quadam Epistola Vlpianum CC m. I imitatus Ius natura definiebam, De instinctu,
Vlpianus voe tur, nec enim ut existimat Ius alis est, quem Natura omnibus ani-μ ' ullum reperitur in brutis unde ait malibus indidit. Nam appetitus iste, Hoc quatenus ad bruta refertur per non humani generis proprius, sed abusionem dictum puta : proprie si omnium animantium cst. c. Hunc quidem in seris cum ratione careant, appetitum in brutis Instinetus,ina non potest jus considerari. Di I. D. Is minibus Ratio moderatur. Haec au- quadrup pauper Vlpianus ergo Iuris tem ratio, quae appetitum gubernat, D. intellectit,
abutitur nomine. Jat illum ideo eκcu non est Ius naturale formaliter, sed 'mita saliquod etiam Cicero libria elegi, est Iuris naturalis notitia.Ab hoc ap- ζI 2.Ati
nomen Virtutis sumit improprie. in petitu descendit maris Q eminarquit enim sNam nec arboris, nec coniuncta0 qinae si cum ratione fiat equi,Virtus,quae dicitur, in quo abu Matrimonium vocatur. Hinc libero intrimonium timur nomine in opinione sua est,te rum procreatio , educatio, quae a An virtus an, in natura.J At Cicero,si Virtutismo ratione directa Patria oresa dici Patria pote. . in 'sio salis tradere vellet definitionem . tur. Hinc defensio, tuae licet in linitis nunquam illam arborum,& equorum animo efferato fiat,in homine, quia a Iustitia vin.
323쪽
Cicero , Panicipare hominem cambrutis eo quod sentis,sed ratione ab eo dissereride alibi Ius naturale esse com
velis iueri sed hoc distare hominem ab Masaia bellua sensu mowMur, o moena, rationes hoc est, sensu O, tione;hoc enim illud etiam duaportat. ergo ut defendatur Ulpianus,pone dum est duplex Ius naturale: utrumqῆ intentionale, in cognitione consistens . alter in sensu cinstincti, adeoq;omni animali rationali, rationali commune aliud in ratione, homini. non brutis conveniens. Sed erit difficile convenientia invenire vocabula. Illud a Doctoribus Priamavum, hoc autem, Secundarium non
absurdo nominari vocabulo Cuj cius admonet. Admissis his nominiabus, nam de vocibus non disputandum,Ius Primaevum a Secundario,ut Potentia a Potestate, ut Instinctus a Ratione differet. Et ejus proderit notitia,ut alterum cognoscatur exactius. Si hanc inite velis, proximitis ad Fabrum accedes. Caeterum, videntur haec nomina non esse congrua propter duo mam i jam communiter in alia significatione usurpantur Primarium enim
illa duo praecepta generalia significat
ωSecundarium illa decem praecepta, quae ex his deducuntur,4 ponuntur expresse in Decalogoria haec nomina non explicant rem propter quam assumuntur. Ergo quousque meliora vocabula succurrant, alterum Ius iura sensibilis, cilicrum Ius natura rationalis dicatis.
