장음표시 사용
251쪽
finem, & media conducetia ad finem prius finire vult quam media,quia nec media inquantum huiusmodi appetatur, nisi eropter finem. Beatitudo autem est ultimus finis rationalis creaturae, prius igitur vult illi Deus beatitudi nem,quam media ad eam perducentia, ex quo conseques est quod nolit homini beatitudine propter meritum aliquod praevisum. Secundum autem ut puta, quod sit aliqua causa reprobationis, ob qua videlicet ipsa reprobatio ad reprobum terminetu vel hinc costar, quia damnatio non est bona, nisi quia iusta: Vnde Lib i μ' Augustinus,Non prius est Deus vltor actu in-ρ tellige, vel praeuisione) quam aliquis sit peccator aectu vel prae uisione. Est enim crudelitatis velle quempiam non praecedente culpa punire, Non vult igitur Deus aliquem damnare nisi ob peccatum mortale praeuisum, in quo. vsque ad finem inclusiue pra uideatur perma-surus.'Quare nunquam Deus sine ratione ex parte reprobati, aliquem reprobat. Et ut hoc aperti his comprehendas, obserua quatuor in-r,aιλ- stantia hac in re. In primo instanti vult Deus cr beatitudinem electis coferre, & tunc circa re p ' probos nullum habet actum. In secundo de-
eernit se daturum electis gratiam,& ne adhuc quidpiam ordinat de reprobis,sed permanent illi in puris naturalibus . in tertio autem instan- 'ti vult permittere electos , simul & reprobos esse de massa perditionis. Et iste est primus actus diuinae volutatis circa reprobos : Ex quo sequitur reprobos futuros esse finaliter pecca a
252쪽
tores praesuppo sitis negationibus praedicti Vtpote qudd in prioribus instatibus no decreue rit illis gratiam,& gloriam conferre. m quarto igitur instanti quado reprobi, ut finaliter peccatores diuinae offeruntur volutati, Deus vult eos damnare , dc sic eos reprobat: nec mirum si alius est ordo praedestinationis, alius reprobationis, quil omnia bona sunt a Deo , dc ei attribuenda. Vnde illud, omne datum opti- .mum,&c mala autem nobis, iuxta illud, Per- Q ditio tua ex te is rael,&c. Quamobrem praedistinare aliquem sine causa c5gruit diuinae bonitati, non autem aliquem reprobare in puris naturalibus,sed ut prae uisum in mortali ex praesenti vita discessiirum. Obiicies quod si non sit
alia praedestinationis ratio,praeterquam diuina voluntas, hinc sequi ipsam non esse liberalissimam, Optimam, propterea quod non summe se communicaret, ex quo si vellet omnes saluarentur. Respondetur, Consequentia nullam esse, quandoquidem decens est, ut aliquibus gratifim & gloriam communicet,& non aliis, ut sic ostendat se libere, & no necessario bona sua liberaliter communicare. Deinde obiicies
non esse in Deo perlonarum acceptione,quapropter non potius unum, quam alterum praedestinar,nisi praesupposita in eis quadam inae' qualitate. Respondetur consequentiam quo- ique nullam esse, siquidem personae vocabulo ,- . scriptura sacra non homine significat, sed quae
in homine oculis conspicua, vel fauorem,gr riam, lignitatem conciliare, vel odium, con-
253쪽
Prs T. 42. VNIO A temptum dedecus costare solent. Qualia sunt diuitia opes, 'otesia nobilitas,magistratus,pa tria, formae elegantia, dccaetera huiusnaodi: Itε paupertas,inopia,ignobilitas,sordes, conten A .ro. or ptus,& similia. Sic Petrus,& Paulus persona-Rom rum acceptorem non esse dominu doce quia non discernit inter Iudaeum, & Graecum, quo solius gentis ratione alterum respuat, amplectatur alterum. Sic Diuus Iacobus iisdem verbis utitur. Secundo dum vult asserere Deu in suo iudicio diuitias nihil morari, non dicitur igitur personarum acceptio,nisi cium una persona indebite alteri praefertur,quandoqui leni personarum acceptio non est in gratuitis , sed Maiis.1o. in debitis. Vnde Matthaeus ait, An non licet
