Jo. LaurentII Berti Florentini Fratris eremitae Augustiani opus de Theologicis Disciplinis

51쪽

IN JOANNIS LAN

rimam inutii Vecessi as ultro produceret. Vide praxitatam disi. r. cap. I. f. Cum ereto Basias dogmatitaverit , ita pertinuisse ad naturam integram adhaerere Deo, & illum iere, ut ad naturam oculorum pertinet visus, si ad naturam aurium auditus. si nulla oculis auribusque insit inpritudo ; luisse autem dixerit naturalem primi hominis proprietatem . fide, spe id caritate Deum colere, absque dono aliquo supernaturali. quemadmodum ante maledictionem serpens naturali virtute pradiebatur ere Elus. ae terra naturali item virtute sine spinis, tribulis aue germinabat herbam virentem, & aes proserebat vii tui necessarias ha- manci teste lapienterque docuit Eminentissimus Bellar miniis, putasse Baium rectitudinem Adae tuisse ei nati. lem, ni naturalis es sanitas debita nat tirae . O ast a uoci x ipse na:&ra true constitura ; recte sapienterque docuit Ripalla, non alia ratione Baium inter gratiarum dona computatis integritatem illam , ac re litudinem, nin ratione illa. qua iratia dicitur ina creatio, de pratiae beneficium eii, non redditum priaecedentibus meriti si vivere, sent: e, atque tu euirere. Quomodo ergo nerantibua itatu et naturae purae pollibilitatem obiicitur propositio illa Baii 26. quando ipsi negant esse pomi bile quia Baist terrestris Paradisi διlagius nullum supernaturale donum in prima

integritate cognoscens, propup nabat de facto, & creaturam rationalem supernaturalibus doniς exaltatam, in puris naturalibus conititutam suisse asserebat P suando iuxta Baium iis uratis erat in te artias primi hominis. ut ocul rum naturalis cit vi fas, ut aurium naturali, e:l auditus, ut serpentis, an equam deciperet Adana, naturale erati radi erem; ut terrae erat naturale fruges producere absque mole ira labori ὶ Quominio iii super Au ullinenses L leolo i hac reponi stri et ob; icientibus sibi articuius Bas, huic errore, ab eiu ς mente Ilienas imponunt quomodo iiii ch et cura. sensum alii uni P submodo ipsi ad eludendas solemnes Eces eoiae censuras sucum iaciunt, Verbisque ludii ni quomodo impinniant in dari: naros articulos qu n odo id potui: tam coalidenter atterere Archie

Propositonem 37. Drus nou stos isset a B iuit O creare te minent, qualis urauc na citur, dixi supra cum Eitio. G net, tuis e damnatam, quatenus compretiendit grati im anctificante m. Cardinalis Norilius in Vmuitiis cap. 7. 3. 2. . docet putasse natum subsellionem concupiscentiae nonfuilla ex dono Creatoras, ρ.ι ex exige ut a naturali ι unisu est istantiae. tamqμam ire ius ρ ρ ietatem: qui ut utique constat ex nuper distis. Addit alias responsione ς, quas vide

Celtissimum eii autem illarii nati propositioinem non tale in cimni tui amplitudine condemnatam: Datia nunc homo nascitur cum originali peccato. cum suo patuille Adam umereari a Deo, aures cun Elor una iidelium horrent audire. Neque cum illa perduelli concupiscetitia . cum qua modo nascimur, Druit creari a Deo primul homo, sententia saltem complurium Theologorum, quos recensui cim di fert. I. cap. I. 7. Enim ero eandem concupiscentiam e Gse malam, decem in ut i illiniis ardumentis oliendit tib. 6. M amisione gratis cap. l . enerabilis Bellai minus. Ma. Ilam vero diait Emineritii simus Scriptor. ni,n indidei emem & ad instar enliς, quo uti bene ac in ale p. si nauet; quis enim bene utitur vitiosa qualitate . quae ex peccato e. i,& ad peccatum inclinat' quis inditieientem dixerit legem

membrorum repit gnantem festi, qua ' an mcnte citὶ Sed haec alibi. Sufficii enim modo adnotasse , articulum Baii quinquagesimum tertium luisse proscrii tum, quoniam reve., a Deuς potuisset creare primum hominem ire ratia fan-δtificante, neque haec iliit primae conditioni naturae integrae pallio, aut proP ietas, ex ipsi natura bene conis stilina promana Πς. Eadem de immortalitate . ac de integritate, in qua conditus fuit primus homo, tr. adidit Barias . aistinans immortalitatem illam suisse reuiariovem, non beneficium eratiae . Etenim immortalitaς in illa integritate comprehcnditur; mors, ct aliae, quibus nune subiicimur, calamitate , nihil sunt, iuxta Baium , nisi naturalium prietatis Mut m, ut caecitas, surditas, & ritudines reli. quae , cum visus, auditus, sanitas, immortali tax nihil sint aliud, quam primarum proportio quatitarum. Ita enim Baius

libro is primi hominis iustitia eat. 6. pag. de in fisa ogia pag. Or. Ρerperam ergo S. P. Augustini discipulis obiicitur propolitio Baii 73. Immdirretitar primi hominis nouerat gratiae beneficium , sed Oturalis conditio. Illi enim

affirmant non potuis le hominem innocentem creari obnoxium morti; non quod immortalitas esset eiusdem primi hominis naturalis eo diris, atque ex principiis naturae integrae line gratiae beneficio promanaret; sed quia Conditor aptanv materiae, quae natura sua dissolubilis est, &co

GUET IUDICIUM

poli ex contrariis elementis comparario coniungens immo talem atque incorruptibilem animam. eidem eorum, licet animali. licet conditione naturae suae corrupti tuli, impertiri debebat incorruptionem Fc immortalitatem. ne ipsa anima ideo Nodulta, ut corpuis natura sua c-mibilis sit forma , eodem corpore macie soluto ..a sua divelleretiumateria ; atque in statu violento . & re griante ei si stantiali hominis parti, quam Philosophi for-m vocitant, sola, dc abs que subielio , vel absque comparte sua perina.

neret. Issum enim erat, tit imago Dei nullo fuscara dios. oleta peccato, tali insereretur corpori, quam: s de teri materia creato, atque so moto, ut ei de ligno vitae sus ini-j rata visendi stoititas permaneret; ae vitem interim poauimam viventem , quam nulla ab ilia neruptas separarit ;atque inae propter o di eutiam custoditam ad Diυssit rem

Diritum perte uiret; ita tit non es subtraheretur hic vita minor, ubi mora, non mori poset. sed illa a Nilo adderetur , tibi viseret sue ullius lieni lienescio, mori amu tosset. Haec verba non sunt P. Berti sucum lacientis ut solemnes eludat censuras; sed sunt Augustini lib. O. operis impers contra Iulianum m. At lependa ea nostra δε immunitate a morte differtatio in Viudiciis Adauiliniani sellematis tom. I. pag. 33 Propositio Baji 6ς. perperam ad status purae naturaepos sibilitatem adsumendam profertur. Ea ita smat Omneromuino justorum amisiones funt ultiones peccatorum ipsorum, stude Iob, O nian mes, quae passi sunt, propter peccata sua passi Dut. Haec de tuli is hu)us statuς, in quo Job, ae martyres extiterunt, evidentissime pronunciatur. In hoc autem statu, providentia illius Dei, qui etiam de malis potest bona facere, remanet mors inflicta peccato primi parenti; . quam Deus praedellinatione sua prae linat ad gloriam martyrum , & ad electorum salutem, atque liberationem a terreno carcere . Eti a corpore mortis huiuvere manet lacertosa concupiscentia ad agonem . ut in infimmitatibuς nostris magis elucescat gratia Christi, quae tribuit nobis pugnandi vincendique virtutem; ae remanent mortalis vitae incommoda & afflictiones, quibus auidorum exercetur pallentia, augetur meri ruim, & momentaneum licet, & leve tribulationiς, Hemum stloriae pondus operatur. Ex his quomodo insertur, amite condi rationalem creaturam morti ad distana, lacessitam concupiscentiae pu-nna, atque sine culpa miserrimam δ Ex quo Deus misericors converterit in electorum suorum emolumentum damn illata humano generi propter praevaricationem Adae, quo modo intertur potu ille Deum tutium lia e ipsa damna inferre crearurae rationali ad imaginem suam conditae, nulla praeeunte pr. r. aricatione parenti; ὶ Plura de hac Θ. Baii,

ἰκ de propolitione Quesnelli diecta a me sunt dφert. 2.

indic. cap. I. l. v. pag. rro. & seq. quae sortesiis peti here non erit ingenuo lectori iniucundum . Rel at itaque ad Persariis ii ostris unicum duntaxat, in

firmumque prael duam in propositione ; . Quesnelli, Gra

r T. I seqq. demonii ratum est, ideo istas Quei-nelli propositiones tu ille proscriptas, quoniam ςratiam

latam Adamo, grat iu vocant improprio Er Pelagianosensu, non gratiam naturae inlinem excreatorem: qu miam, utuatura gratis condita est. ira qui sid eam sequitur, licet 1iuat a principia naturae, Piesnellus gratiam appellari non prohibet: quoniam idem Quesnellus inquit, Gratia Adam erat sequela creationis , id se naturalis . nou superadditJ

ae ac fu eraus uattirae ora nem: quoniam asebat. Iam Na

tiarale suis ie in Adamo credere Deo, & diligere Deum, quam naturate es. quod ocuti tamen ret Aut 2 quoniam allerebat in homine primo nullam fuisse gratiam, iii na

turalem, a couditisne naturae ii e parabitem, naturae pro r-tis uiatam , ac meritor in duntaxat naturalem essetiricem: quo.

niam nolebat fuisse auxilium superuaturale adiutorium illud , me quo Adam perse reare mu 'terat, ut ait Au uilinus de rerrept. O gratia cam i I. Sunt ne hae Aui: ustinenlium I Latrum chimerae P Sunt ne attificia, fraudesque ad censuras evitandas consiliae Minime Oentium. Sunt

enim verba inserati oreis Posioralii Episcoporum Galliae pag. i. sunt verba Jacobi Fontanae in Conseittitio ue Uni enitus

ρν ptienata torno I. V. 747. C seqq. sunt verba aliorum.

qui de sensu propontionum Quesnelli perti altaverunt, &de quibus plura In praeci ato

ARCHIEPISCOPUS.

III. Transae visum es, illum contra aerat in timem pe care, qui Mnoscere reno it immortalitatem , kratiam sanesin Frantem , aestinationem ad beatitudine ita aetervom fuisse is Adamo munera Dei gratuita, qtiae naturae humanae stra μοiu creaturas dominio de nexare potui et . Ideo illae μ' risnes Iabe intrat tua uis infecti, O qui omisi potentiae is Ei metas ponunt, damnatae fuerant. Uis. Citti et D A res

52쪽

F. I. LAURENTI Us.

Numquam Melesia damnavit sententiam illorum The i rum , qui ita propusnant status naturae purae impossibilitatem, ut fateamur integritatem primi hominis, & do

na gratiarum Angelis. & Adamo collata, immunitatem amor re, atque suriectionem concupiscentiae, non derivasse ex principiis naturae, sed ex beneMentissima Conditoris liberalitate; neque ad naturalem ordinem , sed ad supernaturalem eredant eadem dona spestilla : tametsi arbitrant justum fuisse, ut Imagini Dei nullo obfuscatae peccato submini traretur in empore de terrena materia formato vivendi stabilitM; & animae naturali instinctu tendenti in illam

beatitudinem. ad quam ibi ius naturae viribus pervenire mumierat, conferenda scirent media neeessaria ad ipsam beatitudinem e sequendam . ne Imago Dei innocens, & sine culpa. defraudatx desiderio suci puniretur. Si hae sententia fuisset damnata ab Eeclesia ; proeuldubio damnata fuit set in propositionibus Baiit sed iisdem propolitantibus ediametro mositam esse . demonstratum est nuper. Et quidem docti uimus Thomista Gonet, quamvis impossibilitatinat tri turae naturae acerrime adversatur, assirmat tamen

in Bulla Pli U. non fuisse proscriptam t ae idem allerit, uantum ad concupiscentiam , Gulielmus Elbus. Ubi vero id Gonet de Ellius doceant, indicavi superius; eonsalantque . si lubet, Ioca adversarii. Franci seu ς item Maeedo tom. 2. eollationum in a. ient. collat. 8. dissi I. sin. r. , quamquam predictae Augustinianae sententiae non adhaeret. docet nihilominus salso illi notam inuri ductam a Bulla Pii U. & Gregorii XIII. vi proseripta exiitimetur in Michaele Boior iisdemque productis rationibuς , qu V a nostratibus annantur. 1ta u. , ait , tu enso pede licebit huic opinimi deinreps iu Theologita pareete cuirere , nee

turpari.

