In Lamentationes Ieremiae commentarium ex auctoribus Graecis collectum. In easdem Antonii Agellii presbyteri regularis explicatio

발행: 1589년

분량: 223페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

111쪽

CHSEN. . . . V U L G Α T A. Iacuerunt in terra foras puer o senex: Virgines meae Niuuenes mei ceciderunt in glado: interfecisti in He furoris tui, percu fise, nec misertus es. NE O v a aetatis neque sexus vlla ratio habita est, sed simul puet & senex iacuerunt in terram prostrati,non domi,sed tamquam ignobilia cadauera foris & in Fateis, inedia mortui virgines vero, ac iuuenes gladio occisi; neq; vllum incae de discrimen seruatum est, cum iram ultionemque in ominnes sine ullo discrimine exerceres, & perinde ac si oves est rum ad hoc ipsum seruatae mactarentur, sic intersecisti nec

misertu Ses . .

Iacuerunt; l iacendi verbum neglectum quendam despectionemq; notat, quasi temere sine ulla cura prostrati. Percussisti .l nat, verbum proprie ad lanios pertinet , tamquam oues Sc boues sine ullo respectit laniares,& caederes. inde LXX. transtulerunt lata asti . , TH A v. L X X. .

vocasti tamquam in dem solennitatὐ paroecias meo circircuitu, is non fuit in die irae P omini, qui lugeret sal uus. ω qui relinqueretur .sicut consirmaui or multiplis

'eaui omnes inimicos meos. ἰOR tua N i s. Qui circa me per Iuda regiones habitabant, festum quo ad me concurrebatur perfugium putabant, inde salutem sperantes . e quibus nemo relictus est, ira tua in illos illata. nam peccatis stis iacientibus, & multi & potentes facti sunt hostes. I Et non fuit in die irae Domini qui effugeret. t OxYMν io v. Nisi enim quis in persectum peccatum

incidat, se uerae irae non traditur. i Sicut confirmaui& multiplicavi omnes inimicos meos OLYMpio D. Ad litteram quidem inquit, cum in peccato confirmata essem, effeci ut aduersus me multitudinem hostium induceres: ad interiorem sensum, vapulaui inquit Sc multiplicaui mores inimicos.. γTHAU. Dissiligod by COOste

112쪽

THRENORUM IEREMIAE. D

. THAU. VULGATA. Vocasii quasi adae solennem. quι terrerent me de circuitu, ZM non fuit in horam Domini, qui effugeret relin

fum it eos. Vocas xi tamquam ad diem festum , denuntiasti atque

condixisti ilatum,certumque tempus, tamquam solennitate ira, ad quod conuenirent non qui adoraturi essent ac sessum diem celebraturi, sed hostes mei, qui me de circuitu terrerent & obsidione cingerent: neq; ullus e meis ciuibus suit. qui manus hostium aut effugeret, aut reliquus fieret, nam omnes aut occisi, aut captiui iacti sunt: pueros quos maxima cura in manibus tenui,& ad ubera admotos educaui, & enutri- ui atque ad magnitudinem iustam perduxi, inimicus hostisq; meus partim fanae, partim gladio consumpsit.

Vocasti. t apte hoc verbo usus est. nam quicquid boni malive

accidit, illius nutu atque imperio, quasi vocatum venit. sic de fame di&it David psalmo Io4. I&vocavit famem super ter- Psu. 1 ram J i Qui terrerent me de circuitu. t Hostes hac circuml cutione indicat undique obsidentes, aut undique conuenienistes,quasi ad statum co indictumque tempus,ut in prophetia huius ipsius prophetae scriptum est, i Ecce ego conuoco omnes Ierem. a. nationes regnorum Aquilonis dicit Dominus. t LXX. tran- ' istulerunt, αροικιας μου κυκλόΘω. i paroecias meas undique .l paroeciae autem, vel inimicarum gentium intelligi possitnt, quales Idumaei erant, Moabitae & Ammonitae Iudaeis semis per insens; vel Israelitarum circa Ierusalem habitantium, qui cum ex agris ac villis & oppidis in praecipuam ciuitatem hostis metu confugissent atque conuenissent, omnes pariter obsessi,occisi aut capti sunt,ne uno quidem relicto. i Quos educau i. l educatio proprie hoc loco ad infantes pertinet,quos macer in manibus tenens lacte nutrit,ac uet. LXX. dixerui, ecastri κώ mem, i quos continui , i scilicet vel palmis ac mani- ibu vel fascijs adstringendo. ' Et enutriui .l ad incrementum magnitudinemque perduxi. LXX. - ΘωHe, quos impleui.

