장음표시 사용
521쪽
&extensiuE in hac vita expleri potest . quan- PM tum tum ad substantiam actus & intensionem prae. ζ cipientis , Dei videlicet, qui non intendit nos .m l.tori obligare supra vires et sed non po test ad impleri quantum ad omnes conditiones, quae explicantur illis particulis , Ex toto corde, &cae' , tera. Propterea qubd nequeat esse tanta virium, dc potentiarum recollectio , ut amotis quibuscumque impedimentis intellectus , ic voluntas toto in Deum conatu ferantur , de sic intellexerunt Augustinus, & Anselmus. Nam asserete praeceptuiri illud duntaxat datum fuisse, ut quid agere debeamus, di in coelo perpetud sumus acturi cognosceremus, absurdum est : Nam pari ratione datum fuisscrpraeceptum de visione Dei, ut Deum videlicet iu- tueamur,non quidem ut impleretur, cum non . isit possibile, sed ut sciremus quo esset tendendum , & quid in patria a nobis agendum foret. Quantum ad secundum, Videlicet quantum teneamur Deum super omnia diligere, dico quod illud praeceptum est assirmativum, quocirca nedum obligat ad fugiendum eius oppositum,ut puta odium ipsius Dei, sed etiam obligat pro aliquo tempore adactum amoris est 'sk.J. io, ciendum . Et tempus illud determinatur illo Oi s. praecepto, Sabbata i anctifices &c. Et ecclesii adhuc specificatiit tempus quo fit cacrum , seu Missa celebratur die Dominico, ut patet ex Iure de consura. canonico. Et de hoc dictum est superius. diut. N antum ad tertium, videlicet quando sit ponenda charitas infusa: dico quemadmodum di ii
522쪽
ctum est de fide, & sine, quod naturali ratione astrui nequit, sed fide duntaxat accedentibus Ab A authoritatibus facrae scripturae,&interpretatio- ne Sanctorum Doctorum, & maximὸ diui Augustini. Congruitas tamen adserri potest: Nam probabile est supremam animae potentiam non posse perfectissime perfici, & disponi ut in Deuferatur nisi immediate a Deo, quare charitatem diuinitus infundi rationi est consonum, & id quidem ut primo potentiam perficiat, ac decoret . Deinde ut concurrat cum potentia ad actus
substantiam, ipsum intensio rena reddendo. Postrem b ut reddat potentiam ipsam , &actum Deo grata,& accepta. Obiicies fortasse Philosophum assesentem non esse amicitiam ad Deum, propterea qubd Deus incomparabiliter excedat creaturam, dc amicitia si inter aliquo modo aequales. Respondetur amicitiam stricte ac ceptam quae requirit aequalitatem amicabilium secundum Philosophum, non esse creaturae ad Deum ipsum, sed bene sis accipiatur extensilis.
Et consimiliter aceipiendum est illud eiusdem Philosophi: Amicabilia ad alterum mensura n. tur ex his quae sunt ad ipsum, id est, dilectio qua quis se diligit est mensura dilectionis, qua amicum diligit: Hoc inquam intellige de amicitia strict E accepta, quo modo ille Philosophus d accipit. V.
