장음표시 사용
361쪽
vnde illud: Gratia Dei vita aeterna.Licet igitur. Baptizatus careat originali iustitia, tamen non imputatur illi ad peccatu,quia non est eius debitor amplius: Siquidem hoc debitu commi latur in debitum habendi gratiam. Baptizatus cnim postmodum tenetur collatarn sibi cose uare gratiam,& per bona opera in ea crescere.
Peccato originali debetudine βοla carentia υisenis diuinae tu poenamὶ
lam prim i in sensus exterioris poenam sustinebul ignis, aux alterius afflictiui, nam haec poena infligitur pro abusu ,& immoderata dei ectatio ne creaturarum, tu ta illud de Babylone,quantum se glorificauit, &c. Et illud secundum qualitatem delicti,&c. Hi autem in hac vita nullam inordinatam experti sunt delectationem in appetitu sensitiuo , nec quadantenus creaturis sunt abusi: Ided necta lem sensus poenam post hanc vitam. Deinceps nullam habebunt interiorem poenam,hoc est, tristitiam,quia si tristarentur de suo statu, cum tristitia secundum Augustinui . Sic de his quarnobis inuitis accidunt ipsi inuoluntarie talem sustinerent statum, & ita aduersus diuinam murmuraret dispositionem, & ex consequeriti in eis esset inordinatus volutatis actus, quod est absurdum. Nam diuina sententia sancitam
est ubd ubicunque occiderit lignam, MC, Ciam
362쪽
Cum igitur in praesenti vita nullum habuerin tinordinatum volutatis actu, subsequitur quod nec in futuro habebunt tristitiam. Insuper si tristarentur ob carentiam visionis diuinae, &beatitudinis,cum desperet de ea conseque da, haberent grauissimam quq sit in damnatis poenam , nempe tristitiam prouenientem ex denperatione. Quod autem huiusmodi tristitia sit grauissima poenarum homini, patet, quia sicut voluntas est perfectissima potentiarum, & est . magis hominis appetitus inquantum homo, quam sensitiuus appetitus: Ita quidquid agit, vel patitur secundum voluntatem simpliciter, magis agit,& patitur inquantum homo, quam secundum alium aliquem appetitum : Et ita magis patitur si tristetur,quam si doleat. Praeterea passiones expediitur iuxta nobilitatem,& perfectionem potentiarii in quibus sunt,a qui voluntas subiectum tristitiae excellentius est, ergo dc eius passio magis 'homine affligit: Nou debet igitur admitti tristitia in solo originali decedetibus. Cum igitur Augustin' ait: Zib.d si Firmissime tene,&nullatenus dubites,qui sine μή Petrin Sacramelo Baptismatis de hoc staculo traseul, ' ' aeterni ignis supplicio puniendos, sic interpretandum est,in sensu videlicet diuisionis, quod videlicet puniantur poena priuationis visionis diuinae,quae poena est in aeterno igne, sed non cruciabutur igne. Adde qudd, Augustinus hyperbolice loquebatur,quia plus verbis significabat,qua esset in re,quq sane hyperbole familiaris est sacrae scripturae,& ipsis doctorib' sam
363쪽
ctis,ut apud Ioannem. Sunt autem & alia muti
res sacri, chm vellent liaereses sui temporis refellere adferebant media adeo Vrgentia,ut viruderentur ad alteram haeresim illi oppositani declinare:vi Augustinus scribes aduersus Arrium videtur ad haeresiim Sabelli, declinare, Acontra. Consimiliter scribens aduersus Pola
1 ι ris; gium,pVUxuri VCI Q Manichaeo. Quia sicut, . . tabis. ' assertore Philosopho, in moribus via deue niendi ad medium, est aliqualiter procedere
vltra medium versus extremum, quemadmodum facit & is, qui obliquam lineam, vel
