장음표시 사용
651쪽
sursum est dns. Respondetur quod Christus incipit esse sub panis,&vini speciebus,absq;mutatione locali proprie dicta, qua licet deseratur
prius aliquis locus, & acquiratur alius nouus circunscriptiue Au occupado ipsum,non deserit locum,quem in coelo habet, cu huiusmodi speciebus recenter sit praesens: Sed laxato vocabulo mutationis,potest dici mutari, quatenus
. . Videlicet acquirit nouum respectu extrinsecus
adueniente suae praesentiae ad illas species. Adi locum igitur Augustini dicentis,corpus domini in uno loco esse oportet, Respondetur palaeise ibi Augustinum prorsus nulla mentionem coenae domini facere,iube t audireChristum in euangelio loquentem, Quia ipse coram nunc non doceat homines, loquitur igitur de coversione visibili,quale esse oportet docentis, hanc negat competere Christo passim inter homi- Mai. ii. Πς Nec praeterea sic Augustinus ait sursum Act. s. esse dominum quin locum illum si velit,relinquat,quod & faciet in die iudicii. Et idem effecit,cum Paulo apparuit. Simile refert Egesippus, cum Petro apparuit e Roma discedenti
Qq si curiosiaspe scruteris quonam pacto
. , 'poisit ibi vere Christi co rpus esse sine loci oc-
. euhailotis sup tione. Respondetur apud homines hoc Madii. 1ν. impossibile est, apud Deum autem omnia posta sibilia sui. Quapropter sicut potest facere adhi-Dan.3. uum, dc passivum sine actione,ut apud Danie
Iem de tribus pueris in fornace existentibus, siCpotest facere corpus,&locum sine ubi pro pridaumpto,hoc est,toeali & dimensionis , re ex
652쪽
consequenti maius quantum esse, cum minori quanto. Praeterea quantitatem sine suo effectu qui est loci repletio, perinde ac calore sine calefactione essicere valet. Qualpter licet christus in sacramento cum sua quantitate existat, non tamen utitur occupando locum. Vnde hi iHugo, Non est mirum si mirabilia operatur, eram iii Qui enim locum fecit,& locum in corpore,&corpus in loco, & qui fecit ut corpus unum in
uno loco esset,secit sicut voluit, & si voluisset aliter facere,fecisset & potuisset.Na & quando it alitet facit,&Iob,si lubuerterit Omnia,Vel Lue is
in unum coarctauerit,quis contradicet ei, Vel iugis bis A
quis ei dicere potest cur ita facisὶ Obserua in- pia' abiteterea quod licet Christus contineatur tot' sub ad se C, Vtraq; specie,aliter tamen cotinetur sub specie et panis, & aliter sub specie vini: Ex Vi enim S alii. s macramenti continetur corpus Christi sub specie vivi. panis laquam eius proprium signatum sanguis
verb,anima,& deitas continentur ibi cocomi, tanter, quia corpus christi non est fine sangui. ne, anima,& deitate: sub specie autem vini co-tinetur sanguis ex vi Sacramenti, ut eius proinpitu signatu,corpus verb,anima & deitas, per concomitantia,& sic panis conuertitur in cox-puschristi,& vinum in san gninem. Pleraque alia hic curiosilis inquiri possent , ut puta an id corpus possit esse simul in diuersis locis. Deinde de proprietatibus, partibus, & actionibus corporischristi,ut est in Eucharistia,quK scien ria ha sinitaceo. Viderit ille qui sic instituit. modo ego Opiοιε ρεν- creda hic di facia quod ille dixit, di commisit. Amtanda.
