장음표시 사용
171쪽
diuinae illius aetiis ad praemium. Quod si obi;
cras,thinc non esse in potestate merentis mereri, sicut nec in eius facultate est diuina illa actis, Respondetur, quod actus merito ius es in potestare hominis supposita generali inmie tia, si habuerit liberi arbitrii vium, & gratia ar: sed completio in ratione meriti non est inpotestate hominis, nisi dispositive, sic tamen iit positive, quod ex dispositione diuina nobis reuelata. Si vis ad vitam ingredi &c. semper consequitur illud completu seu acccptatio diuina )iadactum hominis, sicut organirationem factam a causi naturali semper sub equitur ani mario, &administrationem sacramentos hi semper subsequitur gratia. Obiicies rursus hinc sequi,quod mereri sit principalius ipsius Dei, qua hominis. Propterea quod principalis in merito est ex actione diuina. Rcspondetur,quod, licet principalius, id est ultimum completilium in merito sit, adeo propterea non sequitur ipsum Deum mereri, quia meritum est actus libere, & secundum inclinationem gratiae clicitus acceptus Deo, ut praemiabilis beatitu- dine,&ita mereri est sic agere, Deus autem nosic agit. Et quod dictum est intelligi debet de acceptatione aeterna,qua Deus ab aeterno praeuidens hunc actum ex talibus principiis elicie dum, charitate videlicet & voluntate voluit ipsiim esse ordinatum ab bonum, & ita actu voluntatis inae ordinando ipsum ad praemium, voluit ipsum esse nieritum qui secundum se co sideratus absque tali acceptione diuina secun
172쪽
dum strictam iustitiam non fuisset dignus tali praemio ex intrinseca bonitate, quam haberet ex suis principiis, quod patet, quia prannium
semper eῆ maius bonum merito, &iustitia stricta non reddit melius minus bono. Quo circa verissimum est illud commune dictum,qubd semper Deus praemiet ultra meritum co- dignum, hoc est ultra dignitatem actus meritorij, quod ille actus sit condignum meritum hoc est ultra naturam, δc bonitatem actus in- Ad meren' trinsecam ex mera gratuita acceptatione diuid in reqμ na, ac eius liberalitate. Obserua praeterea quod aluei' -., i ad actum meritorium siccundum aliquorum o Dis , pinionem,non sufficit voluntas cum charitate: Sed 'requiritur etiam influentia specialis, non quidem formae permanentis, sed mouentis,sicut instrumentum habet ab agente principali ultra formam, motum. Quod astruitur ex illo, Quicunque, Spiritu Dei aguntur, &c. Gratia cnim comparatur vi acthiae generativae matris, quae nihil enicere potest, nisi moueatur a via-ctiva patris. Ratio etiam ex Augustino de natura, & gratia accipi potest, ubi ait quod gratia nunc non sonat perfectam naturam, quia sicut oculus sanus non potest videre sine lumine, sic nec iusta anima recte vivere sine luce speciali. C onfirmatur Rom. 7. de lege carnis, dc 8. Nam quid oremus sicut oportet, nesci-
mus, &c. Sed si quaeras an sit simpliciter ne sic - .a ςςGς p nere charitatem infusam, qua creatura cisti f., ἡ uon lis sit Deo grata, & beatificabilis, diconteus fia. qui, d licet non si necessarium secundum po-
173쪽
tentiam Dei absolutam,quia Deus potentia sua absiluta potuisset accipere naturam beatificatilem acceptatione speciali praedicta existentem in puris naturalibus, & similiter actum eius quem eliceret ex inclinatione mere naturali, potuisset acceptare, ut meritorum posset etiam dare beatitudinetis sine merito praecedente, ut paruulis facit in baptistinate: Tamen mi necesse est ponere talem habitum secundum potentiam Dei ordinatam, quam colligimus , ex sacra scriptura, & ex dictis sanctorum patrum, ubi habemus, quod peccator est indignus vita aeterna, & iustus dignus. Non videtur autem Deum habere alium actum circa hominem iustificatum, quam haberet dum esset in peccatis, si homo in seipso nullo pacto fuerit diuersus. Nec etiam actus ut acceptabilis Deo apprret esse in agentis facultate, nisi illud, quo sic formaliter agit, si eius fordia accidentaria. DISTINC T. 1 . QVAEST. 4. Augeturne Charitas per appositionem alicuius gradusὶ Charisas
Vpponitur hic charitate augeri post e, secundu illud, Haben RU xti dabitur, & abudabit &C- pi 1,,, 3rit' qui est in te duplex sit in me T..s ,um.
