장음표시 사용
231쪽
c nam est distin m. inter esentiam personas, σpersonales proprietates iis di uisὶ Egetiaper--Vemadmodum diffuse mutata, in dist. λ.&26.haec quidem sunt eademo uini Δ- reipsa, & simpliciter, nec aliter esse singunturi potest, propter perfectam simplicitatem diu Pise H nam,quae consequitur ex per otione infinita illius naturae quae officit, ut quaecunque in casunt,sint illi realiter eadem. Vnde Augustinus, quidquid est in Deo,cst ipse Deus. Distinguntur autem formaliter adinvice, propter varias realitates,seu conceptus quos denotat. Vnde& Magister, Tres personae sunt eiusdem natu rae, & cadem natura, non tamen dissitemur
aliquam distinctionein habedam fore,secu dum intelligentiae ratio nem, cum dicitur hy'postasis,& cum dicitur essentia, quia ibi signi- fcatui, quod est commune tribus, hic vertino. Est tamen hypostasis essentia & e contra:
Fatemur ergo, inquit, unum atque idem esse tres personas secundum cssentiam, differentes autem proprietatibus. traditum est
Vtrum in Dio stat idea,vel relationes aliqua ad scibilia i quidditatiuὶ cognita,quae sunt rationes cognoscendi
232쪽
Leraque sunt hic obseruanda, Impria IMesti misqubd diuinus intellectus duplex a -ba- habet obiectu, nepe primariti, quod h ' est diuina essentia,quae & dicitur obiectu adae '' 'φ' quatu ipsius,& est ratio, seu causa cognoscedi quodcuque intelligibile,& secundariti, qubdsint ipse creaturae cognitae quae in intellectu diuino sunt obiectivae, quatenus ab eo arpre' hediitur,& habet esse cognitu,quapropter Sut obiecta terminatiua duntaxat intellectus diuini, non aute motiva. Namque ait Aristoteles, is Metap. vilesceret diuinus intellectus, si ab alio a se co GV ' ignitione reciperet. Deinde est obseruandum discrimen inter cognitionem nostram, S diuinam, quia nostra ab obiecto depedet ad quod
refertur,secundum tertium modum relativo -
rum, sicut mensurabile ad mensiuram, in quo non est mutua dependentia seu relatio, quia haec relativa non dictitur ad conuertentia, sed obiectum est terminus huius dependentiae,subratione absoluta. Intellectio aute diuina, climsit mesura omnium aliorum a sie cognitorum no refertur ad ipsa obiecta cognita,sed E contrarib ipsa obiecta ut cognita, ad diuinam referuntur intellectionem,& ipsa est terminus huiusmodi relationis inquantum intellectio ipsa est absolutum quidpiam. Quamobre etsi concedantur in Deo esse aliquae relationes ad obiecta cognita, illae tamen non sunt priores obiectis cognitis inquantum huiusmodi, ita quod sunt rationes seu causae cognoscendaru creaturam distinctae. Quod sic ostendit; r: Primo enim diuin' intellectus cognoscit essentiam,
233쪽
diuinam. Secundo intelligit creaturam, &sic ipsam producit in esse intelligibili, & tunc
est relatio rationis creaturae intellectae ad diuinam intellectionem, sed nulla adhuc in intellectione diuina ad creaturam. Tertibintellectus diuinus potest comparare suam intellectionem ad ipsa obiecta cognita , &sic producere relationem rationis in ipsa intellectione in quarto instanti potest se reflectere super illam relationem rationis, &tunc erit cognita. Hinc igitur patet relationem rationis noesie necessariam ad intelligendum creatorem tanquam priore creatura, ut obiectu,immo est posterior. Tertio est obseruandum qu bdidea, sedundum Augustinum, est forma, vel ratio aeterna in mente diuina,secundum quam aliquid est formabile secundum propriam eius rationem: Quae quide definitio sic explicat r:Deus
enim cuncta producit,& producere valet, non quidem irrationabiliter,sed rationabiliter, habet igitur ratio nem , secundum quam Vnumquodque producit, non autem habet eandem Omnium,quia,ut ait August. ibidem, Alia ratione conditus est homo, S alia equus. Distinctis proinde rationibus singula format, & condit,& non rationibus sumptis a rebus. Nam Deus eisciendo nullo indiget alio a se, ergo rationibus quae sunt in mente diuina, sicut cognitum in cognoscente: Quidquid autem est in mente diuina, in quo eunque esse, siue rei siue rationis
