장음표시 사용
341쪽
trum aget: hinc si descendente lapide ut L. cito,
descendat ut .cito,aequaliter clit: si ut s. magis aget projiciens.Quae autem dicta sunt de motu gravium deorsum,proportionaliter applicanda ad motum levium sursum. PRAEMITTO lecundo. Causamprojectionis immediatam non esse per ψμmprojiciens. quam vis sit semper causa mediata.
RATio primae partis: Tum quia, cepe durat
pr4ectio,cum jam non existit projiciens. Tum quia vel producit aliquid, quod defertur cliam in medium,projiciens in progecto, Vel non producit Z si non producit i ergo vel agit in distans. vel nulla est causa motus illus projcctionis.Quod si producit aliquid i ergo quod voluimus, mediate agit.Tum quia distans non potest esse causa,
nisi mediata, sed defacto projiciens a prorecto existente in medio distat. Ergo illius projectionis causa immediata,non est projicicns. RAT io secundae partis: quia nisi ponatur pro jiciens esse causa mediata projectionis, nulla dabitur caula illius motus, reperireturque effectus sine causa.
PRAEMITTO tertib. Causam projectionis o -- putius non esse solam aerem vel medium , contra quam sensit Dandinus secundo de anima, Dig: secunda. Peretra,& alii,qui censent primδ in veri projectum ab ipso projiciente,postea a medio,sine ulla qualitate impressa. RArio prima praemissi est Ovied. iasi projecta moverentur ab aere, omnia mota cadomvelocitate moverentur: Quia causa motus csset cadem,aer,& codem modo applicata. REspo NDERI Posset negando causam motos,
eodem modo esto applicatam , diocrent cnim oppositi,idco in medio,majori velocitate pergere proffectum,quia prae commoti me facta aeris a projiciente,motae partes , majori postea nisu
promovcnt alias, consequunter causam motus, non esse codem modo applicatam.
RATIO secunda ex eodem est: quia si motus
projectorum causiuetur ab aere,non esset ratio, cur ad tamam distantiam desiccret,& Ccelum v. g.non tangeret: cadem enim est vis agentis in fi
REspONDERI posset.NU: Scquelam. Quia quo debilior est motus proiectus primo a prini- cicnte , co facit ut brcvius una pars acris aliam trudat,& secum mobile deserro possit. RATio tertia himus praemissi, pctenda erit ex adserendis sequenti puncto. Caeterum indubie, aer, & medium juvant admotum illum Et quidcm juvant partes anteriores acris,& voluit Phys. 8 Philositcx: so.quia una protrudcns aliam , apcrit faciliorem xiam proJecto gravi, Juvant etiam partes acris subse- qucntes: quia dum haec ad impcdicndum vacuum,S replendum illud spatium , quod mobile prosectum deserit,accurrunt cum impetu, fit ut
protri dant a 'ergo mobile projectum; sc. v.g. st ingens sphaera prolecta,post cujus tergum ponatur pluma,aut aliquid levius , facta projectione trahetur aliquantulum pluma post illud projectum', suod in aliud referri non potest, nisi in
succedentes tergo ,partes aeris. J uvant etiam partes latcrales,quia & ipsae commovcntur vetasus partem,qua proccdit impulsus,immo etiam Concurrere debent ad tergum lapidis, ut impleant etiam pro sua parte locum aeris,cum violentia sic luentis. Et certe si ob exhalationes calidas,
in terrae hiatibus interceptas fit terrae motus , si ventus concutit etiam aedificia & turres,cur mo
bili projccto,acrem ad motum prodesse negabimus3 Et sicut in pneumaticis molendinis , tanta
rota solo vento circumagitur,cur non conferet
in prorectione quidquam aeri Et hoc expresse docuit Philosoph: 8. Phys C. Io. Tgx.82. b. da
Quod autem dico de impulsu ordine ad motum,quod scilicet ad eum conserat aer ; proportionaliter dici debet,quδd conferat ad retinendum grave,ne deorsum ruat, hocque vidcintur probare cxpertcntiae.V. g si in vitro circumagatur aqua,& dextre orificio terrae obvertatur, nofluit,pondusque illud aquae aer sustentat , idem dicendum de nummo itidem rotato in galcro, qui etiam non decidit, de quamvis referri hoc principialiter debeat in hoc principium , quia posito illo corpore in aequilibrio , non est ratio, cur ad hanc potius, quam illam partcm vergat,
tamen ad hoc conscrt ipse etiam aer,unde etiam si acicula dextre ponatur in aqua , ob simile arquilibrium non immergitur , consert tamen ad hoc Corpus aquae , Conserct ergo suo modo &corpus acris. Sed restat quaercre, an praeter ae rem ad ciendum motum in mcdio ,dutur aliqua qualitas t
An detur qualitasprojectis impressas
DIctNouM est. Probabile esse imprimi a projiciente impulsum, qui sit qualitas a projiciente
producta,nar rproducere motum in corpore cui imprimitur,vel si admittas impulsum etiam in spiritibus , de quo in materia de Angelis pro ly in
corpore pone in re. Ad id probandum. PRIMA Experientia est,qua utitur etiam Ovicd: flante vento versus orientem , explosus in adversum globus,tanto impetu ferturiergo latio illa non cit in acrem referenda: quia hic adve sus cst. RupONDERI potest,etiam sortissimo vento posito,quia major vis est aeris primo moti a globo excusso, sistere illi ventus non potest,& sicut fiante maximo vcnto, impediri nou potest,
342쪽
ne in terrae motu conclusus aer exeat , sic nec
tunc impediri potcst. SEcuNDA Experientia est. Quia si lanceae projectae alligentur fila, vel plumae, ex perientia do- CCt,ram fila, quam plumas rejici post tergum
lanceae, ergo apparet minore violentia a tergo propclli corpus projectum ab aere,quam urgeat Ventus reflans a fronte: quia si ma)ori violentia urgeret, plumas illas reflaret contra impetum
R PONDERI potest,quod sequela illorum si-lorum post lanceam projectam, non causetur a VCnto,Contra quem tendit lancea, nam quietis simo etiam acre prinecta lancea , fila tamen illum sivissequentur: ergo sequela illa non debet referri in ventum reflantem. I intrab admissa hac qualitate,illa non tantum lanceae,sed filis alligatis imprimeretur,cur ergo i iradversum nopcrgunt fila,ut pergit lancea. Ratio ergo hujus sequelae,in hoc potius principium referri debenuia Ex una parte,motus illis a quocunque tanem movcntC,tantus conserri non potest,utp
