장음표시 사용
321쪽
non potest i Ergo exhauriretur infinitum ; Si potest, Ergo sunt plures inlinito hominum. Modum defendendi hoc argumcntum, vide supra
REsPONDERi possct huic argumento,& qui buscunque aliis hactenus positis. Quod inlinitum non implicet quidem contradictionem; demere tamen ex ipso aliquid,implicat contradictionem:& ita si accipiatur aliquid ex linea infinite cxtensa,sequitur illam terminandam &c. si autem consideretur infinitum secundum se,
nulla saltem in plerisque ostendi potest implicantia. CONTRA erit: quia expresse Aristotelica d finitio,permittit ipsam acceptionem: unde indefinitione dicitur, clus secunddin quantitatem accipientibus S c. &c. liinc negare istam acceptationem,est non stare in statu quaestionis. terum potito,quod nova alia definitio infiniti formaretur,pollet ex illa non sequi implicai tia contradictionis. Dic E NDuM est sccundo. Etiam posito quodpof
sibile esset infinitum creatum adhuc impossibile esset pom omne polsibile infinitum. PROBATuR primo. Posito omni possibili infinito , vel ponerentur omnes possibiles finitar
creaturae, vel non ponerenturi Si non ponerenturὶ Ergo & esset illud omne possibile infinitum, ut supponitur&non esset: quia adhuc produ'cibile esset, praeter producta infinita, aliquod infinitum , quia omne producibile infinitum, est infinities infinitum. Hinc productis finitis, quae remanent producibilia,post eroductionem
omnis possibilis infiniti, sed infinities positis,
consurgeret adhuc novum infinitum. Neq, enim v g. infinitum multitudinis,est aliud, quam finitum infinities positum. Si autem posito omni possibili infinito, ponerentur omnes possibiles finitar etiam creaturae: Ergo tam Deus non maneret omnipotens, quia nihil maneret producibile: nam omnipotcntia Dci transcendcntaliter requirit effectus. R E spoNDE B Is primὁ cum P. VE NcEsLΑo DA-n ovus K I,mco in Theologia Prosessore,Viro omnium talentorum. Infinita persona Patris, non ita exhaurit terminabilitatcm naturae Divinae
infinitam , ut quamvis illam infinith terminet,
adhuc illam non relinquat ulterius terminabilem per aliam personam infinitam, tam Filii, quam Spiritus Sancti. Rursus infinita Persona
verbi, terminans naturam Di yinam non exhauritur,quominus possit terminare aliam naturam creatam,& alias plures : Scientia item Divina non exhauritur, quamvis cognoscat omne pos. sibile; & sicut omniscientia in actum reducta, non facit Deum, non esse Deum, ita nec iaciet omnipotentia in actum reducta. CoNτRA : Tum quia, ab instantia,ex adlatis prima, lesimi porcst, pro conci usione argumetum. Tres Perlo G Divinae, infinitam termin
bilitatem naturae Divinar ita exhauriunt , ut aquarta Persona terminabilis non sit, nisi per i lam chimaeram,& fictionem intellectus. Ergo ctiam omne producibile infinitum in actu positum,ita exhauriet omnipotentiam infinitam, ut
ultorius nihil producere possit.: Quod autem
Persona Patris, non reddat ulterius interminabilem naturam Divinam, secundum se spectatam,hoc inde est: quia terminativitas Personae Patris, non est omnis possibilis terminativitas Divina; Jam autem omne possibile infinitum, cum sit omnis possibilis terminus omnipotentiqDivinae, fit, ut exhauriat omnipotentiam Divinam. Tum quia: ex secunda instantia potest pro conclusione formari argumentu. Persona verbi infinite terminans naturam Divinam, ita illam
terminat,ut omnem suam torminativitatem infinitam,quam praestare potest, exhauriat; neq; enim aliam naturam Divinam, vel aliam cre tam infinitam utramq; enim suppono impossibilem terminare potcst; & tamen, hoc non obstante, potest terminare naturam finitam crea tam . Ergo etiam omnipotentia,postproductunt.
omne possibile infinitum, poterit producere aliqua finita, redibit* argumentum superitis s
istum. Addo ion esse ullum inconveniens, infinitam terminabilitatem naturaeDivinae, exhauriri per terminativitatem trium Divinarii Per sonarum, si autem exhauriretur omnipotentia Divina ia,ut ulterius nillil posset facere,magnuforet inconveniens : nam imprimis non potest dici proprie exhauriri, terminativitas Naturae Divinae, cum tres personae, quamvis inter se distinctae,sunt tamcn identificatae cum natura:ide aute propric non dicitur exhauriri a seipso; jam autem,si ex haurire tur omnipotentiaDivina,exhaurireturab aliquo a se distincto realiter,nem pca productis creaturis, adeoque exhauriretur proprie. Rursus,prius illud exhauriri continoearet,per aliquid aequale, nempe per personas Diavinas, infinitum autem exhauriri a mensura insi nita nihil vetat: exhauriri autem, omnipotentiae per creaturas contingerer, per aliquid inaequa-le: quia non exhauriretur per aliquod esse Divinum. Deinde, id quod se habet per modum
termini,non dicitur exhaurire proprie; hinc,Giamsi perimpossibile, omnes finitas&infinitas terminaret cognitioncs,oiectum aliquod, non inde )am non cognoscibile foret: neq; enim inde jam entitatem suam deperderet, cullus nece saria passio est,esse verum, adeoq; cognoscibile; sed omnipotentia cum sic non habeat per modutermini, sed potius potentiae effectivae, verὁ &proprie por creaturas exhausta, diceretur. Dc-niq; non est ullum absurdum quod infinitate minabilitas naturae Divinae, exhauriatur ab infinita Divina terminati vitate, Triperionalitati ejus debita, immo cst persectio Dei necessaria, salvans unitrinitatem ejusdem, unde etiam
est persectio Gus aetii possὸssa, Iam autem cxhaustio
322쪽
haustio omnipotentiae , non est persectio Dei, omne producibile infinitum categorematicum. sed esset desitio persectionis Divinae.Tum quia: CONTR A . Quia conclusio attenditati prod illud quod dicitur de exhaustione Divinae sci- cibilitatem etiam finitorum, mod5 sintilla conentiae, pro nobis est. Dico enim exhauriri scien- tenta,in numero possibilium: negat enim con-tiam Divinam in hoc sensu,quianihil est cogno- clusio,posse produci omne possibile
scibile, quod non cognoscat, re ultra haec, non PROBATuR tertio. Instantiis variis,quae oster
ie cxtendit, sed haec perfectio est potius Dei: dunt, non posse produci omne producibile, de quia scilicet persectio Dei est,non esse nescien- ita , non potest produci aeternitas a parte post,
rem, quam persectionem adfert illa exhaustio; quantitatis divisibilitas in infinitum, &c. dec.& si hanc non haberetςxhaustionem, nesciens DicENDubi est terrib. Etiam positapossibilita-cisci: ergo etiam a possibilitato creaturarum, te infimi est necessarius, nec possibilis numerus
cxhaurietur omnipotentia Divina, lac luc cnim maximus nitorum.
