장음표시 사용
441쪽
puta ad reparandum humanum genus. Nec est vero consonum Adam fuisse prius Christodestinatum, aut Christum propter Adae peccatum fuisse praedestinatum, quod tame inde sibi equitur. Sed an fuerit prius praeuisum illam naturam uniri verbo, vel donari summa gloria. Di
eo qubd istud postremum fuit prius praevisum.
Nam ea quae sunt priora in executione, sunt in intentione posteriora, modb prius naturaunitii fuit verbo,quam glori ficata. i. ptius quini haberet gratiam & gloriam.
DISTIN.-8. QVAE. VNICA. Virom in Cbristaseunt duasiliationis Nam esse filiationem Christi ad ps GPatre, te quaPsalmista: Ego houlie genuite, Alteraque ad ma - 2 ire, de quaApoliolus: Qui faci has , est ex semine David secundum flictionu.
carnem, natu ex muliere, satis
ex sacris coniici potest,easdεmque esse reales,& distinctas ex ratione filiationis copertum cst. Est aute filiatio habitudo producti naturaliter simimilis producetis in naretra intellectuali: Qui fa- ad ι ram' ne definitio naturae singulari c5petit,perinde ac syia iς - .supposito. Quocirca licet in Christo unicum sit suppositum,nihilominus chininso duae sintna turae,nihil obstat quo minus sint & duae filiatio - nos. Nec illa filiatio , quam habet ad matrem est eadem suo fundamento, hoc est, ipsi humanitati Christi, quia potuisset haec natura esse sine
442쪽
Latria quid sit. DISTIN. '. Q a s T. N I C A. hac relatione. Poterat enim immediate a Deo solo creari, aut ex alterius matris substantia progenerari.
DISTINC T. b. QV. VNICA. An Christo Luia detiatur solum secundum
Ria hac in parte mihi videntur expendenda : Primum quidlatria, Alterum qualiter,& quando Deo debeatur: Postremo an Christo solum secundum diuina naturam debeatur. Et quidem latria est reuerentia summa soli Deo,ratione summi boni, seu supremi dominii actu interiori exhibita, quod quid e Deo exhibetur,cum quis in corde Dei bonitate, veluti summa effert,& propriam bonitatem pranei bonitate palliam ducit : Quinimb si quid in se boni conspexerit hoc acceptum fert ipsi Deo,& ab illo certo sibi persuadet omnia habere iuxta illud Apostoli , Quid habes,&c. Haec est la triae ratio, perinde ac reuereri quempiam actu interiori reueretia quae est communis ad latriam hyperduliam, & duliam, est bona propria pati
reputare respectu bonorum illius,quem reueremur,cuius bona reputamus magna. Huic autem interiori actui correspondent aliqui exteriores
actus,qui sunt signa & argumenta illius interioris ,& hoc pro quacula que lege seu quouis hominum statu,ut sunt sacrificia,genuflexiones, vel aliqui ritus alij.quibus fideles protestantur sum-
443쪽
mam hanc reuerentiamDeo esse exhibendam,&summam in eo esse dominationem,&ipsos omnem illi obedientiam, ac subiectionem debere. Ex istis autem actibus & interiorib',& exterioribus nequentatis aggeneratur actus facilitans ad consimiles actus, & cum tales actus sintra tioni rectae conformes is habitus virtus erit, non theologa cum non habeat pro obiecto propinquo & immediato bonum increatum sed hono- rem tali bono, id est,neo exbibendum) sed est moralis virtus, dc continetur sub iustitia,qua superiori, quod suum est,reddatur. Ex quibus manifestum euadit latriam aequivoce accipi. Prina dct praecipue pro cultu,qui Deo actu interiori ra- ιεptione . 'tione summi domini j vel summi boni exhibetur.' Secundo pro reuerentia exteriori actu Deo ex- habita. Tettib pro habitu ad hos actus inclinan Latria qua te. Deinde quantum ad secundum,nempe qua- liter , σliter, & quando latria Deo debeatur dubio pro . ex cul, cum sit praeceptum assirinatiuum, obligat 'din' quidem semper, sed non pro semper, dc reduci tur ad primum decalogi precept si,videlicet: N5 habebis Deos alienos coram me: Quod sane hoest tantum negaturum sicut nec caetera Praecepta negatiua prohibens videlicet latitam seu a -- dorationem hanc alteri fieri quam Deo: Sed & asgrinatiuum praecipiens honorem supremum ipsi Deo, vere exhibendum, veluti summo do - Deuter. 6. mino,quod Moles expressit,cxplicans illud pri- mum praeceptum,quod & Saluator citat momi- Matth. - num Deum tuum adorabis, de illi soli servies. Rationabile se te est intellectualem creaturam .
