장음표시 사용
461쪽
OBER TERTIUS. 188 neutra cognitioni in verbo repugnet. Et qui- Christianidem abstractiva notitia nouit anima Christi malo genι in genere proprio omnes creaturas: Ipsi enim r ρ ρ ρ b initanti tuae conceptionis ruerunt a Deo
impressae species intelligibiles, nedum quid litatum, ted & singularium. Notitia autem inruitiua quae est de obiecto existenti,quatenus praesens est) non nouit omnia in genere pro prio, licet in verbo quidem intuitiue omnia videret,quia multa obiecti,ut praeterita.& futura nec fuerunt,nec esse potuerunt illius praesentia intellectu sec dum eorum propriam, .& actualem existentiam. Quocirca rerum agnitione hoc modo proficere potuit, ut habet Lucas, Puer Iesus cre ebat aetate, &sapientia coram Deo, & hominibus: Qus d dubio procul de intuitiua seu experimentali rerum in genere proprio cognitione quae cognitorum praesentiam, & existentiam requi' se urit intelligitur. Hoc etiam pacto asserit Apo-' stolus, quod didicit ex his quae pastiis est obedientiam, profecit itaque, ea quae via Q modo
cognoscebat, per alium modum cognoscendo. Quatum etiam ad notiti im abstracti uarii, quod aliquorum duntaxat obiectorum fumrint illi infusae species , sicut ipsi Deo visitra ,
ruit, non autem omnium: Quamobrem de in horum, quorum non habebat species prorificere potuit. Si autem exquiras an Chri .sti anima omnia perfectissime in genere pro- Pro 4. νη. Irio viderit: hoc sane de cognitione actua ς - φ
i , seu habitu li intelligi potest. Habituali
462쪽
quidem notitia culta perfectissimὸ cognouit. Nam sicut summa gratia creaturae possibilis, huic animae est collata,ita &ipvfectissime species intelligibiles,quibus perfectissimὰ cognitione abstractiva res cognoscit. Adde quod Missae species immissae erat a Deo,quae tanto perfectius res ipsas repraesentabant,quantb immediate , & omnino ab ipso Deo productae erat. Quado enim Deus quidpiam immediatὶ agit, persectius, id est, quam si ageretur mediante causa secunda. Actuali autem notitia,& intui-tiua,caeteris paribus, nequit perfectissime cuncta cognoscere, cum intellectus Angelicus sit perfectior,& ex consequenti perfectiorem effectum, & notitiam intuitiuam producere valeat : Reipsa tamen, & de facto hoc quoquo modo perfectius quam Angeli cognouit intuitiue cuncta in verbo, sicut de perfectius vi
Vtrum in anima Christi secundum portionem severiorem fuerit verus datir
riss Ic primo obseruandum est quod do-' pitiis lor si proprie accipiatur est offensio
animae ex carne, & secundum partem sensitivam: Tristitia verb inest animae secundum se,& primo secundum partem intellecti-δε uam, ut colligitur ex Augustino. Hae autem v . D eici passiones, & eis oppositae quae sunt delect xio,&gaudium sunt in potenti appetipua, &D Hor,
463쪽
non incognitiva, ut paret ex Damasceno as. serente animalem pallionem csse motum ap
petitiuae virtutis sensibilis seu perceptibilis in
imaginatione,seu sensatione boni,& mali. Borium enim , & malum, quod est conueniens, vel disconueniens animali est causa huius pasiasionis.Insuper virtutes morales primum in appetitu , potissimum propter delectationes &tristitias vitandas, igitur huiusmodi passiones sunt in eadem parte. Et quemadmodum dolor est in appetitu sensitiuo,sic tristitia in appetitu intellectuali , qui est voluntas ipsa, differenter tamen producuntur hae passiones ab obiectis. Nam secundum Damascenum loco citato appetitus sensitiuus ducitur ab obiecto,& non ducit, non autem voluntas, quae est libera,sed ducit sensum. Nam licet quidpiasiuapte natura sit ei conueniens sui ultimus finis fit tamen ultimate conueniens eidem per actu ipsius voluntatis acceptantis, & complacentis
