장음표시 사용
41쪽
Stunica.Cum in omnibus graecis euansellonim exemplaribus sic legatarit ve
est Chrysostomum sn homiliis legere quadraginta nisi forte mendosus est latinua iste homiliarum Chrysostomi in Ioannem codeκ. Nam quod addit commenti vice ac si prope iam accederet ad eam aetatem potius videtur e illis verbis Chrysostomum legisse quinquaginta quam quadraginta . Huc actedit quod Theophilus doctore ipse graecus super hoc loco te Catena aurea diui Thomae Aquinatis apparet quinquaginta legit non quadraginta sic enim ait. Tunc autem triginta trium annorum Christus erat: quare ergo non diNerunt quadraginta annos nondum
habes sed quinquaginta. Superuacua est huiusmodi quaestio simpliciter enim prout eis occurrit &κerunt. Respondent tamen quidam per quinquagessimum annum m reuerentia iubileum nominant in quod captiuos manumittebant di emptitiis possessionibus cedebant auod vero Erasmus arrensem notare videtur quod hunc locu edisserens eκ autoritate diui Chrysostomi asseruerit Christum senili fuisse vultu ob labores: demiraturi quem Carrensis alium habuerit Chrysostomu nosti odiuersum: mirari profecto desineret si legisset non unicum opus in euangelia a Chrysostomo editum sed commentarios di homilias. Porus igitur in commentariis Chrysostonii que Erasmus non vidit Carrensis ea sine dubio legisse.
xl x . Vetus tralatio Maria ergo accepit libram unguenti. Erasmus In annotationismia res octam λιτραν latinam vocem infleκlt in graecam mutata litterula. b. ln.t. his, ' tunica. Non latina vocem Euagelista inflexit in graeca mutata litterula .h.in.t ut Erasmus eκ graecae linguae imperitia suspicatus est: sed latini graeca ipsa voce in sua infimerunt mutata litterula t.in.NS pro eo quod rarii dicunt iis αν libram illi mollius protulerunt. Vtitur sepissime hac dictione Dioscorides utitur SPlutarchusti alii probatdsimi graecorum autores Iudas item ire inquit . bis M. idest iatra pondus. Hesychsus inclerico . Iτρα ιβολος ο ανομιισμα παθα τι κελας, ιδ ἐπὶ,α μων ο ιη - δα του. β.λi Zρα . idest Litra obolus alii autem numisma apud Siculos alii autem in ponderibus Romani vero per.b. libra Iulius Polluκ τω σοι inςistis libro quarto titulo de ponderum nominibus Σπιρορα φωσὶν
poetae libram vocant Libra equidem diκerunt siculi comici . Ligonem autem quinc stiterum Crates in deposito quinquilibrem. At vero aurens later duas habuit drachmas atticas. Talentum autem tres aureos. Equidem S dorici poetae libra
quando I quidem e numisma quodam tenue dicunt. Vt eum Sophron in mulle
42쪽
brium mimis escit merces derem litauiam. Et rursus in vitilibus'. Saluare autemne p duo libras possum.Aliquando autem pondus quodam ut Demologus in Medea QMdraginta libriuum cuidam adulescentulo seruos Aristoteles autems Agis gentinorum republica cum predi si et quod mulctabantur quinquaginta librsa infert Libra autem valet obolum Aegintaim. In republica auten Himeraensium inquit quod Siculi duo aerea Dizanta vocant: unum autem Unciam: tres vero Triaenam . At veros selibram: obolum praeterea libram: Corinthium vero laterem decem librarum quonsam decem obolos valet. Nonnulli autem e Atheniensiuni
iunioribus comicis, Philemon in Siculo di Posidippus in Galata librae mentsonem Desunt. Hactenus Polluκ. Cuius verba Rcirco ad longum apponere hic volui quod toties χἰτω nominet quam latinam non esse vocem tum ob alia putandum ex tum vero imprimis quod ea voce di Aristoteles philolaphus S poetae Naxorum nonnulli usi sunt. Vetus tralatio . Nardi pistici. Erasmus in annotationibus de hoc inquit d o initivi ictum est in Luca Nam iisdem verbis utitur Herm. Iritie Stanica . Non Lucas iisdem verbis cum de unguento hoc ageret sua est quibus nini Ioannes sed Marcus. Siquidem apud eundemine Iegitur capite de
nit mulier habens alabastrum unguenti nardi pisticae preciosae Apud Lucam vero sic legitur capite septimo . ii, P. γυν υ iroseam I αμαρ- Ἀπιγνοῦσα
mi vitiario dcc idest Et ecce mulier quae erat in cillitate peccatri ut cognouit quod accubuisset in domo pharises attulit alabastrum unguenti S stans secus pedes eius Matthaeus vero sic disit capite. 26 τῶ R 'viro si amici es iaσἰμωνος του λεπρου , ποσοῦ λ εν - γυνη λα-ρον μυρο ' χευσα βαρυτIure idest Cum autem esset Iesus in Bethania in domo Simonia leprosi: accessit ad eum mulier habens alabastrum unguenti preciosi Ioannes ita retulit . ita, εἰ λαβασαλlτρα μυρου ναρδω πιςiii, πολυτι οὐ idest Maria ergo accepit libra unguenti nardi pisticae preciosae. Ergo Matthaeus diκit Alabastrum unguent preciosi. Lucas Alabastrum unguenti.Marcus autem Alabastrum unguenti nardi pisticae preciosae. Ioannes vero libram unguenti nardi pisticae preciosae.
