장음표시 사용
501쪽
asseriri,cuno sint immediatξ, aut per se notae hoc est cum earu veritas no cognoscatur cognitis terminis) cum no possim' proprie cocipere,& in particulari res singularcs per ipsos terminos, cum nec intuitiuξ pro hoc statu ea videre possimus. Sed nec earu assertio est irrefragabilis. Na ex ea sequeretur fide esse potentiam,& non habitu,quia illud est potetia, quo simpliciter actu elicere possiimus:habitus vero quo sic,vel sic possumus ut puta expedite, propi delectabiliter, vel intensiori modo. Deinceps subsequeretur qud dabsin pia affectione volutatis quispia credere posset cotra Augusti- ώ-nu dicet,caetera potest homo nolens, credere Iis L .no potest nisi volens. Quod aute hoc sequatur costat ex eo vel maxime, quia cum fides infusa per modii naturae inclinet intellectu ad actu,&articuli fidei apprehedi post ut ante omne voluntatis actu. Subsequitur quopia crededis firmiter assentire posse ante, dc Praeter Omne vo-
uati per fide,&c. Sine fide impossibile est pla
cere Deo &c. Ouiloc' de fide infusa intelligitur,cu multi sine acquisita,ut paruuli Deo placeat. Id etiaBbatur videlicet quod fides infus sit ponsida, re quod loc' Pauli de eadu intelli gitur ex eo de paulo diccte,adhuc excelletiore via vobis dem5stro, si side paui postea disserit
502쪽
Fides infusa quare ponitur. Deuter. 32, Ioan. 7.
de tribus virtutibus Theologicis, quae sunt excelletiores viae omnib' habitib' acquisitis: Cuenim illic agat de charitate infusa, pari ratione& de fide infusa. Queadmodu igitur credim articulis fidei,quoru tamen veritatem pro hoc. statu scire nequimus,lta quoque credimus nos habere fide infusa,qua illis assetiamur, seu quae inclinat nos ad assenti edu illis, taqua veris,qui qui de in se verissimis ut,& certissimi. Sed qua-obre fides haec infusa poniturὶ Primum ut perficiat animam quantum ad intellectu : Na Dei est perfectu perficere,quod perficit iuxta illud, Dei perfecta sunt opera. Sicut igitur cuinfi mii secuitu corp' sanat perfecte eu curat, iuxta illud Ioanis: Totii homine sanum feci in Sabbatho. Sic etia secundu anima in qua secudum tres potentias est Dei imago, quae peccato deformatur: na voluntate charitate perficit,intel- leet u aute fide hac infusa. Deinde ponitur propter actu cededi, que admodu δc charitas pro pter actu dilige di, ut videlicet actus haru poteriarusint perfectiores, & intensiores producti cx potetia,&habitu simul qua esset ex solis potetiis eliciti. In hoc tame charitas praestat, quia reddit actu suis, de actus aliarii potentiarii Deo acceptos. Quod aute fides cocurrat ad assensu iplum, vel hinc constat, quia fiunt plerique, qui magis vellet assetiri articulis fidei, seu credere, quam credat. Quocirca orabat Apostoli diceres: Domine adauge nobis fidem, & alius quis pia: Domine inquit iuua incredulitate meam. Istud aute non esset petedum si assensus esset
503쪽
omnino a sola voluntate. Obserua nihilomin' fide no excludere omnem dubitationem, scd ea quae vincit, & trahit intellectu, ut discredat articulis fidei,& oppositis illorii assentiat.Teriario ponitur fides insula propter certitudine assensus: siquide fides acquisita nequitassensum aded firmucoefficere sicut infusa, qua innitimur testimonio infallibili ipsius Dei: fide auteacquisita hominis testimonio, qui & falli, &fallere potest. Praedictis vero aduersari videtur Augustin' dices qubd homo fide sua tenet fir missima scietia,eamq; in se videtur, clamatque V conscientia, quia rerii absentiu fides est prius, ct reru quq foris sint intus est fides,& reru quaeno videntur,videtur fides. Sed obseruandu est
fide bifaria accipi posse. Primo pro habitu generato,seu acquisito inclinate intellectu ad assentiendum alicui vero ineuideli, & sic potest quispia scire se habere fide generaliter loque-cio cie fide sicut potest scire se habere scientia alicuius disciplinae depraehedendo habitu ipsuex ipsis actib , qui habet produci a tali habitu.
