장음표시 사용
421쪽
i . Deinde dicit corpus, & animam fuisse
unita verbo tantum accidentaliter per m dum extranei habitus,perinde ac vestis corpo
V ne mera haec propositio, Deus est homo, Drus satius est bomοὶ
Eritas huius, Deus est homo, D-.4 ex hac pedesiverbu est homo: --. Cuius sane veritas naturali lumine demonstrari nequit aut ex terminis cognosci, cum sit contingens,sed fide duntaxat cognoscitur vera: dicente Ioann Verbucato Cap. ifactum est, Scc. Et Apostolo, ubi venit pleni, Gaiat. tudo temporis, &c. aut ex aliquo credito eius veritas est ostendenda. Suppositum enim existens in aliqua natura recipit praedicationem 'illius naturae in concreto , ut habet Damascenus. Atqui ratione huius unionis verbum subsistit in natura humana assertore Augustino, Liιt 2 dc fide id tenemus, igitur per illam verbu for- trin.c. 13. maliter est homo: Qubd si inquiras qualis sit haec praedicatio,verbum est homo: Proculdubio clim Aristoteles,& caeteri Philosophi, qui humaniores nobis tradidere disciplinas hane ignorarim naturarumnionem, nec speciem, aut modum praescrii runt praedicationum,
ad quem hoc axioma redigi possit. Verbum
422쪽
est homo. Non enim est praedicatio per se; cum non sit necessaria inter eius extrema ha bitudo,nec per accidens, ctim humanitas as. sumptavere sit substantia : Sed poterit dici praedicatio cotingens,seu denominatiua,accipiendo accidens fusius, quam metaphy sici a cipiat, nempe pro omni eo quod aduenit ensitam copleto,& in se perfecto. Sic enim natura humana unita fuit verbo iam habenti esse co-q pletusn. Veritas autem huius, Deus factus D. s. sis homo , patet ex Ioanne, Verbum caro fa in homo. ctum est,&c. Vbi caro pro homine ponitur: Vnde & Augustinus, Talis fuit illa virio,quae Deum faceret hominem,& hominem Deum. Et in Symbolo Nicaeno , Homo factus est. Haec enim propositio non denotat Deum foctum simpliciter , sed factum secundum id quod per praedicatum homo exprimitur, nec adscri t Deo aliquam mutationem.Nam mutatio non est in actione aliqua, nisi terminus actionis, seu id quod per talem actionem acquiritu sit forma substantialis, vel accidentalis ipsius suppositi, quod in incarnatione verbi non contingit, quia natura humana non est forma ipsius verbi. Quod si omninb contem das cuilibet actioni correlponderepassionem, Ergo huic incarnationis activo respondet ali qua passio, & ita erit ibi mutatio eius in quo est talis passio. Verum est id sane,& talis pallio realis, & mutatio es natura humana: In verbo autem non est no mutatio rationis, seus mauis, verbum est duntaxat terminus illius
423쪽
LIBER TERTIVs i σpassi onis,& mutationis, quae est in natura limmana. Praeterea veritas huius propositionis sic declaratur, quia homo peractionem alicuius agensisseu patientis est Deus,& antea no erat Deus: Ergo homo factus est Deus,& per conuersionem simplicem, Deus factus est homo,& neutra est prior altera.
Hrissum fuisse praedestinatum,ut foret ebrisu filius Dei, liquet ex Apostolo, siuxta ρ in
communem versionem) dicente: Quid T praedestinatus est , &c. Id autem sic commonstratur. Praedestinatio enim est praeordia natio alicuius ad gloriam principaliter, &ad media deinceps, per quae illam consequatur: Humana autem Christi natura praeordinatamit ad gloriam sicut & caeterorum electorum 1 & ad unionem hanc hypostaticam in verbo, quae fuit medium ad gloriam, quia si
non fuissct verbo unita, non fuisset tanta donata gloria. Non fuit tamen talis unio meritum condigni ipsius praedestinationis, sed
congrui duntaxat, sicut & merita omnium electorum. Cum enim Deus praeordinat alique ad munus aliquod excelles in ecclesia militate sicut ordinauit virginem, ut foret mater
verbi diuini,& c. predestinat & illii ad maiorό
424쪽
gloriam, quam alios nonnullos: & id quidem
cogruum est, licet ea vocatio, aut munus illud praedestinationem non mereatur. Quemas inodum igitur decretum fuit ab aeterno Deo hanc naturam humanam uniri verbo,ita praedestinatum est verbum esse hominem,& hunc hominem esse verbum. Sed dubium est an ista praedestinatio necessarib praeexistat hum Cbrili' in- nae naturae lapsum,sive ut alij dicunt an Deus incarnatus fuisser, tametsi homo non peccasinisapis. sset. Dubio procul huius quaestionis veritatem . selus ille scire potest qui natus, & oblatus est, quia voluit: unde variant doctores. Nihilominus pars assirmativa apparet verisimilior: Vnde Bernardus super illud lonae. Propter me orta est tempestas,exponens illud de filio Dei, ait, Lucifer praevidit rationem creaturam msumendam in unitatem personae filii Dei, ubdit,&inuidit,unde inuidia fuit causa casus diaboli, & mouens ipsum .ad tentandum hominem , cuius Delicitati inuidebat, ut per peccatum denudaretur natura humana uniri verbo. Ex quo patet Luciferum, intellexisse unionem
