장음표시 사용
691쪽
Quandi, que enim ex Qta Dei dilectione subo-mur peccati detestatio,&cosequitur tristitia etiam maxima. Quandoq; vero inerit actus iustitiae is videlicet, Volo punire meu pecca tu &tamcn ex illo ncm mouetur cssicaciter intelle .ctus ad peccati confitcratione, & voluntas ad detestationem NEt quan uis aliquoties moueatur, non tam e semper subsequitur tristitia pro- prer complexione peccatoris, aut habitus contrarios,aut bonu inde subsequetiti,ut de matre:
Magistri sententiarum patet. Et potissimu,quia appetitus intelle citiuus lensi liuo appetitui, quatum ad faciliter delectari& contristari, conformatur. Quare cuius appetitus sensitiuus n5 est natus dolere, citis voluntas non facile tristatur. Ex quo manifestii est alique intente poenitere primo .modo, id est habere hunc actu intestim V olo punire meta peccatu,qui tamen nulla,aut modicam habebit peccati tristitiam, quam nihilominus sine ullo actu alius habebit ex Dei amore Unde consequitur, qudd plus debet
meritorio peccatum actus tristitiae accusativus,
quam tristitia ipsa, quae est passio subsequens ipsum voluntatis actum. Qubd si instes in oppositum, quod is actus poenitentiae primo modo non sit absque tristitia sussiciens per illud Augustini, Sciat se culpabiliter durum, qui des et mortem amici, & dolorem peccati non Ostendit lachrymis: Verum id quidem est, si ap- Preciatiue mortem amici deflear. Flere siquidem peccata non est omnibus datum, cum sit donii Dei speciale:Vnde Hieremias, Quis da,
692쪽
bit capiti meo aquam &c.&Ezechiel, Auferaa vobis cor lapideum. Debem' ad id nihilo se cius pro viribus conari secundu illud Mattheti, Maii,. i.
Ut ne paenitentia virtus, unius duntaxat poenae inoctivaὶ iVm cuicunque ap petitiuae virtuti respondeat aliqua ' in intellectu regula, seu practicum dictamen, si quide aiiu p,ois fba3.tus hoc est sapieny agit omnia cum consilio
habebit poenitentia virtus secundum primam poenitere acceptionem propriam regulam,iu ri, i is, ta quam sequcturactus Unius, aut Desuriit pin- ρ minnarii inflictivus. Ipsi' porro regula est duplex: poenarum Prima naturaliter cognoscibilis, de qua Psalmista, Signatu est supernos lumen vultus tui Do. . mine, Et Apostolus, Cum cnim gentes,quae te . Rqm' ' , gem non habet &c.&est haec, detestandum est peccatu. Altera aute nota est solam ex fide,seu reuelatione ista, videlicet Detesta tu cst peccatu,inquantu Dei offensi uti, beatitudinis impe ditiuu,&finalis miseriae induettuli. Poenitetia igitur,ut habet regula naturaliter nota, est unt'
tantu poenae inflictiua,videlicet displicetiς peccati,&cosequentis tristitiae: sed ut habet regula ex sacra scriptura nota,est pluriu in fictiva poenarii, quod videlicet Deus ipse illud reuelauit, IO-.3. patet ex illo Iohelis, Couertimini ad me &c.& Matth. 3. Mati.Facite fruct' dignos poenitetiq. Et quavis
693쪽
. D is T IN C. I . QF. huius virtutis regula sit dutaxat ex reuelatione vel fide nota nihilomin id n5 obstat,quo nit- nus sit moralis viri', cum ex freque tatis a quae'virtutis moralis ratio generetur. Ideni iquo q; dicendum de euangelica paupertat ca- ilitate,& obedientia, humilitate, & patientia, tquaru finis qui est beatitudo)&ratio non co- gnoicitur naturali lumine, sed stupernaturali, iquod iii causa est quod reiiciatur a sapientibus tiuius seculi. Noc propterea min' sunt virtutes amb cxctilentiores: Tum quia praetica illarum dictamina excelletiora sunt, cum ad eas no attingat naturale lumen, tum quia sunt certiora, cum sint ab infallibili veritate.