Verus tralatio.Et sermonemquem audistis non est mem sed esus qui mssit me paci manduitris. Erasmus cum intextu sic traduγisset ut vetus tralatio habet in ann notationi studistis no ehus ne hunc quot locum intactum praeteriret sic ait. Non sine causa nitratur val Iux ula quid interpreti venerit in mentem qui hoc sermonis genus assectant in oratione soluta quod via toleratur apud poetas in carmine: praesertim cu graecis non sit sermonem sed sermo ἱ λογιο . Certe diuus Augustinua legit sermo quem audistis non sermonem quem audistis. Vnde plane suspicor hunc locum scriptoris errore fuisse deprauatum. Stunica. Hunc locum scriptors errore non fuisse deprauatum m eo conlectare possumus quod omnes latinorum codices etiam antiquissimi magno consensu sermonem habent accusandi casu nou sermo eκ quo patet dedita opera ne hunc lacum, videmus a vetere interprete fuisse tralatum. Non est autem hoc dicenci genus vi apud poetas tolerabile ut Erasmus significauit quo vel sic interpretem notaret: sed per antiptosin ab eis postrum. sic vergilius Aeneidos primo Vrbem quam statuo vestra est subducite naues. Terentius in Andria, inus credis esse
43쪽
hasnsistant verae nuptiae. Oratores pio 3 Shu figura ust sunt vire Nonio Marces Io lati stiliae patet cocipite cui titulus est denumeris dicasi de Prisciano libro. i. de costrum oe. Existimo ast ego veten praemisi excplana unde interpresn tradu int, i λιγο hic Miseleio ο λιγ, ut modo Icgimus. Qui mcdus escendi alibi etiam sacris scripturis reperitur Acti cap. lo γν γον ον απες - λε τοῖς ιοῖς ι ραήλ υαγγεAιῖο M H --lκσοῖ προς- , Io: di domo κυριοι idest Verbum quem misit filiis Israel annuntians pacem per esum Christum hic est omnium dominus ves. , asio positum est pro γλιγι idest accusativus pro nominativo. Et psalmo. ii p.
quem reprobauerunt aedificantes hic factus est in caput anguli. EX CAP. XVIII. Cedralem Vetus tralatio. Haec cum druisset Iesus egressus est eum discipulis suis trans to
μαλο αερα τευ χῖ αἴρου - κε 'ptis. Erasmii Haec ciam diκisset Iesus egrestus est cum discipulis suis trans torrentem cedrorum . Et in annotationibus πω κί'pia articulu, additus indicat Cedron non esse nomen hebrascum sed eedrorum opinor torrentem ita dictuna quod hinc haec cedros haberet quemadmodum dictus est mona
Stunica. Saepenumero mecii admirari sum solitus unde dicti ons hule Cedron in euagelio Ioinis articillus genitivi pluralis numeri in graeco accesserit accentu peadescribatur in prima cum manifestissimum sit hebraicam esse vocem non praecam nec aliquo modo cedroriIm interpretari posse ut Erasmus e imperitia hebraicarii
litterarum e stimatii tu . O anquam habuit di huius erroris ducem Laurentium vallam qui quod hebraica etiam ignorabathoe demini od Erasmus est suspicatus. Non enim torrens cedroru in hebreo alicubi legitur sed vim, 3 idest torrens cedrona nem dictio illa item cedros significat quos hebraei Atizim appellant: sed hie ille est torrens de quo Plibris Regno Paralipomenon epissime legimus sie Cedron appellatus: siclinia torrens alius qui dicitur Cyson de quo Sin libro Iudicum di in Psalmis habetur. Quinin Cedron in hebraico singularis est num etinon pluralis Cedros praeterea in monte Libano nasci non prope Hierusalem citeo apparet quod cedros Libani saepissime in sacris scripturis legimus. Nam quod Numeri et . dicitur quasi cedri prope aquas de Libano intelligi voluit qui multis abundat fontibus di perennia qua qua torrens cedron pauca ant nullam habet nisi cum pluit in illis regionibus. Cum ital in hebraeo obscuritatem sonet S vallis illa prope Hierusalem qua torrens hic defluit prosundissima sit: apparet torrentem cedron ab obscuritate illa quae einprofunditate redundat dictum este . A qua sententia non alienus esse videtur Ioannes Reuclla qui in Capnione ubi apit dedictione cinit cum de convalle Cedron mentio incidisset te ait. Est aurem Cedron quod hes aicea idron dicitur nomen' isodam obscurae vallis prope Hierit alem ab