Sententiam superius expositam propugnantes nequa quam laborant ingrati erga Creatorem suum animi vitio, neque illius aut omnipotentiae. aut sapientiae . aut providentiae fines praefigunt; neque demum extenuant gratiam , neque iustitiam evertunt. Docent enim Deum universorum Condi orem praeter res eorporeas , ae spirituales , creasse hominem ex utraque substantia, eorporea. & spirituali compositum: hule ingenerasse imaginem ipsiuς; meo faculta es , quae in terrenis animantibus & in eaelestibuς spiritibus diitribuerat . mirabili nexu coniunxilla; dedisse operam, ut in illo utriusque natutae proprietates, limulqu dona*iritualia elueescerent: qu H eit summi opificii, α mni potentiae Creatoris praeelarilsimum argumentum. Qiniquis id recogitat, quom lao Creatoris sui poterit oblivisci Rb. sit vero, ut omnipotentiae supremi Artis eis censeatur me. as praescribere . qui de nostit, & promoar potitisse Dirum

Optimum Maximum non eoodere creaturam illam ra. tionalem, quam condidit et ei immortalem animum non iu-

serere, quem inseruit: imaginem sui non imprimere, quam imprellit ; atque non inspirare Auctoris sui cognitionem, quam inspiravit. Polle aquam vero talem creaturam ad imasinem suam Deus creare decrevera iullum ne erat, ut uia ex his, quae talia sunt, ad invi libilia animum non erigeret, erigendo ad perie9iorem cognitionem non adspiraret . adspirando videndi Conditorem suum desiderio non arderet, aris dendo illum super odinia non diligeret st diligendo assequi nequaquam pollet oniam ergo ad t1ntam selieitatem solius naturae viribus pervenire non valebat inditum e re turae rationali desiderium. adiuvandum erat auxilio divinae gratiae . quod diei nequit naturalis conditio , cum supra naturae ordinem ipsam creaturam eveheret, eamque cap cem redderet consequendi beatitudinem illam , quae tam amabilis et t. in ereaturae gerentis imUinem Dei attrahat naturalem inelinationem ; Iam sublimis ut nullo solius creaturae eonatu misit attingi. Praevaricante autem Adam,

mors eorporis. & gratiae privatio satiae sunt mma peccati i re ideo apparet in creatione hominis virtus omnipotentiae, in ejas integritate amplitudo gratiarum . in praevaricatione aequitas iustitiae . in Christi demum redemptione potentior gratia. & futurae vitae perennitas. Atque lixe est nolitatium doctrina : in qua vides , opinor , Dei pote itatem , vides creaturae rationalis admirabilem conditionem , vides magnitudinem divinorum beneficiorum, vides iustitiam punientis , vides redimentis miserico diam maximam. Ac incomprehensibilem caritatem . Permultos esse Theologos Orthodoxos . qui arbitrantur ex damnatione artieulorum Baii consequi naturae, ut ia-quiunt, purae possibilitatem . nemo noitrum ignorat , sed omnes Catholicos idem sentire. salsum est penituς, nimia. que eonfidentia pronuntiat Arehiepiseopus proscrimam in Baio sententiam . quae in utramque partem . salva trovertitur. Principio enim quod nos defendimus, non co-

haerere natis articulis, docent, ut supra vidimus. G net, Eslius, & Macedo . Deinde Bajus ita tum naturae purae, non impossibilem esse, sed actu in homine integro existentem asseruit; quoniam putavit eumdem hominem nullo dono supernaturali in consortium divinae naturae fuisse exaltatum, & potuiste viribus solius naturae ad supernam aritudinem pervenire, quam & finem ipsi us hominis intrari naturalem, non supernaturalem esse autumabat. Quod& Uasqueet tradit t. a. dis, lςς. cap. 4. num. P qui de Baii doctrina a Franciseo S. R. E. tardinali Teseis ullanitia me Qit instructas, & eonfirmant alii Societatis besa Theologi superius laudati. Consentire autem dogmatizanti

hominem primum fuisse in puris natu alibus conditum, nostrates qui docent neque ita fuisse conditum . neque ira odi potuisse . quiet sanae mentis asseverabit i praeterea Sommus Ponti sex Clement X l. , ille idem Pontisex . qui adversus propositiones Questiellii anno I i . edidit eelebe rimam Olli tutionem iam eemttit , in altera, quae incipit, Pastreatis. anno trig. declaravit non esse priori Coastu tione proseriptas sententias illas. ae doctrinas. quas nou nulli eum erroribus damnatis e fundunt. & quae palm& libere in Catholicis Schbilis defenduntur, cuius generis este sententiam nostram exploratissimum eil uoi ver fis; nam

illam semper. & ubique tradiderunt Maiores nostri, it et.

iam qui de aegidii nomine nuncupantur, ut contiac ex V

lumine 4. Scholae Midianae par, 363. Praeterea Oblatis Alexandro VIII. thelibus quam Murimis. quae collectoribus videbantur eis endae. in libello inseripio. Uramen doctrina per manantas. decreto eiusdem Vontificis an .no Ιενα quae post maturum examen iudicatae suerunt eris

roneae, Apolloliea censura dispunctae sunt; nulla tamea in alia fuit censoria nota, Vel anathemate haec propolitio. Statur pura naturae G immissim; quae tamen delata fuit tamquam consona Baianis articulis, I. p. eIusdem iste elindims cap. 7. g. 3. Insu r eadem propolitio non repetitarinter Jansentanas ab Ecelesia damnatas, quamvis Ian lenius adversuq statum purae naturae integrum librum e scriptem: unde Μacedo praecitata callat. 8. inquit.' Hac eadem sent ut afuit Iausenii , qui eam toto tertio Iuno eo firmaυit pnec . tametsi ejuς doctrina serio, ac severe examinaretur, ea proscripta suit eum aliis quinque propositionibus damnatis per Conlii tutionem Innocentii X. quod idoneum argumen. tum eli eius iud is uitatis . Adde; Romae in ilatera appentis, post accusationes quas innovat Praesul Senonentis, meis, α Fulgentii Bellelii libris. Theologi in Urbe et rillimi, quique inter purpuratos Patres ob sapientiam plu- Timum eommendantur . non solum accusationes illas declararunt in jultas; sed etiam in mei defensionem , pro quare gratim eis ago immortales, strinxerunte alamum, & a. pologetiea scripta Matii simo Pontifici Benedicto XIV. o tulerunt. Ulterius sententiae, quae itatum purae naturae imet ili bilem eenset, deseos es aeerrimi sunt compluries Theo. logi praedantiisimi, quos commemoravi in Vindiciis dissertia. cap. t. pag. 2UT. Ο 224. Denique traditur eadem sententia a Seraphico Uinores. Bonaventora; cuius in Brevit .

R. p. cis. I haec sunt verba: Cum en pr/mum principium

simuι δει optimum, tu tissmum ; quia optimum, Mn ribuit Deere hominem, nisi bonum , ac per hoc innocentem re eium ; quod sero ,. Domum . non d/buit ros gera poenam

tis. Quam doctrinam Doctor Seraphicus didicit ab Ai

pultino Iis. 6. Op. impers contra Julianum num. 39. ut vidimus paullo superius uum. 2. Eadem de immortati.

ARCHIEPISCOPUS.

F. BotιeItir Nunquam , inouit t . sub Deo iusto erea rura rationalis misera esse poteli, si no a peccet, de eulpa sua miseriam, tamquam Mnam . mereatur. F. Beris thom eamdem pro probabrii dare tentat x . Supposita Divina pro videntia , & superiore hominis parte, in qua divina rei incet imago, magna saltem probabilitate concluditur . non potuisse creaturam rationalem sine culpa sabilai morti e terisque animi, eorporisque miseriis. idisse probabilitas imενε possit propositisui adeo clam damnata in is. Eo i . . in γα su ne Iii.

F. I. LAURENTIUS.

Artieuli huiuet initio scripsi nullum ex libris meis de Theologicis distiplinis tellimonium potuisse Languetium

P ucere, quo evinceret propugilatam a me sui illa impas. Iabilitatem itatus purae naturae. Et revera verbis meis, quae tandem exscripsit, latetur me Lentare, ut hanc the. sim ν

53쪽

46 IN JOANNIs LAN

s m. Deo jummatura rationalis misera es non . culpa suam seriam , tamquam να-riam , a me tamquam probabilem dari, ideoque posse rixta opinionem meam inesse pmbabilitatem morentioui adeo clare damnatae in M. Baii, di o Quemellii. Atqui nullam inter illas, ae praecedentem propositi memiatet redere assinitatem ostendi hoe eodem articulo num. 2. Assirmasset saltem I inguetius me eodem in loco tradidisse, quod primus homo condi poterat os a. caritate habi Matti , δε- gratis sanctificante , sine Iuper tura uiam virtutum quod gratia actualis non suit Adat debita, u que hane primus nomo existebat, Mi in se a Muto . oe inae nere Decre o preditur eber naturali qualibet perfectione 'ised oportuisse nihilominus, ut superuaturali divinorum auxiliorum fulcimento ornaretur. 11 consideretur ut Dei, debebatque ultimo itur inhaerere . quod adhibui eadem-met verba S. P. Augustini lib. 4. toniνa Iulianum east. q. num. I s. & S. Thomae νn a. ius. I. q. a. aut . L. nec ROS in a. eontra Gentiles cap. aliaque plura. quibus inter oppositas sententias medius incedens nihil protuli vel

ab Augustitio . vel ab Angelico Diatore vel a Theologis

orthi oxis non traditum . non probatum. Magnopere autem mirandum est. Praesulem supra sp eulam politum , ut venientem gladium a longe prospic

reti non uid illa illam ipsam propositionem . Sul Dεo iumere arara rationalis nunquam misera esse pote, . msi mere

rar . esse S. P. Augustini, eaque impugnari pelagianos negantes mortem . ceterasque miserias. quibus subiicimur, esse menam ori natis peccati. Ita el : S. Auguilinus non solum contra Pelagian anavit saetis litteris. & patrum auctoritate, verum etiam argumentationibus inde petitis, quod iub iusto Deo creatura rationalis, nim praecedente peccato, subjici non debuit morti. N lacertosae eoneuhi-kenitae; quod Languetius a stirmans suisse prostriptum inprop. 6m Baii, di in 7o. Quethellii, pace sua dictum sit,

incredibili temeritate alserit, proscriptam esse S. Augustini doctrinam, eiusque adversus Pelagianos argumenta esse damnata dogmata Banni ilarum. In hunc scopulum impellit ad Uersarios nolitos Telus immoderatus, imprudens emissura. fluctuumque praejudiciorum seorum tr κella. Et quidem etsi propositionem illam, qua in in Bajo, & in mesenellis damnatam affirmat Senonum Pin siil , conceptis ver- his else Augustini, itidemque Auἶus lintelle argumenta, qui-hut status naturae purae a nostratibus impugnatur, demonstraverim in Vindiciis dis ..2., ollendam modo ex Ioanne Carnetici, Iesia ita clari limo , & de Pelagianorum Historia optime merito: cuius nunc , quoniam &sapra huius viri mentionem feci, exscribens verba fidem memii.

