장음표시 사용
51쪽
Denique dependentia etiam supposita , n- ab alia sufficienter ponitur in esse. Ergon volvit illa indigentiam , si aliunde non assu- que potentiam obeatentialem habcbit, ut ab matur aliud ejusdem lindigentiae expletivum, intrinseco reddatur indigens talis causae , Deus
quod assumi non repugnat. enim pro sua voluntate , cfficere non potest,ut Ontcre r. idem. Unus effectus dependet effectus suapte natura pondcat ab eo, a quo non totaliter nonnisi ab una causa,quia dependen- indigebat,non enim potest Deus immutare in-tia totalis effectus fundatur in indigentia effe- digentiam rei,non immutata natura. ctus, cum enim ciscctus ncqueat a seipso esse, REspoNDET-. Pcr potentiam obedientia- vel conservari,indigct causa cisiciente,vel con- Iem non potest effectus reddi ab intrinseco m- servante,& quia de ratione causi totalis & a - . digens,hoc est naturaliter indigens, Concedo:
quatae est,quod exhauriat & cxpleat totam es non potest reddi ab intrinseco indigens,hoc est lectus indigentiam hinc est quod co ipso,quod supposito, quod per potentiam obedienti dem ab una causa totaliter depcndcat,nequit ab alia possit esse indigens casu videlicet quo duplici simul dependere totaliter. titulo accipiat esse non potest redda,ut actu ab RxspoNDETuR. Unum effectum dependere intrinseco indigeat, si scilicet velit Deus illam totaliter ab una nonnisi causa, si dependeat de- potentiam obedientiat em reducere in actum. pendentia cxclusiva consortii alius causae, se- Nego,nec tum temporis faciet Deus, ut quod cus si non sit exclusiva, sed inferat nonnisi nul- suapte natura nullo modo pendebat, incipiat Iam esse partem effectus, quae ipsa non pendeat pendere, sed quod obedientialiter erat aptum ab hac causa. Verumque id est, si unus cis pondere, ut actu pendeat. Non implicat auctus uniter accipiat esse, secus si pluribus titulis, tem,ut obedientialiter pendeat effectus a d -- nam ad accipiendum esse pluribus titulis, indi- bus causis. Deinde rigorose loquendo, esse-get pluribus causis,indigetquc cstcctus hac non- ctus indiget causa nonnisi ex suppositione,quba nisi causa,ex suppositione , quod haec nonnisi simul ab alia non producatur. causet, non implizatautem, ne, haec nonnisi INsTARi potest 4. ex codem. Non potest cx- causa causet. plicari, quid sit istud accipere esse pluribus titu-INΛΑT 1.Implicat eundem effectum bis pro- lis,& non uniter. duci in eodem instanti, cum effectus per unam REspoNDETuR. Non aliud est , nisi esse, actionem totalem, simpliciter accipiat totum quod si non producatur ab hac causa , adhuc
suum esse. non erit nihil, cum producatur ab alia: Si au- REsPONDETuR. Nego implicare ut eodem tem effectus uniter existat, si non supponatur
instanti essectus bis producatur , hoc cst acci- Produci ab hac causa, lebet supponi essenihil. piat esse duplici titulo,& a duplici principio, & INsTARi potest 1 Sicut ponitur Ly res produ-
licet ab una causa,naturaliter loquendo , acci- ci per duplicem influxum. Ergo ctiam per piat totum suum esse , non implicat ut accipiat siubtractionciri illius duplicis influxus bis co totum suum esse a pluribus causis, unde etiam rumperetur,quod implicat. Quia si res desinat assumptio illa alterius causae aK operandum esse ex vi desitionis,unius tantum influxus, talicundem estectum, non est ex titulo indigentiae, ter desinit, ut amplius non sit, unde nonnis semsedex titulo subjectionis,ad ordinem divinum, mel res potest corrumpi dum existit. qui, nego quod non possit fieri in hoc genere, REspoNDETuR. Productio quae fit a duplici circa causas,ut scilicet plures causis, producant causa totali,interdum potest simul habere con- eundem effectum:aut ad maximii dabitur indi- j unctam reprod uctionem replicativam , intergentia alius causae,ex suppositione duplici titu- dum non , si habeat conjunctam reproductiolo accipiendi esse,& ex suppositione, auctae hu- nem replicativam, poterit desinere ex vi desi-jus,ut ita dicam indigentiae,non mutabitur na- tionis unius tantum influxus,ita tamen ut ad rura, sed reducetur in actum potentia obedien- huc sit,ex vi alius influxus , & suae entitatis r
tialis , quam nego non haberi in ordine ad productae , sicut potest in uno loco desinere hoc , ut a duplici causa , idem procedat cf. sacramentaliter Cliristus, in alio non desinere ;fectus. si autem productio a duplici causa totali non IM AT 2. Longe major est indigentia,quam habeat sibi conjunctam reproductionem repli-habct cffectus respectu causae, quam corpus re- cativam,tunc aliud est quaerere ; an deficiente spectu loci, quia dependentia, quae est locati ad una actione conservativa: de aliud, an si cor lociun, non cst simpliciter necessaria , ex par- rumpatur aliquid , vi desitionis unius conse te Cus , quod dicitur dependere , sicuti est vationis , adhuc maneat non corruptum. Et dependentia causati ad causatum. quidem quod deficiente una actione conserva'REspoNDETuR. Cum pernos possit cise ali- tiva, non sit necesse deficere aliam actionem quid in duplici loco divinitus , poterit etiam a conservativam, ratio est, quia id non implicat, duplici causa totali,divinitus causari. neque enim una cademque actio conscreativa INNAT 3. Si enectus ex natura sua & ab in- detineret,& non desineret , sed una dcsineret, trinseco non indiget aliqua causa ut sit, eo quod'alia non desineret,cum & ipsae actiones sint in-
52쪽
ter se distinctae, illique uni desinenti conserva- istionem,tunc persectior cssetitiis ab utraq: exi tioni ,responderet protermino,non corruptum bit, quam non cxiret ab altera seorsim ut duo simpliciter, sed non conscrvatum vi hujus con- luminosa cide diaphano applicata, producunt servationis,quae ponitur desinere. szd si pona' intcnsius lumen. Si vcro euectus sit indivisi tur ob desinentem illam actionem conscrvati' bilis siccundum perfectionem, tui c idem qui-vam,torminus ipse corruptus,unus idcmquc & dem offectus prodirci, sed non eodem modo, non replicatus , non iam posset esse Vi alius nam ab utraque crit citius & in majori distantia. actionis. Ratio. quia de uno eodem luc&non si denique constituatur casus, quod essectus sit replicato termino,ucrum csset dicere,est & non indivisibilis,& etiam indivisibiliter producibi est,quod implicat. Quia autem si concurrant iis, V.g. casu quo duo ignes applicentur ad ma-.quae causae totales, in ipsonaci termino, non se' teriam ultimo dispositam , in tali casu duo illiquetur est de non est sed solum sequetur cXb ignes duplicem formam producent in eadem stentia duplici titulo,ideo adhuc non rcpugua- materia , cum enim virtus amborum si bita duabus cautis totalibus, cundem effectum inui sumpta , si major cxtensive quam al- produci. Caeterum hoc poster, bcnc fieri , ut rerius tantum , poterit attingere duplicem una cademquc res,codem instanti bis corrum- formam. applica, i iis duobus agentibus totalibus,non exeat per- ' O ... n A. iectior sed ut a duplici luminoso , idem lumen Qu Agiet Mastrius, um mΠV V ψ causetur, non repugnat item, ut idem essectus ita inter se connexi, ut unxi QVri Vς - φ indivisibilis,nec citius, nec in majori distantia debeat ad desitionem MN C: ς μ'R ' ἡά duabus causis totalibus Producatur. Non re