sibi in illo. Et ex hoc subsequitur gaudium in ipsa voluntate, vel tristitia,quδndo resipuit δli pas bis , 'uod obiectum, seu quidpiam quod nihilo
minus illi accidit. Non est a9tem haec passio a suisitare. effectiva ab ipsa voluntate,quia tunc esset immediate ab ipsa voluntate, sed ab ipso obiecto: Nec ex hoc sequitur ipsum obiectum ne- icessarib passionem imprimere ipsi voluntati: Nam hoc repugnat eius libertati: Sed est quidem inter ipsum,&obices uin aliqua necessitas consequentiae, quia si voluntas nolit aliquod obiectum , & illud eueniat necessario gen*ra-
464쪽
bitur in ipsa tristitia. Immediate tamen subest voluntati non respuere illud obiectum,& mediante hoc non triliari ob istud obiectu, licet
eueniat, quia non erit tunc scdiri non respua
tut) tristitiae materia. Exemplum desiime ab homine nobili, &libero volente tenere villam seruitute oneratam , in cuius potestate non est immediate non seruire, sed in eius potestate immediate est non tenere terram illam, & mediante hoc non teneri ad seruitutem. Praeter autem hunc frustrandi modum
qui & potior est & manifestior, quando vi-πυxi;. Melicet obiectiun disconueniens voluntati per
qui modi, actum eius respuentis eam contristat, sunt alii tres modi, quibus cuipiam tristitia accidere potest. Primus,quando obiectum suapte nat ra disconueniens est, licet volt uitas insum libere non respuat. Secudus quando obiectum naturaliter est: disconueniens appetitui sensiti-uo. Tertius quando subiectum respuitur a voluntate conditionaliter: clim videlicet quis quantu est ex se quidpiam respuit, quod tamen in aliquo casu vult. Exuplum de mercatore patiente naufragium, & proiiciente merces ita mare, quas non proiiceret si nauseagium effugere posset: Et sic quadrifariam tristitia alicui accidere potest. Quemadmodum autem in anima Christi fuerit verus dolor, & secundum ruam potentia, ac de quo cibiecto, obserua
uin eth qubd in parte senStiua Christi verus
u Chri . extitit dolor. Nam obiectum approximatum tactui & appetitui sensitivo erat disconuenies
465쪽
illi sensui, & ille sensus erat perfectae perce. Libptiocis. Quia secundum proportionem bonς μ' -- dispositionis corporis , est dispositio ipsius ractus, & illud corpus fuit optime complexionatum, sicut anima illius corporis crat perfectissima: E t nedum quantum ad appetitum sensitiuum , sed etiam quantum ad intellectivum Christus passus est, & doluit: Quia
licet dolor excellens in parte sensitiva natus sit impedire usum rationis, quemadmodum & ta pr. 3 . vehemens delectatio secundum Augustinum, in Christo nec ratio , nec voluntas fuerunt absorpta a dolore appetitus sensitivi Ideo intcl- lectus ostendet at illum dolorem voluntati,&illa condoluit, eo quod naturaliter inclinarei tur ad oppositum seu commodum, & salutem ipsius personae. Deinde quia voluntas neces.sario colligatur appetitui sensitivo, propter quam colligentiam dolet dolente appetitu sensitivo. Ouantum autem attinet ad itistitiam
quae fuit in Christo supposita diuisione ill qua
primum portio in superiorem, & inferiorem Tristi adiuiditur,&portio superior deinde bifariam
