장음표시 사용
531쪽
etiam si inimicus sit, & iudica non amicum tantum, sed etiam inimicum proximum tuum esse. Dices ad haec inimici dilectionem non contineri in decem praeceptis, quorum obseruatio ad salu tem sussicit. Rei podetur qubd susscientet in illis continetur.' Nam praecipiunt ne occidamus, furemur&c. Illis eniexplicatur dilectio Christi.
Praeterea in contrariis tenetur consequentia in
i eip ss, igitur si amicus est diligendus,inimicus
est odio habendus: nam sunt contraria. Re spon-dstur illud esse verum in contrariis prς cisis,hoc est,quae non possunt uni contrariorum extremo conuenire ut album visum disgregat, ergo nigrucongregat.In aliis aute non valet: non enim sequitur, Album est calidum. ergo nigrum est frigidum,quia ambo praedicata harum propositio num pollunt eidem subiecto conuenire.
Manelnt-ne cbaritas in patria λVllus quidem habitus concedendus est frustra in beatis permanere, hoc c est cuius inclinatio nihil prosit tunc. Quocirca cum fides inclinet intellectum ad credendum in Deum latentem,& in enigmate,& per speculum cognitum, ut patet ex Apostolo, qui dicit esse substantiam sperandarurerum &c. Et spes voluntatem propensam reddit,ut desideret Deum sibi comodum,& bonum ab lentem tamen. Nam spes quae videtur non est spes. Non permanebunt igitur hi duo habitus in electis propter eam causam,vel maxime quia su- Ee
532쪽
DISTIN. 3I. Q V AESTIO UNICA perque in ipsis essent,cum ad actum nullii incli et Cor ri. narent. Nam obiective Deum facie ad faciem
533쪽
8c addetur perfectio,id est, secundum suam naturam remanebit. sed tunc comproducet actus intensiores,&perfectiores.Tunc enim perfecte adimplebitur praeceptum illud: Diliges dominii Deu tuum ex toto corde,&c. Adde qui, d Sc alia imperfectio consequitur fidem & spem sui put obiecti latentia, S absentia) quae non consequitur charitatem. Quamobrem non est ita ex parte ut est fides & spes. DIST. 31. QV EST. UNICA. Diligit-ne Deus ex qualitate aqualiter Omniaὶ
Vanqua Deus ipse omnia diligat quae
sunt, x nihil oderit eoru quae fecit, ni- δ 'hilominus ut ait Augustinus super Ioa
nem, incerea quae recit diligit magis rationales creaturas, inter quas amplius quae sunt membr. d tim.
nigeniti filii sui. Porro huius dilectionis inae qualitas,seu gradus non debet accipi secundum actus diligedi intentione, sed tantum secundum boni desiderati perfectionem. Diligere Onim ali. quem nihil est aliud qua aliquod bonu illi velle, seu desiderare. Dilectionis igitur gradus,seu aequalitas, & inaequalitas dupliciter Oxpendi potest. Primu ex parte ipsius actus diligendi, qua-xenus est a Deo, & hoc pacto De' aequaliter se & omnes diligit creaturas, quia is est actus unic' in 'eo unum habe0s obiectum motivum, nempe suam essentiam, in qua relucent ipsae creaturae quae nequeunt esse primum obiectum diuini intellectus,aut voluntatis, sed solum secudarium. /
534쪽
DI sT IN. 32. QIAE. V N IO A Quia tunc vilesceret illae diuinae potentiae, & Isactus nullam in se intensione recipit, aut reminsonem. Secus Deus ipse sapud que non est trasemutatio,nec vicissitudinis obumbratio mutaretur. Secundd potest attendi dilectio Dei ex parte obiecti,hoc est suae essentiae, dc ipsarum creaturarum,& beneficioru quae eisdem confert : Et hoc modo non aequalitet se, & creaturas diligit,sed plus seipsum :deinde rationales creaturas diligit magis quam irrationales, quia perfectiores eas condidit,& inter rationales intentius aliquas aliis diligit,ut puta illas quibus excellentiora prae stat beneficia. Praeterea ordine quodam diligit Deus primum finem ipsum, nempe suam ipsius essentiam,& tunc voluntas eius est beata. Secu-do vult seu diligit ea, quae immediate attingunt talem fine, quales sunt praedestinati. Tertib vult ea quae necessaria sunt d ipsum assequedum, ut puta bona gratiae. Quarto vult propter electos ea quae remotiora sunt, ut est hic mundus sensibilis quatenus eis inseruiat: ut sic verum sit illud, Homo est quodammodo finis omnium sensibilium. Hoc etiam modo Deus inaequaliter dicit creaturas diligere, neque propterea qudd inaequaliter diligat, dici potest personarii accὀptor: Idcirco quod haec bonorum dispensatio non sit
necessaria, seu secundum meritum ipsaru creaturarum,aut bonitatem earum, sed gratuita,liberalis,& omnino voluntaria. Quia sicut diligit aliquam creaturam,& acceptat sic in tali gradu, in quo Deus vult est bona, & non e contrario,& hoc potissimum quantum ad existentiam, de
535쪽
LIBER TERTIys. 2I' persectionem naturalem. Nam ad supernaturalem oportet nos coopcrari : Dei enim sumus I Cor. cooperatores.
