Pandoxion physicoethicum, cuius tomi sunt tres, primusque Logicam secundus Philosophiam & tertius Theologiam realiter & moraliter novo modo, & studio dilucidat. ... Jo. Caramuel

발행: 1668년

분량: 491페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

Amante Moy misi acceperis omnium primus a Planc autem legem defigurasse vide-

celebrarudam αυ- ominis male urbes aedificasse, muris cinxi e affarem ese a atque Iura dici morta firmat,ut se a ferarum rabie dessurore libas debere. Et ramum interdictum defenderent. Affulsit major lux Ar, illisui . 3ynesa Dinem humaAum stoteli,qui libr. I. Pol urbium exordia fanderetio 4 4. . . Idola coleret s a lege Naturali deduxit esem 4 aat visas exercerex. 6 tun , ne mul mo civile amma o multo magis socia-aiplicato mox hominum genere incestis iis, iam ate grues, c. Hanc ipsam se nullis sedaret.Tandem caelesti vo legem, dilpersi post linguarum co re admonitu ait machas. 7 ne cam susionem homines,paulatim oblivionem cum anima , ides, sanguine eius ni mandabant,unde in variis regioni- comedereti Daaue septem pracepta con bus a sublimioris ingenii Viri sunt fera sent, quibas tantisper gens mor congregati ad politicam vitam rotatium regebatur,donec Abram post ducti Ut alios sileam, Itali errabant Idae 8,de Circamri an uic Vide Ti per montes ut bestiae ante adventum manum Gemellum in veteris Testa Saturni quoniam menti Synus pag. . Is genus indocile o dispersum Ex his veruis facile poterimus re tibus estis praesentare Hexalogum , ouem antes composit,legesque dedit, LMiamsdiluvium homines observabant vocari

Hexalneus, Q. Divinum omen celebranto. Lex prima totam priorem Tabulam pRma Asia et i, inomisi uitara adiis Vera diculo . Decalogi continere videtur nam ce min.

te Moi lamsta III. Sanguinem humanum ne fundulo lebrare cultum internum exterum ne tu Pse μ' IV eum calanis includit non enim Divini Nominis V. e rapinas exercento majestatem celebrat, qui aut Deum Secundum. VI. Ne incestas naptias contrahunto non amat, aut in vanum ejus Nomen

Considero ierpendo has sex li adsumit, aut non accipit tempus, ut Terruin aneas, ironuncio ab ipsemet initio Deum oret. Ergo non celebrat, qui homines observalle Decalogum nam violat tria praecepta, quae priori D in hoc Hexalogo universus includi ealogi Tabula fuerunt insculpta. eur. Discurramus igitur per singula ara quarta potuisset omitti, quo sinis NM Decalogi praecepta,&, an omnia in iam in prima claudituri qui enim ramo. antiquo Hexalogo inveniantur,quae Nominis Divini majestatem cele Pr repta Gramus brat, laesa Divinar Majestatis crimen Ex eo eonstat debuisse ante dil Idololatriam non committet Ca, An vita om vium homines ex Divino praecepto rerum doctrinae clarioris iberioris . ,οῦ β ρ ' vitam civilem in Republica vi gratia addita fuit. vere, legibus gubernari. Hoc innuit Quartum Decalogi praeceptum Quartum illa secunda lex, majori minores subordinat , quod Hominibus Iura dicunto. ipsum hic secunda lex praestat jubet cui aequivalentillat, enim, ut sintis observentur leges Lege prim Detessanto. privatae, publicae in quarum consi-

Dν βρυamis stit observantia ille honori, qui P quas esse primasin fundamentales rentibus creatibus, moralibus exH-

contendit Erycius Puteanus. Hanc eri praecipitur. legem observarunt sub mudi initium ertia Hexalogi lex homicidia in Quintηm. homines,nam statim familie ad vitam terdicit. Legis in Genesi. Audite o Ganes. . 13. civilem reductae urbes aedificarunt. em meam uxores Lamech, auscultate

332쪽

sermonem meum , suoniam occidi i Matrimonia ad triennium contrahimum is alnus meam, o adolescenetem statuit Abas,Persarum Rex, omnesialiυorem meum. Verba sunt Lame subditi hac lege erant bene contenti,

Ais vria, chi ad Adam 5estam suas uxores nec setiscebant damnum, ob quod minam ii erit uos ille occidit alterum transver refigere legem deberent . Socrates

z: T berandinadeoque fuso sanguinoste magno ingenio sei praeditus, Waeuiaam rum fuste excipiendo, ita ut corpus modestia cor aendatur in tamen , lividum manserit , sanguis vero non matrisnonia auferri voluit, acemia fluxerit. An-ne hoc illo arvo modo nas esse communes.Sic conciliandam licebat hominem occideres Puto it conglutinandamq; majorem inter crulis verbis, Sanguinem hamoum no ves charitatem & ne nitudinem, fundanio quaecumque homicidia in majoremq;luniorum erga seniores re-terdici. Verentiam fore existimabat: nam ubi eccxxi Sexta inhibet adulteria,incestuiq; omnes mulieres sunt omnium uxo- statum instituit enim matrimonium , in res, omnes viri sent fratres seniores De in stu, nuptiis reverentiam sanguini haberi ut patres, juniores habebuntur ut praecipit. Sed per quot gradui Per filiis qui enim nullum patrem certum primum puto nam, si ultra primum habet, nullum seniorem potest dicere illo aevo committeretur incestus, de non esse suum patrem. Hunc erroremberet in lege explicari. An hac eadem tuentur hodie in praxi Anabaptistae x, iam lege interdicebatur polygamia Deus qui dicunt se elices, quod nullam unicam mulierem condidit; , si in habeant, nihilominus omnes possi-