523쪽
DIs T. 18. QVA EST. UNICA. Virum eodem trabitu sit deligendus proximus
quo diligitur Deusὶ Hamas quidem habitus est, quo Deus charus habetur, pariter & proximus, dicente Ioanne : Hoc mandatum habemus a Deo,ut qui diligit Deum,diligat & fratrem suum.Nam si quispiam priuato amore sic Deum diligeret, ut nollet condiligentem habere, seu Deum ab aliis amari squomodo Zelotipi suas diligunt uxores) ille utique male ageret, & Deo displiceret,qui cum sit bonum commune, non vult esse alicuius bonum priuatum: Unde Moses dicebat Iosue: Quid aemularis pro mo ὶ Quis tribuat ut omnis populus prophetet, & det eis Deus spiritum suum 3 &, Dimitte eis hanc noxam, &c. Et Apostolus: Optabam ego anathema esse,&c. Habitus igitur, qui ad diligendum Deum inclinat, inclinat etiam voluntatem, ut velit Deum etia ab aliis diligi. Et sic charitas habet Deum immediate pro obiecto, & omnia alia pro obiectis mediatis, quorum amor in Deuipsum refertur. Nam per habitum charitatis di
ligis quidem proximum,sed non propter se, sed
propter Deum, quem desideramus a proximo diligi, & hoc pacto expetimus proximo ma ius bonum', quod habere possit, quia bonum iustitiae. Est autem proximus,quilibet cuius amicitia est Deo grata , quales sunt beati in coelis, id ed absolute posse desiderare Deum ab eis diligi. Quantum attinet ad viatores in communi
Charit, inclinat ad diligendum
524쪽
etiam velle id debeo, quia supponendum est aliquos esse Deo gratos. in particulari vero dubium est de quocunque viatore signato. Ideo non absblute, sed sub conditione debeo velle ipsum a Deo diligi, videlicet si Placet ipsi Deo. Non enim debeo desiderare Deum diligi ab aliquo,cuius dilectio no est ei grata,&a quo non vult diligi,quales sunt daemones, infideles, hae retici,&in peccatis obstinati: sed debeo istis des derare prius ut resipiscant. Obiicies aute habitum quo diligitur Deus esse theologum,& eSconsequenti habere solum Deum pro obiecto,& nullaten' proximum. Responde tui hunc ha bitum habere Deum principaliter pro obiecto,& secti larib proximum, ut amor in Deum quo
xime dilirere Vm mensura perfectior sit, mensurato& dilectio sui sit mensura dilectionis proximi iuxta illud : Diliges proximum tuum sicut teipsum,&c, consequens est, ut qui' libet immediate post Deum teneatur ex charitate seipsum diligere. Hoc etiam confirmatur ex rationibus, & causis, quae mouent ad liquem diligendum, quae sicut bonitas, & unitas, seu coniunctio, & studiorum seu actuum consormitas: Nam post Deum,qui est bonum infinitu, in quo est perfectissima bonitatis ratio noss
525쪽
mouens ad illum super omnia diligendum, occurrit in seipso alia ratio maxima, Icilicet unitatis,quae perfecta est identitas. Igitur quilibet naturaliter inclinatur ad sui dilectionem post bonum infinitum.1nclinatio autem naturalis recta est, praecipue clim est conformis redita rationi,& regulis diuinis in praeientiarum, iuxta illud: Miserere animae tuae placens Deo. Sed dices quod amator sui vituperatura Philosopho. Respondetur Philosophum loqui de eo qui inordinate, & immoderate seipsum amat. Deinde obiicies & Gregorium stuper illud : Misit illos binos,dicentem ad seipsum,proprie dicitur charitatem habere: Sed dilectio in alterum tendit, ut charitas dici possit. Respondetur quod etiam amor, quo quis se ex charitate diligit refertur tandem in Deum ipsum,tanquam in obiectum sinate, & hoc pacto tendit in alterum, quia in Deum tanquam in principale obiectu sui actus.