113쪽

THRENORUM IEREMIAE

ALEPH.

Ego mir il e midens paupertatem in virga furoris eius super me. Accepit me in abduxit me in tenebras est non

lucem . Tantum in me conuertit manum suam tota He. R i a E N I g. Graues casus prophetae acciderunt & antequam ciuitas caperetur, & posteaquam capta est. ideo ordinem alium elementorum incipiens se ipsum luget,paupertatem vides&solitudinem ciuitatis propter correptionem Domini, & se nihilominus ad bonorum inopiam redactum cum simul in discrimen venisset dum hos arguit, eo usq; ut di- Ietem. 1o. ceret adsidue mihi subsannant tota die 3 simul communibus asperorum casuum calamitatibus inuolueretur,& ex commi.

stii . i. seratione doleret. dicit etia iuxta illud Dauidicum umbra Ptii. - mortis obumbrauit me. t si quando enim videtur pauresuma molestijs inserendis indutias secisse,denuo recurrit,poenari, continuat . In virga suroris eius super me. l OLYMOon. - Pal. gr. Expersona Domini iuxta illud quod dictum est, i Super me confirmatus est suror tuus. t Ex persona vero Prophetae, A, uersarius ille Diabolus,inquit,virga furoris sui in me usus est,

ad peccatum conuertendo.Vnde etiam accipiens me , abduxit in tenebras dc non in lucem. Haec autem a communi h minum natura profert. i Tantum in me conuertit manum sui

tota die .l OLYMFron. Non satis inimico fuit abduxime me in tenora 3sed etiam poenas irrogauit:illud vero,' tota die,ἰ pro eo est ac si diceret, per omne tempus quo sub illius potestate fui. EIvsna M. Tota die hoc est per dies singulos, Appii. 11. apud David, i Tota die impugnans tribulauit me. l Illud VOrod Conuertit manum suam, i hoc etiam significare poterit, olim cum mihi bona conferre consueuisset, nunc quasi mana conuersa flagella & castigationes adhibet.

ALEPH.

114쪽

THRENORUM IEREMIAE.

Ego emr videns paupertatem meam in mirga indignaris-ntis eius.

CVM inulti Prophetae mala gentis suae longo post tempore futura praedixerint, Ego inter ceteros vir illa tum, cui non prophetare aut prophetantes audire tantummodo contigit, sed etiam uidere & rc ipsa experiri afflictionem & vincula mea, quibus adeo costringor ut mihi opem ferre non possim ; idq; in virga non correptionis Dei quu m dice flagellat,sed indignationis eius,quum non tam peccata apio patre corriguntur, quam vindicta & iuita peccatorii poena ab irato iudice exigitur.

i Ego vir videns. I Hoc caput sere ad Ieremiae pers am pertinere, in eoque de suis calamitatibus prophetam conqueri ac lamentationem scribere putat Eusebius & ante illum Origenes. Sed si velimus exquirere quid LXX. senserint, non illi putarunt totum ad personam Ieremiae esse reserendum, sed partim ad ciuitatem ipsam, partim ad quemlibet ipsius ciui-.tatis hominem aerumnas malaque sua deplorantem, non nihil fortasse etiam de se prophetam dixisse existimauerunt: aede ciuitate illud de quarto versu proculdubio intellexerunt,nompsi solum LXX. sed etiam beatus Hieronymus, i Vias meas subuertit de confregit me, posuit ine desolatam: l quae verba quamuis in Hebraeo possint ad Ieremiam vel ad quem uis de populo Iudaeorum referri,cum masculino genere verbum sit nuυ, tamen LXX. & beatus Hieronymus de ciuitate Ierusalem acceperunt, cum Sc illi & hic femineo genere tran-1hilerim, illi μ ηφυιι - , hic, posuit me desolatam. luit amobrem pleraque illa quidem in Ieremiae personam cadu m,ut illa versu quinto, i factus sum in derisum omni populo meo, canticum eorum tota die. l nonnulla tamen ex persona totius ciuitat is dici putandum est, ut i sormido & laqueus facta est nobis vaticinatio & contritio. l praesens certe versus optime in Ieremiam quadrat eo modo quo expositum est.conuenit etiam in quemque Iudaeum in captiuitatem duertim, ac deplorantem non se minas talummodo prophetarum pec-