terroges, cur non plures condiderit deant:est enim,ut aiunt, quaedam h respondent Sacre Scripturae interere mana beatitudo,omnibus frui, Ἀω- te, hoe facto Deum ostendere displi la gravari. Sed contra Socratem a 'n Arnieatio, cere sibi polygamiam. Ita Pererius inuentatur Aristo es in Politide, in Genesisse. Unro. ens.sVna dis rationibus probat omnem v rantum tacta est,ut vitaretur polyM gum concubitum esse perniciosum .

mia,quae per se non est bona nec pro reipublicae: polygamiam perturbare, Mnda , nisi singulari Dei permissu familias & matrimonia insolubilia eL concessa sit hominibus, vel in princi se debere.Illa Hexalogi lex, e rapi Septimum pio mundi ad multiplicationemae nas exerceolo.aequivalet septimo prγneris humani, vel Hebraeis ad propa cepto Decalogi: rapinarum voce gationem populi fidelis, vel in reme omnes etiam iniustas extorsiones indium adversus adulteria& semica telligit. tiones iis , qui ad libidines veheme Superest dissicultas de octavo, in , octa.um. ter proclives essent. I Ante Lame Hexalogo enim, quem proposui, non nolim adul.

chum,nemo de duabus uxoribus co est linea,quae interdicat mendacia An III, I. I,

gitavit & tamen Cainitae vitam age ante Moysem fuerunt licita S. Am eua imis primus an perditissimam sentiebant ergo brosius, qui putabat legem adulteria' ἀ- potius digamiam homini gravem, interdicens non fuisse ante Moysem molestumque: nam qui caetera con hominibus intimatam , non iudicaret temnebant praecepta, hoc etiam non mirum illam, quae mendacia inhibet, curarent expressam non fuisse in Hexalogo. Hic non vacat corrigere Ethino Caeterum, si in secunda linea non iu-λ standi re rum errores circa nuptias, sunt enim ra, sed erilegamus, etiam hoc prae- , i η ς' muli ego Logicam hic tracto, non ceptum continebitur, di intimabitur

zz 6itari Ethicam unde non considero, an res mortalibus per haec verba, Hominibus sint utiles, aut licite; sed an bene in vera dicunto. ferantur Polygamiam admittunt I Praecepta ultima, Vin concupis I cccxxii. i, Gentiles, Mahometani, Malii peccandi voluntatem inhibere dican

tur γ

333쪽

1 6 LOGICAE MORALI s

tur, clauduntur in prioribus,4 ideo potuerunt expresse non haberi in Hexalogormam actus, qui obiectum interdictum amplectitur , est interdia Quid fit peera eius , ahologice malus peccamus

2:ζr, ζ enim cogitatione,verbo,&ope Ni- , mirum opere, quando legem sino

scandalo aliorum temeramus Verbo, quando suasionibus, muneribus, munis:aut etiam moribus standalosis I quitur enim viti alios pervenimus,& ad similes miserias trahimus C gitatione, cum peccandi voluntatem habemus, superveniente causa aureircumstantia aliqua impeditur e tema exsequutio peccati. Stat ergo malogum, quem l tum cintimatum, Rabbini veteres hominibus ante diluvium afferunt, non differre a Decalogo, quema

bulis lapideis Deus inseripsit , de Moyses publicavit.

De Iure Gentium.

Srduplex alia

earumdem comventionem spoetat, ut Instrumentum Pacis,

quod post triginta annorum bella Nonasterii in Vesphalia tandem anno Domini M.DCXLVIII. public tum est,Ius est gentium Germanicae, Gallicae,Suecicae nam hae tres nati nes potentissimae tenerosissima in Articulis illius Instrumenti convenerunt, quia illos iuramento firmarunt, debent religiose observare. Et hoc gentium Ius, Humanum est. Si esset possibile, quod omnes t tius Mundi gentes per suos Plenip tentiarios in aliquo loco convenirent, Maliquos Articulos communi auth ritate pronunciarent, haberemus etiaIus gentium Humanum, quod esset commune iniversale, geres unia versas obstringeret. At est Ius gentiuuniversale,& tamen non est in Gen ratibus omni u gentium Comitiis authoritate Humana pronunciatumre go non ab hominibus illud,sed alium de habet potestatem xauctoritate.