Alterum invenit Auetustinus ita Garnerius disserti de ortu, N incremento haeresis Pelagianae cap. 4. s. q. in Appendiee Augu: finiana pag. 293. Alterum invenit Auisse gustinuς, quod Opinor. Mercalorem, .&--,, ctorem librorum de vocatione Sentium docuit; quodque is hausit ex cxpite 4o. Ecclesiastici dicentis impotitum esse

is eaussa iusto patiunturὶ Et alio in loe. Oper. imperi. lib.,. i. s. 1ιbi placet innocentra parvulorum, remois ab eis. βω potes. grave rueκm quod es, fuster FIιos Adam a d e exi se rus de ventre maIris eorum ἰ sed puto quod So tura , qua hoc dixit . melius te nouerat quis est crea- is tura, Cr quid justitia Creatoris: quis autem non videat , , , se hab/nt parvuli quatim praeduas inmotentiam, aegra ., j o e πω m De/ uan esse iussitiamὶ Porro quia ..ju σευ ia, . eorum divina jumr a eis . non est in eis talis , qua lim, praeicas, innocentia , nisi forte tibi in hae questis4e t , stranti Deηs rustus su dem , sed mi artis, quodammodo is subvenire poterit , qu fu s imaginibus , ne innocentes stravi .. tum miseriae premerentis . subvenire non potu ιt , ut eum,. duar voluisse quirim . quia jussus est . sed non potuisse. is quia omnippiens men est et algae ita d. iis avustiti,, exeas , ut fidei cami perdas . qua fide ννimiius ..., Ombola conseremur credere nos in Deum Patrem O- mnipotentem. Deus uitur tuus . in tot. tantis

vi malis , qua parvuli pariuntur , aut ius,itiam , aur

is perditurus est , Podlibet autem istorum dixeris, viri quid

- Tota vis a umenti in hoc uno principio Uerlitur,

is ouod iniussum it, in los eiusmodi miseriiς eonflictari, se nn minus aliquid eli in ipsis. quod Deo displieeat, atri que vindicetur: aetaς enim illa , cum per se sit innocens,, opus Dei, aliunde vitium habere non dinest, quam unde , aliud e trariam Deo existit, ex malae nimirum volu is talis peccato, quod unum, cum a Deo non si . contra-- tium Deo est; id vero quia per aetatem in parvuli r

GUET IUDICIUM

M periti noci potest, oportet a parente totius generis inparm. - los transuisse. Haec Carnerius demonstrans Augusti num probare contra ulla nurn. ceterosque Pelagianos trans.sendi in Ade ponesis originale peccatum, ' iam Deus foret iniustus . si parvulos nullo peccato obstrictos premisneret apritudinibus . aliisque huius vitae miseriis. ina ergo arrogantia id in Baio. & in inestellio damnatum, μω

nuntiare potuit Languetius λ De miseriis autem adulto. Ium , ita eadem pagina 295. Jesu ita Gamerius: Huic aNumen to amne est alteram . quod ex parteo maiorum sumitur. Suas enim ipsi patiuntur miserias. non ,, commune ς tantum cum infantibus, sed proprias Ionteis plures, quas graphiee Augustinus depingit lidro ii. A,, Civitate Dei. Omnium , inquis, cap. 22., mortalium re is geniem 61ste damnatam, Me N a vita , si ista dicenda ,, est . tor , o lautis matis plana tes atκν . Quid eaim an dis indicat pr funditas isu rantis, ex qua omnis error otia

is non possii R Guid amor ipf. tot rerum vanarum . at ue, noxiorum , CN. Paullia poli: ι erum haec hominum funt maia ., is tim , uia tamen error ν , in peros amoris radiceis sententia, eum qua emmis filias Adam uocitur . re. Tum, , capite consequente : Praeter hae mala hujus vitae M.,, Nιν. malisve eommun/a, habent in ea itisti etiam seri prios quosdam ιabores fuss , quibus adversus vitia munis tam , is in talium maeIistrum tentatiombus , pniculisque is se Dotur. Aliquando emm concitatius . Hiquauda remisius non tamen desinit earo concusscere Huosas Oisitumo spirirus ad ersus carnem , o c.

. . Manifestum inde est miserias majorum proprias adis duo capita revocari ' aliae siquidem animum , ut concu-- piscentia, ignorantia recti . Fc diffieultas boni; alia

, . corpus, ut mortalitas, morbi, laboriosa terrae cultio , dissi. , cilis parturitio seminariam . spectant: Ορηνtet tera, Aut ruit lib. q. contra Iulian. p. i6., &lib. I. Oper. imperi. α 42. ut horum malorum caMssa sit aut iniqattar . , vel impar tria Dei, cui paena primi, terreisque peccati . a is N QUE ENlM SUR DEO IUsTO Mi SER ESsE QUISQUAM ,

,, Ex priore parte . maliς scilicet animae. primuς omnium, se, quod sciam . Augullinuet argumentum duxit . nam ex se altera duxerant jam inde a primis temporibuet vetere; - fidei des en sores, quibus tacite respondens Rufinus: Dι-- c mus, inquit in libello fidei cap. 6 n. 3s . . quos iσε is num Deus praestitit prima hamans adam sudores pariter ,

, , ac labores, quos de terraa patεretur, quive cum mina δε- ,, ter ut bites nιmicos , contra quos labemus continuam

,, luctation/m, ven/rauda fide superare possimus . nisi est poris Iaco bur fatigati . me. Id vero pluribus disputat . allatis utriusque teli ainenti locis . & eo quidem pro- , , babiliv; in speciem . quod antiqui Genesis interpre-- te s. ut Clit, so: lonruet, Ambrotius, &ci de laboriburri proinde ae de morte scripserint , collatis nempe se nominibu; a Deo beneficii potiuς quam suppliciiis Ioc . M Augustiniis hoe in Ioeo magnum mussae suae praesi- ,, dium posuit, quasi vitiatam hominum naturam apertem moni iret id omne. quod contrarium felici primorum pa-

,, rentum statui patimur ita vero ratiocinatus videtur. Insormavit primum animo ideam persectae cujusdam vitae , is quam ageret in tueundissima sede innocens homo. cu - Ius suprema pari an in ae Deo, inferior saperiora , utrique, eorpus subesset, cui natura quaelibet rationis experi do. minanti atque ipia etiam tellus colenti, ad nutum Pa is reret. Deinde hominem ita inllitui debuisse . consecit paris ri tim ex eo. quod opus infiniti Artificis deceat esse dignum, , avitore atque ita omni ex parte absolutum: Partim . quod, imago Dei debeat exemplari suo respondere, idest , pul- , cherrima creatura optimo Creatori . tuaque. & inferiori et naturae domina omnium Domino. Cum tamen cerneret. , longe diversam esse nunc hominum . quam olim Adami conditionem, pro te licitate miseriam, pro subjectione re- ,, bellionem. ero vita perenni mortalitatem, pro D sectione se vitium irreptisse e elusit aliquo totam hominum gentem peccato teneri 2 certum enim eredebat, inopu dii vitiu in irrepere non potuisse, nisi humanae voluntati spei. is eato aperien e viam, ideit, spontanea hominis a Deois aversione. Nam qui, aiebat , aliunde posset omnipo- is tenς cogi, opus sirum deserere. ut alter potentior invidensis que noceret . aut quomodo, si non cogeretur . - nusis repeteret collata beneficia. nis ab indigno vel iussus is privaret bonis Iam concessis hominem, quod profectois punire eit nisi demeritum; vel amantillimus hominum, , imponeret grais fugam δερεν filios Adam o di. exituris de ventre matris eoνum. usque ad dirm sepultura in matrem, , omn um , nisi communis culpa reost Aliquam igitur o- portet ine culpam. eamque communem omnium, quam Oluntate commiserit totius generis auctor. tunc eum

is omnes essent unuς ille homo; quam ue posteri contra .ν.hant, cum ex carae pectatrice, ideli , propter ροος

tum, Novia penositionem , Ambiens aerus sene nia ait in Bais, A me iistola spissit -- tun, esse Avaustini.

54쪽

is tum spoliata , mreantur : luant Pe in loco,, miseriae, excitast a loco innocentis inlicitatis.., Suum ilhad ratiocinium tanti laeti Augullinus . ut

Pelagianoa, cum ea uuae patimur bliarent esse primoria dianaturae, minus retellat, quam rideat. velut absurdia is talis fatuitate majoris , eonvictos; atque Paradisum, ubi ,, creatus Adam est, pingendum a Pelagianis dicat, lita

is etiam ibi conditio aen is humani, quia talis eli hie. ubiis stilicet a stetibus nominum nulla trahitur origo peceati .

M si aequi cerat . Ferat Pelagianu νr se inro πνειε Mic uisse finiantis acquiescera nollet, argueretur a vobis tit AIani ., chos , oe. Hactenus Io. Garnerius asserens, ac demin11irans amumenta, quibus Augustinus evicit peccati uan fusionem originalis ex animi eorporisque miseriis, quas nunc

timur, inniti huie prineipio, quod eaedem miseriae sub

Deo omnipotente ae Iulio . nequeant aliunde provenire ,

quam a praevincati me primi Hrentis. Ridonis sunt eroci potius . quam meisendi, qui aiunt potuisse fieri . ut iacreatura rationali eondita ad imaginem Dei es leutpν mordia natura his adlaborandum , ut olfendant haec non est e desitamenta Pelagianorum, quam nobis iu- sudandum, ut S. Patris nolitamque sententiam de monilr

mus oppositam damnatis Baji, α Questellii propositios,

bus.

ARCHIEPISCOPUS.

F. I. LAURENTIUS.

Sanonensis igitur Praesul, ubi existimavit nos damna

torum dogmatum evidenter esIe eonvidios, ab aliis nolitis assertionibus exagitandis adi inendum sibi ine, M supers dendum putavit, ac manum e tabula amovit . Innuit tamen alia noo deesse in libris nostris earpenda, & iure meritoque improbanda; sed necelsum non esse, ut produ-i is nulla ratione exeusandis reliqua adiiciantur. Certum eii autem nil prorsus vel ab ipso. vel ab Archiepiscopo Viennensi contra nos suisse vulgatum, ouod in ΜS. qu dam anonymo, cui titulus, Remorquessaν Ia Theologie dia Pere Beri u de Rome impriis a Rome fas Ia rimiere Pontificat. & in altero ML ejusidem tituli adversus libros P. Bellelli non eomprehendatur: quae utique M M. ant quam accusationes LMmini de Saleon suppresso auctoris nomine transmitterentur ad Urbem. oblata Benedicto XIV. Pontifici Maximo, eumdem impulerunt, ut opera a nobis edita rigidi ilimo rursus sisbiicerentur examini . commissa prae aliis Censura D. Joachimo Besatio tune Abbati Mona iterit S. Crucis in Ierusalem, & D. Fortunato Tamburini Abbati Moea alieni S. Pauli extra matos; quos ob doctrinae Dellantiam idem Summus Pontifex ereavit S. R. E. Cardinales. Priusquam ergo illiusmodi eliminationes renovarenis tur, praemissis laudatorum , aliorumve sdiffragiis, iam caussa finita erat, nobisque insciis , licet Romae e mora utibus vigilantissimus Pontifex seripta notira in Sanctuarii trutina pen litaverat, ita ut supervenientium earumdem aecusati num nullam noverit habendam esse rationem , & singulari , qua pialet, prudentia, cum nostro , &adversantium honore silettilum esse censuerit. Nimius tamen accusantium Hlus , obseu um meum jectumque nomen, humilis conditio, & nullius unetuam patrocinii captatio, vel ut probe sentio. voluntas Numianis , ut melius veritas inquireretur, & doctrina olim de Pelagianis triumphan ς. nunc a nonnullis, qui praeteritorum oblivistuntur distri unum , tamquam lan seniana eontra

poliolicas inhibitiones tradum, adptillinum revocaretur iam rem ; hax minia secerunt, ut ii dem Climinatoribus M

tinas inflantibat, nil aliud mihi e paraverit diuturnus labor praeter ealumnias; ii vero, qui mihi calumnias intulere . styli praeter indolem ingeniumque meum e citati experti fuerint a camen . & atrimoniam. Sibi ergo, sibimet monitis sapientissimi Pontificis minime adquiescentibus abieribant Insectatores Auguilinianae doctrinae telorum , quae t iaculati sunt, reflexiones; me interim gratulante, quod solus. & imperterritus pro eadem doctrina pugnaverim ps nam famam, & per infamiam. Interea in eum , qui primitus memoratas animadversi in re νεκes consarcinavit, quidquid a me paullo asperius dictum vitetur. intortum hali. mesi enim Archiepiscopi illinc doctrinam meam hauseriant. scilicet. non ex lonte , sed ex rivulo coenoso& lutulento. Ipse turbulentus compilator eximioa se l- Iit Antistites: ipsius hi adnotationes pervolutarunt , &maturo. id enim testantur, ponderaveriant examine; ne-rue Glarvarunt eat halicum in libris noliris habere sen. um , quae in pravum detorta notantar in e uiciatoris indiculo.

