장음표시 사용
191쪽
netiam linatricis cultatiso tom quod suidem velut γ issum plane est, quod particulam Pa
ci lim siciet. Quod vera eiuε quasi limbecillitas quaedam est, tardam concoctionem vocamin empore quidem longiore, sed tamen manifestam oe ipsa aliqua do gracilitatem inducet. Tertium aut b rem,quodprauae concoctiona proportione restonde non gracile , nutrimento mo uentem escit, se artic I Ormam tr muta 'elati in vocatis leuci elephantias cernitur. Sed bli animaduertere ac diglinguere oporte virum ne humorum aliquo affluente, bo. bdis ipsis sic assecti artibus mutatus fit color. Si enim ob humorem id eueneri A. teri generis θ toma est, ' non alteratriciuacultatis error.Si vero tota particulaper totam talis quisbem non esse oportet, sit, alter atricis facultatis error es
ciue actionis θmploma est 1isi sarum aliquando venarumpathema sit, tuc enim alteratricis e Imprema Virii usa ute insingulispriuatim paniculis color, vis
ex humore aliquo extrinsecus a fluentetroueniahueluti dista tu quaedam concoctio est,tum alteratricis,tu concoctricis in ima parte facultatis. Hanc igitur atro phiarivi quaeputius cacotrophia quaedam est, a praesenti distulatione eximamM; ad eam vero qua natritionaspriuatio nominatur redeamus,admonentes quod ρν 'ipsa e θηη8toma,c lammmata alias alias equitur, quae vel in attractrice, vel retramce,vel expultrice, vel alteratrice facultate accidunt,
Ventriculi hactenus, utconcoctionis instrumentum seu pars instrumentalis est,si lenus symptomata recesuit Nunc ut est corpus similare,& quod nutriri oportet,symn plomata eius commemorat. Ventriculum autem ut limitare corpus consideramus, quando ad eius substantiam, quae membranea est,es tunicis constat,quaeque ut alis si milares partes omnes nutritione ege respicimus.Habet autem ventriculus,ut quodqi aliud corpus similare,&quod nutriri postulat,quatuor in se secultates: unam quae id i quod nutriat ad se trahitaalteram quae quod tractum est antisper dum alteratum est, retinet: tertiam quae alterat retentum: quartam quae id quod Ndundas expellit tR aequalem etiam iis symptomatum numerum, nempe vitiatam tiactionem,retentione, aluerationem,&expulsionem.Priuatin vero in quavis actione laesa tria eueniunt symptomata.In tram ice quide, priuatio tractionis, imbecilla tracti A deprauata tram Haec sanδ symptomata aliud symptomasequitur, nempe Nippe Rue omnino non trahat ventriculus, vel alia pars similaris, sine imbecillite, trahat, siue de- . prauate trahat, particul ac uenienti, & familia i alimento non nutrietur, etiamsi quantum, & quale oportet illi alimentum suppeditetur. Quid enim prodest si opti mi cibi copia sit in ventriculo, ut illu ad se non attrahiti Tamen si quis proprie loqui
velit,ubi deprauatum alimonium particula attrahit, ακωδοφίαν potius quam appellabit.Atque haec quidem in tramice facultate symptomata eueniunt. In reten uice facultate itidem tria, priuatio retentioni imbecilla retentio, & deprauata, atqu singula haec atrophian inducent. Si enim omnino non retineat alimentum quod a traxi quomodo idipsum alterabi & assimilabit i autem non alteratum it assim lin
192쪽
si vero attractrix di retentrix secultates suis actionibus probe langantur, expultrix autem plusquam oportet excema sic quoque gracilis particula reddetur: quod scilicet tu non tanaim superuacua,sed ea etiam unde pars ipsa nutriri deber,expellantur. Seque tur igitur & hunc expultricis immodicum motum atrophia Porro in alteratrice facul Alter irin late tria etiam eueniunt 8mplomata,quorum 'num est veluti qu dam eius priuatio, quam capite pr cedenti cruditatem appellari diximus. Hanc sane particulam ipsam reddere gracilem,omnibus est manifestu. a via nulla prorsus alimeti fit alteratio, ibi etiam esse nequit nutritio Atrophian igitur tum sequi oportet. Alteru symptosa est eius quasi quaedam imbecillitas,quam