te nimium levibus ι & ex altera parte est illic motus tractionis in motu autem tractionis, corpus tractum, sequitur,non antecedit, aerq; ipse occurrens filis,auseri illis commoditatem antecessionis. T ERTiAExperientia: quia trochus circumagitu C,Cujus rotatio aeri tribui non potest. REspo NDERI potest negando,quod etiam aer rotari non possit,immo defacto in ventis rotatur Confringentibus obtorte arbores ,& sinuam tibus in rotundum pulvercs. Cassi autem, quo a liquis adflabellet trocho,si violente faciat,inter cipiet motum; si lente,juvabit adhuc; quia partes aeris)am motae trahent secum adflabellatum aerem. Quod autem dicit recentior Suar: etiam in vacuo,rotandum esse lapidem, pro hoc non potest dari experientia,& si daretur rotatio, ea deberet tribui nonnisi immediatὰ conjuncto prinicienti. QuARTA Experientia. Quando currimus, non sentimus impulsum retro ab aere , alias ab
REsPONDERI potest incursu nostro non esse impulsumsed lationem meram,solus autem impulsus peracrcm salvandus: si autem non est illic impulsus,quid mirum,qubd non sentiamus erem propellcntem I dc ccric dum currimus, nullam nobis qualitatem prinicientcm imprimimus. Ergo si excursu pro praesenti valet assi mentatio,progabit uullam dari impressam qu
QuiNTA Experientia est, quia corpus magis grave,& minus leve, aeque cito descendunt deorsum,quamVis,magis moveatur aer,globo majori. REsPONDERI potest, antecedens falsum esse,
sed posita etiam ejus veritat nihil evincetur, eo quod dici possit aerem non polle vincere principium,quod alias est causativum aequalis motus, etiam independc nter a projectione. SEXTA Experientia est. Non potest intelligi,quomodo aer vim faciat, projiciatur enim jacul una longissimum, tunc vel urgetur jaculum ab aere, qui est retro;&hoc non : quia aer cumst corpus liquidum,non habet vim, ut corpori caeteroqui subtilissimo)aculi , imprimat illum motum; non etiam urgetur ab aere,qui est late ratis: quia non a lateribus impellitur jaculum, sed per lineam rectam. R EspoNDERi potest,ex dictis supra , etiam a collaterali acre, juvari illum motum, modb ille motus,non in solum aerem,sed immediath etiain projicientem reseratur, immediate commo ventem acrem,qui secum trahit illud jaculum, qualecunque tandem est; & sicut figura illa non obest virtuti impressae ta nec oberit projicienti
SEpri MA Experientia est. Pueri ita scite projiciunt fragmenta testarum, S lapillos,ut aliquo ties subintrent aquam & emergant, quod fieri non potest sine virtute impressa. REsPONDERI potest, cum recta projicitur la pillus in aquam praecipue cum impetu, ebullitiosequitur cujus ebullitionis non alia est causa nisi aer aquae immistus qui postea se suo loco restitu-idi cur ergo in aerem subintrantem & emergen rem,& sinuatione sua iteratδ subintrantem, referri id non poterit; immb haec experientia po tius ostenderesi non dari ullam qualitatem impressam,vi cujus illa cmersio scquatur, nam perinde est illi qualitati impressae,emergere,ves non
emergcre,cum tamen naturaliter aer debeat se
superponere aquae,nisi impetu alio trahatur. Re . ferri ergo hoc debet in modum factae projecti nis,& in acrem,volentem se restituere suo loco, xdum iterato immergitur, ex collisione varia,& reflexione id causari,quamvis autem aer, obis volvat illum lapidem,madcfiet tamen lapis,quia aer non est corpus ita densum, quod liquiditati, aquae,intra poros sitos ii cum non praebcat.
O AvA Experientia est: si projecta a solo
vento moventur,cur idem globus,maximo vento expositus , non tanta celeritate movetur,
quanta movetur projectus ZMsPONDE R,quia globo,qui solum exponti rur vcnto,deest principium,quod est ipse projiciens, & immediate aerem movens,neque desectit, ille motus,debet rejici in vires acris,uci venisti debiles aullus enim homo tam valide projicit quam valide subvertit,tempestuosus vcntus. NONA Experientia. Nuclei recentiorum cerasorum,ex compressis digitis, ita impetuosὸ excutiuntur,quod in aerem reserri non potest, nam hic moderatissimus intra digitos compri
spoNDENR. Causari id immediate ab ipso. met comprimente.& ex impetu aeris, licet non magni,impetuosh tame primo moti,apriniciete.
343쪽
DEcIMA Experientia, Rotae cum libratione, P in f - TUM Iexiguo Ctiam corpori incluis,uno etiam digito, ε UM LUID LIlIΙICUltatis 3 Notantur quaedam de hac qualitate.
citissime gyrantur , quod in aerem referri non potest. RESPONDETuR. Neque etiam referri posse in virtutem imprcssam,quantilla enim illa, a diagito imprimi posscit rcferendum ergo hoc est, in ipsam libram S: structuram. pruno. Qubd impulsis,necessariis quidem,sed impedibiliter producat motum, ad Experientia eii. Moveaturaquam phiala,desinat movere movens , reponatur sum unde experimur,si rota sistatur brevissime phiala in plano, adhuc movebitur, citus motus lanissime&postea dimittatur, rotabitur.
modicus est. nere siu accidzns,potest enim adesse de abesto Rup-nε-R. Primum motum causarum habere*, se per modum potentiae, sed extrinsefuisse ab ipsemet movente , posteaaliae partes, costuperaddit principiat enim motum non moventesiaspartes, sicur ipsium primo m QRS est ratio tarmalis inotus,erit6; eadem sinecie si inceperat,qui minusJuvatur ab aere interceptri ve inhMic, live in illam partem produca motu, qui quamvis modicuSsit,alutus amCnalus PM nata nim estprincipiare motum modbsitn tibus,alias moventibus,motu illum ciem PQ - deiatus mobili sicut idem per adversiarios,
RAτro. Pro conclusione Iserri potest. Impossibu est transire,a non esse officimus, ad bus,quia non est determinata ad eunetem mollisa. Si enim essetalluuid Quod salvaret.esset inse-- . s. V ς ibis. Si enim essetaliquid mod silvaret esset ipsemet motus:de hoc ipse quaeritur,roiam aliquam tutum amovente distanis, lubmodbille motus causari possit; quomodoctipse a re movet h&c. Et sic non lassicit dicere , calcfaetionem fieri . ab igne isiponatur inter medius calor,ita & adve,ut sonum,qui quamvis non habeat Contrarium,iuccessive tamen producitur, quia produci instantanee,est produci persccto modo,qui mo dus rebus materialibus non debet tribui,nisi Experientia,uc l Ratio doceat.
virtutem motionis princetorum, rcferre in me illisma is imori mariar Hrs intrit A:o
dium Nam. Ub de Coelo tex.H. dicit Philoseph.
pro)ecto imprimi potentiam,& 8. Phys rex. pa. contra Platonem,qui motum hunc,in aerem referebat,innuit de hac qualitate hic in minent: S. Thom: stat cliam pro hac qualitate χι. de Potcntia ar: 6 in motu obvertuntur,ut solidis partibus prius e
NOTo quarto, Quare motus projectorum in medio,sit velocior, quam in principio; & fine, Cum tamen motus naturalis,st in fine velocior.
