Prælectiones philosophicæ, in octo libros physicorum, R.P. Thomæ Mlodzianowski, Poloni, Societatis Jesu. Insertæ sunt et quæstiones magis disputabiles, De coelo et mundo

발행: 1670년

분량: 398페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

rio 'Dactatus I

connexo, quia si non essent possibiles, non posiset Deus illarum habere idaeam tanquam possibilium. Sed debetiae dici, iubd exemplar creaturarum sint ipse creaturae prout repraesentatae abessentia Divina,in quod exemplar sit ipsa essentia Divina repraesentans crcaturaEprior modus videtur praeferendus. Tum quia magis ostendetur , quomodo praedicata intentionaliter repraesentata , sint in statum physicum reducta, quod tamen spectat ad idaeam Z Tum quia isto modo significandi magis exprimitur , quia in Recto psa residaeata nec quidquam illam ita

exprimi impedit. Tum quia in Creatis concc-ptus objectivus, est ipsa res prout repraesentata.

Ergo & in privsenti idem dicendum.

Dicta Σ. Censet Aristot. artificem produces re effectum similem suae ideae. Sed res facienda, non est similis conceptui objectivo, sed formali. Omnis enim res est similis suae imagini, conceptus vero sorinalis,est imago rei. RESPONDETuR. Rem faciendam similem esse conceptui objectivo non quomodocunque sed prout repraesentato.

Dic Es 3. Exemplar consistit in eo, quod dici potest agore , sicci conceptus formalis dirigit, quia dirigerc est proprium dictaminis , dictamen autem spectat ad conccptum formalem. REspo NDETuR. Exemplar consistersin eo,

quod dirigit per modum imaginis , & per modum similitudinis,adeoque quod respicit etiam ii cum dictamen , per modum objecti , ita ut exemplar dirigat radicaliter δἴ mediate,immc- diate autem dictamen quod dictat,ut res similis fiat exemplari,quod ipsum dictamen, cst conceptus formalis. AssERo 3. Exemplar ese veram causam realem respecta mediorum. Consulantur dicta de sine. ADDo,non csse neccisarium,ut aliud numero

repraesentetur per exemplar dc aliud numero fiat. Supponamus cnim quod sit possibilis una domus nonnisi , infundat clus excmplar Dous homini, hoc exemplar neccssario candem numero domum repraesentabit, cum nonnisi una numerosit possibilis. Nihilominus non est ne cesso,ut eadem sit numero idaea , quia dantur quaedam,quasi uniVersales idaeae , ut postea ex illa v. g. nonnisi solo numcro distinctae domus, aedificcntur.

Post tractationem de causis di principiis,

dicendum aliquid de Natura & Arte , nam etiam haec sunt suo modo causa & Principium.

uod attinet adNaturam.

AssgRo i. Ex 2. Phys Tex. 3. colligitur N/turam definitive , esse Principium cst causam movendi cst quiescendisen quo estprimumpersee ct non secundum accidens. Dicitur Natura Principium ocius ut excludatur Privatio, quae non est Natura,cique solum ratio principii competit , sed plenius de hoc infra; dicitur motus er quietis, per motum intelligendo operationes & per quietem intelligendo non quietem negativam, hoc est cessationem a motu,sed quietem postsevam ioc est possessionem formae & termini,ad quem fit motus,ly motus & quietis potest benὸ accipi copulative, & non tantum disjunctive adicique potest ccclos de moveri & quiescere, non quidem negative, hoc est cessando in motu, scd positive, quia semper habent possessionem boni quaesiti , hoc cst Maximam suarum partium a centro distantiam. Vide de hoe Discursum Aristot. 8. Phys tex. 76. Tranquam

per ly quietis, intelligi potest possessio , quam

habet coelum suae quantitatis , lucis, influxus in sublunaria, ct c. Rursus ly motus, non pro solo motu locali praecipue actuali accipi debet, ce

te enim terra,est naturam habens,& tamen non movetur localiter , praecipue in sententia negante tCrrae motum,etiam trepidationis. Ly e go motus accipi debct pro motibus alterati

nas,quos habet terra,dum se in pristinum statum reducit, de universalius adhuc attendendo e iam ad divina debet sumi pro operationibus. Dicitur Principium perse primum , ut ostendatur , naturam debere esse primo essentialem composito, quod est unum substantiale per se, hinc qualitates non sunt Naturae,quia non con stituunt compositum substantiale , quod sit unum per se. Quod si velis Ly pri md perse rQ- ferri in motum & quietem, sensus definitionis crit , quod natura debeat esse primum principium motus & quietis,ita, ut Natura non detur aliud prius radicate principium motuS,&ita accidentia,licet sint immediata principia motum cum non sint principia prima S radicalia, non sunt naturae. Ly autem o non secundum accidens, ostendit naturam debere esse principium ni tus S quietis,sine auxilio extrinseco, quale auxilium interdum conj ungitur,ut cum aqua hyeme reducit se ad pristinum frigus. DicES, quamvis aliae particulae definitionis adlatae non superfluant,idque ob explicationes adlatas,immerito tamen poniturLy Principium& causa,cum ratio Principii sufficienter in causa contineatur distincturaque sit sussicienter naturam apri Vation

REspo NDETuR. Imprimis poni utramque particulam,ut ostendatur non omne , quod est causa motus , esse naturam, sed quod est causa

per modum principii primi, seu quod illa causa in illo genere non detur prius. Neque

212쪽

Disputatio VII.

Neque valet si dicas, qudd sequens particula lorum licet respectu persectionum , quas ema-

primum&per sc id denotet, quia Ly primum nant sint naturae,non tamen rcspectu motus cir- est relativum ad principium , adeoque eandem cularis , quia ad illuna producendtim non in

constituens orationem. clinant.