ultra possibilia aliquid potest, cum hoc tamen PROBA R primo. udd non sit necessarius
addito, quod haec omniscitivitatis Divinae ex- maximus finitorum. Quia ad hoc, ut transeatur haustio sit persectio Dei, quia nisi nosset omnia a numero finito ad tufinitum , non est necesse, possibilia, omniscius non esset; sed exhaulfioo- tanquam per medium transiri ; per numerum mnipotentiae , quae fieret per omne possibile maximum finitorum. Ergo pollet esse infini- productum,cst exhaustio, filiae adfert negatio- tum, sine positione numeri maximi finitorum. nem Omnipotcntiae, ejusq; destructionem,quid Ante dens probatur, quia esse infinitum,non
cnim illa omnipotentia posset ξ Et certe non a- cst post numeros finitos, aliquorum numero-liunde Deus habet non esse nescientis,nisi ab a- rorum infinitantium,inchoatio: lod est talarumctuali omni scientia ; rationem autem omnipo- numerorum temper finitorum, sine fine aggreten iis aliunde habet. gatio Ergo ad hoc;ut a=nito ad infinitum trans . . REsroNDEBis secundb. Habere actum ad e- catur, non est necesse, tanquam per medium, quatum, est persectio potentiae, &ita si oculus transire per numerum maximum finitorum. eliceret visionem adaequatam, intellectus item PROAAr Riecund6. Posito numero maxia cognitionem adaequatam , maxima haec esset mo finitorum, vel potest Deus ponere infini-
perfectio oculi de intellectus; consequenter crit luna,vel non potest i Sinon potest ρ Ergo non perfectio omnipotentiae, habere actum adae- est neccilarius numerus maximus finitorum, ad quatum, stantem in productione omnium pos- positionem infiniit,quod tamen tu vis; Si autem sibilium. potust Deus ponere infinitum, quaero, an po- CONTRA . Quia actus adaequatus, stans cum nendojam infinitum , debeat adhuc ponere a- esse potentiae, est persectio potentiae; sed actus lium numerum maximum finitorum , an non adaequatus,destruen cile porciariae,non est pc dcbet si dobeti Ergo prior ille non erit necess sectio potentiae; hoc autem in praesenti conto. rius ad infinitum. Ergo &hic posterior; de illo gerct. enim redibit eadem,'uae de priori quaestio , Si spoNDLT tertio VasqueZ. Posito omni poc autem non erit necesse ponere, Ergo quamvis
sibili infinito, & omni producibili; adhuc Deus ille, qui supponitur productus numerus maxi-
posset illa conservare, ad operationes concuo mus finitorum non poneretur, modo ponererere, similia. turilla ipia infinitudo , sequeretur infinitudo. CONTRA . Quia haec Responsio omtradicto- Ergo ulterius non est necessarius ille maximus rios terminos continet; & cisci cnim omne pot- numcrus finitus ad infinitationem. Quod si di s bile producibile prodqctum,& non citct; cs cas, non posse Deum ponere numerum illum siet, ut supponitur in negatione , conclusionis, infinitum, nisi ex suppositione positionis nume- non esset autem , quia adhuc operationcs pro- ri maximi finitorum,da in hoc ipso implicantia. duci possent,& conservatio infiniti, quae omnia PROBATu κ tertio. Qubd numerus finitorum' eniunt inter producibilitatem, Otunis pollibi- maximus iit impossibilis. Quia & erit ille nil lis, tam finiti quam infiniti. incrus maximus finitorum, ut supponitur, MPLosΑΥuκ secundo. Si Deus producerezo- non erit maximus finitorum: quia si Deus post mne possibile infinitum, & produceret Omne numerum maximum finitorum,potest produia possibile infinitum, ut supponitur, & non pro- cere v. g. infinitos homines, potest de unum, duceret: quia non producerci omne Potcntia quem ipsum addendo, augebit numerum in infinitum, quod etiam est inter producibilia; ximum finit0rum, consequenter ille prior non
quod autem non produceret omne polciaria in crat maximus finitorum.
finitum,per hoc probatur: quia inlinitum inpo- Addit recentior Suar: ponamus numerum tentia est,infinitum essentiaiitcr; cogens cilla in maximum finitorum, secundum eum nimiere potentia. Ergo produci actu non p 'iict. Ergo tur aliud numerabile, rursus secun sim Ou apparet in illo omni producibili, non possc pro- dem numet una maximum finitorum num duci omnia. retur aliud numerabile ; en tibi erunt duo
Rissos Dahis. Sussicit quod producat mus numeri maximi finitorum i conjungantur illa
323쪽
numerata simul, non facient unum infinitum; quia infinitum non stat duobus ibiis finitis. Ergo
iaciunt numerum finitorum, majorem, maximo sinitorum.
Rundamenta in oppositum. OHicia uix primb varia auctoritas.
PR1MA est Aristotelis,qui cum tenuerit mundum creatum esse ab aeterno generationcsci; fuisse ab aeterno, hoc ipso admisit infini
SEcuNDA auctoritas est Dionysii cap.8. de Divinis nominibus. TERTO Aug. ad Volusianum.
REsPONDETui . Aristotelem errantem fave re oppositis: erronee enim admisit mundi aeternitatem. Sed oppositum docet, statq; pro nobis tertii Physic: T. 6 . unde non docuit dari infunitas factas generationes ab aeternosed tantum hoc sequitur, deducitur'; ab oppositis, cx suppositione erroris. Secunda auctoritas non aliud vult, quam Divinam omnipotentiam, extendi posse ad creaturas in infinitum producendas, nec terminari unquam numerum producibilium. Tertia autem soluim adstruit possibilita erit Incarnationis, sicci cana clare cxplicare non postmaus,ita ut debeamus tandem dicere, quoci concedendum sit, Deum aliquid posse, quod nos explicare non possumus; sed inde non sequitur, quod debeamus concedere, ca posse
Deum facere,quorum implicantia: convincunr. O ici ruR A cundo a pari.
tai, A paritas est. Si daretur luminosum in silitum, produceret lumen infinitum, itemque si daretur ignis infinitus, produceret infinitum calorem. Ergo & Deus, poterit froducere infinitam lucem, ueq; enim cia minus potens, tu. in lux infinita. Rr spoNDea uri. Disparitatem esse,quia posito
per impossibile luminose ins nito, hoc ipsi p.
nitur vis necessiria, ad actualem infinitam lucem; Divina autem potentia posita, non ponitur potentia ad actuale infinitum, quia in Deo non datur potcntia ad impossibile. Illa autem propositio: Deus non cst mimas potens, quam lux infinita, est propositio falsa, quia est de sub tecto non supponcnte : nulla enim datur lux infinita iszcuNoa paritas est. Si Dcus ab aeterno produxisset Angelios, ita ut singulis monaciatis, siuguli produc remur ad lioci tormina diem , suis ient infiniti. Ergo etiam de nunc posset producere infinitos Angelos. Rgspor oviuR ex dictis, in materia de creatiouc habetur, qti od ab aeterno, successive tamen,Don potucrint Produci Ang li TERTIA paritas. Scientia Dei respicit objectum infinitum,itemq; immensitas. Ergo &
mnipotentia. R PONDETun , quo sensu verum est antecedens,co sensu&consequens: nempe, quod ista omnia torminentur ad infinitum syncategorematice.