virgam ad rectitudine reducere volens, in oppositam partem eam inflectit: Ita frequenterfecerut sancti confutantes emergentes varios errores, ut putarentur a recto declinare. A dhaec quemadmodum corpora igne illo cruciabuntur, nec tamen dissoluentur, aut corrumpentur, ita isti perpetua carebunt visione diuina, nec propterea augentur interius tristitia, nec quicquam patientur interius, ut famem, aut sitim, quo consumi possent, nec exterius, propterea quod eorum corpora ex diuina disia
possitione impastibilia erunt, licet non ex doto impassibilitatis. Insuper non habebit taliquam carnis concupiscetiam, siquidem quemadmodum fomes, leu appetitus sensuiuus nultu hac in via in eis inordinatum suscitauit motum ,ita nec illic aliquem excitabit. Postremd quaintais appetitu, seu naturali desiderio beatitudinem appetunt, nihilominus propter carentiam b c
364쪽
situdinis sic concupitae nullatenus angusti buntur: Idcirco quod tale desiderium nisi fuerit electurum, tristitiae nullo modo est causa. Quantum autem spectat ad cognitione,quam habere potuerut ipsarum rerum, cum eoru intellectus sicut noster,iuxta illud corpus quod corrupitur,&c.)no gravetur, nec tormetis, ut danati, impedietur rerum naturalium cognitionem noua acquirere,& habere poteriit, de excellentius, quam aliqui Philosophorum pro hoc statu ex naturalibus habuerint. Hoc enim immobilitati, aut firmitati status eorum minime repugnat, sicuti nec beatorum statui. Et ex hoc naturalem quandam beatitudinem consequi valebunt de Deo in uniuersali cognito , hoc est, siub ratione entis infiniti primi motoris primae causet: quomodo & Philosophi ex naturalibus Deum cognouerunt: Inuisibi- Rom. tilia,&c. Et stelicitatem aliqui in contemplatione substantiarum separatarum, id est, ipsius Dei,& intelligetiarum posuerunt: talem hunc decedentes in origine nancisci poterunt. In particulari vero Dei cognitionem nequibunt habere,ut puta quod sit trinus & unus, quod miserit unigenitu humanandum, quod sit inquirentium se remunerator,&c. Quia haec cognitio duntaxat ex fide, & reuelatione obtinetur, hoc etiam non est obiectum voluntarium. Ha 'c porro Dei cognitio, seu beatitudinis in particulari aut non eis dabitur, ne inde contristentur ob eius carentiam squandoquidem tristitiam non demeruerunt, Vt pagani
365쪽
adulti aut si eis reveletur,& manifestetur , nopropterea tristabuntur. Nam erunt sua sorte,&statu contenti, scientes Deu de ipsis ita dispositisse,nec scipsos proprio hoc demeruisse actu.
DIST. 3 . QVAEST. UNICA. Vtram peccatum sit a bono scuta causa eius 3
Pereatum Rrauit maxime Manichaeus, ponens non es que Nunum principium malu , a quo emcnt, π . veluti a primo principio mala omnia
& peccata,quoniam nullum tale esse potest: Si enim esset,soret necessario independes,&4m- partitum,quae taltim summo bono coueniunt. Deinde careret summa perfectione sibi nata conuenire, quae soli Deo nata est tantum competere. Malum itaque seu peccatum, nequiteme nisi a bono,hoc est, a boua ipsius creaturae voluntate,quae sanc veluti caetera Dei opera quatenus summi creatura opificis, bona est, se-Pὸe fui cundum illud: Vidit Deus cucta quae fecit, S c. a volutate. At quonam pacto ipso Voluntas sit peccati causa controuertitur, sed facile rei vcritatem adsequemur, si ea quae sunt in peccato obseruauerimus: S unt autem duo, videlicet actus positivus, qualis est occidere hominem, alienum auferrC,Vt materiale, dc priuatio debitae iustitiae, seu rectitudinis, Ut formale, & praecipuum. Huius autem priuationis,seu diformita-P.cta . eau tis nulla est effciens causia,sed tantu deficiens,
Iaquae. quod patet per Augustinum , Nemo quaerat
366쪽
inquit) enicientem causam malae voluntatiS, Lib ra.d. non enim est ericiens sed deficiens, quia ncc Gκit c 7.