Os ciruR secundo Motus tracti Sinon fit taresadcxperientias est devoluta. Arriara
P ri is xo moveri; idque sibi probatum esse: Non de Ris p DET .Disparitatem esse quia tractio suntlmprelli qui oppositum sibi probatum ait est tamdiu,quamdiu trahen tralus actu,Don ς' runt i iidnon possit disicerni in parvis distat go debet aliqua illi tribui instrumzn aria Virtui, tiis, quid id de experientiat, illud quod addit quae agat; cum autem fiat Projoctio, Cesim Q in Arriaga,sic celab altiori motum , falsum esse actu pro lectionis,projicicnte,hinc danda est illi . . . '
i tunc accipienda caeteris paribus, si scilicci aequa-R poNDET uR. Multa admitti. ad quae ratio lena gravitatem habeant,&sic idem lapi ex al- cogit quamvis nos eorum penitissima cognitio tiori loco descendens,maeis laederet uuam de latear,ut huic o ectioni satisfiat. SD propinquo. ' ICirca
344쪽
Circa thesin propositam sit haec intcriin ra- cessus ultra centrum, cst ascensius, ascensum iliatio; Quia in motu naturali, cadem virtus ma- lum,nullum superadditum pondus caularc pot-net, invariata a principio, quae in fine,jam ergo est. Aliud cst, se bilance, quia si uni parti, ali- ex parte virtutis, nulla cst diminutio, ex altera quid addideris, pars deprcita est talis, ut illi sit partc,minus habct de resistcntia acris, dc plus a connaturale descendere deorsum, co quod non tergo propcllcntis acris ;&licet aer, sit in loco sit incentro. Quod autem corruptionem triata suo naturali, nihilominus propter turbationem pulsus, refert Vasq: in productionem impulsus in illo fictam, de periculum vacui,& quia, una contrarii, id universaliter,non convincit. potest pars protrudit aliam,ideis magis cietur ille mo- cnim esse impulsus gravis deorsum, qui clangue- . tus. Iam autem, quia in motu projectorum ab scat ,& tamen non producat in se, impulsum initio, non est factus tantus aeris impulsus, qui contrarium,cum siccundum conditionem illius, fit, dum una pars acris , aliam propcllit, ideo sit, trudore deorsum. Hinc ali erab initio non est tanta vclocitas motus. Infine i EspoNDETuR. Interdum qualitatem impres- ctiam, projecta non ita cito moventur,quia Vim sam corrumpi,sola obsistcntia oppositi, ut dum tus, S qualitas illa impressa, in fine enerVata rcin prolectain manu fortiter arripimus ne pro- supponitur,l variata. In medio autem,cum ad- cedat,aut dum object us paries, rosistentiam fa- huc vigeat, S s ussicientem ab acre habeat im- cit, aut dum medium enervat v triuicin illam. pulsum ideo in medio velocissimus cst. Intcrdum corrumpi potest, pcr gravitatem n Dici etiam fortastis posset. Omnem motum, turalcm, incipi cntem superare vires qualitatis
caeteris paribus, motu ipso facilitari, quia ipse impressa: . Dcnique corrumpi potest, quod de se
processus motivam juvat. Sic v.g. cqui ad agO- sit talis qualitas, quae tantum, Vci tantum, potatncm currcntes,sub initium,non ita cito currunt, durare, Deusq; illam, siccundum hanc nonnisi atq; in proconti ulteriori: Pondus etiam difficu Q condicioncm , gradualemq; intensionem lius trahitur ab initio,quam leanci motum, inde reiactur conservare,hocq; contingit, dum v. g. etiam ad multiplicationem, ut ita dicam, ejus- per rectam tabulam, procedens globus desinit dem motus , faciendam , inventae sunt rotae, moveri. Illustrari hoc solet instantia de sono, quae quo plures fiunt, plurificando motum,ma- qui, licet, non habeat contrarium,suapte naturagis eundem facilitant: hinc de qualitas illa, se- dclinit: Et ita v. g. dum lapis siursum ascendit,siquitur naturam illorum motuum, unde magis impediat Dcus illius gravitatem deorsum des o in medio , multiplicatis scilicct Jam motibus, siccntcm,adhuc illa qualitas corrumpetur, non quam sub initium movet ; scd quia haec virtus obgravitatem, haec enim supponitur impedita, languescit sub finem,hinc sub finem, non est ita suapte ergo sponte desinet. velox. In motu autem naturali, quia manet L DICES primo cxovied: Quod gravitas natu-dem principium invariatum,motu iacto, qui sub ratis, nullo modo sit causa corruptiva illius qua finem plurificatus cst , juvatur ad celeritatem, liratis' quia gravitas in corpore conducet, ut in non quod illa non existentia motuum influat in ill , producatur impulsus.Ergo non potest cor celeritatem tanquam aliquod principium, sed rumpere illum, quia nulla forma , conducere reddit potentiam habiliorem,ad se excrendum, potest,ad id, citus cst causa corruptiva. non quidem ter aliquam qualitatem relictam, RESPONDETuR. Hanc rationem multum pro-o: habentem se, per modum habitus, hic enim, barc,probaret enim gravitatem non conducere talibus principiis non conceditur, sed per mo- ad motum sursum, quia interdum contrariatur dum dispositionis civiusdam , dc praerequisti, motui ; si cnim iit magnus lapis,prinici non pot- praesuppositiq; , hoc ipsum a posteriori, ipsa ex- est,ae Lamen experientia conitat, lapidem me perientia monstrante. diocriter gravitantem, altius proJici, quam plu- Nomo quinto. Quae sit causa corruptionis mam. Directe autem, dici potcst,quod ca, quae impulsus. se passive ad aliquid habent, per modum dispo Rispo NDET VatqueZ,& causam illam refert, sitionis,nunc vcro, per modii cause, pollini di- in productionem impulius contrarii,& ita,Cum VCrsis cilcctibus servire, licet causa, in quantum sursum attollitur lapis , producit in se impul- aliquid per se causae , oppositum causare non sum ,gdeorsum , cui doctrinr adiungit aliud, possit: dc ita motum sursum non causat per se quod terra sit in aequilibrio, sit ut ad Omnem gravitas,scd per se,tantum motum deorsum,per impulsum,contremiscat dc moveatur, ad eum accidens autem,disponere Conduccreq; potest, modum, quo in aequa bilance,quae quidquid uni ad motum sursum ita v. g. frigus per se nonnisi parti addideris, )am i cit illam attolli, dc aliam frigefacit,& tamcn per antipcristasim,conducit deprimi. ad calcfaciendum. Quare aurona, causa non Multis,impugnant hoc adjunctu Recentiores, possit producere, contrarios effectus per se, hoc quamvis illud placeat multis Mathematicis. experientia probat, dcposcit naturae ordo, de Caeterum , quod terra ad additum uni parci determinatio motus naturalis,qui semper est ad pondus,non nragis pro hac parte inclinet;Ratio unum. est. Quia inclinarct ultra ccntrum,& quia pro- DacEF secundo ex eodem : Nunquam gra-
345쪽
dus,etiam remissus stigoris , potest conducere positivo, ut introducatur, gradus valde remitius caloris; quia scilicet seisus, non potest esse principium duorum oppolitorum, ergo neque illa gravitas potest deservire, tam ad receptionem qualitatis impressae, quam ad corruptaonem ejusdem. REspoNDET . Etiam gradus unus remissus
Digoris, conducit in Antiperistasi, cum aliis,ad intensionem caloris, totumq; frigus, idq; ideo ;quia hoc facit per accidens , nec per se producit calorem ita etiam, & gravitas illa per se non
Dic Es tertib. Si gravitas esset contraria illi qualitati, diminueret de illa, Cum primum imprimitur. REspoND ETuR. Gravitatem,cum non sit qualitas per sic activa, & principiativa, praeterquam motus deorsum, & eorum, quae illi debentur, non potest se expedire ad diminuendam qu litatem impressam si valde intensa imprimatur, secus si debilis, & illius non superativa.