REsPONDE R. Deinde particulam Et, poni RATio tertiae partis est, auctoritas Aristot. L. distinctive,hoc est pro Ly vel, ut etiam ab ipso Phystex.I2. Puo autem,inquit, his,hoc est m ponitur secundi de Anim. tex. 24. Cusus eam teria oforma sed est o constat natura , ni homo pratio ex Theologia haec adferri potest , quia si Quod ipsum definitio motus indicat,quia componatur nonnisi ly causit in definitione Naturae, posito non convenit esse principium motus, in non poterit dici Deus habere Naturam, quia in quo est,nam ipsum compositum est, in quo sinit illo nihil est,quod se habeat per modum causae, reliqua, & non est in alio , estque compositum in ordine ad haec , quae sunt ab intra. Quod principium motum non radicate , sed tantunisi etiam ponatur ly principium solui aon exclu- subiectium denominationis. In oppositum cideretur privatio a rationcNaturae,ita ut in crea- tandae auctoritates explicandae sunt, quod pertis,sit Natura, Causa, in Divinis Vrincipium mo' naturam intelligat ipsum compositum ex natu-tus,ad quae licet Aristot. non attenderit,sussicit, ris,uel quid litatem illius principalem. quδd attendat Christiana Theologia , defen- AssεRo 3. Non pose demonstrari dari Natu-

datque textum Aristot. quantumvis Commo- ram.

dius foret non per disjunistionem definitionem RATIO, docet id Aristol. 1. Phys tex. 6. Nul- ponere,s suppeteret terminus proprius utrique lum ad id haberi potest medium. Si enim ali- illi sormalitati proxime communis. quid esset,essct motus, per hunc non potcst de-REspoNDET tertio Ovied. Superfluere par monstrari Natura, datur enim motus violentusticulam Principium, quod est deserere auctori' & ab extrinseco , motus autem ab intrinseco talem Aristotelis. Pontius autem propter cla' non est notior ipsa natura. Ad eum plane mo-gantiam dicit id positum , sed nulla est elegan- dum, quo non potest ignis demonstrari per calia,quae vitiat definitionem. lorem ab igne productum. Licet enim pur cis AssERo 1. Materiam etiam prout diuinctam a ctum possit demonstrari causa id tamen tunc fit, forma esse Naturam forminc item materiales, Com- quando effect iis demonstrans, dum assiimitur, positum tamen non esse naturam sed naturale. tanquam medium demonstrationis,non invola RArio primae partis est Auctoritas Aristote- Vix ipsammet causam, motus autem ab intrinialis 2. Plinic. tox. II. & zo. praecipue quia etiam seco involvit ipsammet Naturam. materia, est principium de causa passiva motus porro,quando nego demonstrari posse natu & quietis, quando autem Aristot. s. Metaph. c. ram Oquor de demonstratione probante,quod . dicit Materiam metaphorice dici Naturam, e istat natura,consequenter definitio,non pot- per ly metaphorice, intclligit analogice & pro- cst esse medium aptum ad hanc demonstratio-

portionaliter, ac cum quadam inaequalitate na- nem,nam definitio cit notior in ratione conceturam,unde etiam a. Phystcx. Π. Formam ma- plus serinandi , sed non notior in ratione exi gis vocat Naturam,quam materiam, imo etiam stentiae.

respectu motum contrariorum sorti x, est ma- DicEs Aristoteles demonstravit tria rerum teria natura non quidem in quantum est deter- principia , adeoque materiam & formam esseminata ad hanc formam , sed in quantum est na uras,& quod sint Principia motus,& quietis. su ectum primum. Ergo demonstrari potest dari naturam. RATio secundae partis est. Tum quia ita cen- REsPONDET O. Indubie non fuisse oblitudisetAristot. 8. Physic. a tox. 27. & 2. Phys. tex. Aristotclem qubd demonstrarit dari materiam 7. Ia. D. & lib.de Partibus Animal. cap. I. Tum & formam, & tamen dicto loco sic habet. Ruid quia tota definitio motus illis competit, & li- ibitur es natura ictum es,ct quid quod a natura,

Cet Aristotcles 9. Metaph. tex. I. & I. coeli teX. ct secundum naturam,quod autem sit natura tenta-9. dicit,Naturam esse determinatam ad unum re,demonstrare, ridiculum es, manifestam enim est, motum , cum tamen formae non sint determi- νὸd hujusmodi Entia sum multa, demonstrare au- natae ad unum motum, hoc ita intelligendum, tem manifesuper immanifesta,non potentissedica-

quod scilicet corpora simplicia sint determin, re es , quod per seipsum oenon per Felsum notumia ad unum motum, & ita ignis, est determino est. Hinc licet demonstrarit dati materiam de-tus nonnisi ad motum sursum , sed non alIerit, monil ravit dari naturam, specifice acceptam, quamcunque esse naturam determinatam non- motum item & quietcm specificum,non autem nisi ad unum motum. Consequenter motus dari nasuram ut sic , sub conceptu naturae. Et P gressivus, quem principiat etiam ad defatigationem anima,cst naturalis animae , licet sit violentus praedominanti clemento terrae , &consumat spiritus vitales. Formae tamen cin- sicut ex eo,quod demonstrarit Aristoteles, tria dari principia non sequitur demonstrasse illum, quod privatio sit natura , ita nec sequitur demonstrassu illum,naturam ut sic.

213쪽

rn Tiactatus I

s Od attinet ad artem.

AssERO I. In 6. Metaph. c. 4. Artem essehabitum eum recta ratione fantivum circa ea , quae esse

possunt o non esse, quorum principium est in eo, qui facit, non in eo, quod escitur, de hac definitione videantur dicta; An Logica fit Ars

AssERO 2. Formam artificiatam in re loquendo

nihil aliud esse,nisi ipsum corpussis, velita, figurarum. Hoc assertum illustratur S propugnatur, ex Materia de Connotatis , consequenter dico, Casu quo,sicut corpus Christi collocatum est in Eucharistia indivisibiliter , ita collocaretur &pictura , tunc illa pictura non haberet quidem figuram silualem, hoc est, non haberet ubi circumscriptive ad locum,haberet tamen eandem figuram artificialem in ordine ad locum defini

live occupandum.

AssERo 3. Artem nonpossieperse loquendo molis

ri opera natura.