apb n Deum ese omnipotentem naturali raria
Mnipotens bifariam sumi potest. Pri- ino iuxta morem Philosophorum pro 'virtute qua mediate vel immediate quaecunque possibilia produci possinit : Et haec quidem omnipotentia naturali ratione astruipotest, perinde ac probatur unam esse causam primam simpliciter infinitam: 'ph. Sic enim probatur ab Aristotele, Deum esse M . infinitae potentiae: De quo vide resolui. distinet. altero modo accipitur iuxta morem
254쪽
tins x P Ri Mus. 'Ttheologo iam, pro virtute videlicet, quae omnem effectrum immediare,seu sine concursu secundae cause producere valet. Et haec omnipO- oωn-oim tentia Dei est pure credita in Deo: Nam ad ei' ita Dri notitiam no peruenere philosophi: Quocirca illa theologorii regula, Quidquid potest prima cautacu secunda, potest per te immediate, non est nota ex terminis neque ex naturali ratione, sed tantum credita. Quod si obiicias Richam dum dicentem, ad omnia quq fide tenemus iso i solum habena rationes naturales sed necessa t arias, Ergo Deum esse omnipotentem omnipotentia Theologa cum sit ex fide, & bymbolo Apostolico, Credo in Deum patrem omnipotentem naturaliter cognosci poterit. Respondet , Rationes illas esse quidem necessarias sed non sunt nobis euidenter notae. Hoc etiam his mediis astruitur: Na cum Philosophi Deutri posse c6tingenter,& libere agere naturali prosare ratione no potuerint, multo minus qui, domnem effectu immediate producere posset.
Deinde ipsi habuerunt veluti pro principio, ut patet ex Aristotele, quod ex nihilo nihil fieret, saltem in ipsis generabilibus, & corruptibilib',
quare non cognouerunt Deum sic elle omni potentem , Ut absque concursu cuiuscunquucau aliquem effectum eiscere posset. Ideo a Lseuerant causam secunda concurrere necessarib cuni prirtia causa ad omnem cssectum, non quidem piopter aliquani perfectionem effe--ui addendam sed potius propter effectus ini- perfectionem,quatenus uiuesicet imperte lici,
255쪽
quae in effectis reperitur, secundae ascriberetur causae,& non primae, a qua cum sit perfecta nihil imperfectum immediatὸ, ut ipsi constanter asserebant,produci potest. DISTIN. 3. Q VAEST. UNICA prima ratio impos ibit latis illi si iida 'expis te Dei mel ex parte rei sanibillsi
RRAR ετ dubio procul, qui imagi
Inaretur impossibile elle unxiens ab quod in rei u natura, perinde ac ne
cesse Ale,via i est ens s. Deus videlicet Sed in rosibile dicitur ,.qGod repugnantes includit partes, seu contradictoria, ut Chimaera, Hircoccruus,& alia fictilia poetic . Impossibilitas autem eartim partium, est ex propriis earum rationibus formalibus formaliter. . Ipsis en in quid ditates diuersarum naturarum ex se formaliter repugnat, & sic propter repugnantiam huiusmo at quidditatis sequitur impossibilitas totius figmenti. Quapropter prima in possibilitas rei fendae est ab ipsis quid iditatibus formaliter, & ab inleslectu diuino principiatiue, a quo habent siti as rationets formales, Quandoquidem contradictio reducenda est ad intellectum diuinum tanqua ad cau Iam non contradictionis, sed partium possibi lium, Inrclicetus enim diuinus suam intellia gendi essentiam quid litates rerum: intelligi & sic dat illis esse possibile. Esse enim cognitum,quod est in actu secundum quid, conco
256쪽
initatur possibilitas ad esse simpliciter, Nulla
est igitur potentia respectu contradictionis, no propter defectum diuinae potentiae, sed propter repugnantiam rei. His consentit Ansel- Lb L asinus, Quia Deus, inquit, dedit perseuerantiam bono angelo: Ideo bonus angelus habuit: Et non quia Deus non dedit malo angelo, ideo non habuit,sed quia malus non accepit.