115쪽

. IN CAPUT TERTIUM I

catoribus supplicia denuntiantium audisse, sed etiam po nas ipsas expertum esse . nonnulli proprie ad Sedeciam regem I-iem. 11. pertinere dicunt, qui erutis oculis in Babylonem ductus, S: ir carcerem coniectus est, ubi usque ad diem mortis suae inclusus mansit,quod illis verbis significari volunt, i Me minauit,d adduxit in tenebras,& non in lucem. l l Paupertatem mea. Paupertas seu mendicitas afflictio ipsa vocatur,& illa praecipue cum quispiam vinculis adstrictus affligi cur, ita ut sibi a risi xilium serre non possit. sic dictum est in psalmo ia6. ivinctos in mendicitate S ferro, quia exacerbaverunt eloquia Dei, Iubi vincula arctissima significantur, de ferrea.

31emmauit in adduxit in tenebras es non lucem.

. Neque vero me tantummodo funibus paupertatis vinxit Deus, sed etiam sic vinctum tamquam pecus in tenebras captiuitatis virga sua coegit, & de meis sedibus discedere dc in locum pergerc quem nesciebam compulit. Ierem. 33, i Me minavit. l Si de Ieremia accipiantur haec verba, de carcere illius di lacu intelligenda sunt, in quem per vim coniemis est. si de quolibet captiuo, tenebrae locus captiuit iis quo tamquam abactum pecus ductus est, accipiendae v dentur, nam etiam hac figura dicendi utitur Isaias ad eos qui captivi ducebantur significandos, cap. 2 o. i Sicut ambulavit seruus meus Isaias nudus Sc discalceatus dec. sic minabit rex

Assyriorum captiuitatem Aegypti & transiuigrationem Aethiopiae

Tantum in me merait o conuertit manumsuam tota de. Flagellis autem adeo frequentibus cecidit, ut assidue sine ulla requie manum suam iterando verbera verterit,ac denuo repetens conuerterit, perinde ac si nullu aliud opus haberet nisi vi me flagellaret,& in hanc rem tantum incumberet , hoc unum negotium haberet.

BETH.

116쪽

THRENORUM IEREMIAE. roi

B ΕΤΗ. L X X. et u Gam fecit carnem meam est pestem meam, ossa mearcontrivit. Aedificauit supra me, in circumdedit caput meum, re laborare fecit. In tenebrosis coincauu me quasi mortuos saeculi. O R i c a η i s. Debilitarem significat quae nobis ex peccato contigit. EIvs DE M. nam assidua aerumna leni-

Iem ira nobis infirmitatem efficit - 1 Aedificauit supra me. EIvs DR M. Non enim permisi me undique obsessum calamitates effugere. fortasse autem etiam circumpositum urbi murum hostilem dicit. In tenebrosis collocauit me quasi mo tuos saeculi. l Eandem quam Dauid vocem emisit, qui dixit , Collocauit me in obscuris quasi mortuos saeculi: l idque tu propter carceres in quibus constricti sunt ab hostibus, tum' propter calamitates a Deo missas, tentationes namque tenebrae sunt animi. Proprie aut c Ieremiam in catarracten con ' 1. bis iecit Paschor tenebricosum de lumine cassum, cuiusmodi illa Dauid spelunca fuit, in qua a Saul abscondebatur . possunt etiam hae duae lamentationes de Christo accipi, cuius typus erat Ieremias,tanta a Iudaeis passo & demum sepulturae tradito. OLYMPIODORI. Eu persona quidem Domini,mendacium inquit aedificatum extructumque est .multa namque de illo mentiebantur. expersona vero humanae naturae,no hoc solo inquit contentus fuit inimicus ut mihi supplicium inseringet,sed etiam munitiones circa me extruxit, adeo ut efffugere nequeam. In tenebrosis collocauit me quasi mortuos saeculi. l OLYMνi odi. Hoc antea Dauid de Domino praenunti uit propter eius sepulturam . Quod si communiter de animadacitur,significat tenebris illam oppleuisse, intelligibili lumi-nα priuatam.

