장음표시 사용
71쪽
cum vitio repetatur,nullus est qui consoletur Ierusale. I omnes inimici mei audierunt mala mea, & laetati sunt quoniam tu fecisti .l Ο1Yupiono M. Inimici sunt animae illi impuri daemones: qui etiam illius amatores dicuntur uenam cum inimici sint, amare se simulant: qui postquam ad peccandum
induxerint,insuper de illius casu laetatur. i Adduxisti diem. lsumendi supplicij. Hei mihi, Flei mihi. t Eivsva M. Rep titio doloris magnitudinem significat. CIqsEN. V V L G A T A. Audierunt quia ingemisco ego,, non est qui confitetur me omnes inimici mei audierunt malum meum aetatisne . quoniam tu feci'. Adduxisti Aem conseiationes fenesimiles mei.
AVo i a Ru Net amici mei me ingemiscere, & se amicos es se obliti, nullam consolationem attulerunt. Audierunt inimici, & insuper laetati sunt: illi tamquam ficti amici quod sacere debuerant,omiserui: isti inimicum animum etiam gratulando malis meis ostenderunt. Laetati sunt autem quoniatu secisti; intelligentes me nudatam tua gratia,tuoque praesdio destitutam semper in malis suturam, & de leuioribus ad peiora deuoluendam. Ii vero quam imprudenter non solum inhumane faciant in eo quod de meis malis gratulantur, dies ipsa declarabit mam statim atque adduxeris diem consolationis meae, sicut malis laetati sunt, ita selici meo statu maereribunt,& mei qualis nunc sum,similes fient. i Audierunt quia ingemisco ego . t Audierunt procul dubio amici mei, quamuis ficti & inconstantes: puta Aegyptij, qui fidem amicitiae non praestiterunt, sed Iudaeos ut solebant in summo discrimine deseruerunt, sibique quam illis consulere maluerunt. i Adduxisti diem consolationis. t Forma est loquendi Hebraicae linguae familiaris.Vbi adduxeris die consolationis , fient mei similes . neque vero haec verba sic accipi cda sunt, tamquam inimicorum suorum vicissitudinem alvperniciem optet, sed potius documentum affert, si res nostras in tuto collocare velimus, nihil nobis magis curandum esse , quam ut aduersos aliorum casus grauiter ac moleste feramus, i Mam-Disi by Coos leu
72쪽
& tamquam si res nostra agatur, in doloris communionem veniamusriimul etiam humanae imprudentiae ignorantiam notat, quae cum insolenter de alienis malis laetatur , aduentare sibi perniciem eande prae stultitia non prospicit. In Hebraeo autem pro die consolationis, diem quem vocasti, legimus, ut Dei praedestinationem praefinitionemq, indicet: non enim temere aduersi casus eueniunt, sed certissima Dei dispositione atque moderatione contingunt. Aut diem quem vocasti , quem ut adueniret iussisti: non modo enim omnia ex diuina praefinitione veniunt, sed etiam eo tempore quo ille praece perit veniunt. sic autem dicitur Deus vocare diem quemadmodum psalmo ioq. dictum est, i di vocavit famem super terram. l Nec vero male, quantum ex Hebraeo licet, intelligi
possit,f Adduxisti diem vocationis seu inuocationis, i hoc est
diem tribulationis;id enim nostrae inertiae est, ut in die tribulationis Deum invocemus, cum saepe alias illius ne meminerimus quidem . sic dixit Ieremias cap. ii. i Non exaudiam in tempore clamoris eorum ad me, i & tempus clamoris quodnam sit, declarat subiungens, in tempore affluuionis eo um .i Et fient similes mei. t His verbis ostendit rerum humanarum varietatem ac vicissitudinem,docetq, neminem a malis, quae atri contigisse viderit securum esse debere, sed time dum curvelse,ne quod hodie alteri accidit, cras in se & quidem cumu
In rediatur omnis malitia eorum ante faciem tu an , freuindemia eos, sicut revindemiaverunt me pro omnibus pec-
catu meis; Multι enim gemitus met, o cor meum maeret. R i o e M l s . Hoc est ne ulterius eorum vitium suo arbitrio dimittatur, sed ad tuam inspectionem veniat:tam quasn siquis oraret ut vulnera veniant in medici conspectum, ut persectam sanitatem accipiant ; id enim significat illa vox, omnis; inam summae se licitatis est non peccare,sequens est illud omnia nostra vitia a Deo inspici. Reu indemiare vero est, post vindemiam exiguos racemos relictos denuo colligere,
quod pauperes faciut. Vt igitur cum me inspiciebas,diligen-ri Π H ter meos Cooste
73쪽
ter meos palmites expurgabas, vitiosa omnia amputans et is exigua de uua sellis,& de botro amaritudinis, sic meos quoq; inimicos reuindemia, id enim mihi utile est. Siquidem posteaquam illi perfecte saluati fuerint, ego quoque secundum tuuo Domine iudicium, salutem adipiscar, quos videns admodum aereo, meque ipsam condemno,tua inspectione carens.