Sic tunc placuit discurrere. Sed modo mihi place, non placeo. Si enim' iiid sit naturae Ius volui expliacare hac via bene dilucidatur. Si autem mentem Vlpiani exponere,p tam quodnam sit in ejus definitione definitum' Respondebis este Ius natura rationalis: at huic non conveniunt, qua in definitione dicuntur. Nee enim dici poterit Ius naturaesensibilis a Iureconsulto definiri Sidicas posse hic dividi Ius in se is divisio state,& rationale,sicut superilis nam ' η'3ro in materiale, sermale Forte Muale. aliquid obiicis, quod potest defendi. Interim assero dari discrimen mania festum: quoniam in objecto Iuris naturalis prout dicto numero exponitur, datur pro materiali res quae indiacitur,& pro sermali moralitas, at in alio modo res fluit; nam ratio non habet I dubias sui. Asius is liciae UAE iunn I . CCCXVI
sic inquit. LQusd vero Iuris nature'
consultus animalia quaedam omnia filis dicu)Iurisperitia censeri dicit, idealienum absurdum) videri posset, licet Doctores non declarent. Sed, Lactantius obr. 3.cap ad dicit,in ani In 'stmalibus brutis rationis, voliti si ' in gna inveniri. At vero hoc totum ad quamdam naturae rationem existimativam, ut aliqui volunt vel ut v rius puto, ad impulsivam reserendum est . Quo fit ut in brutis rationis, voliti quaedam umbrae presignenturuIgitur ius naturale etiam Zasius divi Asti Ium dit ita ut alterum ab altero disterat, ta ossit ut umbra ab statua, homo pictus a vivo:nec mirum,si ad Zasii sententiam Vlpianus Iuris umbras, imagines nobis exponativeras enim turrium, montium altitudines per umbras secure metimur,& per picturas,& imagines in herbarum, animantium ignotarum cognitionem venimus: e go per Iuris naturalis umbras ad veri Nova Ipiani Iuris cognitionem manuduei poteria 'πιρο -- εmus. Ego a Lactantio, etasio instructus Vlpiani verba se intelligo. Ius naturale est, cujus umbram, tura Deus omnia animaua docuit: nam Ius istud umbratile non humani generis proprium, sed omnium an,
mantium,quae terra marique nascuntur, avium quoq; commune est.Hinc
descendit maris atq; foemine conjunctio, Disilire by Ooste
324쪽
cti, quae in brutis quaedam est um nem probasium an fasticere a rembra Matrimonii, in hominibus au ritatem consciens 4 omnia sunt sum-tem est veritas,& ideo illud Matri mo applausu receptrum hac materia
manium vere & proprie vocamus edulerit volum. I. controVtibna, cita
Hinc liberorum procreatio, Medu Consonat nobis num. s. dicens:ἱCum catio, qua Patria potestas dicitur,4 eigo lex natura sit regula recti,pravi Natura humin brutis ut in imagine, ut in veri que, quam nos natura nostra docet, n 'ποά tate, in hominibus consideratur. c. sequitur rationalem naturam non es Nieat. Hoc Ius in veritates in ratione hest se legem naturae, quia is, qui legem activum, in umbra in sensu vel in ostendit, ab ipsa lege longe distertiastinctu est aestive passivum: videmus Si enim Lex naturalis est decretum enim homines hujus urisperitia, seu imperium divinumqui hoc decre notitia censere caetera autem anima tum imperium intimat notiGAt textu or lia censeti illi enim propter finem cat, non debet Lex natura vocari. qu, dilueubu' agunt, nae autem propter finem, Hanc legem Deus hilariam homini alid se iram agunturi ita tamen, ut etiam agant. bus notificat extrinseeus videlicet 'differant a substantiis cognitione ca intrinseclis. Extrinsecus per Adamu rentibus, quae cum in finem tendunt, Noachum, Moysem, ristum Ap se habent mere passive.1vide nu.499. stolos,Evangelistas, Concilia,Patres, Potest defendi haec expositio sed c. Unde Propheta RexpaL77. μstatim volo videre quomodo diluci tendii popule meus letem meamuncti Q 't.:::
Anhaee Expo dentur haec verba Ius naturale es, nate aurem vestram in verba oris mei Deti, tria.. ' ij iis quod natura omnia animalia docuis et Aperiam inparabolis a meam, loquar secus commutcomponit nam usi is non humani generispo propositiones ab initio Suanta audi prium, sed omniam animantiam es vimus est cognovimus ea,ct parresis
Nam, si definitum non sit umbra, sed fri Barraverunt nobis. Nonsant occa veritas distere volo quid si quod lata a filiis eorum in generatione ait velut in umbra Natura docuit omnia a ΘαIaania mandaviIpatribas, animalia , quia omniam animalium siris, norascere ea filiis suis,ut cogno- nomine etiam homo intelligitunergo argenerario altera Fili , qui nasce esse debet Ius nec hominum proptim tur, o exsurgent, ct narrabuntfiliis nec brutorum proprium,sed omnium sis sui nant in Deo spem suam, stanimalium hominum, brutorum non obliviscantur operum Dei, di man- commune. Hoc autem neutrum Ius data ejus ex atrant. c. Intrinsecus est. Non Iuris veritas haec enim non hanc eamdem legem intimat& noti Quomodo in.