Sed quid est illuda Respondent

Doctores communiter Ius gentium diei, quod nataralis ratio inte omnes gentes constituit ut habetur S. I. ἡμιι .in desumitur DB Omnes popul s. e iussi. iure. Praecipui Pruden-res,ex quorum responsis Ius gentium dilucidatur, fuerunt Ethnici; quia ambulabant in tenebris, ad Iuris hujus vcrum principium pervenire non possunt. Vt hanc ego definitionem impugne multa possiam proponere, sed ne sine causa diffunda Servitutes aestamenta ob oculos ponam,& sic discurram. Haec definitio notis convenit omni definito,is tame convenit aliis a definito Ergo non est

bona. Probo antecedensinam Servitutes Belga expresse reiiciunt, incialiunde in illas provincias liberas, niunt,etsi sint servi, redduntur liberi:& c teri Christiani hodie Christianos belli captos non redigunt in servit tem.Ecce Servitus,que Iuris gentium est, non omni genti arridet. E contra Testamenta, quae esse Iuris Civilis certum est, ab omnibus populis a missa sunt, ut Faber in Iurior Papis.

Ergo aliqua sunt Iuris gentium, quae

tamen non omnes gente adprobanti

Maliqua non iunt Iuris gentium,qugramen omnium sunt gentium approbara

334쪽

bata consensu.Ergo alio respicere debemus, ut Iuris gentium definitionem tradamus: Tu sic disturre . Princeps ille supremus, qui tulit Decalogus bis Decalogum,Deus est. Imponitur hoebuε4. Iti' imm, non Angelo nam Spiritus, nec occidi, nec maculari luxurie,&c.pOD sunt. Consideratus Decalogus ut sic,

Ηomo duplex catur. At Homo,qui capax est illarum, My decem trium cui illa imponuntur, duplex est,Realis,Moralis hunc Mysticum AIemus dicere Realis est imo physicus, homo privatus;nempe, Petrus, Ioannes, Franciscus, C.Mysticus est Communitas, Respublica, Regnum,Provincia, ut Hispania,Gaulia,Anglia,Scoti Hibernia, Polonia, Dantiauecta, &αTurcia, Persia,Magoria, Sina, Iaponia, c. Decalogus igitur prout impositus homini reali dicitur Ius m rate prout impositus homini mystico appellatur Iusse

CCCXLVI. Alburnus Deus priva.

Tiberius a. luit Christum

catalogo Deo. rum accesere.

Ius Gentium ergo est ipsemeti calogus,& a Iure Naturali necessario dependet juxta illud universaleri inconcussum Fundamentum, retra j cat de Naturalibus naturaluer , Ac

etiam de Moralibus moraliterphi phari. Ius ergo Gentium praecipit, tanquam fundamentale Principium, ut nihil instituatur publice,quod militet contra Ius Naturale.Et quidem Precepta Iuris Naturalis Gentium sunt analoga quod, ut liquidius constet,per singula breviter discuri anius PRAECEPTu Lm Hsebis Deos alienos.

CRli4 terrae Creatorem,qui uniacus est, debent gentes universa adorare. Hanc legem inter alias Romani varia superstitione obnubilarunt,novos qua privatim, qua publice fingentes Deos: ut vel sic essene Athei; nam Deus, qui consortes admittit, non est Deus. Hunc illorum errorem feliciter Patres impugnant; visi enim coecutiat mens Din rum pluralitatem tolerare non potest.Audi Tertullianum, qui Apologetici c. V.

sic inquit. Venis erat Decretum, ut qui Deas ab Imperatore consecraretur, se a Senatu probaIas , a M. Sumlius de

Deo suo Alburnoscii, o hoc ad causisam nostram quod apud vos de huma

arbiIrata Divinitas positaturi nishom ni Deus placaerit, Deas non erat. homo jam Deo propitius es debuit.T, berius ergo,cuius tempore ramen Christianum in saeculum intraipit, adnanciatumflui ex Syria Patisi Δ, auod K- ω veritaι-Gllias Christi Dioinuatis revelawνas, desulis ad Senatum cum praero ιiva suffragii sui. narus, quia non inseprobavera res uis C su in fenientia mano, comminatus p xiculam accina oribus ChrisDanorum. Consonant Tertulliano Fusibius hi- fonta H. a. p a.d etiam in tar nico origenes libri a contra Celsum Paulus Oiosus libri 7.sea his testo Hieronymo agnoto tom.3. adleg. I. GADomanos. Eccles pag. 26O.b. n. 6. Genebrardus ad ansum Vrbis eos i--,8.& iterum ad ann.Muod IS9. Timannus Gesselius in L ad annum

stus, qui Deus verus erat, filserum Numinum censui adnumerari.

Sane Religio , qua privatos con- cerni Iuris est naturalis,sed Ius gentium praecipit ut eximiam habeat curam Respublica,ne defectu aut excessu in summa hac materia peccetur solent enim mortales nolle scire Divina, solent interdum esse nimii Religionem in Superstitionem pervertere. Mais aliqui 3 o. Date 'nu. Vnde Romulus hanc legem sanxit. Deos atrios columo. Exurnas salutas aut superstimnes ne admiscenso. Et huc resipistebat Pomponius, quando in L 2.D.hoerit. Religionem Iuriae lium accensuit. PQAECEPTVM II. Non ad me nomen Dei in vanum.