lococitato,tardam cococtionem nominari r tulimus. Hanc itidem manifesta sequitur atrophia,sed longiore temporis spatio Quia quum imbecilla quaedam fiat alteratio, alitur quide pars, atqui modicetantum, ut subinde tamen necesse sitiquum non plene nutriatu gracilem fieri Tertium symptoma proportione deprauatae concoctioni respodet,& particulam quidem non gracilem, ac nutrimento non seuente reddit: ιν scilicet satis alimenti tu particul suppessit Mur, quaqua minime boni,&praui:sed eius duntaxat formam&colore immutat,ut in leucis,& elephantiis videre licet. Caeterum Graeci λAb is vitili nis speciem vocant, in qua cutis color ad candidius mutatur Quippe tum id quod nutrit adhaeret quidem,& λ-s agglutinatur,atqui nonassimilatur parti,ideoque formam, hoc est, colorem eius transmuta quemadmodum lib.l .de naturai. cul .copiosius Galenus ostedit Nutritur itaque leuce laborans pars, sed vitioso alimento Elephantia seu Elephantiasis iisdem ma-lum est, quod Arabibus,& hodie facientibus medicinam lepra dicitur,ut lib. a. parad. a. Ei '' Ρ' cap. ii. multis,& iis plane firmissimis argumentis demonstrauimus. In eaitidem melicholico, adeoque deprauato alimento nutriuntur corporis partes deoque priore formam amittunt Porro ubi partium calor immutatur iligenter considerandum ac di- Q. stinguendum erit,num ab humore aliquo ad partem affluente,& illam suo colore imbuente,aut quia tota partis substantia si ida sic affecta est,culor eius sit immutatus. si 'putium enim ex humore aliquo affluente is color euenerit, alterius generis,nempe affectusvi-' μὴ silis, ut exsequenti capite clarius innotescet, symptisma est, & non alteratricis facultatis.Si uero tota pars per totam talis qualem non esse oportet sit, id est,si uniuersa pamticulae substantia immutata sit,& alienum nacta est colorem, error est alteratricis iacultatis,quq nutrimentum vitiosum natiuae partis substantigassimilare. nequit. t xum imutatur interdum color expultricis facultatis opera,vt in ictericis,in quibus e cretrix facultas interdum iudicatorie bilem ad uniuersam corporis superficiem pellit. Est tamen nonnunquam icteros venarum pathema,id quod accidit,ubi propter calidam iecoris deoq; venaru etia,quae ex eode ortutu intepetie Et tuc quide alteratricis quae in iecore,ac venis est facultatis,ab inteperie debilitata,& deiecta,errox existit.
Omnium vero ho rum Omprematam causa morbi sumFinge exitim diminute smptomatum de&luisve in aliqua a Mam trali alimentam, d hanc ob causam eam nutriri. t deficientem hunc attractam morbus praecedat necesse est.Dam nans es articulam, ubi imbecillius adse alimentu allicit, omnino intemperie laborare. rtas autem anteperies est. Si vero particula temperata sit. Uructis au
tem quaeda in distributionis instrumenns,distributionem impediat obstructio ipsa morbus est, noxa vero distribuitionis Imptisma. M lum amem fgula Jm-
stomata percurrens, quae propter L m aliquam a tionem sunt, dii es quod omnino morbus ipsapraecedi veruetia ex ipsa rem seta citra induetione,idipsum colligere licet. uinesanitate actionis causam e se statuimus,morsu autem causam noxae amons iam mala vero de luitas nunc permo est,noxaε amom esse
193쪽
o-umo causa impeditet ciborsi distributionis. od de iis duab' actionsi noxis est dicth, id de tabus reliquis intelligedu venit. C terum φ symptomata semper morbus, . veluti hora causa,pr cedat no solum disces singula sympto. queadmodu ia dicta est, Ecustedo,veroelia ex ipsa reruessentia,citra inductione,idipsum colligere licebit.Navitiatas actiones semp aliquid pcedat,quod ipsis primo inc6modet,necesse est Na ab aliquo huiusmodi vitia fieri oportet,quod nihil sime causa fiat. No est aute aliud nisi morbus,qui affectus est pr ter naturam, a quo primum vitiatur actio.Vt enim sanitas
194쪽
qui Graecis PetrusmLatinis Hepaticus dicituriqui Gileno libro quinto, de laborando.