Non solum motum violentum, qui causatura qualitate impressa, sed citam motum natural cm , reflectit interdum corpus oblistens, unde reflexio utriq; huic motui communis est, licet reflexio ipsa non perficiatur motu , qui non habeat aliquid milium de violento , non semper tamen est absoluto violentus 1, quia si tabulatum superius obsistat motui lapidis, sursum pro)ecti non erit decidenti deorsum lapidi,motus violentus simpliciter,licet admistum habeat sub initium, aliquid saltem violentiae. Porro de reflexione in hoc dissicultas est: Motus reflexus a quonam causetur, an a corpore rcflccteniate,an ab illo, qui primo proficit corpus, postea
reflexum Dic DuM est: Motum re tentia quemcunque eo Dri a corpore rosectente, mei pro conritione re quirat interdum motum projicientis , dixi interdum,quia si pila aliqua, ponatur supra fila, quae proprio pondcre praerumpere possit, illa pila
resilici a pavimento , tamen illic nullum rcperietur projiciens . .
PROBAT primo Ovicd: Quod motus resilientiae, non caulctur a proici crate; consequenter
quod a corpore reflectentc. Impulsus projicientis nullam habet virtutem, admovendum projectum,in partem oppositam, quod Iobat: quia si hanc virtutem haberct, etiam causaretur resilientia, quando impediretur corpore molli, quod est contra cxpcricntiam. REspONDERI pollet, quod priniciens,habeat hanc vim,non quomodocunq; acceptus,sed ii bens circumstantiam torporis obsistentis:& sc- ut potentia motiva, habet vim producendi motus localis,quantumvis sne loco,illum exercere non possit,sic projiciens,quamvis habeat vim Causandi motum resilientiae, tamen nisi habeat
corpus ad quod allidat, facere id non poterit: projiciens licin vitrum, habet vim concutiendi illud ,quamvis projiciens in plumas, concutere non possit. PROAΑNT secundb alii: Manente eodem principio, adhuc secundum diversitatem corporis obstantis,magis vel minus, fici resilientiae, nullaq; crit,si nullum sit corpus obsistens, ergo id referri debet. in ipsum obsistens.
REsPONDETuR hoc argumento , id solum evinci, quod independenter , a circumstantia corporis obsistentis,non possit uti,illa sua viri te,projiciens. Antequam probetur Conclusio, Suppo No. Quod corpus reflexum ab eo, quod est causa motus reflexi, quaecunq; tandem illa causa statuaturin debeat accipere virtutem aliquam,ut resiliat,quam tamen virtutem, antea non habuerit.
RATIO: Tum quia,s projectio imprimit virtutem,cur non imprimeret resilientia & quidem virtutem permanentem, quia sicut rem tum a projiciente corpus adhuc movetur , ita resilicns,adhuc movetur.Tum quia, quando v hemens ventus, rapit aliquid, una secum illud deportando, ita ut moveatur ad motum ipsummet, tempestuosi venti; nulla tunc datur virtus
impressa: cum sit conjunctum semper principium motivum, moto ; SI tamen illud ipsum, impactum corpori obsistenti, resiliet; Ergo debebit habere novam virtutem motivam Tum quia,non raro corpus resiliens , longius proc
dit,quam processiilol, si motu directo perrexi Dii Argo apparet , imprimi novam virtutem.
PROBATuR tertib conclusio. Illud est causa motus resilientiae , quod cit causa virtutis illius noviter impres Iae, sed causa virtutis noviter impressae, est ipsum corpus obsistens. Ergo. Malor probatur istis, quae adlata in supposito. Minor autem probatur : quia primo priniciens, nihil tunc agit,potestq; jam non exiliere. CONFiRMATuR hoc ipsum. Quia si resilie tia proveniret a projiciente, tunc allisa ad plumas pila, resilire deberet,nam ex una parte,non potest ulterius procedere, sicut non possct uire-rius procedere allica lapidi, Nexaltera parte, impulsus, per adversarios est causa motus reflexi ; quae adhuc causa manet,poteritq; pilam longius promovere,ergo si non promovet, deest liqua causa,nempe additio novae virtutisa res
Suod autem,pro conditi ne restierat 'sum pro
Tio, quia nisi accedat, motus prooecti
346쪽
nis,ad corpus obgstens,non fiet reflexio, Ergo respicit projectioncm illa rcflexio, scd non tanquam causam reflexionis,ut dictum, ergo tanquam conditionem.
OH IctTtin primo: Non cst ratio,cur potius ipsum corpus obsistcns,non sit potius conditio, quam ipse motus projicientis.
REsPONDETu R.Esse potiorem rationem,quia
datur illic qualitas nova, quae pro principio,de bet aliquid importare, sed non importat progi
cicntcm, ob dictam rationem, ergo importabit corpus obsistens. OByrcIT . secundb. Impulsus,erat sufficiens ad protrudendum longius pilam,& adhuc per sistit in illa pila, cur ergo reflexionem, non Operabitur
REsPONDET , quδd qualitas illa, post impactionem, non persistat, scd violenter in puncto reflexionis exstinguitur, eo plane modo, ac si manu arrepta, pila currens sileretur,nisi, lubdmanus arripiens: non imprimat postrarcsilien
culum, non causatura speculo, crgo nec reli lientia,a corpore obsistente.