convenit brutis. non Iuris umbra,hec ficat Deus per notitias seu species μ' enim non convenit hominibus. Et anima inditas.de quibus psil. ii quidem aliter se habet materialitas; pheta cecinit Signatum es super no & se alitas Iuris: nam haec humani lumen alius mi Domine.quem locum quidem generis est propria: illa autem Paulus scribens Romanis cap. a. sic omni animali rationali,&irrationali dilucidat tamen frangentes qua legem communis. Vide num. 3ro. a Moyse scriptam ne balent, naIu--raliter, a legis suntoriant hi legem non habentesosi inunt tex, qui ini Antonius Merenda. d. opus legis scriptam in cordibus suis contestante conscientia imorum. Vnde CCCm y A Vlta felici calamo exaravit hic Augustinus luna de Sermon. Domini tibi iis . 1V1 Authoriri si librum de consio in monte cap. Is ait, Nauam esse an lantur in. ad securitatem lio excipias , in quo contra sua priora mam, oua ratio ML fu, in casui : Iidi: t ἰὼ - ., scripta,&contra universorum homi conscientia non loquatur Domis s. De probabilem. num captum opinari voluit, opinio quibus infusis notitiis videtur intel
325쪽
ligi debere Cicero libri et de invent stinianum accuse quod hoc scripse- haec scribens, Ias naturale est, quod rint, quibus me lubenter oppono Inon opinio genuit sed vis quaedam in Sed qua via accusatos Vlpianum
nata inseruit, ut religionem, pieta Iustinianum tuetur Nomine Iuras sed quomodo gratiam,vindicationem,observantiam, non legem praeceptivam, sed moni-
quod ipsem pro Milone reponit dia tum intelligi debere assumit vel si
cens Esi enim Iudices,hac nons Ia, praeceptivam, vocem praecepsum acci- sed nata lex quam non didicimus,acce pi debere largius,& probat. In pri pimas, legimus, erism ex natura ipsa cipio enim Genesis non semel legi An brutis Γωarripuimus, hausemus,expresimus ad mus Deu praecepisse animalibus bru ,-ενα timquam non docti, fedocri, non instituti, is immo rebus anima caiientibus : nantur εsed imbansamus. Cui adhaeret Iusti quod ipsum egimus Ualm. 48. innianus ias. stiloram. Insit de re illis verbis. Praeceptum posuit, o norum divis praeteribit. Idipsum fuisse usurpatum Postea sum. a. ostendit in Iure a Scriptoribus Latinis facile est an DA Iuria a naturae non omnia praecipi, sed multa advertere ex Petronio, apud quem turalis si filio suaderi vel consilli nam ut benefa legitur,pa, hi uti su ' cienti benefacias,suadetur,non tamen aidquid in orbe vides parti m c m. iubetur. Q. sed es lege. S. confatuit. i. -v-D.depeti hared multa etiam praecipio Lucano, clim ait, in genere quorum specifica determi tar Legi nolaruis AEther. natio alio pertineat. lus enim natura & apud Senecam in Hercule, in illis te, ut filii parenti succedat in bonis verbis. disponit, lem cum ratio. D. de bonis Vernare jussi medis infrigore nemus
damnat. At vero quod per aequale Missumque mentiare.
partes debeat dividi haereditas, ratio Nirgilium L. Georg. cum dixit. naturalis non dictat S M.Authent.de Injus virescunt Gramina. nu Iegaegis virtus. e legib. Con- Ovidium libr. i.Trist. Heg. a.dli ait, sonat D.Thomas I. a. quaest. 94 ar Nesiit, cui domino pareat unda mans.ltc. .ad 3. Eri. 3.agens de navi, qua veheba-Haec est Merendae de Iure naturae tur, inquit. Merenda dis sententia, qua exposita dilucidata Elmecis magno pareat unda Deor&c.
... 'ν ξ num i si infitis Haec C. , claret nisi Respondeo sufficienter probavisse Verbum p
fallor, essentiain legis naturalis de te Merendam verba praecisio, iubeo, QVCra iis,gunt, quae tamen a Iuris nostri Au nomina praeceptum, iussi ab illis de nempe usui thoribus plurimum discrepare viden ducta, interdum late sumi,4 non im PMR tur; nam Vlpianus in leg. I. g. hujus portare moralem legem; nam m. fuditi D.de jus o an cum eo Iu Benedietus his aliquado vocibus utiastinianus Institui. de Iure natural in tu pro consilio aut licentia.Interim, princ de Iure naturali agens, inquit quia Ulpianus non usus est voce PM- Ius naturale est, quod Natura omnia cepitim arunale, sed Ius naturale in animalia docuit, profitendo Ius natu cassum laborasse videturnam debuisirale esse commune bestiis & homini set probare nomen Ius naturale sumibus. Haec dissicultas ingenia nostro solere realiter ab omni moralitate
rum torquet, dum volunt excusare exutum.