obscuritate sic tenebris sic nominatae per quam defluit torrensqliando obscure apparens quando p aridus S miccatus. Nam Hieronymus in prefato Hieremiae loco Ridron interpretatur tenebras in commentariis. Undevsdentur errare qui in passione Christi exponunt trans torrentem Cedron pro cedrorum. Cyamuis enim lipeis graece significet latine cedrorum tamen non sic est in hebreo ubi ponitur
Κidron nomen proprium vallis. Hactenus Reuclin. Quid quod di latins codicca etiam an isquissimi Cedron hic habent non cedrorum. Apud LM. quo Pinterpretes γναειμα mi θα κε ρων legimus. Nam citio Regum opite sectando ubi dicitur
44쪽
N transieris torrente meedron: graecesse habetur L δαβέω, -- μνδ' A. Ecquoniatii feste apparet Ioanne sic scriptum fuisse περαν του χειμαρρωτο κεῖρων. Et a graeculo aliquo imperito qui δρων eo Ioco cedros significare eκs minauito esse genitivi casus pluraIis numeri quod per. mega legebatur: addito arculo genitius pluralis numerit mutato accetu deprauatu potius lustre qua emendam. EX CAP. XIX. Vetus tralatio. Et sedit pro tribunali in loco qui dicitur lithostratos hebraice Sabatha in autem Gabatha. Erasmus in annotationibus. Caeterum in graecia codicibus non est ' Π si si olaolgatha sed Gabatha. Dolgotha. Stunica . Nem in latinis quo Leodicibus tam modernis quam antiquis hoc loco habetur Golgotha sed Gabatha. Paulo vero infra tam in graecis quam n lail nis emplaribus est Golgotha ubi dicitur Et baiulans sibi crucem exivit in eum qui dicitur Caluariae locum hebraice autem Golgotha. Ille enim locus qui graece diciturais kρωτι idest lapidibus stratus hebraice dicebatur Gabatha quod sonat eminens vel excelsum. At vero Caluariae locus ubi crucifiκus est dominus Golgotha hebrasce dicebatur quod graece λων Io latine vero Caluariam significat. Vetus tralatio. Scripsit autem Stitulum Pilatus. Erasmus in annotationibus. Erasini mei Euangelista Iatina voce usus est τιτλον. Caetcri vomuerim αιτIo . Dicere Poterat πιγραφήν id est inscriptionem. Stunica Noa caeteri Euangelistae vocaverunt αιτiαι quod τἰτλιν Ioannes hic vorauit: ut indiligenter Erasmus retulit sed solus tu hae uet. Sic enim apud eunde
idest Et imposuerunt super caput eius causam ipsius scriptam Marcus vero επιγραωγ ῆι τί e ruit idest inscriptione causae . Ira επιγραφή ῶς αιτιας αυτ Ἀπιγεγιαμ δἰ Lucas vero latu ἐπιγραφή posuit. Lur u ε πιγρο ν γεγρα ut θ. in Irm. Erasmus vero quod legerat apud Marcum S Lucam ἐπιγο ripti quasi nouum aliquideκ se nunc afferret dicere inquit poterat αγραψά idest inscriptionem.
EX LIBRO ACTUUM APOSTOLORVM., CAP. I.
Eius tralatio. Et conuescens praecepit eis ab HierosoI murices legamis ne discederent Lucas iatri διο mes si is I
gregans illos in idem loci praecepit cis ne discederent Hierosolymis . Et in annotationibus Obuisquis inquit vel mediocriter attenderit facile coniectabit ab interprete scriptum fuisse conuersans non conuescens. Id famelicus opinor quispiam nihil nisi cibum somnians vertit in conuescens quod inhumanum putaret Christum suos relinquere nisi prius habitacum illis compotatiuncula quemadmodum vulgus hodie nostratium facit Caeterum In graecis exemplati, bus variat hie locus in aliis scriptum est rutilae o quod sonat congregatos siue
congregans: sialis eis AS in dest coui avidi sub eodem versans tecto.