REsΡON DETu R. Disparitatem elred uia lucem nihil causare potest, nisi luminosiuna tan autem
motum,quodcunq; Corpus proportion rum. OBJicIT quarto.Si motus resilientiae , causaretur ab obsistente,semper causaretur. RESPONDETuR.Non scinper causari,quia saepe
deest conditio, v. g. adlatio impetuosa corporis resilituri, gravitas corporis unpacti, superans vi-rcs obsistentis , caeteroqui impressuri virtutem
reflectibili,si non fuisset tam ponderosum. IssTAn: Quo impulsus cst fortior,cb resilientia est sortior. Ergo apparci, illam causari ab illo impulsu.REsPONDETuR. Etiam corpus quod est durius,ordinarie loquendo, eo magis resilit ab illo projectum, cur ergo,vi ejusdem medii termini, non causabitur a corpore obsistente λ cst autem fortior impulsiis , conditio rcsilientiae fortioris, quia cxperimentum docci, quod duritia, non melius quam impetu probetur ,& quia rclilientia illa, cst quasi cxperimentum duritiei, & in dus, quo se illa exhibet, ideo requirit sertior re silientia,sertiorcm impctum , unde virtus ista xcpulsiva,ita se habct, sicut excrcitus ordinatus,
in quo plures hostes, si ingruunt,co plures ex
pcdiuntur milites. OEjiciTuR quinto. Paries non se movet,ergo non imprimit impulsum. REspo NDETuR. Ad impulsum propulsionis,esse necessarium motum propcllentis, ut pater, dum manum reducimus lapidcm projecturi, sed hoc non cst necessarium, ad motum resilientiae. Quod autem,non sit ncccssarius motus,
ut qualitas impressa producatur, ratio negativa potest dari, quia scilicet, nce ratio, nec experientia, id evincit, quae stat pro aliis, quae mO-
Restat quaerere, An molist projectum, in puncure flexionis quiescat ρTriplex potest accidere reflexio,PRiMbdum
suapte natura dcficit impulsus, sursum elevati Vus,dc cum incipit grave, reflectere se deorsum. SEcuNDd dum occurrit corpus, agis grave,de
orsum descendens 'TER Tio, alliditur corpori obsistenti, vig. pila parieti, circa quae AssERo primo. In refiexione primi generion
RATI o: quia devenire est, ut sicut gravitas ea
v. g. ut A. deprimens deorsum, ita etiam sit vir tus elevativa ut A. attollens sursum, quo casu, nulla pars aget, quia victoria semper est ab excessu; adeoque nec huc, nec illuc movcbitur, consequenter, quiescet, idemq; etiam contingeret in vacuo, quia etiam in vacuo, dari possecaequalitas illarum virtutum. Ass E Ro secundo. In caseu secundo non dari u lam quietem.
RATIO: Tum quia,quies saec, ut dixi, insuiu
datur aequalitatidam autem extemplo, graVius superveniens , vincitivim sursum elevativam.
Tum quia, si quiesceret illa pila, quiesceret etiam imminens illi pondus,cst enim illa pila,me
dium corpus inter centrum gravitatis, & inter grave destendens. Motus autem remotioris, non datur,non moto intermedio, alias tunc fieret penetratio. Quod si quiescit, quae causa illius quietis , non gravitas descendentis, quia hoC appetit deorsum, non vircs pilae, quia hae exiles,ergo nulla illic causa qui ctis. Et quamvis
motus reflexus, & modus directus, sint motus contrarii , adhuc tamen continuari poterunt, quoad tempus, quamvis continuari, quoad aliqua non possint,sicut continuatur motus momtui animalis, cum motu viventis, dum ex turri
v. g. decidcias moritur, punctumq; illud res xionis, diverso respectu erit, dc sinis, & principium,incipietq; tunc moveri deorsum, cum sistet motum sursum. AssERo tertio. In casu tertio,dari quietem,tea
sub distinctione, si virtus impressa a corpore re flectente, superet impressam, a priniciente,non dabitur quics. RATIO : quies cst negatio motus, non datus autem in illo casse, negatio motus, quod ipseni probatur , post impactam qualitatem impulsitavammon datur quies. Ergo nec post impressam qualitatem reflectentem, idque ex eo, quia sica ut impulsiva,excedit gravitatem impulsi, ideoque movet, ita rcflesiens qualitas, excedit
gravitatem &qualitatem, in Oppositum movcn tem. Caeterum si sit virtus aequalis impulsiva , reflexiva,accedente gravitate movente deorsu, dabitur punctum quietis .Rasio,quia neutra pars
347쪽
excedit, nec inde sequetur, motum illum sitisse in instanti, quia sicut corpus illud , per partes recedit,nec habct vim,nisi determinatae celeritatis principiandae,ita,& per partes succedit aer.