Ingrediatur omne malum eorum coram te ,-deuindemiaeos scut νιυ emiam me propter iniquitates meas.Mu . tι enim gemisus mei-cor meum maerens. QVicovio inimici in me maligne inhumaniterq; sece runt, id omne ad tuum iudicium discussionemque de-laratur, & vicem illis pio suis in me malefactis laquam iustum arbiter reddas oro sicut vindemiasti me, ita ut qui caedi se per suerant,eos iterum caederes,& tamquam reliquos de vindemia racemos decerperes, ad eundem modum eos quoque deuindemia,ut ne ij quidem, qui caedem iugerint relinquantur, adeo enim me vindemiasti& caecidisti ut assidue in gemitu vorser,& gemitus ex intimo cordis maerore phocedat. IT Ingrediatur omne malum eorum eoram te. t In memoriam' tuam redea hoc est repende quod male sactis commeri ei sunt, indiscyssionem examinationemque ac iudicium tuum' Etarae causa illorum veniat, iuxta illud quod Esaiae r. scriptum est.
P I. 1g. i Sc causa viduae non ingreditur ad illos. l & psalmo 78. In.
xxoearin conspectu tuo gemitus compediporum.l Hoc est itaqnotescat, notum fiat: meminerimus autem in his verbis non execrabisi odio M implacabili cladem inimicorum optari,sed prophetico spiritu piae dici,& voluntate a terrenis affectibus expedita,& quodammodo cuti, Deo conserta,diuime sente aliae decreta in impios pronuntiari. . .,
74쪽
euomodo obtexit caligine in iro D a Dominus silium non
proiecit de caelo in terram gloriationem Israel, in non est recordatus scabessipedum suorum e
Icro Ras. Hinc initium sumit secundum Alpharbetum. OrMio est amem admirantis inopinata adeo mutationem propter ipsius Ierusalem pec cata .r caligo vero nimae acrumnae lunt ex eius caliginis proportione quae per hyemqm accidere solet ac luce in obscurare, quomodo ipsa quoque Icrusalem
suum splendorem p ςrdidit,& tristis facta eii. Quod vero ait, IR Sion,ivcli per gircumlo cutionem ipsam Sion significat, ut e iam illud. Fili j hominum , t vel urbem ipsam dicit tam,
quam in parte montis collocatam,i Proiecit de caelo in ter ram gloriationem Israel: l Similiteri hic dictit in est gloriatio Israel, atque illud pud eundem prophetam, Ablata est a ca. Ierem. I. Pitc eorum corona gloriae .lo Et non est recordatus scabelli Pedum suorum .i Scahelluna vero Dςidicit Ierusalςm, quod1μper eam olim divinax virtutςs ingredςtςntur,qum Dei pejstes vocantur, in mihisterium missas prQptpr eos qui hae edi ' Π L Uiretatem salutis accςpturi sunt; & quia proxime subiectae Deo .ci et .sun itaq; vltima captiuitate imminente, ut Iosephus narrat et' i' ς audiem in templo sunt voces dicetnti una, abeamus hinc ἰ tam cap. 'le est illud apud Ezechiel, i Ascendit gluria Domini ex me Σφςςbiς .pia Frbe OLYMνhio v. bcabellum Dei tςmplum ipsum dicit,tamquam Diuina pi Restiuia de caelo in illud vique per venientel ρu t e Iiam Israeliticum popillum qui, Ppicugditiope dignus esse habitus. Thronus enim D si voc tur caelum, xxpo is pIn De M ihi ip illia purissimis ratiopalibus naturis equiescat. Scabellun3 vero terra sum illius cognitio in nos' loqui pro rata po tione perueniat
75쪽
uomodo obtexis caliginem furore suo Dominus filia Sione proiecit de eaelo in terrain incl)tam Israel, ην non estr cordatusscabessi pedum suorum in die furoria fui eQVo Mooo surore suo tamquam efflato caliginoso vais pote obtexit Dominus habitantem coetum in Sion,&de sublimi dignitate tamquam de caelo in terram proiecit gloriam Israel ; N ex inspectione sua Subernationeque praecipua quasi ex oculis repulit Ela abiecit, neque ullam rationem habilit si, Mi populi ae gentis Israel niciae isahem templi satincti sui, in qu6 amquam in regalis lolijsca uti tuae diuinitatis vestigia posuerat e t ri Quonu,do obtexit caligine. t Figurate e indictam & ira Dei
