장음표시 사용
151쪽
una communicata communicatur SI altera, consequenter indistinguentur jam numero. Partes rem Physicae , sitim distinctae realiter, hinc communicata una , non est necessiecommunicari alteram, sed potest habere alteram partem , ratione cujus distingui pote-iit individualiter, licet inadaequales
medium termi a , quod tunc fieret ens rationis, si cadent ateria formaretur & sor ina bovis , & forma leonis, tunc de essentia bovis physice spectata , communicaret leo , zommunicaret enim de eadem materia hoc. autem est absurdum : si cnim communicaret leo de esientia bovis Physicae spectata , com-,uinicaret etiam de essentia bovis Metaphysice spectata,quia impolli bile est, ene essentiam Physicam, site Metaphysica , hoc autem est impossibile. RESP ON D. argumentum probat, nEQuidem successive poste eandem mat riam informari duplici forina. Directe autem dici potest, quod s leo communicaret de essentia bovis adaequale spectata physica communicaret etiam de citcntia bovis Metaphysica; se-i citi, si communica deessentia Physica inad-πquata, de quo infra. Hoc idem principium fic aliter proponit. Non, ni st unum compositum physicum , exanima es corpore, in ratione unius, quam sit
unum compositum Metaphysicum : Ergo stimimal in homine non potest communicari, illincommunicisti debeat rationale , ita nec ammunicari poterit totum physcum secun- una materiam , quin communicetur secutisori nano
po stibilis est enim unitas tanta compositi bysici , quanta compositi Metaphysici, quia unitas compositi Metaphysici, est , peridentitatem utriusque extremi , jam autem
unitas compositi Physici , est per unionem,
stante alietate reali partium unitarum : hinc non ideo praeciscanimal Arationalem homi-nc fiunt unum,quia amnia rationalis de corpii. sunt unum, alias quando separanturamina de , corpus, etiam animal & rationale separaren- tur. Si enim uniuntur propter unionem illorum Physicam, ita&separari deberent propter distinionem &separationem illorum, op- positorum enim oppositi debent essent effe-
us. si autem non tanta est unitas Physica, quanta Metaphysica, poterit ex uno Physia eo , esse alteri aliquid commune , quin steommune aliud inclusum , intra illud unum,
inon poterit autem communicari unum , M . taphysice, quin communicetur aliud , inclusum in illo uno.
undem me uim term um liter proponit. Corporeum quod est in homine realiter extistente, non potest communicari duobus indi viduis Metaphysicis , ergo etiam & materia non potest communicari duobus individuis
Physicis. R E S p O N D. Negando Consequenti- quia gradus genericus Metaphysicus
corporei, est idem realiter cum individuatibnei hinc si idem numero Metaphysicus gradus corporei , duobus communicaretur, hoc ipso communicaretur idem gradus individuis , adeoque non essent duo individua ;salva autem individuatione , alia quoad sormani , potest communicari cadem in
Fundatur haec responco ad hanc instanti amin hoc principio. Compositio Metaphysica , est compositio per rationem, si est compositio per rationem, non est inter extrema di stimsta realiter , si non est inter extrema dis stincta realiter , si unum cxtremum conar teret realiter, competerct S aliud ; cumque compositio exanimali oc rationali, si Met physica, necessario debet esse per rationem, supponereque utriusque cxtremi identita
tem. Nili tomimis saec compositio potest appellari realis, hoc est non ficta: ut aure in non sit ficta, debet habere sun lamentum iure , sundamentum aut in re Metaphysica
compositionis in hornine, est materia S ma hominis. porro ut a materia inadaequate sumi possit ratio animalis, non attenditur an haec , vel non haec, numero sit maioria alias si hoc attenderetur, tunc ex materia Eo minis a lupo vorati, non posset partialiter clersuini ratio animalis in lupo, siquidem iitro bique eadem esset materia , attenditur ergo praecise ad rationeni materiae ita organisatae α rationem sormae, & quia si eadem materia informaretur forma agni lupi, utrumque compositum haberet materiam formam, ideo utrumque compositum foret animal. Ne autem dicatur, posito , ctiam quod eadem utrobique sit materia , idem utrobique esaei animal, hoc inde est, quia ratio animalis ab utraquc parte desumitur, si ergo vel altera, vel u aque pars non sit eadem numero, nec idem numero erit animal , sicut ut dixi, non est ideo animal in lupo M homine, quam vis homine vorato , eadem sit numero materia in lupo. Cum ergo, si in eadem mate- i ta informaretur duabus formis, quantumvis. ima esset materia, non esset una forma , neci unum foret animal. Et certe in nostro casu,
erit negatio huius formae lupi in composito, quod est agnus quae negatio hujus formae lupi, cdm sit malignantis naturae , importabit etiam negationem hujus animalis, idque ideo, quia hoc animal desumitur ex hoc composito & utraque illius parte , sod hoc com-
152쪽
positiam, non est hoc compositum, ergo nec potest, cur non & certe si potest replicare ei it idem animal desiimibile ab codem cona- animam Christi, ponereque eam cum sacra- posito. to corpore sub tot speciebus, etiam tam mul- i . Vm m*xςri V habentibus,quantum requirere
1 unctum Diti cultatis ς0 Vqu tam materiam corpori, curnouo ctiam ponere illam posset sine corpore vel in
An eadem Forma in nitus plures Q Qxς, Si potest, ergo & unire illast
X anpomes partes renae pinnuus inson repos eadem forma, Messentillae materiaeadae iii Ho i m o non est citant, uisupponinir nou. Prius enim illud non citdubiuin, quod natu- essent adaequatae, quia praeter hanc adaequa-ra irzr etiam faciat. Π n cum materia, qu in tarn, quam insormaret, possct etiam inser informat, indivisibilis est , scd de posscriori mare aliam.