QUARTA paritas. Potentia finita potest fac re finita in infinitum, v. g. intellectus potest clicere cognitiones finitas in infinitum. Ergo dc potentia simpliciter infinita, potest facere lili pliciter infinitum alias non esset distinctio, inter potentiam finitam & infinitam. R poNDEru R. Negando consequentiam. Quia argumentum multum probat: probat nim, quod intellectus Divinus, etiam non cognoscibile, debeat noscere, ut ita distinguatur ab intellectu creatu habente pro ob tecto Omnc cognoscibile. Sicut ergo ad distinctionem ab intellectu creato, sufficit modus cognoscendi nobilior , cum latitudine cognoscendi actuali majori, incomparabiliterm digniori; sic &potentia Divina, sussicienter distinguetur,per in dum agendi nobiliorem,& incomparabiliter la
Qui No paritas est. Si Deus ex necessitate a Dret,produxisset infinitum. Ergo ctiam multo magis libere agens,poterit producere infinitu. R E syo ERi posset prim5. Casu quo Deus ageret ex necessitate,ageret iion quidem infini tum, quia hoc est impossibile sed acturum longἡPlus, quam nunc, nec pro sua libertatc destiturum fuisse ab agendo. Sic v. g. ignis est causa ne cellaria,& tamen vi hu)us praedicati,non producit omnum effectum, 'ucin potest producere, sed tota citis nucestitas sita est, nonnisi per ordinem ad hoc , quia positis pr.erequisitis non habet indisserentiam ad agendunt. IN ABis primo. In casu suppostionis, non esset ratio, cur S plus, & plus, non producerci' Deus,nec habcrct,a quo determinarctur: Ergo cum plus,& plus, possct iliac fine, omnia produccret. Ergo produceret infinita.
REsPONDETu R.Dctei minandum tunc Deum
ab ipsa impossibilitate infiniti, semperq; plus,
Plus ageret,nunquam tamen infinitum.
IN si A Bis secundb. Quod ignis non agat plus& plus, adeoq; non producat infini tum, exinde hoc oritur; quia non habet omnia praerequisita ad agendum, quorum desectus determinat, ne
plura agat. RE poNDETuR. sicut defectus praercquisito rum,determinat,nc plura agat;ita impostibilitas infiniti deici inmat,ne producatur infinitum. IN set Apis tertio. Deus omnia potest,& haec omnia deberet agerc,si ncccssario ageret, tunc
quaero; suntne illa finita, an infinita si finita,Erso postibilia, sunt finita Si infinita,Ergo climcasu illo omnia agat,qua: potest agere, producatet inlinita.
324쪽
REspoNDETuR. Deum posse producere finita Osjicinin sexto. Nulla est incompossibili in infinitum, producturumq; tunc Deum finita ras,inter partes collectionis infinitorum honai in infinitum. ponitur, probaturq; ab oppositis productio infi- sibilitatibus reperitur in infinito homini in initi; non produceret autem infinita, propter non ex ratione specifica, aut individuali , a rationes,quar ἱ nobis supra adlatae,ita ut esse in- lias collectio duorum hominum, vel leonis, vel finiti probetur per rationes oppositorum, non hominis, esset impossibilis: non etiam ex ra esse per nostras: ex confluxu autem utriusque tione infiniti; quia datur infinitum syncate o-
partis rationum, consurget probatio Contradi- rematicum. Petionis, esse de non esse, & hoc in similibus aliis REsPONDETuR. oriri implicantiam, ex ra- de impossibilitate materiis,servari potest. tione infiniti categorematici; objectioq; mul-OWi CiruR tertio,unicuiq; potentiae respon' tum probat, quia probaret, partes aeternitatis dere debet actus adaequatus. Atqui nullus actius posse omnes simul poni. finitus adaequatur omnipotentiae Divinae. Ergo OMI cITim septimo. Deus actu videt num illi respondere debet infinitus actus. rum hominum, v. g. possibilium, hic, vel est fi-REspoNDETuR , unicuique potentiae corre- nitus categorematico, vel infinitus calcoorespondere debet actus adaequatus proportiona matice: Si finitus categorematice, Ergo est alitus,non improportionatus; dc quia potentia Di- quis determinatus numerus possibilium; Si in vina st ad effectum finitum in infinitum, non finitus categorematico, Ergo crit possibile infi- vero ad infinitum actu , idco ctiam potentiae nitum actu: quia quaecunq; implicantia adferri Divinae respondere debet estectus finitus iniim potest, contra infinitum actuale, eadem servit finittam. contra infinitum a Deo cognitum. IrusTAgis. Potest saccre quocunque finito I EspoNDETuR. ae'adsurri possent contra in majus,illud autem crit infinitum. finitum cognitum, ea inserius discutientur; pro' REspo NDETuR. . Quocunq; finito majus,erit nunc , negatur antecedens, quia datur te itidem majus sinite in infinitum, sed non infini- tium membrum, nempe finitum in infinitum tum absolute. Concedo, qudd omnipotentia procedens.
divina sit infinita dignitate, sed non est infinitavi creandi infinitum , sed vi creandi finitum in
infinitum,solumq; talcm ctactum, dcbet pollic. OBjicietuR quarto. Dcus habet potentiam simul creandi omnia.Sed si simul crearet omnia, essent infinita. Ergo Deus habet potentiam
ex parte potentiae ad creandum Omnia, ptiesenti avendum est.