DISTIN. . V E. V NIC A. suis ne Dcus aliter rem sacer quam ab ipso of-dinatum est 'ilip Rimiim omnium hoc obseruandum est,qubdin agente per intellectum & voluntatem , quod quidem conformitex legi , recte agere potest, non tamen necessario sic agit, sed posset aliter agere oportet distinguere potentiam absolutam ab ordinata. Ei Fui istuordinata quidem dicitur quatenus agere po-- test iuxta ordinem a lege priefixum : Ab lutar' Vero inquantum potest agere praeter illam le- gem vel contra eam. Haec igitur duplex potentia non solum est in Deo, sed etiam in omni rationali creatura. Quamobrem aiunt Iu- 'ristae, qubd quis potest quidpiam agere de tacto, hoc Est de potentia sua absoluta, vel detur id est de potentia ordinata secundum iura. Agens autem in cuius potestate non est rectitudo legis; quotiescumque agit potentia absoluta contra legem , praefixam inordinatό agit sicut cum homo agit contra legem diui
257쪽
nain. Quare potentia cius absoluta non potest excedere ordinatam, quod si excedat, i te agit, Sed non agens illud in cuius potestate est lex & rectitudo legis, cuiusmodi est Deus:
Eius enim potentia absoluta non est inordina ta. Nana ideo aliqua lex est recta, quia est a Deo statuta, quia si flatuerit alias leges,per voluntatem suam illae lcges rectae erunt, & quod iuxta eas faceret leges, ordinate haud dubie fie- .rct, licci non secundum ordinem prioris legis.
Exemplum Gelum e dc principe, & eius subditis, ac lege ab co condita, Principi enim legem hanc transgredi impune saltem quantum ad homines ) licet, potentia sua absoluta, non autem subditis hoc licet. item princeps legem, quam ipse statuit,reuocare potest, & aliam instituere, subditi vero id non possunt. Sic sun mus princeps Deus ipse leges aliquas uniuersales suopte libcro arbitrio Vistituit, ut verbi gratia, Quod omnis glorificandus prius hab rei gratiam: Et clim agit secundum has leges, dicitur asere potentia ordinata. Clim aurem
non subsit legio suis, potest liter agere,quam
ab eo fuerit ordinatum, & tunc agere dicetur potentia sua absoluta ut si alia et Iudam, quan uis ab eo decretum, quod qui in mortali ex humanis discederet, damnabitur, nec sic agendo, inordinate ipse aget,sed recte,propterea quod lex Si rectitudo legis, eius subest facultati: nutula namque lex est reista, nisi quatenus a diuinae
258쪽
Vtrum Deus ab aeteνnο xobiit crea turas εMNis potentia operativa per
fecta operari poteli circa pro sibi obiectu quod curi
raum tibi cit lectu quodcunqque, senius visus integer quemcunque colorem intueri valet, deii uellectus illaesus omne intelligibile apprehendere potest. Cum igitur in Deo sit voluntas, & eadem sumin perfecta, quia infinita, iubsequitur quod ipsa omnem creaturam velle pollit, iasi autem ex tempore id potest sic quod prius non voluerat cum sit immutabilis: Ab aeterno idcirco omnia voluit, nec ipsa mutatio potest ascribi ipsi
obiecto: quia obiectum, Ut acceptatum a vo