R MI I TO SECUNDO. Nomio quata coeteroqui formae non replicatae , ne plurium materiarum venire, vel materias inari. inadaequata serinae replicatae, adeo lucillanmateriam replicata serina informare poteritorum exemplum est caput S. Dyonisi& tho- telum impossibile est, aliquam materian
seima corpus,&luc S. Romae positum uitari nibus inaae, &tamen extra hanc materi:
mater auctores, nam polle materias dis i- OBJlCITUR SECUNDO. Si nosse
. Qi Π cci set Mastrius , non pollet a infinitas; non enim major esset rati taSa Posse etiam δ' uaros pro una materia quam pro roli qui quod initus, Mentur, informare mare-DICVMmrm n m . . pi ergo babdi virtutem infinitam forma in
D ENDIO EST. 's Gramisi Areas sormandi , adeoque, persectionem infini
auxias , mami in aras Iotales, informari ab iam '
implicat contradictionem. non scclxiatur infinita
mae, sicut ipsa entitas set mae non est infinitana serma in pluribus materiis , etiam adae- ita nec vis in ranativa
xς passive in pluribus locis, nullumque habe Π0 possunt secere naturaliter, non possunt fixς ς ei citium Virtutis in eorum aequisitioile. ςς ς ivpem ruraliter : sed non possunt nisi serna informando exercet virtutem in i ixςr formae inserinare plures materiasmativam. ergo nec supernaturaliter. CONTRA. Tum quia etiam corpii, e RLsPOND. quod non possunt facere plici Virta telia repleti v .ini spatii. Tum quia sorinx naturaliter, dicendo in ipsa stia entici etiam forma in exercitio inserinativo, praeei hi sum in capacitarem repugnantiamque sp tuus facit, quam quia unita est , hoe liquid, id non Possunt facere supernaturalion Ostendit debere augeri vires illius xζr sed quod Ornax non pollunt facere ri . Tum quia obedientialiter non res uia xur liter Ob dcfectum concursus, Cceteroqui vires etiam augeri. sibiiud biti, si ponatur ille concutius, pod Loci
se non pl- autem non ostendit debere avo cri
cha PROBATUR TERTIO. Possunt duae id ere supci naturaliter : quod autem iaciam teriae dis initae Se disconfinitae in i mari ab sorima non plures materias adaequatas οβ cm anima : crgo M plures materiae adae inserinare, est ideo, quia non exhibetur illiquatae. Deinde, vel potest Deiis replieare cui curtu replicati s , quo posito , F mrmam Pctri , ponereque eam in pluribu, id it supcin turaliter pliues materias inso marcriis adaquatis , vel non potest : si non m-xς- -
153쪽
Q IO IV actu, postea infinitum actu: cum ergo non
De opposita forma privatione. Oxi0Πς , nec sunt infinitae actu. Sed diceti
i daene sunt in sinato Syncategorematicae, deSSERO PRIMO, Primationem de nitive quo dici potest. Aliud est eme actu infinitum
esse carentia ormae inflecti aptot care iis, Syncategorematice , de haec propositio sup- cst per modum generis, est que ratio conveni- ponit clatitatem actualem, cui haec infinitas cladi etiam cum negationibus. Ly autem in competat, sicut qui componunt qualitatem subjecto apro est per modum differentiae, pcr ex partibus proportionalibus, dicunt actuesia iubjectum autem aptum intelligenda com- se clatitatem partium infinitarum Syncatego-ὶ muniter loquendo, aptitudo naturalis, eaque rematice, & in hoc sensu non sunt privatio- non remota, sed proxima. nos actu infinitae Syncategorematice, non c-
ASSERO SECUNDO. 'it utionem posse nim competit illis actu este; Aliud autem est.
mi, et e min i m quo pubeu mi iris conceptibus,dc dicere , est aliquid infinitum Syncategore sic per modum alicujus quasi formae negativa: matico, de in hoc sensu privationes dici p o Lconcipitur. Vel mi potes secundum quo est in sunt in iistae Syncategorematice : quamvis e, de sic dicitii stim subjectum, de non esse sor- autem v. g. aer illuminatus dicat privationemmae, cujus subiectum est capax: sic accepta pri- aliorum luminum infinitorum , non censen vatio secundum id, quod dicit subjectum, cist dus est dicere tenebras, quia non dicit privaquid positivum, & hoc puto sensit Aristot. i. Physic. tex. 66. M o. Ubi dicit illam esse u
num numero cum materia; quando vero ipsit
priv. stio dicitur viiii percipi,non hercipitur per se, sed ratione alius, quia scilicet forma haec vitionem omnis lucis, quod tamen important tenebrae. Sed de rigoroso conceptu formando tenebrarum. Videantur dicta de
detur, non videntur aliae. triade si nunquam quod privatio non opponatur immediate sor vidissemus lucem, non possemus concipere mae, si sumatur prout abstrahit a subjecto, quid sint tenebrae; ad eum modum, quo quia nam immediate opponi est ita Ohponi, ut in nunquam aliquos flores vidimus, aut de illis ter illa non detur medium, certe autem intei audivimus, non concipimus in particulari esto euecitatem dc visum datur medium, nempe illis hortum privatum; quando item tenebrae abnegatio utriusque extremi, vel negatio vi invitantur ad laudandum Deum, laus illa non sus, de ita Angelus neque est coecus neque vi est propria, sed tropica aut occasionalis, quia dens : sed si sumatur per ordinem ad subje- cilicet praebent occasionem laudandi Deum, dum capax, immediate Opponuntur, de ita . cum in absentia v. g. Eicis, cognoscitur bonitas aer necessario est aut lucidus aut tenebrosus Ilicis a Deo productae,quamvis autem definia- Per hoc tamcn non nego, quod privatur privatio, non sequitur illam esse quid reale tiones silo modo suscipiant magis dc mi Positivum, cum etiam entia rationis Sc nega- nus, si formae illarum sitscipiant magis de mi. xiones definiantur; in hoc tamen sensu potest nus lici privatio aliquid reale positivum, quia sci-I et non est quid mere fictum , sed non hoc sensu, quasi trabeat jus existendi in rerum na-.tura,idque existentia Physica.