45쪽
Stanso Hoe locos vetere Interprete non scriptum fuisse conuersans sed conuescens eκ eo patet manifeste quod in omnibus eκemplaribus etiam antiquissimis convcscens repentiar non conuersans quare non est cur Erasmus toties suspicetur libros nostros esse corruptos Diuus praeterea Hseronymus in libro de duodecim quaestionibus ad Heldibiam quaestione septima conuescens legit hunc citans locumno couersans nec congregans Aliud est inquit undecim se offerre discipulis qui propter metum iudaeorum abscodi erant quando ad eos clausis ingressus est ianuisti putantibus quod videretur in spiritu manus di latus obtulit clauis de lancea vulneratum. Aliud quando secundum Lucam praebuit se eis in mulis argumentis per dies quadranni apparens eis di loquens de regno dei. Et conuescens praecepit vix ab Hierosolymis ne discederent. In altero enim pro consolatione mentium videbaturo videbatur breuiter rursum m re oculis tollebatur. In altero alitem tanta familiaritas erat di perseuerantia ut cum eis pariter vesceretur. Haec Hieronymus. Saluator praeterea noster caelos ascensurus et Apostolis comedit ut patet einultimo capite euangelii secundum Lucam ubi post multa se dominus ait discipulis. Habetis
hie aliquid quod manducetur Sequitur At illi obtulerunt es parte piscis assidia uumellis. Et cum manducisset cora eis sum mens reliquias dedit eis Sc. Sinfra idem dominus ni discspulis diκit vos aute sedete in ciuitate Hierusalem quoadusi induamini virtutem eκ alto. Sinfra. Elfactum est dum benediceret illis recessit ab eis di ferebatur in caelum. Haec eκ euangelio videtur Lucas in actibus apostolorii quae historia illi euangelio annectenda est repetisse cum diκst. Et couescens praecepit eis ab Hierosolymis ne discederent sed pectarent promissionem patris qua audistis inquit per
4 τ, αχ, idest a sale videtur etymologiam trahere a uod vero per sal victus olim significaretur Geo quod apud Esdram legimus coniectare licet: sic enim apud illii capite . . legitur . Nos autem emores salis quod in palatio comedimus Nodsignificantius chaldaice dicitur siquidem chaldaeo sermone magna Esdrae para ab
eodem conscripta est: ubi sic legitur,rfata Ndi' 'Hi, Aristoteles
quo 3 Ethicorum OctaΠO. κα re ni oi iMIc γῆ ἰ- εἰῶν liquem αλλήλους nil ἰντως λεγειλους Δμ συναναλοῦσα Agit in eo libro Aristoteles de amicitsa. Et cude tribus amicitiae speciebus disseruisset dem bonotu amicitia qua perfecta esse ait amicitia. Tempore inquit insuper S consuetudine opus est secundum enim prouerbium non sit ut mutuo sese cognoscant ante quam simul consumant dictam salis mensuram salem pro conuictu manifeste illic accipiens Nec ignoro Cytillum in eo opere quo dictiones sacrarum .ipturarum exponit pro συναλι ἰοιλιος interpretari mAM IOI . ., ramis αυτοῖς id est congregans S cum eis simul Gistens quae interpretatio Erasmo causam dedisse videtur ut congregans traduceret. Sed mihi predictaniagis placent, imisalla, conuescens significet sale petymologiam trahat: quod magis vero consentaneum vile videtur. σ,bbiis si, vetus tralari . Tunc reuersi sunt Hierosolymam a monte qui vocatur Oliveo si alii luci. ii qui est iuxta Hierusalem abditii habens iter. Erasmus in annotationibus oponens hoc sabbati habens iter Sentit inquit pacium mille passuum longius iter facere ludaeis fas non erat sabbatis. Stumea . Hoc loco Erasmus qui Lyram ct Canensem nune dormitasse nunc hallucinatos esse passim clamitat non solum est hallucinatus sed laede ac turpiter lapsus ac no semel quidem sed etiam iterum. Primum quodno aduertit montem Oliveti de quo hic agitur ubi Bethphaged Bethania duo viculi siti sunt duorum mil
46쪽
Earium spatio abesse ab Hierosolymis. Deinde quod traditionem sudaeorum Ignorauit quibus duo passivum milia sabbatis ambulare permissium est. Decepit sine dubio hominem interlinealis glossa ac Lyraepostilla quae clim haec commentaretur ab eo solum consulta videntur. In interlineali enim super illud a monte Oliveti sic legitur: spacio milliarii distat ab Hierusalem. Et super sabbati habens iten mille passus quod cuius sit autontas ignoratur. In Nicolas vero postilla sic habetur. Sabbati habens iter. Ides distans Hierusalem per mille pastus qui Dciunt dimidia leuca. Et dicitiir hic iter sabbati quia licebat iudaeis in sabbato a sua ciuitate vel loco tantuelongari. Talis enim ambulatio magis erat ad recreationem qua ad labore propter quodio erat coua sabbati requie Haec Nicolaus. Iras quide κ positiones a libratiis siue impressioribus progressu teporis corruptas potius Gedendu est qua ita ut hodie legimus a suis autoribus conscriptas qtios non est credibile remia trita ignorasse Argumentum mendo sitatis est quod apud Nicolaum legitur per mille passus qui faciunt dimidiam leucam. Non enim mille passus faciunt dimidiam leucam: sed quartam partem leticae Constat enim leuca cui similis fere est paralanga eκ quattuor passuum milibus non e duobus Legimus praeterea apud Ioannis euangelium capite undecimo quod erat Bethania i ta Hierosolyma quasi stadiis quindecim. Stadium vero secundum geometras continet centum ti viginti passiis. Distabat ergo Bethania a Hierosolymis duo milia passuum minus centum di viginti passus. Decem enim de se stadia faciunt dii milia passuum . Hieronymus item tu libro lacorum hebraicorum Bethania inquit villa in secundo ab Aelia milliario in latere montis Oliveti ubi saluator noster Lazarum suscitauit cuius S monumentum ccclesia nune ibidem emtum demonstrat . Chrysostomus praeterea in homitiis super Matthaeum nomilia. si .Georgio Trapezuntio interprete super illO.Cum autem esset tesus in Bethania in domo limonis leprosi sic ait Ciuitatis autem Bethaniae nomen non occiose addidit sedit discas sponte ad passionem accedere. Nam qui prius a iudaeis sibi cauebat quando maκime inuidia Garserunt: tunc proprius ad eos venit ut circiter duo milia passitum a Hierosolymis abesset. De traditione vero iudaeorum circa iter sabbati meminidimis Hieronymus in libro de undecim quaestionibus ad Algasiam quaestione decima his verbis. Praeterea quibus iussum est, diebus sabbatorum sedeat unusquisl in domo sua Sion egrediatur nemambulet de loco in quo habitat si quando eos iuκta litteram caeperimus artare ut non Iaceant non ambulent non stent sed tantum sedeant si velint praecepta seruare: solent respondereo dicere Barachi basin Symeonin Helles magistri nostri tradiderunt nobis viduo milia passuum ambulemus in sabbato: caetera istius modi doctrinas hominum praeferentes doctrinae dei. Vettis tralatio . Hi omnes perseuerabant unanimiter in oratione d depreca ramulierib tione cum mulieribus maria matre Iesu. Erasmus in annotationibus. Cum m nobi a Pi
Stunica. O uanquam dictio graeca hic posita idem γυναὶ mulieres significat Hores: non tamenise potest de Apostolorum, ribus intelligi quos praetet Petrum nusquam legimus uxores habuisse. Unde diuus Hieronymus idio primo contra Iovinianum capite decimo quarto illud e epistola prima ad Corinis thios afferens quod legitur capite nono. Nunquid non habemus potestatem sororem mulierem circunducendi mi anquam inquiteκcepto Apostolo Petro non sit
manifeste relatum de aliis apostolis quod vκores habuerint di cum de uno scriptum sit ae de caeteris tacitum satelligere debeamus sine Votibus eos fuisse de quibus
47쪽
niuit tale scriptura signistrat Se Apparet igitur a Luca eas hie dici mulieresqnae
doctrinae grauati dominum primum sequutae fuerant: di post eius ad caelos ascensionem beatissimam Irginem S senatum illum Apostolicum non deseruerant. Ita nempe mulieres de quibus legitur Matthael capite. 27. Erant autem ibi mulieres multae alonge quae sequutae ciant Iesum a Galilea ministrantes es inter quaserat Maria magdalenae e Maria iacobio Ioseph mater di mater filioriim Zebedaei de quibus omnibus nunc Lucas intelligit non de Apostolorum uxoribus quas nullas illas habuisse legimus praeter unum Petrum ut supra dictum est. Erebi Gu, ius Vetus tralatio . Ita ut appellaretur ager ille lingua eorum Acheldemacha mi in bebia est ager sanguinis. Erasmus inannotationibus Graeci scribunt suas αμ, propri vη δ iis accedentes ad vocem hebraicam quam nor Hebraeis fundus est siue facultas in sanguis. Stun ca Perperam quidem ut solet ac male ab Oecolampadis Theseo edoctus utpote itidem harum reriam imperito de vocabula Acheldemach Erasmus in annotationibus disseruit.Sciendum igitur Acheldemach corrupte in latinorum codicibus legi debet enim scribi Aceldema, in glaeco videlicet scri bitur perae. sine aspiratione in secunda syllaba ita tamen ut sono. K. litterae proseratur ac si diceremus aKeldema. Nam. c. sive .ch. quod latini infine huius dictionis scribunt abundat. Est autem dictio chaldaica non hebraica nec componitur ut Erasmus
somniauit: sed re μοῦ quod syriace agrum sonat Siscet liue riui quod sanguinem Hierosolymis elii non hebrasce sed chaldaice vulgo loquebantur O quo a captiuitate Babylonica populus iudaeorum reuersus est id quod e hoc loco facile apparet Neialiis multis vocabulis chaldaicis in nono testamento contentis qualia sunt. Abba.Cephas Rabbi. Rabbons. Mammona.Talitha.Maranatha quae omnia chaldaica sunt non hebraica.
Chiminin . . Vetus tralatio Conuenerrunt enim vere in civitate ista aduersus pueram tuu M. I gaesum Herodest Pontius pilatus. Erasmus in annotationibus. Stomachatur hocuum bes, i loco Valla quod Iesu filio dei serui cognomen tribuerit interpres quanqua iup- er apud Latinos filium significat sed instequentera seruum frequentius frequentissime aetatis primae hominem. At Christus cum salutem adferret puer non eranti serui appellatio in hune non couenit etiam si obedius S subditus fuit patri suκtaalsimplum hominem sed ut filius non ut semus. Proinde vertendum erat hic
παῖα illum non puerum Scaetera.