tur liquidem ex desitione clus, nihil iubi t rixi dueant. hu ceste tui deperditur. Si desinit eficctus secundum substantiam,vel tradu ini u nihil am' Continuatur solutio. phus dest ruendum remancat,& sic habetur ii tentum quod res non pollit bis cor umpi in eo OB Icιτ q. Repugnat duplex sinis adaequa deminstanti si remanet aliquid, liquid de' tus in actu secundo respectu ejusdem actus vo struitur, signum est, quod non conscrν baxur luntatis, Ergo etiam repugnabit duplex cauta id quod remanet,ex vi illius. Ad h nc quα' ia totalis in gcncre efficioniis respectu ejusdemstionem dici potest. Concedo illos influxus enectus. non esise , ita necessario inter se conne os, ut RESPONDE R. Circa actum voluntatis unus necellario cellarc debeat , ad descio' elicitum ex duplici motivo duo spectati possnem alterius,unde cessantc uno ita luxu, potest: sunt; primo objectum actus,& sic nego ad vota munere res: Sc licet si cnectus conscrVetur uni' lcndum Objectum actus , non poste moveriter,& per influxum unum,illo ablato sit necessi Voluntatem duobus motivis v.g. Nego volun se desinere essectum, siccus si non conservetur ratem moveri non posse ad deambulationem, uniter. Et ratio est. Quia non implicat con' duplici motivo saniratis recreationis. Si tradictionem, servari duplici concursu conscr' x mcn quaeras: an in ipse oblecto utrique ino vatio totali, quorum uno ablato non sit neces ti V. eadem sit responsura formalitas. Iam se auferri alium concursum, adeoquc rem cose dici debCt, quod implicet in objecto eandem rumpi, & si una dclineret uterque concursus, tunc sormalitatem respondere. eo eas uestectus, bis eodem instanti corrumpor D re tur, quia subtractione duplicis concursus con- 'patet quid sit respondendum ad
objectionem ejusciem tertiam , inibi pselix*m ut respondeae serinalitas fanativi ad motivum Sed mure recreationis, & rinalitas recreativi admoti- Oinicit 3. Nullus singi potest casus possibi- , Vini j x xj ,nam appctentiae sanitatis responclis,in quo duae causae totales , aequalis activita- 4ςς L DRLinum,&si non respondet, nihil respoliatis ,& codem modo eidcm pasto applicatae, dς d .ppetuntiam rccreationis, respondet producant totaliter cundem effectum , ta It Wςῖς Dyum, ii non respondet recreativum,
enim modo ab utraque sic applicata causabi- xς P0ndcx, Deinde spcchari potest ipse tur, quali a singulis divisim causari non potest, Rctu , qWydςm dupliciter , imprimis specturinam si esse bis est divisibilis secundum perse id. Volunx xi in quantum est volunta;
53쪽
ob et hi , sic fieri potest, ut ex duplici totali actionem , atque ablata altera actione , nihil motivo pcndcat volitio , ut scilicet desciente proruis auferretur praeter ipsam, siquidem ad
motivo sinitatis, sit expcdita voluntas habere huc maneret totus effectus ec totaliter , ex Vi
alterius actionis remanentis. Ergo per alteram
actionem , nihil prorsus poneretur, Praeter ipsam. EsPONDETu R. Majorem non patere, quude illa dubitatura multis in actione vitali, quia enim producit actio, iube est visio. Sed de illa alibi: in praesenti negatur Minor. Et probatio nis i litus Major. Nego enim, quod illud quod
talitusn Intcntionem recreationis. Et in hoc
nulla est repugnantia. Deinde spectari pot- . cst actus voluntaris,in quantum est respicientia utriusque motivis, & sic potest quidem actus voluntatis duplici motivo totali mo veri, dicto sensu, cd non ita,ut abscedente motivo, mancat idem actus quoad respicientiam motivi, quia de maneret idem actus quoad rcipicientiam moti vi, ut supponitur,ta riuua mancrct , siquidem ponitur rotaliter ab una causa , non possit abjam non respiceret illud inlotivum , illud enim alia poni ita ut praetcr seipsam , illa actio ponat, respicit motivum , quo movctur, supponitur cliam illud aliud, quod coaeteroqui ponit etiam autem jam non moveri illo secundo mortuo, alia actio, sicut eandem deambulationem ponit& tamen illi est secundo essentialis haec respi- iii suo genere & motivum sanitatis , dc moti- cientia. Quia autem nihil simile dici potest, vi in recreatiotiis, Se qui leni ut supponit Obiit casu quo idem cliectus producatur a duplici eiens totaliter, nam censet ipsam actionem causa totali,ideo hoc non Pugnat , quamvis ternam, posse pendero a duplici motivo tot li, prius illud repugneti actioque illa potest intendi prudcnter a De ut Conccdo quidem actum, esse seipso astixuni medium Quo, Ac pcrmisso etiam , quod quid- motivo cui innititur, adeoque uno ablato non quid boni finalis adferetur a duplici actione, adimansurum cunilcm actum, quoad innitentiam feratur ab una non sequitur,quod duplex actio illi motivo. Nego tamcn non polleclle cun- non pollit intendi ut medium Quo. poncnd dem hoc scnsu actum, ex duplici motivo , iri que esse, quod aliunde ponitur uniter, praetcrquantum deficiente alio moti vo parat a cst vo- scipsam ponet illud esse pluriter quoad titulum,luntas, jus denutamen objecti habere intentio- nec adrcpugnati
nem,&hoc signum est causalitatis totalis, nani . .: . i. in H
non est allima expedita, habcre assensum conclusionis, id quom ipsa est expedita, si alias me Q tu , Ut Uncurras V duimo diu, pcrminus, seu duplex prae inissa , quae eth ' Mai Σ30 Sumo enim prodi
rinrni inii iii in f - - 4 ncm A. & inlinc cilestiis non accipit esse, causa totalis, concurrat. Hinc requirentia
quia implicat quod res accipiat ab altero id, quod aliunde habet suffcienter,sed ellectus limbet suscienter esse a causa B. Ergo non accipit esse ab actione A. eodem modo probatur,quod non accipiat esse ab actione B.