sic alia est specie privatio coloris viridis, alia Coloris rubri. Licet autem privatiochiam sub- Estrati' ipsius,qtiod quid erat este. Clarius j cctum importet,per subiectum tamen non di- idem efferes. Quod sit causis intrinsece actu-stinguitur, nam etiam formae dicunt ordinem ans esse rei, per lyret,non intellige solum com ad subjectum, & tam e per subjectum non spc- positum substantiale, quia alias accidentia non cificantur, alias calor in ligno de igne existetis, essent serinae,sed intellige quodcunque com-
differrent specie. Cceterum haec ipsa distinctio positum. specificatioque privationum non potest dicL QUAEREs CUNDO. co et rigorosa, cum rigoroscentia dici non possint, causiformulis ρsed est tantum specificatio lato modo sumpta, ASSERO PRIMO. dius forma non can, qualis scilicet dcbetur illis, quae non sunt quid sit materiani, quoad jsem se materia. mero per intellectum fictum. RATIO. Tum quia potuis materiactu- Multiplicitas autem numerica privatio- sit formas materialcs, ergo primo ab illis numinumenda est ex iniit licitate tam sibi e- non accipit elle; dc cum materia informatae rum quam formarum , nec inde sequetur, dispositionibus, debeat deposcere creationem dari actu infinitum privationum,qui rius est animae, nec sit illius miraculosa productio.
malis' RESPOND. Aristol. 1. Physic. t . 28.
154쪽
Ergo etiam praesupponitur materia ante ani- RATIO. Quia prioritas naturae, est prio main rationalem , ergo ab illa non cau- ritas causalitatis; sed expulsio formae praece satur. Tum quia, si sorma causaret ma- dentis,no exerceret ratione causalitatis, in eisteriam, hoc ips0 non crearetur, cum ta- se subsequentis sormae, non enim ideo, tan. mensubjectum primum, nonnisi creari possit. quam propter caui un, introducitur nova Tum quia quamvis materia dependeat a for- ma, quia expellitur vetus. Nec certe vide ma, haec dependentia est a posteriori. tur interesse quidquam ipsi non esse sortitae, L ASSERO SECUNDO. Is is Arma at sequaturalia, vel non; sed interest positioi
es ea mini 2 scemauria. hujus, RATIO. Quia acquirit ab illa esse actua- pulsio glae, quod de se, materia non habet. AssERO TERTIO
compo tum. Videantur ut non sic
ratiae, non raecedens. Rursus e
priorintrocaci, alias prius desereret Deus hominem sua eccatore, pe aronibus ro)Midei . tauta forma ta ei gratia, quam deseratur a peccatore , precari' ide hoc puncto dicta do, ergo de de aliis expulsioni supra de Materia. dicendum.
QUAERES TERTIO. αγ μ causiditas COLLIGES hine. Quod non es eis
ASSERO , esse darionem si in partem.
fendi id debet ex supra dictis. praecedentis, sit solum praerequisitum, non antecedens , sed concomitans introductio. nem formae, sitque quodammodo quasi upi
QUAERES QUARTO. idyitus μή spositio negativa, ita ut in eodem instanti,
formalis primaris formae ' quo torma est, sit non esse formae anteceden ASSERO. Nomine hujus effectus veniret, mitis, quamvis prius ratione antecedat positio Drmam, subjectam aptinnes unionem horum. formae, & posterius ratione, expulsio. DiCRATIO. Inductio in omni effectu forma- positiones autem aliae debent anteceden ii ii primario. ductionem sormae, quamvis non antecedat
QUAERES QUINTO. ala sissentie - expulsio, quia expulsio non determinat in irim deessecusecundario fama, quies expulsis fom ctionem sormae, sed e converso : Dispositi a pracriantis' nes autem determinant inductionem talis in FASSERO PRIMO. dexpulsoris te inspecie forinae. minus,nonsit non es in absolute sitanon esses DICES PRIMO. Illo instanti, quomae in jecto, quo si de rectione unionis. expulsio formae, vel est forma vel non : sin R AT IO. Nam siccedente forma cada- est, quid ergo expellituri si est, ergo in il- .
verea, vel quacunque alia, non sequitur non to instanti sunt duae formae. Rurius si duri esse animae rationalis, ctiamsi sequatur cra est expulsio, est forma, nunquam aberit, cur pulsio : erso de ratione expulsionis non est , enim potius, si nuncnon esse illius non sequia ut sequatur non esse formae; &certe si mira- tur, sequi debebit postea; si autem expulsi culose servaretur forma educta extra sub ectu, dum est, non est forma, illa expulsio, estet crivere esset expulsio , dc tamen non esset desi- otiosum. nentia expulsae formae,quamcunque enim de- R E S p o N D. expulconem illam ii 'deris legitimam definitionem expulsionis, ea seri per aliquid positivum, sed sit nonnisi i tunc salvabitur, sine non esse sormae. Hinc 'subtractionem concursus, quam tenetur Dquod deficiant formae eduina , non refercn- us,tanqua Auctor naturae, subtrahere illidum in naturam expulsionis, sed in conditio- oni,vel etia ipsi forma antecedenti, quaesinem formarum editi arum , quae non habent tractio concursM , quia est quid negativius existendi in rerum natura, sine unione ad non debet circa aliquid positivum versari , sora circa ipium non esse ; nec est quid otiosust,
subjectum. ASSERO SECUNDO. Terminum hunc expulsonis, qui est non et formae praei'edentis, si siniacumintroducitione formae sequentis. RATlo. Quia si non esset simul, tunc vel antecederet ves loqueretur: si antecede-rct: Ergo daretur tempus, quo materia esset sine ulla sorma, hoc scilicencio pii , quo i
quia ipium illi id non esse, illi subtractioni concursus debetur: δί quia objectio imaginabatur, quasi expulsio, si actio aliqua positiva, ide5 positivum aliquid, circa quod expulso
iniveis itur, deposccbat. Ad eum modum, V. g. ysum non esse formae esset; Vel certe non esse eo requirit quando Petrus expellit Paulum domo, Pro-
sticit aliquid postivum, hoc est impulsum, iso requirit este Pauli, sic etiam luc objectiosormae praecedentis , sequeretur positionem volebat expulsionem causari. sequentis, ergo daretur tempus, quo duaetbi' Ex qua doctrina ulterius colliges, quoamae essent in eadem materia, siquidem posti- mediata causa expulsionis sit tum agens Onem formae novae, tum primum sequeretur, naturale,introducoassormam nOVa,quod cxin ancileformae praecedcntis. git a DEO subtro onem conciliaus ante- ASSERO TER Tl dio non esse formae, cedenti unioni , quam ctiam si a fornaci. n sit prius natura, im ne alius forma. introducta idem ex gens; immediata aure