444쪽
, i. ' δ' ili' et e AE. V N rs A. ybligari ad aliquando recognoscendum, & r uerendum summum dominum. Porrb nuli test perpetuo rationabiliter ab huius princepti executione impediri, sicut contingere potest ut aliquis nunqua teneatur ad executionem illius. Honora patrem & matrem,quando parentes illius mortua essent,priusqu in ipse seret adultus,& constaret illi quod essent beati. Sed tenetur quoque adultus quandoque hunc Deo cultum exhibere : Sed quando ad id tenetiata Habenda est hac in re ratio diuersi status generis humani. Tempore Mosaicae legis determinabatur tem pus in quo debebat hoc praeceptum impleri,per tertium praecepiti videlicet Sabbata sanctifices, quod etiam fuit prςcep tum tempore legis naturae, ut puta qu id aliquo determinato tempore
nomo ab oneribus 1 mli , , 'i Uia aliquo ceternarnato tempore
homo ab operibus seruilibus quiesceret,&vacaret diurnas: Et sic praecepti adimpletio no consistebat in otio allo, & intermissione operum ser- uilium duntaxat, sed maximὰ in sanctificatione fabbati, quae sebat exhibe do Deo cultum latriae
interiorem.& exteriorem. De quo vide Cano. Colomentauper hoc tertio praecepto, & mora. Hieron. ab Angest. 8. cap. textu de circunstantiis
temporis Tempore autem legis Euangelicae hic cultus ea hibendus cst Deo die Dominico Mnquem transatum fuit sabbatum Et hoc in obla tione sacrificii Eucharistiae, quod quidem sacrificium sacerdos ipse pro se, & populo offerre debet, ctiam populus spiritualiter offert, qui neturilli adesse oblationi, & tenentur omnes
deles die Domi ico in te in idire lissam.
445쪽
UM si legitime quispiam impeditus no possit De eous - assistere sacro , seu uricrestu tali oblationi, de cro missam audire , te'etur nihilominus codic dita . quivalens Deo praestare, ut puta domi, vel oti 'li bi se a i Deum conuertere, cliciendo actus harum virtutum fidei , spei dc charitatis, recognoscendo propriam miseriam , Dei excellentiam,
id est , beneficia ab eo suscepta, dc eidem gratias agere corde, ac recitando Psalmos, dcc. aut nitem orationem Dominicam, salutationem Angelicarn,& c. Vide Cano. Coloniens. Debet enim eo die saltem aliquem actum h bere . in . Dcum relaturia,& ad eius reuerentiam. Postremo clim quaeritur an latria Christo debeatur solum secundum naturam diuinam. Si dictio ex . e clusiua, solum, cathegorice,& simplicirer acci. L tr - ,
piatur, latria Christo solum debetur secundum
, naturam diuinam, hoc est, natuta diuina Chri-i su sola sussiciens est ratio, quia illi tum mus Eo- uos sit exhibendus, siue Chri tui consideratus solum secundum diuinam na turam debct latria coli. Si autem particula, solurn, synca-xhegorematice , id ca , consignificati ueca
piatur, tunc denotat exclutionem natur. x ha
manae ab hac adoratione : Et hoc bifariam in elligi potest. Primo quo a exsudV naturam. humanam a termino huius ad rationas, ut significet Christum habentem naturam Lumanam s 1 Christum, si costdfr c ut neus, de homo non, posse adorati latria, dcis sensus est falsus : Ait enim I, amascenus: Unus cst igitur christusneus V - - perfectus, & homo perfectusiquem adoramus
446쪽
D ISTINC T. '. RV UNICA. cum Patre, & Spiritu sancto una adoratione csi incontaminabili carne eius non in adorabilem eius carnem dicentes,adoratur enim in una verbi hypostas,id eli,supposito. Hic tamen accipienda eii praepositio cum as ciatiue, non autem copulatiue, ut sit sensius: Adoramus verbum cum carne, id est, verbum habens unitam sibi
