장음표시 사용
91쪽
grauium,est centrum,secudum Philosophum. Huic aute centro, veluti ultimo termino terra per se & proprie adhaeret, id est, per sua naturam grauitate,& immediate. Deinde sunt. aliqua corpora,vt lapides,&metalla in visceribus terra quae cetro adhetret immobiliter quidem,& per se, id est, per sua forma intrinsec , sed non primo, quia modiate terra, cui sunt v-Dita, primo qui cicunt, cuius grauitate,&adhaesionem participat. Tertio sunt aliquia corpora
centro adhaerentia mediante terra cui unititur,
ut grauia quae sunt in superficie terrae,quae licet per aliquod tepus quiescat, no tamen perinde ac ea quae quieicut iecudo modo. Quarto corpus aliquod adhaerere potest uniformiter corpori proximo ut homo iaces in mari) & respectu illius quiescere, no tame respectu uniuersi, propterea quod nauis sit in cotinuo motu. A si has. - ςorpori podericorrespodet in spiritualiai. . bus voluta a sicut corpus podere,sicaninis, lib. tr. ιῶ- &volutas amore fertur,ut ait Augustinus. Ce--t cv- α - tra aute quod ex natura sua est ultimate qua: latiuu est, finis ultimus, Deus ipse: Huic cetro diuina volutas primo & per se immobiliter,&necessario adhaeret,seu fruitur. Ideo coparatur terrae in cetro existeti. Vnde Hermes Trisme-
gistus,& Empedocles aiut: quod De' est sphae
ra intellectilis,cuius cetru est ubique, & ci feretia nusquam. Deinceps voluntas creata
beata adhaeret illi fini, & fruitur eo simpliciter,& perpetuo,ac per se, quia per formam intrinsecam tuo actui,chatitatem videlicet, sed non
92쪽
primδ:quia participata sieu habet a Deo. Ideo Bestinuis coparatur lapidibus, & met,llis in terrae visce- ι-.ribus existentibus. Tereid volutas iusti viatoris fruitur quide simpliciter, dc perse,sed no im- Viatori mobilite quia aliquado auertitur a Deo,&exf - cedit a gratia:neq; prim b,quia mediate diuiua voluntate innititur seu adhaeret summo bono, ideo similis grauibus in terrae superficie existetibus. Quarto volutas mortaliter peccatis frui- Peccatortur simpliciter aliquo alio a Deo, na quatii cu ex parte volutatis, seipsam quietat in obiecto, quod propter se amasino tame simpliciterquietatur,quatum est ex parte obiecti quod no est de se quietatiuu. Quinimo sicut quiescens in naui,non quiescit simpliciter,propterea quodno quiescat respectu centri, et est ultimu qui
tans in uniuerso,ita volutas quietas se,in crea- Pereatur
tum no simpliciter quietatur, ob id quod non fr--rses requiescat in eo quod ex natura sua ultimat E, ID & perfectissime est in uniuerso volutatis quietatiuu Deus Huiusimodi aute peccator, ut in plurib' fruitur seipso, quia se inordinate amore amicitiae diligedo, reliquas creaturas amore cocupiscetiae prosoquitur. Et haec est sententia Auoust.dicetis, duas ciuitates fecerut duo amo
res,ciuitate diaboli, amor sui Vique ad coteptu Eo is Dei: ciuitate Dei,amor Dei usque ad coteptu Dper Gense sui: ergo peccas fruitur sta e brutis aute dico sim bib. itiquod n5 fruutur. Quandoquide frui,est alicui γρ
rei uali rere amore propter se,atqui bruta mo se,uisiti re no habet,cum volutate no habeant,nec alicui rei propter se inhaereat,sed propter eorum sit.
93쪽
lbonum,idcirco non fruuntur: nisi accipias frui abusive,& improprie pro non referre in aliud. Praeterea non adhaerent proprie obiecto, quia VI i Ea, non ducunt, sed ducuntur secundum Dama-i scenum,ideo coferri possunt ferro vi adamantis attracto,insequendo priore similitudinem. Frui uou Quod si habentia appetitum sensitiuu qui magis copetit volutati,quam appetitus naturalis proprie non fruatur, multo minus dicetur frui appetitu naturalem solum babentia, quia frui praesupponit cognitionem, qua nullatenus ista habent. Praeterea frui est actus a potetia distin eius,sed haec nullum habent actum, s d solam naturalem inclinationem, quae non distingui, tur ab et idcirco frui nequcunt. DIST. 1. QV Es T. I.