At viderit suismet oculis , seriptaque nostra lustraverit optimus Senonensium Archiepisec s. in iis, quae vellicavit, humani aliquid palsus eis, eumque traxit in praeceps praepollerumque iudicium praee cepta deseriptis nostris fallax suspicio. Caetera, quae I aetermittit obieeta, si

ejusdem sunt generis . eadem quoque ratione labetaruntur. Qiiod nos i rutationis inculpitet, parum commovet nosmetipsiri, propterea quod solus Deus eii cordium nostrorum in speestor. Ante Chri ili tribunal iam viderit, ans hi iure arrecaverit hane nulli mortalium concellam a

ctoritatem.

ProfeSto si Nova totum distipuli iactant se doctrinam amplecti nostram: Praesuli ipsi Mnone ullum 3c alteri, qui acuerunt in me stylum, id , quod illorum paea di mist. videtur este imputandum . Enimvero Greentes in libris noliris, tamquam cohaerens damnatis propositionibuς, at. Qie ab Apostolica Sede proscriptum. yile ina duarum dei elationum, quod a nobis propugnari fatemur, hine novis dogmatillis occalionem praebuerunt reponendit en aperte iatis aecusamur, quae palam Theologi Augustiniani propu-γant. Pari mota de afferticulibus aliis in controversia μmis. ut monui in Praefatione , ratiocinantur . oporte alit que principia vera, aut probabilia ab erroneis salusque consecutionibu segregare atque a Iansentanis si tales sunt revera cum quibus Senonum Praesul peregit tam diuturnum certamen ) petere. Num Augultinenses dogmatirent sub dele talione superiori humanum arbitrium necessitate succumbere Num doceant ea. quae non fiunt laudabili caritate. proficisci & corrumpi a cupiditate vitiinὶ Mum removeant dona supernaturalia a Wiori creaturae rati natis integritateὶ Num conlii tuentes actualem Salvatoris gratiamia sanctae dilectionis inspiratione. MI -υ mine intelligant suam raritatem p prie dieiam, sive amorem Dei μ' mes la Numquam lixe, & his limitia in seriptis nostris

reperientur, sed plura Meurrent e diametro opposita. Num quam item asi avimus aut quinque propositiones non haberi ia libro Jati senii, aut defendi posse in sensu auctoris,

aut subreptilias este Bullas adversus Baium, aut sabseribea- dum non esse celebri Formularis , aut iudicium Romano. rum Pontificum de Faltis dogmaticis errori elle obnoxium . avt a Conti itutione Unigenuus esse appestandum . Libro Gnim i . Theolog. discipl. haec omnia Iansent Ilarum asserta impugnavimus. Sme qui nobiseum in his sentiunt, a nullo mortalium reputari pollunt Iansenti allectae r qui autem nobiscum minime sentiunt perperam gloriantur se doctrinam noli ram complecti.

ARCHIEPISCOPUS.

VL His amnibus reosideratis, s mature perpensis . Dei

Elissimis Viris , in εn farea Theo iaperitιfimιs. praeditiostibus se insινυιαι, Mens Augustini de statu naturae ante peccatum, die. Mens Augustini de modo reparationis, Joannis Laurentii Berti de Theolmicis disciplinis, &e. tam

Signatum H I. Ioseph Archiepiscopus Seminis sis. Da missio D. D. archiepiscopi Senonensis.

F. L

55쪽

F. I. LAURENTIUS,

Forte qui legerint meum hoc opusculum , Opinabuntur me in eius exitu indignatione. & perturhatione maxima commotum iri. Nil minus . Inquirendum non arbitror , euinam sint plurimi illi, doctissimique viri. quos incon silium vocavit: nec ultum collecta ex libris meis testia monia, vel ipKc meos libros lectione finguli explorauerintae curata ; tametsi ex illius coniel liOile cuncti noverint , aliquaudo adversus Episcopum Antili orensem protulis a iteIlationem Canonicorum Cathedralis eiusdem Urbic ,ste de falsitate eonvictum. semetipsum ludicra illa responsione putrasse , quod eadem attei ratio fuerat Rehloris Cotilegii Jesultarum , qui Canonici Anti si orenset dici posisunt . quoniam eorum Colleἶium canonicali gaudet prin

benda a id autem, si tot viri iii sacra Theoloeia

peritissimi pariter fuerint unus, aut alter Medilta P ve rum haec, ut dixi. non quaero. Propolitiones. quae tamquam in libris nostris propugnatae . ex prelliisque verbis contentae perifringuntur in hoo Languetii iudieio , sunt illae ex. Deus non isti Ox es homices fastos Fadii. r. Chrissus pro selis pr. 1 inatis mortuus est. a. erum arbitrium sub delictatioue Vibiei oetustaιe coms iueitur.

4. Iis iis Itoiu friit imi erentia linrtas , ad meritum ,

vel d meritum requisita.

Non datur eratia δε-Gens disiacta a gratia per se G-

plere mandata.

. Nulla praeter caritatem Tholusicam datur gratia. S. Quia ex ina caritate nou oritur, fluit ac taliarur a n xia eupiditate. Absque eurim caritale liberum arbitrium non valer , ni

io. Actrus timoris , μι i , spei, aliartim ue virtv xvi at D caritate seiuncti Mificiuntur vitiosa eupiditatis

tr. Inde quoque omnia fidelium Uera comma lautκν.

inter caritalem , atque cupiditatem. medium esse G. turaIem amorem leotiriadiuit.

a. Ideo satus purae x Murae est immobilis, quoniam GaD

naturati , indebitum beneficium , sed vaturaru

Has p ostiones, & si quae sint aliae his propinquae . in

scriptis noliris adinveniri, & a nobis defendi, conatus eii Senonensium Antilles in superioribus articulis demonstra. re . At ex hactenus distis apertae falsitatiς revincitur. Audiant ergo euntii Galliarum, Italiae, ac totius Orbis Cliti stiani Episcopi , & Theologi universi: praebeant aures Aiapostolici Senatui Purpurati Patres , & Lecletiae Romanae

udines, Tuque, Benedicte X v. singulariun Christifi

G IJ ET IUDICIUM

delium Pater, Magister . & Judex , ad Sanctitatis Tuae

pedes provoluti filioli tui, quein olim de Theologicis eoa tr ersiis disterentem pro singulari tua humanitate minime adspernabariet, per viscera Jesu Grilli, cuius vi et g ris in terra , & propter Augustini ia Eeclesiam Tuam merita , meumque, si id commemorare fas est, ema Telludium , devotionem, & Obsequentis animi demissionem omnimodam . excipe paterna caritate hanc meam riplici-lam , ac fortastis postremam protestationem . ,, Ego F. Ioannes Laurentius Betti Ord. FF. Etemita- , , rum S. P. Augustini, invocato nomine Sanctissimae Truri nitatis, id consueta fidei professione praemissa. quam se edidi eonsecuturuς Lauream do toratus. Ec saepenumero se eonfirmavi, ac naodo Etiam sacramento , & Iureiura a - do confirmo, declaro, ac Drofiteor, me seri Per proba Lis se. ae probare omnia S. Romanae Ecclesiae decreta, ae, , temper recepisse & recipere Romanorum Pontifimmis Conlii tutiones latas adversus a sterta Michaelis Baii .

is Cornelii lan senti . Paschalii Quesnellii . eunctorumque

., omnium, cum veterum, tum recemioruiu falsi dogma-- tirantium . animoque sincero k demissis me semper pro . o misisse . ae promittere Summo Ponti fel ΒΕΝΕni crois XIV. huiusque meessoribus, & Succellaribus, eum in is his, tum in ceteris omnibus definitionibus Sanctae, A- , postolicae di universalis Ecclesiae, reverentiam atque o. - bedientiam; εἴ praediit1ς tredecim mpositiones, iisdem

is aut aequivalentibus verbis enuntiatas. neenon amnes ii, si lis , vel idem dogma edocentes , eum Reverendissimois Joanne Iosepho Langia et Archiepiscopo Senonensi , da mno, anathematizo, & proscribo, Tamquam pro sti se tiones falsas , captiosas , subdole c fictas , ale μη se res, Constitutionibus Apostolicis deroganter , . iis in ti- ,, riosos , Ia eoianis siuesne uianis faventes . haeres si, , pientes . pluries damnatas, hos proximas, Aereses in I is ora Ia enii contentas , . in eo proscriptos, in 1 ο μμ in quo damnotae sunt , innovaures. Verum nego eas is deς proselitiones contineri in operibus e fratris mei I-- gentii mitelli . quorum titulus , Alans AusUtini. ac se praeiertim in libris da Theolos eis disti mis a me con- icriptis , vel a me in iisdem libris defendi , aut dolo , is seu fraude suisse ambiguis verbis insertas , sive etiam is pectore , & intimo eorde, euiu ς omnipotentem Deum, , teli em voco, fuisse aliquando probatas; numqvam veroci pereeptile me fateor, ut nec modo percipio, quomodo is pranarratae, eisque similes propositiones habeant conne-M xionem dcaninitatem cum principii ς Αu ullinianae Sch se lae a me receptis ac traditis , praemonstrantibus Theo-- logis aliis eat holicis, & orthodoxis: quae tamen princiis pia unx cum omnibus aliis thelibus, adnotationibus,

is des, in isque meis, iudicio Romanae, di Apostolicae Ee.

clesiae, Summorumque Pontilicum, sponte ultroque sub- , mitto, probaturus si probent, damnaturus Ii damnent.

,, Sic me Deus adiuuet, & sanita Dei F angelia. Dabam Floientiae in AEdibus S. Spiritus, ante San-- Et illi mi Crueis ixi imaginem , anno i 736. die viget ima

ti secunda Iunii.

is sol me leprolet de tot die leur soli scriptions a leui monoire ι,, tu in ostroient de te sanet, & m' ais utolem que te nouitae, , des i sertiue uis setoit grand . . . is,ais i'ai reluse, i ai de--, sendu meme les sit .natu ira offertes. ,. Qui autoit o e contreis dite un fait si hiem ei reonstanc ε, di ne Post enit imur certam D qu au molns queiques Eeclis astici lex de mon Dioc se avolent, , ea conniastance de Deciit qu ii par ut Mus leui nomλ Moi- ,, meme, q mique se conmisse assoles disposition de mon Clet , , pe, I mat et xe sviri is de crate demarcite, qui annuncoit uneri estoe de latue contre moi, te me nis Ois un scrupoe de re

. voquet en divi te ce que uous a Vancio avec tant de securite .