Stunica. Non hic παῖ vertendum erat miti sed puerus vetus interpres traduκitidc seruu significit. Rectem Christiis sem' dei dicitur secundu humanitate assumpta. Unde e diuus Hiero. eκponens illud eNEsaiae. r. iod Matthaeus citat cap. La .idest Ecce puer meus que elegi quod hebraice dicit Ecce seru' me Scaetera. sic ait Nec mirum si seruus vocetur factus e muliere factust sub legerius cum in forma dei esset humiliavit se formam serui accipiens: S habitu inventus ut homo. Idem in libro ii. quaestionum ad Algaliam quaestione secunda eundem O Esaia locum edisserens sic ait puer igitur dei omnipotentis iuκta dispensationem carnis assumptae qui ad nos mittitur saluator est appellatus admire S in alio loco dicit pater Magnum tibi est vocari puerum meum ut congreges tribus Iacob. Idem in prologo libri.i . commentariomni stipe Esaiam. Puer autem domini inquit ille est cui pater loquitur in Esaia Magnum est tibi vocari puerum meum. Et in
alio loco. Ecce puer meus quem elegi di dilectit meus in quo compilacuit sibi
48쪽
aia mea.Ide in cometarsis lapis .ilitidi Psalmo. 68.edilteres Et ne auenas Dese tua apuero tuo. VOX inqt pi ad patre qiis forma senii accepit ut astypheta Magnu est ubi vocari pirmamev. Ide in cometariis su Epti 3 ad Titum p. l. Nec miruinqtquam ssanctost holestia dei seni nobiliter appellari cuper Esaia a pheta piloquae ad filiu
Puer aute hoc est triti quia pol secudii graecoso famulii di filiu significarem hebreo quaesiuim' Sinuenim' no filium eu scriptu elle sed seruu meu .i. I US Abdias DPhetauiterpretae serii diti e semulatu dei nonae accepit. Si moueat quepiadiim saluatore uniuersitatis est coditor semudcidicino mouebis si ipm ad Apsos audiet loquere Qui voluerit iter vos else maior. sit oim serit'. Et fili hois venit nostis ini sinires sibi sedit ministraret 'd ne docerein verbis videre mostrauit excplo fissuptosippe linteo accinκit se de aqua pelvis reples discipulos pedes lauiti No est itam impiucredere eu .forma serui assiipserat haec fecisse quae serui sui ut paternae volitati seruisse dicat dii seruis suis ipe seruierit. Hacten Hiero. Denio Ambro .epti septi supraqdrageIima cuiusda Apollinaristae haeretici errore costitatu no poterat audire qd minisessis,ps p nobis fuitute suscepillet i corpis humi susceptioe qa diceret forma illuserui iuκta apli Paulli suscepi se nos iiii alicubi lectu: multist,sactae scripturae testimosis docet,pm diim i litu hola seruia dci recte ac pie dici posse. Illudi apa forma serui accipies plenitudine naturae Spfectioishuanae significare sicut illi id qcii in forma des esset in plenitudine diuinitatis in illa plectionis diuinae eXpresside significat. Osecusta sint viderit Erasm' qui se theologii vocat ne esidi Mit seriti appes latione in κpm nocouenire in Apollinaristas errore inciderit. Narid statim subluxit, pue tametsi obediuito subdit i is pii iuxta allii mptu holem ut fili uanit obedille no vi semur vide duin etianeArriti redoleat.Cibem fili'aequalis sit pilo obedietia ac subiectio minoritate designet: palaese,ps novi filiiiiii obediise S subditu fuisse sedit seruit hoc est iuxta
a suptu notem. Sed haec di alia qua plurima huiuscemodi mira ii annota. quae nonihil impietatis praeseserui nisi poti ignorantia crededa est: seclido operi r eseruam'. Vetus tralatio.Ioseph autem qui cognominatus est Barnabas ab Apostolis quod error is est interpretatu filius cosolationis. Erasmus in annotationibus Barnabas enim re tat .a . - est hebraica rea filius. Et praeter alia recreari significati re fi igerari acc6solari. Strinica Adnotem' prinui Erasinu errasse cii diκlt hoc nome Barnabas voce esse hebraica cii o chaldaica voκ sit no hebraica ac filmsonetqiii hebraice diri Deidenabas quid comercii h3m emicii hoc phillud per . b. saibat S suis recreare ac refrigerare significet a nephecem originei, quae alam sonat: vn illi cosolaudia significatu qd hebraice onidi unde Nahitopheta cosolator iterptas. Cu aut nec hebrascen chalalaiceBarnabas fi liuiosolatois signiti re possiti no ab re suetit existimareLuca mahu scripsisse id qaestes' itcrptatioech statim subluxit coiectarei 3 atq; ilhici nomina librariis iperiti S graeciso latinis sicut S alia coplura paulati corrisptii esste. Nasicut e Iose quo note hic appella icio ue n. in graeco hic di non factus est Ioseph: sic eκ Iose Barnahii Ioseph Barnabas effici plane potuit:ab his praesertim' haee nota frequeti: Placitis vis legerat ii lapsora illa quae corrupta pilortassis existimabat.