ccipitur,ut puta stricte cum respicit sola aeter '''na, & generaliter, ut respicit etiam temporklia, referendo tamen ea ad aeterna, ut dictumestini. resolui. r. Dicendu est superiorem portione stridie accepta no potuille tristari debi-te,quia hoc fieri nequit, cum ipsis hab at Deu pro obiecto,nisi dicendo Deum secundum se, vel in suis effectibus. Accipiendo verb portio- nem superiorem fusiqs,tristatur primu de pec-
466쪽
η UNICAeato infidelitatis discipulorum, deinde ob incredulitatem,& crudelitatem ludaeorum per. sequentium ipsium,&c. Tristabatur etiam de priri λ iu passione haec portio superior, primum ut moriria natura naturaliter eam respiciens, taquam siuἡ personae disconueniente, deinde ut libera codicionaliter eam respuens, si videlicet aliter satisfieri posset beneplacito diuino in omnibus propter quae debebat pati: & hoc ultimum D;.i d. altruitur ex Augustino dicente quamuis iustus enmt.cr. ut parat aequo animo ferre quidquid aduersitatis acciderit mauult tame ut non accidar, &si potest facit,atque paratus in utrunque est, ut quantum in ipso est alterum optet,alterum vitet, Et si quod vitat incurrerit ideo voles ferat,
quia fieri no potuit quod volebat supple qua- Id. x ris. xum in ipso erat. His stubsicribit Philosophus..ii. mors & vulnera tristia forti & volenti erunti sustinet haec omnia, quoniam bona est ea ferre, vel quonia turpe non ea siistinere,&quanto utique magis habeat virtutem omnem, &felicior, sit magis in morte tristior erit, quod
non elset, nisi quia quatum in ipso est vult op positum. Ipsa autem superior portio, ut libera& habes actum ab lutum circa ipsam passionem, minime tristabatur, quin imo simplicitet&absolute ea volebat: unde dicebat ipse Satiuator, Veruntamen non mea voluntas,sed tua
fiat,&apud Ioanne, propterea me elegit pater,r,a,. ib. ς' se δε ς' i ζ ,&c & apud propheta, oblatatus est,qaia ipse voluit. De portione quoque inferioti consimiliter dicendum, iuxta sanio -
467쪽
LIBER TERTIVS. I 'irem opinionem, qu i eisdem modis tristabatur ob passionem, quibus & portio superior,
primum ut natura, G ut coniuncta appetitui
sensitivo patienti: Deinde ut libera, respuens pactionem ipsam coditionaliter, absolute verbeam acceptabat,sicut & portio superior. Vnde Augustinus cxponit illud Psalmi 1. Repleta est malit anima mea, de tristitiis siue poenis, quae erant in anima Christi, secudum utramque portionem,his modis, quibus explicatum ruit. Si aduersus praedusta obiicias gaudium,&tristitiam esse contraria, & proi terea non poGse esse in eodem,potissimum cum Christi ga dium ex fruitione esset summum: Respondetur gaudium & tristitiam non esse opposita, nisi fuerint eiusdem obiecti, perinde ac nec scientia,&ignorantia. Potest enim quispiam scire Dialecticen, & ignorare Philosophiam. Christus vero gaudebat & de fruitione diuina,& de sua passione, ut ordinata a patre in salutem generis humani.Tristabatur verb de e dem ut nude absque aliquibus ostensa circun- stantiis, quomodo inferior portio eam nolebat absolute , 5 sic tristabatur aliquo modo, quo no tristabatur superior. Proferes illud, nocotristabit iustum quidquid illi acciderit, ergo nec Christum: Respondetur sapientiam loqui de tristitia, quae mentis euertit statu, & rectum rationis iudicium, qualis non fuit in Christo. Vnde illud loannis,infremuit spiritu,& turbauit semetipsum.
