장음표시 사용
641쪽
ne quis putaret ea quae cernuntur typum esse. Neque ullus ali' locus scripturae adduci potest qui cogat interpretari verba coenae allegorice./Nultu etia scripturet testimoniu inueniri potest, quod interpretetur verba coenae aliter,qua nativa sententia literae nat,praesertim cum alios
dissiciliores , & obscuriores scripturae locos Christ',& Apostoli explicare soleant. Talis est Maiib. 13. similitudo illa de semine,de digito Dei. Itaque
Luci ii. qua aperta sint ista verba, Accipite, comeaite accipite,bibite,tam aperta sunt&haec, Hoc est corpus meum,hic est sanguis meus. Sed pater tenebrarum perspicua verba conatur obscurare,Paulus claris verbis dicit, Panis quem frangimus,id est distribuimus, & nobis inter nos comune facimus, du quisque sua parte sumit,
Euebis, Ilia nonne comunicatio corporis Christi est,qua sitanimonia. mul nobis comunicatur corpus Christi. Item non diiudicas corpus domini, & reus erit cor- poris & sanguinis domini. Quatu vero attinet ad catholicu cosensum firmum, probabile, δί- obseruandu,luce clarius est veteris, & purioris ecclesiae sententia esse quod vere adsit corpus diti in coena. Omnes enim ut vetustissimi scri- ptores in assiimatica sic ver sati sunt, ut null'illorii vel scripserit, vel docuerit illas negativas haereticas voces, Panis non est corpus Christi, seu sub speciebus eius : Et cum hoc comuniter
sensisse E clesiam existimem', quod isti docti,& pii ecclesiarii gubernatores scripseriit,nulla
firma ratio inueniri, nulla certa causa adduci potest, quae nos moueat aut cogat dissentire,
642쪽
LIBER QUARTV s. 27 vel recedere, a recepta sententia veteris Ec. clesiae Graecae,&Latinae,Ireneus discipulus polycarpi qui vixit anno domini I7s. Quados inquit ) &mixtus Calix, & factus panis percipit
verbum Dei, fit Eucharistia saguinis & corporis Christi, ex quibus augetur, &consistit carnis nostrae substatia.Tertullianus,qui vixit anno domini roo. Caro,ait, nostra, corpore, &sa guine Christi vescitur, ut anima Deo saginetur Origenes citans Ayostolorum,& veterum ecclesiarum ex epta,&sententias anno dominii 26 r. sepultus senex, & pauper sic scribit. Volo vos admoere religionis vestrae exemplis, Nostis qui diuinis mysteriis interesse consueuistis, quomodo cum luscipitur corpus domini, cum
omni cautela,& veneratione seruatis,ne ex eo
parum quid descidat,ne cosecrati muneris aliquid dilabatur. : reos enim vos creditis,& recte creditis, si quid inde per negligentiam decidat Quod si ad corp' conseruandu tanta utimini cautela, dcmeritb utimini, quomodo putatis esse minoris piaculi, verbu Dei neglexisse,qua corpus,eius i Cyprianus qui vixit circiter annuDomini a Vo. Panis sinquitὶ iste quem dominus discipulis porrigebat non effigie, sed natura mutatus, omnipotentia verbi factus est caro. Ambrosius qui idem sentit de gratia&iustificatione fidei, quod nos docemus, vixit anno 388. sub Theodosio Imperator quem sic allocutus est . Quomodo cruentis manibus accipies sacrum Domini corpus ὶ Qua temeritate ote tuo poculum sanguinis pr
643쪽
tiosi percipies , cum tantum iusti sanguinis fuderis, Augustinus,qui sepulta doctrina de gratia Christi peculiare illam sapientiam ecclesiae de iustitia fidei vivae, & charitate decoratae ig
notam mundo reuocauit,ac restituit,qui epres. sus est septuagesimu aetatis suae annum. Cumque foetici,& salutari gubernatione praefuisset ecclesiae annis 4o .vocat est ex his mysteriis ad
immortalitate anno domini Ao3. In maximo moerore,cu obsideretur ciuitas Hippona avva
datis sic scribit: Liquide apparet quado prima acceperui discipuli corpus,&sanguine domi
ni,no accepisse eos ieiunios.An aute ieiuni co- municare debeam 8. dist.quae. 2S..Hieronym
rui sepultus est anno domini 422. nihil,inquitio Exuperio EpiscopoTholosano ditius,qui
corp' domini canistro vimineo,sanguine portat in vitro, Hilari'qui vixit anno domini oo. De Veritate,inquit,carnis, & sanguinis non est relictus ambigendi locus:Nunc vero & ipsius domini professione &fide nostra veru caro est&vere sanguis,& hoc acceptu,atque haustu id efficiunt, ut & nos in Christo, & Christus in nobis sici atque sumos in eo per sacram comunitatem carnis,& sanguinis. Cyrillus Alexadrinus. qui praefuit Ephesinae synodo anno domi - ni 33. sub iuniore Theodosio celebratae, At tende inquit qubd panis, qui a nobis in mysteriis manducatur,non est tantum figura quaedacarnis,sed reipsa caro domini. Ioannes Chrysostomus EpiscopusConstantinopolitanus,lem pore Arcadii imperatoris anno domini Ao .
644쪽
Quando ait sacerdot em tibi corpus praebere videris,noli sacerdotis, sed Christa manum ad
te porrigi arbitrari. Satis aute non est,ut ecclesiarum doctores tradant,& profiteantur sacrς scripturae sententias, & sonent meras Apostolorum Voces,multasque scripturas,& authori. 'ri' lates congerant, nisi eiusde sine aliqua visuum proprium,natiuum,& literalem, seu gramati uandus. cum sensum quem verba dant, relinquant,nec ullis prauis,incertis,ambiguis, nouis, & a veritate, ac principali continuaque sentetia alienis interpretationibus obscuret,& deprauent, quod fieti solet a quibusdam ex summa ignorantia,ὲ praese actis aute, S haereticis magna temeritate, Quemadmodum Samosatenus fures noluit verbum Dei λους, de persona interpreta ri: sed couenerunt vicini Episcopi,& probatissimi seniores,dc ostederunt ex ipsa narratione Ioannis, & aliis locis verbum intelligedum esse de persona,& simul testati sunt hanc fuisse
sententia catholicet ecclesiae traditam. Inde usque ab Apostolis nullo modo iudicandum est risia D. de verbo Dei ex carnali pru dentia, sicut haereti non Ῥυ,-ci iudicant,qui non ex scriptura iudicant,quid 'μ' ηm' sit sentiendum,sed ex se fingunt sententias, ad quas male detorquent scripturas,cum sementiae sint sumendae a verbo Dei,non verbum secundum sententias nostras torquendum. Qua
in re quispiam ad Oecolampadium scribens eum accusat, Tu quidem ait homo disertus quosdam locos nimis callide interpretaris, dc ad tua causam detorques. Impietas est sinere-
645쪽
uerentia tractare scripturas,&illas sicut ceram torquere,ut hodie cogerunt sententias scripturae pro suo arbitrio. Vna autem,& simplex est scripturae sententia, videlicet quam aperit ratio grammatica,habita semper ratione regularu fidei,& morum, eam nostri pro viribus conati sunt Ecclesiae tradere,& dant operam, ut quam simplicissime interpretentur Icripturas: non enim min flagitium illis videtur;grauissimas sinentias male torquendo corrupere, qua Publicanos publica moneta adulterare. Quar corruptelas rectar doctrinae stabilire, aut adiuuare non debem',sed costater reiicere,& execrari. Taltu corruptelaru authores nequaquam sunt membra verae Ecclesiae tenenda. Est enim
regula, si quis aliud Euagellii docet anathema sit:mundus,& corda hominu impiorum ,quia
verbum non amplectuntur,aut magnifaciunt,
anteferunt sua sapientia sermoni diuino,quib'etia sperspicue covictis fatisfieri non potest, sicut Athanasius non satisfecit Arrianis, quo fit
ut in hac contumacia magis excaecentur,ne vi
deat veritato,ut est apud Paulu: Obscuretur oculi eoru ne videat. Pii reueret er amplectulux
verbii Dei,acquiescunt in dictis diuinis,cotenti mandato isto, Hic est filius meus dilect', huc
audite,&c.cedunt verbo Dei, eoque innitun tur. Dei sapientiae se subiiciunt,nec anteferunt
humana sapientia, sed ut Paulus monuit redigunt se in hanc pia captiuitatem , ut obediant Christo. Verbu Dei est vivificii,& salutare bene utentibus,exitium aut e , & mors si eo malu
646쪽
vsus sueris.Impii aute non possimi optime uti verbo Dei, contaminat illud carnali intellectu& humanis opinionibus:& sicut seipsos laediit qui spinas gerunt, sic impius, qui verbum Dei tractat, se suo gladio iugulat citando saepitis