DISTIN. 3o. QVIE. VNICA. Vtrum necesse sit ex charitate inimicum diligerers Nimicos necessarib diligi debere satis,
superque constat ex illis Matthaei, Ego autem dico vobis,diligite inimicos vestros, dcc. Dimittite, & dimittetur vobis, &ex parabola serui, qui respuebat debitum conseruo dimittere. Veruntamen obseruandum est quod inimicus bifariam considerari potest. Primum, inquantum inimicus nos odio prosequens,&Deum offendens,ac in pecato existens:
526쪽
. Et hoc modo no est diligendus,quatenus videlicet est malus,&vitiosus. Hoc enim modo Pro pol. 16. pheta Regius inimicos oderat dicens : Deficiant
peccatores a terra,& iniqui,ita ut no sint. Item,
Iniquos odio habui. S ed considcrari potest, ut homo conditus ad Dei imaginem, Christi sanguine redemptus, regni coelestis particeps, &c. Et hoc pacto diligi debet. Sic enim prςceptu est nobis. Sec ut exacte praeceptu hoc noueris,obserua illud bifariam accipi posse, sicut dc quodcunque assirinatiuum praeceptu. Primum quod prohibeatur inimicuo dissed utaxat eo ptaecep .n. s.; xψρβς udo quod praecipiatur nobis actu positi,dis,. uo iturnicu diligere, & ei comodare,& benefacere utroq; modo accipi debet. Piimu tameest magis necessariu . Quadoquide praeceptis aia firmaticis poli' nobis eoru opposita interdicu-tur, qua eoru aist' exequi iubeatur. Magis enim vetatur idololatria primo praecepto, quam Dei
dilectio super ola praecipiatur: Et plus offendit idolatra, quam Deu diligere negliges, & sic de aliis. Si sic igitur accipiatur, praeceptu, quatenus videlicet inimici odiu prohibet,potest intelligi vel de odio boni spiritualis, vel vitae corporalis, aut boni leporalis. Quantum ad spiritualia bona,qualia sunt,resipiscereapeccato,interesse sacris, concioni diuinae, Deum diligere,&reliqua quae animae salute concernunt, haec utique nemo inimico citra magna offensa odire, seu nolle
nequit. Quia fieri n5 potest, ut Deum diligas, Anolis eum ab aliis diligi, quorum dilectione nescisDeo fore ingratam. Quantum ad bona tem-
527쪽
poralia quae adlaphora,& indifferentia sent, ut- . pote quibus & bene,&malE uti possumus,qua- ιlia sunt bona fortianae,& sanitas corporis. Dico qudd quemadmodum possulicite expetere, ut Deus ob mea peccata illis meipsum priuet, & in paupertatem,vel infirmitatem coniiciat,sisuetit illi gratum, di faluti animae meς expediens: Item quoque posse circa proximum, ut eius peccata corrigantur, si vide in illum abuti sospitate, &bonis externis in Dei offensam. Horum enim priuatio esse potest resipiscentiae causa, ut patet in Manasse, Filio prodigo,&c.Cauendu tamen ne rancor,aut vindictae appetit' latens sub prς- teso iustitiae zelo ad id moueat pote quam lyncerus Christi, & salutis eius amor, ac vera &Christiana charitas. Eadem quoque ratione, dc fine gaudere possu, si haec inimico ia acciderint. Quantum ad vita corporale,no potest quis absolute eam proximo nolle, scii velle simplicitet eius morte etsi fuerit inimicus: Quia non possum' desiderare alicui absolute illud per quod inipeditur quominus,& resipiscat,& Deu diligere
possit. post morte aute nulli salutis Via patet: Vn Iis,. s. de Ioanes : Venit nox,&c. Sub coditione tamepotest quis licite proximo corporale expetere morte, ut puta si credat eu perleveraturu tandein malitias tuta inqua, potest eius morte desidarare. Et id quide ne impediat,aut retrahat factos a vero Dei cultu,ut faciunt infideles,&haeretici. Deinde ne ipse addens peccata peccatis thesauris et sibi iram in die irae,&acerbiusapud inferos
propterea crucietur. Hac pietate mota Samaa
528쪽
Anastasia ut habetur in Legenda B. Grisogoni;
scribitur eidem sancto de Publio eius viro quatenus Deum precaretur, ut si praeuideret Deus ipse eum in infidelitate mansurum, iuberet eum locum dare sanctis,quod ei melius esset animam cat.1. ς bal re, quam Dei Filium blasphemare. Hoe
siui.e. 13. rvio motus Apostolus dicebat: Vtinam abscindantur.qui nos conturbant. Vide Deuterono