Virmn virtutes morales in voluntate sint,
N sola voluntate morales proprie re periti virtutes,vel hinc maximu costat, i Eil, evic quod virtus sit habitus electivus. Electio autem est actus volunt.itis,vel rationis. Ha' cathie.
bitus vel b est illius potentiae,cuius est per se talis operatio. Ex quo subsequitur moralem habitum Vis i/s esse per se & proprie ipsius voluntatis. Huc ac- morais cedit quod virtus si per se principium seu cau. Vstruum se efficiens actus laudabilis. Atqui nulli praeter LEil M. quam voluntarie agenti laus debetur , igitur &virtus erit in libero agente, cuiusmodi est libera voluntas per se. Quod si obiicias opinionem A ι σε. ristotelis, item & Commentatorem, qui collocant eas in parte irrationali. Respondetur in appetitu sensitivo esse quadam qualitatem seu ha bitum ex studiosis actibus generatum, qui virtus quoque, sed extrinseca denominatione dicitur,& minus proprie quam is qui est in voluntata inclinans ad actionem. Dices insuper volunta- o tem perfici sufficienter virtutibus Theologicis, ct propterea non egere moralibus. Verum id quidem est respectu boni diuini, & eius quod in Deum refertur, sed non in quantum virtutis actus propriam habet bonitatem homini conue -- i Ee iij
536쪽
mentem secundum propriam rationem. searn astro sunt ne in Angelis hi asin odi virtutes 3 id pro-V nequit a nobis plane deprehendi cum eo ram conitos tio a nostra sit aliena, & scriptura sacra niti l de eo tradiderit. Possumus enim id concedere nam Angelus mei custos potest mihi temperantiae bonum velle, Se id pluries, ex cuius aetus) um sit ter perantia ) frequenti elici .llone,in eo aggenerabitur habitus temperantiae. Postumus quoque huius oppositum tutari, huic. innitentes rationi, quia virtus non circa quod sinite bonum versatur, sed circa arduum, Adicio te, nisi habe iii appetitum sensitiuum , qui
... Hatu, est appetere oppositum talis boni, & vo. luntas eiusdem nata est appetitui condelectari: Appetitus aulcm sensitiuus non est in Angelis, , I nec virtuS. Adde qubd & virtutis bonumb: Atiam appeti potest. Primo voluntate simplici, quae est quaedam obiecti complacentia: Secund5 voluntate essi caci, ut pote cum quispiam essicaciter laborat , ut optatum adsequat estiue . rur, si non fuerit impedimentum : Et hic actus est proprie electio assertore Philosopho,qui nequit esse in Angelo respectu virtutis moralis, quamobrem nec virtus ipsa. Obserua postremo virtutes,quae dirigunt in discernendo esse in in v tillectu , reliquas vero in voluntate : & ita Maespcoprie in partessent rationali, siue in-ρm..hntia pellectitia. Obserua etiam prudentiam d ici vit-υιrtus -- tatem miterialiter solum,eo quod circa easdem 1 o aliarum virtutum materias versetur, non autem
formaliter, quia non est operatio rectae rationi
537쪽
tonsormis,sed potius ipsa est recta ratio,cui virtutis operatio conformatur : sed hoc intellige quantum est ex conditione directionis. Aliunde enim posset dici virtus formaliter, ubi actu voluntatis reflexo effective imperaretur ipsi' prudentiae actus.
Sant ne idem habitus,virtutes On- beatitudines oe frui lus.
Irtutes Theologas enumerat Aposto' i. Cor. ia. lus dicens: Nunc autem manent fides, spes, Ic charitas tria haec,&c. dc multis Cardinales vero seu morales cxplicantur a Sapiente,sobrietatem, & prudentiam do ' S retris.cet, iustitiam, & virtutem. Sobrietatem vocat Ua. s. temperantiam:& virtutem fortitudinem: dona
autem Spiritus sancti piritus sapientiae,& intellectusspiritus consilii, & fortitudinis, spiritus scientiae, & pietatis: dc spiritus timoris domini beatitudines, Beati pauperes spiritu, Sc. Sed ut Maub. s. horu noueris inter sese discrimen, obserua quod cum pluralitas sine necessitate no sit ponenda in homine illi ponetur duntaxat habitus, qui eidem necessarii sui ut recte lese gerat circa quodcunque obiectum creatum, vel increatum,sed habitus septem virtutum ad id iussiciunt. Igi
tur praeter scientias speculati uas, do quibu. t. i.
