장음표시 사용
91쪽
OPto interim ut sincerus Lector
contentus sit Forma Platonica,aut e tram prima Figura Aristot lica, que in eamdem recidit:quoniam tota haec secunda figura subsistitis tione materiae, si subsistit,4 semper exposita est extremo periculo: qu niam insem ex vero falsum apud Dialecticos extremum est. Scio tame posse aliquibus limitationibus &d gibus in hac secunda aut etiam foris tertia Morales syllogismos constitui, quas modo non vacat disquircro, quas o)im sortὸ dabimus, aut a Lectorum ingenio climatasis probatas discemus.
Ideo aliquos eruditissimos homines in Authorum lectione versatissimos laborare igia rantia Dialecticae,&Confidenter multas coiaequentias elicere,que ad Logicas regulas positae constareno possunt.Frustra enim rerum intima contemplari conatur, qui non habet instrumentum, quo eo penetrct. Sedouodnam est instruinentum,quoi terimus omnes Scientias Facultates penetrare Logica, sine qua supc ficialiter tantum possunt homines scientias adquirere. Scite laocte Baptista Cysatus in libri de C
meta anni I 6I8. praefatione Immanus Inrellectas cT Oculus, ait,pariseia modo res intuenturiat enim Oculus non nisisuperficies earumque colorem,stem spicis, corpora vero Ab iis latentia exlus duntaxat, qua se per coniectaram
deprehendituita Intellectas pauci stimas Certiates, natura sua obvias habet, aruasAn nube βνenas sincerasque Ali Deus cymebs contemplandas, caeteras Dis quasque smbris ita estivit, at non nisi alia ex aliis quasi per tarnias. perlacer L Hinc adeo,Iam aua omnes nimirum,Philosophice,Theologice, Morales tam auematicapraesertim Scientia Scis quaedam aperta G suamet lac clari ma tradunt, e quibus ranquam Principiis iuxta leges Dialecticae fuas saeque conclusiones edeunt. Ergo siquidem Morales etiam De Morali sua Scita supponunt,4 suam etiam Dialectica. Dialecticam admittunt, qui illi supponi possint debeantave,& qui Consequentiae fundamentales inserantur, examinemus accurate,& quanta brevitate possimus.
on est animus omnes cons quentias examinare,que asinsumi solent
mine videatur indignae, cum suamet stupiditato prodantur. occurrit igitur primo I co haec illatio,Omn dicunt hae licise
posse fieri, ergo secure is sine scrupuloidis facere possum. Et inquiritur san concluso necessuio inseratur.
92쪽
Respondeo intere bene in male tis observatpEt quidem Sol in quar- 'unierat nee ria morali, non tamen in scholastica to coelo iam constitui non potest;na ς x speculativa quoniam hic discursus demostratur Venerem Mercurium
fundatur ista assertione, uod omnes esse Heliocyclia corpora,& sicut Ludieant. merum eo quae in rebus natu na,pati radiorum decrementa. Come De ComεεI,.
ratibus elaudicat, & tamen in mora ras inter Planetas volitare in vidilibus securissime admirtitur mus, Gai iam esse in ipsis firma D. GaIaxia. Assertionem illam ese in materia mento minutissimarum stellarum co- vere naturali incertiuimam,vel ex eo con geriem iam videmus. Indicar Hispa- ligitur, quod multa positiones Her norum mollandorum expeditio-tae universaliter ab omnibusuini suc nes detexerunt Antipodas, Ionas De Antipodi, cessi temporis repertae falsae. ut omnes ab animantibus titiam ho- - , alias omittam, hae, tali se timor minibus inhabitari repererunt. Om- ruptibiles,Caelion Osi Planetasun nia, quae de aequinoctis dicta positis septem, Sores turissimus, In quarto refractionibus corruunt,& hae omni- Caelo res det, Camera sunt sublunaria o sunt certar, diemque alicubi horis meteora, Galaria est in regione ignis, integris, alicubi etiam diebus adium dantur Antipodes, Torrida Gna genti Igitur concludendum est,esse ui est nimis calore inhabitabilis, Da Zo possibile ut in naturali aliqua verita figi sani etiam inhabitabiles ra tis notitia universi fallantur.