mium. Helias cosimiliter interpellabat aduersus idolatras et id igitur omnibus quoque iustitiis zelo licet, nullatenus vero vindictae appetitu . Si aduersus prςdicta obiicias,qudd iudex absolutE. rei mortem velit, cum contra illum sententiam mortis proferat: item & lictor iudicis sententia exequens,qui tame non delinquunt. Res 5de tur quod illi non debent absoluid proximi mortem vellesed propter scelera, quae commisit, Jcut seruetur pacificus conuictus, ac caeteri sint a iniuriam tardiores: quinimo desiderare,ac velle
debent ipsum no admisisse flagitia ob quet mortem demeruit. Quemadmodu & in praecedenti casu debet quis desiderare eum,qui Ecclesia, seu bonos persequitur no esse reprobum. Quocirca cum tristitia quadam in his casibus iniquorum Iis; ... .n ψyβ-0pt-nda, dolendo de eorum iniquitate1.,.sti Obstinatione. Quantum autem ad secundum disis. praecepti intellectum , ut puta quod nos iubeat etiam inimicis benefacere, istud sic accipe: Si inimicus ad veram Dei religionem,& legis diuinae ab sque tua instructione peruenire nequeat, aut a peccatis sine tua correctione resipiscere: tς-neris profecto tunc neeessarib si adsit facultas)
529쪽
illum instruere & commonere) unicuique enim Deus manda uit de proximo suo ) poti is mum si competat sibi ex officio, saltem orando pro eius conuersione.Non enim potest quis scitra offensam quempiam sua priuare oratione. Quemadmodum enim malus esset stomachus, qui nollet suam ipsius sustentationem manui , aut aliis membris proficere: sic dc Christianus, qui nol let actus suos bonos aliis Ecclesiae membris prodesse: Et haec analogia desumitur ex Apostolo:
Et Christus ipse ait apud Matthaeum. Benefacite .. . his qui oderunt vos , & orate pro pertequentibus vos. Si autem inimicus aegritudine laboret, aut externorum patiatur penuriam bonorum dc fuerit in maxima necessitata extrema, vel circiter, debet etiam quilibet si possit) benefacere
ei,nisi adeo malus esset,& in sceleribus obstinatus, qubd nullatenus resipiscere vellet, &verὸ piosa Dei cultu, de eorum salute impediret,
tunc non teneretur ei subuenite : quia etiam
in illo casu posset ut dictum est) iustitiae zelo infirmitatem , & paupertatem eidem desiderare, ut resipisceret. Consimiliter quoque , de vita corporali dici posset, si quispiam fa
me moreretur, aut aquis mergeretur,& caetera.
Primum tamen, & perfectius esset in omnem euentum, proximo etiam inimico vitam serua. re : quia si fuerit malus pid existimandum est quo a corripiatur. Extra necessitatem, non tenetur quis necessitate salutis inimico quocun
que subuenire. Et praedictis facilὸ colligitur animi rancorem , dc odium circa inimicum
530쪽
essicaciter dimittedum esse, siue venia petierit,
siue non.Signa autem rancoris in effectu,&gestu dimittere,est perfectionis secundum Bona- uenturam: Neque ad hoc quis tenetur, nisi cum humiliter veniam postularet inimicus: Et id elicitur ex illo Lucae: Si reuersus fuerit ad te dices, Poenitet me, dimitte illi, Sic enim accipitur is locus. Actione verb iniudicio non tenetur dimittere. Licet enim iniuriam sibi factam, &ὐ- imnum in iudicio prosequi etiam post reconcialiationem: dcis qui est in culpa satisfacere tenetur. Sed hoc est perfectionis: Tame in foro Dei debet illi poenam aeternam dimittere. A duersus
praedicta,quae de inimici dilectione' asserta sitne obiiciet quispiam qubd Christus Phaerisaeo interroganti,quisse a cilet illorum proximus. Respondetur,qui tecit misericordiam cum illo. Ex quo subsequi videtur eum nobis esse proximia, qui beneficus est, & nostri miseretur,quod inimicus no praestat,ergo non intelligitur nomine
proximi ipse inimicus. Resp5detur quod nedii Samaritan' erat proximus ipsi Iudaeo,sed & Iudaeus ipsi S ainaritano. Proxim' enim dicit rei tionem aequiparentiae, sicut & amicus, & frater,& talem habuit eu Samaritanus. Nam licet Samaritani, & Iudaei capitales essent, tamen Samaritanus videns suum inimicum itavulneribus
affectum,ut esset morti propinquus illi benefecit. Quilibet enim cui benefacere possum noster est proximus. Vnde Christusin fine parabolae addit: V ade,&tu fac similite hoc est, exerce misericordiam tua in eu qui opera tua indiget,