De inceptione,' desitione motus. HAEc quaestio , ad multas materias Theologicas, de philosophicas, intellectu est necess arta,quod tamen dissicillimum erit, dedu- Cctur permotum Corollarii, ex materia, de
Praemittuntur quaedam. PRAEMITTO primo. Ea quae hie dicuntur, de Inceptione o destitione moruseroportionaliter V plicanda siunt,de V sis terminis motus. Et quia, termini motus, interdum sunt res permanentes, interdum succcssivae, hinc & motus, alii sunt permanentes,alii successivi. Rursus,ex permanentibus,alii sunt termini indivisibiles,& quoad se, Z quoad modum incipiendi, & desinendi, quomodo incipiunt & desinunt, anima, Angelus, actus intellectus ti alii vcro sunt divisibiles quidem quoad se , tamen indivisibiliter incipiunt,ut visio,phantasma materiale,&c. Jam vero, quod attinet ad terminos motus successivisisti interdum sunt successivi per se , tam quoad modum incipiendi, quam quoad suam cntita lcm,quale est tempus, motus localis, alii successivi, quoad modum incipiendi, idque per accidens, eo quod toti simul, incipere potuerint, ita v. g. dum intenditur gratia, motus ilic,quemad modum cst successivus, quia, tota simul intcnsio gratiar produci potuit,&de his omnibus, in praesenti dicendum. PRAEMirio secundo : In hac Valeria attendendum est . tam quoad sormas substantiales, quam quoad acci lcntales,incompossibiles, live quoad le,ut est, odium, SI amor, sive incompostibiles, quoad intensionum, qualis cli oppositio, inter summum calorem, &irigus; attend cndum induam est primo, ut talis, ipsis, modus incipiendi, de desinendi tribuatur, vi chmus,non sc-suatur, duas clic formas in subsecto simul, sive sint illae substantiales,sive incompossibiles accidentales. Secundo attendendum est, ne cX modo incipiendi, & desinendi, sequatur esse aliquod instans , quo materia, si sine ulla forma substantiali. PRAEMioo tertio. Moris istos incipiendi, vel Hsinendi dividi in intrinsecos o extrinsecos. Iii- irinseci modi, live desinendi, sive incipiendi, important sempercilio: Modi auten testinendi &incipiendi cxtrinseco , scmpcr impo tant non esse,pro tunc, cum incipiunt,vcl dclinunt. Dicuntur autem modi desinendi per cilla , pro tunc, dicuntur inquam, inodi intrinscci, quia ipsum esse illis ipsis instantibus intrinsecatur, est,esse illorum terminorum,tunc, cum est csic ipsarum interceptionum &desitionum, sicut ccontra, modi incipiendi desinendi, qui sunt
per non esse,pro tunc dicuntur extrinseci, quia illis,non intrinsecatur cflc. PRAEMITTO quarto: . Suando aliquid incipis imrr Insec/,vera es derigo, haec propositio : Nunc est tempore antecedenti , non eras, ubi esse formae, deesse illius instantis principiativi secum intrinse- Cantur, quando autem aliquid desinit intrinse ch,verum est de illo dicere e Ultimo es , temporc sequenti non erit, ubi desitio, adhuc intrinsecatur, cum esse. Quando autem aliquid incipit extrinsece, verum eli de illo dicere: Nunc ultimum non est,immediate poli erit,ubi inceptio non habet intrinsecatum sibi esse, sed sequelam tantum,esse immediate suturi importat; si etiam desinat extrinsece, erum est de illo dicere: Primo non est,immediate ante fuit: diciturque hie modus, existendi extrinsece, quia non involvit
PRAE MiTTo quinto. Praeter hos modos insipiendi,o desinendi; comminiscialiquos,modum in , piendi, se desinendi, in tempore indeterminato, quod licci indeterminatum sit,antecedit tamen certum aliquod , v. g. ultimum durationis instans, 5 ita dicunt.Si Deus formaret tale praeceptum, fac amoris actum, ante ultimum inflans tuae vitae,non servando illud ptarcepzum, peccaret mortaliter homo,& tamen desitio gratiae, Minceptio peccati, in nullo si tempore determi nato, quia quodcunq; dctcrminatum tempus, cuin sit divisibile, non importat obligationem, si enim divisibile est, nondum est immediatum, ante ultimum instans vitae, pr rceptum autum erat. de eliciendo actu in icmpore, immediatἡ antecedente instans moriis, quia alias daretur instans,anxe instans. Ergo, peccabit in tempore indeterminato , nihil enuia aliud excogitari
turus, ante instans inter quod,5 inter ultimum
instans vitae, intercedit tempus,sed ita brevc,ut in illo, moraliter loquondo, non possit impleri praeceptum , ad quod humano modo explen
NON SATisF Acir haec responsio. Nam demus Angelo impositum hoc prae pium, quando ille Angelus peccabit non pcccabit in instanti, antecedente ultimum instans vitae, alias dabitur inlfans ante initans, non in instanti post quod intercedit lcmpus, quia adhuc illo tempore , postet Angelus implere praeceptum, non in certa aliqua parte temporis,quia post illam certam partem , adhuc est aliquid temporis, ergo illo adhuc implcri praeceptum potest. Quando ergo ille A ngelus peccabit ti EsPONDET secundo Lugo , disp. q. de Sacr. Secl. 6. Illud praeceptu non possedari,quia prae
348쪽
ceptiim impestat obligationem, obligatio ligationem subditi,ad aliquid, quod nisi iaciat, peccet, haec l igatio subditi, importat redactionem
ad talem statum, in quo citra peccatum, aliud facerc non possit,tunc autem, inquit, ideo non ita sc haberet , quia in quolibet inllanti, vel in qualibet parte temporis, posset adhuc differre, si vcllet,ergo nunquam obligaretur. NON SATrsp Acir haec responsio, in principiis, tenentium, componi lcmpus ex indivisibilibus, quia datur instans, immediato antecedens instans vitae. Non satisfacit etiam in principiis tenoentium componi tempus, cx partibus in i finitum divisibilibus , quia datur saltem instans
ultimum vitae, cur crgo tunc non obligabit hoc praeCcptum. RESPONDEUR tortio : Peccaturum illum hominen in tempore indeterm nato. Haec RG
NON SATisFAcIT. Tum quia nullae dantur istae partes indeterminatae , ut dictum supra. Tum quia, datis partibus, ipsis indeterminatis, non salvabitur difficultas adlata: quia etiam illa pars incerta, &indeterminata; qua tu, dicis incipere peccatum,& desinere gratiam, adhuc est clivisibilis,adeoq; poterit posterius,committi Peccatum,& dcsinere gratia. Tum quia,haec responsio, praejudicat scientiae Dei, quia, ex illa sequitur,Dcum nescire, quando aliquid primo fiat, quia nescit, quando primo subtrahit concursum conservativum gratiae, liibtrahit enim illum,ut tu dicis, in tempore incerto. resolvatur tota doctrina praemissisuirti. Assa Ro primo: Nyn dari stam inceptionem
desitionem n tempore indete Inato. R Hio, quia nullae dantur,partes temporis indeterminatae.
AssERo secundb : Posse Deum, hoe imprimis
modo,praedictumpraeceptum ferre olo, ut instanti, immediate antecedenti, elicias actum, tuncque antecedcnti instanti, ipsiim instans mortis, peccabitur.
RATIO, quia,si hoc non possct seri, ideo non posset scrit, quia sequeretur,instans post instans,
hoc non tenere,alibi dicta,suadent. AssERo tertio: Posse Deum, hoe auo modo,'raedictam praeceptum formare, volo,ut in tempore immediate antecedenti, instans mortis, clicias actum, &tunc, ille adius, obligabit, in minimo Physico temporis: quod, si dividas,non eritJam tempus,& cst immediatum inflanti mortis,quia, post hoc minimum Physicum lcmporis, non est dare quidquam temporis. Et quia decidendae sunt inceptiones, & desitiones, conformiter ad hanc doctrinam, ut illa tacompendio repraesciarctur. TE Nini posset: Tcmpus Mathcmatice acceptum, componi ex indivisibilibus, ita tamen, ut tompus acceptum sid, non sit nemine cogitante, sub formalitatu Mathematici ; sed tantum objective,& fundamentaliter,in qu nium, rerum duratio, tundat veritatem, hinus propOIitionis: Nunc est. Quodsi,illud tempus non est, nemine cogitante, nec compositio illius, erit nemine cogitante. mpus autem,Philosophi- cc acceptum, componitur ex minimis Physicis, quae si dividas, jam non poterunt habere ratio nem prioris &posterioris, adeoq; nec quantiatatem sibi debitam, SI hoc tempus, est nemine cogitante,ita, ut in illo, his, quae sunt in instanti,nihil omnino proportionatum, respondeat. Ut alia hujus materiae pernoscantur. Su
communi sententia; circa inreptionem rerum permanentium haec est.