naturae humanae ad verbum nondum existente lapsu humanae naturae, & putauit peccatum primorum parentum incarnationem impediri. Huic subscribit Augustinus dicens. Propte rea Deus factus est homo, ut totum hominem in se beatificaret, ut siue homo ingrederetur intus per intellectum, siue egrederetur extra per senium, in creatore suo pascua inueniret: pascua intus in cognitione diuinitatis, pascua foru
425쪽
LIBER TERTIV s. i foris in carne Saluatoris, Haec autem ratio stat circunscripto ctiam hominis lapsu. Huc accedit 'octoris nostri ratio: Cum enim praedestinatio omnium electorum praecedat natura altem ex parte obiecti,cum ex parte Dei non sit prius,aut posterius . praescientiam damnationis reprobo rum ex distinet. i. primi: multo magis praedestinatio animae Christi praecedit eand cm: quandoquidem omnis voluntas ordinate volens, sicut prius vult finem, quam vclit media ad fine,
ita priti vult id quod est fini propinquius,quὶm
remotius,Igitur & Deus ipse sicut vult prius alicui gloriam,quam gratiam, ita inter pr destina
As quibus statuit gloriam conferre) prius vult gloriam illi, quem vult esse fini prorimum i Et
eum anima Christi fini sit proximior, conseques est ut eidem velit gloriam quam alteri animς: Et chin prius velit omnibus electis gratiam,& gloriam, quam praeuideat reproborum peccata,&damnatione, igitur de primo ad ultimum prios vult animae Christi gloriam , quam praeuideat
Adam casurum: Ergo licetAdam non peccasset,
nihilominus anima Christi suam gloriam fuisset
consecuta de ita verbum incarnatum,quiaChri
stus,secundum hominem,priris fuit praedestinatus ad gloriam, quam hominis lapsus praeuideretur: Quae ut facilius noueris obserua ordinem Di imo iuxta Scori mentem)in diuina praeuisione. Primo enim Deus intellexit se sub ratione summisoni: Secundo omnes creaturas: Tertio praedestinauit aliquos adgratiam, do gloriam, & circa illi iunc nullum habuit alium. Quo rid praees
426쪽
dit illos, & istos casuros in Adam. Quinto ptae' ordinauit,& praevidit remedium, quo redimerentur per passionem Filij sui: Et sic Christus,ut
homo, sicut & omnes electi, prius praedestinatus est,quam pr uisus fuerit hominum lapsus,dc prius quam passio eius prauideretur: ut medici - .na contra hunc lapsum, sicut & medicus prius cupit hominis sanitatem,quam ordinet medici na ad hui' curationem. Proferes fortasse aduersus hac 2 Tertione sacrae scripturae locos,qui plane incarnationis Christi rationem assignant,hominis lapsum, seu primi hominis peccatum,iu X- Maii, i s. illud Matthaei : Venit Filius hominis saluum Intrahat. facere quod perierat: In quem locum Augusti. de verb-A' nus: Si homo non peccasset Filius hominis non
venisset. Adde & illud Apostoli: Christus Iesus
venit in hunc mundum peccatores saluos racere,ubi Augustinus:Tolle vulnera, tolle nahrbos,& nulla est causa medicinae. Nullam aliam ob
causam venit, nisi peccatores salvos facere. Si militer & Ioannes ita in eum sensum dicit: Sic Deus dilexit mundum, &c. Et Paulus: Ubi venit plenitudo temporis,&c. Respondetur quod intelliguntur de aduentu in carnem passibilem: Sic enim non venisset nisi ad redimendum hominem lapsum,aut loquuntur de facto,aut praesupposito hominis laptu. vel tertia dicitur quod magna, & praecipua causa aduentus filij Dei in carnem,suit redemptio hominis, sed non sola. sed multae aliae fuerunt causae, quas scriptura nonegat. Non est erisimile tantum bonum qua' lis est incarnatio Christi esse datum tant' in oc-
427쪽
2IvER TERTIvs. 178casionaliter, videlicet propter minus bonum,ut puta ad reparandum humanum genus. Nec est vero consonum Adam fuissentius Christo orae destinatum, aut Christum propter Adae pecca-
tum fuisse praedestinatum, quod tame inde subsequitur Sed an fuerit prius praeuisum illam naturam uniri verbo, vel donari summa gloria. Dico quod istud postremum fuit prius praevisum. Nam ea quae lunt priora in executione, sunt in intentione posteriora, modb prius natura viait 1 fuit verbo quam glori ficata. i.ptius quini habe rei gratiam;& gloriam.