mirum poenitentiaesacramento culpa deleatur Z
latentione prolatis, a Sacerdote iurisndictionem habente ex institutione diuina cri-caciter significatibus absolutione animaeapec- cato. Sacramentum autem istud non fuit prcseu ἡς si risi, cum absque ipso Deus remittere pollit hominibus delicta, fuit tamen cogruum quantu ad totam hanc nominis rationem. Primo x t esset aliquod sensibile signum remissionis peccati,ad peccatoris exercitationem, em citionem, & humiliationem. Deinde ut esset a. ζ institutum, qui solus effective peccata co-GOn i, quatenus ipse peccator huius absolu-. t Onis certior fieret, &religiosius 1pud suseiper
694쪽
LIBER QUARTUM 303ret. Tertio ut institueretur in verbis significantibus absolutione,quatenus iuxta Augustinum signum repraesentet signatu. F st enim poenitetiae sacramentii s ententia quaeda dissinitiva iudicis secudarit,scii comminaris, qua reus absoluitur, vel ligatur sec dii quod expedit.Quarto quod fiat a sacerdote. Conuenit enim in ec Diramenticlesia si ica hierarchia, seu in ecclesia militante minis .extrcma videlicet peccatores, quasi nihilii ob peccata reputati) reduci in extremit, hoc est in Deum ipsum,per hierarchiain,id est sacerdote de quo Malachias, Angelus domini&c. Ange- Malach. 1. lus enim Domini dicitur secundu Hieronymia, quod sequester inter Deum& hominem,que admodu Moyses de seipso dicebar, Ego sequo- Deuteron.s
ster&c. Vnde Apostolus, Omnis namque pon. Hςbr-3tifex&c. Hocaetiam modo fit in ecclesia triumphate,ubi homines ad Deu per Angelos reduci ur,ut patet ex illo Apostoli, Omnes sniat administratori &c. Item Angeli, Lazari animam in Abrahae sinu detulere. Operaepretium siquidem est, ut haec absolutio a iurisdictionem habente praestetur. Quandoquidem sententia a ianon suo iudice lata nulla est. Unde illud Ap tir . A.,
stoli,Tu quis es, qui iudicas&c.Nec his quada- iuriin. 6 . tenus ob sistit quod haeretici asseuerant fideles Rom. I . omnes sacerdotes esse ex Petro, Vos aute gen '
electu,regale sacerdo tiu,hoc enim de uptu est j iex te tu Ezodi, In quo eade populo Iudaico di ηρε δ' cebatur,tame costat tunc sacerdotiu distinctu fuisse,&non omnibus c5cessum,sed soli tribui Levi,&familiae Aaro. Qua de re necesse fuerit,
695쪽
ut is locus de spirituali facerdotio interpretaretur. Qu letia c5probatur ex illo, quod ibidesubsequitur, offercntes spirituales hostias Deo
ad quarum oblatione ala Paulus nos exhortatur his verbis,Exhibetes corpora vestra&c. Cosimiliter exponens quod scribitur tu Apocalypsi, Fecit nos Reges,&facerdotes. Adde quod in veteri lege qui pr sumpserunt facerdotii mun' exequi,grauistinae a Deo puniti fuere. Patet de Hieroboam,cuius man' aruit, cum vellet adolere incensum super altare: De Osia, qui ea de causa effeci' fuit leprosus, De Osa, de Chore, Datan Sc Abiro. Quato igitur deteriora m rentur supplicia,qui sacerdotiu nouaelegis prophanarumὶ Iuxta doctrina Apostoli, Irrita quis faciens &c. Expedit praeterea quod suscipiens hoc sacramentu atteratur de peccatis, Iuxta illud Deuteronomij,cumque quaesieris domino. re Psalmistae, Cogitabo pro peccato meo &C.
Nam&seculares iudices leuius condemnat rosicui scelus a se commissum displicet, quam pro teruum in scelere. Quod autem hoc sacramentum ita pPimo institutum fuerit, patet ex Matthaeo, Quaecunque ligaueris &c. Et Ioanne, Quorum remiseritis&c. Nec est eadem ratio omnino euangelici sacerdotis, &MoCayci: Nahic duntaxat indicat mundatos a lepra, nullum suis ceremoniis mundas, cum in huncfinem noessent a Deo institutae. Ille aute ministerialiter peccatores naudat a peccatis,administras institutu a Christo fa crinen tu,secus poenitentia ni
qua deleret, sed necesse foret id pre deleri per
696쪽
contritionem, nec esset secunda contra naufragium tabula,contra sanctu Hieronymu, cum nullus per eam euaderet naufragiu. Quocirca
asserendu est peccatorem assequi duplici via te missione peccatorum,primb cotritione vehementi,& juffcienti absq; actuali sacram et i sus - M.fo: ceptione,sed quae solum iit in voto, Vnde,Cor Dinter. .