Vlpianum Iustinianum, quod te Huic objectioni num. rq sitisse Quid Iu pri gem naturalem bestiis communes es cisse Ulpianum putas, i quia illa 'μμ'
Hunn natur se dixerint, variasque rationes attule verba, Ius natarale est, quod. c. p runt, quibus eos defenderent, quae fuit, ut declararet praecedentem do-adeis nonnullis displicuerunt, ut non strinam; dixerat enim , Ius pravammdubitaverint palam Vlpianum &du collectam esse ex praeceptis naturalibus,
326쪽
sam in civilibus. Ergo a natura it ire,& ut Deo,& dieipublica vivantile accipitur pro praecepto naturali educare, hoc est, Instruere. Quod enim praeceptum naturale T Superest alia objectio , cui nullo An nihil Iusti. pianus dixerat in verbis antecedenti modo satisfecit Mereda Sic inquam ni nus, 'i' bus , id Ius naturale in sequentibus, lud Ius, quod est morum fons re M uidde quibus disiecimus, nuncupat. a prima Regula,& Naturae Ius dicitur, morali quia ex tribus hujus Iuris regulis, debuit ab Ulpiano &Iustiniano ve- quas numeravit,duo sunt potius o lut fundamentum assismi,4 summanita,quam leges:maris scilicet ice diligentia explicari. Sed, si esset velaminae conjunctio, liberorumque pro Interpretatio Merendar, sequeretur, creatio Ad haec enim Natura inci de hoc fundamentali Iule non tractatat monendo, non inperando visse Vlpianum. Ergo standum alio-Sed non quiesco, nam duae istae a rum est expositionibus, qui asserunt Quid Iuina tiones Merendae nullo modo lavent hoc illum loco Ius morale naturalevipii.α μη prima nam illam contra ςrςΠ' exposuissemam alias quidquid de Iu pisisti dam,ut pum,manifeste retorqueo Sic re gentium xivili dicitur ab aere enim arguo. Dixerat Iurisconsulcus pendet, .caret undamento con- Ius privatum esse, quod ex pr eptis stanti. naturalibus, gentium ' civilibu Ut huic Merenda objectioni re An Iu, gentiucolicetiam est:& postea assumit capti spondea ait nam i π.r Eos de hac te cum v x D 'candum Ius naturale. Ergo nomine 4e tractavisse sub nomine Iuris gen-
Iuris naturalis intelligit praecepta na' tium citio enim Vlpianus Iustituralia,qus in Iure privato inciuiluum ianus iussentiam appellant, id est tur Adnuit Merenda. Sed subsumo lux nature,ex qua leges humanas de , ita Atqui illa naturalia praecepxδ quς in rivarunt. J Sed Ius gentium non est m,dium, quo Iure privat includuntur, iunt mota idem cum Itire natui ali nempe, insainfit prae p tia. Ergo Ius naturale quod poste Vlpiani sententia: hunc enim Mere Vlpianus dilucidat, morale est. Ergo da explicandum adsumit nam licet brutis convenire non potest. Us Paulus Ius, libr. I .ad Sabinam, excanda, quia Ulpianus scit praeceptum eo Iustinianus leg.sex pluribus. II. D. a medio, quo impletur praeceptum de Ui ct lar in duo mcmbra distin- distinguerdiubi enim de preceptis v xerint dicendo Ius pluribus modι,ἀ-- - duoris egit, dixit. Iustitia est constaRc citur; ano modo, cum id quod sonum,ac oppo perpetua voluntas jus uum cuique quum es, Ius dicitur,4 eo Ius nata '' 'tribuendi Iuris autem praecepta sunt; aleri altero modo, quod omnibus aut&c. Jhic autem loquitur aliter: inquit piaribus in tiacumqae civitas utile
, minae conjunctio, quam nos uir Ius gentium, aut non cognoverint, moniam appellamus hinc liberorum aut cum naturali confuderint,primus procreatio hinc educati δε a Non Ulpianus suit,' tu illa distinxit. Audi praecipit Ius naturale,ut uxorem du Corasium Aid verba Pauli exponen-cas,sed ne moecheris hoc est, ut om rem his verbis spuit autem solus UI-nem extra matrimonialem libidinem imus, qui Ius trifariam deduxit, ut exhorrescas. Unde ex hoc negativo aliud Naturale,aliud Gentium, aliud praecepto, si malis nubere, quam uri, Civile esset cum tamen inius hic, &descendit, maris foemina conjun reliqui Iurisconsulti , duas tantumctio, quam nos matrimonium appel partes Iuris secerint Naturalem, lamus Finis matrimonii est familiae Civilem. J At postea ab Vlpiano do- propagatio, ergo ex illo descendit i cti omnes Iurisconsulti vetoes4 juberorum procreatio,& educatio nam niores distinguunt, nec illa dicetidi quos procreaverit, debet parens nu sunt Ulpianus Iustinianus coiadisi se Diqiligo by Ooste