Vtrum sit aliquid actu existens in itum
Ametsi propositio haec videlicet inlia nitum in periectione existit in se, seu
ex natura set demonstrabilis propter tam 'stra' eo qui deitatem distincte cognoscaret hoc pacto, Quidquid est Deus, est existes:
infinitum est Deus , ergo infinitum est existens: Ncquit tamen quantum ad nos pro hoc statu, Propter qi 'lemonstrari, propter me dij ignorantiam ob id quod nesciamus essentiam diuinam, seu Deum ipsum sub ratione deitatis, quae . tique deitas est medium, ad demonstrandum existentiam entis infiniti: Sed
94쪽
quantum ad nos dem5stratur a posteriori siue demonstratione, Quia, ex ipsis creaturis quae istunt Dei effectus, supposito, quod cras infinitum possit esse in entibus,quia simpliciter non potest nobis demonstrari, sed persuaderi dun- . taxat. Haec autem demonstratio fit mediantibus proprietatibus entis infiniti, quae sunt dii plices videlicet relativae,& ab lutae: R elativaesulareae, ens infinitum est primum cstectivum, primum impedens,primum eminens, dcc. Ab solute vero ens infinitum est , intestigens infinita intellectione, est volens infinito volutatis actu,habet intellectum,& voluntatem infinitam. Porro proprietates relativae immediatius demonstratur esse cx ipsis creaturis quam absolute, nam immediate ex esse unius relatiui ostenditur esse sivi correlativi, sub habitudi-ue genitivi,vel alteri' casiis: ut puta, quia creatura est producibilis, ergo est aliquid primum effectivum: quia dependens, ergo indepcndens. Ideo primo agendum est de illis. Sunt autem res praecipuae, nempe primum ossiciens, primum finiens,& primu eminens,id est, summum bonum, quae sic ostenduntur esse in enti- Pbus. Primb,quod sit aliquod primum esticiens simplicite quod ab alio a se essici nequit, patentia aliquod ens est effectibile,aut igitur a se, vel a nullo, vel ab aliquo alio, no a nullo: quia quod nihil est,nullius est causa : nec a se, quia Augustium nulla res cst,quae seipsam faciat,aut gignat igi- a. de Trini. tur ab alio em ciente. De hoc alio efficiente quaero an sit prinauna,vel 115: lubd si fit,babeo
95쪽
propositu; i no sit primit,igitur est ab ali
ciete,&ita procedetur in infinitu vel stadii erit in aliquo no habente prius eis ciens. Licci au- te secundu philosophos Aristotele, Avicennam,& alios processus in infinitum no sit impossibilis,in accidetaliter ordinatis,ut in generationib' filij,patris, aut proaui,&c.quia posuerut illi generationes sempiternas: E si tame impossibilis in elletialiter ordinatis. Hoc astruitur
hac cita ratione, quia uniuersitas causarii, id est aggregatu ex omnibus effectis essetialiter ordinatoru est causiata,ergo ab aliqua causa, quae n5 est aliquid illius uniuersitatis quo tuc esset. causa sui. Sunt aut e causae essentialiter ordinatae, quae simul ad agedum necessario requirun tu ut Deus,sol, pater,& mater in generatione prolis: E contrario accidetaliter ordinatae non requiruntur ut plures trahentes naue) Deinde
probo quod sit aliquod primit finies simplici
ter,seu quod sit ultimus finis: est stat' infinitus sicut in ossicientibus igitur deueniendu est ad alique ultimu fine, nam sic infiniti fines erunt, quod cotingere nequit. A d haec caris a per se ages agit propter fine: & prius e scies propter fine priore,igitur primum e scies propter vltima fine. Sed propter nil aliud a se principaliter vltimate agit,ergo agit propter se, sicut propter fine, est tamen causa finalis, non quidem siti,sed effectus quem in se ordinat,id est, quem producit,participet suam bonitatem se. cundum perfectione cuiuslibet creaturae. Vniuersa propter sςmetipsum operatus est altissi-
96쪽