PRIMA Dirpicu LTAs. Non possunt incipere intrinsece, de desinere extrins)ce , formae su flautiales, eodem instanti, quia secundum ex plicationem horum terminorum , verum cssct dicere, de forma delinenti, Nunc ultimo cit: de forma incipienti,Nunc primo est: hoc autem dici non potest, quia alias eodem instanti, duae formae substantiales, eandem materiam insommarcnt. Quod ipsiim probatur, quia crit adhuc illa forma cle qua verum cst dicere; Nunc ulti-mbest, quia si pro illo instanti, non esset, falsa ossici propositio,ultimo est,quia difformis obiecto, affirmando scilicet et se, quod non est. Ex
altera parte, esset etiam illa forma, de qua verum est dicere; Nunc primo est, quia si illa se nia,non esci, illa propositio vera non esset, ut pote difformis objecto. Non possunt etiam se mae ldbstantiales, in uno instanti intrinsece inciis pere,& delinere,in alio sequenti,quia jam dabitur contra principia communis sentcntiae , instans post instans , Non possunt etiam so ae substantiales,dclinere ita, ut inter inceptionem, alius formae substantialis , intcreedat tempus, quia alias illo intercedente icmporc , darcturmateria Ooliata otiani forma substantiali.
tcntia, qtibd scilicet, non possint formae substantiales iidemq. iudicium, de incompostibilibus
incipere intrinsece, & desinere extrinseco. RATIO. Illo inlianti, quo verum cit dicerer Nunc primb forma est, vcrumne est diccre, ultimo non cst forma praecedens,vel cci te,vcrum id fuit,inantecedenti instanti,vel in tempore in rcrjecto.Non primum,quia si in eodem instanti, in quo,verum cst dicerc: Nunc primum incipiescirina,vcrum citam est dicere : Nunc ultimo non est torma, quaero, an duobus illis instantibus inceptionis,& clcsitionis, conveniuntibus in unum,respondeat aliquid proportionatum, iri tempore successivo , vel nonrcspondet 3 si in tempore , nou respondet quidquam propor-
349쪽
rionatum, Ergo etiam si duo instantia, immediate , penes se ponantur,nihil proportionatum
respondet, consequenter, nec sequctur, Componi tempus cx indivisibilibus. Quodsi, respondet aliquid proportionatum,ergo & in tempore, & in quantitate permanenti, dabuntur aliqua indivisibilia ,rcalia physica, contra, quam censeant ordinarie, talia docentcs. Rursus, in tempore, quod respondet, non potest esse, nisi zmpus, quia in tempore , nihil aliud est, nisi tempus,ssicut in aqua,nihil respondet,quod non
spondet prius & posterius,& tamen non habenti,idq; ellentialiter, prius & posterius; non potest respondere , quod est prius re posterius. Forma autem substantialis spiritualis, nec in inceptionei nec in desitione informativa,habet prius Sc posterius. Non potest etiam dici secundum ; quia sequeretur instans,post instans,quod
communis sententia non admittit. Non tertium. Quia,si in tempore inter ecto, verum est dicere ; ultimὁ non est,quomodo ultimo non est, si per tempus illud Altimo trahitur, nec habet indivisibilem rationem ultimi. Quae autem dicta sunt,si dicatur incipere intrinscce,& desinere extrinsece,commutata proportione,dici
possunt, si dicatur, desinere intrinsece, incipere
TERTIA DippicuoAs est, Istud primo esse,
vel primδ non esse; item ultimo esse,uci ultimo non esse, vel velificatur, de ipsis terminis motus, vel etiam, dc ipso lcmpore extrinseco, Ergo sive dicatur,primbesse, & ultimo non csse, vel ultimo esse, &primb non esse, &c. sequi post se immediate, non sequetur componi tempus ex instantibus, siquidem istud primo & uti
timo,non spectat ad tempus,nec illud importat: si autem verisicatur, det ipso temporc extrinseco,ergb in tempore,datur aliquid primum. EGgo,non est compositum tempus, ex prioribus,
de prioribus in infinitum , quaeram enim illud primum, estne divisibilet si indivisibile, ergo componitur tempus,ex indivisibilibus ; si divisiabile, ergo habet prius se, adeoque non est primum de illo ipso priori,quaercre restat: an sit divisibile, an indivisibile, redibitq; argumentum
factum Z His circa communem sciatentiam pensatis. DictvouM est: Formassub antiales, crincompo sibiles accidentales, vel sicundum se, meme- eundum gradum, incipere intrinsece, o desinere emtrinseia, ita, ut uno, eodems instanti inceptionis, verum sit dicere : Nunc primo forma est, & de praecedenti ; Nunc primo non est. Quod incipiant intrinsece, Ratio cst, quia clim sint indivi sibiles,verum est de illis,nunc primo sunt. Rursus, quia sunt causa desitionis alius formae, debent esse , adcoque non dcbent incipere extrinscce. Et q aia se invicem, pati non possunt,non
per se ultimo, sed per primo non esse desinent. Quamvis autem, physice loquendo, simul id
sat,tamen non in eodem instanti naturae; quia prius est inductio formae novae, quam expulsio
Quod aulcm attinet ad formas accidentales, quae successive inducuntur , propter resistentiam contrarii, quomodo inducitur calor, vel quae successive, per motum localem propagantur. Tunc si horum inceptio indetcrminata
parte subjcchi accipiatur,& ero minimo sui Physico, incipiet etiam intrinscce, &dcsinet cxtrinsccc, cur non enim Z par crit illarum ratio, cum aliis formis, licὸt, si sumantur respectu totius illius,quod paulatim disponitur, non sit verum dicere: Nunc prim5, est, quia supponitur
fuisse in antecedentibus partibus. Rursus in communi scntentia , circa inceptionem, S destionem rerum, per se successi- Varum, quale est tempus, motus localis continuus,hoc ordinarie docetur,nempe quod incipiant cxtrinsece, seu per ultimum non esse, ecquod desinant extrinsece,per primu non esse. In communisententia circa, inceptionem ct des rionem rerum succe varum. PRIMA DIFFicu LTAs est, quam urget Arriag: Dc quo ucrum cst dicere: qubd incipiat
extrinscco, verum cst dicere; Nunc ultimo non est, te quo autem, verum est dicere: Nunc ultimo non est,de eo verum est dicere, Immediato
post, Nunc crit,alias falsum esset, quod ultimi, non sit. De quo autem erum est dicere, immediate post; Nunc crit, de eo etiam,vcrum est dicere, Nunc cst,nam omnis propositio ex Aristotcic, quae est vera de praeterito, aut futuro, VCra etiam crit depciesciati, ut sit propositio de inessC. SE cuNDA DI F F icuLTA s est. Quia fundamem tum, quod assiimit communis sontentia, non convincit, habet autem ita. Quia, quod succes sivum ens incipiat extrinsece, & desinat extrinsece, hoc inde est, quia nullum assignari potest