327쪽
se sed singula suis locis debita diligentia explicasse. Nam & Vlpianus,
ut ipse Merenda notat num. 9. Ius
gentium distinguit separat a Naturali dicens,las Gentium es quo gentes humana utantur, quod a Natarali recedere inde licet intelligere, quia i lacommbas ammatibus Chominibus& brutis hoc solis hominibus inter se commune est. Ergo, vel coecus sum,
ves manibus palpari potest, sensisse
Vlpianum, ex eo Iustinianum Ius gentium a Iure naturali distingui. Distingui, dixi Senserunt interdum opponi.videatur Lmanum so-AQuquniversis est nota, ibi enim haec ver- An servitus Iu a quar Vlpiani sunt, leguntur auakbiai , 'ρ ω manumissio a re gentium origianem duxit; 'ste, cum Iure naturali
omnes homines liberi nascerentur, sed postea quam Iure gentium θνvirus invasit,sequutum es beneficium man mulionis, est cum Iure nam si tiberi homines appellarentur, iure gentium
tria genera esse coeperunt liberi, est his
contrarium heretv ct ter m genus liber ini. An hoc testimonium ignorabat Merendi ne puta illud exhibet
Admittere videtur Iurisconsultus Vlpianus servitutemicinoo Ius gentium, unde ὀritur Juri naturali derogare. Sciebat et go Merenda Ius naturae gentium a Iustiniano QVupiano nullo modo confundi. An, o quos ante Mosem obligaris Decalagas Gimus sub initium dei calogo, lege Divina,
ta ulliani exposuimus, aut etiam impugnavimus nunc illa rei sis, inquiris,An Decalogus otii ideo talis ab omnibus dicitur,quod decem praecepta contineat sius Ada--fueris p Respondet P. Benedictus Pererius
in Genes lib. I.c. a. versa lag.66I .di-
debuerit ob. servare dicat gum
censos Tradunt fere Patres ae Theologi Deum non aliud imposuisse , Adae praeceptum omnino positivum, nisi illud de non edendo fructu am ris scientiae boni mali. J An hinc liceat inferre hunc doestissimum Virum sensisse Adamo impositum non suisse Decalogum Videretur, quod sic,
nam in Indice , in quo mentem suam Author ad lemmata reducit, hoc lego. Nullum praceptum, qaιrmis se arboris accepit. Sic ibi verb. dam rato nihilominus a negativarquoniam positiva praecepta nominat, quae praeter Decalogum posita unde progreditur,4 est Theologos d cere ante adventum Christi Gentiles per legem naturalem cum aliquo Iumine Fidei Divinat,4 supernaturali auxilio Dei potuisse aeternam salutem consequi. J Nec est cur aliquis distinguat tempora ab Adamo ad Moysem, ab hoc ad Christum quoniam Cainus occidendo Abelem peccavinergo ante Moysem obligabat Dec Iogus Hanc Resolutionem Doctores universi sequunturi sed non omnes inprobatione conveniunt. Communis sententia asserit in Decalogo Legem Naturalem includi, quae omnes o stringit. Ergo,si omnes, Adamum At Tertullianus sub initium libri, quem in Iudaeos scripsit, asserit legem de non comedendo fiuctu arboris stim-tiae boni & mali,essi matricem Moriginem omnium aliarum legum, quae in monte Sinai per Moysem public tae sunt hoc est,esse unum Fundamε- tum, ex quo per necessariam coni quentiam omnia Decalogi praecepta deducantur. Et quidem ingeniose rnam considerando ipsum praeceptum hae sunt consequentit necessarie Deus jaber ergo potes jubere quia de actu ad potentiam consequentia percu rit Deus jalen ergo Deus est nisi enim enet, non juberet. Et si Deus est, jussus est; nam in Dei conceptu imbib, tur bonitas infinita; ergo nunquam jumrus ene si jubere non ponet. Et considerando ipsiusinet violationem
stum salvare . tur Gentillia lux
ctione esus'. Consequenti. aliquae,
328쪽