155쪽
expulso, sit ab ipsi subtractione concursus. tu Physico, sit non esse sormae antiquae, estis, Et certe causalitas ipsius expulsonis formae, novae. non est ipsa praesentia sorinae: nam posita DICES TERTIO. Coiiuptis dispositio causalitate , impossibile est etiam divinitus nibus antecedentis sormae, jam non est forma i non secui citectum, posta autem praesentia antecedens;& tamen potest non introduci no- . unius serinae , possibile est non pelli aliam, va: crgo apparet antecedere non esse formael crit ergo causalitas illius expulsionis, subtra- prioris, introductionem sequentis. ebo concursus. Et certe expelli illius, est REsPOND. quoniam caiisalitas expulsio- rion esse illius, quod non debet este quid pos- nis est subtractio concursus conservativi, tivum. quem Deus potest praebere filiando voluerit. DICES SECUNDO. pro illo priori, fieri hinc potest, ut antecedat expulsio formae, quo concipitur poni forma, vel concipitur po- E non ad migentiam sequentis, nec ad Huqrii antiqua forma, vel non concipitur : si con- Praesciariam. Unde consequens cst verum, incipitur, ergo pro illo priori concipiuntur duae casibus miraculosis, non autem ordinario cur- formae; si non concipitur, ergo pro illo priori, sit: hoc autem non officit, quominus prioritas rite luamexpellatur sorma, sam non est sor- naturae attribuatur tormae novae, respectit ex-ana, quod est absurdum. pulsionis veteris, quia assertum procedit de RE SPO D. Nihil rcfert, quod concipian- cursu naturali, in quo expulsioncm veteris tur duae formae simul esse, susscit,quod pro sta- formae, exigit productio novae. Addo
Omine principii extrinseci zenit e ciens. Finis item, quia etiam is non componit id, cajus est finis.
De principio extrinseco, quod est Catin
DRimum tractabimus de eiacienti causa in qu eum solitarie sumitur, nam ly ex quo com L communi, quanquam etiam nuscebuntur petit etiam formae, dum non selitarie, sed una
' . multade efficienti creato; postea de causa effi- cum Materia sumitur, per ordinem ad com- cienti creata in particulari; denique tractabi- ponendum compositiim, Fini aptatur ly pr mus de efficientia causa increata. pter quam,formae ly per quod aut quo; ita ly an quo est attributum ei ficienti: per ly principium pira mintelligithir, quod efficiens pro termino habeat id, quod est in omni mutatione pri-
mum in executione, adeoque primum sine ad
ponitur omnibus aliis, quae sunt, esse cum ad- . - dito, utpote, cuc sine addito. per ly moturio
P Ricim causam definit Aristol. 1. Phy- non intelligitur aliquid, quod fiat in praecXi- ς 2'.&r Metaphys Sum.1.C. i. S s. stente subiecto, alias creationi non compesc Metaphys, te tu et id, unde primi tim muti ret, sed pro quacunque acquisitione cda, sicut tam prim iactis. Ly Id. est loco genetis, etiam per ly quietis, intelligenda est non priv . . pponit pr0 causa, ratione cujus generis,'tio motus, sed possesso fornax. urimitur a privatione & reliquis, quae non Clarioribus terminis sic posset definiti sunt caiisa, de vel a o notat si ecialem baia causa Efficiens. E ciens, eis ca si aeterminans itudinem ac propriam phratim efficienti : admistretium condum si qua es, eos con H: sicut vulgaritcr materiae' attribuitur ly ex existentiam quat. lem. Quamvis autem tota lima
156쪽
definitio conveniat naturae, non ideo est mala, quia tota definitio animalis conveniat homini; non ideo tamen est mala de universaliter definitionis superioris rationis debet inferioribus convenire, est autem species, efficientis nat ra. Caeterum a natura distinguitur efficiens ut sic,quia efficiens ut si non exigit esse substantia, secus natura, occ. dcc. Quod autem haec desinitio non competat omnibus aliis causis, ex dictis colligitur, quia nulla alia determinat ad esse, qua esse, non enim determinat fila Iis ad esse, qua esse, sed ad esse, subratione talis boni, causa etiam materialis, non determinat ad esse,qua esse sed determinat ad esse recepti, α sermalis, ad esse actuati; sola essiciens determinat ad esse, qua esse, de conseri sela, existentiam qua talem. Est item haec definitio distincta a definitione causae ut sic, ob reduplic rionem esse qua esse, dc reduplicationem exis stentiae qua talis. Qui a autem natura efficientis non melius explicari potest, quam explicando actionem, quae est causalitas efficientis. Hinc sit
Modalistae dicunt, actionem esse Entita.
tem superadditam, negant Nominales. Ex prosesso multo hoc concernentia tractabuntur, ubi de unione, quem tractatum praestaret prius legere.
An fine entitate Modalis a ripossit Acto pDicrNDUM EST; Auod non .
PROBATUR argumento alias repetendo. Impossibile est transre a contradictorio ad contradictorium,sine sufficienti mi ratione ei ergo etiam impossibile est transire a non esse agentis ad esse agentis, sine sufficiei ii mutatione. Utraque haec propositio manet alias probata. Sed nisi ponatur entitasmodalis, non ostendetur sufficiens mutatio, λnon esse agentis, ad cile agentis. Ergo. Subsumpti. Antecedens prob. Potest esse entitas ignis A. producentis, Mentitas ignis B. qui supponitur, nunc productus ab igne, & non esse actio ignis A. in ignem B. Ergo nisiyonatur entitas modalis, non ostendetur sufficiens mutario ad transitum a non esse agentis ad esse agentis. Quod ipsum probatur. Non cnim haec sufficiens mutario erit in ipsis entitatibus ignis A. &ignis B. ut dictum, non in entitate modali interventcnte, quia tu illam negas,non
in aliquo alio, quod sussiciat, quid enim illud
RESPOND. PMMO usitatis phrasibus,
quando effectus habet actum hujus ab hoc, non potest non esse ignis A. causa, de ignis rietactus.