A secundum Decalogi praece CCCXXVI. ptum Iutamenta4 Vota pertianent: Cur ud sit factum tReligio ad Ius

Naturae Pert anet. An etiam

ad Ius genti ut

335쪽

148 LOGICAE MORALIS '

nent in statim dissicultas occurrit, stratus,Senatus,penes quem est sum-An Commu An Communitas emittere possit u marerum, a quo Decreta emanant,

. :: ramenta,vel vota Et ratio dubitandi sunt Voluntas Moralis. Respublica , ζα ' μ' est quia Communitas non potest Sa igitur per Legatos suos potest loqui,

cramenta recipere, adeoq; ne Sacra potest asserere, potest promitte , mentorum perceptione per EXcom potest jurare. municationem privari. Sane Respu Respondeo secundo, Vota emitur CCCxxx.

blica baptirari, aut confirmari ne posse emp-blicam nam si aliquida uex

quidi non potest sacramentaliter con promittere hominibus potest , cur di Anaammea literiin absolvi:non Eucharistiam re non Deo m. ς eipere mon suscipere Unctionem ex Volo illa durament aut se obli- tremam, non promoveri ad ordines , sat in communi aut singulos in par- ne legitimum Matrimonium Pn ticulari. Si primum,manebit Religi trahere: nam Sacramenta sunt Privi ne obstricta, tenebitur promissis legia homini reali concessa, quae ad stare. Si secundum etiam respondeo hominem mysticum Rempublicam firmative; sed quia graves hinc in- ωCommunitatem nullo modo ex de dissicultates occurrunt, casum An matrimi tenduntur. Sed neq; Matrimonium a propono. virus N. pestifera tu i metis. - nium sit Iuri ratione Sacramenti precisum iniri po berata , in gratitudinis Orimonium cieuiues. 8''μμ efit inter Communitates unde Fa v. vii tali dιe singulis annis ieiunare. ber in Iurispradentia Papini oscis A tenebitur erauit. aerisc. QV-36.inite ait:Nemo Videretur quod non Pinno, quia An possit 'lua anquam dixi iatrimoniam esse Iuni Civitas non comedit ergo 'unare zi Gentium isames inter omnes homine non potest: nam jejunare dicitur, qui constitutums ct introductum ex sum abstinet a cibis , quos comedere, An inter bru mi ratione nasuram.ne 'fere ulla gens est unde proprie loquendo Angeli, siau A , ouis eo non utatur habet enim pro lapides, lamores, nec jejunant, nec materia maris es fa mina conjunctio abstinent. Secando, quia Iuramentumnem , ε homin communis es cum aut votum unius non obligat alios bratis. I ergo, si Senatores sub Iuramento aut CCCxxax Respondeo primo, Rempublicam Volo aliquid promiserunt, illud o pos Iuramentum emittere, se ob servent ipsi, quin Civibus molesti fringere vinculo Religionis. Probatur sint; non enim illorum obligationes nam, si illa potest loqui, promitte in hos transeunt. Tertio, quia homi εἴ tatare, cur non Deum in tcstem veritatis nes,qui nunc sunt,non possunt illos,ad adducere,& Deum sinceritatis suae qui erunt post annos centum Volo Quid fit homo vadem dare. Sanc Homo Mysticus, aut Iuramento obligare sunt enim

detur et non Encrationis aut Chimaera, non personales actiones,qua transire non, ita imma est Homo fictus, sed hypotheticus possunt in posteros, qui nihil vov

mmus petat , seu virtualis, qui vere homo realis runt aut iurarunt. non est,ita tamen se habet, ac si esset Ante Resolutionem die Senatus CCCXWb

homo realis.Habet hypothetice sen aut Magistratus authoritatem esse ii et carne

sus,in potentias, g artus. Sunt ipsi mitatam determinatam ubique eine voto,

oculi Exploratores, aures Ministri, non enim illa ad omnia est, sed ad id 2τε lingua Legati,manus Milites,&c.Me tantum, ad quod concessa. Vnde nisi ' 'moria, Intellectu, Voluntate est Populi consensus accesserit, Senatus praeditus Archivumin quo Scriptu Volo, aut Iuramento singuli non rar conservantur, est Memoria Politi erunt obligati. Ergo,ut Casus teneat, ea Consiliarii, qui rationesin causas aut Senatus habere debet authorit discutiunt, mystici hominis sunt In tem ad vovendum jejunia nomine

tellectus Moralis in Princeps Magi Populi aut Votum Populi nomine a

336쪽

Senatu emistum Populus debebit ac ces gerere coepi, insectaramesibus, An hoe prsee.