cap. attestante,est quem iecoris imbecillitas parit: uniuersum corpus pallido colore inficituraneo aure quim dras Graecis, spleniticusLatinis nominaturiqui fit alienis imbecillitate, in eoq; lien induratur,totum corpus, quemadmodum lib.6. de labo.loc. . . .attestatu nigricat. In generibus etiam hydropis,color uniuersi corporis pallidus, aut albus essicitur In coloribus etiam,vnius particular visilia symptomata consistunt, ut quum lingua alieno inficitur colore,aut quum abstemus occasione partes,aliquς nigricant,vel liuent.Particular etiam naturalis color immutatur per carbunculos,e si pelata ,herpetra,& gangrenas.Item in alpho,teuce, elephantia,& id genus aliis malis,ut bis vitiosum colorem videre licet,ita ut interdu crura,vel secies uniuersia, aut tota pars corporis vel superior,vel inferior decoloretur.Quae quum sint manifesta, longiorem explicationem non desiderant.
Odorabilia autem in rest ira sic praecipue in transtiratione deprehendis disi θω
tur. Restiratione aute voco ambientis nos aeris 'τfauces aura tione m ema o- Respiratio quid, ne Transearatione vero,aemper totum corpus introitu, missi. Ergo qui in iis
acciduipraeternaturasaetores,in Lo Implomati enere constituentur. Post hos, qui in auribus inaribus,alis, parribus quae ob vitiu aliquodputrescut faetores. netiain ructibus hocsImptomaturnus inuenire lice ipsis scilicetve sam,vel acidam, et virosam, vespisculent velalia quanda huiusimodi qualita
te raseeferentibus Ingustabilibus differentiis, ipsi laboranti coniectata erunt
B tomata.Quippesudore dementem os aliquando degustauem ac eius quae in linguae aliuae mutata qualitate,quemadmata sanguin quibus is quo- y modolibetper os vacuatur.Nam ων infigniter dulce ali salsum, alij amarum sentiunt Ad eundem modi; quae ex pulmonibuου reiiciuntur,m qua ex ventricato euomuntur,aliis acida, alii Asa,adiis amara,aliis dulcia,aliis austerasentiuntar. Porro sunt ex medicis no pauci, qui etia sudores, m actaec qMos aurium sordesgustu exploratas censent: quippe ex iis quos aliquid coniectari autumat. Quinetia tiatiles differenti ubi naturae modis excesseriis inter bac θ toma- ta numerata erunt,velari cutis dura m intenta, oe arida. Similiterpraehuma- - I s et da,aAt rugosa,aut ala quampiam huiusimodi obtinens disterentiam.