iam nimis frimaris,sus i spatii dies At in morali minime;morales enit Ie ζ' esse mensium, o diebus aequales no cognitiones omnes sunt quodain o. πὰν Iesse Sole tenente primum punctum au modo modales. Hec positio,Tarca se posivi alit Arietis aut Lura est quinoctium . de orae est false;at haec, eratim es μ' sexcenta sis , tametsi olim ab unt an Turca sedeat, vera est, nam affici- versis dictae, hodie probabiliter de tur incertit idinis moraIi modo in o-Ai C tu eor landi non possunt. Coelorum enim , ter quem illa prior non fuerat om- μν' h sit eorruptibilitatem Sacra Scripturae nino admittenda. Non aliter,haec,Sol
expressa testimonia,& observationes es viridis, falsa est vera haeo Falsam quotidian cofirmant; mete enim, si num esse viridem. Vnde Proposi- ωnova SVerrinihil sui aliud,quam linqua dicitur ab omnibus,falsa esse accidentariae quaedam materiar este potestat illam dici ab omnibus certurea corruptiones illas accidentarias est ergo certum illam esse credibilem, voco,quia ad dogmata Parcar Philo imo ob authoritatem asseretium cre QI: N Mi sophia praeter mortem hominis nul dendam esset enim summa temerila iis rebus datur corruptio substan tu,quod unus se doctiorem omnibus dens Matialismam tametsi Peripatetici mille existimaret. Igitur siquidem humili, - - 'nas in natura pur materiali cogno tas postulat, ut testem non me pr. stant, nullam probabiliter suadent; ponam universis, prudentissime po-
quod si lignum, clim in ignem con tem illis cedere,& opinario illos, vertitur dicatur corrumpi substantia me posse decipit aestantis certitis meliter, non est cur Coelis corruptio decipi&non illos,quanto evidentius An fit liqui substantialis negetur. Cflos liquidos me ab illis numero de etiam doctrinam summa Cometarum in suis motibus superari. Stat igitur te secure Ine probat irregularitas ut nihil dicam, scrupulo conscientiae posse facero, de Planetis, qui aequalibus tempori qum asserta kapprobata ab omnibus. hus aequales arcus in suis mediis ci Huic innixus sundamento Ziparusculis agere hucusque creditatam in C μὴ S.Andreae extra Muros Bru- - cipiunt aliter mensurata Contra So gensis Civitatis Abbas, vir pientissis Solis lueo lis puritatem militant macular, anto mus doctissimusque, qui in materia figi annos triginta detectae, & iam a mul regulari omnes Doctores amico
93쪽
3 abstinen Learna cthlianos sub
tur,ut possis in tuo sensa abilis dare fle,iam
sulebat, ut sanctitis& securius age retiHic abstinentiam a carnibus amabat; sed nec introductam manu tenere potuit ratione expensarum, morborsi ct aliorum etiam inconvenientium, Ioannemq; Schinchelium Dinotem Lovaniensem consuluit, a quo prolixum libellum recepit,&in eo peccare mortaliter Benedictinum, qui carnes a Regula interdinas comederet. Fuisset anxius Zipeus,si de veniali amgutus; nam hoc nonnulli dicunt atqui culpae mortiferae agebatur reus, cum ipso hastissima Monachorum Religio,brevissimo Ep stolio morbutantiam responsionis compescuit, asseruit non videri possibile esse e catum mortale, quod a nemine pra ter unum & sol um Sehinchelium tam severe damnatum aliquos esse retiagiosos, qui abstinentiam illam regularem sub veniali obligare existimet, multos qui in sero externo,ne unum
quidem qui sub culpa mortali Qu'
fulmine ita fuit perterritus ille Regularis iuris Consultus, ut statim opinionem remitati, ciborum dictamini se accommodarit, certo sciens quod ab omnibus approbatur, fieri a singulis prudenter posse. Sed petis. Quanta debeat esse rationum vis, quae te a communi se tentia dimoveat An possis pondere probabilitatis abduci, aut nequeas aliter, quam si ratione evidente ducaris Et quidem me iudieri dubium grave proponis. Arriaga disp. y.Metinu. .pm N minalium sententia,quae Materia primam a Quantitate non distinguit, ipsi videtur probabilis, sic argumentabatur, Non sunt distingώenda emitates e nectitam, atqm in pr femi prorsus num es necessitas talis distinctionis ergo non sunt distingue da Contra hanc rationem obijeitue ait, Respondent aliqui leve esse hae a gumentum ad deserendam commisem sententiam , quia ad hoc requiriturm anifesta demanseratis. Quibus dist satisfacit his verbis. Sed admiror is his scopatum, cum ipse non ex graviore funda mento, se hoc e dem prorsus Us Iaae ne Adam difitinctionem potentiarum cum om-libuscontra Thomi acta quibus co .lige primo sentire Arriagam ad relinquendam viam communem non requiri demostrationem manifestam. hoc illustrat dubium presens. Dlige secundo eum putasse argume tum Nominalium non essedcmonstrationem manifestam; quod e iudice, si minor sit vera, evidentissima demonstratio est.
