Tractatus physicomathematicus de aestu maris auctore Theodoro Moreto Antuerpiensi e Societate Iesu

41쪽

continuis evaporationibus obsessa non nisi vapidum aerem . quasi ab ollis culinarijs exhalantem propina bibendum, quo sicut in culinis, coci et si parum edant nutriuntur Spinguescunt cita infirmi pulmones δε humidi alioquin frigidique plusculum cerebri homines, Obruuntur. Et quamuis respiratio abesset ipsae tamen humidae ...d autae humor etiam sicca pervadit. Adde quaedam corpora inueniri. corpor ἡ ' qua re si non respirent , peculiari tamen magnetismo humores ad

. ... se trahunt. Testor eos qui spiritum sulphuris educunt numquid

misinis, dum humecta est aura plus uaporati fumi densatur in aquam g lagenulae t pertae, in quibus spiriciis salis aut vitrioli si angusti sint colliri aurae humidae exponaruu , crescunt humores, non minuuntur quod incrementum in colli angust ijs facilius animaduertitur, etsi fiat etipsian latis vasis. Non ergo omia si umorum tumor in animalibus sola sermentationes Quaeritur tamen an Fermentationis motu intumescant mari , quando exaestuant in vero potius magnetico veluti quodam raptu eleuentur γα μ' 86. Esse fermentationem sierunt nonnulli; largumentari pos- G. . sunt a quibusdam experimentis, quae ordine referam ut intelliga fis mus, quam vim adierant ad conclusonem mirabilium elationum maris. Primum ergo maunostra videntur subinde exaestuare. superemuere per quandam fermentationem non tantum postquam recens ex prella in vasis reconduntur quando sus deque uertunt omnia sua interiora viscera inuando a fundo commouent omnes saece.& quidquid acinorum , pellicularum petiolorum caeterarumque sordium illatum ac permixtum habent eructant & expellunt.&quidem eo potentius . quo fuerint generosiora verum etiam per anni decursum . si nondum faeees detractae fuerint, saepius ista velut febri intus exaestuant praeserrim sub-Pleniluni ad Inter iunia . cum vitibus in vinea florentibus4 maturescentibus ramo quoties urbida est diei aura humecta iubila minusque serena . vina quoque in ipsis cellari j profundissimis minus habent de claritates simul enim atque siderad luminaria magna quae humoribus com-o,. pri. myuendis praesunt, commouent magna illa Elementa humida Ah i uis.. quam ' Acrem , etiam liquid minorum vasorii perstntiscurri ν im Q publicam alterationem is in se ipsis permisti,ntur et omnia autem heterogeneorum permixtio ossicit claritati Maut inducit aut diruponit ad opaci ratem. Quin admirabile addo sed ut id attenti an

is, i , , experimentum , qui mihi ais auit se diu hallucinatum . qui

42쪽

D asTu ARIS 3 sinet, ut vasa vini cellarii sui ad summum marginem plena , subin dotativi. de nocte una deficerent uniuersa ac hiatu relicto descenderent unius alteriusve digiti admodum visibili prosunditates alias vero, postquam replerat x niuersa, non tantum non deficerent vina in va- a rctrocederint sed per aliquot continuos dies supere Tucient; cum alioquin vitiis omnibus consuetudo innata sit, ut decrescant sensim adeo ut bis per hebdomadem opus sit superinfusione , ne ad descensumi hiatum mucum contrahantin insiciantur. Cum ergo pius illam iam nimiam defectionem , iam insolitam supcrem uentiam fuisssit admiratus , incidit homini obseruare ventos , quibus flantibus id potissimum eueniret deprehendit autem esiluere omnia stante Austuo. insolite deficere spirante Borea,4 quo vicinius venti ad Austrum aut Boream accessissis , eo plus participare et iam lina de accessu ad abundantiam aut de defecturi didicitque non tantum cum periculo disruptionis vasa musti obtura mentis obfirmari, non permissa respiratione sedi cinera vina omnia, si Australes venti irruant satulentiarum motores Hoc in Germania experiri est quid in hoc genere vasa vini in Italia in Graecia, quid in Hispani js is quid trans mare mediteraneum , quid trans Occa- numin aequatorem agant an his an alijs ventis nullisue intumescant, uti averem discere ita vix assequac nisi postquam gusta uero

de vino non huius Creationis. Similes Acidularum perturbationes T

renses in Boemia ciues accolae obseruarunt certiS Venti aspi iurirantibus earumdem claritatem aura serenata.