REsPONDETuli. Negando sequelam, negoque implicare quod res accipiat ab altero id, utriusque motivi, ita se habet sicut visio Petri, quae non est vilio Petri , si non videat Petrum, ita non est respicientia utriusque motivi, si non adsit utrumque motivum movens , sed volitio simpliciter obiecti,non ita se habet,quia non dicit istam rei picientiam clientialem ad hoc motivum. Concedo ex duabus causis totalibus illactu secundo,ablata una,non descere effectum, quod aliunde sumetenter accipit ab altero , iiii adeoque ablato uno motivo non .lcbiturum a- lud elle debeat habere duplici titulo , nec repu-ctum, qui sit volitio finis, licEt sit defuturus a- gna ut illud duplici titulo hab L ctus,qui sit respicicntia uti tu que motivi, objicit . idem. Deu operatur por o Dii Oritor quidam. De conceptu essentiali &singulas actiones causarum secundatum,ctam actionis est, utper ipsam ponatur aliquid prae ' ipsa actio cause secundae , sit etiam actio Dei. ter ipsam, cum actio non sit finis, sed si sit essen. Ergo Deus actione sua,bis idem efficeret. Natialitor mediurna sponcndum effectum cd si REsboso Eri . Netando implicate, it ra simul larctus duplex actio totalis, ejusdem es tione duplicis eoncursus,duplicis causi totalis, feruis, per alteram actioncm nihil poneretur, dicatur Deus bis idem discere, nec repugnat, praeter ipsam. Ergo repugnat duplex actio to- ut de facto producat. talis Quid iri est iniS. M Jor P Mi 0r Nego ulterius si simul una causa cum Riter probatur. stata quae acti illudiolum P i ςsse eoiicii rat eaqtie totalis, quod actum a rς , se quod rotuni, iliunde&totaliter bal Ckur, ill implicatat simul arcurrat. cti nem ni stponitur praeter ipsam , qua ab quod i limes det Deus duo auxilia, nihil aut tur pirutor ipsam atqui p:r alce d y V V v istum ad obtinendam victoriam roram actioncm illud solum esse 1 o teretue. ' 004ς ς mParatam,& non implicat, ut siniUI quod tox. in re totaliter ponitur per primam ψῆsuo u ii ,
54쪽
Negoque ulterius haec non esse conformia, modo operandi divinae sapicntiae, nec haec sunt absurda, tuorum implicautia non ostenditur. Recurri etiam hic potest ad dicta, quod duplici titulo accipiatur tunc osse, nec dationem esse titulo causae B. adsert datio esse titulo A.
An causis iuvicem causare possint in
eodem geΠ re. PRAEMira o r. Posse q/ Wionem procedere tam
de causis ejusdem teneris, quam de causis dive Heneris,causae ci iisdem generis sunt, ut marCria,& materia ciliciens de efficiens; S causae di- ,ersi generis sunt,ut materia comparata ad est
PRAEMITTO 2. Circa causi ejus generis consentire omnes, quod tam materia quam forma in codem genere causare se non possint.
RATio. Quia quod materia est,semper primum subjessiim cst, adeoque nunquam in alia materia receptibile. Idem dic deforma , quae quia actus est,non potest osse actuatum. Disquirit tamen Oviodo, non de materia sed de causa materiali. An v. g. color receptus in quantitare, hoc ipso impediatur ad recipiendam quantitatem,quia cit receptus ab illa .supposito,quod calor alias haberet virtutem recipiendi quantitatem,sed de hoc infra in simili. Posito tamen Consensu praedicto circa maioriam δί sormam, de causis eiusdem generis cilicicntibus, restabit difficultas. PRAEMiTTO. Circa causas diversi generis ter tum est,ruo causa natis causet e cientem, sciens finalem. Restat dissicultas de aliis combinationibus causarum. DicENDuM est. Non dari mutuam causalitatem
in codem genere, quoad primum esse. v. g. ignis A. producens ignem B. ab codcm igno primo esse, etiam divinitus accipcrc non potest. Pro quo adlatas rationes plures refutat Arriaga , adserendae sitiat hic aliquae , ut seligatur quae pia
PROBAT i. Arriaga. Nihil potest constituere actum primum suum physicum productivum successive,sed si daretur mutua causalitas, aliquid constitueret actum suum primum phy'sicum. Ergo. Maior probatur,quia nihil potest cilic productivum sui ipi ius , saltem quoad prumum csse. PROBAT 2. recentior SuareZ. Causa praesupponitur praecxistens suo inectui repugnat praeexistere illi a quo ut existat dependct . si enim ut existat dependet ab illius existentia, quomodo existit ante illum. PROHAT 3. Lugo disputat, de sacra. s. h. I. id quὁd prius est natura, non potest cile posterius natura, scd sit causa acciperet primo esse a suo cflectit,id quod prius est natura, citat posterius natura. Ergo. Major probatur, quianihil potest esse prius S post citus duratione. Ergo
PROBAT q. idem. Nomo potest dare primum librum Pctro , quem nunc primo accipit ab ipso,illud enim non esset dare, sed reddere. Ergo a fortiori in Physicis, iacmo potest dare auteri essic, a quo primo acccpit esse. PROBANR 1. Conclusio. Si effectu; posset dare primo esse suae causae, vcl daret priusquam csset cxistens, vel daret, dum Iam est existens, nc utrum dici potest. Prima pars probata, alias, quia scilicet id , quod non existit causare non potest,& insuper por hoc probari potest, si essectus antequam citet existens, da t primo esse suae causis, S effectus daret primo cile suae causae,ut supponitur,& non cffectus daret primo es sic suae causae,quia nondum supponitur esse tuna
pe quod essectus postquam jam in existens, non possit dare esse primo, suae causae sic probatur. Vel supponitur jam causa habere primo esse, vel non supponitur , si non supponitur. Ergo non supponitur citam accipere cile ab essectu siquidem illum cilectum, utpote non exi stens adhuc causa primo,non produxit, si autem
lipponitur habere primo illud esse. Ergo esto quodcunque accipcre potust a suo effectu, jam non cst primo aeste , sed habet cile secundo,
unum cnim duplicatum, facit duo. Idem probatur hoc cxpositorio,qui antequam formetur appelletur causalitas producens ignem A. nomine causalitatis C. & causalitas qua effectus produceret suam causam appelletur causalitas B. Haec prima causalitas, cst causalitas C. haec causalitas B, non est causalitas C. Ergo haeci causalitas B. non est prima causalitas. Ergo neo illi respondet primo causatum , critque argu
mentum in Canac stros aequivalentcr.