De Infinito bucategorematico. DIxi infinitum Syncategorematicum cssse
infinitulia,cx quo scilicet acci cre temnor
Datu) ne infinitum Syncategorematicum 'Ictunu si est,Dari in itum Syncategorem PRO B AUR primo. Res possibiles v.g. homi mulnequc enim successivam habet acquisitionem suae potentiae, sed non habet simul , simultate tenente sic ex parte effectus: quasi scilicci , omnia simul, sit possibile ponere, sicut cliain ii
tellectus creatus, ex parte sua, totam simul potentiam habct intelligendi omnia, nec tamen
omnia,simul intelligere potest. INWAvis. Quod potest a Deo successive fieri ; potest & simul, nisi essentialiter involvat suc- nes non sunt finiti: Ergo sunt non finiti sed non cenionem; sed entia permancntia non invob sui r non finiti,scu infiniti catcgorcinatice: nam vunt successionem. Ergo. hoc implicare diximus. Ergo sunt infiniti, seu REspoNDETuR. Entia pomanentia su b so a non finiti syncategorematices malitate permanentium, non involvunt shcccs- PRosATuic secundo. Possibile est infinitumsionem , involvere tamen subsormalitate lim syncategorematicum : nam nulla in illo notest finiti. Ostcndi implicantia. Ergo datur. Probatur eon Osilicii R quinto. Omnia cntia producibi- sequentia, Quia quando dico non impli eat hoelia,sunt entia realia a Deo cognoscibilia. Ergo possc cilla, bene insero: Ergo potest esse Escio& producibilia. uriam, qu8ndo dico,infinitum syncare orema Rispo es o Li R. Omnia entia realia finite in ricuro non implicas contradictionem, bene in infinitum producibilia , sunt entia realia , icd toro; Ergo latur; quia dari ipsius,est posse elletion producibilia infinite categorematice. scula potentia cilia. Ma
325쪽
PROBA R tertio. Vel possibilis est aeterni- v. g. capillorum; mensuratio enim est semper, ras, a parte. ram ante, quam post , vcl non est rerum consistentium,& non ulterius procede possibilist Sinon est possibilis, Ergo non datur tium: possibilitas autem nunquam consistit. Sic Deus: quia non datur cias asse ab aeterno. quod . v. g. si aliquis velit mensurare equi cursum, nun- idem sequeretur, si non esset possibilis aeterni- quam possiet dicere tantus est, si semper equustas a parte post ; quod si possibiles sunt illa: ar- mensuram se subsequentem , praecedat. Sic etiaternitates, inferam. Ergo possibile cst infini- in possibilibus,clim non consistant, sed natura itum syncategorematicum: quia aetcrnitas non psoriam sit ulterius5 ulterius cxtendi,mensurari existit tota simul,&non est quid sinitum, sic- proprie no possunt. Cullus ratio est, quia infinitunim est quid finitum, aeternitas non cit. syncategorematicum, quomodocunq; accipias, O MiciTuR primo. Implicat infinitum cate- semper plus 3c plus dicit : si cnim plus& plus porcinaticum. Ergo S syncategorematicum. non diceret, non esset infinitum syncatego Consequentia probatur: quia cadom, quae ad- maticum; quia hoc essentialiter potentialita- feruntur contra infinitum categorcinaticum, rcm purificabilitatis,semper & semper impo adferri possunt contra syncategorcinaticum ; rat. Nihilominus hoc infinitum sincategore- quod ipsum probatur. Infinitum sypcategore- maticum, dici potest minus proprie aequale ; inmaticum hominum,uel est aequale omnibus re- quantum scilicet intellectus , in consideratione liquis possibilibus infinitis, vel non est aequalet unius, procedit ad considerationem alius, cum Si est aequalet Ergo pars est aequalis toti , redi- aliqua comparatione. Dico itaq; unum infiniretq; argumentum , quod supra de infinito in tum possibile hominum, esse aequale minus ri- communi actum est. Si cstinaequalet Ergo clau- gorose reliquis,ut dixi supra. Quare autem poc ditur terminis, qua scilicet parte non coaequatur sit dici,aequale unum possibile alteri,S non ponreliquis possibilibus. sit dici aequale unum infinitum, reliquis infini-REspo primo recentior Suar. unum in- tis,dictum supra: quia scilicet ,sicut unius, ita&sinitum syncategorematicum, neque ciso mi- omnium pollibilium, eadem radix, &fons innus, neque aequale; non enim unum infinitum consummabilitatis, nempe omnipotentia Dei, syncategorematicum cum alio comparabile & non implicantia contradictionis; jam autem est. Rationem reddit: quia omnis comparatio quorumcunque infinitorum comparatorum adest mensura, omnis autem mensura,requirit de- aliti radix multitudinis tantae vel tantae, est i- terminationem dcterminabilis; si cnim deter- psa entitas , quae supponitur a parte rei produ-ininationem non requirit comparatio , quae- cta, qua sublata,jam nihil restat, quod vices eram, quid sit plus 2o. an plures t cum ergo infi- jus suppleat,sicut quacunq; sublatione, compa- syncatcgorcinaticum determinatum ratione &c. facta circa possibilium infinitatem,
non sit; accipiuntur cnim partos illius indeterminatae, sine ullo termino, consequentcr, nec illic pars cst major coto,nec aequalis,nec minor, Quia omnes hae dcterminationes sunt rerum manct idem omne possibile. Quod ita expli
IMAGINARE, poni a Deo infinitum aliquod, de cx altera parte poni io. infinita ; tunc si accedeterminatarum; hinc quando dicitur tot sunt piis millcnariis, & assignatis alicui individuo ex in possibili hominum oculi,quot manus,non est illis io. infinitis, si inquam extemplo Deus sup- comparatio rigorosa, sed tantum sciasus cst, tam pleat productionem illius infiniti millenarii ac- esse indeterminatas, ac incomparabiles oculos cepti, Co casu, unum infinitum, aequare possce.