praecepti, hae consequentia subna licito non gustassent. Igitur hac g scuntur Eva nolui obedιre Deo er nerali irimordiali Dei lege, quam go non amabat Deum, nam si ama in arboris fructu observari Deus san-ret, utique ipsa obediret Eva se erat,omnia praecepta legis posterio- mortissententia per peccatum subjecit, ris specialiter indita fuisse recogno- ct persuasit Adamo ut peccaret,σmor scimus,quae suis teporibus edita ge tis sententiam incurreret ergo nec se minaverunt. Ejusdem est enim postea Eiusd . i.. amabat, nec proximum Sublato Dei docere legem, qui ante praemuerat gem ponere,&ωproximi amore, se ingerit omnium praeceptum quoniam e ipsius est ' ρ''m praeceptorum contemptus . erudire postea,qui ante iustos sim
Si me dicas negative procedere, re instituerat. Quid enim mirum si isa, .,iulii, Tertulliani sit positiva propositio ut auget disciplinam, qui instituita si is ni Logica de qualiter illa positive probetur videas, perficit qui coepit IVixit mitem Te λ:MA: verba ipse Tertulliani subiungo. tullianus sub finem seeundi saeculi
Deus in principio Mundi Adae, asserente Gessebo unx. I. Hiselag. 63. Evae legem dedit, ne de frue u arbo Quantus suerit, constat ex Vincentioris plantata in medio paradisi de Lirinensi, cujus verba adducit idem rent quod si contra secissent, morte essetius pag. a . morerentur qua lex eis sufficeret, si His tamen non obstantibus, in illo Impugnatur esset custoditaIn hac enim lege Adar praecepto, Fructum holus arboris non Pae 'data, omnia praecepta condita reco comedunto omnia decem Iegis Divignoscimus,que postea pullulaverunt a praecepta contineri non video nec R.eerisei Teae data per Moysem, id est, Diliges Do stio quomodo illa possit aliquis me
tullianus prae minum Deum ια- ex toto corde tuo, consequentias necessarias deducere.
αποα--- ἡβ amma Ma . dZe se diliges Ergo per singula breviter discurr
pomi include proximum tuum tanquam te &mon mus
D HVM occides. Non moechaberis. Non furabe Primo, oportet supponere primamris. Nonfraudaberis Falsum resimo lineam Decalogi importare haecpra
nium non dices Honora patrem tuum cepta Crede Deo. Crede in Deo creae matrem tuam, Alienum non con in Deum Spera in Deo, rima Deum. cupisces. Primordialis enim lex data Deos alienos non coles. Et tamen Om-
primi paretes est Adet Eva in paradis quasi ma nia ab illo praecepto,quod specialiterga ζ ' trix omnium praeceptorum Dei. Do Adamo impositum, diversa sunt Ut nique si Dominum Deum suum dile omittamus caeteras, haec conseque xissent, contra praeceptum ejus non tia, Praecepit Dos Adamo, ne pomum his Aisso, fecissent, si proximum diligerent, id talis arboris ederet Ergo praecepit, ne est, semetipsos persuasione serpentis alios Deos ιoleret unde fluit Sciebat Scientia debet
An fuerine' non crediaisset tiatq;ita in semetipsos damus certo manifesto eum zzzπ-π
με - homicidium non commisissent, mei essero sciebat se ab illo habuisse ii praeceptum abdendo de immortalita iaciendo co lud praceptum. Mistat etiam certo ' φ' An suo ira Dei praeceptumia furto quoq; ab hunc Deum,qui illud praeceptum tu-stiniussent, de fructu arboris clam erat,esse unicum omnia ista admit- non degustassent, nec a conspectu to: quia Adamus erat summi ingenii, Domini nostri sub arbore delitescere habebatque notitias infiises,& tamen An mentiti gestissent. Nec falsum asseveranti Deorum pluralitas evidenter imposs- Diabolo participes effectentur, cre bilis est. Sed hic non de veritate pro unitas Dei radendo ei quod similes Deo essent fu positionis, sed de praecepto di uti '' An patri hono turi Atq; ita nec Deum offendissent, mus Adamus igitura in Athesimum .....ti. τ' ut par μοι in , de limo terre,quasi aut Idololatram incidisse ante esum Aries his, A m utero mam figuraverat. Si alte poma, eodem modo peccaslet,ac si deniam non concupiscerent,defiuctu ita pomo non habuisset praeceptum .
