장음표시 사용
791쪽
votum familiari consilio Spiritus sancti est fa- , ctum. Decuit enim virginem Deo virginitate nuniri triplici ratione. Primb, ut esset ei decetis- risinu habitaculum, Quia cnim sapientia cador ii est lucis aeternae, & speculu sine macula, quod Ilnihil inquinatum incurrit, decebat ut ex matre/ si
incorrupta & re & voluntate firma concipe- tiretur. Persecta autem incorruptio voluntatis et in voto consistit virginitatis. Secunda ratio est i Evi esset mulieribus totius virginitatis ex eptati l e Sicut enim Deus pater Christum viris propo- esuit, sic eius matre proposuit mulieribus exem- plum,& quoniam hoc est maxime laudadum, ,& imitandum,scilicet votum virginitatis, ideo 1 in illa esse debuit. Tertia ratio est quod debet esse in ea totius nobilitatis, & sanctitatis priuilegium. Absit enim qu bd aliqua alia virgo bea- tam Mariam excellat,immd altissimus qui fundauit eam , omni dignitatis priuilegio ipsam ladornauit, ut sicut eam prae caeteris adamavit, i , sic omnibus etiam sanctior, & amabilior fuit hvniuersis,unde circunscripta malexnitate Dei, tadhuc ipsa prae caeteris debet amari, quare spi- l tritus sauctus,qui aliis inspirauit virginitatis vo- stum, ei non retinuit celatum. Ex praedictis ietiam patet, quod admiranda sanctitatis&pi ritatis fuerit ille beatissirmis Ioseph, cuius cu- istodiae non solum virgo virginum in iuuen- itutis flore,sed etia saluator mundi ex ritit commissus : Cum beatus Ioannes Euangelista vati ide honoradus,& extolledus praedicetur, qu bd. eidem Christus in cruce matrem virginem
792쪽
LIB1 R Q VARTVs 36r virgini collimisit, unde alguimus eius ambi- virginitatem , qua meruit esse filius adoptiuus
virginis,& ipsi Christo praedilectus. Quid debeato Ioseph existimare non licebit ὶ unde MMagister, Sane credi potest non solum Maria, . sed&ipsum Ioseph disposuisse apud se virginitatem seruare velle, & id ait ex Augustino, cui stubscribit beatus Hieronymus: vide locum rim& prosequere locum Apostoli, Qui sine VXore ore.Helviis est,&c. Dicit autem illic Hieronymus, Tu di- ιιῶ fi su- Cis Mariam virginem non permansisse: Ego plus dico & ipsum Ioseph virginem fuisse pet y ς' 'I' Mariam, ut ex virginali coniugio virgo filius
Sunt ne tria matrimonij bona Atrimonium si pro derelicto vinculo ex mutuo conisactu accipiatur, utique assertore beato Augustino tria habet bona,sacramentum,fidem, & prolem. Sacramentu enim ut est matrimonii obiectu,no accipitur proprie pro signo sesibili gratiae efficaci, sed large, ut puta pro signo rei sacrae. Et tale 'sacramentum est indissolubilitas vinculi mare, monialis, quam Deus ipse operatur: Unde in Genesi, Et adhaerebit uxori suae dcc. quam& GChristus corroborauit eisdem verbis: Quare nec unquam dissolui potest nisi per morte ab Matib. i'. terius partis, Qubd si dormierit vir eius,soluta est a lege viri. vide canones Colonienses fol. Mm.7.σI' o. Aut per relaxatione , quae fit ab ipso Deo, sicut in matrimonio rato no cosummato con-
793쪽
tingit, quoniam alter coniugum religiong inagreditur etia altero renitente,quod quide fieri ex Dei consilio constat, ex quo Christus Ioan-- nem a nuptiis vocaverit. Deinde ex facto diui Alexit,& Macharii.Nec ecclesia aliter, nisi videlicet hoc Christ ' instituisset, permisistet matrimonio rato no colammato alterum ingredi. - religione. Porro haec in dissolubilitas sacrame-u, seis his tum dicitur, qudd in dissolubilem Christi eum e.υe-n ecclesiacoiunctionem, quae fit per charitatem c.ex publico significat, quam profecto significationem ex- pressit Apostolus, Sacramentum hoc magnum
t est,&c. Et perpetuam Christi cum Ecclesia adhaesionem ipse Christus pollicitus est , dicens, Ego vobiscum sum,&c. Quod si consum m
tum fuerit matrimonium,designat etiam conis