& manus. Porro aliter ic habct res circa infini- io. infinita, eo qubii semper in eadem plenitutum categorematicum : nam res determina- dine mancrct illud uniter infinitum ; cum ergo tur; vcl per cxistentiam, volpcracceptionem acceptis quibuscunque possibilibus individuis cxtrinsccam,quae determinatio per existcntiam hominum, mancat in eadem plenitudine ratio clare competit infinito categorcinatico, si de- possibilis, hinc fit, ut ratio possibilis unius,possit tur. Infinitum vero in potentia nec existit, nec comparari reliquis possibilibus: quod enim fa- concipitur totum,ut infinitum; sed in infinitum. ceret in illo uniter infinito, suppletio facta nu-Hanc rosponsionem alias impugnavi, de parti- meri accepti,por productionem factam a Deo, bus indetcrminatis continui. Caeterum pollet a- alius numeri aequalis accepto ; hoc facit, ipsa liquis hanc Responsonem pro praesciati tueri; non implicantia contradictionis, res ective ad videturq; . disparitas de continuo, Z de infi- omnipotentiam Dei accepta, ut possibilitatemnito syncatcgorematico: quia ut dixi immedia- rerum , in eadem semper plenitudine teneat. te tota entitas divisibilitatis existit, & determi- Nec inde sequeriir, partem esse aequalem toti :natur per politioncm rci , qualem determina- tiam unum possibile respectu aliorum, non ha-tionem non habet infinitum syncategorcinati- bet rationem vere partis, scd potius totius, pot-cum. est autem benὸ unum totum, esse aequale alteri, RrsνONDERi potest secundo , conssequenter & pluribus totis, quando plura tota, eandem ra- addicta; non esse quidem infinitum postibilium tioncm magnitudinis,idemq; principium cera- hominum aequale rigorose infinito possibiliunt, tionem formalem tantitatis habent. Et certo illud
326쪽
ludnars est, quoἀ totiesmultiplicatum&com- tae; secundo, an in productione tam persect nutatum aequat totum , d sine hac multiplica- rim quam imperiectorum, procedere sit sen tione non aequat; sic v. g. binarii infiniti pars, per in inlinitum; ita, ut nunquam devenire sit sunt unitates infinitae, quae iterato semel multi- ad periscissimam, & impersectissimam cte
sibilium hominum,noti est necesse toties & to- tantiam quae procedat per locum positivum inhies multiplicari,ut aequivaleat omnibus reliquis creatura, qua non si in m 7ntium multiplieabitis. hostibilibus ; aequivalet enim ex titulo Gusdem Quqenim illat de hac materia, translata sunt omis multiplicabilitatis, & progressus. POL notabiliora ad primam partem,ubi de Angelo. sunt tamen dici pars abusive ; quia scilicet, alia rum multiplicabilitate. videantur ibi dicta. est connexio praedicatorum hominis, alia con- DicΕNDuM est lucundo. Possibilia psus tiam nexio oraedicatorum leonis, quamvis tantitatis semelmultiplicabilia, esse in infinitum multiphobi. eadem tradix: fons, 5 ratio formalis. Porro ba; ita post alios Oviedi hic pati. i. seri aut ea, quorum tantitatis eadem est PROAARi solet primis. Qubd Releigus a radix sim talia,ut unum aequivaleat pluribus, de Concit. Constantiensi damnatus , docuerit, lures uni sic v. g. non est magis homo unus Pe. Deum non posse creaturas, ultra determinatum reus ouam petra,paulus&Andreas, quia ra- numerum, producere. tionem hominis, ab eodem principio partici- REsPONDETuR . Docuista quidem hoc Viciennant Rursus una persona Divina, aequivalet re- sum,in Concit. Constantaenit,tamennon repe
ta Tur utilem A cipium, riri damnationem hu)us puncti sed in in
ridix aequival PMiae,nempe Divina natura. rcperiri, interpuncta, a Coloniensi Facultate, O rei ruR lecundo. si datur infinitum syn- Concilio proposita ad damnandum, si videre.
sibiles sunt infinitae syncategorematice; debe- illum numerum creaturatum vel potest adhuc,ret dari actu infinitum: qiua quot sint formae vel unam supra, Deus ponere creaturam, vel infinite syncategor emasicE , tot siunt negatio- non potesti si potest, Ergo apparet numerum fieri formarum actu in materia. Ergo si formae creaturarum iam positarum, non tuu .e coi simi insinitae in potentia, negationes illarum e- plerum, positaq, ill 1 Creatura una supra num lunt mni 'i rum quaeram; an adhuc aliam possit produsio 'RLςposogrust. Negationes illas formarum, re, si non potest, chir potuit priorem, & quidem I unum in recto, Si hoc est ipsa enti- ultra numerum possibilium producere. Ergo di, materi , & aliud in obliquo, hoc est formas ulterias, prior ille numerus, yon tuit determi-eonnotatas , quae ipse cum sint non nisi inpo- nans pollibilitatem creaturarami quod si non tentia inanitae negationcs, etiam erunt infini- potest, quae in hoc implicantia tae in potentia. Ad o, sicut essc negationum, est REsroN DEsis primδ. Sicut ultra pollibilei: non esse ita esse infinitum negationum, cst non infinitas creaturas,non est possibilis alia, ita nee esse taesse infinitum negationum, est non esse ultra possibiles illas determinatas, possibilis estis iubes, 'CONTRA. Quia possibilitas creaturamini
hinc&actualitas negationum sundatur finita est possibili minfinitum nunquam coim e duod negatur; εἴ quia Ens, quod nega- sistens,nunquam dctorminata; hinc quamcun- iri st infinitum actu ideo & negationes que possibilcni creaturam complectens, adeoq; '' ues in actu sed siequentur con- etiam eam , de qua retorques arguine tum, ditionem Entium quae negant. Vide Mς aph. Sed,peroppositos, non quemcunq; tandon, ut ditionem H merum ereaturarum, determinatus ille nu -
ootentia non est infinitum ; Syncategoremati- RESPONO secundδ Ovied. Quia polim,r' ' As sicinitalitet inpotentia i Eris numero determinato creaturarum, non rcnca
eum infinitum, est eucnxi ix ς PR ' ρί, fit oneri reddete, cui lia: potius, qxtam ili*UTF696Liux. Quod essentialiterest sin po- sint possibiles, sedquod tan minentiae, non Couist quia non potes ostendere, cur in quod solum esto, c0mp ς ς - --Ergo ostendere debes, Syncat Qxς YT euehaee sitimpossibilis
mis hi insinitι sIncalessorematici. illam creaturam, quia & esset possibilis, ut sup-Vir iri, ime innuirenda sunt; ponitur, dc non esset possibilis, quia ultra nu-
327쪽
si illa creatura, rei possibilis, deberet jam posisse includi,in illo numero determinato. CONTRA hanc responsionem, ut agatur. Hinc