R i spoNDET i. Quidam, quod causa supponatur habere primo cilc,sine illo ly: Iam, posito in quinta probatione, quod: Iam,prae dcntiam unius in esse , ante aliud denotat, S quidem ab cilectu in codem instanti,in quo cilcelus supponitur habere primo cuca causa , de quo est potillimuinquaestio. CONTRA. In casti in quo disceptatur, debet carina supponi pri tuo esto, cum isto : Iam, quia iobet supponi prior natura, vcl prior intelligibilitate fundata sit pra situm esse , prae suo oste eta, idque ex eo, quia impossibile est concipe xc causam,sinc ulla prioritato,adeoque sine ulio: Jam. Hinc restauratur argumentum. Pro illo priori,causa ante citactum, iam habet esse , id
que ut stipponitur primo. Ergo pro post xjori signo , si accipit esse essect i , 3
55쪽
non accipit esse primo , cum illud praehabuerit. salitas:qua effectus, accipit esse a causa sine iis Hinc videtur reiponsio supponere,quasi proce- la praecedentia,S sine ullo: Iani, possct utiquo dat ellectus a causa,sinc ulla ante effectum prim intelligi,quod ab est astu, possit accipere primis ritate quia sine ullo: Jam,ante essectum. esse, sed quia debet causa praenitelligi cuin suo REsPONDET 2. Argumento in Camestres esse ante cilectum, adeoque intelligi cum caci Droposito,debere talem potius addi Conclusio. salitain ad se terminata,si causa non iit a te ii nem. Ergo causalitas B. non est haec prima modo intelligi poterit , accipere prinio esse in causalitas. eodem effectu. CONTRA. Tum quia in omni expositorio, Curn hoc tamen stat. Quod effectus divinii articula expositorii Haesinon ponitur pro prae- tus pollit dare suae causae secundo e ste. dicato Conclusiionis. Ergo neque hic poni de- RATio. Tum qiuia id non implicat contra-buit. Tum quia. Si ponatur arguimentum in dictionem. Tum quia ut dictum lupra , idea, Barbara,praedicato Conclusionis , non debet potest sibi ipsi dare secundo esse. Ergo multo apponi particula univcrsalis, sed sub)ecto, nec niagis cisectus poterit taeere. Tum quia a in Minori praedicato ejusdem , Met in Majori duabus causis totalibus, non repugnat causari habuerit appositum sibi Ly omnis. Ergo & in eundem effectum. Ergo ncc repugnabit etiani Expositorio,non debet signum expositorii ap- ab effectu accipi secundo esse, nullaenini spe poni praedicato Conclusionis, scd subiecto , sed cialis est repugnantia in consequenti. conccsso etiam, quod contra usum arguendi, deberet in expositorio , particula expositori; addi, praedicato coiiclusionis,parum intcrerit, quia,cum subjectunt,&praedicatum expositorii, aeque late patere debeant, parum intcrerit, quod apponatur praedicato Conclusionis.Tum quia etiam formando ita propositionem. Ergo causalitas B, non est haec prima causalitas, stat in robore argumcntum,quia si causalitas B qua
euid vi caustis in diversogenere.
est causalitaζab effectu profecta, supponit ha- qua remalitatem , qua non praesupponebatur ante bere causam Enc, pro priori, quo antecedit eia nabita. . sectum, iam illi non dabit prinio esse , sed se PROBA R Concluco instantiis. Nam caui ' si materialis causat formam eductam, a qua ta 'R E spoNnti 3. Alia est prἱnia causalitas, si inen accipit eis insormatae. Scientia producie
ouidem haec B.qua supponitur produci causa ab operationes practicas,quae in genere eiticientis effectu, quoad primo esse , & alia est causalitas posteriores sunt scientia , S: tameit in quantimi prima,S quidem haec C. qua supponitur in eo- sunt objectum scientiae priotes sunt illa. specidem instanti, produci effectus a causa, quoad ficantque illam. Actus Dei liber,cst causa cica- primo esse. Sicut si Deus homines , vel Ania turarum, quae tamen per modum connotari lia stelos duos prim5 produceret, haec prima proa bertatem illius salvant
ductio, on estat thaprima productio, utraque Sunt instantiae in
tamen esset prima productio ab ,lutδ. probare,quod causae diverit sciacta, e causerit CONTRA . Tum quia videtur respondens, etiam quoad csse,quod praesupponitur ante ob non petere hoc, quod in hoc praesenti dicitur; sectum, scii quoad elle, qhi ipsum, est causa, nam non agimus, de causalitate, qua causa proia & qua causa est dilectus. ducit esse tum , de de causalitate , qua est tus PR A instantia. IngrestuSacris Causat apo producit causam, sed agimus, de causalitate, tionem fenestrae, apertio senestrae causat in 'qua producitur ipsa causa, tit possit praesuppo' grellum ςxi
ri, prior suo esseC , adeoque cum illo clani, R Es poN D EruR communiter. Qinin aperantecedentia , dc de causialitate , qua enectus tionem fenestrae causat impulsus acris, quem
jam productus, eandem causani producat,dse impulsum aeris non ς xl .