cu interpretatione Hcbraeoru . s. f per Non enim ad mensura&c. Au- ιροα-gustinus, Probet se quisque quantum in illo
174쪽
profecerit charitas, vel potius quantum ipse in charitate profecerit. Idem Augustinus ad Boi nifacium, Charitas meretur augeri, ut aucta 6 te Trini. mereatur&perfici. Et ide, In rebus incorporόis p 7- idem est melius esse, quod maius csse, aliqua autem charitas est melior altera , ut patet de charitate Christi, sec. Quia ei correspondet maius praemium essentiale, ergo aliqua charitas est maior alia. S ed dubium est de modo augmenti charitatis, an videlicet charitas praeexistens corrumpatur, cum noua inducatur, vel remaneat: Sed omissis variis opinionibus magis consonum est rationi naturali, & fidei charitatem pr. ae existentem remanere, de ipsam diuina augeri virtute, per appositionem noua icharitatis, seu noui gradus ipsius. Habens au- templures gradus charitatis,in eadem chari a te numero vilitatem in diuisionis ictualis, sicut ita cc inuo sunt plures partes actu indiuisae,quae tamen sunt in potentia, ut seiungantur. Sunt ctiam illi gradus charitatis eiusdem rationis,&speciei inter se. Pra dicta autem assertio astrui - . . tur ex Aristotele dicete. A ctiim oportet mane
re, ergo & In augmento quocunque non es corruptio praeexistentis. Q aodsi obiicias ip- sum A ristotelena afferentem, quod formae sint sicuti numeri, quia sicut nutrictus additus numero variat numerum, ita quilibet gradus formae additus speciem variat. . Deinde & Porphyrium, Esse inquit uniuscuiusque unum &Z b. m: . id in est, neque intentionem recipiens, ne
que remissionem. Respondetur, Aristotelem
175쪽
& Porphyrium intelligere de formis,id est speciebus inquantum sunt differibiles, seu quantum ad esse qui litatiuum, ita quod sicut per
additionem, vel subibacti mena eorum, quae . spectant ad elle numeri ciliatur numerus, sic 'per additionem, vel substractionem corii, quae spectant ad esse quiditatiuum , puta differentiarum specilica una variatur species.
DIs TINCT. 18. Q f A . VNICA. Vtrum esse donum tit proprium Spiritus suntlii
Van uis impraesentiarum nihil Donuis de hac redisserat Scotus, nihiloseci' cx aliis locis facile colligitur, quod donum secudum mentem ipsius significat respeetum ut ita dicam donabilit
cis ad creaturam, conuertendo processione per modum vociatis cuius est liberaliter dare. Ra-- primi non est proprietas distinctilia Spia ritus sancti a patre &flio: Quandoquidem
personae diuinae, sicut non constituuntur in es se, ita non distinguntur per respectum ad creaturas. Quantum autem ad secundum, est proprium Spiritus sancti, qui secundum Augustinum procedit quomodo datus, non quomodo inatus, quod & aperuiis asseuerat. Non frustra a et is i. inquit in hac trinitate dicitur verbum Dei Douum 6ῖ. nisi talius, ne c donum nisi Spiritus sanctus. Dc- propristas notatur vero eadem proprietas nomine doni, p- μ' m
176쪽
coaeternae sibi sunt,&coaequales. Et Augustinus ostendit, quomodo intelligatur haec aequalitas. Lib. LM. Nullus horum inquit) aut prae cedit alium ae- ad pHr.cI.
