Pandoxion physicoethicum, cuius tomi sunt tres, primusque Logicam secundus Philosophiam & tertius Theologiam realiter & moraliter novo modo, & studio dilucidat. ... Jo. Caramuel

발행: 1668년

분량: 491페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

Qualis fit seu

logilmua Cain millio Quanta eius syllogiis Capiti a Syllogismus Darii unde dia

omnes.

Apuleio Saturnino damnatur,4 Ardeam concediti Mox, cum Galli C pitolium strictissime dirugeret, absens Dictator factus,venitividit,vicit coulectis enim vieti dissi exercitus Romani reliquiis Gallos, auri captivi ponderibus dividedis intentos,inexspectatus opprimit, iama liberat. Illi per omniali milis syllogis mus, cui ab illo nome. Moralium omnium est clarissimus, fortissimus & securissimus. Si veritatem quaeras, me tofugiat, aliis armis obsideas, eam non

capies, quousque CA31M LI si gismo illam oppetas ipse enim certissimam victoriam indispicitur,&albis equis triumphat hoc est,eandide,generose,& sincere.Si aliquis huc syllogismum damnare rehcere audeat, dabitur occasio, qua iuvasus, aliter non possit se defendere, quam ad arma C a Maa. La recumiado, syllogismum hunc ad summum loca revocando . Nam adversarios ipse cum minime exspectatur opprlinit, laConclusioni invase reddit securitat

Solet hie ipse syllogisimus habere

nomen C ves quod statim hostem capiat, vel quod captum capitis sententia condemnenactu enim est de cruditissimo quocumque reo,si actio contra eum instituta ad C MIHI Tadio dum reducatur. Est idem omnino, qui D A RII ouem male amario nomen traxit dixeris: m Darius ab Alexadro vic

tus fuit; 'ui syllogismum in Da

opprima sinondum est natus Alexa der. Si autem omnino non est idem, qui Darii, quam modus Darii, sortiorem quod sic probo. uncti omnes, duo sunt nomina fere sit lis sed posterius significat universos sp:irsim:iunctos prius unde vident tirdicti Ca-,quali iuncti. Viigilius I. Georg.Cuncta simul iuncta tibi Cerere pubes agrcstis adoret. Aneid. I.multo clarius, Cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis . Sed plus urgent testimonia conlucta coha remia,quam sparsa: adhibetur contestibus,quam testibus sparsis, quos Iura Sugalares nou nat. Ergo plus urgent cuncti,quam omnes. Ergo Camilli syllogismus svllogismo Daris robustior securiorestanterim nos, ne nimis subtiles aut scrupulosi dicamur, indifferenter alterutrum Incategorem omnes aut cunctos ad sumemus. Ergo aliquod exemplum subijciamus.

Laborem po cunctis civibusferre e fovi Imperatorint habetCicero: Marcellus erat civis: Izre'pro Mureeliolaboremferre. suevit Perator.

Forma est obliqua;rectam amas,& in tui gratiam syllogismum alterum

subscribamus. cuncti Cretenses malent mori. cam sincere agere. Vranias es cretensis o malet mori u incere agere. Concessis praenituis consequentia est

certissima lotest assici modo necessitatis aut saltem infallibilitatis:illo, si agatur de rebus necessarijs isto autem, si de liberis. Sublaetos syllogismos considera. Omnis hisma est animal; Per=us est homo;

Frgo necessarium es quod Petrussu

animal.

Septies hoc est sepe in die cadit in

peccata venialia subintelligeyonis homo, etsi sit iustus Proverb.

rranciscus est homo;esto sit iustus: Elgo infallibile est, quod septies saepe quotidie cadit in peccata

' venialia. Omnis Ire estina rassalvabisse. Friderisus es V desinatun

Ergo in uuiis hestia iisdDRabitis. In primo consequentia est raecis ita in secundo & tertio infallibilis: non enim est necesurium, quod vesiustus cadati vel praedestinatus salu tumutrumque vero est infallibiistaruta erum est lapis humanitatis fragilitas, ranta praedestinationis certit do, ut infestibile sit iustum in lares es,

An debeat Imperatores laborare e An Cretensest medacra sint Consequentia modatu necessaria in allibi is . Humanae ma-