ceptarein ratificare. Hoc posito quas favente Deo erradicavi. Sedin zz ἰ

Respondeo in Civitatem voto ii erant apud Catholicos opiniones no hei sed si zio a Magistratu emissis omnes Cive nullem im exorbitantes. Inter alias 'umilio, tam praesentes,quam futuros obstria summo labore obliteravi adulterinam' gi: quemcumq; particularem,qui it tertii hujus Praecepti intelligentiam lud violet, peccaturum mortaliter dicebant enim audiendi Missam oblia quod enim promiserunt singuli, sin gatione 'o persena singulas, sed si

guli observare tenentur . gulas familias cocernere adeoq; suffi- Nec obstant argumenta in con cere, si totius domus nomine aliquis Cur obligWn trarium quoniam ad pximuin dico, interesset rei sacrae.Nec deerat The V ε'sη ut hoc vorum non emitti ab homine , logi,qui opinationem hanc argumen-

mystico,sed a singulis particularibus, is probarent.Volebant igitur ex Na- qui comedunt,& se pomant ad absti rurali Iure ad Ius Gentium Festorum nentiam obligare emissum enim est observantiam tras serre quod est evia authoritate a singulis concessa , aut denter absurdum est enim Naturalis est a singulis ratificatum. Adsecun Iuris,& obligat singillos; post gendum respondeo, non a sesis Senatori tium institutionem divisionem sin-bus, sed a toto populo Votum emis gulas similiter obligat. Homnies qui sum fuisse . Ad leniam, posse homi Iure Naturali tenentur Homines Qualiter in

πα- α nes,qui nunc sunt, rua bona realiter aliquod tempus sumere, quo Deum ii lui'u'

.ase, ut et ii ii . onerare, ut qui illa possideat aut te orent illud non determinavit inca turale:ante is,

Lydia . mat, nanc vexillam actionem dea logus non enim ille praecipit, ut an lita' , , a

luere 44b., 4 acere.Subdiaconus ad Castitatis ob ctifices horam, diem, hebdomadem, Christuαε servantiam solenni obligatione tene aut mensiem integrum: non ut talem tur. Si causam quaeuas pleriq; adio aut talem sed ut aliquod tempus, tum,in pauci ad praeceptum recur quale unicuique videretur opport runt. Ergo juxta communem opinio numin commodum. Hoc ipsum Nnem in tua promotione Subdiaconus terum mores adfirmant nam anted

vovet Castitatem implicite. Sed cur scriptam sta erant, at Theologi Cur suMiae Quia Ecclesia idini Sacro Uotum, existimant non fuisse aliquod prece , ό. τ' ' Castitatis adnexuit: unde,qui expres tum aut sabbati,aut alicujus determi-ia ad Subdiaconatum promovetur, nati diei sanctificandi: Vide supelius tacite vovet Castitatem.Ergo simili num. 3a G. Tenio inde sabbati o ter de Civitate .philosopheri LHo servatio a Deo per Moysem tradita, ruri civium sunt hae domus, harila est Decalogi legalis quaedam deterreat, hae divitiae, illas pos iu Onere ornatio, quae ad Ius Naturale non hoc vel illo gravare statuunt, ut qui pertinet. Conveniens erat,ut Ius Natali re aut domo utantur, aut plateas turale, quod erat indefinitum, deterterant, obstringantur jejunio Ergo, minaretur, ut uniformi cultu colere-

qui manet in Civitate tali die, tacite tu omnipotens Moyses dictante votum ratificat, aut admittit utitur Deo propter rationes graves illud ad enim favore, cui est adnexum trita Sabbati observantiam contraxit.CeΩnandi gravamen serunt superveniente Evangelio legalia,& mansit iterum illud praeceptum PRAECrpTVM III. indefinitum,&esset liber u cuicumq;Fesus dies obse a Christiano diem, quem vellet,& quo congruum iudicaret,modo senestifica- cccxXXΠ Rat Eohemia, quando Eminen re, nisi EccIesia ob rationes graviores

II, tissimi Principis Cardinalis ab designasset Dominicam,& obscrvan-Ηarrach, Pragens Archiepiscopi,vi tiar modum dete masset. Cessare ab

337쪽

iso LOGICAE MORALI s

An Commum rutares ut tales

debet dies se. stos colere An detur pri

ceptum oradie&,ai precepto tempus sancti. ficandi

operibus servilibus jussit perMoysem Deus die Sabbati, quia hoc ipse die

cessavit ab omni opere, quod patrarat & in novo Testamento per S dem Apostolicam praecipit Christus, ut die Dominica audiamus Sacrum& ab opere servili abstineamus, quia illa die resurrexit in me mortalis desivit. An hoc praecepto obstringuntur etiam Communitate, Ut Resipublica per modum corporis Misse diebus festis intei sit, Apostolica Sedes non

iubet. Ergo manet Ius Gentium nulla Ecclesiastica lege determinatum .

Debet ergo Respublica alijuandos

Iennitate publica Deum extrinsecdcolere, eidemq; ob beneficia recepta gratias agere adorare, irar ut incolumitatem prosperitatem concedat, ad majorem sui gloriam, Status publici utilitatem. Nec addo scrupulos, cum Praeceptum Divinum a muliis ignoratum expono, quia nullus est apud Catholicos pagus, in quo publicae orationes non fiant , huic precepto populus no satisfaciat. Quaerunt Tneologi An, qui gravi tentatione premitur, debeat orare ΘVnica momnium resolutio assierit, nempe in casu quo aliter tentationem superare non possit: nam si alio modo potest, non urget orandi tam stricta obligatio. Ecce tertium luris naturalis praeccptum.Iubet Deus aliquod tempus sanctificare sed quod Illud debet gratitudo, vel necessitas

determinare. Gratitudo quoniam homines corpore Manima compositi, qui tam magna interna, externa; corporalia, spiritualia naturalia, supernaturalia a Deo beneficia recepimus, inuotidie recipimus , alia quando illi debemus internasin e ternas gratias agere Necessitas 'u niam, si tentatione premimur, ai-memus opprimi, debemus ad sontem clementia recurrere, vivinum favorem implorare. PRAECE p TvM IV. Superiores honora.