Expeditis visibilibus affecti d olfactiles progreditur,eosq; primum in respiratione A transpiratione deprehedi ait. Costat aute respiratio ex inspiratione x expiratio--.aie.Foetores igitur qui vel inspirantur,vel exhalantur, in hoc genere symptomatisco
prehendutur.Sic foetores qui e meatibus quosi c
finxit egrediuiu ad hoc quoque symptomatu genus sunt reseredi Merid aute es pri- dicti foetore M qui in auribus naribus xillis, te quibuscum aliis partibus in quibus aliquid putresci accidui,in hoc symp.genere celantur. Ne ob odor, siue bonus, siue malus fuerit, Aristo cap.2.lib.de sensu D sensili attetae,n5 est nisi fumida queda& ignea exhalatio' vel ut Galenus lib. .de simpraedic secvl .ci.2I ceset aporosa sub- statis,oportet igitur o1no,ut pcipiatu in odoratus sensonuisti. od inhiae nullo fieri pacto potest, nisi respirationis munere odorabilis rei species ad cerebra per nares deseraturNo sentimus eni odores,nisi aerispnares inspirat e Pr terea tuenitur hoc Mn'symp. inructib du fumosa ccida,autvirosam si s ualitate, aut piscisi foetore
195쪽
pr se ferunt Atq; h e de olfactili differentia dixisse satis sit.Gustabilis disserentis symptomata ipsi laboranti sunt coiectanda. Sic sudorem sua sponte non raro in os dinuentem,saliua,sanguine,&quae ex pulmone,ac ventriculo elicimur, grotates degustat. Sunt etiam ex medicis qui aurium sordes gusta,explorandas cesent. Hinc est illud Hipsi pocratis,in libr.6.Epide.sect.s .apho .is. ubi inquit. Hominibus sordes qu in auribus ἡ- sunt,dulces quidem l tales,amarae autem minime. Sunt autem quod hoc etian loco praecipit Galenus 1 laborante ipso gustandae, no a medico,cum turpe admodum esset si se ad haec sordida officia demitteret. Meritdigituro in is vox in plerosque no- stri temporis medicos quadra qui non tantum in contuendi iisque assidue bacillo mouendis aegrotantium excrementis sunt occupati erumetiam si ita teger ab illis post ilet,degustare,tantum non deuorare sunt parati.Ita etiam his δ stercoribus D cloacis facere illiberalem planὰ quaestum dulce est.Sed valeant ii e sordida mancipia, digna quae stercoribus etiam 8t excrementis ad satietatem usque pascantur. Atque hqc degu- lais, statili differentia.Tactiles sane differentiar, ubi modum natur excesserunt,interh ius generis quoque symptomata censenda veniunt,veluti est cutis dura,intenta,&ari- lda, praehumida,aut rugosa.Sunt enim omnes ii affectus eiusmodi, ut tactu eos depreta ihendere liceat.
ἡά. Igitur ex iis-iam dicta sunt manifestum est, totam hoc quoqae 1 m μmatum genus amosis nasci . pe colorum, vaporum, cir saporMm dis renti vi omnes pi oram solidorum corporum temperamenta sessu in naturabias libris didicimus. Similiter cir tactiles etiapraedictis multo magA,propterea 3Miosi essectricibus qualitatibus cognatione habere dixi, utpote quae ad eius se si
iudiciu referatur.Etenim mollities ac durities, tactu iudicatur,haud aliter quam
ratu inreperiei acceptu ferri debet cuti id quo ecuta natura est, boni reperis risoboles est. Atqui omiuis inreperies est morbus, quare omnia huius modio in mala a morbis sunt nata Quae vero ex influente quopia humore radicts cognas in partibus excitaturo remata, quom alia os ructione, vel copressionem sequuntur, alia vero ubi vel attractrix. vel expultrix faculta3 suo munere male fungitur, eueniunt, necesse est ipsa quoque velutisuae generationis fontem Hortis habere Quocirca ob structio iecoris, quumsit compositi, s instrumentalis corporis morbus,vitis qui in ictero appare coloris causa est Intemperies vero quae in singulis partibus similaribus est,quui a quos huiusmodi corporiι morbus sit, ibas alia ipsem facultate impedit, aut attractrice,aut expultrice,aut alia quapia, ob quas inaequaliter,et sine ordine humores in corpore