장음표시 사용
171쪽
Vetera quoque hulcera & cacoethe ejusdem cinere sanari. Nam carbunculos carcinomata in mulierum' parte praesentissimo remedio sanari tradunt cancro semina, cum salis flore contuso, post: plenam Lunam, & eae aqua illito.
XLVII. Psilothrum est thynni sanguis , set, jecur, sive recentia, sive servata. Jecur etiam tritum, mixtaque cedria plumbea pyxide asservatum. Ita pueroS mangonigavit Salpe obstetrix Eadem vis pulmoni marino : leporis marini sanguini & felli: vel si in oleo hic necetur. Cancri, scolopendrae marinae cinis cum oleo: urtica marina trita ex aceto scillite: torpedinis cerebrum cum alumine illito sexta Luna. Ranae parvae, quam in oculorum curatione descripsimus, sanies essicacissime psilothrum est, si recens illinatur: & ipsa arefacta ac tusa , mox decocta tribus heminis ad tertias, vel in oleo decocta aereis vasis. Eadem mensura alii ex quindecim ranis conficiunt psilothrum, sicut in oculis diximus. Sanguisugae suoque tostae in vase fictili& ex aceto illitae , eundem contra pilos habent es-fectum. Et sussitus urentium eas necat cimices invectas. Castoreo quoque cum melle pro psilothro usi pluribus diebus reperiuntur. In omni autem psilothro evellendi prius sunt pili. XLVIII. Infantium gingivis dentitionibusque plurimum confert delphini cum melle dentium cinis,& si ipso dente gingivae tangantur. Adalligatus idem
paVores repentinos tollit. Idem essectus & canicular dentis. Hulcera vero, quae in auribus, aut ulla corporis parte fiant, cancrorum fluviatilium suc ἀ
172쪽
cus cum farina hordeacea sanat. Et ad reliquos morbos triti in oleo perunctis prosunt. Siriasesque infantium spongia frigida crebro humefacta, rana inversa adalligata efficacissime sanat, quam aridam inveniri affirmant. XLIX. Mullus in vino necatus, vel piscis rubellio, vel anguillae duae, item uva marina in Vino putrefacta, iis qui inde biberint, taedium vini affert. L. Venerem inhibet echeneis, & hippopotamifrontis e sinistra parte pellis in agnina adalligata, fetve torpedinis vivae genitalibus illitum. Concitant cochlearum fluviatilium carnes sale asservatae, &in potu ex vino datae: erythini in cibo sumti: jecur ranae diopetis vel calamitae in pellicula gruis alligatum, vel dens crocodili maxillaris, annexus brachio , Vel hippocampus , vel nervi rubetae dextro lacerto adalligati. Amorem finit in pecoris recenti corio rubeta alligata. LI. Equorum scabiem ranae decoctae in aqua extenuant, donec illiniri possit. Ajunt ita curatos non repeti postea. Salpe negat canes latrare, quibus in offa rana viva data sit. LII. Inter aquatilia dici debet & calamoclinus, Latine adarca appellata. Nascitur circa arundinestenileS e spuma aquae dulcis ac marinae, ubi se miscent. Vim habet causticam : ideo acopis additur contra perfrictionum vitia. Tollit & mulierum lenti ines in facie. Et calaini simul dici debent: Phraginitis radix recens tusa luxatis medetur , & spinae doloribus ex aceto illita. Cyprii vero, qui δc dona X Vocatur,
173쪽
NATUR. HISTOR. L l B. XXXII. 167
cortex alopeciis medetur ustus, &hulceribus veteratis : solia extrahendis quae infixa sint corpori, & igni sacro. Paniculae nos si aureS intraVit, exsurdat. Sepiae atramento tanta Vis est, ut in lucerna addito AEthiopas videri, ablato priore lumine, Anaxi- laus tradat. Rubeta excocta aqua, potui data, suum morbis medetur: vel culiisque ranae cinis. Pulmo ne marino si confricetur lignum, ardere videtur, adeo ut baculum ita praeluceat. LIII. Peracta aquatilium dote, non alienum Videtur indicare per tot maria, tam vasta, & tot millibus passuum terrae infusa , extraque circumdata mensura paene ipsius mundi, quae intelligantur animalia centum septuaginta quatuor omnino generum esse, eaque nominatim complecti: quod in terrestribus volucribusque fieri non quit. Neque enim Omnis Indiae, AEthiopiaeque, aut