mus. Tertio comonstro esse aliquod primu eminens secundu perfectionem eodem medio quo ostensum est esse primum essicies,&vltimum fine, quia in perfectionibus essentialiter ordinatis no datur processus in infinitu, ergo deuenienda est ad /num,primum alias essent infinitae species essetialiter ordinatae. Quia forma,id est differetiae Uzcificae,seu species se habent sicut numeri,intellige quantum ad inno- ηυ .uationem,& additione: quia sicut unitas addiata numero viariat specie,sic perfectionales gradus specific id est, differetiae ultimae costitue tes aliquid in esse specifico,variat species,quibus aduentvt. Patet de forma vegetativa, sesitiva,&rationali,quod est impossibile,igitur est aliquid simpliciter perfectum. Praedictae verbires protrictates uni dutaxat naturae copetui, quia eiusde effectus nequeunt esse duae causae
totales essicientes,aut sinales, nec potest quid- qua a duobus simul,&ex aequo depcdere: quiauc aliquid esset causa totalis alicuius effectus, quo circuscripto no minus esset talis effectus, quantu ad proprietates absolutas,utpote quod
primu efficies sit intelligens & voles, sic quod
eius intellectio est infinitorum obiectorii distincte quae in sua essentia repraesetatur,& ipia intellectio est eius essentia. Sic arguitur. Primuessicies dirigit effectum suum in fine ut patet ex praedictis, igitur vel naturaliter dirigit, vel
cognoscedo,& amado fine illum non natura- iliter, quia no inanimata cognosces nihil diti-sit,nis in virtute cognoscetis sapietis enim est
97쪽
P mύUm ordinatio. sed primu efficies in nullius virtut cienses μ' dirigit,sicut nec agit,tuc enim no esset primim . e go cognoscendo apit,&amado. Quod auto eius intellectio & vositio sint ide cu tua esseniis, tia . nq, cui 3 primum effectiuu, ergo e cisti , C se habet Unde possis,quodcunque produci pro cis bile, circunascripto omni alio producerc. Atei η - ut qui circuscripta eius cognitione & volitionu. ς M id no habet, tur eius v6litio,&cognitiosivit
cade Clus. Ciletiae. Praeterea, una Omnis entis In
achii primo ,maxime si fuerit achivii secundum natura sibi a Deo coceffa,vni' effectus in potetia recipitur& no latu factiuubcutu' effeci ' cxtra potetia producitur, cuiusmodi est omne ens intellectuale ut Deus, Ange , homo perfectio ultima sit in actu secudo, quo coiugitur optumo, erit quoque primae naturae ultima per
fectio in actu secudo. Qinire si ille actus no si es' sub statia no erit optima, quia aliud erit sau optimii. Ad haec,intellectus primi entis intelligit seinper,& distincte,ac necessarib quodcu-que in es gibile, siquide hoc posse nedum est perfectionis in intellectu, sed ad oratione in tello ius est necesi triti, cum ens in cίmuni sit ipsius intellectus obieetiim: Nulla autem intellectionςm habere videtur primu ens, nisi cat de sibi ea proxima coclusione u slibet igitur in tu ligibilis habet intelligere actuale,& dip abA Mnctum, si ide sibi & ista seper est necessario..' isti, λύ. Rcliquum cst ostendere primu agens eme in finitu ex praedictis Quod sic astruo cx Aristo-MGai. I, 2. tele, Prima ericies mouet motu infinito habet
98쪽
igitur infinitam potentiam. Licet aute primum
ens non moueat motu infinito, sicut intendit δε ristoteles, cum mundus no sit aeternus: tamequanta est ex parte sua,potest sic movere,quia habet quantum est ex se virtutem infinita producendi: cum perfectiones omnium causarum secundarum eminentius continuat, quam sint
in ipsis formaliter: Igitur est infinitae virtutis. Deinde,primum agens unico adhu simul & distincte omnia intelligibilia intelligit: atqui illa sunt infinita igitur & eius intelle tus infinitus. Excplo id patet,posse ferre pondus io. librarsi
