장음표시 사용
351쪽
vtraque enim diuidit inter filios regni & pcdi ditionis, utraque insuper colungit ultimo fini perfecta colunctione, qualis potest esse in via. ehis dia Distinguntur nihilominus ab inuicem forma Anguretur. lite eu consideratione, siquidem charitas dicitur virtus, quia eam habens dicitur Deu ha bere charum, & inquantum concurrit chi voluntate ad dilige dum Deum,&bene Operandum. Gratia vero est qua Deus aliquem habet gratum , & reputat cum beatitudine dignum.
Hanc verti distinctionem innuit Apostolus, i C, bi, Gratia Domini nostri Iesu Christi,&c. DIST. 28. QVAEST. UNICA Libtrum hominis arbitrium an ne gratia omne
E ccatum bifariam accipitur saltemst commissionis.)Primo qui de pro actu es ipso deformi, deinde pro macula seu
ratu permanent quoadusque p oenitentia scelus ipsum deletu fuerit. Et quidem peccatum iuxta secundam hanc acceptionem) omne mortale liberii arbitria ex se pro hoc statu ca uere nequit. Siquidem anima carens gratia aliquo infecta est peccato originali vel actuali, a quo niti per gratiam eripi nequit , unde illud bi filius vos liberauerit de caetera. Hoc autem non prouenit propter immediatam culpae M gratiar oppositionem: Nam haec in statu innocentiae non fuissent opposita,chin xunc potum set esse aliquis in puris naturalibus Nec prou*-
352쪽
nit ex impotentia ipsius Dei, quasi Deus non posset offensam absque gratia dimittere. Nam qualem potuit Deus voluntatem condere, ta- i5 & reparare valet,posteaquam deliquit. Sed hui' causa est lex illa uniuersalis, qua a Deo statutum,non remittitur peccatum,nisi infundatoc gratiam. Causa igitur ob quam sine gratia libberum arbitrium non possit mortale omne vitare, non est impotentia seu infirmitas liberi arbitrii absolute, sed quatenus cooperatur ad Deum gratiam libere osteretein, libero tamen arbitrio qua lantenus disposito. istud quoque astrui potest ex eo quod homo tenetur aliqua-do elicere actu illius praecepti: Diliges Deli tuucx toto corde tuo: Non enim citra mortale of
fensam posset illud semper omittere. Cum igitur voluntas licet careat gratiaὶ adimplebidi stud praeceptum, & ita de cogruo sese ad gratiam disponesiosteretur ei a Deo graria, cui vel resistet 3c mortaliter offendet, vel consentiee
, Riginalis itistitia duo in homine pro origi ualis
statu innocentiae efficiebat: Primum iustitia perfectam in animo tranquillitatem
& harmoniam , quan tum ad omnes potentias , sic ut aut appetitus sensitiuus con-ι tra iudicium rationis in nihil ferretur,
353쪽
,ut si ex se ipso inordinate moueretur, mode rabatur profectb,dc ordinabatur citra dissicultatem a ratione,& absque retinentia, & dolore partis sensitiuar. Id autem non habebat potentia facta in puri naturalibus. Quamobrem operaepretium fiterit assercre iustitiam originalem quae id praestabat) donum fuisse supernaturale. Deinde quemadmodum intellectus sensui coniunctus natus est sensibilia intellige re,sic volutas sensitivo appetitui conexa, nata est eidem condelectari. Quocirca nequit sensitiuum appetitum a suo delectabili,aut etiam seipsam a condelectatio eidem retrahere absque dissicultate. Quapxopter, ut delectabiliter id operaretur, oportet ipsam in aliud ferri sibi delectabile sui puta in Deu ipsum quam siti lud desectabile potentiae inferioris,hoc autem seipsa non potest. Necesse est igitur ea habere donii supernaturale nepe originale iustitiam quae Deu illi reddat delectabiliore delectabili- D sesitivi appetit'. Siquide ut ait Hieronim' . ita; i aD Nudi d expediti domini cosortio fruebatur: Siώὸfis Ib- igitur vires inferiores delectabiliter obsequania innianum. tur rationi, op es in ipsis ponere supernaturale aliquod donu,quo ferretur magis in delectabile volunt alis, qua in propriu delectabile: vel Oportet ponere speciale volutatis diuinae assistentiam,aut aliquid aequivalens. Inter illa ta me dona potissimu fuit iustitiae originalis, qua erat in voluntate per quam ipsa voluntas C. uisset, ne illicitae delectationes insurrexisset in
