장음표시 사용
181쪽
esse, quod tamen non subest facultati alicuius potetiae. Secundo accipitur possibile determinatius,& magis'proprie,quaten' videlicet opponitur necessario ex se, de linius odi potest: esse, 6 non esse, quod & contingens nuncupatur hoc modo , cum quodlibet intrinse- cum Deo sit ex se necessarium, vel propter identitatem cum essentia diuina,quae est ex se formaliter necessiria, nihil tale erit possibiles M.tatb. hoc p/cto. Sic autem accipit Avicenna postio alibi fre bile. Istud autem possibile secundo modo a ct reteri ceptum, est obiectum potentiae activae, &in .hac potentia personae diuinae sunt aequales, quia eandem habet rationem principi j productivi omnium aliorum ab essentia diuina, hoc Vt 'b-- est, ipsarum creaturarum.Prius siquidem con 2 ' inimicatur potentia tribus personis,qu m pQs sit creaturas producere. Nam principium necessarium respectu unius productionis, &co- tingens respectu alterius, prisis producit necessarium, quam continges: Atqui principium producendi personas necessario se habet ad productionem, ipsarum cotingenter verb ad
producendas creaturas, Prius igitur comunicaturiribus personis,quam creaturae producatur : Ex quo Constat potentiam esse aequale in diuinis personis, quantum ad extentionem. Quod aurem sit aequalis, quantum ad intcntionem pate quia illud principium secundum' 'O. candem perfectionem cst in tribus,ut constar CX Resol praecedenti. Obiicies, iubd filius n5 possit generare, sit pater, ex quo consequitur
182쪽
enm non esse patri aequalem in potentia.Consequetia astruitur ex Augustino: Si pater non Opotest generare filium sibi aequalem, non est eout a Main omnipotens: ergo si filius id non possit, non in merit omnipotens. R espondetur , quod posse generare filium in diuinis, non cadit sub omnipotentia. Secundo modo, & proprie dicta, id est, quae habet ens possibile, seu contingens pro obieci o. In qua quidem potentia personae proprie sunt aequales sumendo etiam potCntiam primo modo,prout videlicet habet posit bile primo modo pro obiecto,id est, accipiendo potentiam pro principio productivo pe sonarum, personae diuinae sunt aequales, quia perfectio absoluta, quae in patre est potentia generandi,illa eadem est in filio, licet non subrotione potentiae propinquae, propterea quod pin filio non praecedat actum notionalem, hoc ne Leausic est productionem sui ipsius,ut in patre. Dices i.poster. σinsiiper,quod prima causa plus agat, qua secti da,atqui pater cocessit filio virtute agedi, nouautem e conuersio, unde consequitur patrem
plus posse. Respondetur dictum illud philosophorum verum esse, cum est alia, δί alia virtus agendi,in causa I.& r. non autem in personis diuinis,in quibus est eadem virtus,& potentia'.
DIST. 11. QVA EST. UNICA. Vtrum haecsi vera,salm spater est Deuir PRO hui' propositionis faciliori explicatione,obserua,qubd hoc vocula, Solus, ut ait
183쪽
Lib. Εἰ-- Phil6sophus,idem est quod non curn alio , &ς ρrum, sic importat negationem assbriationis, & bifariam accipi potest: Primo cathegorematicd ut loquuntur &sic negat a subiecto omni modam associationem seu consortiti eiusdem naturae, significans, idem, quod solitarius, &qui absque consortio ciusdem naturae sit. Sic dicimus sortem solum est e in horto, licet sint ibi plantae,& alia pleraque, & hoc modo pro politio est falsa, quia nihil in diuinis est solita- .rium, clim sint ibi tres personae eiusdem natura .Nam ut ait Augustinus Solum Deu patre dicimus, non quia separatur a filio, vel a Spiri tu Sancto, sed hoc dicentes significamus, quia illud sistitit cum eo non sunt pater, solus enim pater est,quod non dicitur, quia ipse sit solus,
id est sine filio,vel Spiritu sancto, Sed per hoc
Filius,vel Spiritus Sanctus a paternitatis consortio excluduntur. Secundo accipitur syncathegorematice , quatenus videlicet determi nat aliquid,ita quantum est C tremum propositionis per respectum ad aliud extremum,&sic negat attaciationem alterius a subiccto res pectu ipsius praedicati. Et hoc quoque modo est falsa ut patet per eius exponentes,quae sunt Pater est Deus,&nullus alius a patre est Deus quarum secunda falsa est.