maiores vires requirit, di perfectiores,qua posse ferre podiis 3. Librarum, ergo ferre infinita, infinita virtute requirit, Sc. a simili de intelligere aliqua & infinita. insuper,volutas nostra non quietatur, nisi in si inamo bono, no autem:
in aliquo finito : igitur illud est infinitu. Po re in eminetissimo ne sit perfectius esse: sed quociique finito potest elie quippiam perfectius: eminentissima est infinitu. Ex praedictis igitur
liquet in entibus esse aliquod ens actu infinita. Quibus accedit sacra scriptura: Magia' domi- Inus, Sc laudabilis nimis, magnitudinis eius Π ano cit finis.None corium & terra ego impleoὶ
DIST. r. QV EST. 2. V Deum et e si pirse notum OVemadmodum pertractat Philosophus, i.Pus. Propositio per se nota, est quar cX pro-' priis terminis euidcte veritate habet: non pa
99쪽
aliquam aliam propositionem 1 in intellectit
cocipiente terminos: Quod si nullus eos com ceperit nihilo secius,quantitat est ex se est per se nota ; cuiuimodi est haec propositio, Deus est,uel, Haec essetia est accipie do Deu proprie, id est,sub propria ratione deitatis ut puta, pro hac essentia diuina,accipiedo etia esse sub propriissima ratione,qua est in Deo hoc esse,quomodo nuc a nobis inesse,nec essetia intelligu-tur,sed ab ipso Deo & abeatis quia ista propositio ex teria inis suis habet euidete veritatem: Extrema enim illius nata sui coproducere euidentia huius coplexionis intellectui perfectὰ ea apprehedeii, quia esse nulli pcrfectius competit, quam huic essentiae, quia ca teris omniabus accidetaliter couenit, Deo aute essentialiter,&necessatib. Quocirca dc Deus ait ad Mo
sem, Ego sim,qui sum, Illa igitur propositio est immediata, de primi modi dicendi per se, saltem quasi accedens ad primu modu,ad qu em
reducuntur omRes propositiones enunciates quidpiade Deo quociique cocepto. Sin auteaccipias Deu prout a nobis cocipi, de intelligi potest, ut puta quod sit ens neccssariti, vel ens infinitis,aut summu bonu, ut aequivaleat istisens necesse est est ens infinitii. An propositio in qua esse enutiabitur de tali coceptu, vilia CDeus est, nomine Dei intelligendo non ipsam deitatem seu diuinam essentia nobis incoprehensibile de ignota pro hoc statu, sed citisne cessarium aut summu bonum, ut summum bonii est,sit per se nota nobis, Minime vero: quia
100쪽
cae propositiones sunt conclusiones demonstrauites, etiam demonstratione propter quid& a priori, accipiendo essentiam diuinam pro medio,hoc pacto. Quidquid est essentia diuina,vt haec inquantu est essentia diuina, est existens, sed ens infinitu, vel cias necesse esse, aut suminum bonum, &c. est hae c essentia diuina; ergo omne tale est existens. Insiper propositio per se nota cuilibet intellectui cognitis terminis est euidens, Sed haec propositio, ens infinitum est, no est ex terminis intellectui necessarid euidens, huiusimodi enim terminos prius
concipimus,quam eam vera credamus,vel per
demo strationem eam sciamus, & in illo priori non est nobiseuidens,quia sola fide aut demo stratione ei assentimus. Igitur no est per se nota. Huc accedit, quod per se notum non possit
ab aliquo negari, sed dixit insipiens in corde P g. 1ι. Osuo gentilis videlicet, vel datus in reprobum s α. sensum) non est Deus, &c. Item Avicenna, Deum esse non est per se notum. Adde varias In lib. r. philosophorum de Deo opiniones; hae enim t ρ - A satis superque arguunt via naturali id non pos- M'se demonstrari. Quod si contra praedicta obiicias Damascenu dicente : Eius quod est Deum esse cognitio' ' omnib'naturaliter est insita,atque ingenita; ex quo c5sequitur ut patet exsecundo Metaphynces) esse propositione per se nota, Deu esse. Respondetur; Deu esse,est quide per se noti
ut dictu est intellectui distincte cocipienti terminos,qualis est diuin' intellect'&beatorii ex