CCCXXXIV. Quid sit legeae

ea debeat obe dire Reiputii

ΡRaecipuusin notissimus honos in ipsa obedientia cosistitiqui enim

praecepta violat, quia non vult lis rem subire,Superiorem dehonorat,4 qui praeceptum ideo violatiqui preceptum est, Superiorem contemnit. Et hie obiter nota, non contemnere

legem, qui fragilis est,in illam re Contemptas

quentissime temerat,sed qui precepto dra:

se opponit formaliter, puta qui dice malis.

ret, Iubet Superior, ut domi maneam , exibo, juberet, ut exirem, manerem

Ago de contemptu fis ali, quia in omni inobedientia reperitur conrcptus quaedam umbra,quam Theologi, contemptum materialem appellant. Sicut homo homini,sic Communi An Respublιtas subjicitur Communitati: sicut Ius Naturale praecipit, ut realis filius reali parenti obediat, sic etiam Gontium Ius, ut vaffallus Principi, Communitas subdita Superiori o

temperet Communitati.

Forma Reipublicae seu Communi λ Gadi

tatis olim fuit varia, at hodie vix ali iii 'eubi Populus imperat,sed est vel Aristocratica vel Monarchica subordinatio in illa gubernant meliores, in

hac unicus.

Et hic pro ingeniosis & euriosis hoc addo. Potes Regnum ab Aristocratica Co unitate Monarchue gubernari. Et attende.

Cyprus suos olim proprio Reges CCCXxxv habuit,postea Venetis suffuit,4 tan con ιμ

Quandiu obedivit Regibus, fuit Mo bernat narchia unus enim erat, cui universia: tartarobedirent Serenissima Venetorum Respublica Aristocratico gaudet regimine, nam Senatus gubernatim

do Cyprum sub Venetis considere mus. Haec Serenissima Respublica, quae domi suae Aristocratic gubernabatur, Cypri erat Regina, hoc ipsum regnum gubernabat Monarchice. Non potest dici Cyprus gubernata Aristocraticetaon enim Cypre ses Dissilired by Ooste

338쪽

ses erantiqui adsumebantur ad Sena ligebat servitutem esse secundum Ius Aa se,.k ἡ eum, sed debebant obedire Venetiis naturae:& cur non velius Messicacius disi di sit unde haec ipsa Respublica, quae suos ex primo eam esse contra Ius nature '

Aristocratice regebat, prenses Audi Augustinum. Animadverten-bernabat Monarchice dum est, inquit, in eodempraecepto non Hinc componitur quaestio,quae in esse dictum, Solum Dominum Deum ig3 3πη quirit, Vtrum pietas erga parentes adorabis: Sed dictum es, Illi solis Iur:s sit Naturalis, an gentium illud vics. uodes Graece latreuei ignis Latreuein,

prius colligunt Doctores exi. I.S. cans servitutem nullipraeter Deum de Misse generaliter de ventr in posmen hoc iram aut exhibendam. Sed respo

posterius habet Pomponius L quia deo textum Sacrum . non agere Oaliquid. 3o D eja n. d. a.=hoc iis servitute, qua homo homini, sed de quoniam , si agamus de privati ho ea, qua servit creatura Creatori agit minibus, illorum sentcntia vera est: si enim de cultu latriae, unde idem fuit de Republica bene Pomponius o dicere, Illistiservies,ac diccre,Illum quitur; nam Reipublica interest, ut solum cultu mixta proseqa Eris. Vnde pagi civitati,filii parenti,famuli hero, progreditur S. Pater, lain Damna & subditi Superiori obediani lar Idololatra id sinusmodi servitu-Hic etiam quavi potest,An Servi rem latriam exhibentes Idalis,quae δε- Samirus est Iu tus sit Iuris gentium, an potius Iuris eiur Deo. Ita ille quaest 6 I. in Genes

i satur naturalis Aristoteles in Potiticis contendit illam a natura causam trahere, PRAECEPTu QU. reprehendens eos , qui affirmarunt Non aιcides.

oppositum. Vbi legit Philippus Melanchthon Philosophum argute dis rus Nature omnia interdicit homi Cur hamieia serentem exclamans ait: stuprium I cidia. unde scite libri 1.Ostic Cice--μ iv ηιεopus est tam subtili disputation Ilia m. Homo nurarae obediens,homini noce--Α -- id vox,Honora patrem e matrem.sia e re non praesti Rationem, ob quam h

LIur, μ' cit omnes nomines servituti.Non to minem occidere scelus sit, non est as-' quor de effectibus illis contra omnem sequutus Florentinus,quitis I .mit

humanitatis rationem corrupta na- αι. ut habet Iustinianus cur vim. D.