RATIO,non potest aliud dare ars, quam sormam artificialem, alias extra seum oriectum procederet , quod si non potest dare, nisi sormam artificialem,non potest indere intrinseca, forma artificialis non cst aliud in re,nisi corpus ita figuratum, figura autem, est ipsa quantitas ita,vel sic terminata, quantitas autem ipsa de se non est operativa , proprietas enim sequitur conditionem ejus cujus, est proprietas, quantitas autum est proprietas , quantitas autem est proprietas materiae , materia autem nihil agit. Non nego tamen,qubd figura de artificium, multum faciat per modum dispositionis ad aliqua opera naturae, dc ita figura pyramidatis, juvat descensiim deorsiim. Non neso rursus,quod applicando per artem activa passivis , multum fieri pollit,sed tamen tunc ista referenda erunt primario in ipsa naturalia,in artem autem nonnisi tanquam in applicantem, & ita sanitas ca satur a medicina , applicando activa passivis, quae primario reducenda est in ipsum temper mentum nocivis subtractis,reducens se in pristinum: hinc applicando activa passi vis etiam animalia imperfectiora produci possunt. Idem sentiendum puto de productione auri, nequa excedit stientiam humanam , quod temper mentum qualitatum requiratur ad aurum , cxperimento est medietas clavi aurei, & alia se rei, quae visitur Florentiae. Et certe,sicut ignis, qui est inter elementa praestantissimus variis modis generatur , Cur non & aurum Z Quando autem prohibetur ab Ecclesia alchimia, proh betur tanquam dissicilis & pernitiosa propter cxpensas,& ne detur adulterino auro locus, sed non prohibetur tanquam impossibilis,saltemque hoc artificium Angeli norunt, cur ergo illud Deo annuente, non possent hominibus communicarce

214쪽

DE IPSO COMPOSITO

DISPUTATIO

Deipsio Composito.

' Anc materiam concernentia non esse uniti ad esse uniti,quae enim haecintita- vidvenda sunt, dicta de distin- tio t Ergo ponenda est entitas modali subsun Ictione modali dc connotativa pium moxprobabiturimpugnatione responsio ubi tractata est haec Major , Ina- num. possibile est transire a contradi- PROBATuR secundb principiis adlatis in tra-- .ctorio ad contradictorium sine elatu de modis,quae hic proportionaliter,appli- sufficienti mutatione, in praesenti autem tra- candassent. .ctabitur haec Minor , sed sine entitate modali PROBATUR tertio. Unio hypostatica non pot-

De et ione.

anima rationalis S caro unus est homo,ita Deus . . . . . . & hQmO, mus Est Christus,quae verba accipi uo

fXaminabimus hic imprimi δ' sinς ς Π R sonant nihil vetat Deinde , id est dive hismodali ratio unionis salvari ponix t dς 00ς .r linis inier Naturam humanam 55 personam uri tinio formaliter accCpta ut modWβ dςm l Divinam,hoc est indisserentia in materia & for- de conditione hujxismod lix Π ina υhiri dehonuhir scut diversitas ordi-

T, TU L IGI ID V AR I nis determinatur ad uniri per superadditum

- f . . . modum ita & indifferentia debet tolli per eun-A, Ii,e eotitate moaausiatio μνιρνε, μιν dem. Antecedens autem probatur auctoritateia . ThQmx,qui universaliter asserit,quodvis per- AssirmantNominales, & ex nostris Greg. de sectibile requirere dispositionem superadditam Valen. tract. 4. disp. I. q. a. Dandinus intra' ad recipiendam persectionem altioris ordinis, ctatu . de anima , Vadingus tractatu de In' Mahimen gloriae priesupponitur visioni gratia .u acarnatione: negat Suar. cum aliis nostris. omnibus habitibus supernaturalibus moralibus, prinio insendendis habitus actibus,&universa-

I unctum DisΠCultaUS L liter natura ordinis inferioris aliqua sui muta

a uid Tenendum y rione , similitudinent ordinis superioris prius D rcgNDuM em sine moduli entitate ationem p rticipat,quaria natura superioris ordinis per unionis,sa arimnposse. sciatur. Anrecedens idem, robur habet exar- PROBAT in primb Conclusio. Impossibile est gumento, quod ponitur in materia depossibili transire a contradictorio ad contradictorium, latc incarnationis ; ubi ostenditur nonposita sine sussicienti mutatione, ut dictum tractand 3 entitatς modali salva oi node non posse, de modis. Ergo & ad esse uniti, a non esse uniti, Cur mediate defa cto uniatur natura Divinati, transiri non poterit sine sussicienti mutatione, turae buri Mox t salvari item non poterit , turnam etiam esse uniti &non esse uniti sunt con- potius Persona verbi & non aliae sint immedis

tradictoria , sed nisi ponatur entitas modalis, re unitae t Rcliqua videamur in materia de In non dabitur sussiciens mutatio ad transitum i carnationc. Oaji

215쪽

Dactatus II

O Aj 1 c i Tim s. Nulla est necessitas unionis modalitatem licui relatio paternitatis est quid modalis,non sunt autem multiplicanda cntia si- indistinctum sicci csse Patrem importet entitune necessitate. , Di tem. Aliae paritates non tenentiquia cum partest Esposoga ust. Ex insta dicendis, esse neces- Metaphysicae sint indistinctae realiter , etiam state1n,ut ostendatur sufficiens mutatio adesse unio illarum,debet esse identitas,adeoque nihil acquircndum. distincti importans; tinio autem partium Phyfi- ' INsTABIs. Ponamus miraculose a Deo tolli. carum non debet esse identitas. omnes modos e illi sint formaliter unio , sive Osi icia ust quintd. Compositum non est connotatum: ZI nihilominus ponamus indista- superadclita entitas extriniis simul sumptis. Esere a se materias & formas ut ante, illa extrema sonec compositio seu unio, est superadditae

vere crunt unita. Ergo otiosa est modalitas superaddita. REspoNDEUR. Negando fore illa unita , sed habebunt se ita , sicut Angelus intime corpori proesens, vel sicut duo puncta se invicem penetrantia,unde tunc nΞC materia v.f. cssetaniiharitas. Conscquentia probatur , quia compositio& unio, est fieri uniti. Ergo si ipsum factum esse seu compositum non est superaddita entitas, nec fieri super distum eri nam alias fieri &fictuin csse,non esiciat idem. - i R ε PONDETuR. Disparitatem esse uia iiii

ta,nec paries alburia tantum cilci materia dc possibile est reperire hormam & in riam'

aruma,paries δc albedo Carcrcn c ira d*tςr nihil sunt 'tam non reperire compositum,poseminativo ad esse uniti. O icii uix secundo. Modi implicant. Ergo rationem unionis ingredi non possunt. Antecc- sibile autem est reperiri materiam di formam,de