,, goniae, invii cibie . Mais quei sui nione to ement di mal , , te, lorsque tuus Ies Chanoines, Cusias de Ecclesiastiques de n Dictae , sam exception, eurem certis e. qu' iis n' avoleia is imis auctine part ni dixe ieitient , .lii indirectenient a cet te Ietia , ire, doni iis n' avolent eu conmissa nee que de pilis que uous

56쪽

CAPUT L

on istum Senonensum Archiepiseopus Languet talis nobis errores, quos munquam

adoptavimus, imputavit ἰ sed etiam e r bus ab eo plura nobis suppetunt

munimenta, quibus omnes eius machinationes subvertuntur, di corruant. Pri

ei pio ipse, Episcopus tuae Suessionen iis , anno II ita interfuit concilio Geti Ga lieani ; ae luit anus Centum Episcoporum , qui Ευι. tiemitas errorum Gnstitutione Umgeaιtus prolcriptorum , editis. ut sertur, Romano non ignaro Ponti iee, absque

ulla haesitatione subscripserunt . In hisce Emisationibas Pag. deelaratur, in Inibus i me Postrati xlii. Epist

Porum, qui anno I is Parisiis congregati pratis ictam Gomiti tutionem reeeperant . Ecclesiue doctrinam simplici in naturati expositione contineri. Ipsa vero Pasoralis instru-εῖσο docet, damnatas mesaellii propolitiones in tradere tu ius doctrinam haereticam , & a tridentino concilio da mnatam , ideli, actus omnes. qui iustificationem praec dunt, esse inquinamenta & peceata: ideoque a noxia cupiditate corrumpi quidquid non derivat a caritate habitua-ιi, in eordibus iustorum regnante . se ias propiat IOns,, condam neeς illi e habetur re se eat uae doctrine,, t te contraire . Nous y voions σM' ἐι n's a qua deus,, amours , la ebarites , edi ta cupidite : t tes les acti s,, ont leur . ree dans i' u dans .l' autre de ces,, amouri . Tandis . qu' on elt soas te regae de la eu- , , pidite. e'eit a dire avxnt Ia iustifieatioci & la re retia ,, liation, Motes Ies actions sint eouom est it α'ν a, , ni Di, nν eoeranee en Diem . ni relision, il . a mine

Pasuralis verba producta a me suerunt 'I. r. V nino pamav Aeeepere itaque cum xl xi. Galliarum Episcopi, tum ἱlii, qui illorum Influctionem Pa Loralem comprobarunt, damnatos Ques hellii arti ulos, quasi plano, obvio, sim pliei , ae naturali sensu enuntiantes omnia opera , quae ivlli fieatio em praecedunt, neque in operante suppcinunti ultifieationem , & earitatem habituatim ac dominantem . esse peccata , & intrinsece veneno cupiditatis co

rupta.

Quo ergo iste Senonensit Archiepiscopus , qui cum aliis Episcopis Galliarum eonfirmavit praelaudatam

Hi nem , ait me sepenumero utentim . eadem inlisatione

xlii. Praesulum a d sensus ainitas proinriptam in propost num detorquere, & lectoribus Deum faceste Sed Progrediamur ad Centum Episeoporum Explicationer. In his Eaeplicationibur art. pag. 36. haec legantur. Le,, terme de chari ἡ ut 8tre pris en deux sens disserenis: .. I. p r to ut amour de Dim, actuel. ou habuuel nais is sint . in dominant: amour qui iustifie, amour qui neri sumi pas pone iustiner : amour propre avx iuiles . ,, tet , qu' il mut se tr ver dans les pecheuri : en uu, , moi seur tout amour du vlay hien, pour i te bon eri volonte. La charite eit priis en em sens en diveri enis droirides ferites det S ainis Petes. & de quelques The is logiens . Le terme de eliarite eli pris ordina trement par, , S. Thomas melime dans une signifieati m plus reliram- , , te , pour la troisieme vertu Theologate, Fur l'amout

ement condamnem par la Bulle, de dire que te pe- ,, chor perde la charite habit uelle , perde en meme temps, , la Hy qu' il n' y ait plus sentiment de craint, ni a , , Etes C esperance, ni bonnes oeuvres, ni culte , ni rie- , , re , ni religion pocir te pecheur , qui a Mida la cnari-- te; que lor'u' it a perda certe vertu . Ia cupidi te qui

lege in Bulla S. Pii V. quae citatur in margiae

, mois . I amour de Dim, di l amour de la ereature, ,, qui sent les principes des mouvemens de la volonte ;.. mais iis entendent par ramour de Dieu non seu lement , la eharite habituelle. & l'amour dominant, mais i t

is & us en tendent par ι' amout de la errarure non seu te se ment u eupidi te habit uelle, mais tout amour deserea.

,, Iendu que inus les mouvemens de la volonte , qui ne, , partent pas de la eliarite habituelle , iussent produicts,, par la e Vidite . & qa' iis iussent par eonsequent dra

,, qui soni encore si a te renne du pectet, e me it ya, , iles pechri venieti dans tes iustes, qui γ' dedit Ia cn rite nabit uelle. - Hactenus Centum Galliarum Epist ,, pi: quorum pariter verba prodaximus ei lato Vesam. r. Vindici pag. 38. & seq. Constat autem ipsos Centum Episcopos his verbis declaralse . primo Caritaris vocabulum apud Patres. & nota nullos Scholasticos significare non tantum taxitatem habutuatem, dominantem , & in eordibus iustorum diffusam ,

sed etiam omnem veri boni amorem, omnemque bonam

voluntatem; etsi pro virtute Theologi ea, & pro caritare habituali , & tullineante. idem voeabulum frequentissime accipiλtur . Secundo , etiam in fide, & spe aliquem Dei

amorem reperiri, quamvis separari possint a Gratate quae est virtus Theol uica , atque a earιtote lubit ali. 6c in cordibus iustorum regnante, ad quam disponunt. & viam sternunt ; ideoque licet absque earitate non reddant homi nein tutium, honos tatnen in eo fructus proferunt. Ter lio damnari Conititutione inuenitias eos , qui afferunt ,

amilla erratare habituali, deperdi iimul fidem . spem . timorem . nullum dari opus bonum . necnon peccatorem

omni prorias religione, Deique eultu destitui . Quarto quidquid agit peccator eadem caritate habituali & dominante exspoliatus, esse peccatum , atqae a noxia eupidi te, quae regnat in e iis corde, vitiari , Ac infici. Quiato contineri in propositionibus Quesnelli errorem antea iamio preseriptum, nempe cujuslibet humanae in ionis prin-eipia esse tantum duo, raritarem hasis lema de - δε-

ratem habώ-ι m. Sexto Meere revera Ecellatiae rit res mnem voluntatis motam vel ab amore Dei, vel ab am re ereaturarum Procedere : sed non omnem amorem Dei esse cinitatem habitariem & dominantem, neque omne amorem creaturarum esse habitualem , seu dominantem Martatem , quoniam amor Dei ait quaelibet bona volu tas & amor erraturarum non semper est praedominans . at ue resuans. Septimo numquam Patres asserere, Omnes voluntatis motus. ubi non regnat habitualis raritas, oriri

a prava cupiditate, & essse merata ; quoniam etiam iapeceatoribus, in quibus e ritas habitualis non reperitur , sunt boni motus timoris , fidei, spei , aliarumque virtu tum: atque a sustis, in quibus ipsa habitualii caritas ad is venitur ic regnat . sepenumero venialia peccata patra

Clarius meridiana luee apparet hane Centam Epissemporum doctrinam a me in cunctis suis partibus propugna ri , prout praecedentibus artieulis demonstravi. Atque ut compendio rem agamus; primum doctrinae Centum Episeoporum eaput a me traditur ac defenditur lib. 23. cap. tom. pasi 488. Secundam libro 2 i. eap. 4. eodemtomo metis. Temum lib. 13. cap. ro. eam. 4.-488. α libro 34. cap. 6. om. 7. pM. 384. Quartum lib. 13. cap.

3. om. 3. ροι. 398- Quintum eiaem libro eap. I. pag.

Nunc ergo mihi ad hune loqui modum sas sit γ Sen

narum Archiepiseopus Centum aliorum Episcoporum doctrinam εc explieationem subscriptione propria firmavit . Illorum vestigia ego ubique ealcavi , ac san te iuro , me in hisee eapitibus nec latam unguem ab illis distedere .

Qua ergo ratione potuit evenire, ut una, eademque sententia in ore Centum Epista rum sit orthodoxa , atque in ore Theolinorum Augustinensium sit haeretica ' Cur modo Archiepiscopus eam approbat . modo damnat Amplectemur ne eius iudicium suffragio aliorum Centum Episcoporum corroboratum . an iudicium mi fremum ei praemon liratum ab uno Rutheno Antillite , vel potius obscuro , uobisque ignoto Moliuiano Theologo , euius insismulationes & nos resutavimus, & summi in Urbe Censores, ae Purpurati Patres omnino falsas esse putarunt

Si praeterea Centum Episcopi, idemque Languetius. o G viam

57쪽

ueo IN JOANNIs LANGUET IUDICIUM

vium , planum . ae smplicem sensum dMnnatarum positionum sum assecuti quomodo a nobis prominit nes ipsae ad exotictim, extortumque senium detor lientur'

Recte itaque Antiit odorensis Episcopus Carolus de Thu- hieres iisdem accusationibus ab ipsb Archiepiscopo Sen nensii impetitus, responsione sta , aut Enilola ad illum

data die 4. Novembris anno I7 respondet P . 17. . Vous avra done oublie ce que portent les explicat iu,, de r7ro. sue votis avea laus crites, ou vous les dela- ,, uouer maintenant. Car vesci ce qui y est dit, apias ce que 3'en ai rapporte . ,. Les Peres de s liniisse α'

lonte, qui ne partent pas de la charitε habit uelle fuso sent produlis par la cupidite, & qu' iis sustent pareo

si sequent det pecties . .. Remar queet qu'on ne dit pax

, de la charitE tibi uelis. Les cent Eveque, uous estieto de nombre, qui ont signe ces Explications, et olentis done sors qu il sussit mur ne pas tomber dans la condemnarion . d' admetire dans les pec heurs qui mi per- , du la charite habit uelle, des mouoemens de la volonte, qui ne seient pas produit paria cupidite, maiς par unuis charite commencce, cu comme parte Berti. par lagra-- ee a Melle non ivllii ante ; de de reconnoli re que ces, , mouvemens de ces aftions ne soni potnt des pectis , - mais qu'elles sent bonnes a tous egares , meme par, , rappoti a la fin derni re . quoiqu' elles ne solent pasis meritot res de la vie sternelle. Tria tamen hoc in loco breviter animadverto, scili et Episcopum istium Antisti orensem suas te unum ex Appeia iamibus ; me autem Constitutionem Uulae uisus ea, qua

decet, reverentia recipere, eamdemque probare. Alterum,

eumdem Episcopuna in ceteris capitibus ad Jansentanam, aut Questellianam destrinam pertinentibus , erroris insimulatum ab ipso Antistite Senone usi, sese naviter sapienterque purgasse ἰ atque adversarium suurn ad incitas rede- pille. eidem errores obiecille vicissim plurimos . atque E-

i ii totis Archiepiscopi Turonensis evidenter demon: ita illa ae doctrinam illam defendi , 3uae traditur in Instruct ne Pastorali de Ix titio chrisei ira nurus Arctiiepiscopi; de qua

In tincti De dicam paullo inferius . Tertium . nulli bi meas terere actus fidei , spei. timaris, de moralium quoque virtutum produci a cupiditate, si non prax :ant a Cirι- rate iuchoata; sed hane duntaxat requirere ad hoc . ut a- Eta , qui boni sunt quoad ollicium , neque a cupiditate oriuntur . neque ab ua inficiuatur & maculantur, sint bis i spectata etiam circum fantia ultimi finis quamquam si caritatis inchoatae nomen accipe aliar , ut Centum Episcopi explicarunt . 3ro quali et Pona quemlibet bonum actum a caritate proiiciici pei spicua res sat, ac per

se manuella. Qui iriam vero nu tr commemoravi honorum operum rectitudine in ex circumstantia ultimi finis repetundam ;dilium superius, ae dem on iratum est tona. I. Tnd. pag. 3 o. praelaudat 35 Centum cia iliarum Episcopos di irinam

nostram de rei tendis aetionibu et deliberati: in Deum in prae laudatis Explicaticuistis trauidi 'e I 'obligation in-- quiunt γ de rapta iter a Dieu toutes ses ait totis rensem mee dans te premior eruceri, iat parti e du culte, que , nsus devons au si ura in E ille . & de la gloire . que, , nous i mines oblistet de tui rendre . La di itine qui