carnem: unam autem adoramus carnem, ut caro
est consideratam, & non ut unita est diuinitati, deinceps ponit exemplum Damasceni dicentis: Timeo lignum tangcre, propter ligno immix tum ignem, sic timeo Christi humanitatem,pro' pterea quod diuinitati situnita. Sic ergo non debet excludi a termino adorationis caro,licet ip sa non sit ratio adorandi. Exempla sume a Rege,& purpura, qui est absque purpura propter se si venera' lus, nihilomin' indutum purpura eua: honoramus, Jc P egem & eius purpuram sinitINon autem dicimus purpuram esse huius bono ris causam, si necChristi humanitas est causata' itriae,quae Christo exhibetur. Item si deferam alicui ob eius virtutes, ac eminetem sapientiam ac
doctrinam quq sunt in amina non ipsi parti,animc vi telicet,duntaxat desero, sed toti homini non secludendo corpus. Et cum homini caput aperio, non eius caput, in quo viget omnes sensus tantum honoro,sed & omnes alias partes. si aute intelligitur particula illa,sbium, excludere naturam humanam a ratione adorationis latria,' tunc is intes lectus est verus, quia sola diuina na- rura est ratio,& causa quare latria Christo exhi- i
quia ipsa est ca susummi dominij quod
447쪽
est in Christo,& non humanitas,perinde ac nec corpus est causa honorandi studiosia, sed anima, ct virtutes quae stat in ea. Qubd si obiicias,beneficiti redeptionis non est minus beneficio crca tionis Empti enim estis,&c Gregorius, nihil ICor. c. nasci prosuit,nisi redimi profuisset. Item perbe neficium redemptionis consertur nobis donum gratia:& gloriae, per creatione bonum naturae duntaxat. Sed latria Deo debetur ratione crea- Milonis,patet quia per illam habet supremit dominium.Nam ut ait Augustinus,non fuit dominus . nisi ex tepore, sicut creatura fuit serva, crgo aeque competit ipsi Christo ratione redemptionis Alatria, sicut copetitipsi Deo ratione creationis. phaeratio. Resp5detur,duplex potest assignati ratio latriae, prima intrinseca bonita; sola ipsius Dei, & cum haec si nica,quotquot beneficia Deus creaturae conferat non sunt propterea plures rationes adorandi Deum, & hoc modo argumentu nihil probat ,quia natura illa in qua Chri bis exercuit opera redemptionis non habet inimi am bonitatem, quamuis per illam maximum nobis fuerit collatum beneficium, quare nec latria illi debetur. Altera latriae ratio assignari potest non solum bonitas ipsius Dei intrinsecased ipsa vi c5 municans se ipsi adoranti conferens illi maximubonum liberaliter propter se,non propter retributione quam speret a creatura, quia bonorum . nostrorum non indiget, Domini est terra &c Et hoc pacto verum est quod latria debetur notarum ob creationem, sed etiam ob redemptione,
scilicet ei qui principaliter nos redemit citat liue
448쪽
Christus autem etsi fuerit redemptor non tam per naturam humanam effecit principaliter redemptionem , sed tota trinita, cui quidem idcirco latria debetur Christus vero ut homo ratum meritorie nos redemit. Quare propterea non illi latria debetur, cu non principaliter,sed secim lario ab eo hoc habeam' bonu . Sed quae res,quae igitur adoratio debetur Christo, quate- - qua tenus est homo ξVidetur enim qu bd debeat ut ii ii maior hyperduba.Na etsi nos non redemisse nec fuisset ξcclesilae caput, ut homo influens in omnes fideles. De cuius plenitudine 5 c. Nihilominus deb uissem' illi hyperdulia propter per