Praedestinationis cerinucio

72쪽

anquas negligentias requenter ea odere: praedestinatos sanctese Merusuros ex nac viti,4 in altera bea

dos esse. Inter omnem 3e omnes non repe- Andim farie fit discrime Calepinus:ait enim. omnis . e nis distribuum die is eamdem Cum

hasis in sis lari, εὐ- is Harolis Omnis enim homoAn ca irim quod omnes homines. Et in moralibus t neri haec sententia bene potestat uis Scholasticis, in quibus maior rigor requiritur, inter has voces discrimen certussimum est Vide nostram Logicam, ubi Plurali Propositione dic

putatur

volunr, quod sera messi sit inlisquam mavi,de tune hic syillogismus non pertineret ad FAGL a Tas , sed,

Coeludit si

' mij, moraliter dicimus,non plus in telligimus quam fere omnes. In hoc modo si praunissa sint v 'rar, est conclusio omni probabiliore certior, adeoque femoria physice,

aut certa moraliter. Si placeat concludere modesiter, Modus e6elit tunc Syllogismus erit demonstrativus. Pono exemplum. In omnibas qui tractant Politicas H,.misus alam prace a quam

r. in .. experimenta.

Maior est Ciceronis libr. de Amieiatia & consequentia necessaria...' Sed quid infera inuo Cale ius

TErtius modus est,is pluteii in

maiore colligit, de minore ceritam stipponens, concluso in pro habiliorem inse t. Pono exemplum Pura me Hispanu suasgenerose ei Praxmses Hispa Adita Eet Perea es generas . Si modaliter concludere libeat, demonstrativus Verbi gratia. in Gaui sana Getholui, iam Critanim. Carrius est Galla,

Ergo Herisininius seu νobabilius estiquod Cathri s Quaeris,An syllogismi inPlacidi,qns Dubiuri lasido in aliter non concludit, possit

consequentia negari quod est quet rele, irintam vim habeat ille term nus syncategorematicus Pletiquo;

neludit intdemsi

Volo munuare sed separar-- ' mum d cat Volindeindeώ- νυ Mu- dare. Itaee Hieronymus illam 'tentiamquedocet in um dixisse, νώ -ndare, posito verbo mandaraministruo, asserie esse pictorum Ecce asem eamdem habere authem licam probabilioritatem. Fere tamen illam elicit& falsam absolute pro nuntiae . Ergo Hieronynnas non rei Plerique dicunt: Erga est probabilias

Ergo est veram.

73쪽

idem enim est diei a pleri'umae e in maiori collocat subponit min se probabilius authentice. Et nihil rem celtaminique probabilem comominus sedato animo negat conse sequentiam eon ludit. Pono inem quentiam illatam plum . Hinc obiter patet selutio contro media pars Francandaliensum es h riia, quaerentis,An teneatur homo militaris: Conelusa

Equi probabiliorem opinionem An Da e Fruncandaliensis esti

se licite subscribere minus pro Ergo est miluaris es. babili Et respondeo probabiliorem Si velis concludere, aliter , -- esse, quae plerorumque; ninero clusio erit certa de demonstrativus nymum Mite eam sequutum fuisse, syllogismus. Sic inquam: ouam sciebat eise pauciorem, κε . In Imperatricis Axia decem Virgiaco de probabilitate authentica, mi nes sunt.Wain a arum is qui Noe ntis probabilem quonia minus pro queprudentes.

habilis potestin blet esse vera, Clam una ex illuderem estimagis probabilis falla Eetoprobabile es Ouias hexfarris oricius Supponis servique esse idem ac Ma n probabile qaod si expiares,nam Nicolaus Perottus, Pon frudemira.tifex Sipuntinus,in Cornucopia pag. Simis syllogismus potest confici ex Pi riv 6sq. sie inquit Apis Plerique duri multis carmini sis conceptibustumquod Authores aliquod usurpant Vi gilii Sumam aliqua ex aeneid. 6.Pivm is eo quod es plures edi maxima ex sic inquam

