장음표시 사용
171쪽
33 ici Tu R PRIMb. Res ignobilior &impersectior non potest producere nobiliorem effectum. Accidens est quid ignobilius.
REsPOND. Arriag. Neg. majorem, quia species impressa, & lumen gloriar, producit cognitionem,quae est nobilior, est enim actus,est quid Vitale, &c. Rursus quamvis res ignobilior uni-VOce agens, non possit nobiliorem producere essectum, idque tanquam causa principalis ; secus, si non agat uni voce, & agat tanquam causa instrumentalis, sufficitque continentia in virtutesne titulo aequalitatis in Entitate. INsTAT PRIMO Mastrius Disp. 7. n. 9O. Omnis universaliter causa debet esse persectior suo essectu, alias posset dici totum Universum,
esse a musca productum, nec ex causatione primae causae, argueretur infinita persectio in ipsa. RESPONDETu R. Non potest tribui Universi productio musicae, quia multa in Universo indi gent creari, quae non spectant ad muscam. Rursus, vel esset illa causa principalis, & hoc non, quia illa debet praecontinere in se perfectionem
effectus, quae praeconcinentia muscae, tam imperfecto enti non convenit e non etiam illa musica, cst causa instrumentalis, quia nec ad hoc ordinatur a natura, ut videlicet generet hominem, unde enim hoc colligis nec scitur aliunde, ad hoc illam esse assumptam a DEO, si autem causatur a causa prima,colligetur adhuc infinita perfectio in illa, quia colligetur ratio entis a se, ratio illimitati,&c. quae omnia nectunt socum infinitudinem ; nec D Eo tribui potest ratio causae instrumentalis , sed tantum causae principalis,adeoq; praecontentivae cffectus. INsTAT SECuNDo. Causa univoca habet in se esRctum , ut adaequatum in persectione suae potentiae, ergo causa aequivoca, si est im- pCrfectior univoca, non potest in se continere illum essectum, ut terminum suae potentiae ad
REsPONDET u R. Inprimis falsum esse, causam aequivocam esse imperfectiorem univoca, universaliter etiam hac perfectione Concessa, si causa univoca est contentiva essectus, causa aequivoca non poterit esse contentiva illius essectus, si sit causa instrumentalis, secus si sit causa principalis. IN sTAT TERTIO. Si forma causae aequivocae daret esse formaliter alicui, non potest dare esse persectius se ipsa , quia nemo dat, quod non habet, ergo nec essectiva. REsPONDET u R. Causa aequivoca principalis, non potest dare esse persectius se ipsa , s cus si sit Causa instrumentalis: aget enim in vi tute principalis, praecontinentis illum essectum. INsTATQu ARTO. Posset essectus productus saltem ab intellectu dividi in duos gradus
persectionis, in illum in quo convenit cum causa, α in illum in quo excedit causam. Hic secundus nequit a causa produci, quia nemo dat, quod nullo modo habet, essib erit improductum, quod est falsum. REsPONDET u R. In illo, in quo essectus
excedit causam , nequibit ille produci a causa aequivoca, tanquam caula principali. Ex eo autem, quod causa ita se habeat in operari, scutin esse , solum sequitur, quod causae aequivocae principaliter operanti, debeat convenire prae-
est imperfectius , di est causa aequivoca instruis mentalis ad productionem stibstantiae, non aliter est virtus & instrumentum, nisi quia accidens dicit entitatem, cum illo subordinationis ordine, & habitudine ad substantiam, cujus est
virtus ; ista autem subordinatio non auget virtutem activam accidentis, sicut nec perti ctiorem reddit ipsam encitatem,cum sit merus respectus,p-rumq; accidenti prodest, quod agat nomine substantiae, si vires ei actualiter non stippeditat ad agendum , quantum iussicit ad producti
nem substantiae. REsPONDET u R. ACcidens, esse virtutem substantiae, nec dicit habitudinem & subordinationem accidentis ad substantiam utCunque, sed subordinationem in linea agendi, adeoq; suae vi tutis operativae , acceptae ab illa subitantia , ut
agat substantiam se perfectiorem. Et haec quiadem subordinatio, non auget Virtutem, supponit tamen illam a substantia, cujus est virtus, acceptam , nec est illa virtus merus respectus , sed
fundamentum respectus, suppeditatque illi vires actualiter,non quidem de novo superadditas, sed inclusas in natura ipsius accidentis, quas ipsas accipit ab illa substantia, cujus virtus est Undὰ falsum est, nihil virtutis in accidens a substantia derivari, cujus substantiae illud accidens est virtus , quia derivatio illa, est ipsa acceptio entitatis , natae hoc praestare , di quod hoc praestare
non possit, non evincit argumentum.
Hinc si quaeratur : Quid sit, accidentia esse
virtutem substantiae , nihil aliud erit nis acet-
dentia habere cntitatem ordinatam a natura,
ut similem substantiam producant, ei substantiae , cujus sunt virtus , non indigendo aeq aliperfectione cum substantia produccnda, modo substantia , cujus illa accidentia sunt virtus, aequalem habeat persectionem. OBjici Tu R SECuNDO. Accidens non potest, tanquam principale agens, producere aliam substantiam. Ergo neque tanquam in
REsPoND. consormiter ad dicta, Accidens non potest habere in generatione substantiae rationem causae principalis , quia non potest habere ratione primo & per se intenti, respectit essectus, itidem primo & per se intenti, sed tam tum potest habere rationem secundarib intenti. Quod ipsum probatur,quia in generatione ignis,
ab alio igne , intendit natura primo α per so
172쪽
propagationem similis substantiae r si intendit primo & per se propagationem smilis substanatiar, intendit primo & per se substantiam generatam,quia propagata substantia similis, non est si
milis nisi substantiae. Cum ergo accidens, non
sit substantia, primo & per se in propagatione
smilis substantiae, intendi non potest,sed tantum cx secundaria intentionc,quia scili Cet intendens natura, primo Sc per se, propagationem similis substantiae, cum praevideret subjectum, in quo peragenda esset generatio substantiae ignis, non fore proximum & immediatum semper, providit illi vicarium,ad perficiendam generationem.