contritu&c. Cuque quaesieris cum 3 c. Secuta per sacrafitenti receptione, quando cotritio leuis est,& remissa, ac propterea minus sussciens ad deletione peccati. Tunc enim peccato modo n5 ponat obice,&ad sacramentu poenitetiqaccedat cum fide & intentione ecclesiae,n o ex
suo merito,sed ex institutione ipsi' Christi, certissim d recipit remissionem, & gratiam ipsam, non seciis ac gratia baptismalem obtinere valet adultus,& baptismo fluminis qui consistit in fide,& poenitetia)& baptismo fluminis,qui administratur in aqua, Sic enim & Dei ampla bonitas qua plurib' mediis prouidit peccatorib')& potestas squam sacramentis nunquam alli- gauit amplissime mortalibus apparent.
Vtrum cuilibet peccato mortali propria qμadret, seu correspondeat satisfactior Salis actio Atisfactio utique uniuersaliter accepto vocabulo redditio est voluntaria sis, facti, aequivalentis, alias indebiti. Non est 1iad Lenim absoluta datio,sed redditio quq esse debet voluntatia , secus non satisfactio, sed satispassio dicenda foret, qualis reperitur
697쪽
. in damnatis, de vii, 'sic Matthaeus, Ligatis manib'&pedib' mittite eu Sc c. Adhaec esse debet . aequivalentis,ira hoc iustitia requirit. & tale ae- qui ualens debet esse, alias indebitum. Si enim foret alias causa debitum, iam no esset huius sa- . tis lac ib. V erutamen duplex est debitum,vide- . ' licet respiciens debitum, & respiciens poenam. Primo debito tenetur ieiunare diebus statutis, etiam is qui no tentatur carne, nec admisit sce-
. . lera i eunt O purganda: Nec istud praecepti im .pendit quo minus&poenae debito idem persoJuere possit. Quare ieiunio ab Ecclesia indito
potest peccator suo satisfacere peccato, cu nosit alias debitum, ut ordinetur in satisfactionem pinnae ipsorum peccatorum. Et obligatus dare cleemosyna satisfacit benefaciendo ei, qui est in extrema necessitate, licet ali as teneretur, qa . articulus non hoc fine, sed Dei praecepto. Veruntamen videbitur alicui fortasse peccatore no posse haCtri si, δε- xδxion Q pro peccatis sui alifacere, maxim Ei ι aia= . quod illis peccatis debitu Deo abstulerit hono- Ram. t. rem, uxta illud Apostoli, Per praeuaricationem Minia G, . legis Deum inhon ras.&Malachne, Si ego p ter, ubi honor me'. Nihil aute aequivales honori ei potest a nobis repedi, quia maior est omni . . laude. Insuper malum peccati infinitum apparet: cum infinitus ostendatur D eus. Omne autehonum quod praestare possum', finitu est. HuC ccedit i quidquid obsequii,& honoris Deo impedere valem', eide debem' causa beneficii
creationis,c5seruationis,redeptionis&c.Vndis
& nihil non debitum ei praestare possum'. Hic
698쪽
c sideranda venit duplex Dei potentia, absoluta,&ordinata. Peccator quidem virib ppriis satisfacere pro peccatis ut indicant praedictae beati Anselmi rationes) nequit. At accedentemerito pastionis Christi hoc potest, Adeo enim . accepta est Deo patri, ut opus peccatoris alio. εquin ex se ad id insuffciens,co ueniens sit ac sufficiens delictorum satisfactio, nec aliter secundum potentia Dei ordinata potest quis peccatis satisfacere. Ipsim enim acclamate Aposto
lo proposuit Deus propitiatorem per fidem in saguine ipsius. Et, Factus est nobis propitiator&c.cum inimici essemus& c. Proprio filio non