non habere entitatein distinctam sunt contra-

dictoria, modi habent entitatem distinctam, ut ς' ' ς VR iς tra Modalitas superaddita non supi onitur , 5 non habent entitatem distin λςς ς ς spositum unu sormaliter, nanietam,quia sine eXtremis contervari non pollutis. λ , λψς ς v vm i-Vere es per modum totius, RSsPONDETum Nego sequi ex eo, quod sine Vς P fm in Vm P yriis t non per modum totius extremis Modi conservari non pollint eo, non qxφ' ii IDM in Uxas non cst totum esse compta

habere distinctam cialitatem, quamvis non habeant ratam. Addo in sententia Aristotelis sormae materiales de accidentia habent di itinctamentitatem a materia, nec ranae per illum conse ii ; non cliam per modum partis ', quia partes

sunt ea, tuae componuntur modus autem non

est id, quod componitur; qudii si neutro modo facit unum sormaliter, ab lute non facit unum Vari poterant extra subjectaen en non implieat q0 4' diacit unum formali apud Philosophum habere propriam entita in Vnum V cliormalitate partiali, vel

xcm,& tamen non posse separari. iormalitatu totali. O i CIi R tertio. Si darctur unio modalis, RE PONDrNT Odalistae, unionem non esse artes compositi non unirentur immediate, inita pyxςimur Quodc inpossici, elle tamen partem rciatur enim media unione. ux Quoiscui tam compositionem , qui autem M

I EsPONDENT Modales, ludit unirentur media modum pro solo con notato admittunt, neg unione tanquam ratione ut quo, non vero me rit - , diante tanquam ratione ut quod; dc sicut quamvis inter oculum 5 ob tectum mediet visio , immediatin tamen objectum vidctur , quia viso mediat tanquam ratio videndi & ut quo, ita&hic, posita autem modalitate pro connotato, multo minus urgebit argumentum. ebunt quod modus ille,vel per modum totius,vesper modum partis faciat compositum , sed pormodum necessarii connotati, ad cum modum, quo terminus relationcm,nec pCr modum partis,nec pcr modum totius, constituit relatione. O icia uR septimo. Si de ratione unionis esse

B O set modalitas , hac modalitate prius deberet

INsTAB. Saltem compositum non erit ens per Creari rationalis anima,quia extremum praesup-se,non enim uniretur per se, sed per aliud. ponitur modo,hoc autem dici non potest, quis i EsPONDENT Modales,non ex eo composi- cst error Origenis MIerere, prius animas quam tum esse clas per se , quia extrema uniuntur se- uniantur creari. ipsisJed quia ad scordinantur tanquam actus & REsPONDETua . Non esse necesse animas potentia,ejusdem ordinis. prius tcmpore creari, quod volebat Origenes, Olljiciet uR quarto. Relatio interveniens in- scd sussicit illas creari prius natura. Certe enim ter extrema non est modus : compositio item modus respectu modalisatorum habet se ut tam ex genere S differentia, quam & natura deiprius,quia competit illi cautilitas respectu inc haecceitatcnon sunt modi. Ergo nec composi- dalicatorum & habet se ut posterius, quia praetio extremorum Physicorurn. supponit subjectum, cui in existere debet Posito I sPoNsu M ad consequentiain in materia de autem quod unio modalis vel modalitas pro relation ut e dico conlequenter. relationem connotato importara,sit materialis,non erit ne- umbilium csic indit tinctam,licet unio importet cesse ante hanc modalitatem praesupponi Ani- . mam vel formam. Ut

216쪽

Disputatio

Ut autem pondus primi argumenti quod

principale est in hac materia sundamentum

examinetur sit

Punctum Difficultatis r.

Proponuntur Varia 'Rest obiones ad are

mentum.

tatio , quare sorma & materia a non esse uniti transeant,est,quia materia , est materia in

aetii secundo,& sorma est forma in actu secudo. Cosa RA, impossibile est transire a non esse materia: in actu secundo, ad cise materiae in actu secundo, item a non cite formae in actu secundo, ad esse formae in actu secundo , sine susscienti mutatione, 'ropter principium viliversalc. Impossibile est transire a contradictorio&c. Sed nisi ponatur entitas modalis non erit silisciens mutatio ad istum transitum habendum; quod probo inquirendo,quae sit haec mutatio. RESPONDENT, quia materia non tantum est si bi S in se, sed & alteri,hoc est formae,forma item non est sibi tantum de in se,sed & alteri, hoc est mater;at, item quia materia & forma unescunt, hoc est in homine hominescunt , in bove bovescunt,sed redit argumentum, impossibile est transire a non esse sibi de alteri ,ad esse sibi & alteri, a non esse hominescentis, ad esse homine-scelitis, sine stillicienti mutatione, quae hic mutatio 3 Rispo ENT ulterius,trans re v. g. materiam adesse sibi & alteri seipsa,ad eum modum,quo a non esse ad esse. Angelus transit seipso. Sed re dit argumentum,'impossibile est transire a non esse transeuntis seipso,ad esse transeuntis seipso, sine sufficienti mutatione propter receptum

principium impossibile est &c. sedit;si ponaturcialitas modalis non ostendetur sufficiens mutatio,ad transituminon esse πεnseuntis seipso,

ad esse transeuntis seipso, tuae enim illaὶ videan tur dicta de modis, Instalitia adlata de Angelo pro nobis est. Quando Angelus a non esse existentis ad esse existentis transit seipso, est muta tio facta iii cntibus,quia de novo producitur cntitasAngeli si ergo tu taliter scipso transiri a non esse uniti ad esse uniti censcs , admittis novam citritatem. Denique tunc seipso transitur a noti esse ad esse,Imprimis , quando est nova tunc pullulans entitas. Deinde quando illo posito hoc ipso indispensabiliter transitur, a contradi ctorio ad contradictoriunt,de quo quΝritur,i n- clusa illa suiscieritia in ipsemet crite scii csse,apparet enim quod ipsi esse,insit vis denominandi,&sic scipso transitur anon esse existentis, se ipso autem non transitur ad esse similis, inisi ponatural cera qualitas, si sit sit nititudo in qualitate, idque ideo, uia illa sufficientia non est triclusa in ipso esse,cum possit esse qualitatis esse, & non es se, similitudinis esse. Iani autem non hoc ipso,

quia ponitur cratitas materiae Σ rinae, habetur transitus ad esse uulti.