Unde, ut vides, hoc quod est primo de per se intendi, in quibusdam est similitudo in specie,
in quibusdam non ; ita tamen, ut omnia Conveniant in illa ratione communi ,l sicut aliud est sensitivum Rugitive , aliud Mugitive , omnia
ramen conveniunt, in ratione generica viventissensitivi. OBJ ICI Tu R TERTIO. Tale accidens immediate per modum instrumenti productivum
substantiarum δε operaretur illas propria Virtute,& non operaretur propria Yirtute; hoc autem implicat,non operaretur propria Virtute, ut supponitur, operaretur autem propria virtute,quia operaretur sibi identificata virtute. Et certc,s accidcns non operarctur propria & sibi identificata virtute, virtus illa supcraddita, vel esset substantia, vel accidens : si lubstantia, ergo adhuc immediate substantia substantiam produceret ; si autem illa virtus esset accidens, vel illa ipsa propria virtute Operaretur, Vel non propria , si propria, ergo & prius illud propria vita
tute operari potest, si autem non propria,dabitur processus in infinitum. R E s p o N D. I n hoc solo non operantur virtute propria Accidentia substantias, quia non
operantur Cum virtute, primo & per se intenta; operantur autem propria, hoc est, non superaddita virtute, sedentali proprio & improprio
non coalescit recta contradi Aio , adcoque nec infertur impossibilitas talis causalitatis. Dic ENDuM EsΤ SECuNDo. Descro etiamsiιbstantias immediate producι ab accidentibus. PROBATu R PRIMO directe Contra Mocialistas, negantes dari de facto accidens, quod producere possit immediate substantiam. Falsa est haec universalis. Nullum accidens de facto causat immediate substantiam, erg6 debet esse vera haec alia contradictoria: Aliquod accidens de facto causati immediate substantiam. Anicc. probatur. Actio substantiae est accidens per Modalistas,&de facto causat substantiam, Ergo universialis illa : Nullum accidens de facto causat immediate substantiam, falsa est, ex quo ulterius sic arguitur : Accidens, quod non estratum, potest esse ratio causandi & causalitas, ut Quo substantiae , & non obstante ratione
accidentis, potest immediate defacto influere in substantiam , ergo & accidenti rato , ratio
accidentis non ossiciet, quo minus de facto immediate, influat in substantiam. R Espo ND. Disparem esse Rationem, de
Actione, quia actio est ratio agendi, & id quo
cxercet vim suam causandi, substantia.
CONTRA id quod est ratio agendi, id per
quod exercci vim suam causandi substantia, non officit de facto rato accidenti , quo minus immediate agat in substantiam. Ergo nec officiet accidenti rato praecisa ratio accidentis, licci univcrsaliter a modis,uel quae sunt non sine
modo, non teneat consequentia, tamen vale quando convenitur in eadem ratione communi,
de qua est disceptatio. Et tamen ab oppositis
pro principio assumitur ipsa ratio accidentis, tanquam improportionatum quid ad agendum immediate in substantiam ; & certe sicut ablata actione , quae non est sine modo accidentali, non relinquitur ratio agendi, quam tamen aliunde constat debere dari, ita nisi tribuatur vis agendi substantias nomine substantiarum, reperibilis in accidentibus , non relinquetur
modus salvandi, quod sit productivum substantiarum , quod tamen dari constat, vel ex ipsa illarum productione. PROBA ΤuR SEcu NDo. Si non habent accidentia vim de facto producendi substantias, nomine & virtute substantiarum , quando ab igne A. generatur ignis B. in ligno aliquantulum remoto C ubi est C. vel est substantia ignis A, vel substantialis ejus virtus,vel aliquid acciden. tale : Non primum quia alias lignum C. non supponeretur esse remotum, vel si est etiam ignis illic A. ergo est in duplici loco adaequato, in suo, & in loco ligni C. remoto ; Non etiam s cundum , quia si esset illic aliquid substantiale, ignis A. esset virtus illius substantialis, haec illic non est. Quia virtus substantialis ignitiva, est identificata realiter ipsi met igni, sicut & aliae
virtutos suis principiis, potentiaeque animabus; de quamvis cssent distinctae realiter , non essent
transmissibiles, sed unibiles, non nis principio
suo, a quo per emanationem eduCuntur ; Non etiam tertium, quia haberetur intcntum, nempe ab accidentali virtute produci illam substan
Supponit hoc argumentum qir bd nihil op retur ibi, ubi non est, vel in se,uel in aliquo sui ;si autem est non nisi in aliquo sui, illic operatur, nonnisi in aliquo sui,cum in illo loco quoad se,
ita se habeat, ac si in rerum natura non esset,
quodsi in aliquo illo sui operatur, cum illud esse quid illius, non sit nisi accidens, hoc est calor, in illo accidenti, immediate operabitur ignem B. quod intendit Conclusio. PRO EA Tu R TERTIO Experientiis. PRIMAst Ex PERIEN Ti A de generatione posthumi. Quando generatur posthumus, vel infuit tunc
substantia Patris, vel non influit ; si non influit, ergo
173쪽
ergδ sola substantia matris, est causa illius, estq;
filius ille & non ex Patre, & licet verum sit, quod dicit recentior Suar. Substantiam Matris
assistere genito , quia tamen non sola mater concurrit, salvandus erit concursus alius principii substantialis, nempe Patris: si autem insuit in posthumum substantia Patris,uel influit in se, vel in aliquo sui: non in se ; supponitur enim mortuus , ergo in aliquo sui ; si in aliquo sui, vel est substantiale, vel accidentale ; non se stantiale , quia forma substantialis seminis ob
alterationem Cedere debet, omne autem aliud
substantiale, quod sit praeter materiam seminis,
fictilium est. Ergo Pater in aliquo sui, quod
est accidentale, operari debet. Quod autem adfert Pontius, in causas ci cum stantes generationem referri debere,ipsum Produci, corporis animati, & quod dicit, ab equo non generari immediate equum, sed tantum produci dispositiones, quae exigunt productionem animae equi; hoc etiam non satisfacit, quia sine necessitate ponit similem generationem equi, c. g. & hominis, cum utriusque animae productionem referat non in dationem existentiae ipsi formae, provenientem a generante, sed
in productionem aliunde , nonnisi ad exigentiam dispositionum, sed hoc etiam posito , non posset ostendere Pontius, quodnatust productivum immediatum substantiarum,non dando accidentibus vim immediate producendi substantias.