ternitate, aut eXcedit magnitudine,aut superat
potestate. Se rivi istud latius pateat, obserua, 'bdiste tres relationes, videlicet, Idem,simile Lib. s. M
& aequale secundum Philosophum, si stricth t. . east.
accipiatur, accommodantur rebus distincto δε relatis M. rum praedicamentorum,ut identitas, si aliae, Ii aequalitas, qualitati,& sirinilitudo,qualitati. Cui consentit & Avicenna as serens fundamentum cipiuntur. t harum relationum esse res praedictorum generum : Sed si fusius accipiantur, ac transcendente reperiuntur in omni ente, assertore Philosopho: Quandoquidem omne ens cuicunqueenti comparatum,est idem vel diuersum, simile, vel dissimile, ae uale, vel inaequale. Et hoc modo identitas hanet pro func ameto substantiam,accipiedo substantiam pro qualibet offentia, aequalitas quantitatem , intelligendo de quantitate perfectionis, & similitudo qualitatem , ut qualitas sumatur pro omni eo quod
habet rationem qualitatis, vel formae: Iuxta quam acceptionem differentia essentialis dicitur qualitas. Quocirca sicut nullum proudica- Lib. Case mentum dicitur de Deo, sic nec passio alicuius tu . ωρ praedicamenti, dc excosequenti,nec aliqua prae-
dictarum relationum ustricte sumantur, sed si fusi is accipiantur, inpersonis diuinis est perfecta aequalitas secundum magnitudinem perfectionis. Quidquid enim virtutis,vel per fectionis est in una , est & in alia, &ineo-
177쪽
dem gradu, quia essentia diuina est infinita, &quaecunque perfectio simpliciter in diuinis L .id iri' personis, de sic in ipsis est unal magnitudo per
iectionis in summo gradu, quia una infinitas. Quod si obiicias Augustinum, Deus magnus est sine quantitate,& bonus sine qualitate, io tur praedictae relationes non reperiuntur in Deo: Respodetur,quod in diuinis non est qui-dcin quantitas moli sed virtutis.
arsi ne quaelibet diuinar m persona- .rum in aliaὶ
vi V s quaestionis veritas patet ex authoritate saluatoris : Ego in patre, & Pater in me est , & sanctorum Patrum, potistinuim Ambrosj, Augustini &Hylarij, quos Magister adducit hac distinctio Perse in ne. Sed vi hoc a nobis perpendi possit, obse ' uandum cst unam persona esse in alia sui theo-C, .is inci logi loquuntur) per circumincessionem. Est sita quidH. autem circumincessio quantum sentit pr*senti instituto mutua, & intima prauentialitas subsilentis, seu supposti in subsistente re ipsa distincto, eiusdem tamen naturae num exO: Nec potest iste modus essendi, In, reduci ad aliquena modorum, quos ponit Philosophus, quia in creaturis nihil reperitur simile. Nam 4 d. , ἰ 'mo lus essendi, Ita, non est similis ei, quont m Mor- natura est in supposito, vel forma in materia, AO ari. vel contentum in continente. V nde Hylarius, Natura eni'aintelligentiae humanae rationem
178쪽
dicti huius non capit, necdxemplum aliquod rebus diuinis comparatio humana praestabit, exemplum,inquam, id exprimes perfecte. Sed una petiona dicitur esse in alia, per in existen iam mutuam subsistentis in subsistote,secun- T i dum Hilarium. Hoc autem non repetitur in illis modis essendi ii,5 sic totus filius in existi praesentialiter, dc intime in toto patre: Cui al ludit illud Ambrosi in hymno: in patre totusilius in verbo pater. Exemplum huius liceimperfecte repraesentans ) de Angelo alicucorpori praesenti, non tamen ipsum informan- 'ti,ut de Gabriele Sc Raphaele legimus, aut de corpore glorioso praesente corpori non glorioiri vel melius exemplum, si pollet corpus gloriosiim quia mum super aliud praeeminentiam non habet in existere alii corpori glorioso aeque subtili. Haec enim non fiunt per in formationem nec per modum partis. Et si in praedictis addatur unitas naturae erit perfectius simile. Exemplum etiam adiici potest de potetiis animae,quae licet ex parte rei distinguant,