sectiones suae humanitatis, quae fuit plena gratia, plenum gratiae, & veritatis, in quo sunt omnes thesauri &c. Ite in quo habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. Ergo postquai tos re demit debemus illi maiorem honorem, & non est ali' maior nisi latria: Igitur latria il li debebi tur. Respondetur duas possedari causas hyper duliae, sicut & latriae. Prima intrinseca bonitas, humanitas christi sola&sic non debetu christo homini alia vel maior adoratio,ex eo qubd fuerit redemptor,quam si nos non redemisset. A lte racausa hyperduliae assignari potest no bonitas& perfectio christi hominis 3bsolute, sed ut per ipsam veluti per causam secunda, seu meritoriὰ communicatur homini maximii bonum: Et hoc modo ipsi christo homini adoratio debetur p-pterea qubd nos redemerit sed no maior ea quae
debetur illi ob suas persectiones absolutξ, sia de duplici raxione ei debetur, nepc quia plς '
449쪽
ous gratia primo,& deinde quia redemptor: Sicut es latria iuxta secundam opinionem duplici causa Deo debetur,& quia creator, & quia Redemptor. Quamuis enim ad maius surrimc nullus obligari possit, nihilo secius ad idem multipliciter oblegari valet,ut costat de religioso, quidum initiatur sacris obligat se propterea ad castitatem seruandam,licet antea obligat us csset. . consimiliter cum plura ieiunia eadem concurrunt die, ut ieiuniu quadragesim ale, de quatuor temporum,ac vigilia alicuius sancti, nullus pro
pterea obligatur nisi ad i eiunium illius dici, sed ad id triplici obligatione astringitur .i
Ransatum est adoptionis vocabulum a Iuristis, ut adoptiuus filius is dicatur, qui no est natura - liter ab adoptate genitus, nec ea naturali generatione habet ius. vi succedat in haereditate, sed ex mera gratia pigordinatur,ut succedat in haereditate. Ex trib'rita colli tur,quae in adoptione cocurrunt, videli cet extraricitas generis, gratuita adoptatis volutas,& bonum seu haereditas ad qua ex adoptio .. ne habet ius succedcdi. tonitit autem haecchristo nullatenus secundu diuina naAra copetere: primis. im sit ipse hoc modo naturalis Dei patris filius haeres haereditatis aeternae, secundum etia hu-
450쪽
DIST IN CT. Io QV A. v Nie A. mana naturam non ei coueniunt usquequa lita
propterea quod nunquam fuerit ab haereditate extraneus,qui semper fuit in nocens, & in gratia: Et quamuis istud virgini, & bonis Angelis concessum fuerit,non tamen perinde ac ipsi Christo,cuius sacratissima humanitas, tametsi ex sese iure huius haereditatis cariterit,ia me a principio suae coceptionis habuit,ex vi unionis sui ad verbum dispositionem concomitantem generationem sui, quae de congruo disponebat eam sic ut non posset Deus potentia ordinata non dare ei summam gratiam: Et haec gratia cilina esset coit, summata, reddebat ipsum haerede vitae aeternae.
Quocirca non est dicendus fili adoptiu'. Qubdsi dixeris Christum fuisse praedestinatum iuxta communem versionem ) M proinde esse filium adoptiuum. Respondetur latam esse differentia inter praedestinationem & adoptionem, siquidem praedestinatio est aeterna D ei electio: Adoptio autem cit nouae gratiae collatio.Tunc enim quispiam a Deo adoptatus, cum ei gratia reipsa confertur & non antea. Quocirca non sequitur Deus quempia prς destinat, ergo ipsum adoptat:
Sed adiiciendum est qui, d tali praedestinato, ut
quandoque extraneo gratia conferatur. DI ST IN CT. ii. r. i. & 3. Vtrum Christus sit creatura, inceptrites eὶ secundae causae a primo essciente Deo. secundo