per actum intellectiis diuini, illud est aeternum, ct immutabile. Hinc colligitur qubd c reatura
234쪽
ut lapis,& homo cognita a Deo in esse cognito IJM δε μα- in mete diuina est iciea,cu pr dicta ideae defini- dum, Pia tio illi copetar,sicut domus in mete artificis per ' M
specie intelligibile repr setata est idea domus,
quae costruitur ad extra. Hoc autem consonum
est opinioni Platonis, a quo ideae nomen accepit Augustinus. Posuit siquidem Plato Ideas es 1e rerum quid litates, quas si in mente diuina' posuerit,quatenus videlicet habent illi esse cognitum, bene id quidem,Nam & hac in te sub scribit illi Augustinus: sin autem eas posuerit per se existentes,& separatas, sicut illi Aristot les imponit,male asseruit: Nihilominus ut liberemus Platonem Magistrum, & diuinu Philosophum ab impostura Aristotelis ingrati discipuli,dicemus quod si aliquando Plato docuerit has Ideas esse separatas, non intelligit de separatione secundum locu,aut reali,sed formali,&praecisiva duntaxat, Quia videlicet huiusmodi quid litates in sua formali ratione pr scindunt,
ac abstrahunt a singularibus,& a loco,&a tem pore: Sunt tamen in mente diuina, sicut cognitum in cognoscente,non quidem distinctd,s cundum rem cum diuina essentia ex sua infinita perfectione, si i cuiuscunque rei producibilis repraesentativa sed distincte secundu ratione,
iuxta distinctionem obiectorum, quae a diuino cognoscuntur intellectu, quibus aperte corres- podet in Deo unitas diuinae essentiae,quae eminenter omne continet producibile,id est identificantur ipsi diuinae essentiae secundum rem, per se autem considerati,sunt relationes ratio-
235쪽
nis creaturarum cognitatu, ad intellectu diuinum:Nec ponuntur in Deo,ut sint intellectui
diuino rationes cognoscedi creaturas,cu proe exigant creaturarum cognitionem vel forin
liter sint creaturae in esse cognito, sed polluti in Deo tanqua rationes formandi ,& prodii cedi creaturas. Obiicies fortὸ illud Augustini, Tanta est vis in Ideis,ut nisi ipsis intellectis sata' piens nemo esse possit.Insuper ibidem asserit, quod istaru visione fiet anima beatissima, videtur igitur quod sint rationes cognoscendi
creaturas,& qubd no sint relationes rationis, quia creatura no est fruendum. Respondetur,
Diuum Augustinum loqui de sapientia pers istissima,& beatitudine totali, qua quis habere
potest,quae sane no habetur, nisi essentia diuina pectectissimὸ cognita: Diuina aute essentia non cognoscitur perfectissim P, nisi creaturae, quae in ea relucent cognoscantur,quae ut ia dictuna est in inquantu sunt a diuino cognitae ii tellectu, dicuntur Ideae. Et in istis non consistit
beatitudo formaliter, inquatum relationes rationis,sed concomitante inquantum sunt ea
dem essetiae diuinae. Vnde Augustinus, Beatus U est qui te,& nouit,nec propter illa beatior, essentialiter,licet bene accidentaliter. Intelligendum est igitui quod anima harum visione beatissim totali beatitudine, beato passibili, essetiali videlicet,& accidetali. Licet enim beatitudo principalis cosistit in essetia diuina, obiective tame est aliqua beatitudo secudaria,&minus principalis in creaturarum notitia. ia
236쪽
cu creatura in quantum a Deo cognita habeat verum ege egentiar Sse essetioerci alicuius, nihil aliud est, HI Diaquam ipsa re quid litas,est enim illud σω Π esse quo dicitur, quod definitio indi
cat esse rei. Esse autem existentiae est id e reipsa cum esse essentiae, connatans rem ipsain esse extra suam causam, hoc est productam esse in rerum natura. E ssentia enim, & existentia rei non distingui realiter, nec etiam formaliter proprie,quia existentia nulla dicit formalitatε. Illa aute distinguntur proprie formaliter, quorum est alia,& alia formalitas , nec tamen sunt idem formaliter, quia existentia non pertinet ad rationem formalem eius, aut definitionem cuiuscunque naturae: Sed distinguntur modaliter, videlicet sicut modus intrinsecus a ratione formali: Siquidem existentia est modus intrinsecus essentiae ipsius rei,quia neque variat ipsam, illi adueniens. Quamuis igitur essentia .