flueres, modo hac,modo Malteralparte, Ir in colore,Cr orire,eν sapore, omnibusq; tactilibus disserenis, Praeterea quicquid est reliqui Impromamgeneris,'evoces, uestrepitus in animate sint, siue ea qua a corpore excernatur, et quae in ipso detinetur,osa haec a morbis nata sunt,uel ab ipsis planciue I mprematis quibusda interuenietibus.In vocibus enim morbi qui in ore, faucibus,arteria, pulmone, m thoracesiunt Impto mata paria iacussoria cilicet quased tremula rauca m clangetes essGetes voces In aliis vero quibal da animati partibus soni, murmurilia,stridore alia eiusmodipartim ob instrumentoruangusti vel errabundia moti partim ex li
197쪽
Raucae vel o, propter defluetes ad subie pulmonis cartilaones ex capite humores. Melius enim lonant sicca,quam humida.Clangentes autem voces quae tales quidem sentiGaleno libro sep imo de usu partium, capitet septimo teste, quales in animalibus quae longum admodum collum,it siccas cartilagines obtinent, ut sunt grues Dan res,existunt in omnibus ardentibus febribus, partibus quae tum ad guttur, tum adam teriam pertinent vehementer exictatis, accidunt.Quod vero soni,strepitus, murm rilla,stridioresque partim propter instrumenti angustiam , vel motum errabundum, partim ex flatuosi spiritus abundantia, vel quibusdam ex iis tribus iam commemoratis vel omnibus simul concurrentibus fiant, libro tertio e symptomatum causis cap. septimo, Galenus abundῆ monstrabit Si propter instrumenti angustia, statim nullos alio interueniente,a morbo nascuntur Si autem propter errabundum motum fiunt, symptomate interueniente,nempe deprauato motu,eueniunt Neque enim rara est, talterum symptoma,alterum sequatur.Porro qu8nymptomata tertii generis, hoc est, immodic excretiones ac retentiones,a morbis origine trahat, clarius capite sequenti docebitur.
-- CAPUT VI 1. - a corpore excernuntur, vel in eo praeternaturam detinem
ita intres quidem mi aprimas diuiduntur disserentias: vel tam si tua sublimi vel qualitate,vel quantitate a naturali habitu rece
dum.Sequuntur autem omnino morbo vel flatim,vel alterius Im- inteructu.Haemorsi a quidem, id est,sanguinis eruptio, toto excret. . substantiae genere praeter naturam est.Ea a se vasis Ucub,aut erosio euenit. qui vasorum vulnus,ruptio, erosio, propri similiariumpartium morbi sunt reclusio aute in stramentaliam. occidit vero interdum ob retentricis cultatis imbecillitatem, interdi; quia expiatrix im dice mouetur tonnunqua ambabussimul lae'.Simili mori muliebris fluxus, vel propter iam dictarum actionum omptomata' aut qui to sanguis renis et
seras u est redditus. vera m hoc quoq; omprema,sed multiformis eius et g
.neratioE manque vel sangui' acultati vel eius quae tenue, c serosum et
para vel cerni error. Quanquam nonnunqua eri potest e retentrices rsa immodice munere sevo fungente, cy' cute densata, γ' renibus costipatis. Ita sisq; immodice excerni, vel indebate retineri,aut ob ca dictarum facultaturi aliquam vel ob humorum naturam necessario accidit. C flat autem quod in huismodi omnibus sermonibus, disiunctivis coniunctionibustes,ci. ' metsi nihil obstat quo minus duae, et tres c omnessimul concurrant. Manins
quoque est,ex hoc j tomatam genere esse, difficultatem urina, Appressonem urinae, se stillicidium urinae, est hydropem ad matellam, quam alij di
bete alis urinae morem nominat. Porro quod eoru quae excernuntur colores printer natura, odores necessario sequantur morbos, demonstratione hau sua quam indiget,quandoquidem nullum talium sine intemperie prouenit constat asse sesqWα haud obscure esse demonstrum, id quod a nobi rq sum est. Omnem enim
e a rarus cumprematam natura morbos praecedere necesses,visaepenumero veluti feries
198쪽
addi hoc vero seca; dum, ein rursus ab hoc te ac ab iso deinde quartam.