653쪽
ea,is autem est triplex, Primus ut hac sumptione adiuti recordemur passionis,&resurrectionis christi,& hoc testimonio fides co firmatur, nepe ut ceri' sis nuc impletu esse quod Esaias praedixit,ipse vulnerat' cst, sanati sum ,ut certus sis,inqua, Christi corpus pro te traditum in morte,tua culpa flagellatu,consputum,c siimperfossum &in cruce immolatum,& sanguine ipsius pro tuis delictis extergendis effusum,tea peccatis,&peccatorii maledictione redeptum patriq ,caelesti rec5ciliatum,passione &meritu christi tua esse:inquit enim, quod F vobis traditur,languis Τ vobis effunditur. De hoc fine concionatur christus dices, Hoc facite in mea
comemoratione. vult nos retinere memoriam
passionis,& Amissi beneficii, nec vult tantum historiae memoria conseruari, sed vult ut haec beneficia in via Sacra meti nobis applicemus. Nobis enim ista dicta sunt,nobis obseruada in haec veritatis verba spe fixa ponere covenit,his enim se nobis donat christus Cum suo merito, sicut nobis natus est,& mortuus pro nobis : ita quoque meritum suae passionis hoc sacrameto dispensat. cibus hui' mensae est corpus christi, quod pane exhibetnr : Potus huius coenae estianguis filij Dci,qui poculo offertur: Vsus huisacramenti est sanctificatio nostri , qua nostracoscientia certificatur,& fides firmatur de voluntate Dei,promissione gratiae, &condonatis peccatis. Secundus finis huius Sacramenti est, ut vicissim agamus gratias Deo in usu huius
secramenti pro tantis benefi ciis, pro immensa
654쪽
sua misericordia erga nos,&filio pro nobis dato,ut Cyprianus ait,pietas inter dona, & donata se diuidens,gratias agit tanti beneficii largitori. Tettius finis est, ut L hi membra christi
admoneremur de mutua chiuitate,quare Pau Ius ait: Sicut unus est panis , ita unum corpus multi sumus, sicut v litata conuiuia sunt sy m-bola amicitiae.
DISTINC T. 1I. QVAE. I. Est ne psbilis rerum transsub Jantialisa TRanssubstantiatio ut a nominis ratione
exordiamur) est transitio totius totalis sub substantiae in substantiam: Totum autem syn cathegorematice hic accipitur. Vt pura pro qualibet ipsius totius parte, ut hoc pacto secernatur a mutatione naturali,quq est quomodo qua quidem totum in totam mutatur, sed utrobique eodem manente subiecto, de qua Aristoteles. Porrb talis transitio, siue convcrsio soli Deo conuenit,quippe qui solus & creare, Sc annihilare possit. Qui omnia creauit D est,&c.Tu creasti omnia, & propter voluntatem tuam erant & creata sunt. Hac de re videlatius distinct. I. . libri. Qubd si inquiras ad quod gen mutationis secundum Philosophos refertur: Ad nullum profecto. Quadoquidem transsubstantiatio non est mutatio proprid dicta, nisi exieso vocabulo mutationem accipias pro habitudine successionis unius substantiae ad alteram,
655쪽
ad altera, corporis videlicet Christi ad panem Tram ι- ipsum, nec de hac locuti sunt Philosophi, cum mi-ti'
eam prorsiis ignorauerint, Deu autem res ipsas 'ρ' i lic in alias comutare poste, nemo qui syncere sperii, de omnipoteria se tit diuina,ambigit. Ait enim Lb. u.Sa Ambroti', Si tata vis est iii sermone domini,vi cramet.c inciperet esse quq no erant,quanto magis Ope di oratori' erit, ut sint quς erant,& in aliud comutetur. Item ibidem&habetur in decreto, Non Reuera. est minus dare novas,quam naturas mutare rebus. Ex quo concludit qubd sicut Deus potest D --, sadare nouas naturas rebus, quς prius non erant, Nyra unam ita potest muta. e naturas catu, quae prius erat,i' iter- & transsubstantiare unam in alteram. s ἷ
DISTINC T. ii. QUAE a. Potestne quodvis ens in aliud conuertiis Creatura
in deitatemon potest land creatura in deitatem conuerti, conuerti,nec e contrario ipsa deitas -tmni in creaturam mutari, quia nihil intrinsecum Deo subest diuinae pote V Id. iis. tiae,cum omne tale sit necessarium simpliciter, aliam& impossibile non esse, sed quaelibet crea ura in aliam semel commutari potest , cum stabsit s Omnipotentiae diuinae,&quantu ad esse,&quatum ad no esse. Id autem constat ex Gene de Lib. .sia uxore ipsius Loth in salis statua versa,&ex Io- Gen. adiit. anne de vino in aqua ver . Et quanquam diuus Augustinus,& Boetius asserant corpus non
posse in spiritucouerti nec contra, Resp5detur se Ch ipsos intelligere de potentia creata,non autem Ilicv I. Nn
656쪽
diuina,aut melius innuunt plura repugnantia inesse spiritui,ut in corpus couertatur,qua corpori, ut in aliud comutetur, Quemadmodum Masi.1ν. dc Christ' duo naturae impossibilia adfert,ait me unum altero facilius esse asterit. Facilius est inquit camelu per foramen acus transire, qua diuitem intrat e in regnum coelorum. Necesse tame est demas respect',in quibus est essetialis dependentia, quadoquidem huiusmodi in sua fundamenta conuerti nequeunt,perinde ac independenter creaturam Deus essicere potest.