Ordine naturae,& perfectionis existetia praec dat, no tame ordine durationis. Quocirca esse-tia rei creabilis non est aeterna, aut necessaria, nec realis ante existentiam. Vnde consequitur quod creatura inquatu a Deo cognita ab aeterno,seu creatura ut est fundametum relationis . aeternae ad Deu cognoscente non habet veru, id est reale esse essentiae, Patet, quia esse essen- bent verum Uae non est magis fundamentu talis rotationis eo essenii ,
237쪽
DIs TINCT 37. QV aE s T. VNic Aquam esse existentiae, utrumque enim qu liter ab aeterno a Deo cognitum. Cognouit si- quidem Deus aeternaliter & essentiam, & exi stentiam ipsarum reru, unde Augustinus super Genes, Non aliter nouit Deus facta, quam fi cienda : Sed propterea nullus asseuerabit esse existentiae creaturarum ab aeterno fuisse, quare non hoc est admittendum de essentia.Nobiscuom y h sentit huetistinus dicens haec visibilia antequaaditieram. nerent,non erant, quomodo ergo nota Deo e.i8. erant quae non erant λ Erat in Dei scientia, non erant in sui natura. Habebunt igitur tantum es.se diminutu,ho c est esse cognitum, siue esse s cundum quid. Qubdsvolueris hoc esse secundum quid reducere ad aliquod esse simpliciter, reduceretur adesse intellectionis diuinae, sed esse intellectionis non est formaliter esse illud
diminutum creaturarum: Sed est esse earu terminative pro quanto intellectus diuini e st ter minus relationis fundatae in creaturis in secundo instanti, 'ut dictum est resol. praecedenti, vel principiatiue, quatenus esse cognitum creat rarum est ab actu diuini intellectus. M
Virum Deum ese praelientem 'biquese uudum potentiam, ra ferat ipsium e e ubique secundum e entiamξIMprimis Deum ubique esse satis superque
ex facris constat literis. Ait enim Psaltesa
Hai s. gius, Si ascendero in coctum tu illic es&c. i. ED. 6s Esi Ias,C oelum mihi sedes est. Coelum&terram ego
238쪽
LiBER PRIMvs. 8 9 Ego implebo. Accediit & authoritates sanct H ictu. tharum patrii, tuas vide apud Magistrii. Vnde &Alan', Deus est sphaera intellectualis cuius ce- Cap. i. ill tru ubiq; est id cit omnis creatur & circuse p p retia nusqua. Est vero Deus ubiq; per essentia, potentia,& praesentia: Per essentia quidem es h 'in qualibet creatura,propterea quod sit infini tus illimitatus. Deinde δc quia omnis res ubi inique fuerit,per cu habet esse, Ipse enim omnium est creator per virtute suae substatiar. de Psalmista, Ipse fecit nos,& non ipsi nos. Per potentia aute, quia creatura qua condidit
conseruat in esse, uec cuna creatura ubique operatur. Per praesentiam quoque ubique elle di- . citur,idcircoqubdomniarili nuda, & aperta sunt,omnia enim eius notitiae praesentia stitit. Vnde Psalmista, In omni loco oculi Domini Contemplantur bonos,& malos. Quia vero in Deo est cum infinitate sumitia simplicitas , sic est in rebus omnibus quod in qualibet earum
est totus,perinde ac anima est tota in toto corpore tota in qualibet corporis parte, ut ait Augustinus. In sanctis tamen est modo quodaspeciali & excellentiori,videlicet per gratiam Tum i iueos inhabitans,veluti sua tepla. Si quis diligit me,&c. Ego sto ad ostium, &c. Excellentius .i Visi
adhuc fuit cu virgine Maria, dc ex ea carnem viae elu 18. assumendo, Dominus tecum,& c. Excellentis a Cor. y
simh autem cum Christo homine,in quo habi- . tat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. In eo enim Deus habitauit non per gratiam Luci. adoptionis,sed hypostaticae unionis. Verun- C.