cimus enim si illa causalitas , est prima,S prae licet autem non aeque re
fundosita ante causalitatem ori uitam ab esse- si aperiretur fenestra , inde tamcn non sequi-ctu.quomodo crit causalitas prima 3Tum quia, tur ingressum aeris causari ab apcrtione icnc-
Como posse ei se duas primas causetitias, strae, nam ut ait Lugo citatus , masor VirtuS re
productival itioad primo esse , duoruin homi- quiritur ad ponendum pecc xum p xi
num,eo quod una productio non debeat prie. te gratia habituali,quam ablata gratia , nec laia intellisti , labereque aliquod suum: sani , alite inca inde sequitur , quod ablatio gratiae tu aliam productionem, sed quia productio prima vel ι ω concurrat ad ponendum peccatum causae chi primum illius este, lubet p intelligi deinde existentia ingressus aeris antecedit
ante effectum, quomodo iam effectus dabit pri- apertionem fenestrae , & impollibili apumo-ino eisc. Titin quia si supponatur prima caua nc tenestrae, cxistentia ingrcitus acris cxisteret
56쪽
ut si penetrare posset aer senestram , licet non in prauctiti. Addit attendendum esse ad actum aperiretur, quamvis apertio aeris adserat com- voluntatis,si enim dicat nolo movere sinistram. moditatem ipsi ingressiti. quia nolo movero dextram,nolitio motus sini- SicuNoΑ instantia cst. Prius est introduci strae prior erit nolitionc motus dcxtrae. formam novam, quam expelli vetervm, N in Conserinicet adpositam conclusionem dici alio tanc*lcius est expelli Vcter , Ud in in- potesL Negando quietem sinistrae causari troduci novam,alias uico tam instanti dux sor' ; quiete dextrae , sed causabitur int in secumae citent in eodem rabie ω- ab ipsa natura , extrinsccc a dei hctu volun-REsrovo ETLugo. Expulsionem formae V talis,desipolita potentiis iamularibus imperan teras .esse quidem connesam, sed non Cit neces' tis,licet quies dexterae , sit quid connexum M scinicrre, quod fir prior. Sic cxpulsio gratiae conserens aliquid, quia scilicet nisi adesset illa est connexa cum P cato, nCG tampn est Prior quies, poni deberet actus imperans motum et-
peccato,alias contra Iridentinum. Deus gra iam sinistrae. 'tia sua prius nos desereret, quam descreretur, M o . trsicut a negatione risibilitatis possum artumen λ 'xi Impulsus causat mo
. , O . . . v . tum,motus etiam imi ullum . si enim des rari ad negationem rationalitatis,nec tamen in- T'. V ςmm Wςunat
de sequitur eis: priorem ii sibilitatem rationali pSςx Qppolixionem durioris, desinet
late. Sic etiam non scquitur,priorcm csse ex-
pulsionem veteris formae , introductione nota KLΤζψηpξTu - Impulsus causat motum, est ψω. pnim qualitas ad hoc ordinata, sed motus nego Conformiter ad Conclusionem dici potest, qWψd ςδR sex impulsum,quando autem desinen quod existentia introductionis formae non eau fmψ V -ς Dixin pultus,non fit ex eo,quod de sciur ab expulsione veteris , quamvis haec ex- V:δδliqua,icd dc init per oppositionem pullio conserat commoditatem connaturalem ' VPς - βςmi impulsu , consum iturque i l
&c. formae introductae,& sicut connaturale cst, . ut sanitas excludat aegritudinem, aegritudo ista μ' PV qu mVis in medio motu velonitatem nec tamen aestritudo causat simitatem fyψς k lympulim, justamen velocitas, non de quamvis motus conserat aliquod bo-
nitatem, nec tamen aegritudo causat simitatem, ita de hic. TERii A instantia est; Baculus A & baculus C. pyramidaliter collocati sustinent se adinvicem. Ergo ad invicem causant,ne cadant. REsPONDETum Cur baculus A. non cadat, est caula gravitas ipsius non potens superare oppositum baculum C. rursus cur baculus C. non cadat,causa est gravitas illius non potens superare baculum A. quamvis adinvicem conferant
bet referri in ipsummet motum , sed quia in medio non est tanta resistentia gravitatis, quae post medium , iterato resumit vires, restringit que impulsum,natura sua sine conservativo sie- sectibilem &C. SExTA instantia est; Carbones ad invicem se calefaciunt; aer item circumpositus Causatur ab illo calore,& causat Cundem. REspo NDET . Ignis qui est in carbone A. - - accendens ignem B. non producitur ab ipso Mu ARTA instantia est. Si aliquis decernat igne B sed praesiipponitur, licet sic juvet ad agen- non movere sinistram,nisi moveat dextram, & dum circa,idem dicendum de aere. Conserva e contra , quies sinistrae causabit quietem dcx- tio ergo illius caloris,dicit in unoquoq; entitate trae, & dextrae quies , causabit quietem sini- caloris , dicit negationem excessus friguit Acstrae. Deum, qui tanquam Auctor naturae servat ca-RgspoNDET Lugo. Non raro fieri ut quae de- lorem,cum non adest oppositum,quod oppos- pendent ab eodem principio , illa necessario tum non esse caloris requirat , sine ulla mutua coniungantur, sine ulla dependentia & priori- zdas alitate. Idemque dicendum de tempera late,sic Sacerdos simplici voluntate volens con- mento, q uod antecedit formam, quod conserasecrare duas hostias , non poterit Consecrare Vatur posita serina, cu)us conservatio in eadem unam sine alia,nec tamen in consecratione illa- principia reiicienda, in quae rejecta est arum,est mutua prioritas,licet sit connexio, ita nobis conservatio caloris.