Ego quidem sic quaestionem dissolvo Puto ut quis probabilem iudiacet sententiam communi oppositam, non debere habere evidentem rati nem, sed satis esse, si habeae gravem, probabilem, talem quam adversarii dis luere evidenter non possint, sed quam tantum disiurant probabiliten& in hoc casu utramq;viam communem tarticularem probabilem esse diceremus in tertim,ut quis diis cat viam a se ἰnventam esse unice veram communem improbabilem necellarium omnino est, dari ratio nem evidentem, demonstratis arno ,
quam ne quidem probabiliter solve re possis.
om potest condemnari impi dentiae, qui potius credit toti Ecclesiae quam sibi, etia in materia quae fidem orthodoxam notangit. At non semper est necessarium, ut prudenter adquiescas remis
dici ab omnibus iussicit enim aliquando eam dici a toto tantis, ut censeatur probabilis. Hinc oritur nova controversia;
94쪽
Confimratur exemplo. ira II homi m praeceperi Deus stin terrogas, An haec consequentia sit bona; nimiriim,Illa opinio estprobabilia ergo moraliter est virtualiter certa; ere fine imprudem noti admitti potes ρRespondeo opinionem probabile naturaliter posse esse falsam, ideo mere probabilem vocari quoniam si talis ea esset, quae esse falsa non posset non iam probabilis,sed certa,cvidens aut manifesta vocaretur. Addo opinione probabilem in practico morum regimine esse virtualiter veram, hoc est,ipsam,seu realiter vera sit,seu non sit,inoraliter trudentum aestimatione ita se habere,ac si esset vera.
Rem expono. Das cetum aureos famulori mittis ad nundinas cum Petro,iubcs-que ut emat quae Petrus indixerit,& qualiter ipse disposuerit, tum Tu Petro voluntatem exponis. Itur adi rum,Petru' quia non suit tuam, Iuntatem adsequutus, a tua iussione omnino deviat, tuo famulo diversa, quam velles, indicit Misse Petro exacte obediens ad te revertitur, dat rationem auri sibi commissi. Et interrogo, An stante hac hypothesi erraverit famulus tuus obtemperando Petro erranti Et respondebis negative.Qusniam famuli non erat dusputare, sed solummodo Petro obedire. Igitur hoc exemplo bene intellecto ad nos revertere. Tu creatura
Dei es,4 multis titulis eiusdem scivus;ei obedire teneris Q id ergo praeceperit vide. Non iussit Deus ut faceres vera vel certa quoniam impossibilia ipse non iubet,& haec notitia tibi in paucis concessa,& in multis preter miraculum est impossibilis. Quid igitur tibi praeceptum sequaris prudentis rationis dictamen Rationi enim, inscripsit immediate
Deus suam voluntatem. Erret materialiter ratio,vel non erret, quid tua, si illius erroris non es causa nec conscius Si postquam sequutus fueris prudelis rationis dictamen, rquearis scrupulis, subride anxietatibus
tuis, satriarchae Iob patientiam ebibens, ipsi uisetconceptu gen rosos eructa. Sic inquies. Sequutus sum sincere meam conscietiam lationis dictam emat quia errare, hominum proprium est, forte erravi;& si erravi materialiter talum, error enim qui non comittitur spo te,non est sorinalis Parce igitur mihi Explieatur PaDomine, nihil enim sunt dies mei triarcha Iob.