Secundo cosideratur fides,ut est habitus inclinas intellectu ad assentiendu determinate ali- Cui euidenter vero: Et hoc modo nullus scit se
habere fide in hac vita praesemi,nisi sibi a Deo reveletur,quemadmodu cotingit Apostolo in raptu,quia nemo potest scire qubd essetiat determinate, & euideter vero nisi pri' nouerit illud cui assentit esse verum. Fieri verb nequit ut aliquis pro statu isto de lege communi nouerit euideter alique articulu fidei esse verv. Succin-
504쪽
cti respodetur quod locus Augustini intelligitur de fide acquisita,& no infusa, quia sola fide
scimus nos habere fidem in fusam inclinantem nos ad credendum articulos ipsos, sicut etiam. cognoscimus veritatem ipsorum articulorum.
DIST. a . QVAEST. UNICA.. Potes ne quispiam credibilium fidem simul,
scientiam haberi Scientia bi- Rimum omnium obseruadu est scien .fariam ae. tia in uniuersu bifaria accipi. Primo ge- 'tu . naraliter pro quacumque notitia qua firmiter adhinc mus alicui rei, quomodocum- quae talis notitia in nobis generetur, siue ex aliorum testimonio, siue alio modo. Deinde . a Capitur scientia proprie,quomodo accipit ea v. I. pose. Aristoteles dicens: Tuc scire opinamur uni
quodque simpliciter Zc non sophistico modo qui est secundum accidens) cum causa arbitramur cognoscere , & quia illius est causa per applicatione principiorum, & conclusiones. -. Quare Ut notitia dicatur hoc modo scientia, Operaepretiu est,ut sit propositionis necessariae& generetur per causam euidente intellectui, & applicatam per syllogismu demostrativum'. &adeo sit Certa,ut nullam secum admittat de-Ceptione,aut dubitatione. Nuc autem si scien-λ
, c. . . xiδpximo modo accipiatur cum fide consistit. non autem si secundo modo,ut patet ex A po- ι, , ix0 Q lor enim ambulamus,no per specie fiiseria is.. glos pςrfidia tantu illuminamur, ergo nequit misisi .s alaberi in via fides,& scietia credibilium,quini- eiusAm. md ex diametro pugnant: quia notitia fidei est
505쪽
ex rei natura ineuidens, notitia vero scientifica est ex rei natura evides , ideo fieri nequit ut eius de axiomatis simul,& semel sit scientia, &fides. Sed qu res,qua igitur notitia potest quis piam habere sacraru literarii, aut sensus earu Proculdubio nequit habere scientia per modudemonstrationis,ut patet per Augustinum qui δε loquens de traditis in scriptura dicit, quod ilia viis Dete. comendata sunt nobis diuinis eloquiis,quam- 'uis per homines, non argumentorum concertationibus inculcata, ut non hominis ingenii, sed Dei eloquium cotemnere formidaret, qui illa cognosceret. Huc accedit Apostolus, fides . vestra nostin sapientia hominu,&c.Cum accepissetis a nobis verbii,&c. Neq; ab homine 1 ad Tisis. dcc.Omnis scriptura diuinit' inspirata,&c. N5 3. pnim volutate humana collata est aliquando LP t. I. prophetia,&c. Vivus est sermo Dei,&c. Sed V potest quis habere aliti habitu,seu notitia scriptura: sacrae,& eius interpretationis, quae n5 sit
scietia proprie,sed generaliteriquia immediate allentit omnibus, & singulis ibi traditis, & no vni propter aliud, sed solii propter authoriratu
Dei. Nec his aduersatur Apostol', ubi ex Chri ι Co is sti resiurrectione nostra astruit, lices: Si mortuino resurgui,&c. Nec Ioan es, dicens: diligam nos in uice,quoniam ipse prior dilexit nos. Siquide antecedens harum persuasionum no est conseque te notius. Nasola fide cognoscimus
Christum resurrexisse pariter δc nos dilexisse. Si etia quispia, ut interpretetur Lacras scripturasutatur philosophia naturali,aut metaphysica
506쪽