producto in remoto ligno , quae jam supra po
TERTI A EXPERIENTIA est, In generatione ranae, & aliorum ex putri, nulla potest
ostendi substantia , quae immediaxe influat,
quia non est substantia alius ranae vel verismis, ut clarum est, hoc enim ipso non generantur ex pulti, non etiam ipse DEus immediate influit, ut voluit Arriaga. Tum quia effectuum naturalium Causas naturales assignare debemus,
nec recurrere ad D E u M , si nihil obsteti nihil autem obest accidentibus, tribuere vim producendi substantias,cum id possibile esse,agnoscat ipse Arrias. Tum quia sequeretur, DEu M sp cialem esse patrem ranarum, quod ipsum probatur. Ideo respectu Filii aeterni, aeternus Pater Pater est, quia respectu Filii nullum aliud principium substantiale generativum concurrit, α ipsa ejus productio , nativitas est , eo quod
nativitas sit generatio viventium , hoc autem totum verificaretur de genitis ex putri. Ut robur hujus argumenti pensetur, inquirendum estiquae nam sit causa genitorum ex putri , eaque Principalis 3 REspo NDENT aliqui r Genitorum ex putri , causam principalem esse speciem & natu
CONTRA erit, quia species ranarum, vel
est ratio abstracta, ut sic ranarum,&haec utpotε
formalitas Metaphysica, non potest habere rationem causae Physicae, vel est non aliud, quam omnes individuae ranae convenientes in praedicato ranae. Ergo si species, seu omnia individua, sunt causa illius ranae, etiam illa rana genita, utpotὶ aliquod individuum, erit causa sui ipsius. R Espo NDENT alii. Causam principalem genitorum ex putri, esse aliquod individuum indeterminatum, possibiliter praeexistens. Undo prima rana habebat causam principalem aliam, quae possibiliter praeextitisset, & haec aliam, si producta fuisset: & quia infinitae stat, non deveniretur , quin alia aliam causam principalem habere possit; quamvis autem rei indeterminatae & non existenti, non debeat tribui effectio rei determinatae, si in aliquo sui non existat, s cus tamen si existat in aliquo sui, nempὰ in vicariis accidentibus, nec frustra dabitur ei virtus, quod nunquam existet, quia dantur etiam gratiae sufficientes ad meritum, quod existere poGset, nunquam extiturum est. Nec sequetur, quod nullae sint dandae causae aequivocae . si etiam ex putri genito habeant suam causam primcipalem , vere enim adhuc erit causa aequivoca DEus, respectu Creaturarum, lux respectu caloris, materia tes pectu formae. CONTRA erit. Tum quia accipio, omnes ranas possibiles, aede singulis simul tamen,nulla excepta, quaero , an singulae habeant causam aliam, & aliam ranam praeexistentem possibiluter, si non habent, non respondes ad difficultatem , universaliter enim quaeritur , Si habent. contra erit, in tota collectione entium ab alio devenire est ad unum, Quod non est ab alio, ut noscitur , dum demonstratur D E I existentia. Ergo & in tota possibilitate ranarum praeexustentium ab alio, devenire erit ad unam , quae non sit ab alia rana possibiliter praeexistente. Tum quia accipimus ranam B. genitam, virtus
illius productiva sunt accidentia, quae ipsa vel determinat sibi individuum , vel non d terminat et si determinat , Ergo immerito causa istorum dicitur aliquod indeterminatum individuum; si non determinat, hoc ipsum imis probabilissimum est , quomodo determinata
causatio, non sit determinati causantis, sicut d terminata scriptio, determinat sibi calamum. Tum quia respectu intellectus Divini non datur individuum vagum , circa objectum habens actionem determinatam 1 videbit ergo D E us ranam, cui illa virtus debeatur. RE spoNDENT alii. Quod genitorum ex putri , nulla sit causa principalis uni ca, sed causam aequivocam esse DEuM, Solem, &c. Ne inde sequitur, esse ranas specialiter filios Dει vel natas ex D Eo, non enim producuntur in similitudinem naturae; nec dicendum est,respeetii illarum DEuM aeque se habere, ac respectu hu
174쪽
manitatis Christi, quia respectu illius supplevit
concursum Patris, respectu autem ranarum nihil supplet, quia illud suppleri dicitur, quod est,
vel fuit, vel erit. Hinc non supplet Magister vices alius proscisoris, qui nec est, nec fuit, nec
erit, influxus autem causae univocae, erga ranas nec est, nec fuit, nec erit, eo quod nec ratio,
nec experientia, tribuat illis vim generandi sibi fimile. Unde , quia videmus generari ignem ab alio igne , si non ab igne, vel virtute ignis generetur ignis de novo, tunc supplet D Eus causalitatem ignis, estq; specialis illius causa: delicet ad DEuM recurrere, non sit Philosophicum,si alia causa assignari possis,jam autem causa univoca nulla potest assignari genitorum ex putri, hinc ad Solcin& ad DEuM, tanquam aucto
rem naturae, recurrendum erit, clim hoc tamen
stat, ut debeat virtus agendi tribui immediata, respectu substantiarum accidentibus. CONFIRMAT uR Conclusio, quando videmus duo concurrere, & duobus illis positis poni effectum, non positis non poni, caetcraque sunt paria, bene arguimus, utrumque illud esse causam, sed posito igne cum suo calore, videmus ponialium ignem, non posito non poni , & caetera sunt paria ; praecipuo in hoc, quia videmus solum calorem immediatε pallo conjunctum, sine conjunctione immediata ignis , alium ignem producere. Rursus pone impediri ignem , ne producat in se calorem,vel adhuc poterit naturalitur producere ignem,uel non poterit: si non poterit, praesumptio est, quod etiam calor illius
concurrat , sicut cum videmus unum equum pondus non trahere solum , trahere cum alio, praesumimus utrumq; trahere : si autem poterit causare alium ignem, contra erit , non potest
sine praevio calore passi, quidquam igniri. Ergo nec ignietur sine calore agentis.
3jic IT PRIMO recentior Suar. parit tes aliquas.
PRiMA PARiTAs est ι sola substantia potest
immediate recipere aliam substantiam, crgo &sola potest immediate aliam produccre. REsPOND. Negando Antec. concessimus enim competere id quantitati. Disparitas etiam in hoc est, quia materia non recipit ubi non est, nec causat, nisi intime unita: agens autem agit, etiam ubi prassens, quoad sebstantiam non est,
sed in aliquo nonnisi sui , quod aliquid illius,
non est aliud, nisi accidentia. SECuNDA PARIT A s. Unum accidens
potest immediate producere aliud, ergo& substantia aliam substantiam.