Hae domina Centum Episcoporum supposta , qua omnes thumanae a fiones in Deum referendae ei te dicuntur, evidens eli actiones complures, qux neque a caritate ha

hisuali sunt . idest, bona op ra quae ciliciuntur a peccat re neque procedunt a cui itare Gin inaure , sed vel a pratia ac rasi praemovente. cuiusmodi sunt a ius fidei, timoris, de spei, quibus ad iustificationem disponitur; vel

ab amore aliquo naturali, de honesto . ut eleemosyna pauperibus distributa, honor parentibuς exhibitus, & cetera moralium virtutum ossicia : haec, inquam , opera bona ,& laudabilia esse , si considerentur in se , si principium

unde profluunt. si finis proximuς . si illorum attendatur obj m ; ideoque refle proscripturia suill e articulum 3 Baii, & damnatam propositionem 4 . Quesnellii, ut prilixe declaravi in Vindiciis ιρm. r. me. I seq. Verum

s lixe eadem opera ad Deum Ordinata itim, redie dicuntur opera caritatis; si ad Deum non sint ordinata , sed ad creaturam , recte dicuntur ratione finis opera cupidita

iis: quoniam si amor creaturae ad creatorem reseratur. Gujam eupiditas. sed earitas erit; & cum propter se amatur creatura . tunc est eviditas , non earitas et atque ita mus Hipit seriptura nisi caritatem, nee eul 1 msi eupiditatem, O is modo informat mores seminum. Percipiunt, opinor,

nit. cap. 7. ω m. q. de Doctri cisibilana rv. ro. in Io .etiam S. Doctor declarat a se caritatem vocari mo

tum 'an mi ad fruendum Deo ρ opter ipsum , dc se atque

proximo propter Deum: Cupiditatem autem motum animi od si uendum se de proximo, de quolibet corpore ne et pr pter Deum. inam rem asserentibus nobis non esse om nem amorem creaturae rationalis caritatem habitualem uescti ditatem habitualem , n ue a cupiitate corrumpi quidquid non proficiscitur a carratate : nihilotamen minus ne

cellum Ale. ut actiones omnes numa ae cum deli ratio ne perari fiant pro De . atque in ipsum earitate re ferantur. consenserunt Centum Episcopi, consensit ipsa Mnonensium Antilles, qui una cum aliis praelaueatas Exaptisutio nos approbavit. Quare postea mutata Sententia me estellianis aecenset, imo non rne tantum, sed Centum forentissimae Nationis suae Praesules, atque cum iis semet.

pium, immemor ab iis, a se quoque, Au res praedictam sententiam impugnantes redargui quod numquam a me factum memini γ nigro praefixo theta, ac nota tem ritalis Dixi, mutata furentia: sed forte meliuς dicendum eiarat, maxima praedecessoribus suis, de universiis dioecesios suae Parochi; irrogata iniuria. Eni invero sententia deoperibuς deliberatis in Deum reserendis δc a centum Episcopis anno i ro. fuit, ut diximus. splendidissime continendata & antea, anno nimirum 1638. & 39. tradita ab aliis Episcopis. qui Apologiam Creusarum proscripserunt. H rum Episcoporum Censurae in unum collectae iuere volumen, cui titulust is Recue ii des principales censures desse ArchevEques & Eveques de France, contre te livre in si tituler Apologie mur Ies Casu, es, contre les calomni s., διιJau emisses . publie en 3637. is Sunt eaedem Censuraenum. xii t. oarumque nonnullas laudavi differt. 3. Vindici cap. l. n. 8. Priorem autem tenet locum Censura Archiepi.

seopi Senonentis Ludovici Henrici de Gondrin, emus mentionem sedi suTrius eapite 3. num. r. In hac Archiepist pi Senonensis Censura tit. De omnibus ectio ius moris ire Deum referendis, praemittuntur verba A Dgiae pag. I 67. Nils n'ont a nous debiter que les erre ure da celix quio riennent polir maxime crue les thretiens dolvent en to

se action veriueu se , si elle n' eit commandee par la eli , , rite . nous napproavons mini ces erreuri. - inde Cens irae haec verba sequuntur num. 3. Hie proposito quatenus erroris aec sat fauetissimum doctrinam, qua chriutauis mnibus praeceptum ritur , ut a lux omues suos ad mi h mrem, attiι cilicet vel virtute. referant . temeraris, o DLDO, Patribus. S. Thomae, o clarissimis Theolosiae Doli ribus tu tirio a , qui in his S. Paulii verbis , Omnia vestra in caritate fiant ; O in illi, item, Sive manducatis, sive bibitis. sive quid aliud agitis, omnia in Dei gloriam M

ite . Verum praeceptum emper agMismael, quod vivari si- aliquo peccato et ea mortali et et ientali non possit. Hane CLArchiepiscopi de Gondrin Censuram confirmavit, ut Pr monui Inus t. ι p. s. provincialis synoduς Senonentis quae

habita tuit anno io . die undecima Maii. Eodem S. nonensi Archiepiscopo de Condrin iubente editus suit. cunctisque di elis sua fidelibus traditus catechismus, in quo legitur: - ue taut ii latre mut at mer Dieu, comis me it nous te comande R. I i ta at songo lavvent ari tui, se pla ire a parier. & a retendre parier de tui. tio tui rapparier i tes ses affections, ses pen ces Sc ses a-

ctions: ce qu'on ne sauroit ometire sam quelque -- che. Idem catechismus typis iterum proe usus fuit mandante Senonensi, qui proxime Languetium praecessit. Archiepiscopo D. De Cha digna anno I 729.

Did ergo Lan uetius λ Doctrinam illam de actionibuet

in Deum reserendis . prout exprimitur a praedecelsore suci De Gombin, dc in praelaudato catechismo. in . sua Palio. rati p. a. pag. 888. anathematizavit atque proscripsit. &catechismum illum inhibuit, pluribus dioeces eos tuae Parochis vulgata epitiola conquerentibus de interdiEla ex do. Eirina , quam praetedentes Archiepiscopi. Provinciae syn dus, & catechismus ipse tradiderant, dc quae omnium parvulorum quoque ore praedicabatur. Hi ne in I anguetium

invehitur pap. 23. sextae Epistolae Anti si odorensis Antillet

se declare . que te persilie dans la doctrine des iamri de

58쪽

Nequaquam diuturni horam duorum Episeoponi in disisdii arbitrum me eonstituor sed λc unum inde, quod etia Dertissimum, intero, meam de actionibus cunctis in Deum aesu, seu virtute, reterendis sententiam ab Episcopis mnibus, qui reprobarunt Caseidamm A Iosiam, a Cem tum Episeopis, qui Constitutionem unanimiter Meeperunt, ab ipsemet inter istas connumerato. ab elux in Cathiara Senonensi Praedecelsoribus, a synodo illius Provinciae, ab omnibus dice sis suae Parochis, in ea techismo, qui diu in eadem dioecesi obtinuit , suitque non semel typis editus, futile approbatam, di appellatam sanctis limam. orthod am . a Patribus, a K Thoma , at larillimis Theol is traditam, horumque Iudicio Apollo- litis institutionibus conisnam; eos vero, qui eamdem set

tentiam meam elle erroneam pronuntiant, non posse,

dicio Gallicanorum Praesulum, notam effugere temerita tis. Nullum itaque doctrinae ipsius fulei mentum ac robur tam modo vel ab Augustino, vel a Leone Magno, vel ab Angelim Praeceptore. vel a Clarii simiς Purpuratis id so, Bona. Norisio. vel a Scholaitiis Doctoribus plurimis r quando glorioras numerus tot Episcoporum Galliae, di ipse quoque advertariusi coataeus in dorum Comitiis . me tutatur ac protrait.

Praeterea affirmanti Episcopo Antissiodorens se non disi dere a doctrina Instructionis Pastoralis/Jussitis Che, stans Archiepiscopi Turonensis, ita Se nentis Praesul Lan

M lude de seu M. Ie Cardinal de Rohan, di de Husi eum

QuidDid igitor sentias de Instructisua Pastorali Are hiemsem Turonensis , vulgo De I eurs, evanuit de illa apud Emmentissimum ordinalem Rhotomagensem, aliosque Antii utes, Ioeoncepta suspicio, ubi epistola quadam lua declaravit propositiones Quesnellianas tuasse aure proscriptas, notasque & eensuras eis instillas congruere Limpliciti naturali earumdem pri sitionum sensuit Constitutionem vero Unigenitus tamquam iudicium totius Eceleliae erematicum , cui fideles omnes teneantur dem ille obtem Care . se rerereri, semperque reveritum eile declaravit. i declaratione contentus Archiepiscopus Senonentis quaerit. an idem , quod Turonent ἰς Praesul, pollit de se ipso Antissiodori Episcopus affirmare; nullum . ii affirmet, H ter utrumque futurum fore discrimen, ted unionem in eadem fide, atque in eadem decretorum ad fidem spe laotium acceptatione ἰ daturum ea protes fatione illum is a l' liis entiere la eon lation de volt reum avec elle dans,, Ia meme seu, & la mε me acceptation de ses decretes,, qui contement la soΥ . .

Quid erso in me furit Praesul egregius, dum libro x . Theolog. diis lin. per omnes adversus Batum, Jan senium.& Qaesaellium latas ab Apostolica Sede Constitutiones dissiturrendo . illarum aequitatem propugno. cavillationes adversariorum refello, pro certitudine ac tirmitate iudicii Pontificum Romanorum acerrime pugno, omniaque illintum decreta, quod Insimulator ipse fatetur, debita pros xor vetieratione Z Illud propterea, quod de Turonuntis 'raesulis doctrina tulit Languetiuς . de propugnata a me

sententia suit Censiorium iudicium Eminentilluni Ioachimi latii, qui licet Medisti tum partibus esset addictus, libratis tamen scriptis meis Theologicis ita de me prouun-ciavit: , , Per pastare allaCensura contro it P. Beni, dii b, , per la prima cosa non potersi avere per sol ito degli,, errori ai Giansenio, se si data una sola occhiatanel ii. ,. ne des di lui tomo 3. de Gratia, dove porta tu ite le, , sue proposaiont, che in quello tomo ditende, e si ve. dra. chedalia seis agesima seconda lino ait' in tuapes ima, , quarta non fa altis, che impugnare Baio, Quem ello, is c Gian senio, infernandovi aneora rinia stibilita de'R is mani Ponteiici ne Fatti dogmatici: u che E segno Perti Thecl. Tonti VII.

,, senio, ab nehὸ dogmatico . epercili non voglicino rito is noscere ehe gli errori murumati nelle e inque proposi se et ni di Gian senio sieno nei libro di questo autore ne lis di tui senio ouvio, e petb ii rid o quando lom si mH,, mina P Ereta Gian seniana. si Cardinalis mpientissimus, cujus Censurae fragmentum modo produxi. rebus sit exemptus humanis: manent tamen quae In meam defensionem conscriptit in Romanis Archiviis, ac penes Pontificem Maximum . quo iubente ipse , aliique Viri in Urbe doctissimi libros a me in lueem editos accurate diat genterque pervolutarunt, expenderunt. nulla e no

perstringendos, immo perutiles esse affirmarunt. Quos ideo cum Belatio commemorandos esse arbitror, ne quis em Senonenti Praesule eo procedat incrii tantiae, ut audeat aseserere vigilantis limum Ecclesiae Pallorem mei caussa i dulsisse, ut haeresis ubique terrarum grati aretur immunis. aut non vid ille ex excelso Sacerdotii culmine gladium e minus serientem , quem ille iactat se prospexisse e speciisla sua, venientem a lonpe. Inde iacula potius emittit putans eommorantem hominem in Italia perimere . neque Perpendent huc peri enire non posse exculsas a fracto arcu sagittas ; ac si perveniant. elypeum nobis esse ad retundendaς aeneum . quem ipse in ea uem officina pro Archi piscopo Turonenti procudit. Huius erga Apostolicam Sedem studiosis mi Praesulis Pastoralis instruetio edita anno i 749. undique sententiae nolitae cohaeret. Enimvero graι iam tonitituit in sanctaedile Aionis inspiratione, ae docet primum credendi affeEtum supponere aliquem divini amoris incitamentum, sive ut ille Gallico l uitur idiomate pas. 16. - quelque et lycel , . te du divin amour ., eamque statim rationem subiicit, , Car la volonte ne commente a se in voir veri Dim , ,. que quand elle commence a I' aimer. ., Quod verbis Augustini epi L Is'. ali xs 89. ad Hilarium cap. 2. num.