57쪽
Nomine causerum o principiorum intri ecorum mense Materias Eo ma , de utraque agendum. Imprimis sub formalitate principii ,postea sub formalitate causa.
De principio intrinseco, quod est Materia.
lAtecla, ut videre est, apud Sua Irez,Disp. I 3. Scch. i. alia est ex qua,alia in qua,alia circa quam. Haec omnia, non sunt distinctai abentitate materiete,sed eadem -- Materia , ratione diversorurn respectuum, diversa haec nomina cortitur. Vocatur enim Materia ex qua, quia ex illa coni ponitur compositum, scd magis proprie , quia
ex illa educuntur forma: Materiales; vocatur materia,inqua,quia in illa subjectantur sormae, recipiuntur acci lcntia. vocatur materia cir ca quam , operatur agens. Ratione harum formalitatum,materia spectat ad Physicam, si cet etiam aliae scientiae , quae proportionatant habent materiam,vel artes, proportionate Ctiam subdistinguant sibi suam materiam. Rura sus Materia, alia est prima, alia secunda: Malcaria prima, licitur,subjectum, quod nullum prious se supponit sublestium; Materia autum secunda,est subjeci um,quod praesupponit aliud prius
Subjectum, S ita clementa, quae sunt materia ex qua,fit mistum,sunt materia secunda , praesupponunt enim Materiam primam, compositum item in sententia istoruin, qui accidentia volunt subrectari in toto compos o , respectu accidentium,vocatur Materia secunda : Nobis nunc eri t rcs,de Materia Prima.
Rachando de essentia Materiae, primo des-nitionem illius expendemus ; deinde attingemus primo essentialem Hutiem concedi
Advertituricommuniter, entia perscctissima de imperfectissima duplici via definiri solero, via Assis mationis, & via Negationis, Via assic-mationis fitdefinitio,quando definito tribuuntur cumulatim perfectiones , & ita definitus Deus; quod sit ens asse, infinitum , simplicissi,mum &c. via autem negationis, res desiliuisetur, tam persectissimae, quam imperiectissimae, removendo scilicet praedicata , quae iis non convcniunt,ut cum definitur Deus, quod non sit corporeus, limitatus &C. Materia prima , cst etiam eiis imperfectissimum, ex substantiis, quae dantur materialibus, dixi ex substantiis, quia accidentia materialia, longe sunt imperfectiora prae materia; quae substantia est,iuxi ex substantiis Materialibus, quae dantur , non implicat enim imperietior sub stantia,minusque participans , de assimilatione ad summum esse. Hoc cias imperiectissimum, quod est materia, lcfinitur,&: via negationis, devia affirmationis. via assirmation s des nitur materia prima ab Aristotele 1. Physicor. tox. 82. Materiam dico, inquit, Subjectum primum uniuscujusque , ex quo aliquid si cum insit,o nonsecundum accidens, ct si
torrumpitur aliquid, in hoc abibit utrimum. Exp L 1 c ΑTuκ desinitio, licitur materia, Sul jectum, ut distinguatur a sorina; dicitur primum. ut excludantur materiae secundae, quale est lignum respectu statuae,dicitur uuiuscujusq; , quia materia est potentia respectu omnium formarum,quia vero materia distinguitur a privatione quae non est principium in facta cile, distin- .guitur item a causis extrinsiccis , ideo additur
58쪽
ρμὸdex albui oc est compositum, fit, eum non potest esic accidens,hoc enirn ipso non eninsit , tanquam scit icci per partem intrinsece set prius omni accidente, quia ipsum esset acci-eomponentcna , & quia ingreditur composi dens,& tamen non potest esse prius seipso, cum tum substantiale insormatum scilicet, non for autem materia sit prior omni accidente, si cnimina artificata aut sola accidentali , ideo additur esse subiectum non secundum accidens, deniquCquia corrupto composito ipsa manet, additur in hoc abibit ubi um. Ly Subsectum est , potius genus , quam subiectum primum , quia per lyptimum , suisicienter distinguitur a materia secunda,quantumvis etiain per alias particulas di stinguatur ab illa, reliqua ponuntur differentiae
via negationis,sic definit materiam primam Aristoteles 7. Metaph. tex.8. t ateria es in persta am neque est quid neque quantum , nequeatiud ρωd uam dicitur , quibus ens determinatur, neque horum negationes,est enim i de quo, horum si uti praedi antur. Genus hic stibintelligitur, nempe quod materia prima it substantia , reliqua ponuntur disterentiae loco. Dicitur autem ni interia non est quid, scilicet se loconipla-tum,ut distinguatura toto composito , ut vero eondistinguatur a sorma, non est idper quodens determinatur, ut distinguatur a formis accidentalibus,diciturno ne te quantum, ut vero non imaginarenuir,quod materia sit absolute nihil,
additur cfrad, e quosi ut praedicantur, quia est subjuctum inhaesionis horum omnium, proin deque illa omnia dici possunt denominativ de Materia nam Materia est , quanta, est qualis dec unde, quando dicitur Materia, non es sic quanta , intelligendum est . quod non sit quanta iubstantialiter, quando autem dicitur, quod de illa lingula dici possint , adeoque &quulti as,accipiendum est , qubd Materia sit quanda denominative, tanquam subjecturn in halioniS. est prior aliquibus cur non & omnibus, non cringo ipsa materia erit accidens, non etiam mat ria prima est elcmentum, quia clcmcnta tran mutantur, quod auicin transmutatur, non potest esse Materia prima,quia in omni transmutatione, datur resolutio , in aliquod subjectilinprimum,Materia autem non potest habere sub jectum primum , est etiam distincta realiteratorima, quia destructa forma ligni, manet sub jectuin commune ad formam ignis , de quo
De iis quae non sunt primo essentialis concr
ptus materiae. DIscultas est , a Neotericis excogitata;
quid sit primo essentialis conceptus MDtcriae. Qu'm quaestionem, sic alii proponunt, quare una pars composit est materia, alia sor-ma,item quare materia est subjectum, rina est actus. Caeterum hic secundus modus , proponendi videtur esse involutio ident enim videtur esse , quaerere: quare materia sit subqce una, ac proponere: quare homo, sit animal rationale, quae quaestio non reli liquit disputationi locum, quia quando iam respondetur per definitio nem,uon est ulterius quaerendum, nisi sorte in