rae ιυνique in pane uni Africam Litius in Hesperiam: aeris parasimi- posuerun fauci tantummodo fiam es na flamma Europam.Ecce coincidunt urique Ab rasa in etenis cis pars densi me iam de oppomanturplerique Adia rarum , P mi ri Et progredies ulteriusvnterrogas, Tecta rapi flva inventaquefam 'PIςriq. aes quid significent Plerique --'Quid a monstras. voluit erentius, cum dixit, illis Alaiaes eratis es altera plerique omnes faciun/adolescentiar Traia Has tres voces rarique, Purique Qui civem patremque gerit, qui, omnes,&Plumae luipollentes eu blica curat . . iudicat Nicolaus Perottus cuius Ergo est incertum, flammae unum sententia hic tyllogismus, semina quaerat, risu omnes illibenter sudem An potius sylvas inventaque flum,ado cen utit a monstret. Casmirus es adinsentulas: Ergo sente sudes. MVSIsTIS. ad modum pertinere de bebis. At eumdem Ego reduco ad C Vintusmodus maiorem habet Quari modum F 1 Liris, plus enim est I assectam signo Multi,& infert dicere rosis ames,Paaripserosque, cosequentiam,ut minimiam minus quam omnes s nam Iomine minus probabilem Pono exemplum. albo latius patet h-Adli latius albus. Minitantiari sum A chitectit Ergo erit idem quodfere omnes. Petrus es Cantaberi

consequentia est prohabilis se te

Expanimi Varius est modus, intueri, orobabilior, it aeque probabilissedlam in duas partes moraliter ut minimum minus probabilis ore . -- aquaera da vidit, di mediam is ii plateat coneludere,

74쪽

LOGICA MORA LIS. 6

daliter eontequentia erit evidens. Qu'd ipsum hoc exemplo dilucido. Malii Austriari sum ingenis;

Petrus es Austriacus: Ergo nisi contrarium at de eo siet, rit a minimum minuspr

bubiis,quod si ingeniosus. Quid sienisi Si rigorem vocis adsequi vis,adnot

tique tem poti opporantur plerasque vident pleri e essu iidem, qui multia Si hoc apud onmes verum, hicis dus te insinuaretini L ci Di ted quia vocem alii aliter capiuuit,utilius distinguitur ab illoe SaSExtus est modus, in maiore minusquam mediam partem comprehendit, multos tamen, si minor sit certa, concludet minus- probabiliter.Exempli gratia. nuciores Gallinunt conframen Ferdinandus est Gallas: Ergo o constans. At hie obiter notandum est, duo vel

De tortura rei ob levia

rent syllogismum in P A Ramaa , Gmul posse contingi in facere syllogismum in PLACID I aut etianus aliquando in FALLIT Is Vnd prudentissime Carolus V.inordin tione suarum arti a7. torqueri iubet indicia, multa reum, quem maena indicia arguunt, Π ς' tametsi singula non videatur ad eo turam sufficere.Consonat Ludovicus a Peguera a si rimetri I num. 37. Mali qui sumunt ars a lege inserumenta ubi Glossa is eis quoque C. de probat. Et ut rem bene intelligas Casus propo istum casum propono. Fuit occisus Ioannes in foro,& visus est Petrus apud cadaver, Franciscus est visus in aula habere cultrum cruore inimctumd Dico neutrum torqueri posse, quia lotuit Petrus casu illac transirea Franciscus in aula,hoc est,in loco a foro disto, multis ex ea salsis suum cultrum maculasse sat Antoniuta repertusta apud cadaver,

cum cultro recentis sanguinis specie intectus J Et dico sertiter Antonium indicari,&ὰ duobus minus probabilibus indisiis, unum probabilius c5- poni.Quia ex illis,qui apud occisorii cadavera habetes arma languine dida reperit,plures rei fuerunt;& inocentes pauci. Si concludere modaliter veli stulogismus erit demonstrativus et ut si

dixeris. naciores milites moriama morte naturaliari miles es.

Ergo minasprobabile es, quod morieris morte naturati. Ergoprobabilios es, quod morieris vis. lenta.

Η' resem ille discursus debet,

cuius maiorem minore e pressit Virgilius aeneid. 6. cons quentiam insinuat Paucis alteratis totum syllogismum eripedio. Pu- Anchisiadefacilis descenses

Averni, Sed revocare gradum, operassevadere ad auras Hoc opus hic labor estgauci quas aquas amavit Iuppiter , ast ardens evexis Mathera virtus,

atro a

di Ar tisi magnas an mamrisi magna cupido esti Bis fugias istare lacus, is nigra

videre

Tartara, infans iuvariari gere labori. c Ergo timore minor resars AE eg serenis

Est in modo Pudici,& concludit duo μω M pliciter simpliciter, modaliter: Conclusionem simpliuem pia es hoc exemplum.