Vetussam fecit pellam meam in carnem meam. contriuit ossa mea. ΗΑ e verberum freqnentia &assidnitate pessis &caro quae tamquam indumentum est corporis et usta facta est,ia

117쪽

est,& tamquam detritum vestimentum & vetustate lacerum , dirupta est & decidit. ossa vero quae eiusmodi veste tegebantur, illa cadente & veterascente,contrita sunt atq; confracta 1 Vetustam secit pellem meam & carnem meam. l Sic de pelle & carnibus loquitur tamquam de vestimento, ideo verbiam veterascendi & vetustum faciendi illis adiungitur,quod de veste proprie dici solet. simili modo dixit Iob cap. io. i pelle &carnibus vestisti me. t vestis autem detrita laceratur & discinditur & cadit.ad eundem igitur modum dicit carnem ac Pellam suam verberibus assiduis detritam alaue consumptam ossa nudasse,ad quae cum flagella peruenissent, illa quoque contrita esse atque confracta. figurate autem haec de ciuitate di. cuntur,ut pellis & caro honestos viros significent qui quasi in. dumentum sunt & ornamentum ciuitatis. ossa vero sortes viros ac robustos. aut pellis humilioris condicionis ciues, caro honestiores indicat.

BETH.

Medificauit in Dro meo, s r circumdedit me seste-labore.

Postea vero quam me minauit & abduxit a patrijs sedibus,& verberibus adactum in captiuitate ire coegit, firmum Gocerem undique aedificauit quo inclusum teneat: & undique tamquam custodes carceris adhibuit,se amaritudinem nempe,ac dolorem, laborem inquam & fatigationem ac despera tionem . hi sunt teterrimi custodes qui me undique cingunt ac seruant.

1 Aedificquit in gyro meo. t Hoc nonnulli de obsidione in

telligunt , vallo namque & aggeribus ciuitatem cinxerunt Chaldaei . sed commode ad carcerem posse referri sequem tia verba declarant, i In tenebrosis collocauit me: i s Feble& labore . t Fel dolorem animi ac maerorem signi hcat, labor vero fatigationem, cum quispiam defatigatus,nihil se proficere videns, ab incepto det sistri . Existimandum est aistem eiusmodi vinctum cum undique se exoluere vinculis ,S de carcere exire te rarasset , deni uita cum omnia in cassiura e se molitum conspexisset, ab incepto destitisse : nam verbiam

Hebrae nin ris, de fatigar i ch dei at i gat um a re aliqu a molienda cessare sis Matiin graeco autem est, i circumdedit cap ut

i meum. l

i- ,

118쪽

TARE NORVM PEREMIAE. io 3

eram . I quo significat catenam capiti colloque circumposi-xam se habere .nam quod in nostro textu fel versum est, LXX. ea P Qx transtulerunt eX Hebraico ambiguo.aut circumdatum capiat intellexerunt molem maximam aedificij supra carcere extriactam, unde euadere nullo modo possit . nam de circuminposito muro in sequenti versu agit,i Circumaedificauit aduersiam me, i & quae sequuntur.

BETH. .

In tenebrosis collocauit me quasi mortuosse ιternos. Atque utinam carcer esset aliquo modo tolerabilis, minus id malum putarem et sed in tenebrosis mihi sedem tribuit,& in intimis carceris locis, & in tenebris quae intra alias tenebras sitae sunt, in cauernis terrae, in quibus collocatus paene nihil a mortuis sempitemis, qui numquam suis viribus a sepulchris exire poterunt, differo, ab omnibus derelictus, & obliti ioni traditus.

In tenebrosi si Carceres subterraneos intelligit, qui non tam h abitacula uiuentium,qui sepulchra mortuorum erat.Sic dixit David psal. 87.i Posuer ut me in lacu inferiori in tenebro- Ptix εν. sis&in umbra mortis, I 41. I collocauit me in obscuris si- Pω.i iacui mortuos saeculi .l Mortui autem saeculi seu mortui sempiterni sinit qui iam pridem e vitiis excesserui,ita ut eorum memoriam abiecerint homines. sic namq; di et si est psaImo superius citato, i Sicut vulnerati dormientes in sepulchris quora non es memor amplius. Iergo quasi mortuos sempiternos se in obscuris collocatum dicit, & ab omnibus derelictum deflet, quod eius & spem & memoriam omnes abiecerint, tamquam eius qui nunquam sie ad superos & ad regionem , sedemqu suam pristinam reuocandus. IMEL. LXX. Medificauit contra me, si r non egrediar, aggrauauit aer meum. etiam quum Nociferabor clamabo , obmuxit orationem meam. circumaed sicauit vivi meas, obstruxi x

semitas meo.