dagando; an haee sit definitio illius, quod identcst, ac indagare , quisnam sit, primo essentialis
Noro primo. Non carere aliquibus super abundantibus has definitioncs,non osse tamen reiiciendas , eo qubd cns ignotissit num ι ex pluribus adsunctis facilius itanotcscere pos
Noro secundo. Licet per Aristotelem 6. Top. loco 32. non sint faciendae desinitiones per praedicata negativa, hinc mala esset defini tio hominis, homo non cst Laxum , non planta dcc. tamen quia haec doctrina procedit de Cratibus , ut ita dicam mediae persectionis, de cuna materia prirna, sit ens inaperfectissimunt, bene praedicto modo describi potest. NOTO tert o. Matcriam esse ens, quia si esset
nihil ,in nautatione substantiali, rcs anni hilaretur,cum scilicet, nec forma, nec materia illius maneret, este item ens substantiale , quia nec possct intrinsece componere composituna sub-
statutate , de quod cit Prius omni accidente,
Proponuntur g refutantur duae Expira
cap. 23. quare haec potius pars, sit materia, quam alicra , quia scilicet , quando duae res, uniuntur, de una communicat alteri etactum formalem , & dominationem ab ipsa prox mcntem, res tuae talem effictum comitiunicat, edicitur forma , rus vero cui communicat, dicitur subjectum , consequenter colligitur, quod per illum primo eilantialis conceptus Materiae, sit esse iiibjectum , cui serma suum effectuna formalem tribuit. Exempliscabaelianc suam doctrinaria Hurtadus in exemplo albi parietis cui quia albedo tribuit sorinalem suum coctum , de denominationem , ideo
59쪽
albedo respectu albi parietis habet se,ut forma,
paries aut cm,qui .lcnominatur, est subiectum. Ilcm actus sapientiae unitus animae, denominat illam sapientem, estque sorma respcctu animae. IMPuGNARi posset Primo. Forma rationalis hoc cst anima, denominationem spiritualis non tribuit materiae,& tamen est forma illius. Ergo falsum estiormam tribucre debere denomin tionem suam formalem. REspoNDET Hurtado. Secundum eas rationes denominationem tribui, a forma materiae, secundum quas materia pendet a sorma, cum crgo a forma, non pendcat materia, in ratione spiritualis,sed in ratione viventis,ssentienti S,S Gideb etiam, denominationes has, a forma accipit tota vcro denominationem spiritualis. Porro respectu carum rationum, materia pendet a forma,casque denominationes tribuere potest, quibus denominationibus non dicit materia intrinsecam oppositionem, ain autem denominationi spiritualis , dicit materia intrinsecam oppositionem. IMpuCRAT Secundb Arriaga Disp. 2. Sect. 3. Subseci. i. quia scilicet,nihil habet speciale forma,ratione cujus, illa potius denominet materiam , & non cliam materia denominet sor
REsPONDET anticipate Hurtadus f. 24 Duplices cssc denominationes quasdam, quibus
cxplicatur actualis receptio &insorinatio,& denominationes orta: cx ista actuali rcceptione, redundant & denominansitam matcriam,quam formam,riam non sbium ipsa materia denominatur recipiens,sed & ipsa forma denominatur recepta; aliae stat denominationes sumptae, ab ipsa forma,vi cujus id, quod convenit formae, id adscribitur subjecto, v. g. convcnit albedini esse albam ,& haec denominatio tribuitur albo, vicissim autem paries albedini, non dat dcnomi nationcm parietatae. In forma ergo dici posset,
non deesse quidquam,quominus etiam materia denominet formam denominationibus ortis exactuali rcccptione, informatione, &c. deesseroneniae denominetur, denominationibus aliundo praecise loquendo ortis, quamvis suppo Iaciatibus unionem. Et Ccrte quia informatio, tam insorinativum , quam informatum dicit, non erit ratio, cur ad invicem non se denominent. Sed non videmus,ut id, luod respectu a lius dici potentiam passivam, senominet actum suum, de ita visio denominat v. g. librum, libcrnon .icnominat visionem, imo signum cst aliud respectu alius, non esse sormam,si denominationem ab illo non accipiat,& ita, quia una gutta non tribuit ullam denominationem, sibi debiram alteri guttae, ideo una gutta respectu alius, non est, sicut forma: consequenter habet sorma, ratione Culus, potius denominet maloiam,
quia ut dixi, nulla cst denominatio, quam tribuat potentia palliva ci, quod recipit, e ceptis denominationibus ortis, I sola receptio '
IMpuGNAT Tertio idem, & cum eo Oviedo, poterat,ut sentit Hurtado, appellari albedo portetata, sicut materia appellatur dealbata. Ergo quod forma non denominetur a materia, provenit ex voluntate hominum, at quod materia sit subjectum albedinis,& non c contrario, non pendet a voluntate hominum REsPONDETu R. In hac Sectione secunda,liori
reperiri, quod Hurta ius dixerit, posse dici albedinem parietatam, imo hoc negat expresso g. a . sed quidquid sit demente Hurtado , noth convincit adhuc argumentum,quia fieri potest, ut albedo, denominetur parietata, ad significandum hoc, quod sit unita parieti, voces enim mere sunt ex placito humano , sed non posset hoc fiercut estectum suum formalem paries tribuat albedini, hoc enim non pendet a placito
Haec tamen explicatio absolute loquendo: NON SAGsFACIT Primo. Id ratione cujus
pars A, est potius Materia, & non pars B, debet
esse simul, primo clientialis coiiceptus constitutivus materiae, ut patet cx statu quaestionis
hujus, sed osse id cui tribuit forma eslectum si um formalem, non est primo cssentialis conceptus materiae, quod ipsum probatur. PrimAessentialis conceptus debet esse talis, ut nihil intc ipsum praesupponatur, sed ante id cui tribuitur effectus formalis formae,praesupponitur aliud, ipsum scilicet esse, cui tribuitur eflectus formalis, Ergo id non in primo clientialis con- .ceptus matcriae. Idem sic proponitur Materia per te est id,cui forma potest tribuere essectum suum sorinalem, quaero istud posse recipere es sectum formalem a forma, vcl sundatur in aliquo esse , vel non sundatur; si non fundatur. Ergo non omne posse praesupponit esse; Si fui datur, quaero: esse in quo fundatur illud posse