epetitu sensitivo, qu lis ςst fornicatio,
354쪽
Licitas autem imperasi et,ut cognoscere suam,& bene cis usia fuisset eas in debitu, & vltimureferendo fine,& cis utendo pro loco,& tempore. ecundum quod homini praestare asseritur iustitia originalis est immortalitas, hoc est, potentia non moriendi,sed hanc no conseruabat sola originalis iustitia, sed pleraque alia, ut estis fructus arboris vitae. liuina protectio, Angelorum custodia,parentum doctrina,bonum rcgimen intrinsecu. Quod si dixeris hominem ex puris naturalibus habuisse immortalitatem, de tranquillitatem potentiarum,chin horti opposita sint poenae pro peccato illatae,&proinde iustitiam originale haec non cotulisse. Respondetur assumptum falsum esse: Qui nimb homo in puris naturalibus sensisset carnis rebellione,& fuisset morti obnoxius, nec istae fuissent illi Poenaried conditiones natura: poenae,inquam, proprie dictae,id est,pro peccato inflictae,sicut non est boni poena mori,sed naturalis coditio. Deinde si exquiras an iustitia originalis praestet fratiam, an cotra: Respodetur,qudd se habet ad gratiam, sicut excedens,& cxccitum. EXCzdens quido,quia finivitimo coniunxit firmius
Voluntate, quam gratia: Ita enim coniunxit secunduli aliquos, nempe Alexandrum, dona uentura, Thoma, qubd non patiebatur iccura aliquod peccatum veniale. Charitas aute compatitur, vel secuda pr dictas alte ita coniuxit, quod facilia 1s, & delectabilius crat pati aliqua tristitia inferiori, qua alicui delectationi inferiori acquiescere,rocedendo a delectatione fi-
355쪽
nis ista facilitate ia5 facit gratia, cu qua stat ista pronitas ad malum,& diis cultas ad bonii: Sed excedit gratia in hoc, quod ipsa coniungit de codigno fini, videlicet Deo, ut bono supernaturali, dc supernaturaliter per meritum attin gendo tale bonis: Non sic autem originalis ii stilia,sed tantum coiiangebat illi bono,ut conuenieti,& delectabili. Si dicas, quod in aliquibus sanct is ut in B. Francisco, Bonaventura,&aliis in gratia faciebat hanc facilitatem vi dei ctabiliter reciterent passionibus. Respodetur, hoc non esse secundum legem communem, ex gratia inhaerente,sed ex speciali dono.
DIST. 3o. QV EST. 1. ET 1. An peccatum origiuis fit priuatio originalis iust hiaσ Omues secundum legem propagari ab Adam illud coutrahantὶ , Niselinus per peccatum,quod origi nale dico aliud lintelligere sinquit ne certa virici queo in ipsis infantibus , nisi factus μων. inobedientiam Ad edebitae iustitiae nuditate Origi is per quam omnes sunt filii ira , & in iniquitati-
bus concepti. Hoc astruitur, nam peccatu for
Γλις i. in litor, seu proprie est iniustitia, ergo pecca Naim. so. tulit originale est iniustitia originalis: Iniustitia autem secundum eundem, ςst priuitio iustitiae debilia . Ex his colligitur plena huius peccati Lib. d. eas definitio, qu5d sit carentia iustitiae originalis diabolici s. debitae, quia acceptet in primo pirete,& intimo amissae. Qubd si obiicias Apostolam de plero
. que sanctorum afferentes concupiscentiam.