PROAuio tertio Conclusio, rejectione oneris , ad ostendendam implicantiam. Nbia implicat contradictionem , crcaturam positam, pluries plurificari in infinitum,nec repugnar,ut pluries posita , non dorcrminetur ad ccrtum numerum ; & si hanc determinationem pro contradictione attulcris, haec ipse negabitur.De quo modo retorsionis,alibi etiam agitur. CON FIR M ATuR: Quia vidctur hoc magis exaltare omnipotentiam Divinam,cytis ossicacitatem non restringendo in talibus: S ex alia parte manet idcm principium multiplicandi, nempe,non rcpugnantia contradictionis, in connexione praedicatorum essentialium, videturque
hoc pro principio affami posse , quod semel
non implicat, nunquam implicat. OBlIci R. Non apparet rcpugnantia implicantiae, in creatura essentialiter immultiplicabili. Ergo nec apparebit in creatura determi nate multiplicabili. spoNPETuR. Cum pro Antecedente, stet auctoritas totius Scholae Thomisticae, bcne defendi potest,saltem sub his terminis, quod impossibilitas talis creaturae , nulla appareat per locum positivum. Sed quia consequens,anulla schola universaliter docetur; quamvis etiam illius, nulla posset per locum positivum, implicantia ostendi: hinc fit,ut retorsione oneris implicantis ollandendae,uti possimus. Deinde, si aemul appareat, rem non excludere sui plutificationem, a pari arguendo, bene inseretur etiam ulterius, illam plurificari posse: & sicut,qui potest pronuntiare A&B, bene arguitur polle pronuntiare Ab; quod de illo non argueretur, si ipsum A. B. pronuntiare non posset: ita si pluries multiplicari potest creatura,bene arguetur etiam multiplicabilem esse. Quanquam sufficiet cadem methodo , hanc etiam conclusio
nem tueri, quod scilicet, nullum sit positivum fundamentum, pro possibilitate talis creaturae. INsTABis: Omnis multitudo finita, potest successive percurri: Ergo si incipiamus annumerare omncs creaturas possibiles , pcrveniemus ad numerum quendam , ultra quem procedore non possemus: tunc quaero, si addamus illi multitudini, ultra quam proccdere non posismus, unam crcaturam, illa anterior multitudo erit finita, di non erit finita; erit finita, quia unum additum numero sitito, non potest facere infinitum : non erit finita,quia illa multitudo, cui liaec unitas additur , erat multitudo omnes finitos numcros includens, seu maximum fini
REsPONDEUR. Multitudinem sinitam simpliciter pollic succcssive percurri, lacus multitudinem finitam, in insinitum procedentem,lnqua etiam multitudine, non erit necesse veniri ad numerum maximum sititorum, praecipue cum ex dictis supra medium ad infinitum, non sit praehabere numerum maximum finitorum. Immo hoc argumentum multum probat; probat craim etiam in aeternitate a parto post,deveniri polle ad numerum temporum, maximum
nitum in creaturis perfectior busproducendis , seu
quod non pesset perveniri, unquam ad perfectis L
PROBAT primo Fas lus: quaelibet creatura quantumvis periecta supportatur,infinite adhuc distat a Deo. Ergo adhuc poterit dare media inter illam & Deum. REsPONDETuR , Negando consequentiam, quia quamvis illa creatura foret finita, si persectissima est, illam persectior dari non potest, tu
autem aliunde impossibilitatem talis creatura: non ostendis. Praecisa etiam ratio finiti, qua talis,non scirapor patitur additionem; unum enim est maxime finitum,de tamen additionem in ratione unius, pati non potest, hoc ipso enim,non
PROBAT secundb, recentior suar: Repugnat supponere , quod id repugnet, quod non repugnat : non repugnat autem qualibet creatur/persinior. RE spoNDini potest, retorquendo argumentum; repugnat supponere id repugnare, quod
non repugnat: non repugnar autem Creatura
perscctissima. PROBATuR tertib per principium negativum, non potest ostendi clara implicantia,quod persectio creaturarum , non sit in infinitum augmentabilis,ex altora parte quamvis non posset
ostendi implicantia, magis dignificabit omnipotentiam Divinam, si scilicet dicatur, hac ipsa, quam tu Vpellas, periectissima creatura, posta aliam perfectiorem dari; tenentq; hoc P.P. uOminatim Dionys cap. q. de Divinis nominibus, quam auctoritatem vide apud Ovied. hic & recentiorem suar:
RESPONDEBIs, magis peroppositos dignificari omnipotentiam Dei, quia concedunt, Deum aliquid facere posse,quod negamus nos, scilicet persectissimam creaturam: Sicut major
est dignitas Regis, qubd possit facere Princi
Pem, caeteros omnes excellentem, se solo ex
CONTRA, appellemus hanc creaturam A, dicimus nos hanc ipsam, polle Deum producere, sed ita,ut illa cxcellentiorem posset adhuc pr ducere, quod negant oppositi, magis ergo per nos dignificatur omnipotentia : Et sicut, si Pro sectus aulae alicu)us Palatini, sitn6nnisi gregarius scrvus Regis, magis per hoc dignificabitur Ro
328쪽
Rex ; ita maior erit di nitas Dei, si haec creatura, quam tu ponis persectissi mani, necdum sit primum locum in aula Dei occupans: majorq; esset dignitas Principis,si semper digniorem, &digniorem possit facere, nunquam tamen in quantem sunt decora. CONFIRMAT uR a pari: Non est possibilis numerus maximus finitorum. Ergo neque est possibilis species maxima persecta , & si non esset possibilis numerus numcrans, quo non sit dabilis major, ita nec erit possibilis creatura , qua non possit dari major. Et si non potcst per Pontium, dari processus in infinitum, in speciebus
dicentibus ordinem ad alias species, cur non &Omnes talem ordinem dicent,vcl si non dicent, Cur etiam aeque non erunt multiplicabiles 3 Et certe non potest ostendi, quis sit ordo, tria ad unum , & tamen numerus numerans in infinitum produci potest; ita quamvis non ostenderetur unius creaturae ad aliam ordo , si multiplicetur semel, potest in infinitum multiplicari: ita ut non perveniatur ad persectissimain. Item
non est possibile infinitum. Ergo neq; perfectissima creatura, quod ipsum sic proponitur. Implicat creatura infinitae perfectionis inessentia, condistincta per hoc solum a Deo,quod sit producta in sua essentia. Ergo erit impossibilis etiam persectissima creatura, quidquid enim repugnantiae in anteccdenti est, idem valet pro
O 'aeir primb Arriag. Non implicat cre tura persectissima. Ergo est dabilis.