75쪽

CARAM VELIS

Pauci Poria sunt prudentes. Theodorus es Poria, Eet se prudens. dico ex his praemissis conclusionem minus- probabiliter, aut flarte deduci:posse tamen inferri legitime inficaciter si transeat in modalem competentem; ut si dixerimus. Paxci me uni prudentes, Theodorus est Poeta si remeritatis notam non imcurri qui illum lassica esse prudentem saltem sententiam am-

Tre est octavus Moralium Syll

TIgismorum modus. Raros in maiore comprehendit: minorem particularem habet . non nisi temerariam consequentiam diducit Addo

exemplum.

Viennensebas rarisam uorarii. Hices Viennens s. Ergo etiam usurarius. Si placeat modalem consequentiam inferre erit demonstrativus syllogisimus talem complectitur hoc Epistolium. Armina Heroica Consulis Mam

is pesti polliceris, nescio an tanti facienda a nobis sint quanti a Mhellario selent, qui pro levi pondere non leve stipendium expostulat Lego apud Ciceronem de Ainicitia. Rarum istud genus & quidem omnia Pneclara rara nec quiduuam dissicilius,quam reperire quod sit omni ex parte in suo genere perfectum. Lyrica eiusdem legu, si inter plurima,paucula essent omni ex parte perseeta, caetera tolerare At in omnibus illis vix quidpiam persectum vel ex parte Dicar igitur Iudex temerarius&praeceps, si a tali Musa ex speetem aliquid quod lectione sit dignum. Interim gratias habeo & a tua diligentia Authores nobiliores spero. Vale Totum ad pauca verba & hanc sermam reduco. Sic inquam. Inter malia εἰ nil aruu Co alMarpesia uni bona pauculaseu

fere nulla. At modo novum opus evulgat. Ergo erit I de temerarιus,qui amnquam videat o legat,illud audeat a perfectione commendare. NOBILIs, NUBILIS.

I LLi constat tribus propositio malis sies nibus , quarum prima est universalis negativa, minor consequcntia sngulares. Pono exemplum.

Aricitis est an aberci piem Ergo est proditor Et assii mo conclusionem esse videnter falsam: eL possi in evidenter veram transire, si modo sibi debito assiciaturi ut in sequenti conspicis.

N.llis homo praeter Degaram cor melino mois seu peccato originali datis.

Alphonos est homo:

uibus hucusque negative respon 2. α' μ iam Nam petebatur priinis. An expuris particularibus aliquid bene inferri posset in secundo , An posse edari syllogismus cuius maior minor sint certar,4 tamen consequentia tantummodo probabilis sies Et ad primum respondeo, in his quinq;

modis moralibus dat i consequentias certas, nimirlim, si affciretur modo concludendi: di non assiciantiu ,s turas, qualis fuerit modus qui desideratur Pono exemplum PleriqM Moduae luis Divites sunt avari, Ioannes est dives, probabili. igitur avarus es. Dico e go hanc conclusionem assici modo

figurae debito, adeoque certissimam esse

76쪽

LOGIC MORALIS. 69

Esse , tametsi a particularibus meris deductam. Quod si modum illum probabilius auferas , manebit haec conclusio , Ergo Ioannes avarus es, quae est probabilior sua contradictoria; videbimus dari posse syllogismorum irmam, in qua ex praemissis certisin indubitatis oriatur consequentia probabilis. Quod si tandem loco modi debiti indebitum quemcumque substituas, propositio erit falsa, Millegitime ex illis praemissis

deducetur.

Maioris claritatis gratia aliud se iungo exemplum. Rari religiosi concubinari sunt. Petrus est religiosus, ergo concubinarius est. Et dico esIO syllogismum in forma R A PI DI S , cui eorrespondet temera iam Haec igitur consequentia, si modo debito careat,temetaria est, & modo addito certa nam certissima est haec conclusio Ergo auamdiu non se peIant alia

Aerseis Paradigma.

VT omnia dicta possim paucis li

neis comprehendere brevem

hane Tabellam subsicio, in qua multum doctrinae complectar, ut meus Lector possit bene scire quo debeat modo in causis dubijs aut etiam certis iudicare Singula attentis oculis

considerentur.

ena sua intitas. Clia. racis ter

Si Minor conConcludendi Modus. aprobetur plene Edicacia.auid debeat fieri ρMinor prConcludendi

Modus. obetur semiplene.