CONTRA, potest esse entitas ignis A, de
entitas ignis B; dc non esse entitas ignis B; habens actum hujus ab hoc. Nu valet , si dicas transire seipso, hoc enim alias refutabitur, refutatumque manet in Materia de Distincti ne Modali, sed insuper. CONTRA est, ly seipso transire non est aliquid praeter entitatem ipsiusmet ignis P.
transeuntis, ex quo sic arguitur. Potest esse entitas ignis B, adeoque omnia, quae realiter sunt,& nemine cogitante, sua cntitas, & non
esse ab igne A, ergo illud seipQ transire, idem
tificatum realiter ipsi igni B, non est sufficiens mutatio, ad transitum a non esse agentis, adesse agentis. Neque ulterius valet, si dicas: Quod esse hoc ab hoc sit aliquid sormaliter distinctum, hoc enim alias impugnatum, impugnabitur infra: nunc suffecerit dicere, fio malitas illa est identiscata realiter ipsimet igni B, quo posito sic urgetur. Potest entitas ignis B. cum omnibus sibi identificatis realiter, adeoque etiam cumilla brmalitate, prout iden tificata,&non esse ab hoc igne A. ergo litas illa non est sussciens mutatio, ut transeat ignis Α, a non esse causantis, ad esse causuit Ea quae dici possimi de voluntate de concursu DEI,alibi refutantur.
mutario ad hoc,ut haec causa censeatur caus
re hunc essectum, est, si alia causa illum non
omnes causae, quae possibiliter positat producere illum etalium, concurrant ad illius Pt ductionem,per quid,ergo transibitur a non esse producentis, ad esse producentis, non possunt transire per negationem, quod aliae non producant siroducunt enim omnes, quae Producere possunt ergo ista negatio non est suffcions transitus a non esse causantis, ad esse
causantis, illudque potius, quod adseres, ulegitimum erit, salvabit sufficientem mutatio nem. Neque valet, si dicas, sequi ex hacratione, possibile esse infinitum actusquidem si omnes possibiles causae efficerent eundem effectum
cssent infinitae actu, non inquam valet, quia
suppositio nihil ponit in rebus, Ly autem,
ponamus, suppositionem importat. Deindet nego esse possibile, ut actu ad hoc assamantur , nec id habent termini rationis, licet pos sint assimi actu, no tot quin plures, quan
sivς id per possibile, sive per impossibilex fiat,
157쪽
sat, supponi id pollet, quod sussicit ad no- ad aliquid,etiam a parte canta se renes quo J
strum intentum. non sit ipsa entitas lucis, cum haec possit ese M
CONTRA SECUNDO. Quia id, quod non esse concursus ad aliquid a parte candelae,
in funiciens mutatio, luare ex non agente fiat tanquam conservantis se tenens, dc hoc non causa agens, illud est,quod responderi potest, . aliud cst, quam aliquid positivum, non aliud quarc haec causa agat, sed quod alia causa non autem, quam Modalitas aliqua. at,non est sufficiens responsio quare haec a- REsPONDET uR TER Tio. Duplices pos gat. Quod ipsum probatur,quia si quaera,qua- se spectari causas, quasdam ex quibus neces- re ista causa n5 agit,respondebis,quia illa agit; sicio pendet effectus, quale est verbum mens auFm quaeram, quare illa agit, respondebis: tis seipso dependens ab intellectu , qualis est quia illa non agit, quod est idem , pcr idem hositio creaturae . Rursus aliae sunt causae, dicere , nec dissicultatem tangere, recursus- a quibus non necetiario pendet effectus, sed lite ad ipsam entitatem,extra nihil positam, in potest ab alia causa pcndere , qualis causa cith, i pravienti non potest dari,sicut datur in materia ignis A. restructu B. causae priores sunt ejus na- de Creatione, quia ipsa positio entitatis, non turae, ut dum causant, non debeat esse eis inin creatis, ex dictis, susticiens ratio agendi. ctus causae primae,in ipsa ratione causae fornia- CONTRA TERTIO, illud, quod est liter accepta nclusus non in isto sensu, tuas cucausam non agere, vel cst quid positivum, vel illo stinuitaneo concursu non concurrat Dcus, . .
quid negativum: si est quid positivum , quid sed in hoc sensu: quia postqua Deus voluit en-
illud est ρ cum etiam causis non existentibus litatem illorum , non debet habere aliam spe- vere competat non agere , eis non agere est cialem voluntatem, per quam velit, ut ciuitati quid positivum , cur ergo etiam agere , nota causae lavariabiliter competat ratio eausis,per' .lerit quid positivum t quod si non agere est ordinem ad effectum,respectu cujus, est invari quid negativum, ergo quod causa haec agat, abilis: jam autem cause variabiles, praeteren- critillud , quod de illa negetur, negatio sci- titate, tua vult entitates illarum, indigenis
quod non agat, adeoque , ut dicit in si
licet Arriaga, erit negatio negationis., Coincidit haec alia responsio , cum illa , transiri scilicet a non esse agentis, per hoc , quia Deus miraculoso non impedit, quo mi-Dus haec causa agat, ita ut caulari hanc lucem ciali volutate ad hoc,ut causent ita, ut sine hacivolsitate Dei ratione cause habere no possint. Contra A capite. Tum quia quaerere restata quae sit stilliciens mutatio, ut traseat Deusa non esse id volentis,ad esse id volentis, te quo argumento alias. Tum quia quaerere restat a lenonaliud iit, quam esse lucem M solem quid respondeat illi cilicaci voluntati,comipia non impeditum miraculoso ne agat. cntitas clisectus sola, non sit susticiens respon- CONTRA, impedimentum illud , vel siψum, cum illa posit esse, Mnon este huic de est aliquid negativum, vel aliquid positivum: creto, quo Deus vult ill um ii, hoc producti c- si est aliquid negativum, ergo agere causam, sponsiva ;. sed responsiva alteri decreto, per crit dicere negationem illius iacgativi, adeo- quid ergo constituetur iste potius agens Sed que dicere iacgationem negationis ; si autem cum Nomiualibus.1llud impedimentum estaliud positivum, e 'Osjici Tu R PRIMO. si actio est aliquid goetitiam reliquas causas , non agerc est ali- praeter entitatem ipsius effectus, vel pendec