OR a o a M i s. In euitabilibus me malis induit, impones collo meo contumacem rebellem O populum, & onus

maius Disiligod by Cooste

119쪽

maius quam ut meae vires serant .neq; adhuc exauditus s am , quamuis ut leuarer frequenter oraueram . nam exaudiri sanctos nonnunquam ipsae res prohibent. Ac fortasse iugum dicri etiam catenas illas ferreas, quas pro ligneis Dei iussit sitia circumposuit. nam haec quoque scriptura teitur, fag Srit a uit aes colli mei. l l obiti uxit orationem meam. l Quu illi dixit, ne ores pro ipiis, non enim exaudiam te. l O M ora. In Domino quidem,propter signa quibus eius monumentum obsignatum est. In anima vero, propter catenas peccati quas illi ad iter sarius circumposuit. i Etiam quit vociterabor, o Clamabo, obstruxit orationem meam. t Eius Da M. Multiplicas studia peccatorum orationem meam ad Deu obstruxit. Haec autem dicit anima, propterea quod etiam idola adorauit. i Circumaedificauit vias meas,obstruxit s emitas meas. l O R. IagΜis. Nam cum saepe tentasset,ac nisus esset, non pe inusic illi ut ministerium refugeret. dicebat enim, i non nominabo nomen Domini, i & tamquam igni compelle datur. Obstruit etiam peccatorum vias peccare non sinens. sed non talis vir

erat propheta qui dixit, non sedi cum consessu ludentium. IGIMEL. VULGATA. Orcumaedificauit aduersum me mition egrediar, graM,-

uit compedem meum.

NE qua satis illi suit me in subterraneis locis conclusisse,

nisi etiam maceriam circumdedissset,& circumaedificanser,ut nulla sit euadendi spes relicta.& quasi id parii esset,adiecit et i copedes eosq; grauissimos, ne vel mouere me possim. i Aggrauauit compedem meum. i Et superiora omnia, & hic versus praecipue in Sedeciam quadrat, quem,ut in Ieremiae prophetia capite 39. scriptu in cit, Rex Chaldaeorum post erutos oculos vinxit compedibus ut duceretur in Babylonem. de sedecia interpretatur etiam Theodoritus.

Se in cum ciamauero , rogauero exclusit orationem mea. Quin etiam ne vox orationis meae possit exaudiri si quando clamauero & rogauero, fenestras omnes obstruxit, Per quas foras prodire vox posscr.

120쪽

I Exclusit. i Sepsit omnes exitus vocis.sic etiam LXX. senseruiqui transui terunt Misi ξε, idque Hebraea vox uno significat.

Coclusit uias meas lapidibus quadras, emito meas subuertit. Rectas vias quibus exire possem, grauissimis molibus impositis, quadrisque lapidibus congeliis obstruxit ac sepsit . quod si quae semitae erant ac deuij calles ad effugiendum,

earum omnia indicia ac vestigia perturbauit & confudit, ut eas nosse & inuenire non possim, & ita peruertit, ut cum alio tendere videantur , alio ducant, & in eundem carcerem redeant , adeo ut instar labi rinthi cuiusdam caeci & obscuri in sua redeuntis vestigia,nullum exitum hic carcer habeat.

i Semitas meas subuertit. l Eiusmodi figuris septarum viarum ac semitarum subuersarum, nihil aliud indicare vult, nisi omnes rationes eu adendi ex his malis in quae incidit,sibi ademptas esse,qua etiam figura loquendi usus est Iob cap. I9. Iobi,. 4 Semitam meam circumsepsit,& transire non possum,& in calle meo tenebras posuit. l Ergo quod hic ait, i semitas meas subuertit, i hoc est,obscurauit,ne eas videre possim, neque ullum sit in eis euadendi indicium ; caecas & obscuras reddidit ut inueniri,non possint ; ut etiam Osee a. i Ecce ego sepi in o1. ivias tuas spinis,& sepiam eam maceria,& semitas suas non inueniet .l Ceterum quod in graeco est, conturbauit,ετηναξε, altera interpretatio eiusdem Hebraeae vocis est: nam quidam interpres posuit subuertit, alter conturbauit. DALETH. LXX.

Ursus in Fans ipse mihi, leo in absconditu. Persecutus est recedentem ,-cessare me fecit, posuit me desolatam . Tetendit arcum seu, et flatuit me qua gnum ad sagitta.

OLYMν Iono Ri. Ursus ipsum peccatum est,insidians vero varie&saeuiter aggrediens. EIusti a M. Vrsus ad metum minor est leone. Diabolus igitur ubi prius animum peccato turbauerit,ipse postea per suam saeuitiam absorbere

nititur. i in absconditis , luero,hoc est astute & callide prius peccato perturbans. i Et cessare me secti . t Eiusna M. Hoc est prostrauit.

SEARCH

MENU NAVIGATION