dendam implicantiam , cur scilicet implicet quacunque posita persecta creatura ,dari pcris-ctiorem,S quia paritates adlatae contra sentcntiam caetei oqui auctoritate non munitam, bcne tenent. Hinc hoc argumentum utrique parti servit. OB)iciT secundo idem. Sumatur tota collectio crcaturarum,in hac, non omneS Exceduntur a creaturis. Ergo aliqua Cit,quae non exceditur, adeoq; est suprcina. Antec. probatur,repugnat omnes creaturas produci a creaturis , nisi detur mutua productio, dc venireque crit ad
liquam creaturam non productam ab alia. Ergo etiam in persectione devenire erit ad unam, quae non exccdatur ab aliis. REsPONDETuR. Disparitalcm esse, quia nisi deveniatur ad unam creaturam immediate productam a Deo,necest arto dici dcbct, qudd creatura producta producatur ab alia a se producta, quod est absurdum; jam vero si non deveniatur
ad unam,quae sit omnium perscctissima, non erit necessc,ut excedatur ab ca,quam exccsserar, cur enim hoc deberet fieriξ Rursus si non devcniatur ad creaturam productam a Dco, nulla erit neccllitas Dei creatoris, quod absurdum est,& tamen illud non sequetur, negata creatur persecti stima. INs T idem. In collectione omnium possibilium,non omnes species exceduntur. Ergo aliqua est, quae non exceditur, adeoq; cst suprema. Am cc.probatur: quia si omnes cxceduntur, sequorctur plureScsse,quae CXccduntur, quam
quae excedunt non esse plures : quod ipsum prob. Quia v.g. accipiendo collectionem pocsibilium,in qua incipiatur ab homine, tunc in itila collectione, species omnes excedunt hominem , N: homo nullam cxccdit speciem illius collectionis. Ergo species quae excedunt, sunt plures una v.g.spccie,prae illis quae exceduntur, qudd etiam non essent plures excedentes, pr bat, quia quaelibet, quae excedit, debet per nos habere unam, quae illam ipsana exccdat. R EspoNDETuR. Nulla jpecies ita est imperfecta, ut non habeat impcricctiorem se , Con&quenter nulla ita exceditur, quin excedat. Omici TuR tertio , in tota collcctione creaturarum , cst summa propinquitas inperfectione cum Deo , quae in creaturis citc potcst, ultra
enim possibilia,nihil est possibile. ideoq; quod
vicinitatem&participationem persectionis Divinae habere possit. Sed haec vicinitas summa non rcpcritur in omnibus , cxcedunt enim se species sicut numeri : Ergo debet esse in una, quae est,illa, quam intendit argumentum,perfectissima creatura. REspoN DETuR. In collectione tota creaturarum, clia summam perfectionem,sed summit te syncatcgorematica, non vero summitate ca-tcgorematica. Sicut enim ipsa possibilitas procedit in infinitum iacque ullo finito icrminabilis est,ita nec terminabilis est ulla certaadDeum vicinitate. Addit Ovicd. esse summam vicinitatem in tota collcctione non auicni in ulla distria
INsTABis primo, Deus incipiendo v. g abhomine, cognovit speciem quae illum cxcedat: Rursus illam speciem, a qua exceditur illa species, S qui aDivina cognitio,uno intuitu cognoscit creaturas , quae excedunt & exceduntur.
Ergo pergendo uno ictu sursum. tandem venit ad unam quae a nulla cxceditur, & quae ipsi Deo immediatior erit,& haec erit illa pcrfectissima.
RespoNDE R. Uno ictu surtiam nunquam deveniri ad creaturam,quae a nulla excedatur,unde Divina illa cognitio, ita est exprimibilis, singula ex possibilibus cognosco, ita ramen,Ut nullus sit illorum terminus, se quo mox plenius. IssTABis secundo. Potest Deus producere Crcaturam summe perfectam,quam potest,quae
est propositio identico Producat ergo illaim quo polito vel erit illa perfectissima, vel non si erit perfectissima, Ergo habetur intentum: Si non erit perfectissima , Ergo non erit summe persecta, ut stipponebatur.' ee a RE
329쪽
R EspoNDETu R, imprimisit Vertcndo argumentum. Potest Deus producere chimi rana,
uam potin producere , quae propositio est i-entica,quo posito, quaero vel illa creatura critchimaera,vel non: Si eriti Ergo chimaeram potest producere, Si non erit 3 Ergo non erit illud quod supponimus producit sicut ergo retorsio ni debet negari subjectum prime propositionis, ita S in praesenti negari debet possc dari sumine perfectam creaturaim. Propositio autem identica est vera, uel in sensu absoluto, curn procedit legitinio, ut cum dico: Petrus est hic nomo, vel in sensu conditionato, S ita, cum dico, chimaera producibilis,est producibilis; redditur iste sensus i chimaera si esset producibilis, esset producibilis, sed indo ejus producibilitas non colligitur: quia conditio,nihil ponit in rebus. Ossior quarte, Pontius. Si essent possibiles species infinitae, possent produci a parte rei simul; potest enim etiam infinitum specierum produci, & tunc una cx tillis necessario haberet excessum supra caeteras, quae ipsa creatura, cum non possit esse infinitae persectionis, deberet esse finitae. R xspoNo ETuR,implicare a parte rei positionem infiniti specierum,consequenter implicare speciem habentem excelsum supra caeteras , Consequenter etiam negatur , posse assignari speciem conditionis specialis , quae scilicet iva excedat, ut a nulla specie excedi possit. O Mico quinibidem. Implicat infinitus numerus specierum,diverse persectionis essentialis : 'quia in tota illa collectione omnium illarum , daretur infinitas perfectionis essentialis:
quae soli Deo est propria , cx qua propositione inferri ad propositum debet: Ergb si non datur
infinitus numerus specierum,diversae perscctionis essentialis, debet deveniri ad speciem perfectam. REspoNDETun. Dari infinitatem extensivae persectioni idq; infinitatem syncategorcnaaticam: nam extensivὸS quoad numerum infinitae sunt species, scd non fore infinitatem intensivam, & categorematicam, quae soli Deo competit. Si datur infinitas extensivae persectionis, non crit necesse dari perfectis sit nam speciem
De i nito bucat orematico, prout eu in
Discultas est iri hoc : quomodo Deiis eo
gnoscat infinitum Syncatcgoreniaticum Ian scilicet in mente Dei sit Categorematicum. Dic ENDuM cst: In sinitum Syncnegoremathum, in mente Dei non spe Categorematicum. PROAATuRprii ab communiter. Deus res ita
cognoscit, sicut sunt in se ; Ergo & insnitum
syncategorci uaticiim,non cognoscit,ut intcgo. rematicum,cum in se non sit categorematicum: alias nosceret rcs difformiter objecto. PROBATuR secundo. Independenter a Cognitione Dci, infinitum syncategorematicum non extrahitur ad categorcsim Ergo nec extrahetur cognitione Dei: quia cognitio Dei nullum praedicatum aufert obJecto, CXcepta negatione cogniti, nec adfert nisi denominationis de linea noscetidi,ratio aute categorcinatici vel syncategorematici, non cit de linea noscendi. PROBATu R icrtib. Infinitum categorematiacum , non est in mente Dei syncategorematicum, Ergo nec infinitum syncategorcmaticum, est in mente Dei categorematicum. Probi consequciatia. Tum quia: sicut unum non potest esse aliud, ita nec unum cognosci, sicut aliud. Tum quia non magis distat infinitu in Categorematicum a s categoremataco , quam syncare-gorematicum a categorcinatico ; id enim,quod
et sentialiter non nisi in actu est , ab eo quod essentialiter nonnisi in potentia est, aequalem distantiam inportat. Ergo si ob distantiam prioris, no potest illud fieri cognosciq; ut posterius, nec posterius poterit fieri cognoscit ut prius. Tum quia posita cognitione Divina, de infinito syncategorematico , vel dicit adhuc cognitio Dei; est hoc infinitum in potentia,vel non dicit Si dicit 3 Ergo cognoscitur ut syncategoremat, chim; Si non dicit 3 Ergo illud, quod cognoscebatur, non est infinitum syncategorematicum,& sicut si non cognosceretur Petrus, hic homo, non cognosceretur Petrus; ita si cognoscendo infinitum syncategorematicum, non cognoseeretur infinitum in potentia, non coguos ccrcturinfinitum syncategorematicum. Osjici Tu R primb. Quando exhauritur tota potentialitas infiniti syncategorematici, desinit esse infinitum syncategor maticum: scd inmcntc Dci cxhauritur tota potentialitas infiniti syncategorematici. Ergo infinitum syncatego-rcmaticum, ietinit cilla tale in mente Dei. Minor probatur: Exhauriri potentialitatum infiniati syncategorematici per cognitionem Divunam,cst illam actu cognosci; s)d cognoscitur
actu. Ergo. REsPONDETuR. Si actitalitas teneat se nonnisi ex parte cognitionis actu , dc non potentia cognoscentis, per hoc non exhauritur potentialitas infiniti syncategorematici, sed potetitialitas adnosci ; sed si actualitas teneat se ex parte o, jecti, per hanc exhauritur potentialitas insiniti, sed nego intervenire talem actualitatcni, qubdentiti Objectum, essentialiter est in potentia, si secundum sitam essentiam attingatur,erit sem- r in potentia. Per quod etiam responderi debet,quando urgetur, quod sit simul totum infinitum, in mente Dei, cst enim timui, stimultate notitiae, non objecti.lssTA sis primo. Nihil deest, quominus infinitum syncategorcmaticum cognoscatur a Deo
330쪽
Deo,ut categorematicum , & modus cogno- agnosci, quamvis semper procedatur in infini scendi, quem habet Deus de illo, est idem pla- tum,& tamen hunc processum in infinitum,ui ne,ac quem habet de infinito categorematicol EspoNDE R. Deesse connexionem praedicatorum debitam infinito catc orematico. modusq; cognostendi, tenens se a parte cogniti nis , utrobique actualitatem importat, sed non modus tenens se a parte objecti. detur ly: Omnes, tollere. SEcuNDu M. Nulla pars datur, quam Deas non cognoscat. Ergo omnem partem cognoscit; sunt enim hae propositiones aequipol lentes.