87. Quod ergo in vinorum hac fermentatione Mebullitiono fieri experimur, idem nonnulli arbitrantur euenire in oceano MC 'Lunam eas aquas quibus incumbit proxima ex Meridiano, insare, quiaris & ab ipso imo fundo. ubi saeculentiae plurimum haeret fermenta. ne quadam tepida exagitare, ' cogere ut altius minusque alte assurgati prout circa fundum Maris . aut locis fundo vicinis copiosorem inuenerit materiam, aptioremque eiusmodi fermentariae institioni. 88. Atque in hanc aptae materiae cciundantiam aut penuria re et I ah, a, fundunt aestuum, qui per orbem terrarum eodem die sunt diuersi -- tatem in Lunarem autem illuminationum differcntiam , ei jciunt m . . dii Terentias Menstruas Sc annuas aestuum in uno eodemque portu obseruari litorum. Itaque inquiunt. quod in Indijs Orientalibus

ad Insulas Molucasi Philippinas Mus crescat duobus aut tribus Eri pedibus i

43쪽

pedibus quod multo altius in occidentalibus, adeo ut ad Maevia. i na littora mare recedens et fugiat humanum aspectum quod in lit-- '' ore Calletano Dunkerkano ac toto Flandrico assurgat ad pedesi 8. aut o Bristoni j autem in Anglia ad 66 e regione vero Anglia in Gallia ad montem Sancti Michaelis ad O. teste Pliniol. 2. c. 7. quod in quibusdam Angliae locis eleuetur cubitis o citante aut horem si non oculatum certe vicinum Maptum huic explorationi Pythiam Massiliensem inuo in littoribus Prouinciae mare mediterraneum in ipsis Noviluniis ilenilunijs non nisi uno

pede altius intumescat, caeterasque uniuersas multum inter se discrepantes Est uationes reserunt in defectum aut abundantiam materiae in portuum aut aestuariorum istorum fundis ebullientis ad dissumissu Lunarem irradiationem. Quemadmodum si ex communi aeris in-

sectione plures corripiat astus febrilis biliosum , aut sanguineum, Phlegmaticum succi plenum aut emaciatum, iuuenem aut senem,

num virum aut mulierem ivnoquoque corpore pro diuersitate materiae

capacis diuersissimus erit ardor sic aquae suis diuersissimis febribus exaestuant pro subiecti fundi varietate. Auum 89. Sed multa sunt, quae mihi persuadent mare non in sari virum contra talis fermentationis. quasi tanquam olla lactis ad suppositum ignem - . . Dumen undique essueret simul enim e silueret ubique in omnibus x. , is, portubus eidem Meridiano subiectis aut certe proximis simul in Anglia Hispania Gallia Belgio; cum enim in istis locis ab eadem Luna culminante impraegnentur ut illi volunt aquae ijsdem modis' rationibus ergo & simul peragitur fermentatio in portu Gallico. R Flandrico Brabantico cHOhan dico. At longe aliter res se ha hetri Calet enim in Gallia mare exaestuat in ovilunijsi Pleniluni j semper hora decima Ostendae vero in Flandria media duodecima Flissingae in Zelandia hora secunda pomeridiana tergis ad

Zomam in Brabantia hora quarta Demum Antuerpiae hora sexta. . his M. iustus ergo marinus quasi viatorio modo proficiscitur Caleto Anta Gai uerpiam spatio decem horarum jum tamen si negotium hoc s-stuum exundantium fermentatione perageretur . deberet tam Ca- is cum Ire leti , quam Antuerpi simul hora decima exaestuare; si enim Luna

fundum maris Calet turbat exagitat ad ebullitionem hora decima, Meridiano proxima cur eodem tempore non facit aquas fundi Antuerpiens cesseruescere, sed differt is stum donec ipsa properet ad occasum Negotium

44쪽

Negotium ergo istud fistuum Marinorum , est negotiatio quae

dam itineraria , ut ita loquar, nullo modo explicabilis per Fermentatricem ebullitionem a Luna procuratam.

CAPUT OCTAVUM.

Cur vina ex uent calore fermentatrice , potiusquam aqua Oceani.