468쪽
Ispectes modum, quo diuinum verbum humanam astumpsit naturam, facile deprehendes, Christum necesiario & passioni, & morti fuisse obnoxium: Siquidem in primo instanti naturae verbum ipsum assumpsit naturam humanam in unitate suppositi: In secundo instanti naturae, anima eius fuit perfecte beata. In tertio,animae beatitudo quae tunc in corpus redundasset,suit pro lubita voluntate diuina ne redudaret. In quam
to instanti corpus ipsum quod ex redundantia gloriet fuisset impastibile tunc ratione falis prohibitionis fuit passibile & mortale, propter illud speciale & nouum miraculum, quo diuinitas ipsa, & gloria animae continebantur, ne redundarent in corpus. Sed unde dices) haee Christo moriendi necessitas 3 Haud dubid ex eo quod corpus sibi dimissum cum in ipsum animae gloria non redundaret fuit animale, 'passibile & mortale, propterea qubd anima non haberet plenum Dominum super illii ad prohibendum omnem passionem ab eo, quia nec hoc potest in beator corporibus ipsa
anima, sed ex sola diuinae voluntatis determinatione id contingit, quia deereuit non coagere alicui agenti ad corruptionem corporis Deati. Ideo necesse fuit,ut per nutrimenti sum ptionem quod fluebat restauraretur. Atqui noreparabatur caro aded perfecta, sicut prae
469쪽
LIBER TERTIVs Isadem,quocirca non poterat corpus ipsum perpetuo permanere. Quδd si dixeris Christu nouisse,qui sibi essent boni succi,& optimi nutrimenti,& quantum ex ipsis ad intertenenda valetudinem assumere expediret, nouit sane adamussim, nihilominus duo corpus ipsius morti subiiciebant, ut puta nutritiuae potetiae cibum in substantiam aliti conuertentis debilitatio. Haec enim ciὶm esset naturale agens assertore Aristotele)in agedo repatiebatur,& repatiendo continue debilitabatur. Alterum erat es, Amenti, quod assumebat, impuritas, quae ut ait Dare r. Aristoteles est quoq; corruptionis causa. Nam ex alimento puriori,& meliori melior generatur sanguis,& ex puriori sanguine solidior generatur caro, Spermanentior. Et quamuis --
tritus esset fructibus terrestro paradisi,aut melioribus, nihilo secius iupposito miraculo pra dicto, quo diuinitatis virtus, & animae gloria
impediebatur ne in corpus redundaret adhuc propter paulativam virtutis nutritiuae debilit tionem moriendum illi, & naturaliter fuisset, quemadmodu & ipsi Adamo. Nec unio unus ad verbu quadantenus corruptionem impediauisset,quia relinquebatur corpus illud suis proprietatibus naturalibus,&in ipsis erat calor naturalis,& humiduradicate agetia ad inuicem,& paticlia: Diuersae quoq; partes organicae dinuersaru quuitatum: materia insuper eiusdem rationis cum nostra, quae utique illud corpus
passibile reddebat,& mortale. Quod si praedictis obiicias illud,Peccatu in huc naudum, & c. Rom. γ
470쪽
& illud, Corpus mortuu est propter peccatum id est habuit necessitatem moriendi,& illud Genesis, in quacunque die comederitis, &c. Sed inChristo nullum fuit peccatum,ergo nec morti fuit obnoxius. Respondetur peccatum quidem fuiste demeritorie mortis causam, &hac ratione Christum non fuisse morti obnoxium , sed ob duas causas saepe dictas, propter quas univcrsum quoque humanum genus fuisset mortale, quamuis permansisset in statu naturae institutae conseruans originalem iustitiam ut explicatum fuit resol. 2. DI ST. 16. QUIEST. 2.
Atrum Iubiacuerit animae Christi ex pasiisnis
vissentia non mori Vm Christi anima a primo creationis
suae instanti beata fuerit, si sibi dimissa fuisset, dubio procul corpus ipsum ab
omni sufferentia, de morte conseruasset: Vcontamen quia nolebat diuina voluntas animae gloriam in corpus redundare, necessarib ipsum corpus corruptibile remanebat: Omne autem corruptibile per approximatione con-Cbri est trarii agentis dissolui potest. Ergo & ipsump- at Christi corpus. Si vero obiicias Deu solam anima a corpore separare posse, propterea qubdeade ipse sol creet,& corpori infudat,hoc plane no lubsequitur. Na apens naturale quemadmoduignis,potest qualitate tale in corpus inducere adeo illi dis proportionata,quod neces