DIST. ii. QVAEST. 3. conuertiturne in christi corpus panis in Eucharist 3
Euebari. Vemadmodum refert Innocentius, Ilia verita- circa Eucharistiae sacramentum tres tu tres ορε -extitere opiniones. Prima in Euchari-
D. N pζrmanere panis,& vini substantias asseriti a=i. Me . & nihil in eadem vere esse Christi & corpus, 16. & sanguinem,cuius primus assertor fuit Berct gari'. Deinde aliquot pdst seculis Ansius quidem Ioannes Vviclesus, & alter eiusdem nominis V ssita illius discipulus nouitatis captato res,quorum sententia etiam placuit Luthero, ex cuius schola ut qui libertatem proponit omnibus , & docet sentiendum de dogmatu bus doctrinae Christianae, quod cuique ex scrupturis visum fuerit,quod quisque suo ingenio
i. intelligit) etiam Oecolampadij, Zuingli, Sa- Frametatij,atq; huiusmodi pestis hac in re illo pestilentiores quippe qui solum in signo Chri-
657쪽
LIBER QUARTV s. agitam in Eucharistia esse asseuerat) prodierunt. IAltera opinio fuit, qubd panis quide n5 rema. net,nihilomin' no couertitur in Christi corp', sed desinit esse, vel per annihilatione, vel per resolutione in materia, aut per corruptionem Mais ;in aliud.Tertia opinio est, quod panis transsub statiatur in Christi corpus,& vinii in sanguine: O ci,sii, Et hanc postremam reiectis aliis duabus) sem Christi cirper tenuerunt fideles, yiiq; omniti ta orthodo- ' xoru,quam haereticoru. Ad Berengariu usque vita haec fides semper extitit,nempe cossecratis i. . '' in menta dominica per sacerdotis ministerium pane,&vino,diuina virtute eoru stubstantias in Christi corp',&saguine couerti. Opinor pro- .pter ta clara Christi verba, quae descributur ab Euagelistis,& Apostolo,quippe qui nouissima coena accepto, & benedicto pane distribuisse discipulis sacrament u sub hac asseveratione dccotestatione cosonater,&costater affirmat,a
cipite,& maducat hoc est: similiter de calicet Bibite ex eo omnes hic est. Accepit panem,&vini calice,&post benedictione hoc ipsu quod porrexit discipulis , affirmauit esse suum corpus, & sanguinem, nec assirmationi veritas defuit. Unde euidenter consequens est illud ip- sunt n5 fuisse simul panem & vinum, clim euidentem contradictionem implicet esse aliqua essentialiter, & substatialiter diuersa atque ca- dem esse substantialiter,atque essentialiter eadem,ut quod bos,& asinus,utrunque manens quod erat unu nihilominus sit alterv. Quando
658쪽
i. . M ad quod distribuit discipulis, filisse verum Christi
ris ob fati corp'&sanguine, ex dicto axiomate costasiidedo is sacra. no fuisse pane dc vinii: cui sententiae si demon. vess.Vειν ' strauerimus subscribere fide ab initio per orbu tam Catholicaeecclesiae,nec nuper excogitatu,&in is,.ὸ elis troductu a scolasticis,ut illi AKb persuadesino hiarar. puto dubitatione quampia,qui mentis&ratio Lib 2.eps, nis copos est, cui poli' assertioni assentiri debes at Ita enim senserui Clemes papa Petri successit - - soragnati', Dionysius, Cyprian' variis in locis,
demaster. - &maximuin sermo. de coena domini, ubi ait: dei ad Neo- hoc facramotu aliquado Christ' portionε vitae pb tρβ q aeternar apellat,aliquado corpus suu, interdum risis ch carne,&ianguinem,nonnunqua vero panem. D istiGr, Panis tame iste in carne,&fanguinem mutatus o Lib. . procurat vitae non ta spirituali,quam corporali
descre. p. &trasitoriae,vides ibi hoc verbo mutat' in ipsi' ' ti,a' insinuariaCypriano transsubstantiatione. Am- lais. iis brosius dicit antequa consecretur panis est,ubi tib d. salu-aute verba Christi accesserunt corp est Christitari docum. Hieronym', Augustin'aiicii de sacrametis tractare dixi vobis quod ante verba Christi quod hbis icci offerriir panis dicitur,ubi verba Christi depro . ad ρUM. pta fuerint,iamino panis dicitus,sed corpusap- Anthioche. pellatur. Chrysostom', D ainasceti', Theophim V SV laetus super illo Pauli,Calix cui benedicim',&s transformatur inquit) verbis arcanis panis ille iis is seri per mystica benedictione. yrillus, cui' sente-