CUNCTI.

Plures Media pars. Pauciores. Rari.

Certus moraliter. Probabilior.

Adque probabilis. Minus probasilis.

Temerarius.

Torqueatur graviter. Torqueatur levit r. Inquiratur.Capiatur. Inquiratur Nihil fiat cotra Reu. Aquι probabilis. Mι 'probabitis. Fere probabilis. Feretprobabilis.

In uiratur.Capiatur. i. iiuratur. Nihil fiat cotra Reu. Nihil fiat cotra Reu. illiu fiat cotra Reu.ωhilis. NULLI.

Repugnans Nihil fiat cotra Rcu. Repugnans.

Nihil fiat cotra Reuugivitai dici.

Probabilis. Vix probabilis.

Inquiratur. Captatur.

nihil Lat. Feretprobabilis remerarius. Nihil fiat cotra Reu. Nihil flat.

Explicaturn sc tabula.

Habes auream Tabellam,Lector Mi, in qua plus auxilii, quam in multis forte libris reperias.C6stat epici Iunis, quas volo breviter dilucidare. Prima continet Syllogismorum Moralium, seu Iudicialium nomina. Secunda eorumdem Syllogisimorum Maiorem. Τertia Maioris charact rem. In quarta inuinta constituitur Minor,si fiterit comprobata plene. quarta dabit conclusionis modum, quinta monebit Iudicem quid de beat facere. Quod si Minor fuerit mmiplene probat , recurrendum ad sextam & septimam est quibus sexta dabit concludendi modum,& se rima instituet Iudicem, ne serte animositate aut servore in causa improbabili excedat. Syllogismus Pudici Obscurus est cum enim paucos dicimus aliqui intestigunt pa ociores, alii raros, seu fere nullos. Tu ne erres, modum hune absolutum ad aliquem relativum reduceS.

Captura aliquando est cautela, aliquando initium poena . In poenam nemo capi debet, nisi in casti, quo defensio ipsius sit accusatione minus robabilis quamdiu enim probabitus est eum esse innocentem capi n5 potest cum omnia sunt hinc inde aeque probabilia potest. Caeterlimia s

Cne rei t apiantur a

77쪽

si praevideatur iuga,ad vitandum p riculum tunc capi potest, non selum a Iudice qui potest inquirere, sed ab illo etiam, qui nondum certo scit se

non posse. Tationis poena videtur esse vincum dena a lum amicitiae,& charitatis erga pr licinas. ximum: sunt enim hoc aevo tam multi calumniatores ut nullus innocens

servire Deo seipublicae tranquille posset, nisi talionis timore illi compescerentur.Sed cur non est additum aliquid in nostra Tabula de Tatione Imo sunt dutinetissimi de TationOCanones nam quotiescumque Ac-eusatorieo suam probationem deduxit ut temere dicatur concludere,i lionis poena debet necessario damna

ri. Sed quid, si non attigerit infimum gradum probabilitati sed inter probabilitatem infimamri temeritatem supremam haeserit,in fere impi ob biliter concluserit Respondeo haec esse nimis subtilia, nec hucusque a Legissatoribus examinata. Sed quia obtinuit haec Regula, Ut qaotiescumq; robati sis letior semiplena , talionis

pinna damnetur Accosior putarem etiam in casu posito Accusatorum

condemnari deberαSed de hoc ub rius alibi.

cuiasit convincerea

Iridiea .. Λ Liud est indicare placet potius Indietare I , hoc verbum, quam indicare: Convincer in his, Miri, Iuridicae Diale to congruentius. aliud convincere. Quam ob rem, ut Iudistinaturam autius intelligam debebimus aliquid plena probatione praemittere. Sane ille Une contactas dicitur,qui