formitatem Christi cum Ecclesia in natura humana. Vnde Apostolus, Nusqua Angelos a Hor. - prehendit,&c. vide magistrum. Fides verb at ista . ' se tenditur in hoc , ut seruet fidelitatem in actu matrimoniali, vi reddat coniugi quod litum
est,& nec cum altera, aut cum altero concubetur, cuius boni faciendi nisi Deus coiugibus in hoc sacrameto impertiret gratia, quoties quinque coniux inter tot carnis, mundi & Satanae insidias positus,eam fidem corde sinceram,aut incommutabilem retineretξNa Christus moechationem cordis moechationi carnis aequar, Vnde apud Matthaeum Oui viderit mulierem Mattb.1. &c. Proles postiemum bonum , cuius potissimum gratia matrimoniu contrahi debet,consistit in obligatione ad pHole gratater accipita
794쪽
dam,& religiose educanda,& hoc est sub conditione, si videlicet eueniat. Huius rei habes exemplum in Thobia iuniore,cui ait Angelus, Thobia audi me,& ostedam tibi,&c. Et,postquam vero coenaverunt,usque ibi,in secula se. culorum. Qubd cum fit matrimoniu non solum culpa vacat,sed & summum meritum habet. Caeterum qubd tantum vitandae fornicationis gratia contrahitur, magis secundum indulgentiam conceditur, Hoc autem dico,&c. I. ν. .
DIST. 3M QVAEST. UNICA. ine necesarium coniuges sibi matus ,reddere debitumὶ
CVm Apostol' cuctis praecipiat, ut vir uxo-ι. r. 7.ri debitum reddat,& uxor viro, Quia mu- .lier non habet potestate sui corporis ut inquit Apostol' in epistola prima ad Corinthios, que locu pertractans Hieronymus, Sponte quippe ait te obugauit,ut reddere cogeretur,o P eritia ivtiq ut id a coiugibus praestetur, & id duplici fine comendabitur,aut prolis procleandae, aut fornicationis vitadae. Quod si libido maneat,si stans tamen infra matrimonii finem, quia videlicet nollet non sua cognoscere,veniale cripdelictum, Sin fidem matrimonii exeat, ac tam
effrenis fuerit libido,qudd & uxore licet non esset siua in cognosceret, mortalis profecto est offensa. Haec autem debiti reddendi obligatio intelligitur, nifi alter ius petendi fornicando amiserit: tunc enim innocens, si publice id constiterit,uon adstringitur hac lege, ut c9stat
795쪽
ex Matthaeo, i dimiserit uxorem,&c. unde colligitur ob fornicatione dimitti posse quantum ad thorum, non tamen quantum aci vinculum, ut alian; videlicet ducere possit, dicete Christo, Quos Deus columit,&c. sin uterque lapsus fuerit, tunc paria crimina pari vindicta sui deleda,co similiter rato matrimonio necivit cogi quispia, ut mox debitum colungi reddat: Quia licet adhuc ei monachisinu profiteri, &Extr. δε co- deliberare per duos menses. Deinde quando Mer.coi Vat. quispiam astringitur fortiori vinculo ad non ς-- p .i reddendum non tenetur tunc reddere. Siqui- ου ' M initor obligatio minore tollit, iuxta Theologorum praescriptum, quando incompassibiles occurrunt obligationes,minor plane maiori cedit. Id autem accidit cum debiti redditio cedit in detrimentum propriae salutis: Deinde
cum esset aborsus, aut occisionis foetus causa,L- ς 2 Quare non abs re lege Mosayca cautum erat nequis ad menstruatam accederet, & accedens occideretur: Quae poena pro mortali tantum infligebatur peccato.Nec istud minus obseruari debet in lege euangelica,quae siummam in suis professoribus exigit puritatem,& castiatatem. Adde quod diebus festis , &ieiuniorum, ac processionis monet ecclesia coniugatos,ut abstineant abaistu matrimoniali, iuxta i2 7' illud Apostoli, Nolite fraudare inuicem, ibi 'orationem. Unde & Augustinus,Christiano
cum uxore sua licet aliquando conuenIre, aliquando non propter processionis dies & iei niovi, Quia a licitis aliquado abstiaendum cst
796쪽
v t facililis impetrari possit quod postulatur. Ite
quoties vel dies Natiuitatis,ues reliquae festiuitates aduenerint, non solum a concubinarum 33. . g. consortio, sed etiam a propriis uxoribus Chri- Io iacreto. stianum decet abstinere. Consentit Ambrosius, de Hieronymus,& refertur a Magistro hac di. 'stinist. Vide 33. quaest. A. per totum.