non agitur in praesentiarum , nullus alius habitus simplicitet , & reipsa a septem virtutibus distinctus ponendus erit a viatore. Quod autem septem virtutes morales iussicienter
538쪽
disponant circa quodcunque obiectum, patet. Nam tres Theologicae hominem circa Deum commodὸ disponunt. Fides intellectu perficit, ut Deum cognoscat: Spes & charitas voluntatem, ut in Deum feratur, illa desiderando veluti sibi bonum, haec amando eum in se, id est propter eius perfectiones. Quatuor autem virtutes morales latis superque viatorem disponunt, ut rectὰ creaturis omnibus utatur. Prudentia qui-
clem intellectum perficit, ut possit dictare, quid agendum,& fugiendum. Forditudo, iustitia,
Temperantia voluntatem. Iustitia quide ut optime se gerat circa alterum,fortitudo,&temporantia circa seipsum.Temperantia immediatum. subiectum est vis cocupiscibilis,cuius obiectum est desiderabile, seu concupiscibile.Fortitudinis vero propinquum subiectum est vis irascibilis, cuius obiectum est vis offendens. Exemptu desume eius, qui baculum lcnens pane cani po rigit. Obiectum cnim concupiscibilis est panis, irascibilis verb baculus, Praedictae ergo septem virtutes viatorem susscienter perficiunt, quantum in hac praesenti vita perfici potest intelligeriis, rita 'pςrhM Virtute , species, quoque earum ho-isa b nim mini nzcessarias, quae etiam inter beatitudines Au/s, fru- dona,& fructus spirit' sancti explicantur. Quocircansi istingulitur beatitudines, lona,&fructus reipse, aut simpliciter ed sic ut idem habi
tus. Nam quod alius sit expressiis beatitudinis donorum,& fructuum numerus, quam virtutu, hoc ideo fit, quod aliqua: septem virtutum species aliter exprimuntur in uno loco, quam in a-
539쪽
alio, & aliquae quae non exponuntur in uno loco,explicanti.' i n alio,& non qu od sint ali j habitus, qui non sunt carum virtutum species. Ad de qubd &facra scriptura eadem secundum reexprimens, variis vertitur verbis, &terminis,&quae alicubi omittit,alibi explicatius exprimit,& adiungit. Huc acceditAmbrosus in primo capi- D. Trinit. te dona spiritus sancti nuncupans virtutes, & x. M.c. I. . Gregorius in tertia expositione super illud Iob: I
Nati sunt ei septem filij, & tres filiae'. t. Ita .
ansapientia,scientia intellectus, consilium, sint habitus intellectuales 3 Apientia quidem cum sit charitas est so .utId.
habitus appetitiuus includens fidem, stientia, in tanquam prςmium quoddam,perinde tεllectωσς ac voluntatis actus, actum intellectus praeexigit. Scientia & intellectus circum loquutur habitum fidei perfectum, &imperfectum. Consilium acceptum pro habitu est habitus prudentior : unde tria posteriora sunt habitus intellectuales,non illi quidem qui a philosophis assignantur.Nam qui a philosophis praescribuntur naturaliter sunt, & in anima hominis generantur. Illa autem dona virtutes sunt, quae per gratiam animis fidelium infunduntur', ut per Cas recte vivant. IHorum autem rationes,& ΔΩ
crimen vide apud Magistrum hac distinctione.
540쪽
Suntne virtutes morales connexa
Uatuor hic obseruabimus: Primum an morales virtutes inter se connexae sint, adeo videlicet , utvrin sine aliis haberi nequeat: Alterum ait sint singulae connexae cum prudentia: Tertium an cum the logicis virtutibus, Quartum an ipsae theologicae idinuicem connexae sint. Quantum attinet primum , virtutes morales inter sese haud
hominis perfectio partialis, non totalis quia sic aliae superfluae e fient ) & perfectibile pluribus perfectionibus possit esse perfectum secundum unam illarum, licet non habeat alias , ut homo, qui quinque sensibus perficitur, potest
pcris te videre, quamuis non perfecte audiat, nec ambulet &c. Poterit quoque quispiam temperatiam habere,licet fortitudinem,&iustitiam non habuerit verumtamen non erit talis sim-liciter moralis, seu studiosius, nisi omnes ha- uerit,perinde ac nec quiuis dicitur perfecte se-tiens,nisi omncs bene dispositos senius habuerit. Quod si obiicias Gregorium dicentem x Lm 'lia qubd una virtus sine alia, non est virtus omnino, vel minima 'est. Respondetur Gregoriuin loqui de virtutibus in quantum per alas mercmur: quantumuis enim quis temperatus fuerit, si fortitudine in aduersis carear, aut iniuste se ergi alterum gerat, non meretur sua