DISTIN. 8. QVAE. VNICA. Vtrum in Christo sunt do siliationcs3
inuis procucetas in natura intellectuali: Quae ta- ad υeram
' ne definitio naturae singulari c5petit,perin de ac si i mri. supposito. Quocirca licet in Christo unicum sit suppositum,nihilominus chira inso duae sint na-ihil obstat quo minus sint & duae fili tio. ec illa filiatio , quam habet ad matremem suo fundamento, hoc est, ipsi huma- hristi, quia potuisset hac natura esse siste
428쪽
D Is T I N. 9. Q t a s T. N I et Ahac relatione. Poterat enim immediate a Deo solo creari, aut ex alterius matris substantia progenerari.
. QV. VNICA. An Christo latria debeastir solum secundum
Ria hac in parte mihi videntur expendenda : Primum quidlatria, Alterum qualiter,& quando Deo debeatur: Postremd in Christo solum secundum diuina naturam debeatur. Et quidem latria est reuerentia summa soli Deo,ratione summi boni, seu supremi dominii actu interiori exhibita, quod quid e Deo exhibetur,cum quis in corde Dei bonitate, . veluti summa effert,& propriam bonitatem pre
iis iam . ita bonit tς paruam ducit: Quinimb si quid in se boni conspexerit hoc acceptum fert ipsi Deo,& ab illo certo sibi persuadet omnia habere iuxta illud Apostoli , Quid habes,&c. Haec est la
triae ratio, perinde ac reuereri quempiam actu interiori reueretia quae est communis ad latriam hyperduliam, & duliam, est bona propria patua reputare respectu bonorum illius,quem reueremur,cuius bona reputamus magna. Huic autem interiori actui correspondent aliqui exteriores
actus,qui sunt signa & argumenta illius interio- ris ,& hoc pro quacula que lege seu quouis hominum statu, ut sunt sacrificia ,genuflexiones, vel aliqui ritus alij.quibus fideles protestantur sumu
429쪽
mam hanc reuerentiana Deo esse exhibendam, δέ summam in eo esse dominationem,&ipsos omnem illi obedientiam, ac subiectionem debere. Ex istis autem actibus de interiorib',& exterioribus frequentatis aggeneratur actus facilitans ad consimiles actus, de cum tales actus sint rationi rectae conformes is habitus virtus erit, non theologa cum non habeat pro obiecto propinquo Sc immediato bonum increatum,sed honorem tali bono, id est, Deo exbibendum) sed est moralis virtus,dc continetur sub iustitia,qua superiori, quod suum est,reddatur. Ex quibus ma- nisestum euadit latriam aequivocὸ accipi. Prim d tama& praecipue pro cultu,qui Deo actu interiori ra- eltibno. 'tione summi domitiij vel summi boni exhibetur. Secundo pro reuerentia exteriori actu Deo ex habita. Tettib pro habitu ad hos actus inclinan Latria quar te. Deinde quantum ad secundum,nempe qua- liter , σliter, de quando latria Deo debeatur dubio pro . quani' ex cul, cum sit praeceptum assirmativum, obligat z quidem semper, sed non pro semper, reduci - rur ad primum decalogi precept si,videlicct: N5 habebis Deos alienos coram me: Quod sanctio est tant diu negati m sicut nec caetera Praece - pta negatiua prohibens videlicet latriam seu a -- dorationem hanc alteri fieri quam Deo: Sed oc assismatiuum praecipiens honorem supremum ipsi Deo , vere exhibendum, veluti summo do Deuter. 6. mino,quod Moses expressit,explicans illud pri- mum praeceptum,quod dc Saluator citat: Domi- Matth. num Deum tuum adorabis, de illi soli serui . Rationabile sese est intellectualem creaturam .
430쪽
cum Patre, & Spiritu sancto una adoratione citin contaminabili carne eius non in adorabilem eius carnem dicentes,adoratur enim in una verbi hypostas, id est,supposito. Hic tamen accipienda eii praepositio cum associatiue, non autem copulatiue, ut sit sensus: Adoramus verbum cum carne, id est, verbum habens unitam sibi
carnem: unam autem adoramus carnem, Ut caro
est consideratam, & non ut unita est diuinitati, deinceps ponit exemplum Damasceni dicentis: Timeo lignum tanget re, propter ligno immix tum ignem, sic timeo Christi hum anitatem,pro Perea quod diuinitati sit unita. Sic ergo non de-
3 et excludi a termino adorationis caro,licet ipsa non sit ratio adorandi. Exemptu sume a Rege, dc purpura, tui est absque purpura propter se sit venera diis, nihilomin' indutum purpura eua honoramus,& P egem de eius purpuram sunu Non autem dicimus purpuram esse huius bono ris causam, si aec Christi humanitas est causa la triae,quae Christo exhibetur. Item si deferam alicui ob eius virtutes, ac eminetem sapientiam ac doctrinam quq sunt in amina non ipsi parti,anim ς videlicet, duntaxat defero, sed toti homini non secludendo corpus. Et cum homini caput aperio, non eius caput, in quo viget om aes sensus tantum honoro, sed de omnes alias partes. Si aute intelligitur particula illa, solum, excludere naturam humanam a ratione adorationis latria, tunc is intellectus est verus, quia sola diuina na- 'rura est ratio,& causa quare latria Christo exhi- ,