luntate diuina, non habet, esse, nisi quia esst acceptatum ei, & quia habet esse in volutitate diuina, quocirca mutatio esset ipsius voluntatis diuinae. Sed obiicies ex hoc consequii volutate diuina fuisse relationes reales ad creaturas ab aeterno, quod faetiim ostendimus Res tu. distinet. tertiae. Respo radetur hoc non consequi,quia voluntas diuina sitib ratione mere absoluta, est terminus relationis rationis, quae per ipsam diuitiam voluntatem cum &ipsa comparativi ut potentia, perinde ac intellectus producitur, seu, ut dicunt , fundatur in creatura acceptata: Sicut & intellectus diuinus cst terminus respectus rationis cognitorum ab
259쪽
aeterno,ut clictum cst distinet. 31. de ideis. Haes oluntas itaque summe bona Dci voluntas causa est om-De ς' at nium qua fiunt, vel ficta seu futura sunt, quin M' nulla praeuenta est causa,quia a perna est: ideo 'que causa ipsius quaerenda non est. Qui enim causam cius quaerit , aliquid minus' ea quaerit 8, 1 V is. kum nihil ea maius sit. Et haec est ratio quam uiom. .m Diuus Augustinus adfert,illis qui quaerunt quat' bb. coira re Deus voluerit mundum facere, & similia, li-- 'ε cens, quia voluit. Quod si pergant quaeretro quare voluerit, non alia ratio, quam sola Dci voluntas adferri potest. Itaque non nisi Dci voluntas causa prima est sanitatis , aegritu- dinis, praemiorum atque poenarum, gratiarur S rctributionum. H aec ergo sola est unde ortum cst quidquid est , S ipsa non est orta, sed cap 4 O'αῖς Π/- Vide Magistrii. Habeamus autem con-h im dis tinue Ob oculos illud Apostoli, o homo tu quisesquir spondeas Deo Nunquid dicit, figmen-
tram Nolunta, tunc ρnciti Dei belli per impleaturξ α luina voluntas bifariam accipi valet Primo proprie,pro determinarion , seu dispositione, ac beneplacito diuinae voluntatis, qua Deus deereuit IN LO, ui Caciter quidpiam fore : Et haec vocatur vo-Voluistis, luntas beneplaciti , de qua Psalmista, omniab neplaciti si saecunque Voluit & c. Et alibi, dixit id est 2' si voluit & faista sunt,& illud Einae, Consilium a.- incum stabit &c. Et illud Apostoli, Voluntati
260쪽
eius quis restitit 3 Et illud, ut probetis qu e litvoluntas Dei bona.tum illud, Nun Dei possit
nauaesi tere voluntati 3 Haec autem temper impletur, cuni sir omnipotens, & immutabilis. Quod de hac ratione astruitur, Quando diuina voluntas ,vltima determinatione decreuit. aliquid fore,illud haud dubie erit, cum diuina determinatio sit in fallibilis, sed velle quidpiam voluntate beneplaciti. est postrem i diuinae voluntatis determinatio, quod igitur lic a Deo est decretum, eueniet: Praeterea si causi vitimate ad quidpiam producendum determinata non illud producit,hoc procelit aut ex impotentia, beseptacitii ut quia ab alio impedit se aut quia mutabilis est,& mutatur, prius uni offectus produci. p tur, gi nullum eorum in Deum cadere valet, adimpletur proinde perpetub hoc Dei beneplacitum. S ecundo accipitur Dei volniatas improprie, secundum quandam dicendi figuram pro signis voluntatis diuinae, quae enumeran- ' tur supra,videlicet praeceptum,prohibitio, co-silium, pronai: Ilo, u impletio, seu operatio: unumquodque enim horum dicitur Dei vo luntas, qui ista sunt ligna , & iudicia diuinae Voluntatis, quemadmodum & signa tr.edi icuntur ira, & dilectionis signat dilestio appellatur. Et dicitur iratus Deus o & tamen non est in eo ira aliqua, sed signa tantum q aefuris fiunt, quibus iratus ostenditur, ira ipsius nominantur, haec idcirco vocatur voluntas sign de qua Matthaeus, Fiat voluntas tui &c. Et M tib εγi facit volutate patris mei qui in coelis est,ipse