REspoNDENT secundo alii quae responco esteontinuatio prioris. A non esse uniti ad esse uni si, vel secundum Phrasus immediatu positas a non esse transeuntis seipso,ad esse transeuntis seipso transiti per novam sermalitatem , seu in ,-

dum essendi appropriare dictum. Quod ipsi nisic aliter proponitur. Duplex potest cise transi

tus ab uno contradictorio ad aliud, unus a non

esse simplieiter ad esse simpliciter , vel abesse

simpliciter,ad non esse simpliciter,ut cum Angelus creatur , a non esse simplicite transit adesse simpliciter,uescunt an nihilatur, tuncque ab esse simpliciter, transit ad non esse simpliciter, Δ in tali transitu debet esse mutatio in cnti bus, vel non entibus. At vero datur alius transi

tus ab uno contradictorio ad aliud per qu a aliquid transit , tantum a non esse secti .d iquid,ad esse secundum quid, vel e contra, ut ficin generatione , nam materia absolute potuic existere sine forma , tantumque transit a non

esse habentis formam esse habentis formam, dcc. de in tali transitu, non est necesse sera mutationem in ipsis entitatibus, sed in entibus se cundum quid, seu Atinalitatibus, seu in modis essendi, formaliter distinctis ex natura rei a sitisentitatibus, quibus identificantur , qui etiam modi essendi, non tribuunt esse rebus absblua

5c simplicitur, sed aliter esse secundum quid,

quam ante fuerint, & denominari de novo. CONTRA est. Tum quia redit argumentum suctum, impossibile est transire a contradictoario non habentis novam serinalitatem, ad esse habentis novam sormalitatem, denominati nem, modum essendi appropriate dictum,sine susscienti mutationc , at quae hic mutatio certe,ad serinalitatem relationis similitudinis, de novo habendam, transitur positione albedianis v. g. in altero pariete,ad denominationem deformalitatem inaequalis, vel deperditione , vel aequisitione entitatis, & cc dc reliquis, quae auiatem est mutatio ad habendam novam serinali talem unionis 3Tuna quia universaliter loquenodo distinctio ex natura rei,quam supponit haec doctrina nulla datur. Tum quia ad transit ianon esse simpliciter, ad cise simpliciter,requi

titur mutatio illentibus, vel non entibus. Ergo etiam de ad transitum a non esse secundusii

quid ad esse secunddin quid; non est enim major ratio unius,qua in alacrius. Tum' uia transi tus a non esse relati,ad esse rotati , cst transitusi

secundum quid, dc tamen requirit si seria non nisi uni paries sit albus, ut Etiam alius dealbe

tur,quae mutatio est iri entibus. Ergo immerito assumitur,mutationem in hoc transitu non de ρ.

bere cito mentibus. Tum quia illa sermalitas,& non est entitas modalis,& est entitas imoda lis, non est,ut supponunt oppositi,est autem cnialitas in alis, ut probatur , cst enim terminus immediatus verae actionis realis, quae estgene

ratio, habet clatitatem suam secundum quid, D

217쪽

prout condistinguitur ab extremis non est nihil, habet suam existentiam propriam,voca illam ut vis,nonnisi distinctam formaliter ex natura rci, quid illi deest ita distinctae , ne habeat existentiam consimilem modis, cum etiam distinctio modalis saepe a Suar. Ovied. & aliis appelletur distinctio ex natura rei,videntur enim haec duo, talis scilicet formalitas & modalitas, verbis diruferre. Tum quia formalitas illa prout distincta

nemine cogitante ab extremis est,est secundum quid ens , ut ex verbis respondentis colligitur,& tamen dicitur identificata cxtremis , ut videre est in textu Responsionis, magis autem rc- pugnat,duas cialitates quascunque identificati realiter,quam duo entia simpliciter,nam ex duplici titulo in prioribus est repugnantia identificationis, & ex titulo distinctae entitatis, & ex titulo secundum quid,qui magis distata lysmplicitur,quam ly simpliciter ab alio, ly simpliciter,hinc magis repugnat accidens, quod est enssecundum quid , identificari substantiae,quam substantiam substantiae. Denique videntur hae Acbina convelta duo

Principia tamine nat urae nota.

PR1MuM. Quod semel est identificatum semper est identificatum , quod principium a respondente convellitur,nam formalitas identificata alicui Enti perit,manente eo, cui est idei tificata. Neque valet si dicas, manere in re illam serinalitatem non manere formaliter, redit enim argumentum illud ipsum formalitcr , est identificatum realiter & nemine cogitante, quomodo ergo non manet illud sormaliter nemine cogitante,manente co cui identificatur.

SEcuNDuM principium convellitur quod semel non est identificatum , non potest postea identificari , nam idem esset idem & non esset idem. Siquidum ex non idem , fieret postea idem. Quod ipsum sic proponitur. Ante iden-ficationem non crat hoc idem,sed distinguebatur a non identificato,post identificationem est idem, quia hoc ipso non est identificatum. EGgo idem evadit non idem, & non idem, evadit

idem. Si autem non erat idem formalitas unionis cum existente materia,& cum existente forma,& posteac vadit idem,quomodo exeo,quod non est idem,non evadit idem. RESPON D EBIs,quod accedens illa formalitas,

licet sit idem realiter , non est idem formali

CONTRA, Hoc ipsum quod non est idem sor- malitcr,cst adhuc nemine cogitante idem realiter, praesuitque nemine cogitante. Quid ergo advenit quod sit nemine cogitante. RESPONDEBIs, advenirc quoad id , quod est neminc cogitante formaliter, etsi distinctum ex

natura rCi.