recipere,vel cst commune cum alia ComparrQB. vel non est commune; si est commune. Ergo illi esse non est debitum illud posse,unde S animae rationali debentur suae potentiae; si autem non est commune, Ergo est differentiale distinctivum partis A. a parte B. Ergo & constitutivum in ratione materiae. Ergo illud potius esse, cst causa cur pars A,sit potius materi quam pars B. de de illo constitutivo quaeritur: quid sit: NON SATisFAcir Secundis. Quia , quod 'forma communicet suum cstectum formalem, per hoc ipsum formaliter non constituitur materia. Ergo nec prim6 cssentiale,hoe est,Antecedens, probatur. Tum quia hoc provenit ab extrinseco, id autem quod constituit materiam, lebet illi esse intrinsecum. Tum quia per hoc, quod materia, sit, cui forma potest communicare suum cilectum formalem,non ex eo primo,sorma,cst sorma. Ergo etiam non ex eo,
60쪽
primJ materia est materia,quia ci cilectum su- riae,harc ipsa erit cxplicanda, illaque potius eritum formalem porcst tribuere iam a licut enirn
in Arima praesupponitur esse. ad quod sequitur,
ut possit illud communicari materiae, ita de in praesenti pro supponetur cilc marci ix. NON SAn iss Aci T Tertio. Quia ista formalitas,cst rc spectiva, quomodo ergo crit ciniis absoluti qualis est materia prinib essentialis con ccptus,ignorantique,quia sit materia ac sorma, aeque igitotum erit illud activunt tribuere esse formalo,& passivuin illud tribui esse. Expi ic AT Securulis Arriaga disp. 1. Se . Subseci. a. Qu. lndo duo,ita secum uniuntur , utuntini se habeat quasi antecedenter ad aliud, aliud vero et supcrvcniat, tunc id,quod antec dit, dicitur recipere&subjici. Quod vero supervenir, licitur recipi te complere. IMstiGNARi solet haec explicatio. Natura ana recedit suam subsistentiarn, sorina lieni & ma
teria antecedunt unionem,S tamen neque natura,neque hae partes sunt materia.
RESPONnETu R. Post et natura N: partes dictas esse materiani nonnisi proportionatam,eb quod in multis deficiant 1 materia, te qua hic & sicut per oppositos,non repugnat dicere animam, suorurn actuum subjectum, potentiam,&c. ita nec repugnabit partes compositi , diciniateriam unionis. Caeterum haec E secatio NON SATIsFAcir i. exoviodo, quia nullustissiluiti, est prioritatis naturae S antecedentiae,qua: conveniat uiateriae respectu anim ae ratioanalis, cum materia tion te habeat per modum Causae, ad illam, quando autem aliqui, ad eon1
plebilitatem recurrunt, quod illud, quod prius
css,compleatur,hoc compleat,jam potius completivum, debersi esse primo essentialis conceptus formae, & csse complebile , deberet esse primo cisentialis conceptus Materiae. NON SArisp Acir 1. Prius est, esse constititiatum S dii rens, partis A, a parte B, quam. sit ista antecedentia : Ergo ista antecedentia non
est ratio primo essetitialis constituetas illam in tali esse, Antecedens probaturi Tum quia esse abiblutum, prius est esse relativo , priusquecst cile , potentia. Tum quia si primo essentialis
conceptus materiae,est et aritecedentia,tulicdu
artini distinctarum sorinalitaturn , idem csset primo essentialis conceptus , quod est absu duna, quomodo enini, Jam duae essent illae sor inalitates,si eundeni primo ciliantialem conccῶptum haberenti Sequela autena probatur: For inalitas antecedentis, est una formalitas, ratio item materiae est alia formalitas,& tamen esset idem primo essentialis conceptus, istarum tor- malitatum, scilicet antecedentia, imb jam sequeretur, lubd ubicunque esset antecedetitia, illic esset ratio matcriae, atque ita, quia primus pullus est antecedens see di,tunc primus putastis,crit materia secundi. Quod si dicas,noniiiii
talcm anteccdentiam esse constitutivam malua
prim5 constitutiva materiae, si erit legitima. NON SATisFAcir 3. Quia creatio est forma creati,iton est laincia posterior creato, sed prior, etiam in omni concreto, forma est prior, A ta-nien respectu illius,serina est sornia, S non tanatum ruateria. Ergo dicta antecedentia non est piimb constituti Va materiae. REsPONDET Arriaga, scin creatani non ciIepropriὰ subjectum receptionis, respectu creati
onis sed est subjectunt adhaesionis, qui scilicet
significat creationem,ita esse unitam,ut quo,rcs creata movetur illuc & actio imoveatur,&: ublubicatur res creata, ibi ubicatur 15 creatio.
CONTRA est. Quia possibilis est forma, quae
exigat nonnisi ita uniri materia sicut unitur creatio rei creatae, & tamen res creata non habet rationern antecedentis ad creationem, consequenter nec materia respectu talis firmae, habebit rationem antecedentis , adeoque tunctitater a non ellet materia. Deinde hujus ipsius subjecti receptionis deberet dari primo essentialis conceptus, M hic potius erit definitivus
A uoi posset. Quod per Arriagam disp. s. nu37. male dcducatur exeo,quantitatem esse subjectum accidentium, quia illa praecedit. Primus item gradus, praecedit secundunt, nec estinateria illius, nec illum recipit. Ergo antecedentia sola non recte explicat materiam pri'
punctum Discultatis et,Aη perfectibilitis oe actis entitativis sit
- . . g. . Ideo partem A. est e materiam, quia
perficitur a pasto B; partent verb B. ideo esse rormam,quia perficit partem A. Haec Explic
Suppovir i. Materiam liltrinsece, secundunt scilicet entitatem, non perfici persermana, neque e converso,quia utraque habet distinctasti suam entitatem ab alia, eum omni perfectioine pertinente ad sui constitutioncni. suPPONIT Ei Formarii non ordinari prim rio ad persectionem materiae, alias sortita essee adcidens,quidquid enim est, propter ali id, supponendo illud aliud ante sciliabet lationem ac
SupposiT 3. Quaedam praedicata, con posito
convenire ratione materiae, alia ratione sor mae,ratione tortui dicitur homo rationalis,ra tiona