tura introductis:ut sic facile concilia de ostiis ara ait C. inter nos re possis Vlpiani sentεtiam in lag.ma gnationem quamdam nasura consitu numi stanis. D.deiusso Iare cum Ta ris,consequens es, homini hominem m-bulis Divinis. J At hic Philippus ser Adiari nefas esse. Ergo hominem, qui vitutem cum subordinatione consun mihi cognatus non esset, interimeredit at Servitutis nomine intelligimus possem re si modo eiunihilo crevillam duram forma effectu initas et Deus hominem A. hic mihi non rabilem subordinationem, quam su esset cognatus,& tamen illum non Munt, cum servantur, id est, vivendi possem occidere. Ergo ex alio capite iure donantur, captivi. Affero autem provenit haec impotentia. X quo etiam hanc esse Iuris naturaupoterant igitur ex praecepto illo Divino, Non enim Iure naturae occidi, tonder oecides. Est enim manifestum .m, vari; mortis sententia modificaturi dens, me Deo obedire debere. atqui,si occideretur,esset nullus re Sicut homo privatus non potest CCCxxx

Divisibino liter; si servetur,fiat millus moraliter, alium occidere sic nec una Respu mere servire illi debeat, per quem vivit. liea aliam delere potest. Et sicut de Vnde servi, siquidem nulli sunt, non hominibus privatis inter se, sic etiam sibi, sed domino vivunt de Coronis Regnis poterimu phi- Ethie Ego objicerem contra Phia Iosophari. lippum.E quatto ille praecepto ces Invaderi, Potes te gladio tueri, a etiam Dimiae by Cooste

339쪽

is, LOGICAE MORA LIS

Dei Esionis ius etiam oceidendo aggre rem cum, ad arma recurris, quia ille non vult iiiii '' . . . moderamine inculpatae tutelae. Audi dare satisfactionem. Ergo quo tem Quado ad at.

&hί Ciceronem libri 1. de F. cujus haec oris momento satisfacere vult,ces tu et ziz

est sententia, si non verba. Principio excusatio violentiae, debes pacifi-- Tu,h..

omni generi animalium a natura est cera ut compensationem injuriae, aut mi possuri tributum, ut se vitamque suam tura pecunia dcbitas acceptare ad

tur: sed quod bruta animantia faciunt Ferdinandi amicitiam redire. Hime adesserate , id homines facere debent Coronas ct Respublicas ranseo. Pono cum ratione, ut Iure facere videan duas Civitates eidem Principi subditur, id est, vim quidem injuriam ras, eisdem legibus obnoxias. Inju- propulsare,sed cum inculpatae tutelae iam intulerit Salernum Neapoli,de- moderamine, ut LI.Cunde vi loqui beat Neapolis Aversae pecunias sunt tura Tunc ergosse. Invaditur a Turcis sub eodem Rege ergo non debet nec Persia Potest se defendere, etiam potest armis Neapolis sibi a Salerno fundendo laetendo hostilcs copias, illatam injuriam ulcisci nec Aversa cum moderamine inculpatae tutelae pecunias sibi debitas armis recupe-nam, si ita delerentur Turcae, utram rare. Ad tribunalia alterutra debet plius nocere non possent, abiicienti recurrere in inde exspectare subsibus arma, Talutem petentibus, de dium. Sed quid dicemus, si Hispaniaberet subvenire clementiaci armata, iniuriam intulerit Gallia ;quid si An- enim, quae ob defensionem sumpta , glia debeat Gallia pecunias Nullus cessante fine non possent in humiles est communis Princeps nullum tri- ωsubjectos moveri. bunal, a quo possit exspectari iust Uult te spoliare Petrusci poteris tia. Ergo in Martis tribunali est ven-

Euam divitia omnia,quae intulerit,authoritate pu tilanda causa, Qui armata decidi. blica recuperare, non teneris permit Gallia igitur bello poterit Hispaniam tere, sed tuam personamis domum cogere, ut iniuriam compenset: poteris armis defendere. Nunc ad ri Gallia armis poterit Angliam cogere limum. Civitas A. vult Civitatem B. ut debitas pecunias refundat. Sed spoliaret fiunt sub eodem Principe si quid, si regnum ad recompensatio Legat Im fecerit, omnia restituere cogetur. At nem, aut ad solutionem obligatum, μ' hoc non obstante non tenetur Civi Legatum mittat, satisfaetionem offoras B.hane iniuriam subire, sed potest rat, c. Legato Regnum armam

manu armata invaseres repellere vens nocere non poterit, illum debet

cccxxxvii. Tibi inruriam intulit Ferdinandus audire Cessat violentia excusatio, P m ςuoi debet tibi pecunias, mon vult bl nisi forte credatur negotia non serio vere Dicam, quid sis facturus nam, tractari Quod si vel Hispania Gallia aut estis subjecti alicui Superiori, aut det congruam satisfactionem a vel non. Si primum; non potes eum pia Galliae Anglia solvat pecunias debi-nire non potes manu propria aut de tas cessat bellandi ratio,& debet pax bitas pecunias ex illius domo sume ab hostibus oblata admitti.re, aut armis ut tibi satisfaciat, coge Hinc patet bella ad Ius gentium CCCXXXVm-re; sed debes recurrere ad Iudices, referri l. s. D. hoc iis nam quae aer' ' 'quorum erit punire reos, & dare a duella sunt inter privatas personas, unicuique, quod suum est. Si secun fiunt, bella inter publicas. Audi Fa. dum cum moderamine inculpam brum in Iaris rudentia Papiniania.