9O Uandoquidem itaque dixi vina certis anni Solaris, Luna eris temporibus . ac stantibus quibusdam ventis suo modo

exaestia are Termentari videndum est cur hoc potius conueniat liquor vinoso quam aqueo In quam rem declarandam, reuoco di DCursum hunc ad ex quae dixi Capite . s. ω6. de viventium Vege tabilium ' sensitivorum ad Lunae R Solis annuas tempestates Ulcissitudine, tam in humorum est eruescentia , quam retrotractione interna i tam in pullulatione germini atione externa quam thesauri Eatione domestica Sicut enim dicit Aristoteles Leo Leonem, memori generat, Sol, quia vitalis Solis calor vitam omnem promouet data' obstetricante simul ut dixi Luna siue Lucinaci sic ubicunque Sol ω -- -- Luna vim seminalem plantarum inuenit ibi suis ijsdem tempori -- bus . inuentam seminum vim excitat ad fermentationem generativam. Quid autem est aliud vinum ex contusis botris expressum, quam vis seminalis vitium lacinus autem lacini granat omnis uuae humor . vitis quoddam semen sunt aut seminis nutrimentum seu poma omnia semen arboris suae continent,in quandam pulpam, qua, velut lacte primo in infantia sua, imo embrionismo, ut ita loquar, delicatius foueantur atque haec vini seminalis visebio vis, iam piosius transit in vinum quo uae vehementius calcantur, contundunturin exprimuntur hoc enimi copiosiores habet faeces a fae zzz cibus autem si vina depuraueris desinet omnis fermentatio Ouam uas m ob rem illa vina quae ex maturis uis collectis nondum contulis ac compressis sponte e siluunt sicut clarissimi liquoris sunt, ita minime obnoxia sunt fermentationi aut certe modicissimae. i. Ut ergo persuasum habeamus a vi seminali Vitium . quae in , -- .vinis violenter expressis faecibus est , hunc motum seri, praeter id, maiae n-

Eo quod

45쪽

18 A v Toc TAVUM. peri lita in quod dixi indicium in vino sponte e siluente animaduertamus vina 'x faecinus nondum detracta te in Anno periclitari primo dum vi- naue tes gemmescunt, dein dum florent demum dum maturescunt. Im Ob- tantur enim cellaria vinearum motus praecipuos , hinc in Regioni-hus Graeciae, quae citius vindemiam absoluunt quam Italia in Italia

quae Germaniam prae vcnit etiam tempora mutationum anisci pato

me absoluit. Itaque Plinius lib. I . c. I 8. quia in Italia scripsi turbu- . V: tionem potissimum vini tribuit diebus canicularibus Hesiodus iu- - .ia tem qui scripsit in Graecia suadet aestiuum vini potum ei uente ca- nicula quia tune , inquit Hesiodi interpresin commentator in librum, cui titulus Opera δ' Dies vinum discretum est, re effugit termino mutationum tempora qmbras periculum mutationis subire δε- ut Vnde Theogenes itidem graecus Autor appellat Stultos infantes eos , qui absinent a vino , exortos ri caneri abstinendum au..tem esset quam maxime tanquam a veneno . si exorto Syrio vina Graeciae fuissent in commotione , qualem Germani experimur : in Germania enim passim a talis vini potu labimur in colinas pomo nes, membrorum omniurn paralysin. Itaque omnis vini mutatio venit a vi seminali vinis insita Millis ipsi temporibus operante invasis, quo vites in montibus suas potissam S subeunt vicissitudinesh a Luminaribus caeli gubernatas quidem, sed a virtute seminali t inquam causa potissima depencientes; nam ut ait Aristotes es, Homo Hominem xvitis iram genera/, . Sol ac Luna -iMisi 92. Possem multa in hanc rem ad terre de omni generis semi-m nibus, fructibus . pomis. ωnucibus in granario penu dccella isser-

'T. initis mutationem lubeuntibus, quoties in hortis' agris S pomarijsea Ἀηjui istius generis frutices de arbores plantaeque notabili i medii one alte- sin si rantur iam neque homines eiusdem complexionis , proximi prae- ' .rtim consanguinei , immunes sunt ab alteratione , quinquando unum eorum aura grauiter siligit eademin alterum tangat in in

hoc genere prope incredibilia proferrem, si huius essent loci de S

lis enim liquidorum alterationibus, ad aestum Maris originem velut palpantes perueniamus, est sermo. is. Cum inis similem fermentatricem Vim habent Germanicae.' i re ita simili quoque ratione a seminibus ex quibus Coquuntur, imbibitam etsi minus solemnem quia V ignium coquentium non. lente digestam . sed crude interturbatam atque adeo non tamiraecise alligatam annuuisendiruisque mutationibus. Quamuis di de.