CVm matrimonium quidem sit contract', de in omni commutatione stricta iustitia commutatorum requirat aequalitatem quantufieri potest, & id habita ratione finis propter quem fit commutatio. Hac in re habenda erit quoque ratio finis ipsius contractus matrimonialis: Is aut e duplex est,prolis procreatio,&fornicationis vitatio. Et quidem habito respectu prioris finis, licita plane erit bigamia,clim corpus viri, quantum ad hunc attinet finem , praestet mulieris corpore, vir quoque plures simul foecundare potest,non contra. Si autem secundum spectes finem, eiusdem sent momenti Vir' .Curi . M uxor,ut ostendit Apostolus dicens, Propter fornicationem,&c.Quocirca habita utriusque , finis ratione,aut postremi duntaxat, illicita erit ipsa bigamia . Deinde obseruanda erit in hac commutatione superioris institio , aut approbatio, ut completa ibi reperiatur aequitas μ', - α iustitia. Superior autem instituit hanc mniationem debere fieri unius mulieris cum vno vi-
797쪽
ro disens, Adhaereat uxori suae,& erunt duo. Quare & idipsum perpetuo est obieruandum, nisi ipse reuocauerit,reuocauit vero illud ipsum olim. Et hoc quidem congruὸ quado expediebat multiplicari genus humanum ad diuinum cultum, cum pauci essent vere Deum cognoscentes & coletes, quia in successione sanguinis erat successio religionis. Siquidem in solis patrum successoribus rem asit fides,& diuin' cul. tus,alij vel b ad idola desciverant. Hinc & sa cerdotibus coniugia decreta sunt, quia in successione familiae erat successio saceraotii. Adde quod etiam ex parte contrahentium esset illud aequum,& iustum. Quando enim quidpia statuitur ob duos fines,quorum unus est praecipes alter verb minor,consentaneum est, uti illa re
eo modo quo magis prodest ad principalem finem adsequendum, licet quidpiam detrahatur fini inferiori. Exemplum sume de cibo, qui &ad delectationem prodest, & ad nutritionem,& hic finis nempe nutritio praecipuus est quare poterit quispiam licite vesci cibo alioqui minus sapido,& delectabili, si magis illi pro sit ad
nutritionem,& indiuidui conseruationem. Sic& matrimonio quod propter duos praedictos fines est institutum; uti licebit secundum recta rationem eo modo quo habetur praecipuus finis,qui est prolis' procreatio,etsi quidpiam adimatur fini minus principali. Illud autem si cuvit stuperueniente necessitate ducit plures uxo res,quamobrem & illud quoque iustum erit ex parte contrahentium, & accedente ipsius Dei
798쪽
OBER ARTV s. 3J ordinatione necessarium. Sic legimus Saram compulisse Abraham,ut ingrederetur ad ancil- Gm. lana, ut saltem ex illa prolem susciperet. Sic fecerunt Lia, & Rachel. Fuit autem haec dispensatio facta Patriarchi ,& propheεis per interna Id.
inspirationem,caeteris vero minoribus , eorum exemplo,& hoc fine concessum. Huiusmodi autem uxorum quaedam concubinae dicebatur, ut Agar, eo quod non essent uxores praecipuae legitime tamen erant uxores nec haberent re gimen domus, te familiae. Insuper harum proles licet doletur a patre, non tamen debebat succedere haereditati ut patet ex Genesi. Quare Grai. Is.