aduersus populum Iudaeorum describit, tamquam nube , sia aerumnis N calamitatibus illum populum obscurantis , ut in aere fieri solet quum caligine sparsa decol ille purae lucis ob integit ut . Eleganter autem quia eluember vindictae diu in edemittendus erat,praon,isu irae diuistis cali ιinem.Nonnul
li verbum pro quo beatus Fliet ymus vertit, i obtexieta ligine , t exponunt , ad nubes extulit si ham Siom&4nde vi: graui iis rueret in terram prisiecit. i Filiam Sion . t Sic solet
congregationem seu coetum habitantem in Sion appellare e
filiam,quasi desicatam,& m signi gloria ornatam .i Proiecit de catio ira tetrarii inelytam Istae aut de sublimi gloria atqueptu. - ,. imperio, ux fa illiid psalmi ioi. Qui eleuans allisistimet ane Reg. 7, de conspectu protectioneq; sua praecipua,vr 4. Reg. 17.iqia laetatur enim Dominus contra Ierii salem & contra ludini, donec pro ijceret eos a facie sua. I Inclytam Israel. I LXX. δε- ξασπιι , gloriationem Israel, in qua totus Israel gloriabatur fiquae Israelis tamquam eximium ornamentum ac decus erat , qua tamquam corona gemmis, auroq; conserta tota gens seo ne stabatur. L norandum ciuitatem in qua Dei religio tem plumque erat,vocari totius gentis decus & gloriam e id enim semper in ptiaeemuis habendum est quod ad Dei cuirum, venerationemque pertinet. Vnde ipse mons Sion in quo rem-Psal r. , plum extrussum erat,in psalmo 47. lExultatio uniuersae tep-
IN CAPUT SECUNDUM V V L G Α π A.
76쪽
me voeatur. I Scabelli pedum suorum .i Scabellum pedum
ipsum templum intelligit, quod in eo tamquam impressa vestigia Diuinitatis erant, ibi cultus exhibebatur; ibi per arcam& intima illa adyta soli summo Sacerdoti peruia Deus ipse figurabat ut: ibi eius oracula, prodigia edebantur. Aut certe tamquam in figura quadam Diuinae Sed is propitiatorium iulud erat supra arcam a Cherubim ex utroque latere subleua-isim quamobre dicitur, i Qui sedes super Cherubim. l quod si propitiato rium quaedam sedis figura & species erat, conl e quenter arca subiecta propitiatorio figuram quandam Sca- belli exhibebae. de etia in psalmo i 3 i. I Introibimus in tabe inaculum eius, adorabimus in loco, ubi steterut pedes eius.
In E e irae sua absorbuit ae ominus non parcens, omnia Iste civia Iacob: Huruxiι in furoresuo munitiones siliae Iudae deiecit ιn terram, poliau regem rem principes
eius . EX tve εκτο. Calamitatibus Iuda calamitates Iacob hoc est decem tribuum admiscet, lamentationemqὸ coni ciat. dicit enim Deus per Prophetam , 'quia in iram meam dc in furorem meum suit ciuitas haec, ex quo die aedificauerunt eam,& vsq, ad diem hanci ut removeam eam a facie mea
propter malitias omnes filiorum istae I & laida. t i Speciosa lacob. Eius Ba M. Speciosa Iacob ampla illius urbis®ionis aedificia tu muros & arces: iuxta illud, sposuisti firma. menta eius formidinemrdiripuerunt eum omnes transeuntes viam .J Iuxta allegoriam vero, animae perturbationibus deditae speciosae illae contemplationes demerguntur passionufluctibus absorptae,quando supplantare hostes cum deberet, ab aduersarijs prosternitur ridque permittit Deus, quia nori in caeno iacent margaritae,ut etiam peccatori dicit, quare tu enarras iustitias meas omnia speciosa Iacob. I OrYM-νIOD. Ad litteram quidem omnem illum Iegalem cultum eluxta sublimiorem intellectum,mores pietatis .i Destruxit inisurore suo munitiones filiae Iuda .l Eiusti a M. Destructi nem vocat illam e fundamentis commotionem. ΙΜumti
77쪽
nes filiae Iuda. t Eivso a M. Iuxta litteram templum.& μtes viros qui in illa erant.iuxta spiritalem intelligentiam, im puros ostendit praestantes illius mores. i Polluit regem ieius,ia principes eius. l Ervsva M. Ad litteram, potentes,qui in. a er ni. ad sublimiorem intelligentiam, vittutes inuictas ad
a ETH UVAEGATA; Praecipitauit ae ominus,nee pepercit, omnia steriosa Iacob: destruxit in furore suo munitiones mirginu Iuda st ιώ- ierit in terram postvit regnum oe principes ei. .