Rationis sol sua praesentia diem claritatem in intellectum meum inducit, tua noctem tenebras a sentiaiat post Adami lapsum obliquitas sphoerae est maxima,poli altitudo eximia,voluntas ingrata divino cal ri, semper patitur hyemem, adeoque noctes longas,&hrevissimos dies: Ita breves sunt dies mei, ut videatur furugura,ita breves ut moraliter loquendo sint nihil. Quid est homo aliud quam caligo obscuritas ignoran tia & si talis,cur magnificas eum,aut apponis erga eum cor tuum Aut fallor,aut quia non est opus valentibus medico, sed inale habetibus; nec opus est luce Soli, sed abyss profundae. Cit igitur totus sis lux,homo totus caligo opus est, ut tibi dicat ille, Illumina tenebras meas; opus ut visites illum diluculo ut auiora, iubito probes, probum racias, probum declares aut pronunties illum H reo Domine, coram te, nec respirare
audeo, qui sine te nec respirare possum. Usquequo igitur non parcisis hi,nec dimittis me ut respirem liber8&glutiam salivam meam Peccavi fateor; materialiter tamen non formaliter. Qui sitisfaciam Tibio Cusios hominum Quare ornando intellectu meum probabilibus, adeoque oppostis sententijs, fecisti me formaliter contrarium mihi imoin materialiter contrarium Τibi Haec cum considero, factus sum mihimet ipsi gravis Cur non tollis materialia hec peccata, cur non istas iniquitates materi Ies,& das mihi claram veritatis noti
tiam Ego ille qui subsisto huic err
ri,ecce ad tua genua provolvor, ecce
95쪽
in ciliciori cinere oro , ecce in lachrymis vigil in pulvere dorinici spero Quod si mane me quaesieris, si diluculo me visitaveris,luffuda pro sentiae tui splendore,nec amplitis caligini,nec errori subsista.Sed cur m raris Domine Sicarere te debeam taedet animam meam vitae meae. Suspirabo.ero actor in causa,in qua sum reus. Dimittam adversus me et quium meum. Loquar in amaritudine;cui anime mea .in spe dicam Deo; Noli me condemnare Aut si peccata materialia condemnas, indica mihi cur me ita receris,cur me talem comdideris, qui errores materiales evit re non possim . Aut si non est malum errores pure materises incidere, si tamen condemnare me velis, indica mihi, cur me ita iudices. Numquid bonum tibi videtur,si calumnietis,4 propter materialem culpam oppri
silium impiorum formaliter peccan tium adiuves Nunquid,Lynx infini-te,oculi carnei tibi suntiaut sicut videt homo,qui totus est cecitas,& tu, qui totus es oculus,vides Nunquid sicut dies totitia hominis, obscurae,incertar tenebrose, ita dies etia notitia sunt tuas Nunquid anni tui sicut humana sunt tempora, in quibus dies futura preterita est semper doctior Minime,minime.infinite enim sapiens tantus es, qui discere aut doceri non possis. Ego a Te diu, nitiis edoctus, audacterri confide ter diem Vt quaeras iniquitaten istam meam, hoc peccatum mat
riale siniteris, scies quod nihil impium, aut saltem nihil impie secerima lino, unde viderer timidus, habebo quod tuam legem servaverim, Mum sub protectione tua, quod sit nemorici de manu tua possime eruere. Φ
OLENT alia qui sic phil sophari . Ex
Petrus fecit id veru fit proin eum peccase probabile etιam Vt ritu rur opinionem
etiam hunc discursum urgere , e probabit mistrum s certosciret rem talem steri r peccato non posse stramenfacere emcasisse esset certam atrobabiliter putaba illam epeccata fieri na,mine , tamenserini ergo illum peccavi in es probabile. Isti duo syllogismi sit nitiliter omnino concludunt, desideras videre, an sint boni si mali, quid debeat in ipsis aut culpari aut negari e Respondeo nos posse agere O Resolutio pria peccato materiali & hrmali: si de a.
primo, utrumque discursum esse bonum,& omnia vera adeoque ut ruinque syllogismum, cin singulis maiorem minorem etiam consequentiam concedo; iste enim, Ex anucedente probabili sequior consequentinprobabitisci Atqui Petrus feci id ad prosiauiter erat matenasepeccatum tergo eum materiatiter precas probabile est. de iste, Petram sceno sciret νem talam fieri ne peccaro materialininpasse, di amen faceresimarerialiter peccare esse certumura probabiliterΡ-rabar iliam sine peccaro materiali fieri non posscier tamenfecit:ergo iliam minuriatile peccaυiinprobabile estinempe ipsi Petro. At si agatur de peccato sermali, ReisIulio ω nego dari posse hominem, qui pro babiliter putet se sermaliter peccaturum esse, si talem aetionem elicianquia Improbabile est nota bene eum peccares, liter, isquis, vini nem probasilo Possum dubitare aut
96쪽
An debeas se. qui probabiliorem opinioneν
Positio per se falsa quae δConfideretura:tete hoc Dio