REsPONDETuR , quod omnem partem cognoscat, omnitate excluden e potentialitatem
Alia Methodo eidem medio termino sati ad cognosci ; sed non omnitate excludente po fieri potest : qubd scilicet ita cognoscat Deus tentialitatem ad esse in infinitum.
infinitum categorematicum,ut non tantum sin- TERTIu M. Cognoscit Deus omnes partes diagula illius individua cognoscat, diccndo ; Nul- stributivE. Ergo S omnes collective: quia pro Ium est individuum, quod ex hoc infinito non praesenti , a distributivo ad collectivum tenet
cognoscam , sed etiam attingit totam determi- consequentia. nando collectionem dicendoq;. Haec est tota REsroND EUR a distributivo ad collectivum collectio infiniti categorematici : Supposito, tenere consequentiam, quando etiam in colle quδd notitia infiniti categorematici,non sit no- ctivo non latet ambiguitas, latet autem in praeatitia Entis rationis. Iam autem infinitum synca- senti; quia si sensus sit hujus partis, omnes colle-tcgorematicum,ita noscit, ut singula rius indu ctive parres cognoscuntur, omnitate tenentesii vidua attingat; sed non determinando: Haec est ad exclusionem potentialitatis ad cognosci, vo tota collectio infiniti syncategorematici; quia raest; si autem sit res de omnitate excludente quod ex vi essentiae suae, non determinari, sed potentialitatcm adesse in infinitum, falsa erit semper ulterius S ulterius procedero natum est, nec in hoc sensu,processi t altera propositio. illud non potest determinari; ut dicatur, haec cst O icrruR tertio. Multitudo v. g. quam tota collectio infiniti syncategorematici. Deus cognoscit possibilium hominum, non est IsisABis secundo. De iis, quae singula distri- actu finita. Ergo cst actu infinita. Ergo infinita butive accepta cognoscit mus, in infinito syn- categorematice. categorematico, potest Deus diccre ; nihil est RεspoNDETu R. Multitudinem possibilium, plus in infinito syncategorematico nisi haec quae non esse actu finitam simpliciter, cste tamen a cognosco. E. potest diccre,ctia illud aliud. Haec ita finitam in infinitum, seu eam esse inpoten est tota collectio infiniti syncategorematici. tia ad ultra; sed indc non seqttitur,illam jam esse REspoNDETu R.Negatur Conseq: Ratio:quia actu infinitam. Deinde finito actu, non op- prioris illius propositionis sensus est; nulla est ponitur contradictorie infinitum actu, sed conapars incognita a Deo ; per hanc autem non de- trari E, contradictorie autem opponitur non struitur potentialitas infiniti, seu esse in infibai- finitum actu, Iam autem etiam infinito synca tum,ii autem verum csset consequens, destrue- tegorematico,convenit esse non finitum actu. raturjam potentialitas &procellus in infinitum. INsrABIs primo. Si per possibile , vel im-INsTAsis tertib. Infinitum syncategoremati- possibile daretur infinitum categorematicum, cum est, quod est partim actu, partim potentia, aequὸ non esset exhauribile, ac infinitum synca in mente autem Dei css tantum actu. tegorematicum; & ex altera parte , infinitum REspo N DETuR. Quod in mente Dei, quoad syncategorematicum , tam est infinitum actu exclusionem potentialitatis ad cognosci iit tan- quoad cogn sci; quam categorematicum est tum actu , sed non quoad cxclusionem poten- actu, quoad esse. tialitatis in objecto, seu quoad esse, semper in RΞspoNDETuR. Primam partem esse falsam, infinitum. quia infinitum categorematicum si daretur es ι O iciuNUR secundo quaedam Dialectica. set exhauribile per merituras infinitas; infini PDMu M. Falsa est ho particularis, aliquas tum autem syncategorcinaticum non est ex- infiniti Syncategorematici partes non videt hauribile, etiam per mensuras infinitas; quia Deus. Ergo vera est lina; omnes vidct: sunt e- non determinat tibi certam infinitatem, infini rim hae propositiones contradictoriae tum syncategorematicum , sed solum semper RεsPON DETio distinguendo. Ergo omnes vi- est ultra, & ultra, semperq; est in infinitum: licet det omnitate excludente potentialitatem ad etiam hoc verum csset de infinito categorem cognosci: Conced: omnitate excludcnte in ob- tico, si omnem possibilem, in illo genere,perse-jecto potentialitatem ad esse ultra , adesse in ctionem importaret. Quando autem compa infinitum. Neg: Et licci quando falsa est contra- ratur inter se actualitas, utriusque infiniti,nulla dictoria, sine distinctione: debet esse altera Ve- infinito syncarcssorematico Concedenda actitara sine distinctione: id tamen tunc fit, quando litas, nisi excluduns potentialitatem ad cog finaltera non manet ambiguitas mutatae suppo- sci, sed non admittenda amaalitas, excludens sitionis,qubd hic contingit; nam in particulari, potentialitatem ad esse citra , ad esse in infi