contra se scripturas,quas pro se facere putat. Omnibus enim aetatibus petulantia, & ambitiosa ingenia,ad corrumpendam coelestem doctrinam excitauit diabolus,quorum corrupte lis multi errores in Ecclesia inuecti sunt,& plurimi non satis firmi, & tenaces verbi submersi sunt. Imago talium impastorum, & corruptorum coelestis doctrinae depicta est in militibus Christum crucifigentibus. Vestes quae tegunt,& ornant Christum sunt ipsae sacrae scripturae, vestes autem Christi alias scindunt in parte,do aliis sortiuntur, Ita quidam doctores Ecclesiae verius Christi , dc Ecclesiae crucifixores,
quam doctore:, scripturas pro sua libidine in
quas volunt partes scindunt,trahunt,arqu retrahunt,atque sunt haeretici,& scismatici,quia salsa, atque violenta interpretatione scripturas lacerat,cuiusmodi milites,seu doctores fuerunt. Ebion,Therint',Samosatenus, Arrius,&quida alii olim,nunc autem Caluinus, Lutherus,&c.quorum no est numerus. Quadoquide igitur nostrae Ecclesiae in doctrina de Eucharistia nullum gignimus nouum dogma, nec Vl- Iam nouam opinionem,aut interpretationem, cum textu pugnantem fingunt, sed tantu profitentur sententias prius in scriptis Euangelicis&Apostolicis traditas, &ostendunt quomodo
647쪽
intelligant haec dicta euagelica,&apostolica&tunc verum intellectu ab Apostolis, eoruque discipulis,ac successoribus per vectu certu,&non ambiguu,puru,& incorruptu ad posteros transmissiim esse asserunt.Ideo necesse
ecclesiis accedere, consentire,ac parero,queadmodum iubet Christus adducta excomunicationis cominatione,audiendam esse ecclesiam pronunciante iuxta verbu Dei recte intellectu Nam cadide & simpliciter testificantur de illo veteri coenae dominicae dogmate.se illud idebamplecti. quia non est c5mentitiu,aut nouum, sed vera authoritate, & deinde uniuersali orthodoxae ecclesiae cosensu,&' melior u scripto- .ru testimoniis couinci se ostedunt,ea sententia quam profitetur veram esse. Ab hac autem dinsentire,&quod peius est, ea impugnye no est catholicorum,sed singularium, qui sinantur, non quod uniuersi sentiunt, iuxta verbum Dei
recte intellectu,sed quod sibiipsi fingunt,&eligunt circa,& cotra verbu, aut cum verbo,sed
con fictis glossis deprauato.ctim aute haeretici asserunth c figurative dicta fuisse,quemadmonum illud Ioannis, Ego sum vitis vera,& illudi'c:.- , Apostoli,Petra autem eratChristus:Πoc proses .lψia ctb christi intentioni aduersatur, quod ex Au- merba non gustino ostendi facile pol est. solet inquit circunstantia scripturarum illuminare sententia,s'''ian na ex pr cedentibus,& sequetibus intelligedas, s. cy. ut media. Ver'igitur intellectus verboru chriasti,an figurative loquatur an contrarib,ex prς' cedetibus,&cosequetibus ibide colligi Potest
648쪽
aut ex aliis scripturae locis. Vnde cum Christus ait: Ego sum vitis vera,subiunxit,&vos palmites,constat autem discipulos non esse palmites naturales sed duntaxat figuratiue, quare & is Iocus figurative accipi debet: sed cu dixit, Hoc LM. 3. est corpus meum,subdit,quod pro vobis tra detur. Cum etiam dixisset,Hic est calix sanguinis mei,subdit,qui pro vobis fundetur: Ex qui-b us sane constat hoc non posse figuratiuὸ accipi, sed de suo proprio,ac vero corpore,& san- Euchari-guine intelligi debere: Articulo ascensioni ,M .1-ή, sessionis Christi ad dextera Dei patris omni lauia 'γ-
potentis quoque abutuntur phanatici, contra rensionis. Sacramentum coenae dominicae,corpus christi inquiunt ad caesos ascendit,& sedet ad dextera