de Eucharitia: S praedictorii, causa breuitatis relinquo. Hibb 4 O omnes afferunt in hoc facrametono solii Cor-ς οῦδε - f - , christi,&s inquine esse,sed etiam ineffabilii, Io ii Dei Potentia mutari ri turas panis &virum iu
659쪽
LIBER ARTVS. 283 quod no erant Milicet in Christi corpus,& sanguine. Et licet trassubstatiationis vocabulo posterioresvsi sunt, nouo quidevocabulo usi sunt sed antiqua Ecclesiae catholicae setolia cxplica- . te. Huc accedit quod de Sacram ctis tene dii est rig. b. ἡ sicut tenet sancta Romana ecclesia,ut habetur ορ. ad abo- in decretalib'. Atqui ipsa tenet pane trassubsta tendam. tiari in corpus,&vinu in saguine, sicut habetur ζη in iis de decretalib',ubi dicitiar,Ipse Iesus christus facerdos est,&sacrifici si, cui corp', &san' inaguis in sacram cto altaris sub speciebus paniin icro.
vini veraciter cotinetur, transsubstatiatis pane in corp',& vino in sanguine potestate diuina. De consi r.
Huc accedit&illud Ambrosii, ubi accessit co-secratio de pane fit corp' christi, & illud Eusc- e iis
bii Eniceni j, Sacerdos inuisibilis visibiles crea- corpus, ea. turasin substantia corporis sui secreta potestate δε distin Lco mutat,& pleraque alia habetur in distinct. r. de cosca. unde haec desupta sunt. Necabitreris - hunc intelligendi modu humana adinventum authoritate. Eo siquidem spiritu expositae sunt In Q Ihea-
scriptura quo conditae: non enim Vt ait D. Pe- no.e. r. itr' ) voluntate humana allata est aliqua lo pro- .coriri Ihetia. Idcirco D. Paulus testatur se mysterium oca domino perccpisse,ne humanu iustitutu Corinthij arbitrarentur. Quamobre necesse est e. nobis redigere in captiuitate intellectu omne
in obsequiti christi Si quis au ita Vo ς' i c. ., Otur sapies esse,in hoc seculo sinit sapi CbifaA- es,&c. Vos stulti propterchristu. Exciaedaest duuantium. igitur naturalis suasioat fides locu habeat. Si a- c os 11. licubi rep etias doctores,dicetes pane essesignu
660쪽
torporis Christi, ut Augustinum.No dubitauit dominus dicere, Hoc est corpus meu,cu daret signu sui corporis,& quod citatur de decreto, Quod videtur panis est,& calix,&c. Respodetur in coen signum est simul, & corp' Christi. Signum est,quod sensu percipitur, corp' christi quod ibi cotentu credimus. Si rursus instes, Scriptura sacramentu hoc pane nuncupat, dices : Panis quem frangimus,&c. Et Euagelistae referunt quod accepit Iesus pane, & gratias ages dixit, hoc cst corp' meu. duo hic exhibuit panem videlicet,& corpus suum. Respodetur secundum Ambrosiu Chrysostomum, Augubstiuum, Theophilactum in illud Ioannis, Panis quem ego dabo,&c.qubd antequa cosecretur panis est, ubi aute verba Christi accesserui coreus est Christi. Attamen inquies etia facta co-1ecratione dicitur ab Apostolo panis. Hoc proculdubio fit Propter specie remanente,& quia panis antea Suit. Solet enim scriptura vocare res quascuq; nominibus earum reru ex quibus fiunt,ut cu dicitur ho mini, quid superbis terra,& cinis,&c. Et statua salis uxor Loth. Sicut etiavirga Mosis dicta fuit virga,quanqua conuersia fuerit in serpentem. In humanis videmus etiaquod in aliud mutatum est,suae originis aliqua-do nomen retinere. Na si quis tibi vinum de-de odio in acetum versium est, dices, ec cis 'a qu id mihi dederas. Insuper scrip tura tu appellat, ed qubd comedi polost, quo pacto & mana panis dict' est,& fili' quoque Dei panis dicitur, quia spiritualiter madu-