329쪽
Ergo contra aliam legem concomi ram: nam secundum naturam fuit Deitantem & a pomi interdictione inde Adamus creatura, dilius adoptivus pendentem, per gratiare Esto, non habuerit Ada An Adam ii Secundo, assamere nomen Dei in mus patrem aliquem naturalem, non zzz P. Quid se nome aisam, tametsi aliter,in aliter expo enim ab homine est genitus at pa i inutariis es ' natur, esse peierare supponimus ita trem habere potuit, ut dixi. Quid, si enim Patres communiter interpre habuisset Praeterea,etiam ante pomi tantur. Sed haec Itilis Adam Deus, comestionem,patrem moralem habeat talem non comedere cibam Eeto re potuitmam, si crescente hominum iaspis,ne peieraret.est etiam mala con multitudine hic qui omnes guberna- sequentia, quia alterum praeceptum erat,voluisset quiescere, termisis non dependet ab alio. set,ut Rex eligeretur sui omnes rege- Tertio, notandum est, ex illo prae rei qui in Regem assumeretur, esset Ieiunium a se cepto, quod festorum dierum obser pater moralis omnium ac etiam A- i. ,- vantiam indiciticontra Tertullianum dami saepe enim videmus parentes. c. manifestum argumentum sermari.In subesse filiis; me remotiora recen-quit ille, Interdixu Adam Deus ta- eam Carolus V. sui Hispaniarum Carolus v.
um cibum: Ergo pracepit, ut sabbata ex ,in pater Philippi II. Antequam απse
et funeri scam. Est consequentia exor defungeretur dignitate, erat Philippi moralia Phi. bitans nam ω die alia lege Chri pater realis moralisque Humanarum re i i strano praecipitu , ut jejunet alia, ut dissicultatum taedio resignavit cor dies festos observet Interim viden nam: succedit Philippus. Ipsa a tur Ueteres ante Moysem preceptum sumptio fuit emancipatio Ergo abde observantia diei determinati sata illa hora incepit Carolus esse morabati) non habuisse. Ita P. Benedictus lis filius Philippi: ipsi debebat obe-Pererius in Genesibr. .cap. et .versa dire, ut subditus; , si negasset obe- pag. 66. b. num. 7 . qui Tostatum dientiam peccasset. Et quidem, licet .Bedam in Hexamero Eusebium rarius contingat Reges Principes Caecariensem tibr. I. His Eccl. cap. resignare coronas, manere fili Iustinum in Dialog -- Tophone . tum suorum subditos, matres Augu- Tertullianum, Cyprianum, c. ad stas transire in subditas quotidiei, legat. dimus; qua enim hora Ludovicus Quarto Adamus parentes natura XIII. Gallia Rex sui regimini ad-admi, es non habuit sunt enim nugat om motus, Maria Medicaea, mater ejus, nia, quae de Praeadamitis ab otiosis suit illi subdita, hoc est, filia moralis, ingemis circumferuntur. At ille pa- debuit regnanti obedire quod, tres naturales habere potuit Deus quia aliquando noluit facere, debuit enim, qui illum ex limo terrae condi ad Belgium secedere, ut esset libera: diri creare alios homines potuit,quo quoniam regnanti filio non ob persorum filius esset, aut nepos. Interim, nam,sed propter res,quas possidebat, quando ait Tertullianus, Tulit legem erat subdita. Ergo ex long quaesito Deus de abstinentiaci rigo praecepit A sundamento dialecticatur Tertulli damo, ut Maararet parentes modum nus: nam,si aliquis homo Adamo e Linferendi non video. Nec est, cur ad se praefectius , illi Adamus obedi-An Deus o Deum recurrat; quia aliter peccat, re deberet, non vi legis interdiren- Φ'-P- qui negat honorem debitum patri tis pomum, sed vi quarti pnecepti vel matri,aliter autem,qui Deo: quo Decalogi . niam primum quartum Decalogi Quinto, aliud est oecidere, Maliud CCCXIX- praeceptum non coincidunt . Sane ali modo occidere,& praecepta de sp Adam Deus dicitur pater, sed im cie vel modo,non sunt dicenda totum proprie dis eccurrendo ad metapho genus pervadere. Dixerit Tertulli