illa effectio,id est, operatio, sed defectio. Desa - 'cere nempe ab illo quod summὸ est, hoc est, a Deo ad id quod minus est, nempe ad creaturam, hoc est,incipere habere malum voluntatem. Causas porro istarum defectionum scumessicientes non sint,sed deficientes: velle inue nire tale est, ac si vellet quispiam tcnebras videre, vel silentium audire. Hoc est ergo formaliter peccare, sciliccet voluntatem non daresito actui rectitudinem, quam luc posset dare,& tenetur. Voluntas enim, quae est debitrix ea dem rectitudinem suo actui , & non dat deficiendo peccat. Potest nihilo secius voluntas dici causa ericiens per accidens peccati accidentalitate se tenente ex parte offectus quia licet voluntas non producat formale peccati essiciendo, sed deficiendo , producit tamen actum positiuum effectiuE, & quem per sic intendit, cui per accidens cst connexus hic defectus,seu deformitas, quam per se non intendit voluntas, sicut is, qui ut inueniat venas aquae terram fodit, interea tamen thetaurum
reperit. Respectu inventionis inesauri dicitur causa per accidens, eb qudd id non intende- D.d Q. Maret. Et istud astruitur Per Dionysium: Nemo min.e. . male agit ad malum respiciens,id est, nullus Lib. quaestis intendit malum,ut malum. Hinc Augustinus,
Si diligenter inspiciatur rorte ipse peccare nemo velit,sed propter aliud emolumentum, io iudeor vel luctum quod vult,peccat. Omnes quipph, q
367쪽
qui scientes faciunt quod non licet, vellent ii, cere facere: usque a sed ipsum peccare nemo
app etit propter hoc ipsum, sed propter illud stat E i quod CX eo sequitur. Simile habet Philosopheirib., rii. Unusquisque talia agit,qualia sibi videntur, &Salomon: Via stulti recta in oculis eius,&alibi: Pr,ojf. ta. Omnis Via Viri recta sibi videtur. Potest etiam Prouerb. it. Voluntas dici causa per accidens peccati,accidentalitate se tenente ex parte causς, eo modo Lib.s. M.- quo Philosophus dicit, quod Policletus est νμφH. γλ. causa per accidens statuae, accipie do accidens non proprie,scd cxtenso vocabulo pro omnico quod est extra eslentiam & ratione quam litatiuam alicuius, quem propria pallio, Pha tio diuisiva generis. Voluntas enim in uniuersali hoc est, communis Deo & creaturar) non est causa peccati, nam tunc Deus peccare poGsset. Sed voluntas contracta, & restricta ad voluntatem creatam per id quod est limit tum esse. Esse autem limitatum non est de ratione voluntatis in communi, cum sit quid inferius, sed accidit ipsi voluntati,quo modo animali accidit contrahi per rationalitatem , propterea voluntas potest dici causa peccati per Maiib. . accidens. Quo dii obiicias illud Matthaei: Non potest arbor bona malos fructus facere:&glo lam,quae dicit: Nihil dubium quin causa boni sit bona,& mali mala. Respondetur: Seruator
intelligit per arborem actum interiorem, Myer fructum exteriorem actum,& increpat hypochritas Pharisaeos monens eos, Ut actuS Cxteriores interioribus conformonti& contra,
368쪽
ut scilicet appa reat quales sunt.
DISTIN. 31. QVAEST. UNICA. Vtrum peccatum sit per sie corruptio bonir Ugustinus, in illud Ioannis: Sine ipso Dau 1.