Qmam abunde in iis quae precesserunt capitibus de prioribus duobus symptomatum generibus sit tractatum,nunc de terno,quod ad duo priora per immodicas e cretiones ta retentiones sequitur,hoc loco acturus est Galenus, eorumque primo tres esse differentias monstrabit. Aut enim tota substantia, vel qualitate, vel quantitate a naturali habitu recedunt.Incensu eorum quae tota substantia praeter naturam sunt san- θανtLatam. guinis excretio,quae Graecis dicitur a Galeno recesetur, neq; sand temere. QM ivbet
Perea enim id excernitur,quod corpori maxime familiare es quodque in vasis, utpote 2 ΤΙ - μ' natur usui futuru, retineri debebat Et si aut ἁιμο ραγ de vox alias apud Hippocrate&Galensi P se sola posita pro sanguinis ratum nariu profluuio usurpatu hoc tame loco h*m in pro omni eruptione sanguinis, e quacunq; corporis parte acta, accipitur.Accidit aut ' 'quatuor de causis,nempe vulnerato, rupto,recluso,Meroso sanguinis vaste. Vulnus, autem, ruptio,ic erosio sunt proprii similarium partium morbi, venarum nimirum, quae sensus quidem iudicio,vi capite tertio libri de disse.morbo.dictum est, similares sunt partes.Proprios autem esse iam dictos tres partiu similarium morbos, ex iis quae capite undecimo libri de disse.morb.retulimus,satis constat. Vulnus enim non fit nisi in carnosis ac mollioribus corporis partibus,quales etiam venae sunt, Itidemeruptio,
A erosio. Vtraque autem pars,caro nimirum,Sc vena,similatis est, haec quidem sensus iudicio,illa vero revera.Caeterum reclusio apertione vasorum, instrumentalium par- tium, quia in indecenti conformatione morbus est.Haec autem interdum etiam acci- ''dit propter retentricis facultatis imbecillitatem, quae sanguinem in vasis diutius retitinere nequit.Nonnunquam vero quia expultrix lacultas immodic8 mouetur, adeoque sanguis impetu ad osculum vasis ruit Interdum autem utrisque facultatibus, Sc retentrice Si expultrice scilicet simul laesis in ut altera non satis retineat,altera vero immo dice moueatur,&expellat. Iam dictis duabus causis Galenus lib.ς. ther. metho cap.2.vbi ex professo apertionis vasorum caulas enarra acrem qualitatem adiicit.Porro ea Quae qualitare symptomata quae qualitate a naturali statu recedunt, sunt eorum quae excernuntur & 'δ in ii habi colores,& odores praeter naturam Eorum autem quq quantitate a naturali habitu re cedunt,duo profert Galenus exempla. Primum,est muliebris profluuii, ροis γω- ειον Graeci appellant:id quod accidit,paulo lib.3 cap.63.autor ubi uniuersum corpus per Proeuuium mu- uterum expurgatur.Fit vero idipsum,ut hic Galenus testatur, ob retentricis imbecilla
litatem,aut expultricis immodicum motum, perinde atq; reclusio vasorum: vel quod uniuersus sanguis tenuis,&serosus sit redditus adeoque admotum iam concitatior,ac promptior.Est vero hoc quoque symptoma,sed multiformis eius generatio.Nam iaci Sanquis ictus, guis tenuis Si serosus non est nisi error,vel sanguificae, quae in iecore est,facultatis.Qusi Renim haec ipsa a munere suo cessat,aut eo non satis belle fungitur,crudum,hoc est,aquosum,&serosum sanguinem procreat:id quod in hydropicis liquido apparet. Vel est error iacultatis separatricis quae id quod in sanguine seorsu ac tenue est secemere nequit. Vel certe excretricis, quae quod serosum in sanguine est uniuersum haud expellit. Accidit autem nonnunquam ob retentricem facultatem, quς immodicὰ suo fungitur munere,aquosum nimirum sanguinem retinens fit etiam propter cutem densatam M occlusam dum scilicet hoc nomine per eam sudor elici non potest. Sui per uniuersum habitum corporis fieri sido renibus constipatis,atque adeo quod i