RESPOND. eadem qua supra disparitate nempe quia nullibi agit, accidens nisi ubi est, non debuit erg6 habere vicariam virtutem; jam autem substantia agit, ubi non est, debuit ergo illi provideri vicarium accidens. TERTIA DIs PARIT As posset esse, Virtus productiva entis spiritualis , debet esse spiritualis, ergo & productiva immediate substantiae, debet esse substantia. REsPOND. vi ejusdem medii termini probari posse,quod substantia non possit producere accidens,quia si productivum entis spiritualis debet esse spirituale, etiam productivum accidentis, deberet elle accidens. Quodsi dicas, non esso licitum argumentari ab exigentia unius estectiis, respective ad suam causam, ad exigentiam alius effectus, idem nos in prauenti dicemus. Quoad disparitatem attinet, vel antecedens procedit de substantia spirituali, & sc clarum est,debere spirituale illius esse principium, nam substantia spiritualis, non potest aliter produci, nisi virtute
Creativa, Virtus autem Creativa Connaturaliter
non potest tribui, nisi DEO, qui spiritualis est ;Si vero nomine entis spiritualis veniant operationes spirituales immanentes, illae etiam debent
esse a principio spirituali, quia a principio ab
intrinseco Operante.' Materiale autem non est ab intrinseco operativum spiritualium,extraheretur enim extra suam latitudinem tunc ni
teriale principium, sicut extraheretur, oculus si produceret auditionem. Si vero nomine entis spiritualis veniant alia accidentia, illa etiam non possunt produci ab ente materiali, quia si res materialis produceret rem spiritualem, singulae illius partes producerent totam rem spiritualem, cum illa Carens partibus, per partes produci non possit, consequenter darentur plures causae adaequatae unius rei , in eodem genere , quod naturaliter fieri non potest. Sed in adferenda hac disparitate commodius recurretur ad rationem Conclusionis, quia nec per rationem , nec per experientiam, constat, dari aliquam virtutem materialem, quae suppleat connaturalitcr defectum productivi spiritualis: Δ ratione autem & experientia constat, debuisse provideri a natura vim suppletivam substan
Procedit item argumentatio a faciliori ad dissicilius via affirmationis, nam dissicilius est, ut rcs materialis producat rem spiritualem, aqua illa & gradu spiritualitatis , & genere cntis distat, quam ut producat substantiam accidens matcriale , quod a substantia, nonnisi generuentis discernitur. ADDO, materiale illud productivum r. spiritualis, vel esset substantia, vel accidens : Non substantia, quia substantia,unius substantiae, non est vicaria : hinc lam propria virtute, deberecrem spiritualcm producere, x tamen hoc non
175쪽
posset, utpotὸ rem perfectiorem gradu : Non
etiam illud materiale productivum posset esse accidens, quia deberet in virtute substantiae spi titualis producere, virtutes autem suis princi palibus, saltem in gradu,deberet proportionari. Oas i ci T SEcu NDo idem. Quando accidentia producerent substantiam, vel producerent illam te solis, aut simul, cum immediato concursu substantiae: non se solis,quia accidens, cum sit longe ignobilius substantia non continet in se virtute substantiam ι quodsi accidentia
producunt substantiam , cum immediato allus substantiae concursu, superfluus erit concursus accidentium , potiusque concursui substantiae,
tribuetiit illa productio. REspoNDETuR. Haec propositio : causa virtute continet effectum , nihil in re plus sonat, quam quod possit producere effectum i hinc
quando assumet Suar. pro probatione; Accidens non continet virtute substantiam, nihil probat, sensus enim rationis est,quod non possint accidentia causa re substantiam, quod ipsum probandum est, sufficietque ad maximum, quod causa principalis virtute contineat effectum , licet illum non contineat instrumentalis.
Di recte autem ad medium terminum dici potest, quod accidentia interdum simul produ cant cum substantia, interdum se sola substantiam, ut sit in generatione posthumi. Casu autem , quo utrunque hoc principium concurrat, non erit concursus superfluus accidentis , quia concursus cauta instrumentalis, agente princi pali, non est superfluus . Nec tribuetur soli substantiae productio, cum etiam accidentia in illorum absentia producant substantiam , quod ostendit inesse illis vim causandi. Illustrari hoe posset ex eommuniori Philosophia,ducta instanetia, speetes impressae provisae sunt a natura, quia interdum obj ectum est improportionatum, &interdum absens, sic etiam provisa sunt etiam substantiis accidentia, tanquam instrumenta, utoniam interdum est substantia absens,& unire non potest passo , mediis accidentibus agat. Porro hae species impcessae interdum concurrunt in praesentia & existentia objecti, ut dum videndo Petrum, intelligo Petrum, neq; tamen ex hoc supervacanee natura providit de speciebus intellectui ; sic cum in praesentia substantiae Dgunt, tanquam instrumenta, accidentia non supervacaneh a natura censenda sunt esse provisa. INsTAllis t emanatio caloris non fit per aliquid intermedium, ergo nee productio alius substantiae. REspoNo. disparitatem esse, quia haec emanatio non potest esse,nisi conjunctim in praesen tia ipsius substantia, generatio autem alius sub istantiae, hinc ad emanationem non debuetunt a natura provideri instiumenta.
Oajiciet TER Tio Arriag. Magis est pro
portionata substantia ignis cum altera substanistia ignis, quam calor igni. Ergis potiori jure
producit alium ignem, quam calor.
Ruspou D. Sily : potiori jure, supponat, pro principaliter, Concedo totum t proportio
etiam illa hindat nonnisi rationem caulae principalis, non autem excludet rationem cauta in
IN;ΤΑRi posskr pli tuo. Actio immed ata denegatur substantiis in substantias, vel propter eius persectionem,vel propter impersectionem: si propter imperfectionem , cum accidens sit imperfectius substantia , non poterit ei perfectior caulastas convenire ι si etiam propter
imperfectionem, tunc immediata actio D E Otribui non deberet. RΕsyoND. Negando Minotem. Non enim
propterea negatur concursus immediatus Iu
stantiis, in substantiarum productione , sed obrationes alias praetactas. De ob)ecto autem ipso discurrendo ; an concursus esse chivus immediatus, sit perfectior, an imperfectior, de hoc dici possit i Quod si sit immediatus concursus ex
defectu , non erit tunc immediatus concursus
persectio; Et sic non erit perfectio in DEO, per seipsum nonnisi facere miracula, si hanc vim,
Caeteroqui communicabilem creatutis, dispen
sare non posset. Et in moralibus non posse ha. bere famulos ignobile censetur ι Quod si sit
immediatus concutsius ob excellentiam princi palis, determinantis sibi nonnis modum immea diate concurrendi, ut DEus qui nonnisi immediate cum creaturis ad agendum concurrit, ta lis immediatio concursus, perfectionem adferet.
Hinc ulterius dici potest quod negatio imm diati eoncursus Iubstantiatum ad alias prodii tendas substantias, sit quaedam persectio , quia
proficiscitur, ex vi, subordinandi sibi alia. 1NsTAT S Ecu Nob Atriaga. Causa de bet continete formaliter vel eminenter esse- stum. Aecidens nullo modo ex his praecon tinet substantiam, non formaliter; quia non est formaliter substantia non eminenter, quia
non est peisectior. R E s y o-D. Majorem esse verum de sola causa principali, non autem de instrumentali. IusTΑr TELTio Oviedo i Opetari accidens in virtute substantiae,est operati cum substantia immediate operante,vel est operari tantum per suam entitatem i Non primum, quia jam suta stantia esset immediate operativa: Non secun dum quia aceidens, est imperfectius substantia. R E s p o N D. Operati accidens in virtute sub stantiae, est esse aeeidens a natura provisum, ut loco substantiae etiam absentis, operari possit, nee ἱmpersectio entitativa oscit ad hoc. Quanado autem idem urget, quod in generatione ania malium ex pulti non sit ulla substantia, in viris tute cujus illa animalia producantur , conse
176쪽
quenter quod nec illa accidentia concurrere in virtute alius substantiae possint , id etiam non convincit. Quia licci illa accidentia non concurrant in virtute a se distincta,quam mendicent accidentia a substantiis aliquibus, uni voce se habentibus, ad nata ex putri, sed concurrunt in virtute substantiae, hoc est , prout a natura provisae, seu potius D Eo auctore naturae, in bonum producendarum illarum substantiarum.