356쪽
csse peccatum originale : Obseruandum est concupiscentiam bifariam accipi posse: Primum ut est ctus, aut habitus, vel prouitas in appetitu sensitivo, & nullum horum formaliter est peccatum, quia est communis nobis, Mbrutis. Praeterea in parte sensititia, secundum. Anselmum,non est peccatu . Secundi, accipitur,ut est pronitas in appetitu rationali, id est, in ipsa volutate, ad cocupiscendu delectabilia immoderatὰ, quae nata est codelectari appetitui sensitiuo,cui coiugitur: Et hoc modo cocupiscentia est materiale peccati originalis, quia per priuatione iustitiae originalis quae erat v luti fiamu ipsum cohibens ab immoderata delectatione ipsa n5positiue,sed per priuatione, fit prona ad cocupiscendu delectabilia quemadmodum dat analogia Anselmus de naui,fracto gubernaculo , quae impellitur quocunque ventus flauerit,& de equo fracto fraeno & sibi dimissis, quociiq; fert appetitus sensitiuus mouetur. Moderaretur autem, & cohiberetur illa per gubernaculi hic vero per fraenu. Eodem modo se habet volutas ad iustitia originale,& illi ex epio alludit Anselmus. Si autoc lu',5 c. Quilibet aute secundu comune legem praeter Christu aut non specialiter praeseruatus prae rer virgine; ab Adam propagatione hoc contrahit peccatum,ut patet ex illis,per unum hominem,&c. Sicut per inobedientiam, &c. in Adam omnes moriuntur, & eramus nati filij irae: In iniquitatibus conceptus sum, &c.& ex illo August.Firmissime t ne,&c. Ratione verp
diaboli. c. 23. Iacob. .c. Pro primathi nare
357쪽
sic astruitur, quilibet sic propagatus caret ori-rginali iustitia ut patet m eius effectis, quia re bellionem insessentit, nec potest no mori. Et debet eam habere , propterea quo in primo parcte eam accepit, & per eius peccatu ipsana amisit,igitur habet peccatum originale. Ratiocinatio constat per locii a definitione, antece Oriis nata dens est ipsius Anselmi. Ex his colligitur pro- p Pterea paruulos constringi,&contaminari de-
ά . s. '' bito iustitiae originalis, seu peccato originali, quia Ada pro se,&pro tota natura quae in ipso
causaliter, seu virtualiter erat) iustitia accepit Idediuste Deus cam a tota exigit natur Vnde Anselmus. Ada peccato persionali nudavit naturam iustitia debita,& nudata natura a tali iustitia in quocunque facit, naturam nuda facit, & tale debitrice. Astruitur ptaeterea, na OmnQdonum, quod datur ab ipso Deo antecedenter, seu voluntate antecedente, id est, quatum
est ex parte Dei, sine speciali gratia & debito
est debitu, licet no detur consequenter seu de facto. Atqui Deus dans originale iustitiam de facto ipsi Adae, cam dedit liliis antecedentCr, id est, quanta erat ex parte Dei, quia sine spe - , ciali merito, aut dono ea illis dediti et uniuersa liter,& quasi naturalitermon quod eam pater transfusisset, cum esset donum supernaturale, sed quia Deus cooperatus fallet regulariter,
358쪽
donum antecedenter datum sit debitsi patet. Na is cui voluntate,& gratia Deus c5fert, d bitor est bonorii operii, quae anteced ter illi in his donis datur, & virtualiter in gratia cotinetur,ita quod amittens gratiam, &frequeterpeccans nedum pro amulione gratiae punitur. Nam hoc pacto tantum puniretur, qui semel
mortaliter deliquit, quantum qui pluries) sed