CONTRA crit. Illud distinctum, illud nemine

cogitante, illud formaliter cx natura rei adveniens,li am Pr scit realiter,neminc cogitante, quid est nisi aut mera concepta formalitas, aut merum nomen,&sicut si numine cogitantercalitas panis & formalitas quoad esse reale spectata poneretur in Eucharistia,sed tantum dic retur abesse formalitas panis, ex natura rei sumptus,nihil minus esset de pane nemine Cogitar te ; ita si illa formalitas ex natura res nemine cogitante adveniens,jam praefuit quoad suam so malitatem quoad rem, si praefuit illud ex naturaret,quoad suum esse reale, si illud nemine cogitante adveniens,praefuit nemine cogitante re ter,quid rogo advenit REsroNDETuR tertio. Suffcientem mutati nem quare a non esse uniti ad esse uniti transeant materia & serma,esse,non ipsam unionem, quae

importet modalitatem superadditam, sed i piam actionem eductivam formae. Univcrsalius , ne procedat haec responsio de solis unibilibus, quae, constant forma materiali , sic aliter proponiturquδd scilicet a non esse uniti ad esse uniti trai scatur ipse actione unitiva,de qua ipsa sic discuseritur. Duplex invenitur actio substantialis, quaedam productiva, de haec semper debet habere novum terminum absolute & simpliciter, ut fit , dum v.g. creatur Angelus ; alia vero est actio compostiva substantialis,quae cum sit illa, vi cujus cx duobus entibus praeexistentibus sat unum,scu compositum, quod compositum non est absolute distinctum ab iisdem partibus,pro inde etiam non debet correspondere tali acti ni novus absolute S simpliciter terminus tu, stantialis, sed secundum quid,neq; enim vitalis actionisres aliqua transit a non esse simpliciter, ad esse simpliciter, sed tantum a non esse secum dum quid,ad esse sccundum quid. Porro illius actionis compositivae duplex adhuc terminus assignari potust , nimirum totalis , & hoc est

ipsum compositum, quod est novum, cum a tea non fuerit in ratione compositi acccptum, alter autem terminus formalis immediatus &hic est novus modus ellcndi, V. g. Matoria quatenus actu seipsa recipiens formam. Qu*dautem actio possit rerminari ad formalitatem alia quam, ratio est , quia motus terminatur ad ubi, potest item divinitus fieri penetratio duorum corporum, & tamen penetratio non producti

tur.

hiod attinet ad illam doctrinam de edum ne

firmae. IMPuc Nuprimb hanc responsionem Hurta sed ejus rationes videbis solutas hic apud Ovie

I u AT secundo Oviedo , quia si unio

identificaretur actioni eductivae , mutata actione mutaretur M unio , de cum post instans generationis mutetur actio , nam in secundo instanti a Deo solo conservatur,& in primo instanti induebat in formam c ausa secunda, hinc post

218쪽

Disputatio VIII

instans generationiς mutabitur & unio, si autem sivi e sunt in re unio sui cum subjecto,ut passe

mutabifur unio , mutabitur & compositum, sim Modalistae volunt, quantumvis nomen u- quia compositum importat necessaridunionem. morus appropriatum sit unioni extremorum ra-' RESPONDERr potest, non mutari composia torum. Falso ircum sumi quod rins ruin tum,quia non mutantur partes ejus substantia- uniantur unione superaddita. autem Ies materia S forma, mutatio autem talis penes idem addit quod depcndentia a termino, quam subitantialia attendi debet. Et quamvis impor- habet relatio,non sit unio, adcoQue nec depci rotur unio a composito, importatur in quantum .lcntiam a subsecto, quam dicit torma, esse ii unio,est ipsamet materia &serma simul sumtae, nionem, id etiam non convincit, quia umori non inquanthirnunio importat aliquid extrinse-' Truo tertio idem. Actio qua produci- compositio,. cycndontia illain a d bor vocaricitur forma est accidens, est enim citcntiali- unx .s caluer Cr propter icrminum, nec intenditur propter CONTRA hanc eductioncm est. Tum quia sca natura, sed propter terminum, si cst accia vel potesse luetionem, actionem importantem dens,non potest ella de essentia compositti,nam novam modalitatem,Vci non ponis si non id si undum totum suum esse debet cisi: iub- nis, redit argumcntum , ii possibile est transire stantiale a contradictorio ad contradictorium sine fum-RE 7ONDET uti, quod unio secundum quod cienti mutatione: ergo & a non cise actionis edicit in recto debeat esse substantialis, non se- ductivae, ad cise actionis eductivae at quaeduccundum connotata. Deinde non est neccs- muratio Si autem ponis eductionem esse actio

num importantem modalitatcm, quaero,positacductione vci potest Deus facere miraculose ;nc forma educta uniatur,vel non potest Z ii non potest, curὶ nego enim ipsam eductionem elle unioncm ;li non potest, Ergo eductio non est:psa unio. Tum quia,si non implicat,potius assi- se, ut majori titulo dicatur unio lubitantialis, quam cum generatio rcinoic & pro alterationibus acccpta dicitur substantialis , icilicci ter

va, citctunio non enim est radio infor de una, gnari dcbet ea ratio unionis , qu e sit resflccta uuam de alia, sed falsum est, omnem gener, quorumcunq; comtiosi zorum universalis, eclu- ionem passivam illa unionem, nam modi vero cito autem non o ratio uni oriata resis cumnorantur, & tamen non per generationem, qu'rumcunque umbiliyni, quiano convcnit scd seipsis uniuntur , alias si uripsis non uni im animae rationali.

tur pollent divinitus cristem, separaxi Risei yς- Visodat uti ad ictum a tionem compos ream

litatibus. non proditcti Vom. CONT R A est. Tum quia impollibile est transire a non olle actionis compositivae ad esse actionis compositivae, sine sussicienti mutatione; asiquae hic mutatio ξ cum nihil noviter addatur Materiae,nihil addatur Fornaae, manetq; eadem dissicultas de illa actione ac de formalitate ex illa pullulantu sum quia, quamvis possibile sit,

ut actio identilicetur termino, ut forte contingit in omnibus actionibus vitalibus, est tamen impollibile, ut sit ucra actio dc nihil producar, non habeatq. torminum. A quo termino si non distini mitur realiter modaliter , saltem debet

litatibus. RESPONDETuR. Imprimis Nominatistae negando modos, ncgabunt cosdem gelacrari, scd concessis modis non convincit argumentum, dici cnim potest omnem generationem Clatis Rati maiorialis,essc unionem,quamvis non absoluto omnis entis, praecipue cum non rencat argumentatio ab ente rato ad ens modale, Mn-mo hoc ipsum, quod adfert Suar. pro disparita te adferri potest, quia scilicet alias pollent inodi existere,sine modificato. IM pucNAT quintd idem. Generatiova includit duo, dependentiam a sebiecto, Areceptionem in illo sed unioneque est depcii- heceptionem in illo,sed un/0 'ςqμ dari Entita, cui ideritificetur cui autem illa MI rinio. ctio compositiva,ut supponitur nova,identi sic