non licuisset Abraham Agar expellere, nisi per praeceptum Dei, qui voluit ita fieri ad explicandum mysterium quod describit Apostolus dicens: Quoniam Abraham duos filios habuit,&c. Nunc autem id non est necessarium, propterea qubd populus Dei satis sit multiplica--Gal. tus, & quia Christus hanc dispensationerii reuocauit, reuocas matrimonium ad primam institutionem,ut sit unius,cum una sola. Quamobrem licet bello, aut clade aliqua bona pars vi-rorum deficeret superstitibus plerisque forminis ne adhuc quidem id licitum foret bigamia videlicet praeter speciale ipsus Dei mandatum aut reuelationem,quae ipsi fieret Ecclesiae.
DISTINC T. 33. QVAEST. M=Ms-die is qui bigamus ante baptismumsuit, suste- . buti mή ad sacros prinoveri ordines
799쪽
BIgamus ante baptismum, siue post suscep
tum irregularis est assertoreAugustino. Cui subscribit beatus Ambrosus, Homicida tauto ante baptisimum cum homicida fuerit non est irregularis,ut patet ex Iure canonico. Potissima verb horum ratio ex mente Scoti est statutum ecclesiae qu bd solum est irregularitatis causa ita decernentis: Et quidem rationabiliter. Siquidem homicida plectitur irregularitatis poe- .na ob effusi sanguinis horrorem: propter quod etiam Dauid prohibitum fuit aedificare domino remplum, Porro is horror baptismate tollitur,cum praesumatur ex lupo agnus effectus,mstar Apostoli,qui ex persecutore effectus esto. uis & pastor. Cessante igitur causa cessare debet essectus. In bigamo autem non cessat causa irregularitatis, & inhabilitatis ad ordines per baptismum : quia semper in eo defectus Sacra menti,id est significationis remanet, quandoquidem signincatio, seu repraesentatio desideratur in sacerdote personam Christi in comparione adscclesiam referente. Christus enim v-nicus fuit unicae sponsae ecclesiae sponsus. Istud autem non refert bigamus quippe qui aut duas
habuit uxores,aut unam quae fuit duorum. Potius autem repraesentaret aut Christu duas habuisse sponsas, aut ipsum non fuisse perpetud,& solum ecclesiae sponsum. DISTIN. 33. QV, 3. Fuit ne licitum Mol spectatoritas τυres repudiam
800쪽
CVm Moses, ut legis diuinae promulgator
Iudaeisuxores dimittere permiserit,id quoque licitum eisdem hinc fuisse constat , secus quod absurdum est) lex ipsa ansam peccandi praestitisset,si videlicet illicitum aliquod impune admisiuet: Nulla etiam concessio eoru quae licent ex sacris literis authoritatem haberet, cucalumniati posset aduersarius concessionem rei illicitae,ut commode commonstrat Augustinus D . i. aqdicens: Si ad sacras scripturas, &c. Huc accedit Hrero.'Malachias, Cum odio habueris uxorem,dimitte eam dicit dominus Deus Israel. Quocirc4 ιὰ his quemadmodum Deus dispensavit cum patri' Malae. x.cibus in bigamia propter bonu prolis,ita dispensavit cum illo populo duro, & rudi in repudio ad vitandum uxoricidium, quod & significauit Christus dicens: Ad duritiam cordis vestri,&c. Quocirca cum Christus dixerit, Quicumque dimiserit,&c.hoc accipiendum est pro tempore legis Euangelicae pro quo reduxit matrimo- nium ad primam sui institutionem, & integri
di lubile, sicut erat tempore legis naturae. Deinde cum ait, Ad duritiam cordis vestri permisit,&c. hoc non arguit illud fuisse illicitum, sed ob eorum malitiam fuerit illis permissum v-xores dimittere,quod secus non fuisset concessum: Sed id quod erat eis utilius fuisset praeceptum,perpetua videlicet adhaesio uxori. Duritia enim subiectorum,& intractabilitas in causa est saepenumero,ut quippia eis relaxetur, quod alias vultus illis foret non abrogari. ι