199쪽
immodicum motum, vel retentricis imbecillitatem , vel quia humores natura magis tenues sunt.Contra retinetur propter cutis desitatem,vel retetricis nimium motum, vel eaepultrici simbecillitatem et quia humores natura sunt crassiores. Vsus est autem OMEnu, ectaic Galenus disiunctivis coniunctionibus,quia praedicta symptomata interdum ab una iunctisau niua duntaxat causa, honnutiquam a duabus ribula aut pluribus fiunt. Caeterum diffictionibu His . cultas retentio, stillicidumque urinae,te diabetes,etiam ex hoc genere sympto atum hoc est, eoru quq praeter naturam retinentur,& excernuntur, sunt, sequansur enim D,όὐ- ό ό naturales laesas,lc impeditas . Notandum vero hoc loco venit,diabeten v rias habere apud Graecos appellationes.Siquidem dicitur-as amissα,hoc est,hydrops ad maculam siue matellam.Item Δαρ ounciς οῦροι, hoc est,urinae fluor Item δια-ntra H.Quas omnes quoque appellationes huic malo esse inditas,lib. 6.de laborantibus locis,cap. .Galenus tradit.Praeter iam dictas tamen aliam adhuc addit i lι' ακον enim Post emigeo illie,ab immodica quam affert siti,etiam vocari scribit. Atque hactenus quod postre
is. ατ mi generis symptomata, de quibus nunc 'imus, in tres diducantur differentias Gai
nus dilucid8 monstrauit.Iam quod omnia haec symptomata morbos sequantur, breuiter etiam monet.Haemorrhagiam enim sequi morbos iam dictum est. Sudores autem immoffici etiam sequuntur morbos,sed interdum aliis interuenientibus symptomatis Colores autem te odores praeter naturam eorum quae excernuntur, sequi mor- bos euidentissimum est,quia ab intemperie procreantur,ut capite praecedenti dictum est. apropter clarissime admodum,quod capitibus huius libri quarto,quinto, A ssia Tto propositum est,nempe quod symptomatum naturam morbi praecedant, Galeno scisci θὰν bia demonstratum est.Fit autem no raro ut veluti series qu dam symptomatum sese m matum sesemu- tuo sequentium appareat, ut primum statim morbo succedat, primo dein secundum, Ru0seq*ς - ru sus tertium,post quartum:id quod exemplo breuioris complexus cibi in ventriculo,capite quarto huius libri luculenter admodum ostendit. Fit enim is primum ab intemperie,hunc vero alterum sequitur symptomuenempe imperfecta concocti, Hoc rursus tertium celer ciborum exitus. Quodsubinde quartum, deiectionis sciliacet humiditas sequitur.Hoc postea quintum,diminuta distributio, comitatur
2 ziz bac diligenter animaduertere oportet,acurate ue a b operibus anima prematis disti siue di tingueres vomata Saepe enim ita intersee simili unt,ut sympto p ' retur Umm opa Imploma. cni ano quis in hoc iudicio praeditus it, ex iis in quibuWipse fallitur nostrumsermonem calumniabatur. Si enim naturabum excretionum bic aut vocant eas qua anis accidunt)aut quantitatem,aut 1κα- litatem,aut gense ipsa substantiaescopum quissibi salua deinde ad hunc re stimens θ romata iudicet penumero errabist. Quippe sudor aliquando copiosior,eo qui secundum turam est vel lui deiectio, vel urina rotatibus ex mi,non quod 'sta actio sit laesi sed quia cum robore, m animalis praemeritam ne sit Q anuis enim quaedam tot genere praeternaturam sint, veluti sanguinis per nares eruptio, vel vomitus, ve*-gninis deiectio, vel haemorrhesu, vel aliud miam huiuscemodi, tamenpraeternaturam nondumsunt tempestiue fiant