continuatur Solutio. Os j ici POTEsT QuARTo. Admittimus inroductione ignis duas causas ; principalem,oc est substantiam ignis generantis, de instrumentalem, hoc est accidentia, quo posito sic instituitur argumentum. Agentibus accidentibus, vel agit substantia tanquam Cauca principalis,vel non agit: Si non agit, Ergo totalis causa generationis alius ignis, erit solum accidens, Ergo ulterius causa illa principalis, non est causa, cum nulla illi tribuatur actio : si autem agit, ergo in absentia causae principalis, cum desit ejus influxus , aeque ad D EuM recurri debet, quod ut
evitaretur, vis accidentibus a nobis attributa est,
producendi substantias. Rursus si causa princi palis etiam pro sua parte agit, agit in illo genere musandi principaliter, vel immediate , vel mediate : si immediate, ergo immerito negamus substantias immediate agere ι si mediate, deberet agere mediantibus accidentibus, agere autem mediantibus accidentibus in gencre causandi principaliter non potest,quia alias illis non tantum ratio agendi instrumentalis, sed etiam principalis tribueretur,quod absurdum cst. R Espo NDET uR PRIMO, invertendo hoc argumentum de quocunque agente principali, comparate ad suum instrumenturn , sic v. g. quando Deus media gratia tanqua instrumento justificat hominem, vel agit in illa Justificatione, praeter id, quod est uti illa gratia tanquam instrumento, vel non agit: si non agit, Ergo non est causa principalis nostrae justificationis: contra Trident. , si autem agit, vel hoc facit im- mediate, vel mediate e si immediate, ergo immerito dicimus mediante nonnisi gratia justificari nos, si autem agit tunc DEus mediate, Ergo mediante gratia, exinde autem sequitur gratiam non fore instrumentum justificationis,
sed causam principalem. Idem proponi potest
de fabro, serra, tanquam instrumcnto utente.
REsPONDET uR, deinde Causam principalem agere tunc modo sibi proportionato agen di, causael principali debito, qui est, uti instrumento ut agat , & hic est ipsius influxus, sicut actio fabri in rasuras, est usus serrae a fabro,licet cum disparitate , quia serra est instrumentum Con)uncium,adeo, non movet nisi motum jam autem accidentia sunt instrumentum separa um,
quod movere potest non motum immediate a principali. Cujus ulterior ratio est, quia serra
est instrumentum ab extrinseco, calor autem ostinstrumentum ab intrinseco & cx natura sua.
In hoc fallitur imaginatio argumenti,quia putat debere esse condistinctam semper actionem principalis & instrumenti,quod non requiritur, nam si potest esse eadem actio Creaturae& DEI, cur non& eadcm instrumenti cum principali, si
sit instrumentum non conJunctum. Quarc autem in instrumento conjuncto, requiratur alia actio principalis, ratio cst. Quia de ratione conjuncti instrumenti est , ut nonnisi motum moveat, jam autem non motum moveret, si nulla interveniret actio principalis, quia autem accidentia, sunt instrumentum separatum , possunt
non mota moVere, adeoq; non requirere causa
litatem principalis, condistinctam a causalitat*instrumentalis, praecipue autem, quia actio instrumenti separati, imputatur nonnis principali, imputatione non solum morali, sed fundata, inprovidontia facta subsitantiis, a natura . Conferente illis instrumenta in bonii productionis,alsarum substantiatu. Hinc in generatione ex putri,
nullus suppletur desectus causae principalis,quia illic nulla intcrvcnit causa principalis uni voca, α posito, quod sit aliqua, ex eo suppleri diceretur, quia suppleretur ille usus instrumenti, quidcbetur causae principali, hic suppleri non indiget, quia cum illa accidentia sint instrumentum
separatum, poterunt agere non mota immediate a substantia, idq; ideo, quia sunt instrumenta
non conjuncta, quibus est a natura tributa vis,
ut etiam in absentia substantiae , in similitudinem substantiae operentur : Non ergo in absentia substantiae a DEo suppletur ullus defectus. Et etiamsi causa principalis mediantibus accidentibus exerceat suain caussilitatem, non sequetur sola accidentia csIe causam,quia duarum causarum, ut dixi, potest esse causalitas ea scio, quod magis proccisit de causa principali, comparata ad instrumentalem , cum agere per instrumcntum immediate, sit agere in aliquo sui, nec unquam derivabitur in causam instrumentalem ratio causae principalis, quia non providetur causa principalis in bonum instrumenti, ut agat ubi non est instrumentum, sed c Converso.
INsTAT P R i M o Mastrius. Perfectior est influxus causae principalis, quam instrumentalis, sicut causa principalis , est persectior instrumentali. Ergo idem simpliciter influxus, erit perfectior & imperfectior.
REsPONDET ui , totam majoritatem, per
fectionis influxus causae principalis, in hoc stare,
quia hoc ipsum, quod possit in hibstantiam influere,accidens habet sibi communicatum a su stantia, cuJus nomine agit ; sed hoc potest stara cum hoc , ut cadem sit actio causae principalis& instrumentariae separatim agente, & scut perfectior est influxus Dat in operationem cream
177쪽
turae, quam ipsius creaturae, hoc tamen non obstante, eadem actione agunt Deus & creatura,
ita & in praesenti. INsTAT SE cu NDo. Potest agere calor destructo igne, Ergo ille influxus non erit causis principalis, sed nonnisi instrumentalis.
REsPONDET u R, illum influxum fore causae principalis , non moventis quidem se motu suae entitatis, moventis tamen se in aliquo sui, hoc est instrumento.