46쪽

hoe liceret periculum sacere si passim in usu essent cereuisiae aetatem

ferentes . quales non raro in Saxoniai Pomerania coquuntur αpraeparantur a parentibus nata prole in diem nuptialem Cereui siete ergoex seminibus hordeid tritici postquam modice expullularunt excoctae ct iam quamuis frigidae in vasa infusae post breuem quietis moram uno alterove die exagitant se versanti reuersant, Quini in morem ei jciunt taces suas. omnem vim seminalem germinatricem ra qua postquam se expediuerint, cessat omnis in posterum causa 'occasio commistionis. 94 Eam ob rem etiam spiritus illi, qui ex vini saecibus xce summo reuisiarum ex maceratis tritici & siliginis seminibus rex pomis l'

iunipero alislque nonnullis vi ignis per Alembl cum educuntur, quia a Mis, νheterogenea omnia permixta deponunt, solumque volatile educunt a ruminast separant, non amplius obnoxij sunt motibus , quia generationi firmi μ inepti quanidiu sic fuerint separati. Itaque ipsa etiam vina sepius a saeeibus persenopolas detracta . tandem immunia redduntur ab omni periculo perturbationum; quia cum faecibus separatur a vino omnis seminalis facultas quae in quadam heterogenearum faculta-Ham Sc substantiarum permiactione consistit. Hinc ipsae quoque aquaestu uiatiles nauibus in dolijs illatur broui quidem putrescunt. R vermibus scatent, at ubi putridas percolaris septiesque ordine cor- Niptas toties expurgaris a sordibus . tandem incorruptibiles obtinebis quia puras a permixtione. Esse aut m in aquis dulcibus variam vim seminalem rursus sub finem huius Capitis ex fermentatione aquarum non vasis solis sed uiperiis c immotis stagnis clusarum

93. Utque ad aquas maris veniamus , quis non animaduertit in Mais multis deesse istam causam ebullitionis quam in vinis cereutfijsque δῆς' η'

assignaui etsi enim Solin Luna sit praesens mari. Se quamuis facile 2 2

admiserim omnium sentinarum, ' vari limi eluuionem cum in si Eram, κnitis salium generibus deuolui in mare Ec ex hoc forsan capite pro ' sectam Maris Cil dinem eamque in dies augeri sicut in dies caele '' Desilia uiae terrae agros percolant in tanquam lixi uia in mare rela : ' .. 'buntur cum sua salis rotectione ex quo eodem mari deposita salici i-.impuritate reassumuntur in nubes de relabuntur in dulces pluuias. Quamuis etiam concesserim ex salibus M seminum Mari immixtotrum vi posse etiam aquas Maris turba iocinmentari,in algas sordesque oongerere Mel jcere ac vitiora, ac se ipsum expurgare, ut

alio

47쪽

alio modo alterariin limpidam aquae marinae claritatem quam rarissime habet,posse impediri deest tamen Mari causa fermentatrix ebulliendi & quidem bis ebulliendi per dies singulos x ad tantam

2 o. O siue pedum siue cubitorum eleuationem. Quod si autem in alicuius portus fundo saeculento & limoso esset a ita ebulliendi aut sermentandi vis , mirum esset si transato eiusmodi limo in vas quoddam . ac super infusa aqua marina nullam talem fermentationem ' ebullitionem, aliquo saltem leui motu experiremur. Luii 4 96. At inquies testantur aliqui oculati testes ex nautis inuenirim Mari loca Di eiusmcidi Maris ebullitio,i eructatio, quasi ollae

- lactis seruentis animaduertitur.

sensim, Sit itala sed dicant illi testes viderint ne vili bi talem ebullitio- nem , quae Mare loco illo faciat turgere ' talem , quae post sex 2 zz horas ebullitionis . cesset sex alijs horas ct denuo redeat ad ei Teruen