quid positivum, cum tamen non agere etiam per seipsam a causa, vel no pendet per seipsaria In Gistentibus competat. Si non peruiet per seipsam, ergo dabitur 1
Deinde, sublatis aliis omnibus impedimen- cessiis in infinitum; ad hanc enim actionem, tis, non repugnat adhuc Deum denegare su danda erit alia actio,&ad hanc aliam alia,S: sie aria concursum , quem quaero cui deneget r ulterius; Quod si dicas, pendere per seipsam, iton ad cntitatem solis, v. g. haec enim suppo- ergo pendebit de cffectus pcr seipsum: M nitur existero ; non ad cntitatem lucis, quia quamvis penderet per seipsum, adhuc pende .ctiam haec supponitur existere, & non cae vi rei per distinctam a se actione, quia etiam cre-ochiqnis solaris, non ad meram sorinalitatem, atura essentialiter pendet aDeo,& tamcn pen et conceptibilitatem,quia ad has nullus datur det per clistincta a se actinoe . ergo idem dicen- c oricursus: Ergo ad Modalitate aliquam,quam dii erit de actione comparata ad suam causam. ii oportet actio,inhil enim aliud cogitari potest. RusPOND. Modalitatem illam inuidquid . Denique actio aliquanon est negatio impe- fit, an in illa formaliter consistat actio) sc s1 . . climenti, ergo Aactio, ut lic non recte defi- pendere, quia non potest inc a parte rei, M
ititur per negationem impedimenti. Antec. non esse ab hac causa am aute potest esse effe-Probatur, conscrvatio miraculosa, qua loco inis,&non ab hac causa. Cujus ulterior ratio olis conservaret candela lucem est aliqua cst,
. ractio, sed haec, non est , non impeditio sola, cu- a causa, &esset essentialis determinatio agen-j us enim esset, haec non impeditio, Et certe di,S no et set: esset,l t supponitur,obnaturam lux Dcusti ac concurrere, cum candela, modi non esset aure quia posset no dependero
158쪽
ab hac causa utpotεaa dependendum, indi- Quo processionis, idque distinctum realiteragens determinativo. An autem creatura se- termino producto, quod salvari non posset, si ipsi a pendeat a Deo, de hoc insta. Quando au- non poncretur praedicta dictio S spiratio, sed tem hic objiciunt aliqui, indivisibiliterne de hoc tractatumi. Part. DispS. Num. s. an divisibiliter actio pendeat a causa, ad id re- Osj1CITuR Qu ARTO. Si actio, esset alia sponderi retorqvcndo potest; an scilicet ene- quid superadditum, non pos et ostendi subjectus divisibiliter, an indivisibiliter pendeat a ctum illius receptivum. Quod probatur. Scip-
Caula. ponamus, creaturam assumi a Deo, ut instru-UA)ici Tu R SECuNDo. Actio dc termi- mentum ad crcandum,illa creatio non recipenus debent commensurari ; sed si esset actio actur in principio agente, alias mutarct Uen- quid superadditum, non commentusarentur, tem, non in pallo,quia alias pastum deberet es- nam actio, v. g. generativa esset instantanea, se prius ipsa Modalitate, quia esset causa illius terminiis aurem, geniturn esset permanens. materialis, causa autem, est prior sudes mi. 3RΕspo ND. Q idquid sit,anima actio for- RE spoND. Quidquid sit, an ipsa actio se maliter sit quid superadditum , recte dici po- maliter sit quid superadditum,ad obiectionem 'test, actionem de terminum proportionaliter dici potcst, posito, quod illa creatio, utpotE ac pia,commensurari,& sic dumsolo instan- protecta a creatura, involvat modalitatem,&ti durat generat io solis, etiam instantist sciat- ci inquam potest, quod creatio non pendeat s. ab effectu,tanquam a causa subjectiva. Tum tum,qua tale,quod cst terminus generationis Sed actio de terminus improportionaliter ac- quia alias haec causa subsectiva, supponi det, cepti non commensurantur, de sic terminus, retantcsuam causalitatem. Tum quia si crea- qua conservatus, adeoque Prout permanens, tio dependeret a passis, tanquam a causa subi non commensuratur actioni, qua generatio ctiva, illa actio non est et creativa, ima est et de- cst, instantaneeque perficitur. Deinde retor- pendens a subjecto. Tum quia illa actio cre quetur argumentum, quomodo scit. termino, tiva causaret scipsam,causaretcnim causamsui qui permanens est, proportioneri tria identifi- materialem. Dcpendet ergo illa creatio, vel Ectur, generatio, uae est transiens. illa Modalitas ab effectu, tanquam a termino,
OBji Ci TitR TERTIO. In divinis unaPe quia scilicet impossibile est esse actionem ea sena producit aliam, dc non Per aliquid super- tivam,&non respondero illi passiim; de scuthuaddituin; ergo & in creatis. terminus est id, quod sistit aliquid, de facitne R Espo ND. Nonintervenire in divina pro- ulterius aliquid procedat; ita pastum,sistit creductione, quidquam realiter superadditum alionem, ut ulterius non procedat, cum iam ipsi naturae divinae,quia quae in Deo stultilaletla,passim habeat. tificantur eidem; intervenit tame aliquid vi OB;ici Tu R Qua NTO. Nulla necessitas. tualiter intrinsece distinctu, nempe in produ- jus Modalitatis. aione verbi ipsa dictio, distincta virtualitera RΕsPONDET uR, esse necessitatem, ut natura, de communi intellectione; dc in pro- ostendatur stilliciens mutatio, cur trans lux cessione Spiritiis Sancti intervenit spiratio, iti- a non esse agentis, ad csse agentis. dem distincta: quia autem creaturanon est ca- - 3 -
pax talis processionis virtualiter distinctae, de I UnCCurn Dii II lintlS a
tunt, esse entitatem creaturae, poterit bene Ans mautor actiost emitas Modabes.
poni aliqua modalitas, si ejus ponendae sit ali- 'ICEN DuM EsT PRIMO. Actionem fia qua necessitas, quam esse, adstruit argumen- Bernon essenio LMatem.