DIST. 21. QVST. UNICA. An Deus nomine diuitiam significante ellentiantia aetatoribus sit nominabilis
184쪽
LIBER PRIMVs. 68DEum quidem eo modo quo a nobis con- D.' -- cipitur nominari haud est dubiu, multa tore nomi- enim imponuntur nomina, Deum in comuni significatia, ut quod Deus est ens infinitu, summu bonu,&c. quae naturaliter a viatore cocipi. pollunt, ut costat ex resol. dist. 3. Sed an sit nominabilis a viatoribus nomine diuina significate essentia in se, hoc proculdubio cotrouertitur. Henricus enim allerit nullii nonae imponi posse alicui distinctius, quam intelligatur. Quamobrem,cum diuina essentia sub propria ratione a nobis minime intelligatur, infert q, non possit a nobis nominari. Scotus aute huic aduersatur, c merito quide, asseverans quidpia distinctius assignari posse, quam intelligi,
quod sic suadet, qu acum substatia non sit cognoscibilis a viatore, nistin conceptu entis ut manifestu evadet ex distinctione tertia si distinctius significati non posset, quam intelligi, , nullum nonae a viatore impositu substantiam significaret, sed proprietate illa dutaxat a quano me imponitur,sicut ab intellectu viatoris co, cipitur,quς sane 'prietas,per nominis ethymologia exprimitur,ut nomine lapidis no signis. iitur res praedicam uti substantia ,sed quidpia degenere actionis,ut puta laesio lapidis. Aut cocedas oportet eu, si hoc imposuit nome distincti' qua intellexerit significast e substatia. Qii' naaute modo illud fiat,&cognoscatur substaria per proprietates,& arguitiae accepta secu-du mete Augustini. Cosideratur enim ab ali, Lib i. de quo multa accidentia eide inhaerenti ut puta Trin. c. G
185쪽
talis quantitas,talis qualitas,&c. Constat auteneutrum horum elle alterius, quia utrumque sine altero manet. Patet praetcrea viri ius horualiud esse commune subiectum. Nam utruque
illorii destrui potest altero remanente: Igitur aliquid est subiectum utriusque,& quantitatis videlicet,& qualitatis. Huiusmodi autem sub tectum no cocipitur in conceptu quid litatiuo nisi entis, neque enim cognoscitur distines equid sit in scinis quid sit ens, vel res affecta talibus accidetibus edis tertio imponitur no- me aliquod: sic quod imponens nonae intendit illa essentia de genere substatiae significare, M nonae ea signiticat. Potest igitur viator multis uti nominibus diuina significatibus essentia a Deo, aut Angelis,aut viatore impositis. Verisimilc est plaeraque nomina esse in sacris scripturis illa essetia distincte significalia,sicut Iudati astersit de nomine Dei quod voca Tetr gramatu, id est, quatuor literarii,& illud: Qui est misit me ad vos, & ego dominus, qui apparui Abraha,&c. Vide surgesem in additionib in haeae capita. Huc accedit Psaltes Regi': in lirael magnum nomen eius,& Augustinus: illa sublimitas inaestimabilis , ut aurib' cogruat humanis sonis seruanda est. Quod si obiicias Dionysium, qui loquens de diuina cilcntia, ait quod Ilicologi tanqua innominabile nomianant eam. In qua sentetia vadit Augustinus,&Hilarius. Respodetur quod diuina essentia,seu Deus ipse dicitur innominabilis non absolute, quod qua lantenus nominari non postit, sed
186쪽
LIBER PRIMV s. cypropterea quod per nullum nomen possit perfecte audienti exprimi,& explicari.