probabiliter asserere aliquam rem in se interdicta sed concomitater sei, me non teneti moraliter illam omi tere, antequam certo stiam fieri licitare nequaquam posse quod video uno tam probari, quam demonstrari& ob oculos poni. Deus mihi impossibilia non iube ec culpe argtuta tionem, quae vitari non potest. Ergo in materia probabili non precipit mihi,ut eligam partem veram realiteranam cum mihi haec sit omnino ignota, electionem praeciperet, militi possibilem:nec interdicit Deus ut a quar opinionem probabilem, quia si hoc preciperet,irgo necessatio peciem remquia aut agere debebo aut omit terri& si utrumque probabiliteris tum est,& probabiliter malum fac re non licet , doceri velim , quidae
hem facere, ne peccatum incurrami Incurro, si operon currobsi omitto;de inter operario omittere,tertium non
probabilem facere, modo opposita probabiliore hoc inquam non iuvat, haec enim Positio, Saffcis in materia
moram sequi opinionem probabilem nemo tenetur sequi probabit rem,o,
ponitur ex diametro huic, Monsficis in materia morum sequi opimonem probabilem, sed omnes renemur sequi probabiliore.E quibus prima est certa,& secunda improbabilis est quod sic ostendo. Haec secunda est per se falsa hoc est, ita talia, ut eius falsias non
indigeat alienis probationibus , sed sit per se notoria ergo ipsius contra dictoria est per se vera Non est probabile hanc secundam esse veram sergo non est probabile priorem esse falsam . Hanc posteriorem non esse probabilem demonstravi olim mei Commentari in Regulam Benedi
tinam num s argumentatione per se, demonstrationem non enim aliter hanc rationem vocari per γεο Iethmarii et possumus sequi
opinionem cunus probabilem,vela
quid dicatur,tabebo intenvim ergo. Probatur minor moniam ii dicatur illud prius, meam lusio dicitiir, si posterius mea conclusio dicetur, arguo enim si Tenemur opinionem probabiliorem sequiueat omnino probabilior est tua, quae docet uincere minus probabilem ergo sequi en mur opinionum, quaed et sulficere operari iuxta sententiam minus probabilem. Minorem probo; quia hec est opinio communis, ne dicam eam esse hodie inter homines doctiores stla I
Vnt alia cons quentiae similes, quae in probabilitatis ingenio natur se dantur . Dixissitatem opimonε esse probabiliter veram, intulit Petrus esse etiam , probabiliter falsam, desquia vim ill tionis non penetras, inquiris, An se hona consequentia, Haec ProposHo,
Forum simplex c solenne fum eiusdem ore urimi probabilire verar ergo eadem Propositis es ρνobabili refusa' Et respondeo assertive Tunc enim habeo opinionem probabilem, elim pro utraque contradictior intra habeo rationes series vel auctores graves pro neutri truallibiles . Sine infallibilis ratio est,quae demonstratis vimin fallibilis authoritas est, quae evidenter in Dei revelatione fundaniatur. Hinc paret Conradum Philoso phum , quem Aventinum alii perulant, in ipse Chronici Schirensis inutio non loqui philosophice, sic enim ait Rationabile se acceptum vi arx quod a Missis o ram sitisus
personis agitar doneis etiam aetamentationibus ob memoriam posseris reformandam probasiliser affirmeruritur
rarem via era erisma inscripti
97쪽
me,attestantium personarum confirma tione , quatenus undique veritate --
niti, facibus obseruatur os loquennumini αὐγi Probabilem affirmationet, Uerurumam inscriptionem veritate undequaque munitam,equipollentes iudicavit. Sed hoc est probabilitatem cum certitudine aut etiam evidentia confundere adeoque probabilitatem tolle .hanc enim habemus,cum nos sumus undique certissima veritate muniti, sed in utramq; contradictionis partem sertibus rationiam, mentis, non tam evidentibus aut ii
fallibilibus rapimur. Datur alia consequentia prae CaeAis an dis sensis, in Moralibus etiam necesi
positioi Votum sim ex &4blenno sunt eiusdem specieilest probabiliter
vera ergo eius contradictoria, nimirum Notum simplex Iolenne non sunt eiusdem species, Pest etiam probabiliter vera. Et demonstrat quoniam,si assirmativa est simul probabiliter vera probabiliter falsa;illi e tradictoria erit probabiliter falsa probabiliter vera:ergo utraque comeradictoria erit probabiliter vera , namque probabilitet falla. Nec valet inferre Contradictorias non opponi tam rigidet quam huc u que creditum quae enim alias essent
contradictoriar.addito modo redduntur non contradictoriari nam hae,Hodie pluit,flodie non pluit,contradi toria sunt, nec simul esse verae posisundi a istae simul vera sunt, Pusibile es ut hodie plua Possibile es ut hodie
non pluan Contingens est ut hodie pisan contingens es ut hodie non pluat Libsrum es Deo, uod hodie pluan Liserum eo De quod hodie non pluar. Mihi habeo rationes graves probabile est quia hodie plueriminabasile eo quod ho-ιω-npluenque quidem Propositi ne conversae sunt,4 omnes ars , ii Nadeoque nec oppositae quarum si contradictorias queris,dab videliacet, Impossibile essu hodieFuar; I-
sibile est ut hodie non pisat. Non es
contingens quod hodie pluat: Non es
contingens quod hodie non pluat. Ναχes Deo liberum quod hodiepluan ones Deo liberam quia hodie non plaar. Mihi no es probabile,quod hodie laen hi non es probabile,quod hodie non pluet quae omnes negativae sunt, confalsae , quia contradictorie opponuntur conversis.