π - Centiam 3 An talem quae in dies cum Lunae reditu ad Meridianum retardetur scio in Mari inueniri aerias eructationes ; sed non tamen tales quae faciant constantem in Mari tumentemque quaqua

uersus gibbum. Misa uiti T. Thermae Carolinae in Boemia quasi efffusis in altum hydrijs- 7- eructant fetuentissimam ac bullientem aquam multo simul eructato aere permis sed id noctes diesque continuo iaciunt. Et vidim αυρ υν ad ictum unum alterumtiessa sitiae extra oppidum illud acidulam 'si με frigidam continuo aere ebullientem . aqua vero modicissima : sed R continua ut dixi est ebullitio. Et in Paderbornensi agro non spectaui quidem sontem sed cum illac in Boum iam transirem , viros cruditos.' in naturae obseruatione accuratos qui spectarunt inter rogaui ct me erudierunt de raro portento Fons enim staturit non procul Padero resi qui sine lege sine ordine iam fuit iam exsiccatur; mox cursium resumit, interrumpit de die saepius iam una hora cessant mox duabus tribusue luens copiosissime rursus intermitteris idque septenis subindein duodenis irae diem unum a I- ternationibus subinde etiam die integro constanter aut emanens

aut mariatis ando autem deficit ita prorsus exarescit, ut nil nisi calculos madidos sit intueri ad quos si quis vicinius aurem applicet

ingentem audit tumultum aquarum intra viscera terrae ruentium.

Et haberet hic fons similitudinem aliquam cum aestu Marino . sista ig Omporibu flueret iso deficereis dam vero etiam hic fons Matis Estus relinquit sua ebullitione obscurissima aeque inexplica-

48쪽

tos. aderam quidem suuium spectaui in ipsa Paderborna toto

alueo e terra uno loco simul assurgentem tanta aquae Copia, Vt antequam Urbe egrediatur viginti molas circumagat. Sed haec continua est is non interrupta eructati, illa vero sontis inordinate interis rumpitur, prout inordinati intra terra viscera ponuntur suendi obices ab herbis ' quasi alga ac limo vias subterraneas inter lapides obstruente Maris autem ordinata est detumescentia Meleuatio: ergo istis fontibus nihil commune est cum Maris Est uatione 98. Amplius dico; demus iterum quibusdam Maris locis fermentatione aquarum Mare intumescere nam in omnibus portubus non inueniri est nimis exploratum' quomodo Vnius alteriusve loci pro is )--.pe miraculosa de naturae miraculis loquor ebullitio faciet toto Orbe tantam in aestubus Marinis varietatem nam si in Oceanoe uniuerso statis temporibus eam fieri quis ostenderet, 'o modo. 0 massa farinae subacta intumescit, ex tumefacta manetin consistit, aliquam verisimilitudinem haberet ratiocinatio a fermentatione petita iam vero illae quae adferuntur Maris ebullitiones, aue non sunt interruptae, ut statis horis reuertantur aut non sunt tales, quae mare teneant eleuatum . nisi quam diu aerea bullae erumpunt:

fermentatio autem est stabilis aliqua tumefactio in corpore nec prorsus liquido nec prorsus solido, sed mixtod tepefacta, quorum nihil habet Mare, praeter simultaneam illam a datam, non passim

concessim bullarum eruptionem. 99. Fateor in Stagnantibus aquis Llimosis a parum profun- Ω--,

dis cum putrefiunt, aduertisse me aliquam Fermentationem, qua I et :

lem in vinis ct cereuisijs: nam ct in illis Stagni in limo multa hae ris. Misisi. rent herbarum semina fibi in radices mi enim aqua inauriatur troisin. breui virescunt omnia sponte sua. Sed nihil horum in arenoso pas . sim Maris fundo Stagna sub illud tempus, quo uae incipiunt ma- turescere, 4bi vites obseruari non possunt, quo rubus Idaeus Io- restit Tructus suos moris similes protrudit aquae fere omnes piscinarum imo Riuuiorum quamuis minus hineptae sunt coquendis cereui si j vix enim frigefactae acescunt eo quod aquae omnes sub illud calorum tempus germinent nescio quid viroris Mucotis . prae Martialibus aquis prorsus velut elanguerint, sicut de Iegetabilibus germinantibus dixi obseruatum Uerum neque hoc fermenta tionis genus quidpiam fauet Est ubus Marinis.