Quo sint e legitime examinatus, duobus con- l . n testibus criminis reus probatur nisi

serte ipse privilegio aliquo gaudeat,

vi cuius huiusnodi probatio plena dici non debeat. Inde est, quod sp ciali iure sanetum in aliquibus locis, ut nemo negativus plene convictus sit.& in eisdem unus testis tonses.sio resistet,cac convincere,& cem tum aut plures contestes, si rei e fesso desit semiplene. Etiam Cardi . nalibus concessium legimus, ut se euaginta aut pluribus contestibus de. beant convinci; quae quoniam sing laria surit,notari debent, non inpe di, ut Moralis Dialecticus iudicium

sententiam pronuntiaturus Oxaminet, A ne presina aut locus sp Loeorsiiciali aliquo privilegio gaudeat,quod η regulas generales immutet Θ

De Indici .

siti

- tione an vero

munis Logizat, a divisione in

quivoca cotra,

diuidi prius,&postea dissiniri intellec2a cnim ni 'vocorum definitione qua generaliter: universaliter eqplicat quid ressit, ad reliqua facili negotio progredimur, ut optime notavit Ramus A. Schol. Dialog Gocklen. 3. PrM.q7. Picolomina us1λι omir. Pol te. 6lQ. Io I9. Quibus consonat B Ginus .

de Repabl. 7. dicens, sine definitioni Definitio in bus certis,quod firmum ac stabile fu pie ταςrra drurum sit,constitui nihil posse. Sin 'definitionibus certis, inquid, dantur enim definitiones bona 4 mala,ce latin incertar, e quibus illa omnino necessariae sunt, larimesno nocia r. Hinc est quod Legissatores praecipue a definitionibus incipiant, ut patet ex Ls is qui I 3. g. utrum versanimaduertendum igitur quid μι de quo quaerituri de rebus dubiis. l. LV. de Misas. l. IJ.de incias M. I. ros de μιλι re e procurat. Reperio igitur duas oppositas I

risperitorum sententias P. I o ct nomen equivocum,

adeoq; di Corale

78쪽

An nomen I, adeoque ob indiciorum incertamin dum igitur est, Indicium non est

.. , ita ' dissimillimam naturam non posse sub probationem, quae rei dubia fidem

tenerali aliquo conceptu aut etiam, faciat, sed esse potius, Antecedens, a vera definitio

definitione comprehendi. Hanc o cuias in sutum tabiam aαιρ, osa zz et ρ 'bilis& Clarissimus Fridericus ru bilitatem reducitur propositio, quam ner,& sib eo Ioannes Adamus Vol alias es veram nemo suspicabitur. in disputatione iuridica de indiciis Pono casum. Reperitu in foro occi- ωtortura, habita Viennae Austriae sus Ferdinellus,& nemo Antonium anno I 6 6 Thes I. communem vo praescindendo ab indiciis suspicar eat, tamen pro ea solum Angelum tu homicidam. At costat Antonium Aretinum uae .male sciverb.quodD Fcrdinellumq; acerrimis vel bis coi ma publica num. 9. Augustinum, tendisse,& re incoposita simul egres- Arimin. , addis is ibidem adduciti ses,in iam dubitari positive incipi- Sed puto opponiam sententiam tur, An-ne Antonius Ferdinellum communemin veram, affirmo In occideries Et mistimo in tali casu dictam esse nomen univocum sam nullum dari dubium postivum,quod dum Pos TFRIORI sententirique praecedat indicia,sed dari quod india docet, posse omnia indicia unica cla sequatur ergo indicium dubium coinmuni definitione comprehendi excitat,aut indiicit,4 cum dubium

Sed sub qua ξ Quidam doctus Iu praeexistens non inveniat, rei dubiaenio haec habet. Nos ex multis alsis, fidem non facit, sed potius rem imqui recensentur a D. Brun tract de sani quae elat indubia, dubiam facit. indulis es quaesit p. I. I.nu. I. seM Argumentum igitur indiciativum Menochio libr. I. praesump. 7. Mas est, quod assumit indicia, crimenta,

card. de probat vol. Is si Is Farin erimmissum insere; in eo praemissaegnast. 36.num. 7.cum seqq. hanc mu consequentiae sunt considerandae. tuatam malumus a Rhetoricis, qui Circa praemissas haec occurrunticum argumentum definiantiquod si Primum.Indutum unumquodque - Quomodo pro Quid fit Indi Ratio aut oratio, quae rei dubiae fi me propinquum e remotum illud se ' μ' dem facie indicia autem a Iur con duobus contestibus probari debet. Indi sultis saepe argumenta dicantur, t. I. ritim,s unico ramum teste probetur nos. r. ι unius 8. g. I.ct a fis quas mi eram ct certa induim fedproba-Lmilites 8. . oportet. Cod eodem. l. 3. bile. Quod enim de uno usite omni acce-S.praeterea. q. f.de suo. Tutora. . Sin risue maiore a Iurisis asseritur, non