qui olesta ridis Gna; erga o Lana es lacida Mae est chami candidiori eri charta es candida Rege Anglia es Rex Hispania ditione go Rex Angliae est dives. Augustinus es Prespero doctior; ergo Prosper es doctus. Miservat mn iaest praecepta sanctio est illo, qui servatrantummodopracepra,ergo hic posterior sanctus es. Et infers has esse etiam, consequentias bonas, Haec opinio est probabilimergo intraria est probab
est probabiliorem appellat, ergo iudicit oppositam esseprobabilem. de utrum in feras bene me consulis. Vt quaestioni respondeam , dabo Ioannis Sanderibes, viri eruditi ve ba ipse enim Dialectica suae libr. .
Quaquid dicitur secundum ma gis minus, dicitur simpliciter ut, Quod magis minusve est album,albuest. quod simpliciter non dicitur,
nec secundum magis .minus dici queat ut, quod album omnino non est id nec magis, nec minus album recitesdicatur.Sed magis istam debent proprie intelligi, non tacta I ah abusiveii Aqua est levior
stulat, ut quam lita de qua fieComparati ,filin utroque --
98쪽
terra,id est,minus gravis.In compara sit,idem omnino est, quod minas δε- rione ut secundum magis minus eris. Haec etiam loquendi Iibertas in duo requiruntur . Vnum, ut termissi Sacra Scriptura reperitur, haec etiam
tales sint,qui possint magis minusque in Historicis Rhetoribus multis suspicere ideo non valet album est haec in Scholasticis etiam nonsa animal ergo magis album, est magis cis.Sed ne eadem iterum citerum, animal Alteram, ut illud magis mi cogar scribere, literas sequentes a nusque accipiatur ea ration qua de iungo. bent, respectu illius, cui recte tribuantur ut,QDniam corporis exer aEANDRO BANDITO S.
citatio bona est quatenus conservat sanitatem idcirco maior exercitatio, Wigicam meam Moralem mul-
quae magis sanitatem conservat, gari desideras, it properem, gis bona stmon autem omninoscum rasa at ego non sollim propero, sed plerumque oblita Sic ille interdum festino Interim quia str His positis questioni satisfacio di pulis nonnullis pungeris, duos dec cens,omnes illas consequentias,stam dam, ex quibus caeteri suboriri v do rigori,esse veras dentur. Legis apud Doctores ThemAt quia non pauci sunt hodie, qui logiae Moralis Scriptores,I.Gtias op Du anisti
NMess. I loquantur liberius,in rigorem Dia postam opimonem Tocaairprobabilem v 3le 'μ' ' li cum non curent,&quia frequen ergo is hanese, is esse ρνο babil/m. II. 'p'' ter veteres ex rhitarunt, monere, Oemphronius oppositam diri probabilo meum Lectorem,ut si citet iunio liorem is veriorem, ergo hancρr ab rem aliquem curiosum Meruditum, em is eram laedicat. Unde nascan- utatur illa consequentia, Tisias,o tu istae duae consequentia non ea hanc sententiam veriorem tertio des,& ideo ad me confidenter recudiremis probabiliorem ergo contrariam ris Dd-- veram erram probabilemin
se si vero citet aliquem negligeo De prima Consiquentia
eius aut forte indoctius Ethie edis serentem:&, si antiquos praecipue,ne Cio totam doctrinam de proba Multi hiata Non est nimia nimium quaeso, huic ipsi consequen o bilitate a nonnullis Iunioribus dith hqra in
huic COIRς tia confidaereperimus enim in vere reijci; quia est ipsorum ingenio sub- - φ' rum aut etiam iuniorum libris ali tilior& ipsorum voluntate sincerior. quado ipses Fidei articulos dicio, Interim communis iera sententiamnis haeresi verioresis probabilio supponit primo Authores qui M res. Nec hic loquendi rigor ad SD ales controversias scribunt, cirracram paginam extendi debet, saepra hos terminos esse condistinctos di- enim meliora dicit quae unice bona , versosque nimirum,est Sententia dedi peiora,quae unice malaesaepe etiam fide, Elidens, Probabilior, Probabilis, eraeis ex meliora, quae minus mala, ut multis Minu probabilis, Dubia,INHbubilis poterie probari exemplis. Supponit secundo opinionem, quae Hec de comparatione positiva.Sed