d quod postremo peruenerui doctores miscetes Philosophia diuinis literis quae plurimu co-ducut vi percipiamus quae de Deo,intelligentiis,& substantiis abstractis dicuntur: nihilominus nequibit scientiam stricte accepta propterea assequi. Nam conclusio semper exit similis alteri praemissarum quae erit fidei. Quandoquidem conclusio semper sequitur debiliore parte, ut patet in hac ratiocinatione. Omne generas realiter distinguitur a genito quae no est ex fide sed pater in diuinis generat filium sista est credita)ergo pater distinguitur a filio. Cosimiliter interpretatur scriptura per scriptura, v pote locu obscuriorcin per notiorem, non habet ob id maiorem certitudinem loci expositi, quam exponetis, quare 4ec scientiam proprie. De hac aute expositione ait Augustin' : Qua-uis itaq; diuini sermonis obscuritas etia ad hoc sit utilis, quod plures fetetias veritatis parit, Scin luce notitiae producit, du eam alius si Gallus sic intelligit, ita tame ut quod in obscuro loco intelligitur vel attestatione rerum manifesta-rsi. vel locis minimc dubiis asseratur, siue cum multa tractantur ad illud quoque perueniatur, quod se tit ille qui scripsit. Postremo si sciscite iis quale scictia habuerint Prophetae, & Apostoli, quibus primum scripturae veritas reu elata fuit. Respondetur quod habuerunt notitiam a Deo certam absque quacumque dubitatione, sicut est scietia proprie accepta, nam quidquid potest causa prima cum causa secuda,potest se Ioau. 1 o. sola. Illa tamen certitudo non fuit euidens ex
507쪽
euidentia obiecti, ided scientia dici non potuit. Si praedictis obiicias illud Christi ad Thoma: Quia vidisti me Thoma credidisti. Deinde
quo.d virgo Maria,& Ioannes videriit Christucruci sumxu,& tamen non fueriit absque fide,& proinde scientia posse esse cum fide, perinde ac notitia cuidens,& intuitiua. Respodetur cum Gregorio,Thomam vidisse hominem, &credidisse Deli. Similiter virgo Maria,&Ioannes. Praeterea licet non haberent fide proprie huius articuli Christus passus est stid euideliorent notitiam, quia intuitiuam, habebat tamen fidem,qua cregebat aliis articulis, & qua huic
quoq; credidissent, si non ipsi propriis vidisseroculis. Proferes deinde Apostolu,qui enumς i c. iirans dona fidelibus collata distinguit scietiam a fide dicens: Alij datur scientia,alii fides. Haec autem scietia est notitia scripturae sacrae squam dicimus Theologiam) quae potest cu fide stare i. secundum Augustinum dicente, huic scientiae Trimia.i. tribuo illud quo fides saluberrima gignitur,nutritur,defoditur,& roboratur. Respodetur illic non agi de scietia stricte acceota,& a Philosopho descripta,sed de scientia iuxta prima acceptionem,qua utique cum fide probe consistit. DI ST. 11. QVAEST. I. Fuit ne ante Christi aduentum eorum quae nune credimus sides necessariar TR ia hic diligenter veniunt expendenda, Primum quaena fides fuerit,pro quocunque statu post hominis lapsum viatoribus ne-
508쪽
cessarias: deinde quis fidei actus postrem bsatisfiet quaestioni. Et quidem quantum attinet ad primum,fides infusa semper fuit necessaria
cuilibet homini saluado.Nam sicut anima non est Deo accepta,nisi charitate ornetur, & perficiatur quantum ad volutatem, sic nec est Deo grata nisi fide infusa, quantu ad intellectu consimiliter decoretur. Quocirca quemadmoduhominibus ante Christi, aduetum necesse fuit charitatem habere, sic & fido, & Deus ipse delege ordinata non perficit animanunisi ca perficiat totam,hoc est,secudu, utramque potentia: Sicut & cum corpus sanat rotu curat. De perfecta sunt opera. Istae tame virtutes abi nurucem separari possvnimam Christianus mortaliter peccans charitate quidem amittit,non fidem, comprehensores quoque fidem non habet,cum in charitate perfecti sint, nam illa sa sertore