barbaris 6.1. de re milis non ab reo de indicis iniem debet, sed de facto. forsan indicijs aptabimus definitu Secundum. Non es eneprobarum Audiendus di An se argu nem,qua Rhetores argumentum de indiciam qua indici,m, iam is mutitur' aci ' scribunt. videlicet Indisium es qua resus i ,s reus actionem illam pr. iam probatis,quae rei dubia fides in bubiliter excusare sipit, est ostendere

Sunt tamen aliqua, ob quae hanc alia mente aut motivo esse factam Notitia mul ego debeam definitioncm reῆcere, adeoq; in tali casa torqueri non Meriti 'ipir aliam veram substituere. Dico igitur Puto utrumque assertum ab on multiplicem esse in moralibus rebus ibus debere admitti, adeoque non notitiam; certam moraliter infalli fatigabor, ut Authores recenseam . bilem,probabilem, fallibilem, du Has tamen consequentias consid biam,quae aperit viam examinL Ger randas pono. est moraliter in Isibilis est illa,quae . Data istas resis delicti ergo ere Conseq-ntiae

adquiritur insormatione plena pro iam ct infallibile mi illud parramma adia...

babilis,quae sciniplena, quae aliquan ab Antonio fuisse . II. Datur unus e do oriri potest ab indiciis vehemen His desuriergo probabile es tuo ab tibus.dubia, quae a levibus Asserem Anionis commissum. III. o decim

79쪽

et CARAM VELIS

Bantur ictus aqueata An indiei crimen plene

probara pos

ses, anicas, ergo dasmm est,an AnI mussit reus. Tres sunt argumentati nes quarum meditatio multum pro

deris alijsquaritionibus examina dis . Dico igitur priorem posterioremque consequentiam csse malam optimam autem intermediam prior enim

temeritate, daborat timore posterior illa enuntius infert quam deberet , haec minus. Porro unus testis delicti plenam probationem non facitiquia ubi unus negat, alter assc rit, datur ratio sortis credendi d, tur ratio sertis non credendi,non tamen tanta, quae moraliter inrallibilis sit,& prudentem animum ad assinsu necemlet. Nec unus testis dicendus

est occasio dubitandi quia in hoc dubium a probabilitate distinguitur,

quod hae rationes thrtes postulet, illud ta est debili aliqua contentum sitiin tamen ratio, quae a tostimonio unius hominis probiri prudelis desumitur, tametsi convincensin infallibilis non sit, fibriis ipsari gravis, ac propterea probabilis est.

IV Dantur duo testes vesementis indicii factum probabiliter inferentis ergo cenum, moraliter in libile est homicidium ab Antonio comm fum V. Ergo probabile est VI. Ergo dabium est. Et quidem duae extrinxec5 sequentia temeratia sunt,& quintasblummodo bona ScohatCIA.

lere aliquando contingere ut indicia plenam fidei faciant, velisq; quartam consequentiam tueri, habebis pro te Iuniorem quempiam doctum dicentem Indicia aliquado pLINAM fidem faciunt, puta in Civilib.Lindia

s. c. quis latrones. f.de quaesi. hoc est, Ratio quae ab indiciis desumittit, aliquando est moraliter infallibilis certa convincens,aliquando ibriis vere probabilis, tande qua doq; aliqualis debilis, quae ad dubitaniadum sutaciat.Si OBIICIAS haec,respo-debo negando rationem, quae abi diciis sumitur pons esse infallibilem, sed semper esse debilem, tollitia dubitativam, aut ladem probabilem; talem tamen,que viam aperites leat argumetis sortioribus,quae a rei cx mineri matura discussione resultanti Confirmat Friderici Grune ThesisIU. Ex indictis ait, licet dabιtara propinqua sint , nemo in cansa capitalies damnandus, ne quidem in crimis bas ouatiis est difficilis probationis. At ex notitia plena est damnandus Pergo indicia,tametsi indubitata dicantur,nunquam faciunt informationem

plenam. o To dari indicia,si indicia haec sunt vocanda, qtiar quod facto non careant, illud securissime ii ferunt quam ob rem, nunquam n garem hanc consequentiam , Vxor Petri ad domum Ioannis ivit is tam ipso dormivit tergo adultera est. VII. Datur anus restis indiciu ergo

erimen commissum fuisse ab Antoniseretam ct infallibile es VIII. Ergo saltem probabile eo. IX. Ut minimam ergo dubiem es. Et quide clim quam

ram: quintam conte les etiam d un-naverimus , optimc Oct. lva damnanda fortiori cit; solum nona

examinanda.