sunt nihilominus eadem essentiae anima: re liter , & ex conssequenti una erit in alia quia in alia esst essentia antinae cui illa potentia esst eadem. Ratione autem ostenditur unam totam personam esse in tota alia.& contra , quia tota persona diuina constat ex essentia, & relatione originis. Relatio autem est in essentia, ut infundamento a quo separari non potest. Quo- lcirca essentia nullibi es e valet, sin e tali ratione igiturin euentia patris cit filiatio, cum pa-
179쪽
ternitate , & etiam, paternitas cum filiatione. Est quoque eadem essentia Patris, & Fisj,qu . propter tota patris persona erit in filio, do dci rumin- conuerso. Porro huius in existentiae tota ratiore, ionis ra- no est unitas cisentiae. Nam cum parer in seiptio. so essentiam habeat, iubsequeretur qu5d esset in seipso : nec personarum distinctio est huius praecisa causa, quia cum origines a quibus personarum distinctio desumitur)sint alterius , dc alterius rationis in personis distinctis,sequeretur quod non essent uniformiter in seipsis. Sed
praecisa ratio & lassiciens talis circum incessionis est unitas essentiae cum personarum distinctione. Principalis tamen ratio est unitas i cssentiae, ut patet ex Ambrosio, quem citar M sister. Exemplum desume in creaturis de similitudine: Nihil enim sibi est simile secundum
Hilarium. Similitudo tamen fundatur stuperviaitatem specifica in qualitate, assertore Phi-s. M t ph losopho,id est,reperitur inter illa, quae habent iς ' Vnam eandem qualitatem,sccundum spe ciem, cuius proximum fundamentum est talis unitas,& remotum, ipsa qualitas. Sola igitur relativorum diuersitas, au sola fundamenti unitas non sussicit ad similitudinem sed ambo requiruntur simul, sicut una causa totalis , ita inpraesciatiarum , huiusmodi tamen circumin- celso intiolo Deo reperitur. Obiicies,si pone-
sic. i. Ana Qiae') Omnia essent confusa, Igitur si personae diuinae sint in se inuice, mutuo Cori fusae essen contra illud Athanasii, neque coim
180쪽
LIBER PRIMUS. cciundentes personas,& caetera. Respondetur, consequentiam nullam esse. Anaxagoras enim
licut illi imponit Aristoteles dicebat quodli
bet esse in quolibet, an qlaam pars CiuS,Vna autem persona non est in alia, sicut pars eius, sed 'sicut subsistens in subsistente. Dices praeterea, Quod exiit ab alto,non est in eo, Sed filius a I ' λε Patre exiit, Exitii a Patre & caetera : Ergo non est in eo. Respondetur filium exiisse a Patre per productionem palliuam, &nouper sep rationem localem , aut essentialem, Idcircbnon sequitur ipsam non esse in patre a quo exiit, quia recipit eandem naturam cum eo a. quo procedit.
DIST. io . QVAES T. VNICA. : Sint ne trespersonae in diuinis potentia
o Eritas huius quaestionis satis, super- IDan 'ς-que constat ex illo Ioannis. Omnia υ quae habet pater,inea sunt. & ex Au' aequale, ingustino, quemadmodum latius disserit Magi- pol istia ster sententiarum .' Veruntamen ut istud inania Lib. de de festius euadat obseruanda est potentia respectu possibilis , quod est eius correlativum. i a Possibile auteiri bifariam sumitur: Primo minum e. vi opponitur impossibili, & sic nequit esse ir. ii adaequatum obiectum alicuius activae po P ed