INsTAT TERTIO. Unicuique quod se habet,ut Quod agcns, responder, ut Quo agens. Ergo si ignis solum agit per calorem , ut per
virtutem propriam, & haec virtus est sollim instrumentalis, hinC principalis causa in tantum aget, in quantum est causa cauta, quatenus scilicet producit accidens, quod postea producit
substantiam. REsPONDET u R. Concurrens DPus cum
creatura, est agens, ut Quod, nunquidnc actio illius est distincta ab actione creaturae realiter e agit ergo & hic causa principalis , non actione condistincta realiter , ab actione causae instrumentalis, sed ilIa ipsa a sepcndente, agitque ut Causae causa, non quomodocunque, sicut pater
est causa filii , qui postea evadit pater , sed ut
causa cauis, quae cum sit ignobilior effectu, ordinatur a natura, ut suppleat absentiam causis principalis, ejusque nomine agat.1 NsTAT Qu ARTO. Illud est principium
agendi actualiter, in quo passum formali ter assimilatur agenti, si est productio univoca, sed passum assimilatur in forma substantiali , non accidentali. Ergo. REsPONDET u R. illud est principium agendi actualiter, per modum causis principalis, in quo passum assimilatur, licet principio agendi instrumentaliter non debeat assimilari passum, sed suo principali. Accidens insuper, est causa
aequivoca subitantiae.1NsTAT Qui NTO. Exinde sequi, quod non
daretur aliquod accidens naturale,quod dicatur instrumentum conjunctum in causalitate , sed quodlibet esset insitrumentum separatum. REsPONDET u R. Datis separatis virtutibus instrumentalibus , dantur adhuc virtutes conjunctae, qualis virtus cst species ob)ecti transmissa per medium, quae nonnisi conjuncta agit, lux item nonnisi conjuncta illuminat. QuAndo autem videtur contentari Mastrius, si ponatur accidentis in substantiam concursus partialis , id ei concedi posset, modo non ex igat concursum distinctum ab actione causae instrumentalis, sicut non est distinctus concia sus D EI & creaturae, licet haec non in omnibus snt paria.
Osiici T Q ai NTb Pontius. Implicat quod ab imperscctiori possit immediate produci
persectius, tanquam a causa totali.
REspo ND. Negando causam instrumentalcm esse causam totalcm, hoc ipso enim, quia instrumentalis causa est , stipponit aliam, hoc est causim principalcm. Iam autem ac cidentia, sunt causa instrumentalis. Universaliter nonnisi corum effectuum, causadcbet esse aeque perfecta, quando effectus assimilatur causis, & ratio est, quia si causa , quae sibi assimilat effectum, non esset aeque perfecta,& assimilaret sibi essectum, & non assimilaret: assimilaret ut supponitur,non assimilaret autem, quia haec similitudo fundatur in unitate conia venientiae substantiarum. Quodsi causa non
esset aeque perfecta, quomodo haberet unitatem convenientiae substantialis cum effectu tSed quid si effectus dissimiletur causis, arguendumne quod causa sit aeque perfecta , vel perfectior effectu. Haec dissimilatio potest esse,
vel per excellum,uel per defectum; nam aequalitas dissimilitudinem in eo genere , in quo est aequalitas, non fundat: dissimilatio effectus petexCessum est, cum accidens producit substantiam: dissimilatio effectus per desectum est cum v. g. DEus producit hominem, ignis calorem rquando est dissimilatio effectus per defectum, praesupponitur semper perfectio major in causa, hocq; probat inductio, v. g. in D Eo producente
hominem, igne calorem, sole lucem &c. dc r
tio est , quia si non esset causa perfectior prae defectu dissimilato per defectum, & esset dissimilatus effectus per defectum, ut supponitur,& . non esset dissimilatus per desectum, quia des ctus est, per ordinem ad excessum. Ergo si cxcessus non est in causa, quomodo illi per desectum dissimilatur effectus, si autem sit dissimilatio per excessum,tunc causa debet esse ignobilior,quod ipsum etiam ostendit inductio : nam ignobilior est entitas naturalis intellectus, praesupernaturali dignitate in visione inclusa, igno- obilior species est materialis, prae specie impressa spirituali,quam etiam suo modo causat,&sic do reliquis : & ratio est, quia excessus effectus praecausa , salvari non posset, sine defectibilitato
causae, nihil enim esset quod excederetur. INsTAllis PRIMO. Ex eodem, quia accidentia illa censerentur, id eb agere in virtute substanatiae, quia sunt virtus substantiae, hoc autem non salvat, ut dicantur agere in virtute substantiae iTum quia est impropria locutio agere in virtute substantiae, quod est virtus substantiae t Tum quia, ex hoc, quod accidens sit virtus substam tiae, non sequitur , quod sit aeque persecta, aut persectior prae substantia producenda.
REsPOND. Negando minorem : parum etiam refert de proprietate locutionis, modo
de re constet , quanquam est propria locutio agerc in virtute intransitiva substantiae, & esse virtutem substantiae i sicut idem est in virtute artis hoc agitur, & virtus hoc est artis, non deo
178쪽
bet etiam esse instrumentalis causa, aeque perfecta ac effectus producendus. INsTABIs SECuNDo. Accidens ex natura sua habet esse virtutem substantiae. Ergbex natura de virtute sua habebit producere se,
R E s p o N D. In hoc sensu accidens ex natuta sua & virtute habet, ut producat substantiam, hoc est, non per superadditam aliquam virtu.tem, sed non in hoc sensu, quod tanquam aliquid primo, de per se intendibile habeat collocatam illam virtutem. Sic malleus ex natura
sua habet, quod non sit principalis cauta, non
tamen agit propria Virtute.INsTAT TE RTIO. Ex eo, quia calor est virtus substantiae, vel habet aliquam perfectionem, quam non haberet, si non esset virtus substantiae, vel non habet: Si non habet, ergo per hoc quod sit virtus substantiae , non potest producere magis quam si non esset , si habet, ergbultra entitatem Caloris, recipit aliquid aliud. R E s p o N D. Habere calorem aliquam per sectionem, sed sibi identificatam realiter, pote rat enim dari calor, qui nihil agere possit in a sentia ignis, de ex altera parte, quia hoc calor non facit tanquam Causia principalis , dicimus hoc illum facere, non propria virtute.
OEiici T SExTb idem. Ex nostra sententia sequitur , quod substantia non sit causa principalis alius substantis,non enim potest dici causa principalis a qua effectus immediate non emanat nec sussicit quod immediate inquat in accidentia,quae postea influunt in substantiam,alias avus esset causa principalis nepotis, quia immediatἡ producit patrem ejus, qui postea generat. R E s POND. Sufficere , ut immediate in aliquo sui, causa influat in effectum, aliquid autem causae principalis , sunt instrumenta nee vero propterea immediate per nos causa insuit, quia producit accidentia , lape enim illa non producit , ut v. g. si ignis ex attritu lignorum generetur , calorem illum non producit ignis, sed ideo immediate influit, quia instrumenta
sunt aliquid ipsius cauta principalis,hoc est, sunt
a natura institutae,ad vices supplendas illius. Nec inde sequetur, avum esse causam principalem nepotis, quia Pater, qui generat nepotem avi, non est instrumentum a natura provisum avo, sed est primδ,& per se intentus, respectu effectus primo, & per se intenti, S sicut calor producendo alium calorem , non est causa instrumentalis ignis, ita nec pater est causa in strumentalis sui filii. Neque ulterius inde sequetur, causam principalem, esse causam per accidens,hoc est, non primo de per se intentam, aut non operari per virtutem sibi a natura appropriatam, sed in hoc sensu est causa per accidens, quod scilicci nonnisi mediante accidente, tanquam instrumentos bi proprio, eisci x substantiam sibi similem.