Apostolo nunquam excidit. Quatum autem spectat ad secundum, Actus utique fidei sena ner quoq; fuit necessari' pro loco, tepore,& asiis circuit aliis debitis. Quia quemadmoduactus virtutu moraliti semper cuilibet saluado necessarii fueriit: sic & aetus Theologicarum virtutu,sine quibus actus aliarum no debite in fine ordinatur. Quamobrem sicut quilibet pro omni statu Deum diligere tenetur debitis co- curretibus circunstatiis cum si 'praeceptu assirmativu) consimiliter quoque in eum credere: quod ex illo facile astruitur : Accedentem ad Deu credere oportet,&c. Sed si inquiras quaenam sint illa credibilia. Dico quod modo sunt
509쪽
I . articuli crededi ab omnibus fidelibus, & id quidem si ipsi articuli distinguantur penes ipsa
credixa. Sin aute assignaretur iuxta numerum
Apostolom,qui prinid eos distinxcrut duodecim solii in erut. Fuit quoque necesse proquΟ-cuque status post hominis lapsum) omnib' his implicite credere, hoc est,habere habitum,qui ad his assentiendu inclinet: nec id susscit, sed exquiritur cita actus distinctus, & explicit' n5 quidem necessario in quolibet fideli, etia pro isto statu quatu ad omnos illos articulos. Nam Deus ipse cuius onus leue, & priccepta grauiano sunt nemine ad impossibile obligat. Quocirca si fuerit aliquis idiota, qui natura, per nam, aut huiusmodi concipere, & intelligere
nequeat, non oportet ipsum explicite credere essentiam,vnitatem, & personaru primitatem
distinctδ, sicut debent primores Ecclesiae, δίeruditiores,sed sufficit qubd credat ciun id nopossit intelligere) sicut Ecclesia credit. Alios autem articulos, qui facili labore adsequi pos
sunt, sicut hi qui concernunt naturam assumpta,qui & pasum in Ecclesiis docentur,de quibus & solenitates institutae sunt, explicite credere debent. Maiores autem Ecclesiae qui aliis praeficiuntur,& veritatis verbo, ac honestatis exemplo alios in fide instruere debent, fidelis dispensator, Sic nos existimet homo, &c. ad omnia explicite credenda, & intelligenda tenetur,de quibus ait A ugustinus. Aliud est scire tantummodb,quid homo credere debeat propter adipiscendam vitam beatam , quae nonisi
510쪽
aeterna est. Aliud est scire queadmodu hoc ipsum & piis opituletur,& contra impios defendatur,quod est maiorsi in Ecclesia, aliter cicbdeficeret fides simplicium, quam & diabolus hisce teporibus c mu do auferre conatur, cum suadet scripturam fore peruia, ac facile etiam mulierculi,, & puellis,& abole da esse Scholasticae Theologiae gymnasia, licet haeretici eius ministri id non pervideat,sed Zelu absque scie-LA ,a ti prMila sex3t. Quantu autem attinet ad quae ,-λ. i. stionem, & fidem patrii, illis utique necessaria Cor. . fuit fides articulorum, sicut& nobis,habentes eudem spiritu fidei,&c. Omnes eadem escam 1. Cor.Io. maducauerunt,&c. lesus Christus heri, &ho Imb.Vin die.&c. Sed non adeo explicite,quia no ita distincte illis mersit praedicati, quare nec fuit necesse pro omni statu credere, quod reearator humani generis foret De',& homo nasciturus ex virgine, passurus in cruce,&c. Sufficiebat enim haec cofusius & generali' credere, ut pura quod De' ordinaret via aliquam, qua humanu. repararetur genus, siue per ci' Fili hi, Angelum, aut hominem puru id fieret. Haec tamen fides confusa semper homini necessaria fuit,ad fide consequenda, unde, Iustitia enim Dei per fide Christi. Nemo venit ad patre nisi per me. Ego sum via,&c. Ratio adiici potest. Quemadmo
dum enim creatωr omnium Deus cuncta con-
didit dans illis esse, sic & reparator lapsa natura principium est reparationis omnium. Quocirca ut fides creatoris semper necessaria fuit: Accedentem enim ad Deum oportet credere