opponitur probabili , esse probabia sciendum est, comparativa negativa, leni Supponitieiti Doctores fre- non semper sumi negative, sed ali quentilis hoc rigore loqui,vocare ii Quando etiam diminutive qui enim las solum probabiles,quibus opposi- ciceret, Coronem Demostem indo eas probabiles esse arbitrantur. Sup-c rem esse, non vellet utrum quo ponit quarto probabilitatis vocabu- indoctum dicere sed potius mimq; lo genetice sumpto nonnunquam Lege doctum, sed Grataeum doctio serta demonstrata aut revelata a m rem Latino Lergo iactis hoc sien gnis Viris probabilia vocari,quod uia
99쪽
la naturali evidentia, haec indubitata Dices hinc sequi mihi non esse revelatione comprobentur adeoque evidens quod Suarius putaverit dari concludit Deum,licet dixerit,quia mentirii . Primo,In hac uarianes Suarias s a tui deoq; omnia quae aliorum opia ResoIutio. opinionem dixis esseprobabi-;opos niones concernunt esse solummodora ergo cui ille non fabscribit,probabi probabilia aut ut plurimum piobabiatis eide ui visa consequentiam non liora si respondeo primo mihi esse nasci necessario ex anιecedenti.Osten evidens physice, quod in libris, quiditur; quia necessaria nunquam sal Suario attribuuntur,lego Dcumisitalunt, at certum est aliquando vocari quia id sensu percipio & evidentiae probabiles sententias, quibus oppo physicae vocantur illae, quae in sensilistae improbabiles aut haereticarimn experientia sindantur. ergo haec consequentia necessariata, Secundo,mihi no esse evidens phy- non est. Confirmatur. Quia plus D se nec metaphysice,lios eosdem liavet oppositae sententiae, qui suam, ros stilptos esse a Suario, non phy- probabiliorem nominat, quam qui sice, quia scribi ab eo non vidi non probabilem atqui non est evidens metaphysicε, quia ex primis princia quod,qui probabiliorem suam nomi piis per necessalias consequentias id nat, putet alteram esse probabilio monstrare non possum. rem:ergo nec erit evidens oppositam Tertiis,mihi esse moraliter evidens, videri probabilem illi, qui suam pro hoc est,moraliter certum,cse a Su babilem appellati rio stilptos, quia in possessione Au- Secundo, In eadem illatione con thor est,nec audivi hominem,qui negaret nec suppetit verisimilis ratio,
Quarib,mihi esse moraliter certum
sequentiam naici ex antecedenti pέubilius ostenditur, quia in conringentibus illa probabiliora sent, quae trequentiora atqui frequentissimum evidens Suariu scripsisse quod se sua tui est Authores utramque putare pro titi quia nullus unquam eum demen diu
babilem,cum alteram probabilem di dacio arguit, nec datur ratio proba εια cuntino ita frequens,imo iam ab eo bilis imo nec levis quae illum atheu tempore quo accurati iis casus con probet cum potius contra fortissimae scientiDnceperiint scribi,omninora sin quae eius magnam pietatem
rum, quod quis probabiliorem illam opinionem similitatis commendent. appelleticuius oppositam tenet esseta Quinto, hanc instantiam male obisi inprobabilem Dergo probabilius est i nostrae resolutioni;quoniam si esset Authorem bene loqui, verbis inis evidens quod Suarius sirpe contra lcbito rigore uti, quam male loqui, di tamen scripsisset, arpitis ex dicta 'di terminis schola abuti mine; ubi ambigeretur, utrum in tali
Dicis omnem hominem praesu loco contra aut secundum mentem oblinio. An mendum esse bonum quousque pro fuisset loquutus, tunc esset resolutio
betur malus:& adnuo. Addis praesu parallelaedicerem enim esse probabia mendum esse bene loqui quousque te illum nos voluisse decipere,alpr probetur loqui male, vocabulis babilius processisse sincere quoniam