Vtrum persοηι Tt est quid commune Patri
Filia , Spiritui sincta dicatsecundam intentionemZErsona, secundu Richardum de Sancto Victore, est intellectualis naturae Lib. .de incommunicabilis existentia, id est, Titu. e. αα. singularis. Et per hac definitionem corrigitur, P sρη seu exponitur definitio Bocul dicentis quod persona sit rationalis naturae indiuidua sub statia. Indiuiduuin est omnium praedicamentorum has positum substantiae duntaxat personae,& indiuiduli naturae intellectualis. Ex hac enim ratione subsequeretur de animam separatam esse personam:ite& diuinam essentiam, sicut etiam sitbstantiae indiuiduae naturae rationali quod falsum est. Potest tamen Boetii definitio tutari,si dixerimus stubstantiam ibi acciapi pro supposito , iuxta acceptionem GraecOxum aliquorum veterum. Nihil est autem
in Ric hardi definitione quid secundam signiuscet in tetionem.Nam ex natura rei siue intellectus opere & in Patre natura intellectualis,& entitasinc5municabilis. Porro haec incommunicabilitas duplex es opposito modo, non Aad comunicabilitate duplicem. Aliquid enim ras Gallia
dicitur communicari pluribus bifariam. Primo q,id di is quando id quod communicatur est ide re ipsa bifariam.
187쪽
rte d. cuilibet illorii quibus comunicatur,& hoc pa-ecto uniuersale suis comunicatur inferioribus, ut an lal homini, equo asino, ut quod ait Sco-Viquo. tus. Secudo diquid comunicatur alteri ut forma qua ipsu est tale, sed communicabile hoc modo no est illud cui comunicatur, sic anima
corpori comunicatu anima enim corpus animatu dicitur, no est tame anima ipsa corpus,
sed ab eo distracta, & utroq; modo deitas est
Persona comunicabilis, persona vero neutro modo,
q- 4 ληρ portat enim duplice negatione comunicabilitatis in natura intellectuali, & id quide ex natura rei. Quare nihil quod sit de ratione perso nar dicit in tetione secuda. Deformali enim significato significat incomunicabilitate. Con- notat aute triplex positivum. Primo id de quo dicitur Pater, Filius,&Spiritus sanctiis ecudi relatione propter quam personae couenit talis negatio. Huiusmodi relationes sunt proprietates personales paternitas, filiatio,spiratio pactisua: Tertio con notat essentia, licet proinde ra-' tione formalis significati no dicat dignitate,id est,perfectione, bene tame ratione conotati, ratione cui' etia persona dicitur generari,ado- P. s. sis ut rari,& huiusmodi. Persona igitur admodii sis is, i. milis est negationi in genere quae praeexigit subiectu, te quo dicatur, id est, requirit extrema, te quibus dicitur actio, existere sine apti. tudine tamen ad forma negata,& importatur his nominibus: Alius diuersus,disteres, &c. noaute c5paratur negationi extra genus, cuiusu modi sunt haesitio homo,no equus &c. Quiῖ'
188쪽
LIBER PRIMUS. POpe quae dicamur tam de ente quam de non Nero iugemcnt nec priuationi quae negat actum,& rellii . um quit aptitudinem,ut claudus,caecus. Persona
itaque est nomen primae intentionis', & non ' secundae, quia secluso actu rationis est in diu nis, ecluso enim actu intellectus est in diuinis natura intellectualis,& entitas incommunicabilis,quae sunt de ratione personae.