DE s et a v x i x Dominus nulla loci rayione habita templum ipsum,quod speciosissimum erat in Iacob;destruxit omnes magnificas aedes,adeo ut ne vestigiu.m quidem ea-'rum ullum remaneret: Solo aequauit munitiones ac turres
praecipuae, & elegantissimae ciuitatis in tribu Iuda, nempe Ierusalem ; & usque ad solum diruit: ludibrio habuit regnum N principes eius . . I Praecipitauit,l in Hebraeo est absorbuit. LXX. translaturunt demersit,seu ut arbitror ω πο- , ut absorb rentur secit. absorbere autem est ita deliruere ut nihil si quum sit,nihil appareat, sed funditus intereat. quod onim ab sorbetur amplius non apparet; ergo praecipitauit est ita de struxit ut nulla pars relinqueretur,quasi sub terram abdita essent & absorpta .i Speciosa. t Auti ipsum templum hoc nomine appellat, propter aedificii maiestatem ac pulchritudinem, aut amplas & magnificas aedes. Munit iones putem dicit arce, moenia,turres. i Polluit regnum & principes eius. t Regnum ipsam gentem Ilrael, quae erat regale sacerdotium .polluit
autem, in opprobrium dedit ut versu 6. i Dedit in opprobriuin indignationςm furoris sui Regem & Sacerdotem. ιAut in terram deiecit d. vi psal. 3. I in terram polluerunt tabernaculum nominis tui, i & psal. 88. i profanasti in terram san, stuarium eius,l quod tantundem eli ac si dixisset, polluuii interi am Sanctuarium eius. i, i iii I
78쪽
CIMEL: L X X. Confregit in ira furoris fui omne cornu Israel: auertit retrorsum dexteram suam a ficie inimici accendit in Iacob quasi ignem flammam deuorauu omnia in Dro. O Rica sis. Simile est apud David, i Omnia cornua peccatorum confringam. l Dicit vero nunc principes ita quibus est gentis sortitudo, ut in cornigeris animantibus. Mquia corpus excedunt,ut supra subiectos eminent principes. Daniel quoque regna cornibus comparauit.Significat etiam Diri Et εcornu superbiam animi atque despicientiam, ut in illo , i no- Psal. sIite extollere in altum cornu vestrum . t Auertens igitur sua dexteram salutarem expugnabiles reddidit inimicis, quos etiam flammam omnia consumentem appelIauit. neque vero absurde omnis elata intelligentia cornu dici possit,& ignis passiones ignominiae, quibus delinquens traditur, postquam st,m.ε. perdiderit omne circumstans auxilium iuxta illud, i Immittit Plat. 33 angelus Domini in circuitu timentium eum. t i Omne cor nu Israel. l OLYMν Io D. Secundum historiam,omnes tribus,vel omnes potentes. Secundum excellentiorem contemplationem omnes animi mores ad vincendum aptos. i Auer-xit retrorsum dexteram suam a lacie inimici OLYMν Io D. Aut ipsius Israel recte ac dextere facta in peius, hoc est ad sinistram partem auertit: posteriora enim lunt sinistra omnia de X tris. aut Deus suas vires cohibuit , neque illos cum abhostibus oppugnarentur defendit. Et accendit in Iacob quasi ignem .l OLYMpio D. Cum a Romanis capti sunt.Ira igitur Dot tamquam ignem accendit in Iacob,ipsam nempe vim sua scelerum ultricem.