tum factum. Immo exinde potest sumi confr- PROBATuR PRIMO. Si nihil obstet, dematio sententiae adlatae, quia si processio divi- bemus tueri S sequi sententiam Aristotesis; nano est incraserinalitas, scd virtualitas quae- sed sponamus, actionem formaliter non essedam aequivalens distinctioni reali; ergδω cre- modalitatem, nihil obstabit, ut videbimus inata actio, si non importat realitatem aliquam, solutione argumentoru , 5 sequemur sentcns illim modalitatem importabit. Sed quidquid tiain Aristot. quod prob. quia Aristoteles non si de antecedenti negari potest copsequentia; imauit actionem esse modum sit peradditum, quia potest esse entitas eiicetus, S non esseda- quo enim loco id significavit Z Deinde 3. Phy- pendcias ab hac causa: ergo ad tollendam in- nc ex. ro. censet,quod doctio quae est qua
Histerentiam, debetaliquid adferri, quod non dam species actionis) sit ipse actus docentis , cst nisi modus; non potest au tem esse una per- sed in quodam, hoc est in eo, in quo doce-sona, quin producatur ab alia ue Unde etiam tur)&non decidius, neq; enim pars habitus virtualitas dictionis δί spirationis, non ideo positi in docente dividitur unicuique discipi ponitiit a nobis in prima parte , ut auferat ii Alo ) sed hujus in hoc quod significatur deperi disterentiam agendi, seu producendi, sed quia dentia doctrinae discipuli a Magistro 3. etiam erat nece ste ostendere principium formale, Physic. Tex. q. docci: Motum non esse praet-
159쪽
ter res, & ibidem Text. 7. cum aedificabile, quarenus tale ipsium, actum fuerit, aedificatur, eis ad uat:o. Et quia aedificatio, est actus aedificantis, & hic actus aedificantis, est ipsum aedificabile, quatenus actum; etiam actio, seu aedificatio, erit aedificabile, quatenus actum. Immerito autem Respond. Arriaga, Aristot. intelligendum esse, quod dixerit, actionem non esse Ens completum : hoc enim mera divinatio est, nec hic discurrit: an actio sit Completum, an incompletum Ens, sed solum de hoc, in quo consistat.
PROBATu R SECuNDo. Sicut non sunt multiplicanda entia, sine necessitate,ita& rati sies involventes formaliter rationem entis, non sunt multiplicandae sine necessitate; nulla autem necessitas in entitate Modali, constituendi formalitet actionem.
PROBATu R TER Tio. Quia hoc dandum est argumento, quod petit argumentum factum pro modis, scd illud non petit, ut actio sit formaliter modus, petit enim nonnisi sussicientem mutationem, & sussiciens determinativum, hoC autem totum potost salvari, quamvis actio formaliter, non sit modalitas.
Quae hic obiici pollent solventur, ubi de u
Quando autem dicitur, actio esse id, quo mediante producitur effectus, item dicitur esse viata tendentia ad cilcctum: insciturque ; ergo non potest esse quid in distinctum, saltim modaliter: id etiam non convincit, quia relatio est etiam
non modalitas,& tamen illa mediante refertur, di tendit fundamentum ad terminum, verbum item mentis, non media modalitate per multos etiam modalistas producitur, di tamen verbificatio, est via, & tendentia, factiva intollectionis. Deinde dici potest, actionem esse formalitatem
intermediam, non aulcm entitatem, ae licet re-
repugnet mediante seipso produci, hoc est ipsa causa sibi identificata, scd non repugnat produci mediante seipso, hoc est, causalitate causa: &effectui infra circumscribendis identiscata. DicetNDuM EsT SECuNDo. Actionem esse
formaliter formalitatem, non tamen sine modo. PROBATuR PRiMA Pars immediate adlatis. Secunda autem pars probatur adlato argumento supra
Qudd si quaeras, in quo tandem stet actio Z ad quod dici potest, quod actio sit ipsa Causa, prout
est essectus ab illa,&ipse effectus prout est a causa; seu est ipsa causa,prout determinans existentiam essectus hujus, & hic effectus prout detem minatus ad existentiam, quod ipsum prout, quod
ipsum determinare, habetur in Circumstantia entitatis modalis, qua posita habetur, & Ab vel A, tenens se ex Parte causae, seu ab activam, & ab tenens se ex parte effectus, vel ab passivum. U-vrum quo autem istud ab ponitur in explicatione causalitas, seu actionis,quia Aristoteles,aut simul utriusque meminit,ut 3.lphysic. tex. I. vel nunc
hujus, nunc illius, ut reflectens ad varios textus videbit. Et certe non debet cxcludi agens inexplicatione causalitatis, quia actio, seu causalitas efficientis, est id, a quo effectus, qui certe, cum non sit a seipso, a causa erit. Ergo com causalitas importet id, a quo effectus, importabit causam. Non debet etiam in explicationo causalitatis excludi effectus, quia nomine causalitatis venit, id quod ponitur, saltem, ut quo a causa, quae certe seipsam non ponit. Rursus actioni conjungitur passio, quae non se tenet cxparte causae, sed ex parte effectus: quia tamen
potior est in causalitate actio agens, & id a quo activum, ideo principaliter etiam dicit ipsam
Solutio Objectionum. OBjici Tu R Pihi Mo. Impossibile est transire a contradictorio ad contradictorium sine suffcienti mutatione, per quid transitur a non esse ab hoc, ad esse ab hoc. R E s p o N D. Per modalitatem, de cujus essentia est determinare ab hujus activum, de ab illius passivum.