rmatque iidem, qua ad veram iustitiam disponimur. nil esse aliud, quam inchoatam sauhiae dilectionis exeitati nem M Un eommencement au motat de la lain te dii ,. et ion. Eadem ratiose de spe, quam nobis inserit divininus amor, Dertrallat: atque pag. χῖ. ad hune loquit ut modum : is Rien ne Muvant preparet les voles 1 la cliinis rite que la charite me me: la charite commente a la., charite habitante & 1 ulli fiante. ., Atque idem quod de fide. de spe concludit , cuias ahbas ne soni pa . inquit, ,. sans une es pece de commen cerinent de la salute dileis ilion. Haec de caritate, proculdubio ampliori accepta is sensu. pro qualibet boni cupiditate . seu voluntate M. na divinitul inspirata. De caritate enim, quae est amoeDei propter ipsum paulio inserius disseritur. & m. asi finitur illam esse ad iustifieationis gratiam obtinendam dispossitionem maxime necessariam, vel ut patrio sermone loquitur: is La plus indispensabie disposition. Id iludet

luculenter evincere. Ad memoriam revocat Clerum Galliaeanum declarasse temerarios esse , qui diatrinam illam o pugnant: quartum explicationum nullae Ure mittis inculiacat articulum; & doliis limi Bolluetii Meldensis Episcopi

proler t. explicatque pas. se q. dela catam libratamque sententiam , sanctum quidem este timorem Dei, neque hominem reddere hypocritam, sed ii ab amore segregetur, converIionem ium operari , neque penitus exclude. re voluntatem peccandi ; de quo autem amore loquatur . explicat pa proferens haec verba praelaudati Bolluetii in ira t. A dile Dei cap. 23. pag. 37. ,. I amour necessat re mur produlce une veritable p is nitence, n est pat tin amour disterent de l'amour deis charite . par te quot on aime Dieu pour tui ineme,

, & comme sin demieri . .. Alfiue haec est partis primae inliruttionis Archiepiscopi I uroneniis compendiaria synopiis. Altera enim pars ehristianae iustitiae notas. & characte.

res declarat. Quomodo amore Dei contrarius amor vinis

eatur, & per gradus sancta dile lio robullior evadens suia

peret delectationem Oppositam, explanat exemplo converiationis S. P. Augustini ex capite s. libri viii. Consessii num, eo modo, quo & nos explicavimus lib. H. cap. 8. sive tom. 3. pag. Syllema autem de duplici amore his verbis traditur ibidem p . ii 3. 4 Uesprit de Dieu nyis est que chariter I' est,it du monde n' eli que eupiditε. ,, Lepremier nous de livre de i' amour derepte de nous mε is mes, & de choses seni ibies, & nons attache 1 Diruia sevit te second nous porte 1 n' aimer que nous memes, & a chelelier nδtre boni eur dans la iovi ilance des bientis peris sable . il est impollible que deux espriis si contra iis res regnent ensem bie dans un me me coeur. Loqui Archiepiscopum de caritate de eupiditate in hominum corde regnantibus perspicuum est, quod moneo, ne rursus

insimuletur erroris pros ripti in vigesimo octavo Baji ar- leuis, vel in propolitione Queisellii quadragesimaquat-

In tertia Instrinionis parte , quae pertractat de serva da, augendaque luilitia, disseritur de gratia, quam Saer G a menta

59쪽

IN JOANNIS LANGUET IUDICIUM

menta effciunt. de dis ipseriam Sacramentorum. ae prae sertim de iis dispositionibus. quae r ninintur ad Saerae Coni unionis ire ventiam . pro illa, commendata , proba laque regula Sancti Francisci Salesii libro a. PHANHae eam G. circa eamdem Communionem semel in hebdomada percipibendam . Haud levis fortasse caulia haec fuerunt, ut Tur nensis Praesul Jansentanis accenseretur ab iis, qui invidi se nomine Iosuis mi traducunt Theologo; constituentessiatiam in sanctae dilectitonis inspiratione; eiusdem gratiae per i remmia delectationis ex Munt inconomiam , asamitionem seri item, ut caritas initialis in Sacramentorie nitentiae accedat, necessum csse Propugnant ; neque adi probant in iis, qui parum in virtute proficiunt. sumpti nem Euchari liae frequentissimam. Quid sentiat de his destrinae capitibuet Senonensis Antistes, non quaero; nec ignoro , quod attinet ad potiremum , cum ceteris illum

conuenire Episcopis, qui roscripserunt librum inscriptum,. IU Esprit de lese chris & oe t ' Eglis e fur la frequent, munion . ., Nam & ipse decantatum hoe Opus anno i s. oppositis animadversionibus ex itavit. Hoc unum amrmo . sim Im mesione es Araii Archiepiscopi Turonensis Iansenti dogmata non inveniuntur ex privsa; mistra in IN Gi, de Theolositis Aisciplinis callidus versutusque vitilitia tot illa expiscabitur: & si quaedam obscuriora in ea Meu rebant Iora Nisue, Quae aliquantulum commoverant animum Armandi Cardinalis Rot magensis, alii omnique Praesulum, tamen orthodoxe accepta fuere, ubi Auctor adremmotos animos sedandos declaravit a se Ioi. Quesne l. hi propositiones damnari, dc Gmstitutionem in reuiiust bita ij seipi reverentia: uitas igitur Rratio pollulant. xt si quid occurrit in libris meis pariter obscurum & am. si uum , ea tholico sensu dictun eredatur. dum ora animoque praedilias propositiones me condemnare profiteor , R Gnititutionem amplector. Ceterum si Archiepiscopus Turonensium impetitus fuit calamniantium libellis mnem quoque exsufflavit calumniam , tum inaremis litteris ad Eminem issimum Cardinalem Fridericum Hiero.

nymum de Rochel iucauit. tum in refutationa. N condemnatione libelli contra se editi. e scrip a anno 17 P.

N Italo quoque id mate, typisque Uunctis recusa an

Verum Ορος non est, ut a sapientissimo Turonen fi Archiepiscopo repetamus vi scias Augustiniani syllematis: quando 1dversarius ipse tanta nobis suppeditat munimenta, eum in iis . quae in antecellum edidit, tum etiam ex eius pia ea scripto traditi et elucubrationibus. Enimvero eodem anno, quo per trinxit Scripta nolira Censorio ea- amo. dAit quoque Epitiolam ad praecipuum adversarium Dum , Ani in iodorensem Episcopum, qua certas ad lan-

senian m digno leendos tradidit notas, cum doctrinis Augα-sjnensium mani et lo pMῖnantes. Nititur en an evincerem, laudatum Episcopuni labe Jan seni auae haereseos pollutum e te, quod tuera unus appellantium ad futurum Con

cilium.

Id vero nemo unus nobis audebit ciboicere, polleaquam libro i . de Thesia. dist. ι p. O 6. quantum ingenio istiet imbecillita a patiebatur . e Lo quidem p. o nimitate Apostolieae sciis 3udicii in Faciis δεῖ niat. ιις omni genere argumentotum p navi. non u ique alio scopo, & fine, ruani Contii tutiomem in se uitiis vindicanui. Quod unu in

ane ad omnem a me extur . Main inspici em erroris va

leret plurimum, tametsi dee lent mihi q aelibet alia prae s dia. Resti: li. ne enim aieb. ac Enanientis sirnu; Card. los

ehimun ta sui iux ies. Rec' d. de ion libri siue mei t. quod

is te te sue propolirioini clie in que.l tomo ditende , sis vedra che dalla secta gelimaseconda sino alli ori laete maia quarta ncm ii altro che impugnare naa , . Quesnello, a se Cian senio. insesnandovi ancora Pin: a iubilita de' Roma se ni Ponteiaci ny Fatii dogmatici; it cli' e segno eviis dente trirente escius o di qualisivogli. sospetio di Cian le-- nismo. essendo de' Gian senilii quali Ia Tellera. ed il,, loro rii ut O ii seu nere instantiar si i Papi nel Falto di

- potirioni di Gian senio, seno net libro di quelU Auti , , re, ne i di tui senso Ovvio, e perti si ii dono quando lo-- ro si nomina i Eresia Gian seniana. Auctor etiam Epistolae inscriptae mfnris Sorbonui ad Amisum Beliam, tanta praeditus animostate, ut Bibliothecam Jan uticam non debuisse proscribi. & libros potius nolitos censurae sul jiciendos esse contenderit, quamvis in eam i e inciderit

condemnationem, quam nobis 8precabatur, fateriar totam

demum controversiam de Jansentana haereti ad hane quaestionem tali se deductam. an in statim deliniendis cum ει mate conjunctis irreformabile sit Apostoli ae Sed is iudicium. Nequa enim sinquit contra celeberrimum quem eam Theolosum personatus ille, quem paullo superius commemoravi. Docior Sorbonicus Neque enim es , quinestat Coi Misor Mn eum Iosiae ante controversiam eo M. mum verri. xtruQ quinque pransitiones, quo ab Ereti Aamnatae sint. sensu, mera carot in Ians uti Γλὶ tiaram . regisnum omnium Tisiatas. - res Romani am ferme smis i. H mmm mombuis t. tu is hiasce factis Teia fiam errare non posse eonfirment . Et si vero non ausim ego assimare, I seniar os esse omnes quotquot trunt Romanum P titicem aliquando in do ille it Fatiis suisse obnoxium errori, nequa Antilansentanos tunctos pro illa immobilis & irreio abuta certitudinis, absque ulla controversa in rebus ad fidem moresque spectanti et tribuendae sum vino Ecclesiae rectori, amplitudine . seu ad illiusmodi saeta extentione pugnare: 'ter quod non somel Theologos, & quidem Apostolicae Sedi addictissimo: . audierim asserentes ignotari a se, quomodo ad hane a. Factis desinaticis quaestionem reserenda non si ea , quis de Honorii primi Miliolix, olim de haeres Mono the leti in suspectis, magna contentione agitatur: in qua omnes no runt, pon Ioannem de Turrecremata S. R. E. Cardunalem doctissimum tib. a. de Εαι cap. 93. Venerabilem

37. post responsiones alias hane tradere: ,, Patres VL M H nodi danina e qaidem Honorium . sed ex falsa i om. tuuis, ac prornde tu eo iudicio errass. . Quareris euio, verba sunt ei antissimi Scriptoris Coauroversiarum is christianae fidei Aenex is Costilium i itimo no positi errare , ut neque erravit hoc extum , in dogmatibus tritis rimis udo . tamen errare potes tua quaestim inis LM; si de qua summi Viri doctrina . quam nuper varia suerim Romanore in Consultorum judicia, qua oppostiones, quae responsa . quae nondum diI nictae aut aversiones, puto eruditoriam virorum latere neminem: Eta. ineram. non ausim ego affirmare ad hoc unum totam de s senis controversiam eo fuisse deductam. an Leelesia in Finis detruar ιcis errare pollit, S e te tamquam Jansentanos tr 1. ducti os id aiserentes; ac sertasse vari am quaellionam haud neteilaria permixtio praecipuam, certisque limitibus coarctandam cor troversiam reddidit magis obscuram , atque implieatam: nihili tamen inanus evidentissima res est, neminem polle Jansentanae haeres rus insmutari, modo Constitutionein inimitus recipiat. atuue statuat, di demonstrare adnatatur . in ea promulganda, ac proponenda M libuet, erirem nullum irrepere potuisse in Pinuisicem Maximum; id Languetio a Iereme ubi latetur Archiepist pum Tuton sem a se amovisse omnem Jan laniani erro. xis sui picionem . atque ad illum imitandum hortatur Antillio ensem Episcopum : id tradente minentissimo Casedinali Belutio. ubi protulit iubente BENEDicio XIV. suum de libris notitis iudici m ; id a a super faWate eum nostris reliquis adversariis, qui iub larva Doctoris Sol ni ei pro indemnitate Bibliotheca Jati senistaca irrito conatu.

de intelici eventu certavit.