CIMEL. V V L G Α T A. confregit in ira furores fui omne cornu Israel, auertit retrorsum dexteram suam a facie inimici insuccendi tu Iacob quasi ignem flammae deuorantia in gyro. l
Mui, vix &abstulit in surore iraque sua utrumque req1 gnum,& Israel & Iuda,omnem gloriam gutis Israelitica sustulit, omnem potentiam roburque debilitauit: neque bra-l I chium Diuitiaco by Cooste
79쪽
chium suum & manum dexteram extendit , ut auxilium periclitanti populo suo serret, neque vires suas aduersus holtes populi sui exeruit, sed potius retraxit: & iram su am quasi ignem accendit,non segnem & inertem, sed ignem flammae mobilissimum & violem illimum, obuia quaeq; corripientem atque consumentem . i Omne cornu Israel. l Cornuum apis pellatione regna significari frequenter in Daniele reperitur.
significat etiam consequenter gloriam,claritatem , etiam robur potentiam, quod in cornibus vires habeant quae corni. gera sunt animantia.
DALETH. L X X. Tetendi arcum suum quasi inimiciu aduersarius. Armauit dexteram suam quasi aduersarisu: in occidι omnia desiderabiti a oculorum meorum in tabernaculo filiae Mon a
ludit quasi i enem indignationem fluam.
O Ri os Mis. Nam & in templo caedes sacere Deo permittente ausi sunt hostes. recte autem dixit, I quasi ad-lier sarius, i non enim inimicitias gerens punit Deus, sed prodesse volens aut ijs qui patiuntur,aut ijs qui vident.Taberna culuin porro vocat ipsum temptu, qualis erat prior illa sancti aeue r. ficatio, arcum quoq; vim illam ultricem,ut in Abacuc i intendes intendes arcum tuum in tribus dicit Dominus,l aduersarios nempe principatus ac potestates.Filius vero dextera cum effet Dei ac Patris strenue deuicit, deiectis idolis quae in templo Dei statuerant, haec namque sunt desiderium oculorum, pro idolis daemones inhabitantes Occidens. OLYMPI Da Perfectam Dei aversionem dicit,quo auerso, certae ab hostibus plagae inseruntur. i Et occidit omnia desiderabilia oculorum meorum OLYMν Ion . Ad litteram,filios S filias e rum,S si quod praeterea erat animal in pretio. Ad sublimiorem vero intelligentiam,praestantiores animae appetitiones. id enim efficit Dei aversio: nam eius inspectio vita est. In tabernaculo filiae Sion. Eivso a M. Secundum historia,quia in templo interfecti sunt. secundum spiritalem intelligetiam, in animae cubiculis.
80쪽
THRENORUM IEREMIAE. DALETH. V V L G A T A.
Terendis arcum suum quasi inimicus,sirmauit dexteram siua quasi bosiis et occidit omne quod pulchrum erat visu in tabernaculo filiae Sion essetat quasi ne ιnd gnationesua.
Nos solum nullam Iudaeis opem tulit aduersus hostem,& auertit dexteram suam, sed etiam in inimicum conuersus,intendit in eos arcum suum,S sagittis confixit, improuisis malis ex occulto & inopinato venientibus vulnerauit; &ne in incertum sagittae iacerentur, hostis more firmauit in arcu manum suam, ut certo vulnere feriret, ac totis viribus intendit,ut grauius vulneraret. Itaque virgines & adolescentes,' & quicquid alpectu pulchrum erat occidit, & iram illam intra se conceptam, quam patientia diu cohibuerat, semel tota abii de tamquam igneum halitum effudit in tabernaculo atq; ciuitate Sion, totainque urbem eo incendio concremauit. Firmauit dexteram suam. t nempe in arcu, ut quam vehementissime posset sagittam iaceret, & grauissime vulneraret. aut firmauit ut ne vacillaret,& in incertum iaceret, sed locum
feriret . dictum est autem hoc, ut opponeretur ei quod supra dixit, i Auertit retrorsum dexteram suam a facie inimici. lab hoste auertit dextram, aduersus ciuitatem Ierusalem firmauit . i Quod pulchrum erat visu, i hoc loco puto commode dii lingui posse, ut deinde ex alio initio subiungatur, i In tabernaculo filiae Sion effudit quasi ignem. l ut etiam capite effudit iram indignationis suae & succendit ignem in Sion,& deuorauit fundamenta eius nam de incendio urbis loquitur.5 ad hunc modum in Hebraico distinctum legimus. 4 Quod pulchrum erat visu Virgines & adolescentes intelligit, in quibus species ta aetatis ille flos vigebat.
HE. L - X X. Factus esDDominus velut inimicus:absorbuit Israel absimbuit palatia eius . corrupit munitiones eius. es muliUticauit filiae Iuda humiliatum , humiliatam.
OR ι o a N i s. Quod in Graeco est,igαρας,domos significat, quas SImmachus basilicas transtulit. repetit autem la-