Vetus tralati, Et transseram vos trans Babylonem Lucas oti τοιαοῦ μοῦς urisis Letim Asu βαρυλοῦνος Erasmus. Et transferam vos in Babylonem. ρα Τυλωνος Stu. Ingraeco sic legi vivet' trala. h3. i. tras Babylone no Babylonem Erastradu trans baiuli
Nit dicti O. n. eris et quaei graeco hic ponis trIs siue ultra siginoi. O uare miradite libidi ecuritas.huc noduisollatii reliqritq&alias Prebphaud ita obscuris plusi necesse est
49쪽
immorati solat.Costat effinditas Babylone sed in Babylone iudaeos suisse uassatos. Anios item Prophetam pite quinto unde sumptum est hoc testimonium non trans Babylonem scripsit sed trans Damascum. Sic enim apud eundem hebraice legitur
Σω nes ita et ς' an Et migrare vos Deia trans Damascusic enim
beat inietarium transtitue. Lκκ quoq; interpretes ad etae modu trastulemi idest
pretu editione Lucas trans Babylone posuit pro eo quod esse debuit trans Damascum Diuus Hieronymus ineκplanationi super Amos hunc eundepphetae lacu, eκponens hunc nodia soluere videtur m ait Nec putadus est primus Martyr erras sequia a eo quod inipheta scripti est trans Damascudiκerit trans Babylone: magis enim intelligentiam quam verbum posuit quia trans Damascii ducti sunt sil abylonem siue trans Babylonem . Haec Hieronymus . Mihi autem potius videtur hunc locii in fictis apostoloma librariis imperitis fuisse corruptu qua ab euangelista Luca trans Babylonem pro trans Damascuhic suisse coscriptu No enim Lucas ignorabat in Babylonem iudaeos fuisse trantiatos no trans Babylonem ac Amos inde hoc testimonitialsumpsit trans Damascia scripsisse. Sunt Salia ad hunc modii in sacris scripturia loca in quibus ob librariorum errorem aliud pro alio legitur in nominibus praesertim xpriis. Vnde apud Marcum Abiathar pro Abimelech legitur capite. 2.ubi dicitur auomodo introiuit scilicet David in domui des sub Abiathar principe sacerdotia di panesi positionis maducauit ut Hieronym adnotauit in libro
de optimo genere interpretandi. Tale quid Sin euangelio Matthaei famam fuisse ab imperitis scriptori Hieronymus in comentariis Psalmorii septuagesimus timu uintaediueres ast op eo quod Matthaeus scripserat Haec falia sunt, impleretur quod scriptum est in Asaph ypheta. Aperia in pabolis os meu Sc. Pisaph ppheta Esaia posuerint Ppheta: aftem illud errore scriptorii accidisse S subditi Scim em quia prima ecclesia de imperitis gregata fuit gentib'. Ergo cu legerent in Evangelio ut implereξqd scriptu est in Asaph ppheta:ille qui prim scribebat evagelluccepit dicere. Oauis est iste Asaph ppheta No erat not' i populo S hoc fecit ut dii errore eme daret faceret errore. Ideo in code Matthaei euagelio errore accidisse ait ut Hieremias poneret O Zacharia ubi di Et retulit triginta argetem preciuna appreciam est Sc.Sicut scriptu est in Hieremiaipheta ql in Hieremia nequaque inueni sed in Zacharsa.
inas i eui. Vetus tralatio. Tanqua ouis ad occisione ductus est. Erasmus in annota. Locus in dens' a tuo quit est apud Elata capite quinquagesimo. verit apparet Eunuchu huc noeκ hebraeo'- libro sed graeco haec legisse quod ola ad amussim colantiat cit editide septuaginta.
Stunica. Adnotem' primu Erasmu Roterodamuq doctores et sinos passis obliuidis accusat memoriola hoe loco vacillat se aediκit hoc Esaiae testimoniti apud eunde opheti cotineri cap. o. Nyem quinquagesimo sed tertiod quinqgesimo' rincipit Quis credidit audituinm haec verba legime. Nec vero eκmqacia haec ad amussinicolantisticia editioe septuaginta eristimadu est Erinu lauistiteκ graeco ea libro legisse. Nicu Aethiops ellet utpote Cadaces Aethiopi reginae Dynastesqcrilli comerciubarbaro horcii graeca esse potuit lingua. Potuit aute hebraice scire obruinciam uscin:tate ait ea de causa fortasse adoraturus deii venerat in Hierusalesti in patria rediens ac sedens supra currit Esaia legebat ppheta. Osiod verooia haec ad amussim caeditione septuaginta coneniunt: inde est quia ut diuus Hieronym' refert in quaplurimis locis Apostoli ta Euagelistae ubiculam de veteri instrumeto ponunt testimoia uita hebrascub,LMγcinulla diuersitas est vel suis vel.L .itc retu verbis uti latet.