merus, ita siue numerus serinaliter sit proprie nomens in anima, id est, habeat cito in intellectu tantum plura simul cocipiete, siue sit '
cns extra anima, hoc est, sit forma accidentalis habes esse in rebus numeratis, cono tat tamen materialiter distinetionem numeratoria in essentia. Quapropter cum in diuinis sit una esse-tia numero,ibi no est proprie numer ,sed im proprie seu siccudu quid, ut puta numerus per sonarum. Et sic debenti intelligi authoritates, quae significant in diuinis esse numerum, ut apud Ioannein. Tres sunt Perionae, quae t sti ibit, L monium dat in c vlo. de caetera. Debet, in qua, accipi de numero transcendenti, qui abstrahitasiibstantia', & accidente , aliis huiusmodi, id est, non est in substantia, & accidente, Maliis praedicamelis Non autem accipi debent de numero, qui est in genere qualitatis quia numerus praedicamentalis confiugit quod
189쪽
ex diuisione continui. In Deo autem nihil est
continuum, quare nec talis numerus. Praeterea
numerus iste praedicamentalis est accidens, atqui in Deo nullum est accidens, unde satis constat nec hunc numerum in Deo esse posse. Lot a. Huc accedit Ambrosius, Cum unum sinquit M. ..i. dicimus Deum, unitas excludit numerii deo rum,nec qualitatem in Deo ponit, quia nec numerus, nee quantitas ibi est.
DIST. 21. QV EST. UNICA. Dicis-ne persua in diuinis substantiam,
. Persona iuRopterea quod de persona distin. 13. huius primi libri dicta sunt,hoc solumh1c adiiciendum existimaui ex his quae cruditὰ quidem Magister Sententiarum per tractat hac dist. Quonia sui ait Hilarius intelligentia doctorii ex causis est assume da dicendi,quia non sermoni res, sed rei sermo subiectus cst. Hoc nonae,perlbna ut dicitur de di-d uiuis m- uinis non uniformiter accipitur, sed trifariam. p iter as Primo enim & proprie secundum substatiam opimri dicitur,& essentiam significa ut ostendit Magister Sententiarum ex Augustino ut his in locutionibus. Deus est persona, Pater est per na,&c. Secundis, necessitate quadam trans tum est nomen personae,ut significaret hypostases secundum Graecos,hoc est,tria supposta diuina,seu tres subsistetes, quaten' hoc modo
190쪽
LIBER PRIMVs. TiArrianis & aliis perperam de fide sentientibus respondere possent fideles, cam ab his quaereretur,quaena essent illa tria, quae in diuina credebant maiestate, respondemus enim quod sint tres person id est, livpostiles,& sic accipitur semper in aplurali nomen personae, pro hypostasibus.Tertio, accipitur pro proprieta tibus personalibus, id est, quae personas constituunt,&diuidunt,ut simi paternitas, filiatio,& spiratio passiua: & hoc modo accipitur in Symbolo Athanasi,&similibus locutionibus, cum dicitur. Alia est enim pasona Patris, DIST. 16. QV EST. UNICA.
Constituuntur-ne persu e diuinae relatio nibus originisὶ Res fuerunt Theologorum circa
hanc materiam opiniones. Prima asse-
au diuinas personas seipsis constitui:
Altera vero quod constituantur per Proprie- nibu, contates absblutas asseuerat. Tertia est,quod per- Itituuntur. sonae diuinae constituantur, de distingutur per proprietates,relationis: Et haec est comunior, usitatior, ac sacrae scripturae magis consisna: quandoquidem authoritates scripturae exprimentes personas diuinas, eas nominibus relativis exprimunt,ut in hoc loco. Baptisantes eos
in nomine Patris, & Fiiij & Spiritus sancti, de in illo.Tres sunt qui testimonium dat in coelo. j.
Pater,&c. Non est autem assertore Diony- Ub...d diasioὶ audedum aliquid dicere desupersubstan- Quis non .