Scythiae, desertorumve novimus feraS aut Volucres, cum hominum ipsorum multo plurimae sint differentiae, quas invenire potuimus. Accedat his Taprobane, insul ue aliae Oceani fabulosae narratae. Profecto conveniet non posse omnia genera in contemplationem universam vocari. At hercules in tanto mari Oceano quaecunque nascuntur, certa sunt, notioraque, quod miremur, quae profundo natura mersit. Ut abelluis ordiamur, arbores, physeteres, balenae, pristes, Tritones, Nereides, elephanti, homines qui marini Vocantur, rotae, Orcae , arieteS , musculi,& alii piscium forma arietes, delphini, celebresque Homero vituli. Luxuriae vero testudines, & Me-
174쪽
dicis fibri, quorum e genere lutras nusquam mari
accepimuS mergi, tantum marina dicentes. Iam caniculae, dromones, cornutae, gladii, serrae : communesque mari, terrae, amni, hippopotami, crocodili : & amni tantum ac mari, thynni, thynnides, siluri, coracini, percae. Peculiares autem maris, acipenser, aurata, asellus, acharne, aphya, alopecias, anguilla, araneus: box, batis, bacchus, ha-trachus, belone, quOS aculeatoS Vocamus, balanus: Corvus, citharuS e rhomborum genere pessimus rchalcis, cobio , caltarias asellorum generis, ni minor esset: colias sive Parianus, sive Sextianus a patria Baetica, lacertorum minimi: ab iis Moeotici: cybium, ita Vocatur concisa pelamis, quae posst XL dies a Ponto in Moeotin revertitur:
cordyla , & haec pelamis pusilla, cum in Pontum e Moeotide eXit, hoc nomen habet: cantharus , callionymus , sive uranoscopus, cinaedi soli piscium lutei: cnide, quam n OS urticam VocamuS : cancrorum genera , chamae striatae , chamae laeves : chamae pelorides, generis varietate distantes & rotunditate: chamae glycymerides, quaestini inajores quam pelorides: coluthia sive corythia: concharum genera, inter quae & margaritiserae : cochleae, quarum generis pentadactyli , melicembales, echinophorae dicuntur quibus cantant : extra haec sitiat rotundae in oleario usii cochleae : cucumiS , cynos dexta. Draco : quidam aliud volunt esse dracunculum : est autem gerriculae similis : aculeos in branchiis habet ad caudam spectantes , sic ut scorpio laedit, dum manu tollitur.
175쪽
NΑΤUR. HISTOR. LIB. XXXII. 169Erythinus, echeneis, echinus, elephanti locustarum generiS nigri, pedibUS quaternis , bisulcis :praeterea brachia duo binis articulis, singulisque forsicibus denticulatis. Faber si1ve Zeus. Glaucisci, glanis , gonger , gerres , galeos , garus. Hippus,
hippuros, hirundo, halipleumon , hippo campos,
hepar, helacatenes. Sunt lacertorum genera: lo ligo volitans, locustae , lucernae, lipariS, lamyrus, lepus, leones, quorum brachia cancris similia sunt, reliqua pars locustae. Mullus, merula inter saxatiles laudata, mugit, melanurus, maenil, meryX, mu raena, myS, mituluS, myiscus, murex. Oculata, Ophidion, Ostrea , otia : orcyniis : hic est pelamidum generis maximus, neque redit iii Moeotin, similis tritoni, Vetustate melior : Orbis , OrthragOriscus. Phager, phycis saxatilium : pelamis : earum generis maxima apolectus Vocatur, durior tritone: phorcus, phtbitarus, passer, pastinaca: polyporum genera: pectines maximi & nigerrimi aestate, laudatissimi Mitylenis, Tyndaride, Salonis, Altini , Antii, in insula Alexandriae in AEgypto: pectunculi , purpurae , percides , pinna , Pinnoterae. Rhina, quem squatum Vocamus: rhombus. ScarUS
principalis hodie: solea, sargus, scilla, sarda: ita
Vocatur pelamis longa, ex Oceano veniens: scomber, salpa, sparus, scorpaena, scorpio, scia deus, sciaena, scolopeiadra , smyrus , sepia , strombus , solen, sive autos, sive donax , sive onyx , sive dactylus: spondylus, sin arides, stella, spongia. Turdus inter saxatiles nobilis : thynnus, thranis, quem alii xiphiam vocant: thasia, torpedo, tethea: tri-
176쪽
i o C. PLINII NATUR. HIST. LIB. XXXII.