procedas,in creditorem cogas vi, ut titia erinta jat. 38.dicentem. Quae in i 'u

tibi restituat, quod debet. Sed quid, pax cum impiis bret, si bella non es 'di: in E is quando arma paras , Ferdinandus senes finis enim belli pax tritumque rum I mpo

imiterit internuncium Dei nocere non vetus illud verbum, Si is pacem, pa- : α'u' potes, eurn audire teneris ideo enim a bellam. Denique, quis bestorum finis Dio ire by Ooste

340쪽

M,Iturei 1sit finis ellat, in qua multi non solum servatur,&quia servatn Servus di An seroa oe.

qui homines, sed etiam populi tam facile citur. Si semel Serbus sit nee fugere' in ''

praecipites ruunt, nullo mortis metu potest, nec occidi. Sunt aliquae eges deterriti, si no captivitates Iervitii & citcumstantiae,quae fugam concertes timerentur, ab his etiam qui mo nunt: at illas puto fugam explicareri vellent Itaque dubitandum non potius quam pol mittere. Dices Ro- est, quin si communem univetiarum manos habuisse in servos mortis gentium utilitatem inspiciamus, in vitae potestatem Addes eamdem ha-troducta sint haec omnia summa cum uilla& Grecos. Et inseres. Ergo non ratione etiam naturaliquamvis si hos obstante Iure gentium servi possunt aut illos homines aut populos spe occidi. Respondeo Graecos Romactemus,& vel haec, vel illa bella, pos nosque habuisse mancipia, non sese sint habere, ac ut plurimum habeant vos non enim illos servabant, ita ut multum iniquitatis. J vitam concedetent, sed ita ut mortem Ex bello nascitur Captivitas,& e differrent.quam ob rem seretin appel-Maneipii, de hac Servitus quae non est contia Ius labant improprie, quos mancipia de- mx ' naturale, ut aliqui pei peram commi berent: illos enim ad tempus sere niscuntur,sed Iuris rigoris moderatio bant. Vide num 3qq. a Iure Gentium introducta. Hic ob Servi virtualiter sunt nulli hoc est, Servus est vir servare oportet rigorosam vocum si ita habentur ac si non essent Lis,od I ii 'μ' gnificationem differt enim a Servo timetis a de reg ur caeterum,sci Mancipium,tametsi voces he fere co linquant , aeque ac liburi puniendisiundantur man pium dicitur hostis, sunt l.servi i q. me ubi est action. qui manu capitur Servus, qui serva quia tuc ingreditur Ius naturae,quod tur. Capere hostem, non est amicum que servum ac liberum puniri iubet. reddere,non est ignoscem si aliquid .l.quod attinet. Posset ioc reduci accedat; qui enim occidi antequam ad Ius gentium, interest enim Reip

caperetur,potuit, etiam captus pote blicae, ut delicta puniantur, Dia et aiarit: immo interdum debebit: puta, si erasus. I. g.ult nuduePAquiliam. lege publica constitutum,ut nulli co Lucasio. 6. g.quod illicite rade pubi est cedatur vita. Hostis captus est one vect ιδ areo. o. .ult. D. de fide jussrosus victori est inimicus, 'uaui ι Silabam aar Pamphilum. 93. S. I. deceat, etiam domino occiso, evadet solat.

Ergo summum Iuris rigorem tempe Iudex reum, seu servum seu libe irat Servitutis contractus, tacitus vel rum punire debet .misericordia tura. Aexpressus quem possumus ad haec non consistit in poenarum condona domo verba reducere. tione, iam cccxxx re mihi dominus Occiderere potui oderantpeccare sani virtutis amore:

A., possum: rem mea domi vivere nolo; Oderuntpeccare mali di mine parnae. D in tis o catenis deriseo. Sed quo experientia docet plures supplicii ldfructu his volo liberari molestiis, se horrore , pauciores virtutis amore a tua cauisitioni prospicere Te quidem peccatis arceri. D.Benedictus in Saa-

Ego occidere possum; es msis fere, mae δε cap. et .sic inquit. Ergo eum vires babeas; λ fuere, si occasio se aliquis fuscipitnemen Abbatis dei curra .. est hostilitas; mus amici. ge Irincipe parisermiter philos LMod non fugies,sed mihi Dellier οι pherisDuplici debet doctrina sins rovisa servies, promitte est ego compro esse discipulis:id e amata bosa est san-

mitto quod non te occidam, sed tactum effa, factis ampli, quam verbis ose se amictum, qualem tua condisi posea dere: si capacisus discipulis mandatalas, ct Hii solent, tibi subministrabo. Domini verbis proponat duris ver.

SEARCH

MENU NAVIGATION