330쪽
Adamus eam nus. Inhibvii esum pomi μκs Ergo Sicut enim hodie Christianus hirs
: isu zia ....... , ---- .eriderent,r. Est e suo non potest agnum die absti-
mora sequere consequentia claudicans. Clim, quia nentiae comedere, non quidem des tur, imisit. non mortem, sed mortalitatem sibi et dominii, sed ob Ecclesia salutare comedendo ille intulit: tum etiam , praeceptum; sic similiter,etsi Adamus quia humana lex, quae contra propi esset illius arboris dominus, stantenantes venenum ratem aut talemice Divina interdictione comedere fru- nam statuunt, non omnia illa poena ctus non posset. Praterea, quando homkidia condemnant. Quam ob damum produxit Deus, potuit simul rem, si, quando Adamo pomum por alios homines condere, quorum esset rediit Eva, illum per impossibile occi aliquarum rorum speciale dominium, disset, aliter, in aliam ipsa legem jubendo Adamo, ne comederet,non peccasset Vel tolle quintum Deca esset censendus jussisse e ab aliis at logi articulum, ione Adamum auid furaretur. fuisse mortalem in hac hypothesi si octavo, inter comedere conrra ρυ- ne peccato ille potuit sibi morae ceptumin mentisa necessariam conn consciscere, tamen non potuitio xionem non video. Sed nequeae mum comedere fine peccato. tullianus invia nil quia ad Diaboli Sextδ,non video, unde haec conso mendacium recurrit, quod ab intem Comederon quentia nascatur. Interdixi Dominus dictione pomi non oriebatur. Homo Gula non p. ii '' ' Deo ratim essum: Eνσo usirine homi igitur comedere potuit,& non menti et 'nes luxurie contaminarentur . nonis ri potuit mentisi,4 non comedere. enim haec duo praecepta causam ha Ergo ex cibi vetiti comestione non hent communem, aut subordinatam oritur per necessariam cosequentiam Nee obstat lieiunia indici, ut macere mendacium. Ergo non est bona ill tur caro,& vitetur luxuries,quia finis io Adamo, ne comederet racepta legis non cadit sub legem, hodie, Deai: Ergo, u diceret mendaciam qui die Veneris comederit carnes, inhibuit. hoc selo, nisi aliud accedat, non vio Nono, ultima duo praecepta aliter ita non Se lat sextam legem DecaIogi nos exponimus, quam Tertullianus '' Septimo, male furtum cum ino quoniam nonum interpretamur in , turr---:est fu bedientia consenditur aliud est enim 'hil, ita ut sit, Ne concupisiere fa- aon obedire, aliud furari: potest elas, dccimum in cat, ut sit, e N. B. inobedientia esse gravis, ubi concupiscas. Sed quomodocumq; e turtum est leve Pono exemplum ponatur haec lex, semper erit verum, H unus, WVaeneat pullus medio argenteo qui ui inhibais ne comederes, inhibuis ne Σ-- et putrum tamen furetur,4 die Veneris comedere elles, non autem ui μι-nere possit et comedat, duo peccata, diversa toto uiri ne comederes inhibuis, ne velles d. s. oelo committetinam furando pecca habere uxorem, servum, bovem. hit venialiter; tamen comedendo num, sec. proximi tui. mortaliter. Ergo ex hac lege, Non Stat igitur Tertullianum ingeni comede non infertur lex, morabe se rhetoricari, non autem in rigorem. Nam prudentes Superiores,qui Dialectico ostendere ex illo precepto, rei unium indicunt, violantes legem efractus huius arboris comedanto inobedientia damnant, furti non ar per necessarias consequentias omnia 'guunt: Meus infinite prudens Su Decalogi praecepta deduci. perior estNon ergo Adamus pomum
illud iuratus est: nam, si illud decer
Psisset, contrivisset, non peeeas in I .set: Deus enim comedi illud vetue πο-rum sapioisili statasntfex CCCXX rat, non autem decerpi, ves frangi. I re asse, de agas edictam δε i' '