ton pelamidum generis magni: ex eo Uraea cybia fiunt. Veneriae , uva , Xiphide. LIV. His adjiciemus ab Ovidio posita nomina, quae apud neminem alium reperiuntur : sed fortassis in Ponto nascuntur, ubi id volumen siil remis suis temporibus inchoavit: Bovem , cercyrum in scopulis viventem , Orphum rubentem, rhdci- numque pullum , pictas morinyras , aureique coloris chryson. Praeterea parvum tragum , & placentem cauda labrum , epodas lati generis. Praeter haec insignia piscium tradit channem ex se ipsa concipere, glaucum aestate nunquam apparere, pompilum qui semper comitetur navigiorum cumsus, chromin qui nidificet in aquis. Helopem quoque dicit esse nostris incognitum undis : ex quo apparet falli eos, qui eundem acipenserem existimaverunt. Helopi palmam saporis inter pisces multi dedere. Sunt 'aeterea a nullo auctore nominati, sudis Latine appellatus, Graecis sphyraena, rostro similis nomine, magnitudine inter amplissimoS, rarus, sed non degener. Appellantur & pernae concharum generis, circa Pontias insulas frequentissimae. Stant vehit suillo crure longo in arena defixae, hiantesque, qua limpitudo est, pedali non minus spatio, cibum venantur. Dentes in circuitu marginum habent pectinatim spissatos. Intus pro spondylo grandis caro est. Et hyaenam piscem vidi in AEnaria insula captum. Exeunt praeter haec purgamenta ali qua relatu indigna, dc algis potius annuiueranda, qtaehu animalibus.
177쪽
179쪽
LIBER XXXIII. i. Alfi LLA nunc ipsaeque opes, & rerum
pretia dicentur, tellurem intuS exquirente cura mul
tiplici modo : quippe alibi divitiis foditur, quae
rente Vita aurum, argentum, electrum, aes: ali
bi deliciis gemmas & parietum digitorumque pigmenta : alibi temeritati ferrum, auro etiam gratius inter bella caedesque. Persequimur omnes ejus fibras, vivimusque super excavatam, mirantes dehiscere aliquando, aut intremiscere illam, ceu vero non hoc etiam indignatione sacrae parentis eX- primi possit. Imus in viscera ejus, & in sede Manium opes quaerimus, tanquam parum benigna se tilique , quaqua secatur. Et inter haec minimum remediorum gratia scrutamur: quoto enim cuique fodiendi causa medicina est Quanquam & haec summa sui parte tribuit, ut minime parca, facilissique in omnibus quaecunque prosunt. Illa nos premunt , illa nos ad inferos agunt, quae OccultaVitatque demersit, illa quae non nascuntur repente. Mens ad inane evolans reputet quae deinde futura sit finis seculis omnibus exhauriendi eam : quousque penetratura avaritia. Quam innocens, quam
180쪽
beata, immo vero & delicata esset vita, si nihil aliunde , quam supra terras, concupisceret; breviterque, nisi quod secum est lII. Eruitur aurum, & chrysocolla juxta, ut
pretiosior videatur, non natura. Parum erar unam vitae invenisse pestem, nisi in pretio esset auri etiam sanies. Quaerebat argentum avaritia :honi consuluit interim invenisse minium, ruben- Iisque terrae eXcogitavit ustina. Heu prodigiosa ingenia i quot modis auximus pretia rerum λ Accesse
sit ars picturae ad aurum & argentum , quae caelando cariora fecimus. Didicit homo naturam provocare. Auxere & vitiorum irritamenta. In poculis libidines caelare juvit, ac per obscoenitates bibere. Abjecta deinde sunt haec, & sordere coepere : & auri argentique nimium fuit. Murrhina & cristallina ex eadem terra effodimus, quibus pretium faceret ipsa fragilitas. Hoc argumentum opum, haec Vera luxuriae gloria existimata est, habere quod posset statim totum perire. Nec hoc fuit satis: turba gemmarum poramus, & smaragdis teximus calices: ac temulentiae causa tenere Indiam juvat: & aurum jam accessio est. III. Utinamque posset e vita in totum abdicari, sacrum fame, ut celeberrimi auctores diXere, proscissum conviciis ab optimis quibusque, & ad perniciem Vitae repertum : quantum feliciore aevo , cum res ipsae permutabantur inter se, sicut & Trojanis temporibus factitatuni Homero credi convenit. Ita enim ut opinor ) commercia victus gratia invecta. Alios coriis boum, alios ferro cap -