autem tempestiue eri idem esse, quod id quod molesthm est expargari Manente i tur eo quod stprincipio in confesso ese diximus, nempe quod θm
plomata actionum noxae sint, nihil eorum quae ad commodum animatu sunt, ex locmero tomatum est. Nam quodlibe horum naturae opus,potius quam
ostia b. η ae in alteri fortasti Numam generi, nempe assectui praternatura,
200쪽
omnia talia subiiciet quis iam. Quippe omnino dissectam esse aliquam in qua
cunque corporisparte,aut eaten 6 reclusam venam, ut ea quae antea continebat,
pras undat, assectum secundum nataram non esse dicimus. Quanquam inprae- solutio. sentia aquis rem,aut urinae multitudinem sequi omnino lectus praeter naturam,ossentire non posset Sanguinis quidem emptiones,m vomitiones, toto genere praeter naturam quis iam esse dicet: n tamen vesper aluum, vesper vesica, vesper uterum excrem, toto genere praeternaturam erit.Fortasse vero dubitau
rit qui 'iam e r desudo siceu nec ipse jecudum naturam sit.Siquidem Diocles abunde in hanc inclinauit sententiam detur autem durum esse acitum, Get in ica quamuis idipsum maxime probabilibus argumentis confirmet. Sia de iis fortassiue dabitur olim rursus nobis dicendi occa', perpauca enim omninoseunt de qu3bin ambigitur.De omni vero reliquorum 19 tomatam multitudine iam satu est demonstratum, proinde finem huic libro imponisus oportet. Si quis enim in iis quae in confesso seunt fuerit exercita facili de iis qua in disceptatioης
connituuntur,indicium con sequetur.
Hortatur hoc loco medicum Galenus, ut diligenter ab actionibus operibusve sym- Amones seu opeplomata discernere discat:idque non temer8,qu3d saepe tantam inter se habeant f militudinem,ut actionem symproma aliquis putet,& rursus symptoma actione.Quocirca nisi quis sano sit praeditus iudicio, per haec in quibus ipse fallitur, Galeni sermonem paulo ante de tertio symptomatum genere habitum,calumniabitur. Si enim naturalium earumve quae in sanis sunt,quantitatem tantum, aut qualitatem, aut genus substantiae spectauerit,ac deinde ad hunc sibi praefixum scopum respexerit, non raro errabit,symptomataque esse existimabit, quς verius sunt actiones.Verbi gratia, sudorem qui eo qui secundum naturam fit copiosior est, symptoma esse iudicabit, quum actio potius sit,non obstante quod in aegro fiat animali: cum robore enim facultatis excretricis,lt animantis praemeditatione,a redundantia L exonerare studentis, fit. Quod de copioso sudore diximus,id etiam de alui delemone,itvrina copiosis intelligendum venit.Pari ratione si ad genus substantic latum quispiam respexerit, omnem sanguinis eruptionem, ex quacunque corporis parte fiat, symptoma esse arbitrabitur, quum tamen praeter naturam,adeoque symptoma no si nisi intempestiue fiat. Qua propter qui accurate actiones a symptomatis distinguere ac discernere cupit, is non modo quantitatem,aut qualitatem,aut substantiam eorum quaei odic8 excernun pestiui autem expelluntur, ubi ea quae molesta sunt excernuntur, sique aeger facil8 va- ei turl 'cuationem toleret,ic si conferat,atque a morbo leuetur. Sanguinis itaque per nares excretio, quatenus ad excretam substantiam attinet,toto genere praeter naturam est: at quatenus ad ad excernendi modum spectat, nequaquam fit a natura id quod cotristat expellente.Sic quoque vomitus toto genere praeternaturam est,si duntaxat substan-