Deinde rasuram serri immediate non facit L. ber, sed serra, de tamen indubie, faber,est cauta
principalis. Ergo idem in ptielanti salvari poterit, operante principali, immediate, per suam virtutem, quae immediatio, est debita operanti principali, per sua instrumenta. IusTABis PRIMδ. Si DEus produceret solum
calorem, de non concurreret ad calefactionem,
esset causa nonnisi peraccidens illius calefactionis. Ergo de agens principale, nonnis per a cidens erit causa, si immediate nihil agit. REsPONDEO : Disparitatem esse quia ille
calor a DEo productus,non esset instrumentum a natura DEo provisum, sicut calor, est instrumentum provisum a natura igni, idque ob d
sectibilitatem ipsius ignis, qui non potest semper esse vicinus passo, in quo perficitur effectio substantiar ignis, immo nec se, primo insinuaro,
nisi medio Calore, consequenter ille calor, non censebitur agere virtute dc nomine DEG calor autem a Natura est provisus tanquam instrisementum, agitque nomine illius.
IusTAT SE cu NDo Idem. Ex nullo e pite accidentia illa, si causant immediate substantiam, excludi possunt a ratione cauis principalis, non enim ex eo, quia accipiunt entit tem a substantia, de insuper immediate agunt, non accipientes aliquam virtutem a substantia ad agendum. R E s p o N D. Argumentum probare, quod gratia non sit instrumentum D E i ad nos jussi. hcandos , cum immediate agat, de non accipit ullam virtutem a D Eo ad Justificandum, a sedistinctam. Quare autem accidentia non sunt causa principalis, ex definitione petendum est, quia scilicet non primo per se intenduntur; delicet non accipiant a substantia virtutem condistinctam a se, ad agendum substantiam, accipiunt tamen virtutem indistinctam, de sibi identificatam , eo quod sint entitative virtus substanistiae , de si accipere ὸ substantia aliquid condistinctum, ad operandum substantiam , faceret
non esse accidentia virtutem principalem,multo magis si sint accidentia , entitative virtus suta stant , non erunt etiam causa principalis. INsTAs. TERTI b. Calor ut quatuor non
potest producere calorem ut quinque. Ergo neque producere potest substantiam. R Espou D. Disparitatem esse, quia caloe
ut A. respectu alius caloris, non est causa insti mentalis , hinc excedentem se effectum non potest operari, jam autem resipectu substantiae, accidens, est nonnisi causa instrumentalis, consequenter nomine iubstantis operando, plus poterit. Sed hinc OBlici Tu RSEpri Mo. Causa principalis debet esse ad minimum, ita perfecta, ac effectus producendus. Ergo de causa instrumentalis, res priot illa non potest producere effectum sis nobiliorcin, nec posterior poterit.
179쪽
REspo ND. Disparitatem esse, quia causa principalis vel assimilat sibi effectum vel dissimilat, per desectum , in ipso effectu reperibilem, quod prius, aequalitatem, posterius , excessum perfectionis in causa deposcit; sam autem causa instrumentalis non est nata per se, vel effectum sibi aequalem producere, vel perfectiorem , inquantum agit tanquam instrumentum. INsTABIs PRIM o. Saltem accidentia respectu genitorum ex putri, si caeteroqui respectu illorum simi caula immediata, etiam crunt causa principalis respectu eorum. REsPoNsu M supra,quod non. Hoc tantum addo , DEuM cognoscere naturam ranae,& omnia illarum individua possibilia , agnoscit
etiam, naturam ranae non depostere, ut sese notura illius multiplicet, multiplicatione persectis animalibus debita,ne tamen haec natura percat, dat illi virtutes accidentales,ad beneficium multiplicationis. Unde per ordinem ad nostros Conceptus principalis causa productionis ranarum cit natura illarum, cognita a D E o potens multiplicari mediis illis virtutibus accidentalibus, in re aut m non datur Causa illarum principalis univoca, sed , ut dixi supra, principalis
INsTABIs S Ecus Db. Saltem ex dictis sequitur, in ratione agendi, esse quid nobilius accidentia illa, prae substantia agente principaliter 3 nam agens principale, non potest supra vires suas agere , nec producere perfectiorem seeliactum, potest accidens. REsPONDETuR. Negando Sequet. Nam etiam rigorose loquendo, accidens tunc non agit supra vires suas , cum vires illius sint in bonum principalis , producerc pcrfectiore in effectum se simpliciter & cntitative accepto , sed non senato persectiori, assimilare effectum. Sed quidquid sit de hoc, aliter eidem argumento satisfit: nam hic titulus, quia natura in agendo subo dinavit accidentia principali, cum nonnisi ad illius exigentiam,& illius exigentiae persectionem tribuatur haec illis vis, ideo semper rctinent titulum nobiliorem Causae principalis, cum hanc ipsam vim, debeant principali, instrumenta.
ADDo autem, accidentia non ipsus agentis,
sed passi esse productiva substantiae. Ratio :quia saepe agens, non est, nec acciduntia agentis, & tamen fit generatio ι quamvis autem non sint in ipso agente, diCuntur virtus agentis,quia sunt instrumentum non conjunctum illius, per hoc tamen non nego, quod acCidcntia agentis, cum agens agi x immediate, producant accidentia in passo, re accidentia habent munus de dis ponere materiam & esse virtus agentis, nec inde sequetur, quod agant virtute passi, virtute enim ejus agunt , cui sunt tanquam virtus a natura
provisa, provisa autem sunt, agenti.
De causa efficiente accidentium,
'ssERO PRIMO. Substantias immediaiὶ emanare ex se aliqua accraeentia.
RATIO. Quia aqua calefacta reducit se ad pristinum accidentale debitum sibi frigus, cujus frigiditatis, nullum aliud praeter Libstantiam aquae, potest assignari principium. Dic Es P Ri Mo, Posse hoc referri in ipsum agens productivum aquae, quia qui dat esse, dat
consequentia ad esse. REsPONDETuR, ea, quae consequuntur, idque immediate primum productioncm rc posse ipsi producenti tribui, non tamen ea,quae bene post Contingunt, quia illa eveniunt,quamvis jam non sit in rerum natura illud productivum , sed ad
illud proloquium salvandum, sufficit, quod illa
Consequentia esse, imputentur ipsi producenti, utpote fundata in ipso esse, quod tribuitur producenti;Jam autem Causa causae, est causa causali.