instans determinatum, in quo, ita primo vel ultimo sit tempus,ut non prius & prius fiterit,nec est assignabile, instans determinatum, in quo ultimo sit propior easdem partes proportionales. Haec autem ratio,non convincit, quia multum probat, nam probaret res successivas, nec extrinsece incipere aut desinere, idq; ex eo, det successivis per se, V.g. de motu,non potest verificari, primo non est, vel ultimo non est, quia quando verum est dicere , ultimo non est, vel
inter positionem actualem illius obbecti, quod ultimo non cst, vel inquam , intercedit immediate tempus divisibile, vel immediate intercedit instans; Si intercedit instans , Ergo dabitur instans,post instans, si intercedit tempus divisibile ergo falsum fuit dicere,ultimo non est,quia post istud ultimo,cit aliud ultimum,correspondens
350쪽
Iam Medius terminus sic Hyter proponitum. Non potest v. g. tempusincipere intrinsccc, cr-go nec potest desinere extrinsece. Probatur conscq : ideo non potest tempus incipere intrinseco, quia non potest de tempore velificari, primo est: sed neque potest verificari, primo non est, quod ipsum probatur: ob multiplicitatem partium, quae sunt in continuo, non potest veri- sicari,quod primo sit, ero neque propter multiplicitatem partium,quae deficiunt, potest veriscari,primo non sunt. Probatur consequentia, iis partibus,& taliter sumptis, applicatur non est, quibus partibus, & qualiter sumptis, applicatur si,sed propter partium proportionalium infinitatem,non potest applicari primὸ esse i, ergo nec applicari poterit primonon esse. TERTiA Di FFicu LTAs est: Inceptio, A desi-sitio,debet esse talis &per talia instantia explicari , ut quod incipit, impossibile sit non incipere, & quod desinit,impossibile sit,non desinere, alias idem inciperet,& non inciperet. desincrct& non desineret; sed si aliqua successi va, inci, pcrcnt extrinsece, possibilo esset, illa non incipere,quod probatur ; quia, de quo verum est dicere, Ultimo non est,quaero, vel a/buc impedibile est esse alius, a Deo,vel no impedibile: Si est impedibile, ergo illud, quod inciperct, non inciperet,quia, si esse non haberct,non inciperer, tu autem dicis,illud non habere esIe : Si autem non est impedibile illud esse. Contra crit: Quia quidquid a Deo impedibile non est ut ex illat,illud vel antecedcntem habet necessitatem existendi,vel conscquenlcm, nulla autem, ex his iaccessitatib9, convenit illi termino inceptionis, non antecedens iaccessitas, existendi, quia haec
est impossibilis , utpote destructiva libertatis DCt,non conscquens, quia haec est, ex suppositione esse,quod pro illo instanti, seu pro ut timorion esse, non censetur haberi, alias si illud, jam haberet. falsa citet propositio,quod ultimbnon
sit, cum Jam esset. His circa communem doctri
nam flensetis rDic ENDuM est secundo. Entia successes,im ripere intrinsece ,seu per primum esse . desinere extrinsecὸ. Probatur prima pgri : Quia si nihil obsit, dicendum est,rcs incipere, per ipsu in elle, ut ita inceptio, & id, quod incipit proportionentur si nihil obsit, id autem quod incipit elle, est,
non autem,non est. Sccunda autem pars probatur. Quia si successiva aon desinerent, per primum non esse, non proportionaretur , desitio rei desinenti,desinens enim,dicit non esse,& tamen desitio importaret esse. Rursus,si successi-
vanon desinerent, pcr primo non esse, scd per ultimum esse; adhuc desitio illorum, esset impedibilis; quia,cum verum est, ic illis dicere, ultimo fiant, adhuc habent esse, si habent, adhuc esse,non habent adhuc suppositionem non ellesi non habent suppositionem, quod non sint,
possunt adhuc impediri a Deo, ne non sint , si possunt impediri, a Deo,ne non sint, non desinunt,quia quod potcst impediri,ne non sit, non delinit, sed adhuc est. OnyicITuR primo. Illud demporis,quod pri-mδ est,uel est divisibile, vel indivisibile: Si iussi visibile,ergo componimus ens successivum, expunctis; si divisibilo,ergo non est primum, quia est illo prius,illud scilicet in quod, dividi potest. R spoND ETuR ex dici is, illud primum temporis,physice spectari,cuc minimum physicum, divisibile quidem, scd ita, ut si dividatur, jam
non salvetur ratio quanti,ncc ratio temporis; illud ergo minimum physicum,quod ponitur, est
sineret extrinsece, ctiam vcrborum Sacramen
talium prolatio, ic sineret cxtrinsece. Si desiancrct cXtrinscce, per non ellic desineret; si desi nerct pcr non esse, causare physice gratiam non pollent,nam quod nωn cst,utiamDivinitus,causare physice non potest. R EspoN DETum Si Sacramenta causent phynce gratiam, non caucant per sui desitionem, sed per inceptionem quandam, hoccst,quando ultima syllaba, incipit primo esse, humano modo sensibilis , adeoque in aliquo minimo physico,siue sensibilitatis humano modo, de quo alias, nam quamvis musice producatur, ultima formae Sacramentorum syllaba , non desinit prolatio formae', & tamen in a ate supponitur, producta gratia ergo apparci, non per desiti ncm causari gratiam a Sacramentis O Icπ- icitio.Etiam minimum illud temporis habct partes,priorem & pol teriorem. EGgo non potest de illo dici primo est
REsPONDET . Habct partes, scd quarum neutra pcr se,est tempus, ut dictum sit pra.
Resisuntur reliqua, idem concernentia. rs primo. Euidsi enitendum dis Aactrina recent toris Suar: quam proponit, Dispi E. cc motu Sect. 2. g. 8. Orea hanc illius do Dia
AssERo primo. Forma ub antialis, vel accidentalis. compo bisesine emi unius usdemν,-santi non potest incipere desinere mirrnsite. RATis, quia tales formae,ui talis inceptionis,& desitionis,important coexistcntiam, pro illo instanti,utriusq; formae, quod tamen supponi tur,saltem naturaliter,non posse seri AssERo secundo. tequam verum sit diceare . Nunc non est8rimo forma, verum quidem est D aere, ultimo est forma, sed tamen re locino alvo
turrissio,de qua hic, RATio prioris est, quia hoc ipso, si datur pri-