receptis abuti; consentio. At pace in nostro casu Authores voce Prob tua, aliud est praesumeres, aliud evi bilis aliquando abuti,frequentius, denter cognoscere:presumimus enim es non abuti demonstratum est. prudenter clam probabilius,imo clim His instructus deis mirari incipio, probabiliteriat evidens notitia ratio Mnescire, quid venerit in mentem nes postulat certiores omni probabi Dianae, quando partis trin. resoLlitate, imo probabilioritate, atquO Ia,.sic inscripsit. Dico contra Tur-
ideo omni praesumptione rimum da ira, quod in articulo
100쪽
De AriIees mortis, si poenitens habeat probabia - - existimationem de sua contriatione, non teneri confiteri per in te pretem quia tunc consesso non via detur moraliter necessaria ad salutem,nec Deus videtur obligare cum tanto onere: , quia talis confessi nis modus de se est publicus. Ergo, cte. Si autem probabiliter dubitet desu4 contritione tunc ex charitate tenetur confiteriic interpretem, nos exponat periculo damnationis o c. Sic ille: contra quem ego sic discurro. Qui probabiliter putat se esse contritum, probabiliter putat se non esse contritum alias enim non dis.serret a probabilitate certitudo. At, qui probabiliter putat se esse contria
eum, non tenetur confiteri per inter
Pretem,o, qui putat probabiliter se
non esse contritum, tenetur Ergo tesse Diana idem homo, eodem l co, eodem tempore, ad idem opus, simul tenetur,in non tenetur.
Comparativorum usus diffieilis
nec quibuscumque notus, calamo uberiore indigeret, sed, quia mehe ne noscis,& doctrinae meae fundamenta tibi sunt pervii, non indige-ho multis , ut tibi meam sententiam clare, Mevidenter aperiam. Reperio Comparativa nomina b Comparatis sariam poni. Positive .negative-que.
gazuatus nus est Hamis doctiori negative, ut cum dicimus, Nemo Di Augasino sanctior. De comparativis positive prolinis Iura dicturus, exponam, breviter eorumdem usus negativus ,
quod facilius adseouar, si Rufini Presbyteri Aquilentis , qui Apriani
costio S. Gregorii Narianzeni opera in idioma latinum transtulit, in Prologo his verbis eiusdem Patris sanctitatem commendat. Irius , i quit, Meque vita aliquid prolabitas,
sesanctius, neque eisquentia clarius, o serisu, neque epurius Or ctius, neque fientia lenius, erperfectius inveniri potes quibus verbis Quali, suerit non asseritur Gregorius omnibus Gregorius Na hominibus probabilior, sanctior, clata μοι v Hor, illustrior, purior, reetior, plenior, persectior sed fui me tantus, ut superaverit sorte multos,sorte aequaverit aliquos, sed a nullo superatus fuerit. Eodem sensu, licet non satis eloquenteridicunt illi Perrus es Amtonio sapientior negative, ut esse tam
sapientem significent, ut Antonio inferior in doctrina non sit, sed saltem superior, vel aequalis. Haec denegativa Comparativorum accepti ne lassiciant; , quia nihil de ipsis aliud dicturus sum, ad positivam e rumdem acceptionem venis, 4n- qui ris Sisene evidens illam opinio nem judicaνi ab aliquo assore robabilem, cuius oppositas eodem dic tu probabilire pMulti judicant esse illationem evi P. ria satem dentem quoniam de ratione compa 'rativi est, quod supponat positivum
ιn utroque comparationis extremo;
ut cum dicimus , nivem esse papyro eandidiorem , debemus necessario supponere utramque candidam male enim diceretur candidior altera, si altera candida non esset quis enim hanc comparationem toleret, Iiomo es materiatio Angelo, seantior adam te, miserior beati, nam,nec A
gelus est materialis, nee adamas fragilis, nec beati miseri. Ergo similia ter tolerari non posset comparatio propositionum , si positiva comparationis ratio alteri soli convenitet; omnium enim iudicio pessime queretur, qui diceret, Deum non δε- νi si improbabile, sed arces prolabilius. Quoniam, si altera contradictionis pars improbabilis est, altera non debet dici probabilior,imo, nec probabilis, sed certa, extra Omnem aleam disputationis posita.Ciim
ergo haec fit Comparati votum acceptio, quam docentur Grammatici,
supponendum est hane ipsam ab Eximus hominibus ignorari non posse, adeoq; Di ilia i Corale