pus no potest esse uno tempore in diuersis locis,meu corpus non potest sitaui,&semel Romae, & Hierosolymis esse:Ita nec Christi corpus simul in coelis,& in pane. Quis hic no deploret phanaticorum infamiam,caecitatem, &errorem,qui dechristo nihil sublime sentiunt, quὶm de alio quopiam homine,& quiaudent ipsam veritatem mendacii arguere, quae dicit, Hoc est corpus meu,Et Paulum, as electum, erro ris,qui scripsit, Panis,que frangimus nonne est communicatio corporisChristi quasi articulus alcensionis eiiceret corp'dominicum Ecoena,qui potius pani huic corpus, & poculo huic sanguinem tribuit,& coenae reuerenti ac dignitatem confirmat. Na articuli isti resurrectionis,ascosionis, S regniChristi,doctrinam,
649쪽
& verba Christi declarant, atque confirmanti quibus Christus palam declarauit diuinitatem, Irom. io. re Omnipotentiam suam. Qubii enim ad dex-Plute. a. . teram Dei sedeat, aequalem maiestatem, pote-tjam,dommium, regnumque possidens, id ebnihil minor est patre:dextera enim Dei est ipsa Dei potentia,regnum & maiestas : quae dexte- Ual. ra non latui im supra in coelis,quam infra apud inferos est,uelut ex Psalmista cognoscj potest. V Li3s. Si igitur in coelis ad dexteram patris sedet regnatque Christus,verax δc omnipotens est, Ahoc sua ascensiorvi coprobauit. Verum igitur quod dixit,& instituir in terris agens:minimeque aufert praesentia corporis, & sanguinis an
Ibam c. censis. Ad haec obiiciunt qubd Christus vides aliquos propter praedicationem de Eucharistia ab eo abire,exposuerit seipsium dicens, Spiritus est qui vivificat. Quem locum pertractans Aus, , , piar g istinxi , it, Spiritualiter int ellige quae locut
aue .liini. g. ium,non hoc corpus, quod videtis manduca- risco e. turi estis,& fanguinem illum bibituri, que eLos. α pΠ- fu i uri su nt,qu i m e cru ci figen si sacrament ii ali - h r sis quot verbis comendari spiritualiter intellectu vivificabit vos, caro autem non prodest quicquam: Ergo ex his verbis christi, & Augustini apparet,quod non intellexerit de corpore suo, niti significative. Resp5detur quod his verbis . Saluatoris 3c Augustini exponentium sese, n5 negatur verum corpus christi esse in Eucharistia, Ma fidelibus sumi: sed his verbis Apostolos,&in his nos instruxit, quod ipsius corpus non per partes dissectum,ut putauerut illi dita
650쪽
cipuli,qui retro ierunt,sed integrum, nec visibiliter in forma liti mana,sed inuisibiliter informa panis & vini,corpus &sanguine nobis traderet,id est,pei oppositu modum, quo inrelligebant Capharnaitae, est ibi spiritualiter, &intellectualiter: Quem sensum Augustin' confirmat dicens,ipsum quidem,& non ipsu corpus quod videbatur, ipsum quidem inuisibiliter,non ipsum inuisibiliter,in quo sensu dissu' c. .ri se pertractatur de Eucharistia ab Apostolo & a catholicis omnibus,ut praedictum est. Ad illud vero quod adnectetur, caro non pro dest quidquam, Respondetur,caro inquantu caro,qua
tenus videlicet distinguitur a spiritu,non pro dest quidqua ad dandam seruandamque vita
aeternam: Vnde,quod natum est ex carne,caro est,Spiritus est qui vivificat,anima dat,& ser uat vitam aeternam. Obserua ad diluenda argumenta aduersatioru,quod non'dixerit,caro mea,siquide contrarius esset sibiipsi, cum pri dixerit, dui manducat mea carnem habet vita aeternam. Caro enim christi,ut huiusmodi, id
est,ut iuncta filio Dei, & spiritui charitatis in
anima christi dat vitam mundo.Caro autem ut Caro, sim pliciter e regione spirit' nec crucifixa nec mortua prodest. Verba quae Iocutus su vobis spirit',& vita sunt,id est,spiritualiter intel. ligenda sunt, di iri colaruut vita,vel de spiritu intelligedas ut, Q videlicet is vivificet. Quod .Qu. inu-
si inquiras modu,quo chtist incipit e sse in Eu . talione. charistia,cuno mutetur,nec deserat patris dux De consio, tera in coelo,ut ait Aug. Donec seculii finiatur