Ioo. Sed, inquiunt illi, certum est mare habere vim purgandi

49쪽

a..L.M. λ qualem Vina cereuita mare enim esjcit omnia ad littus me mH--- es cadauera diu submersa, omnem naufragorum supellectilem dc concnas' ergo in omni mari fit fermentatio. Respondeo vim Maris qua ijcit meria ad littus nulla ratione esse similem illi qua vina se purgant mare enim nihil ei jcit ad littus nisi id quod in mari natat tabulata algas, leuiores seroinas cadauera At balistas aeneas aut ferreas anchoras, marmorad metalla quis collegit ad littus eiecti Natantia ergo huiusmodi si iuxta ditiora uerint facile a mari promouentur aci littui; quia a littore nulli veniunt suctus qui natantia repellant in altum . nis illi, qui allapsi relabuntur vi quis crgo fluctus, vehens natantem piperis sarcinam, super arenam littoris subsdat, simul atque sarcina vadum reperitu ei adhaerescit, se infigit pondere suo Laut a sinubus caui littoris detinetur ne abripi possit in altum S resorberi. Vis ergo purgatiua Maris Non est peculiaris aliqua energia fermentaria inualis

in Vinis, quae non natantes faeces insat. Vt natent sua vini generO- state , calorifica virtute accedente virtute seminali in faecibus

radicata.

. in i IOI. Non nego tamen quaedam aquis suo pondere mersa posse

nar se se vi fermentationis emergere : nam humanum cadauer dicitur post, .hiis, o, triduum enatare; Putretis etenim Vi sua innata , putret actio autem -υαι nunquam fit sine termentatione a tepido insito calore in quadam dilatatione partium. Dilatatio autem siue rarefactio causa enatationem ex aquis, iuxta ea, quae demonstrantur dea, quae natant in aquiS.

io 2. Eijciuntur quidem a Mari etiam conchae& coralla & quaedam alia minora aquis grauiora sed ei jcitiintur, non quia sponte natant sed quia impetu auctuum cum arenis a tando eleuantur, auturupibus auelluntur ' ab eodem luctuum impetu propelluntur.

50쪽

VIrtus Lum, qua eouat aqua Mam Luminosa es

Magnet Ica. io 3 1 Agnam esse symbolietationem Lunae cum globo nostro evidiis,

. - . Terr-aqueo Osrendit ipsa facies Lunae. quamdiue in Noui

iunio sue Plenilunio&Quadraturis semper nobis eandem obuertit;

semper enim easdem maculas Lunae videmus in medio Lunae disco is orium circa limbum exceptis in minutis varietatibus bene a doctissimo si mrm. Hevelio obseruatis . quas non est opus hoc loco reuocare ad com 'putum huius discursus Leadem autem acie Lunae ad erram obuerso Magnetismi alicuius indicium en sc enim suspensus e filo ag ne et si circurri feratur circum terram in orbem eandem sui faciem semper obvertet eisdem cardinibus mundi. Quod si cum Sole symboli Zaret Luna , nam eandemque faciem . non semper exhiberet terris. Iam autem Sol illumina promiscue omnem Lunae superstaciem intra mensis synodalis spatium Terra autem perpetim non nisi unam eandemque sibi obuersam intuetur tam in lenilunijsquam Noviluni j ' Quadraturis, ergo cum Terra symboliΣat Luna,

non cum Sole.

I 4. Et praeter haec. magnum tractor ij Magnetismi indicium ad iis .isis mixtum habet omnis illa, quam Capite 4 dixi activitas qua ciuen Majnnis vitia, ct misertim vegetabilia per Lunam suis temporibu alterantes m. euocat enim in omnibus operationibus lumen Lunae assulgentis his. morem ad exteriora, &se versus qui est quidam Magnetismus. Quod ipsum suo modo etiam Solis lumen ut dixi Cap. . Operatur: n. - osi enim constitueris plantam quocunque opaco loco , in quem tu 3 men quacunque ex parte allabatur, eo planta conuertet omnes suos qui deinceps excrescent ramusculos quod in maturo cucumere iucundum est visu , cucumerem enim si undique granis auenae infixis , tanquam echinum aculea ueris ex petiolo suo in medio conclauis uspenderis videbis omnem granorum infixorum germina paulo post eo undique se obvertere . unde per senestram lumen allabitur. Sic prorsus magnes scobem ferream , in mensa subiecta 1 exhibitam