Dico igitur in omnibus rebus moralibus dari malae iam parvam , nes-Iamque illam, qua prudentum a stimatione parvi fit;hanc,quae nillili.Invaloris materia credimus nullum habere valorem politicum,quidquidrrunus sit moneta infima sic etiam in materia ponderis,putamus omnii litico morali carere podere, quidquid levius minimo Reipublice pondere sic tandem esie indicium leve illud inde ratio levis desumitur in indiciu moraliter nullum, quod prudentum iudicio tale est, ut ne leves quidem rationes parturire possit. T le est indicium etiam proximum uno teste probatur; aut etiam probatum duobus, si contra probationem ReuSincipiat, sortes rationem excus tiones asserendo. Ita Caroli V.ord,

iactio Pro ponitur solviturque.

Aliae examio

quae sit nulla

moraliter.

80쪽

LOGICA MORALIS.

Lubi numerus. e usib.Dissentitia

Porro stando summo rigori, si de

Indieiam riui tur unicus testis levis indieij, dicam tu mora hi ter probabile essedari rationem levem

aut nullam;quia leve indicium plene probatum ratio levis est,in semipi Ne probatum est indicium probabilα Cum igitur ratione quae certo est levis,dehilior illa sitiqua probabiliter est levis vel nulla,dicendum est argumcntationem quae ab indicio levi se mi picne probato desumitur esse mianorem levi, adeoque moraliterio sideratam, hoc est prudentum vir rum iudicio,esse nullam.

Sed qui poterunt Elidi indicia, si

Anis quis beneri plene probata sunt Respon-2 .. ' proruitionem duorum testium

esse plenam, quousque Reus probabiliter suadeat, aut illos non esse fide dignos ratione personarum, aut eoruassertionem esse verosimiliter falsam. Et quidem in indiciorum materia, enervatur accusatiori probati si i dicia contraria adaeqitate probentur, si adversus probatum indicium te stes contrarium deponentes dentur ;& aliquando,si Reus iuramento pu getur. Quae omnia receptissima sunt,

nec indigent probationibus alijs.

Indisium quotuplex

Rimo Indicium dividitur in comunein proprium. Illud omnibus criminibus aut saltem pluribus commune est: istud est speciale,& d

lictum determinatum insinuat Petrum enim esse ex pauperibus parentibus natum,carere patrimonio MOLficio,& tamen multa annuatim millia dere eum iniuste pecunias Iucrari;

non tamen rapere aut furari, cum

aliis multis modis ditescere possit iniquitas. Qum si prodigalitatem Petri, rei alienae durio abhit. posscs.sio concomitaretur, iam ipse sic t de aut latrocinio in particularii

Secundo Indicium dividitur ii proximum remotumque illud est , quod infert crimen hoc quod indiaci tun criminis; unde alijs verbis po set dici, indicium proximum esse in Illi ivm i dicium critainis, temotum esse is, 'dicium indicii.

molati dividunt in tum in imor

indu hitatum certumque probabila in dubiu Et hoc duplicem haberet test sensuis. Quoniam nomine indicu indubitati aut probabilis intelligi potest efficacia, potest indicho,ttentia. cacia quidem Indicium enim infallibile est,quod infallibiliter est cum effectu coniunctuimprobab Ie quod est coniunctum probabiliter: dubium quod leviter.Si agatur non iam de virtute illatiua indieij, sed de existentia ipsius indicii, dicam nos selum agere de indicio cuius exist tia plene probata est illud enim c ius existentia non probatur picncuu- ridice indicium non est. Hac doctrina praemissa consequentiae aliquae criminales veniunt

examinanda . . v

AB CVLVS III.

De Principum veracitate.

Indisium eo mulis N pro.

nobilitatis su-Hanc ob

SEARCH

MENU NAVIGATION