239쪽
tamen Deum esse ubique per potentiam,non arguit,nec infert ipsum elle ubique per essentiam. Nam dc agentia naturalia agere possunt in ea quae ab eis distant, nec sunt illis per suam essenti m p essentia,ut costat de pisce, qui rete detentus tremorem in manus inducit piscatoris. Deinde & sol in terrie visceribus mineralia, dc metalla generat: Multo magis id posset De', cum sit omnipotens, si per impollibile in determinato quidem esset loco. Obiicies Aristotelem dicentem, Omne ages est yr sens passo, Respon detur, Id sanὸ verum este de agetibus naturalibus,quae per formas, dc naturales qualitates agunt, quibus quidem nequeunt agere, in remotius, nisi prius egerint in propinquius. Sol enim prius illuminat medium,S calefacit, quam quidpiam in terrae visceribus generet: Sed ita non est sentiendum de omnipotentia 3 et 2 ς' diuina: Obiicies& Augustinum qui ait, Deus 115 est alicubi,quia in eo sunt omnia. Respon- decur Deum non esse alicubi circumscriptiue, quemadmodum corpora habentia dimensionem, ut definitiu e sicut Angelici spiritus, Ahumani,sed sua immensitate est ubique.
DIST. 38. VNICA An sicientia Dei resterius actibilium sit praclica
n . practica,duo desiderantur, Primum qubdhu-
Vcm dmodum ex quarta prologi qua
'ione constat, ut scientia aliqua dicatur
240쪽
lusi hodi scientia nata sit electionem praecede-e: Secandum, quod actus voluntatis , seu ipsa praxis conformis sit tali scientiae, seu dictamini intellectus recto. Deinde non ibium notitiae onclusionis practica, quae est propinquior praxi dicitur scietia practica, sedcti axi notitia principiorum practicorum in quibus virtute continetur ipsa conclusio ) ae riotitia quid Δ-rativa terminorum quae virtualiter includit
ipsa principia est practica, licet no ita proprie
sicut notitia conclusionis. Haec autem sussicienter arguunt cognitionem contingentium,
seu scientiam factibilium in intellectu diuino
non esse practicam, quia talis cognitio volun- . tatis actum subsequitur. Quando litidem omnis notitia diuina praecedens vo lutatis actum est ei mere naturalis & necessaria. Qitai tota
pter si diuinus intellectus habuerit aliquam
notitiam de praxi elicienda ante voluntatis sprum a. actum, necessario ea habet, de clinaciam obiicit voluntati, neqi ait voluntas non id velle, secus posset esse non recta, si non esset conformis dictamini recto,necessiarib igitur id vellet: Et ex consequenti opera trinitatis ad extra non essent libera, nec contingentia. Fatendum propterea quod ante voluntatis actum ab essentia diuina tantum offeruntur intellectui simplicia, & veritates' necessariae , quae in ipsis includuntur terminis, Quocirca Vo-
luntas diuina prius vult contingentia , qua hi intellectus eam intelligat. Aduersus hanc a sertionem obiicies illud Augustini, Verbum