quia non bene usus est gratia. Vnde apud Luca: Negotiamini donec venio. Ite apud Matthaeum arguitur ille qui taleium Domini siti in terram absconderat. Bifariam igitur iustitia dicitur debita. prim ὁ,quia in se accepta,& a seipso amissa. Secu quia ab alio accepta,&opere, eu delicto alteri' perdita: Primo modo incurritur actuale peccatum: Secudo modo Originale. Si quis igitur cum Iuliano Apostata, &caeteris haereticis querat dices, non peccat qui nascitur, non peccat ille qui genuit, no peccatille qui codidit, per quas igitur rimas inter tot prςssidia innocetiae peccatu fingis ingressu 3 Respodetur, ingreditur peccatu per has duas causas Sosi tuas, volutate Dei datis iustitiam oriaginalem quatum est ex seipso, & patrem, propagatent,per cuius actioncm iste est filius malus A dat. Hoc astruitur per Apostolii, per unuhominem,&C. Carentia aute iustitiae originalis nulla est causa positiva, sicut& cuiuscunque Peccati, assertore Augustino de ciuitate Dei, mali causa si requiraturno inuenitur,n5 enim habet causam,sed deficientia. Deficiens igitur
causa suius iustitiae est Deus no dans iustitiam
359쪽
originalem. Causa deinde quare non det, es ipse Adam , qui suo peccato personali demeruit ne iustitia daretur originalis posteris suis.
Contrabsi-ne anima a carne infecta Originale peccatum)
On defueriit, qui putatini primorum
parentum corpora suo peccato, auti serpentis veneno intoxicata,& maculata fuisse. Et proinde generasse filios consimiliter maculatos. Deinceps animam ipsam in instanti sitae creationis, & infusionis i carne in secta infici existimauerunt,perinde ac pulchrprimum deturpatur, si lutous contingatur manibus: Et unguentum, & liquor optimus si infundatur in corruptum vas. V eruntamen longe proprius sentit Scotus,cum Anselmo, afferens animam a carne infici,non propter imorbidam,aut vitiosam quandam qualitatem corpori inhaerentem: Sed quia caro ipsa concupiscibiliter, & cum libidinis feruore seminatur: Et ex ipsa organicum formatur corpus, curri- funditur anima constituens personam,quae esu filia naturalis Adae. Haec aute persona, clim sit naturalis filia Adae,originalis est debitrix iustitiae,propterea quod antecedenter illi data taea fit a Deo resolutione praecedenti, dc caret earex quo fit, ut sit obnoxia peccato origina Ii, quod nihil aliud e si proprie quam carentia ita stitiae originali cum debito habendi eam. E h
360쪽
sic accipiendae sunt authoritates scriptorum,S: sanoorum, quae sonant animam a carne infici, ut puta inquatum anima est forma substatialis carnis. Et ex his duobus constituitur naturalis silius Adae debitor iustiti; originalis cuius sanὸ siliationis caro est in causa,quia secundu illam ab Adamo descendimus,no secundu animam, quae non est ex traduce, id est, de parentibus, sed a solo Deo creatur, & infunditur. ,
Dim istitur ne originale peccatum in Bapti mater
' Rigin te peccatum in Baptismate di
mittitur, non propterea quod iustitia' originalis debita, & in primo parente amissa restituatur quia nullus unquam praeter primos parentes ea habuit) sed quia in eo gratia confertur virtualiter continens iustitia originalem: Gratia enim licet non ita perfecte, α delectabiliter homine ultimo coniungat fini, quantum ad aliquam accidentalem conditionem nempe delectabilitatem sicut originalis iustitia, perfectius tamen simpliciter coniugit& eminentius gratia fini sub ratione finiet, hoc cst,qua nisi ad rationem gratitudinis & meriti, quia reddit hominem Deo ad beatitudinem
aeternam acceptum, & Opera eius meritoria
Beca 9. Et quantu ad illud secundu quod originale peccatum ab ipso fine ultimo disiungit,
dc separat. Originale eo im peccatu reddit ho- rniue incapace aeternae vitae,gratia vero dignu,