pepercit&c. Et Ioane, Sic Des dilexit m udum, n)-.L &Luca in actibus Apostolorum, si est in ali ibais. 3.' quo alio salus&c.Non enim decreuit reconci- AIT. 4.liaresbi inimicum, nisi per obsequium magis gratum, quam offerila fuerit displicens. Et huiusinodi fuit Christi passo, Hic est filius meus dilectus,in quo mihi complacui&c.Nihilomi nus secuta una potentia Dei absolutam posset peccator absque merito passionis Christi satisfacere. Patet ex Augustino, Fuit quidem&alius La ih d. modus nostra redemptionis possibilis,sed nul- trini. p. Ius nostrae miseriae seruandae conuenientior. Et '
Christus dicebat, An putas quia non possum
rogare patrem &c. Et in oratione ad patre,omnia tibi possibilia sunt. item Paulus, In capito ib. libri scriptum est de me,ut faciam voluntatem tuam Deus meus,volui.&Esaias, Oblatu qui EA. is
ipse voluit. Potuisset igitur Deus absq; christi passione attrito dare gratia,qua posset Pro P -
699쪽
LIBER QUARTUS. 3so peccata Iudaeorum, Vides ciuitatem&c. Quare etiam pec tor propria non deflebit peccata Possumus nihilomin alio actu, quam poenali, peccatis satisfacere, feruenti videlicet Dei dilectione,ad exemptu Mariae Magdalenae,Vt apud i. Petrum , Charitas operit multitudinem pecca
torum, non ratione culpae, cu amplius non in . artis. ng
st,sed ratione poenae. Non autem correspodet cuilibre propria, seu aeterminata satisfactio in specie, aut in numero cuilibet mortali peccato. Nam cotritione satisfieri potest cuilibet mortali pec- 'cato. Vnde illud Deuteron. Cum tu quaesieris Deut. . dominu &c.& illud Psalmistae, Cor contritum P --.&c.Item,in spii humilitatis,& animo contrito suscipiamur a te. Et unico actu potest quis omnia simul detestari peccata,vt Manasses dicens, Peccaui super numerii arenae maris. & Psalmi star,Multiplicatae sunt iniquitates meae. Verun- tamen ut haec iussiciens sit,debet esse intensior, quam si esset solum unius peccati,aut paucoru. bd si remissa fuerit,addatur ieiuniu, oratio &c.& aequivalebit intensae. Unde Ambrosius,
Reperit quosdam sulcassevultum lachrymis vide Petro legimus apud Clementem,& corpus strauisse calcantibus. DISTINC T. is . QVAEST. 2. Utrum alienum detinens ad restitutionem
Vandiu res,propter qua peccatum est,no
redditur si reddi potest,no agitur poenito
700쪽
tia,sed fingitur assertore Augustino: Non enim Epistola. α. dimittitur peccatum nisi restituatus ablatum, σή MM dq vi est in decreto. Huc accedit illud Exodi, sii' , ' i fixus se atus fuerit. Et praeceptum iuris naturae, rari. si ri Quod tibi oderis fieri &c. Et praeceptum deca- Exol. 11. logi, Non furtum facies &c. Et pleraque alia T. μ. . soca. Sed ut plane noueris,quis iniuste rem alienam detineat, & proinde restituere debeat, obserua varias reru esse tractationes,&quae desiderat ut iuste fiant. Tria perinde hic obserua-4 mus. Primum unde sint rerum dominia distincta, unde hoc dicatur meum, & illud tuum: Secundo quomodo dominia primo distincta iusto trafferantur: Tertio quomodo quiuis restituere teneatur, Quantu ad primum,lege naturae, vel diuina non sunt rerum dominia pro statu innocentiae distincta. Quia pro eo statur, ἡρ ἡm. Communis eorum Vsiis plus proderat ad paci- rerum. . ficam conuersationem, & necessariam sustentationem, quam rerum occupatio: Propterea quod nullus recepisset nisii sibi necessaria, &quae necessaria aliis fuissent non occupasset.
turae, quod omnia forent nostra, reuocatum fuit, dicente Domino Adς,in sudore vultus tui vesceris pane tuo. Quia subinde bona esse comunia obesset conuictui pacifico,&necessariae ς.is f io. mortalium sustentationi. Quia cupidi, & maliiWaim. i,. sibi Vltra necessaria aglomerarent, Et fortiores aliis vim inferrent: Sicut legitur: Sicut de Nem broth, quod esset robustus venator cora domino,id est hominu oppressor. Vnde Psalmista,