&in agente, non autem in cilectu.RΕsPOND. Aliis locis Aristotelem ad essectum etiam recurrere, loquiturq; illo loco de actione agento, seu de ab activo, non autem de actione acta, de de ab passivo, nec de eo quod
intelligitur ponere agens, quo etiam modo CX-plicandus est a. de anima. ccx. 26. 3. Physic. tex. 8. ac a o. itemq; S. Thom. I. Parte q. 27. a. I. α quaest. I. artic. i. ad primum. Hinc etiam quando censebat Aristoteles, mutandum DEuM , si in tempore mundum produxisset, non censebat mutandum, titulo actio ut dici solet actionis, sed quia D EuM cerassebat esse neccssarium agens rhinc si in tempore produxisset mundum, porcntia illi, mundi conditiVa,acccdcre debuisset, aut novus volendi actus, per quod indubie mutare
hovvshi, palmari olim Theologiae hic Posianis Professore, qui & Cathedralia Capitula, ε Dioecesim hanc,& Religiones praeclarissimis discipi lis implevit, raro insignitus talento, ut illi, dificilius fuerit senaci lectorum oblivisci,quam meminisse. Haec sententia favet praedeterminati
ni physicae , quia hac modalitate posita, non
I Espo ND. In principiis Modalium, modaliatas illa, cum sit ipsa actio, mirum non est, quod illa posita, non possit non fieri Operatio: in nostris autem principiis dicitur, Determinationem illam modalem, non esse quidem sermaliter
actionem, esse tamen connotatum illius necessarium, illiusque postio est libera, α sita in pol o test
160쪽
testate operantis, estq; ipsiusmet operationis &ams secundi, seu suppositionis exercitii libertatis completivum,nec se tenet ex parte actus primi, consequenter nec habet necessitatem antecedentem , sed se tenet ex parte actus secundi; cum tamen praedeterminatio, si attendatur natura illius, teneat se ex parte actus primi, quidquid sit quod hoc inficientur aliqui Thomittit,
quodsi antecedentem necessitatem, non importat illa determinatio, nec destruet libertatem. INsTAT PRr Mo, illud determinativum, vel antecedit actionem,uel sequitur si antecedit,eγgd se habet per modum actus primi, aequipararique debet praedeterminationi, ergo ulterius dabitur formale actionis animum detur actio,
quia dabitur determinatio, ut sit hoc, ab hoc: si sequitur, ergo in illo priori actio,in sine sua for
REs poND. Dari medium, inpe concomitanter, & simultanee se habere. INsTAT SE cu Nbo. Saltem se habet ita actio ad illam determinationem, sicut se habet relatio ad fundamencum proximum : sed fundamentum proximum,prius est rclatione. Ergbde illa determinatio. R Espo NDETu R. Sicut fundamentum proximum, est simul simultate Physica, cum relatione, &nec illam antecedit, ut si sine relatione, nec sequitur relationem, ita ut non si relario unquam, sine fundamento proximo; ita etiam actio simultanee se habet ad illam determi nationem. Et sicut fundamentum proximum, non se habet 'per modum actus primi Physici, nec per modum praedcterminationis ad relationem , licet ex illo fundamento intelligatur pullulare relatio; ita de hi praesenti , di scut potiussi,ndamentum Eth6rum habet se potius per modum actus pestin 'diari, Isundamentum autem proximum teneth am potius a patetu actus secundi, physice loquendo 'cum mγsici actus secundus relati, 'st ipsum fundamentum proximum, ita sine illa determinatione spectara causa, habebit is p r modum actus primi, jam autern ipsa determinario potius 2 tenebit a parte
actus secundi, licet ex modo concipiendi, nec relatio cum fundamento proximo, nec illa actio habeant simultatem,sed censeantur cilla per modum pullulantium. InsTA AasTER Tro. Ponamus, Elam causam de effectum,cum illa determinatione, scelusa illa formalitate, vere erit effectus. Ergo vere erit causalitas. Ergd ulterius causalitas erit Cau sa, Effectus, & illa determinatio. Sed determinatio est Modalitas. Ergo causal: tas erit modalitas.
R Espo NDET ux. Ponatur fundamentum, ratio fundandi, terminus, vere erit relatio, di i men praeter haec, Censetur esse relatio formalitas quaedam, ita de in praesenti: dc licet quidem in re causalitas sit Causa, Effectus, Modalis determinatio,tamen Metaphysice est aliquid aliud nempe formalitas, quae censetur ex illis pullul te, de formaliter facere, ut hoc quidem, ab hoc sit. Quod si mente tollas illam formalitatem,
idem fiet, ac si tollas, mente relationem a fun- damento, ratione fundandi, termino. Et licet quidem,si ponatur causa,si ponatur essectus,no dum intelligitur hujus actio, intelligitur tamen, si ponatur determinatio, neque tamen inde sc-quetur, causalitatem stare in sola determinati ne, quia si ponantur tria, non erunt duo paria,
erunt autem addita unitate a neque tamen sequitur, quod duo paria, sint illa unitas, ita nec in praesenti sequetur, quod illa sola determinatio, sit causalitas. Est quidem verum,quod non possit poni determinatio, quin ponatur causalitas, sed quod non possit non poni, non ex eo in, quod in illa sola stet causi itas, sed quia ex essentia determinationis cauis&effectus ad causalitatem, sequitur, ut non possit esse sine caus litate: cumque illa determinatio,non intelligatur importare vim agendi, non crit ipsa praeci SE causalitas, sed determinativum & Completivum
causalitatis, ut censeatur, haec vis circa hunc CD sectum versata,&non alia vis, nec circa alium,
Oajica tua Ru ARTO. Actio se aliter accepta, est determinatio physica principii αerictus ad esse abr subsumo: Sed haec determinatio est modalitas. Ero de actio sermaliter
accepta est modalitas. R Espo NDE Tu R. Actio formaliter accepta est determinatio physica, hoc est, involvit de connotat determinationem physicam , sed non est determinatio physica secundum se praecise. Commemorentur dicta de connotatiS.
Actionem scilicet in his principiis dupliciter spe ctari polla, prout est in re de physcc, & sic ubcit Causam, Eliactum, &Modalitatem; deinde pmut subest nostris conceptibus,& sic dicit for.
malitatem pullulantem, ex modo nostro Concipiendi , constituentemque, ut hoc sit ab hoc, quae causalitas, potest appellari determinatio Metaphysica.
IusTAgis. Ponatur actio formaliter accopia, de non ponatur illa, quae pro Connotato requiratur modalitas, illa actio erit formaliter determinatio physica: ergo &seipsa,& non rati ne con notati est talis. R Espo ND. Argumentum hoc est consimile huic: ponatur relatio, &non ponatur terminus, vere erit relatio. Ergo relatio non indiget termino: ponatur unio, &non ponatur Mod litas, vere erit compositum, ergo compositum
non indiget unione modali: sicut ergo in istis, desendens hanc sententiam dicit, esse hoc impossibile, sequique de poni, de non poni relati nem, ita dinos in prasenti dicemus idem.