Repetat modo . precor, obtestorque lectorem candidum atque ingenuum, quae a me lib. i . praecita: is quinto dc sexto capitibus de Romanoruin Pontificum in Fumi λε- malicis deliri tendis certissimo si missimoque judicio conseri pli : iis enim perte iis spero loro ut qui quis de mel attenus sententuim protulit iniquissimam . quem si tensn: e ad Apostolica: Sedis tribuuat patior accus, torem, ludacem nou revereor, ita stimulante conscientia iudicium haud aeque libratum revocet & retractet. Si Iansen ii rum tenera & nota eli, in Factiς cum dogmate coniuncti . sive in alicujus libri definiendo. vel proscribendo sensu, auctoritatem Romani Pontificis, judiciique eius firmitudinem deprimere, atque oppugnare; si huc demum tendit universa catholicorum eum novis d malitiis controversia; quo iure Galliarum Archiepiscopus nobas pugnantibus pro illa Gesoritate ae firmitudine teterrimum probro illimumque si isma conatur inurere Quamquam vereor, ne Galliani ni Theologi. ae Praesules hune Janie nianae fa tionis characterem irrideant; quum eos inter exiliant complures. qui nedum in Factis. sed in dogmatibu quoque . interdum talli Romanae Ecclesiae Pallores eii itimant, aut certis finibus ita illorum τουν ci eum ibunt, ut hanc pigmentis & verborum iu co potius tendant, qtiam proierant in aspelluna. Qui vero iner rantes commonstrare striduit ev tidie rua Gallicanae feri saeuo iri M. Opere procuto odii anno 1747. a me ipso, ut priores ostendunt paginx , commendatur quam maxime: idque pariter sententiae hac in re noti r.e alterum eat muniinentum . Sed reliquas Jansent Imi notas a Languetioeliata Epiti a traditas persequamur. Alteram Baianismi R IMIenismi notam adversatio suo Languetius his verbis impingit: Ne vois se pa; dans etso i et tres que uous ave L tigneeς, que uous y adopter e - , , prel sement ce d me favori de incnei, aptes Baiuς &- jansenius, si s vent oc si exprellement condamae: daasis era novateum, qui est la ciet de tout te siti Eme e o tonse de lanianis me, qu' ii ny a que detix amεανι, lari charitε ia cupitie s ea sorte que tout ce qui ne vient, pas de la charite, au molns commentee, vient de lais cupidi te Hujus basis, cui tota Ian senismi mutuna

haeret, ita pravitatem detestit in sua prima IUtiturisve P sorati adita Sumsona Valendit Ianuariis anno a d uo avshm propostionum in pluribtii ex eis adore t .sue caruate nec Derem, nee re telo n.m esse , numni esse ζUM M m. ipsam quoque . quae ιυν exhibetur, obis euuam esse meram by ι risim; AL:- Milesia , quae morra hos mavi-

60쪽

habitualis ex proprio virtutum a carit- metiarum moti se , no Bosere rationem meriti: Eadem ratione damnantia

.n authone R sexionum Moralium hae duae propositiones Non sunt nila duo amores, unde volitiones & actiones renes notirae nascuntur; amor . qui omnia agit m pter Deum, quemque Deus remuneratur & amor, quo

nos i s & mundum diligimus, qui quod ad Deum re--endum est . non reteri. & propter tam ipsum sit m lus. Q. Cupiditas, aut caritas , usum sensuum bonum . vel malum laciunt. Harum , iuguluna, duarum preposti nummus est Caramalis m=- AEuendam est, etiam edes hoeso tris sirimam to ni auctore damnatam. Sed enim. te9ne popositio ιο prosatis Avithoribus esua in auis Due. ρ ρ π aequivocatiomem voci Α- moris Dei a fixam. ιχα isia in Aue stim, in exiguo Auis horum numero subhiae generaliter fumittiν pre onsul M

tmtantare, pro Meni amore bonit U Doeius tua Doctor Amu cum dis pnnes' o unoscit, O in Hecatoribus, in quia lus domisar in cupiditas, quasdam a times Mnar, in tu ἐν si is in Milus quaedam H istae opera . qua iace ea di νι guntur quam imago Dei hominum omnium animis ι-τffa Mi - unctam halet. Gmm. in adishore Refiaximum moraliam mearidum Amoris saepe degerminatur Mee Cari tatis, qua Iaram usum nosi um non est tam potentis An .cationis. Secundum alias inius 'mysm. est absque caritate nullum est o a bonam, totum est peccatum. ipsa etiam praestita legio dientia non est nisi hypocrisis; ex e eonficμ

bonum , o is desium actiones. etiam qua laudem meren- ur, tomidem ego pereata . Hacterius Suessionensis , deinde

Senonensis Antistes Languet. Uni riam hane de pravo sensu systematis duorum morvira doctrinam a sapienti Ilim, Prasule traditam ample-Huntur Amstinenses Theologi , quorum unus, & quidem is mensis , nobisque per omnia e sentiens Pase palam illam In titustonem eum duabus aliis in Latinum e Galli eo sermone anno 1719. eonvertit, & Lovanti in i cem edi curavit. Sed ne mentio fiat ceterorum, nonne eadem ego setipsi dissert. I. Apologetici operis eam r. Pertractans de sensu Baiani articuli trigesimi octavi dio ne eadem prorsus de propolitione 4 inelli Noctua

semel iterumque declaravi Curitatis vocabulum ab Augustino, Ac a nobis accipi cxtenumero, & praesertim in de nitione gratiae sagulos actus horras m eatentis, pro ιμ- - mare . 'm a rare bonν ἰ Annon initio inlaudataedua et lationis letipsimus co Sh ubicumque sedem re- , gnumque non tenet amor νvnificam, ita praeest eupidi- , tas noxia. ut sibi subiiciat actus omnes creaturae ratio. is naias, eosque iubeat , regat, ac moretur; quidquidia taetet peccator nondum 1 .illic Ius, utpote profectum a se radice vitio ae cupiditatis , erit peccatum de inquina- is mentum: atque ita, licet Spiritu Sancto movente. αδε nondum inhabitante , timorem concipiat, perpendatis peccatorum suorum I pitudinem , in spem veniae eri- ,, gatur, di etiam per inus initialis amoris . impertehii,, nee praedominautis, ad gratiam in Sacramento obtinen. is dam sese disponat; attamen haec omnia erant damnabis is lis cupiditatis esse bis . hujusque contubernio. alque ii , , fluxu corrupta. At qui non execratur haereti stin hane, is perniciosa an, horreno illimamque doctrinam ex qua maniis testillima consecutione deducitur. quidquid fit a peccatoreia peccatum esse, timorem quoque, spem , detestationem

,, peccati, attritionem serviletri , necnon actum caritatis perfectae atque imperi e tae. o Hisce Uerbis reiicitur ne duorum amorum principium , quatenus Inde conficitur . peccatores sub regno cupiditatis nullum exercere opus bonum Reiicitur utique , & maiori, quam Languetius f eiat absit tamen invidia verbo emphasi atque perspicuitate. De caritate itidem, bc de cupiditate minime prae dominantibus paullo poli meam ad hunc plane modum

mentem deelato b Falsissimum est , mra omnia .

,, quae non proveniunt a caritate aminii, sive persena , is sive imperiecta. oriri ex cupiditate .uiola, ae proinde in ex caussa , ae principio in eadem opera influentet eo

is rumpi, & infici. ita, ut late insecus, re quoad substania tiam suam , qpoad proximum pro'iumque obiectum is sint prohibita, sint flagitiosa, sint damnavitia. En -

., vero . ut Paullo antea diectam . nullus ratione praediis tus dilturus est unquam . ex lupiditate vitiola deti v is re inicia moralium virtutum, & peccata esse actuς Fe- is talis, quos in parentes exerceut filii iamilias, sebsidia, ouae indigentibus viri misericordes impendunt, excubias ,, α vigilias civium p ineolumitate patriae, studium ho- , ne statis, abominationem dedecoris, ae turpitudinis, s

.. hitis euram, aliaque id gentri quae non exactuali pio

., te, sed ex naturae ius vive tu ex humanarum Iesum N, is seripto , & ex omnium gentiun. consuetudine. cum a , , Malibus, tum etiam ab iis . qui Me sunt destituti, saeis penumero emciuntur. Num quad enim vitiosa eupiditas,. dicenda est lex naturae a Deo singulorum cordibus uiscitis, , maρ numquid vitinia cupiditas amor honeliatis ae pro

., bitatis numquid vitiola cupiditas ius & necessiodo ., gentium universarum Atiise haec , libris nolitis ita is arum Quaelliotium, ut prolixa illa Apylogia demo

stratum est, cohaerentia, & quae ue Cantatis vocabulo ab Augustino, nobisque pro bona voluntate, seu pro cupidi- ate boni , quae provenit singula bona opera , in ampliorasgni itione usurpato , quemadmodum a MN. 4- cat. I. necnon ut illa quoque Iucubratiuncula olfendimus. illam totius Jansentani erroris balim a nobis eodem impetu . iisdemque cuniculis , ae a Languetio , iubverti nemo , quamvis obtusi ingenii sit. rudisque minervae, peripicue evident ue non percipit. Quamobrem , iudRe ipsumed adversatio. a Iansentano syltemate distat toto cocto quod nos, celerique sodales novin propugnant.

CAPUT IL

R Eliquas Iansentinae haeresis notas , quax in sua Epi,

stola praestantillimus Senonensis Praesul opponit Anisti modorenIi. quoniam ab illo minime nobiς Objiciuntur. di de iis insuper alibi pertractavimus , puto esse praete mi Itendas. mavere tardioris ingenii aliquem potest ea quaestio, sit ne alia lansentanae Faesionis testera, Gratiae per se effectricia naturam conisi tuere in sanctae dei Hationis inlpita time, a qua delactario superetur opposita.

nee opus est, ut ita uia tepetantur. Sane inde constat ,

sextui a nobis reicientis gratiae enereiani in sancta dei ctatione superiori . per quam sal .a liaertate indifferentiae deleuatio eontraria vincitur & substernitur; &Iansenium delectationem. quae gradu excedit alteram i in v ncibilem invexiise , ineluciabilem , 5 quae libero voluntatis arbia trio vinculum in Aetat neces lilaeus. sola in eo permanente libertate lubentiae, quam coactio sola. 5e violentia. trahendo invitos, re reluctantes . interimit. Quid senserint maeclarissimi Theologi , O malis Noratius. Franciscus Macedo, Cardinalis Brancati uet de Laurea . Joannes Gon- IaleE de Albenda. Petrus Manso , aliique Thomitiae. Ec.Egidiani eomplures , ex praelaudata quarta diisertatione

poterit unusquisque deprehendere. Addam aut in prae-κtitia quaedaim Obvia. ει quae nemini obscura, vel ambisma sint. momenta, quibus traditum a nobis systema im mune tutillimumque .ignoscitur a qualibet censoria nota. Principio nonnullis celeberrimam conititutionem Unis

nitus temere sugillantibus , quasi quorumdam catholieorum sententias eadem Constitutio perstringeret. obflmeis

impudentia ora . atque obtrectantium calumnias compeia

seere & exsibilare liuduit Matii simus Pontifex Clem. XI. Constitutione PasHralis, edita anno t7IS. v. Kaleneas Septembris. In qua ad illorum cohibendam. fraenaa.damque licentiam . qui Augustinensum , vel Thomiit rum placita eum reprobatis Queisellii propositionibus vel inscie ter . vel iacylticiose eontundunt, ad hone loquitur modum : Praeterea ut pessima caussa irim patrocinium

concallent, praefataeque Constitutioni mo rem undecum . m.

vidiam sciant, se ab ea suscipienda retindari a mant . eo =uod jus cretur per illam damnari sententias arsae do

Hrιnas, quas insilues catholicorum se ae absque uua rem

Iura Meientis tenuerunt, ac tradidem ι. Cum tamen, ni

rum Wimcipes, quorum nomina pertinacis Da temere protendunt, quemadmouiam in ceteri illustriores Treusae sis plores fui in eo semper dux runt, ut ab Amst ira Dd. Aherem, id tenere . quia docere deberent: Mi ad illam seri pla Itia examinanda , is' emendaoda a rigerent, in ,

tam n eotiairca fidei reciperent, ubi non post fido se

sentire u eestim : Aι .emo eorum denique sententiam Daria erras Patri auctoritatem defendoex. Geterum in Me ipse, manserio iudicis consuetum ea ranianin morem non δεν ιi Munt ἔ uis enim ex eaως eos mali is eorram , ae nis di luere ut maeis tenebras, quam tu- , i vorare non daerensensentias tuas. ac Meirana , quas i se rum erroribas monos damnatis mclundunt , palam , in tibere in catholi iassetis, etiam is editam a nobis memoratam Cominiuti

smi veritatis. Haec Summus Eeclesiae Pontifex Clem nan Similia vero decreverunt Benedis tir XIII. Apollolieis litteris, qaarum initium est, Demissas Prem, dat in anno