factum est nihil, fatis superque osten- Peccatum dit peccatum per se, seu proprie et se pruΠςlmi boni corruptiuum, seu priuationem. Ait enim, reccatum nihil est. Anselmus quoquc ς py0 d. doneresso hoc probat. Cum autem boni pecca iis v. xum sit formaliter corruptio , variant docto- eas. diabo. rcs Bonaventura asserente, qudd iit corruptio ς ἴςius in quo eit, nempe animae, seu voluntλ-t S. Thoma vero quod sit corruptio boni su-panaturalis,ut puta gratiae. Henrico quod sit
corruptio habituum acquisitorum. Verun tamen hae opiniones constare nequeunt. Nanae Prima sequeretur animam, cum sit ens finitum, per ablationem alicuius finiti boni abca tandem consumi,quod est absurdam. Cum cnim a solo Deo creetur, ab ipso quoque solo delirui potest ,& corrumpi valet, seu annihilari duntaxat. Ex secunda quoque assertione consequens foret secundum anum vitiosam non esse peccatum, quia cum primum peccatum mortale totius gratiae perditionis sit causa , secundum nihil gratiae corrum pit. Deinde gratia, perinde ac anima a solo Deo creatur, & aufertur. Ex ambabus quoque opinionibus infertur peccata omnia
369쪽
eiusdem esse speciei, propterea quod forent
eiusdem boni priuationes. Tertia etiam opinio non est veritati consona, quia cum acquia
sitis habitibus stat mortale in aliquo , ut patet. Est igitur cum Scoto dicendum,quod peccatum proprie est corruptio rectitudinis in actu secundo, non quidem rectitudinis quae sit in
actu,sed eius quae debet esse Unde nec corruptio proprie accipitur, ut distinguitur a gen ratione, sed laxato vocabulo pro priuatione. Voluntas enim libera debitrix est, ut eliciat omnes actus suos conformiter superiori regulae,hoc est iuxta Domini voluntatem, & eius praeceptum. Quocirca cum agit ὰeformiter ab illa regula, caret iustitia , quae deberet inesse actui, & non inest: Et haec carentia inquan eum voluntas deficiens est illius causa) est for maliter peccatum. Huic assertioni consentit Tom.s.lib. Diuus Augustinus,peccatum est voluntas sticuDς b M velle consequendi vel retinendi quod iustitia
vetat,& a quo liberum est ab stinere. Ambro-ebasia Liti sitis: Peccatum est coelestiu transgressio man Parad. datorum. Ex his infertur actum ipsum voluntatis positiuum non esse formaliter peccatum,
sed carentiam debiti ordinis in illo act u , dc
actum ipsum esse duntaxat materiale peccati. His accedit ratio huiusnodi. Omne peccatam secundum Anselmum est iniustitia formaliter, iniustitia autem priuatio iustitiae : Igitur pCccatum actuale est priuatio iustitiae actualis , id me .α. est,quae deberet esse in actu. Subscribit Hieremias dicens: Dereliquerunt me fontem aquae
370쪽
vitiae ecce formale peccati & foderunt sibi
cisternas dissipatas ecce materiale.) Proinde si P eeati ra- quaeras utru magis per se sit de ratione pecca tio in i oti,auersio a Deo, an couersio ad creaturarum. pq Rc podcturqubdauersio a Deo, siue volutas ' re sese formaliter cotrarie a Deo auertat, Vt puta nolendo Deum sibi forc propitium, contem nendo beatitudine,& tale nolle est odire Deli, aut formaliter negative ut cum tepore debito
omittit adimplere praeceptu illud: Diliges Dominum Deum tuli,&c. Sive virtualiter, quod
c5tingit,cum voluntas negligit id quod est ad
salute necessariti, nempe praecepta secundae tabulae,& alia quae no directe,& immediate Deu Occrnut. Hoc cnim modo voluntas formaliter qui de se a tali avertit praecepto virtualiter, aut a Deo, qui enim alicuius cotenit praeceptu,
ipsum quoque spernit praecipiente, unde illud Matthaei: Oui vos spernit,&c. Sicut qui coctu M ti im
sione inficiatur, negat quoq; principia, ex quibus infertur:& valetudinarius, qui amara respuit portionem unde curari post et, sospitatem etiam negligit. Obserua autem prima auersionem, nempe formale esse speciale peccatum, quia est odium Dei , aut omistio allius praecepti: Diliges Dominum, d c. nec inuoluitur in quolibet peceato. Secunda vero videlicet auersio virtualis est omni mortali peccato comunis, quia in omni tali peccato voluntas omittit quidpiam ad salutem necessarium. Ne cessarium, inquam, non iuxta Philosophorum doctrinam ed Dei voluntatem iubentem. Si Mitt.is.