Dic Es SECuNDo. Quamvis aquae sit passio, frigus, tamen illius emanatio potest non tribui aquae; quod ipsum probatur,quia ad gratiam sanctificantem habent se reliquae virtutes& habitus, sicut passiones, & tamen immediatua D E O procsucuntur. R EspoND. Cum sine gratia maneant habitus fidei id spei, supponendum est praevisam esse tale gratiam, quae non sit horum habituum emanativa de se, quia alias nonnisi miraculose conseris vari deberent illi habitus in peccatore , utpotὀconsistentes, sne sui causa, nempe gratia em nante. Unde DEUS defectum causae in illorum conservatione supplere deberet,consequenter miraculum tunc fieret; ne itaq; multiplicarentur miracula, debuit dari haec speCies gratiae, quae nCC cmanaret, nec conservaret illos habrutus, arbitrariumque diceret aliquis,tribuere gratiae vim emanandi,non tamen conservandi illos habitus, sicut ignis calorem producit, non conse vat, nam datur quidem exemplum in natur ut
essective producta ab aliis, ab alio conserventur, sicut calot in extraneo subjecto productus , ab igne, sed non datur exemplum , ut emanativ producta, ab alio principio conserventur, alias deprimeretur etiam miraculum Eucharisticum, dicendo illa accidentia , non habuisse depe dentiam in conservari a pane. Caeteros autem habitus, intimius connexos gratiae,&qui nunquam sine illa reperiuntur , nego emanatiVe,
non produci a gratia. Alia etiam haec disparitas assignari posset, quod nullum sit absurdum in
effectione supcrnaturalium recurrere ad Deum, est autem absurdum in essectione naturalium, recurrere ad eundem,si causa alia ostendi possit. De Antecedenti vide de Fide D. S. I. D. s. P. . AssERO S E C u N D o. Anando in extraneo subjecto producuntur accidentia , rassecru idorum casse
180쪽
causa principalis Gum accidentia similis. Est as
sertum contra recentiorem Suar. RAT io. Non est major ratio,cur subita
tia, respectu substantiae, possit esse causa principalis , & non accidentia respectu accidentium ibi similium i suppositoque, quod definitive
causa instrumentalis, sit causa subordinata alteri, non poterit ostendi, cur accidentia in productione aliorum accidentium subordinentur sub stantiis : & sicut quod accidens, si cntis ens, supponit accidens prius in se esse ens: ita quod subordinatur in operando alteri, supponit illud posse operari simpliciter, non posset autem simpliciter operari, si respectu accidentium Accia dens non foret causa simpliciter,seu principalis;& sicut servus habet aliqua opera, quorum Dominus est , ita & causa instrumentalis habebit opera, respectu quorum principalis munus, ge
Dic Es PRIMδ. cum recentiori Suar. Instrumentum est , quod alteri subordinatur in operando, & agit ut Quo, accidens autem sub- ordinatur substantiae in operando, quia subordinatur, etiam in essendo. R Es p o N D. Maiorem esse subordinationem Creaturae ad DEUM, quam accidentis ad substantiam, clim hoc tamen stat, ut rospectu esse-etitum suorum naturalium, sint causae principalas, substantiae; ita& in prauenti, subordinatio, non tollet,quo minus accidentia sint causa principalis respectu accidentium. Sola ergo subordinatio, quae facit non per se aliquid intendi, &in aliquibus subordinatio non assimilandi sibi effectum, arguit , non esse aliquid principale
Dr CE s SECuNDO, cum eodem , Accidentia agunt ut Quo, causa autem principalis debet agere ut Quod , quod autem agant ut
Quo, inde probat,quia agere ut Quod, est agere suppostorum, per se subsistentium, quod accidentibus non conVenit.
REsPONDET u R. Agere ut Quod substan. tialiter, & per modum sub)ecti denominati nis, est agere substantiarum , unde etiam dicitur in proprietate aqua extinguere ignem , non ejus humiditas & frigus , sed agere ut Quod tanquam principii, a quo procedit actio, nego, quod sit, nonnisi substantiarum. Dic Es TERTIO cum eodem. Quamvis bonum accidentis , sit , producere aliud accidens, est tamen bonum, quod ultimo refundiis tur in bonum substantiae. R Espo NDETu R. Productionem accide iis refundi in bonum substantiae , tanquam in subjectum denominationis, sed non tanquam in principium per se intentum. Ass E RO TERTib. si ignisspoliaretur omni colore diviniim, non posset connaturaliter producere in Aibjecto extraoeo calorem. RATIO. Tum quia ageret in distans, qui modo enim uniretur extraneo sublecto, nequo enim transmissione actionis, quae cst modus,vel non sine modo, uniri potest, ob illius essentia. lem connexionem cum modificato, respuentu mutare subjectum. Et certe sine virtute agendi
sibi a natura provisa, nihil agere potest,calor utem, ut supra vidimus,est virtus agendi igni privisa. Tum quia prisis est esse aliquid in se,pomea ad aliud, non esset autem prius in se, si non perficiendo se per calorem sibi debitum , pr grederetur ignis ad calorem in alio producendum. Tum quia frustra jam igni emanandus esset ex se calor, si sine emanato,est proximum principium agendi , sicut frustra sunt distinct epotentiae ab anima, si sola est sufficiens princia pium suarum intellectionum.
PRAEM ivro I. Duri ciens increatum. De-- monstrat id Aristot. Ir. Metaph. tex. O.& secundo Metaphys tex. s. item S. Physic. r. te . sq. quam demonstrationem, fuse proponit S. Thom. l. Contra gentes C. I . &prima parte O. 2. a. 2. Videantur dicta, in prima parte, ubi de Existentia DEI. PR A MITTO II. EDiens increatum, operarionum sis arum ad intra, habere principia Diesi ctum, o Voluntatem ; Operationum autem ad emrra principium habet, quod appellatur Omnipotemria, quam DEO esse concedendam, Ratio probat. Tum quia est perfectio simpliciter simplex, quam melius est habere DEUM, quam non habere: Tum quia enti, a quo reliqua dependent possibilia, danda est virtus productiva possibilium, haec autem virtus in DEO, Omnia potentia est et Tum quia, si non daretur em productivum ex nihilo, nullum posset esse universum, ut suppono ex demonstratione de DEI existentia, & ex principio recepto : Ex nihilo, vel a nihilo nihil fit, Ergo debuit dari Principium , Entium productivum, ex nihilo r hoς autem non potest esse aliquid aliud, nisi Omni
PRAEMi TTO III. Hanc Omnipotentiam esse formaliter condistinctam ab ipsa voluntate , qua aliquid vult sieri ad extra, quidquid sentiant in oppositum Scotus, & cum eo Vasq. & Molina. RAT io. Tum quia voluntas habet aliud objectum, hoc est bonum; omnipotentia a