ipsum probat, unio animae rariona I, b c ' s& non est dependentia a su ecto. 'dus est dependentia a subjecto ut sub scito, cmen non est unio. Ergo unio non est ista dependentia. Receptio etiam non est unio, quia par

e continui uniuntur,nequc tameta una r Cipi

'' Rc,houbcrust. Probabile est quod unio animae rationalis sit matcrialis, con flucnter Por- erit esse dependens a subjecto. Rursus omnos inodicum importent uon posse existere imoctio compositiva,ut supponitur nova,identificaturi quid illic de novo producitur, cui sit actio, quid identificatum Z Tum quia concedimus,c inpositum non cile distinctum rcaliter a pamtibus limul sumptis& unitis,scd restat quaerere, per quid trans catur ad illud esse compositi intuendoq; illud principium , quod omnis actio debeat aliquid agerc habcrcq; terminum, cui

latrem identilicetur rcaliter, iacgandum erit dari ullam actionem veram compositivam, quae interminata ad materiam, formam, modalita-

219쪽

ri8 Tractatus II.

tenaci; aliquam , terminetur tamen ad ipsum compositum.

Punctum JDissicultatis 3.

Continuatιr Propo situm. R EsroNDLTuR quarto, sussicientem mutationem, ob quam materia & forma a non esse uniti ad esse uniti transeant, esse intimam praesentiam in circumstantia dispositionum ' requisitarum. Porro ipsam indistantiam non volunt esse talem; qualis est distantia locati a loco, sed indistantiam, quae intimitalcm adierat, qualem intimitatem: dicit DEus ad creaturas,dicerent item duo corpora , si se pcnetrarcnt, puncta item se tangentia. IM puc NAT prim5,hanc responsionem Oviedo, quia si unio consistcrct in indistantia, seu in

praesentia utriusque extremi,sequeretur, quod quotiescunque homo moveretur, sicut acquirit novam praesentiam ita acquireret novam unionem,in approximatione consistentem.

RESPONDETuR,quod scilicet per motum in calem non acquirat novam praesentiam materia & forma inter se,sed tantum acquirant praesentiam ad extrinseca, & sicut sedens in cquo respcctu cqui candempraesentiam habet,quamvis respcctu aliorum aliam, ita materia respcini sormae. Deinde a respondentibus requiritur indistantia non mere localis , sed indistantia cum certa intimitato,quae per solum motum localem non acquiritur.

Is puc NAT secundis idem. Si unio in approximatione consisterct, icqueretur unam formam substantialem, non expcllere aliam, possunt oni in inter se penetrari, nam non adserunt proprias quantitates, & impenetrabilitas illis, nonnili ratione quantitatis compotit ; si crgo sic penctrciat, cum sint futurae proximae & in- distantes ab eadem materia , informabunt illam. REsPONDE R. Non quoinodocunq; in approximatione & indistantia sitam csIc rationem unionis, sed in indistantia S dispositionibus materiae quae non sunt in materia, nisi pro una forma,determinatioq; altcrutrius penderet a Dco,& utraq; quidem haberet indistantiam localem, sed nonnis una determinabilis a Deo intimit

rem explicatam. IMpuGNAT tortio. Si unio consisteret in materia δ' forma sumptis cum indistantia & dispo sitionibus , vel illa indistantia A dispositiones

haberent se per modum mere extrinsece ad unionem,ita scilicci,qubd unio in sola materia deforma consisteret, vel per modum alicujus ad unionem spe stantis, si per modum caet rinlcci, sequitur, quod quotiescunq; ponitur matcria &forma indistantes,totics ponoectui S unio,cum nonnisi in indistantia materiae & formae stet; si

autem aliquo modo dispositiones spectant ad rationem unionis, contra crit, quia potest materia uniri miraculose formae sine dispositioni bus,& materia prima Beatissimae habuit ad ani mam Christi dispositiones , & tamen illi unita non est, quan tum vis illi fuerit intime praesens.l mPONDET .Non convincere hoc principium, quasi non possit aliquid cxtrinsecum esse tale, ut sinc ipso non possit aliquid esse, nam te minus, cst quid extrinsccum relationi , ctiam Transceruicia tali, Z tamen sinc eo, iton potest cilc relatio, organis itio corporis perscitur per accidentia, sine ullis formis partialibus substan. tialibus;& tamen sine illis,non potest esse com positum humanum. Deinde aliquae forte dis positiones rcquiruntur ad uniri. Materiae primis , quae non requiruntur posita Jam unione; hinc corpori Beatissimae pio potuit uniri anima Christi , cuinq; defacto fuerit unita corpori Beatissimae, anima Musdem, non habuit vim uniendi sic cjus corpori, Anima Christi. De nique supponit argucias, quacunque indistantia sormari rationem unionis, quod neganto' positi, unde quamvis concederetur Beatissima animae indistantia localis a Corpore Christi, posset nondum esse unio ob defectum intimita

tis. Hinc aliter

CONTRA Responsionem est , Tum quia,

Concedo quidem ostendi ratione dispositi, num mutationem, sed nego illam esse suilicientem, quia hae dispositiones vel sunt tales, ut illis positis impollibile sit non sequi unionem ; vel certe illis politis possibile est non sequi uni ncm; non lectandum; quia hic quaeritur de tali ratione ; qua posita sit impostibile non sequi compositum ;&quaesit objectum volentis D Ei,

urcx non unito, flat unitum; objectum autem hujus voluntatis Dei, debet esse tale, ut sicut impossibile est frustrari voluntatem, DEI Volensis, ut ex non unito fiat unitum, ita etiam, ut impossibile sit illud objectum non inferre ratio. nem uniti; non etiam potest dici primum, quia omnium formarum cisectus, qui non sunt males primarii, sunt impedibiles, sed indistan. tiae Sr dispositionum effectus formalis prim araus non est unire, sed tantum disponere ad uni nem, dc sicut di sponcrc ad gratiam, non est gratum faccre,disponere ad sormam ignis, non est igni re,ita nec disponere ad unionem,crit Unire.