50쪽
sin aute aliter in hebra coaliter in veteri editioe sensus est hebraicu magis qua. N. laterpretes sequutur. Hoc aute loco cunulla inter hebraicu S. Lκκ. sit diuersitas praeterqui in uno aut altero verbo quae N ipsa in eunde sensum recidui cu hebraico: testsmon tu hoc iuxta. L . interpreui traductione Lucas ad verbii retulit . uod sic haec Erasino no satisfaciunt: legat Hieronymu in libro hebraicariquaestionu super illo eκGenesis cap. 46.vbid Oises ergo animae quae sngressae sunt in Iacob in Aegyptuseptuaginta quinc' sic .LMκ.interpretes trad eriit ac sic retullt Lucas Actuu cap. .pro eo quod hebraica veritas habet alae septuaginta di nouerit sibi esse resposum. Vetus tralatio Inuentus est in Azoto. Erasmus in annotatiOib'. Osris quaerebatismos Cres. Illuit illi estierit in ent'SRepert' est erat tolerabili': est enim sensus Philippu labit mi in viis
fuisse Azoti. Eicinitas estvna equini ciuitatib'Allophytorii hebraeis dicta n ' i' 8.
Stunica. Ridicul' suill et interpres ecclesiasticus si has loquendi gramaticorii lapsis lGes ven9 qui obserualloes in sacris litteris ad anuissim serualset. Sed magis Elatas nune rideudusinu Azotu illa Philistinoru ciuitate hebraeis indiffidicta mistimauerit. Id aute nequat euenilset si ta diligens in hebraicis litteris edi lcedis suisset quatuin latinoria vocabuloria prietatibus: aut sippriae oscius imperitiae Oecolampadiu saltem Theseu aut aliueo in hebraicis litteris peritiorem hoc loco esset percolatus.
Sciendum igitur Azotu hebraeis nihil dicta . Cum vero Thim alicubi reperitur per heri inci illud he non est denomine sed per illud significatur aduerbium loci ad quem. Ut enim et , v Hierusalem vo ad Aegyptum S bdira Babyloniam se in me es Aetolum dicitur . Primo Regum capite qui moumini in hebraico repetitur idest Asdoda hoc significitud Asdod recto nomine. EX CAP. X.
Vetus tralatio a uomodo vnκlteum deus. Erasmus in annotationibus. Cousdr te hoet, codices habebant ώιrx uri I a. id est O uomodo vnNerit eum.oetida ιν εχpioris ini UNI ori idest orae rarit eu Caetem illud pronomen eu omittendum erat interpreti quod Gadiomate sit sermonis hebraei Incertii Petriis haec hebraice diκerit an graece. Stunica. Cute eo exeplari videa interpres traduκisse qui habebat . idest quomo no illi pronomen ei ullo pacto omittendii erat:alioqui nomine illo de medio sublato no costaret que unxisset deus verisimili' est ante Petru graece haec dixissem hebraice quandoquide ad gentiles loquebaturno adiudaeos Moenis iudaei il erant nisi qui venerant en Petro de quibus infra dicitur. Et obstupuerunte M cir oe fideles qui venerat cit Petro quia Sinnatioci gratia si iris sancti effusa em
ns tralatio . Praecingere Scalcia te caligas tuas Lucas ' eu 3 4 πρό, Caligiis pro ανόγαλια σου Erasnius Praecingere S subliga soleas tuas. Et in annotatio imio λ boos,stiti m σαι δα ια σου idest subliga sandalia tua, irepuitati ea.Credibile est graeca eplaria undevit' interpres traduint uetro di idest pias. e per.υ. in penultima hoc Ioco habuisse noetubis ro per. st Erasmus legit...e facillima corruptiocii tral vocalis eiusde sit sonus. Subinduere aute calle est qd calciare caligas Na induo.is aliqs accipiti calceo a r. Suetoni in Au Et mane sibi calceus p pera ac sinisteri deneto indueres Caligae vero hoc loco ιlceis a vetere interprete acceptae sunt.siculo adivo Hiero. Gessica .i .ubi di qraa subtegminis usq; ad corrigia caligaetio accipia estoria by quae tua sunt ubi pro callo in hebraeo est Naal Sin graeco ur .Pἡμα quae dicti oes calceuapte sonat id ql cortigia etia significii re videtur inde in euangelio dici DCui nosum dign' soluere corrigia calciam crLPotitia Sco I a legi p.,d. subliga ut ad calceolii corrigias reserae.