Deindo si posita in distantia, & dispositionibus, impostibile est non sequi unionem; istae dispositioncs non polloni poni , quin ponantur CXIrcina uitabilia, licet possint poni extrema unibilia sine illis dispositionibus. hoc autem est forma-lisi me admittere modos. Tum quia ipccialiter 'contra indistantiam urgendo, quaero per hanc indistantiam, vel intellisis solam praesentiam localem, vcl aliam intimitalcm pcnitiorcio Zsi primum, quaero, vel in illa ipsa statuis cinio-

220쪽

Disputatio VIII. 2io

nem,uci m aliquo alio etiam Z Si in illa statuis in-

adaequatam uuionem; Ergb penetratio, crit in- adaequata generatio,quia crit inadaequata ratio unionis materiae M sormae. Si autem indistantia adaequatam habct rationem unionis, pcnetrario erit gcneratio, sequeturque genitum

Christum& Beatam Virginem; cum nasiccndo filius penetrabat Hus visccra. Si autem per hanc indistantiam intelligis, non tum praesentiam localem, sed aliquam aliam intimitalcm , quid haec intimitas Θ Rursus cum haec intimitas non sit entitas superaddita, sed sola formalitas, restituo argumentum; impossibile cst transire, a non esse intimi penitus, ad esse intimi sine suilicienti mutatione vivae hic mutatio ξ Tum quia discurrendo circa has dispositiones urgeri potest, dantur unibilia de novo , quae non rcquirunt intimitatem de novo. Ergb ratio uniti male per dispositiones explicatur, quaeritur c-nim hic ratio forma lis,adeoq;univcrsalis uniendi, qualis est albedo respectu dealbandorum. Antecedens probatur , quia Persbnae Divinae

sunt unibiles de novo naturae creatae & tamen ad hoc uniri nulla indigent nova intimitate. REspoNDETuR quinto, quod a non csse uniti, sit sufficiens mutatio naturaliter dc ordinarie loquendo, ipsa indistantia& dispositiones , itemque eductio respectu formarum materialium,& creatio respectu animae rationalis ita, ut naturaliter loquendo, uniri nihil aliud sit, nisi materiam habere dispositiones, dc esse illi formam,

uae educitur vcl creatur praesentem, quia Vcro eri potest miraculose , ut non fiat illorum unio,ctiam positis illis praerequisitis, hoc inde fit, quia postis illis praerequisitis ponit DEus modum determinantem , quominus illa uniantur; atquc itaJam unio crit ipsa materia disposita, deforma indistantes , prout dicunt negationem modi determinantis in casibus miractuosis', nescquatur illorum unio. Sic v. g. Angclus habet species futurorum a se cognoscibilium , dc pcrpraesciatiam illorum, naturaliter de ordinarie loquendo , sufficienter dcterminatur ad cise cognoscitivi futura, si tamen DEus ponat modum determinantem,ne sequatur cognitio,tunc Au- gelus a non esse cognoscentis futura, ad cise cognoscentis futura, non poterit transire per solain prςsentialitatem ol ecti,& sicut non est necesse , ut detur modus determinans Angulum posita praesentialitate o ecti futuri, ut cognoscat futura; sed sussicit sola negatio modi de terminantis & impedientis , quominus cognoscat, ita fassiciet indistantia formae dc maioriae , una cum negatione modi impedientis,quominus illa uniantur. Et sicut rursus non posita praescia-tialitate objecti, si Deus velit Angelum cognoscere futura, sufficiet ponere modalitat in determinantcm Angelum ad ciso cognoscentis,

ita non positis dispositionibus, si Deus velit fieri

unitum,ponet modalitatem determinantem adesse uniti.

IMpuGNAT prinid hanc responsionem quidam , quod scilicci muItiplicet magis cratia,

quam communis sentcntia modalistarum, quia quamvis pro ordinariis unionibus non adstruat modalitatem, ininio explicat unionem per negationem entis, hoc est modalitatis, tamen pro extraordinariis casibus multiplicat modos specie distinctos, unum quidem qui impediat, nomateria disposita uniatur fornue, &alium, qui materia indispositae uniat formam indistantem,ma usq; est multiplicare entia specie distincta, quam solo numero distinista. RESPONDERI potest, quando pro principio assumitur non csse multiplicanda cntia sine necessitate, agitur dc actuali multiplicatione; non autem de possibili S miraculosa; porro haec responsio non multiplicat actu entia, clim non multiplicet actu modalitates. Quod aurcinpossibilitatem entit.itum non prohibeat multi

plicare illud principium,ratio cit. Tum quia illud principium non prohibet allirmarc, Dcum poste producci e quidquid non implicat contradietionem , dicem autem, hunc vol illum modum esse possibilem, est affirmare Deum posse producere , quidquid non implicat contradictionem. Tuna quia etiam por Modalistas ponsunt dari modi, quorum unus etiam indispositae materiae uniat formam, quamvis ordinarie id non faciat, porcst item dari alius specie distinctus, qui impediat quominus uniatur forma in- distans, etiam dispositae materiae,& insupcx Modalistaedicunt uniri haec extrema defacto modis. Ergo Modalistae magis multiplicant clatia.. Posset nihilominus hoc argumentum restitui, quod etiam in miraculosis casibus, si aliquid

sine miraculo , dc sine inultiplicationcentium fieri possit,nec ponendum miraculum,nec multiplicanda entia; nisi aliunde id constet. In principiis autem modalium sine multiplicatione cntium sequitiir negatio unionis , in calibus miraculosis, scd etialia haec stabilitio argumenti, in fringi potcst. Quod si huc duo comparentur in

ter se, multiplicatio entium in casibus extraordinariis , dc multiplicatio cntium in obviis de ordinariis , praecligenda sit multiplicatio in illis

prioribus, quia procedetur quasi in alio statu retarum , in alio autem statu potest hoc fieri per cntia ; quod alias fit per non entia, Modalistae auiatem in praesenti statu multiplicant clatia. IMpuGNA T secundo idem, quod scilicet unio

sit quid positivum. Ergo in illa negatione modi,

stare non potest.

RE spoNDERI potest, unionem osse quid positivum in recto, hoc est ipsa cxircina dispositata, licet sit quid negativum in obliquo; δ: sicut ratio termini in quantitate sufficit, quod sit positiva,ratione corum,quae dicit in recto, ita de

rario unionis. Ceterum

CONTRA hanc responsionum est. Tum quia, si uuio,seu compositio,cuct iplamet materia deit 1 forma

SEARCH

MENU NAVIGATION