장음표시 사용
251쪽
Dissiciti. a lataSappetenti , quum pris nihil omnino appetit. Dissiciles vero appetemtia quando debiliter appetit. Deprauatae vero appetentiae ne qArdem ad imm-deratum tabet oe potionis exhibitionem vertuntur ilia vera ad alienarum Dal, latum destinum. ἰ
stmptomata os ventriculi insetant progressu tractationis ostensurus Gabanus nitio quibus nominibus veteribus ac recentioribus,tum philosophis,tum mediucis, imo poetis,& historiar scriptoribus' c corporis pars sit appellata,&φθd biseris
uti eis nempe per consensum,&persedili accidant symptomata, monstrat. Qu9d autem statim a sensu tactus de oris ventriculi symptomatis agit hcc ratio est.Inter omnes nans latis agati corporis partes, nulla est ρος exquisitiori sit praedita sensu, atque os ventriculi: idque propter neruos insignes ad ipsum delatos Nam par neruorum ex sexta cerebri co iugatione ad ventriculum desertur,in hanc sane usum, ut cibi potusque indigentiam, ina oris Ve- sentia quemadmodum iusius lib. .de usu par cap. .Galenus ostendit. autem L ad nomina oris ventriculi attinet,priscis A veteribus ut hic, Se multis aliis locis, nempe lib.s.de labb.locis,cap. .&a sect .apho.commina .& 6s. testatur Galenu , rest appellatum Nusquam vero prolixius hoc facitiquam in libro.2.de placitis Hippo. Platonis. Illic enim aliquot eius rei testimonia ex Nicandro, Thuciditae, A Hippo-os Vetticilli crate produci quae ibidem studiosi legant.Non autem allade causa corest appellat ' itii capitis quinti libri quinti delabo. locis Galenus autor est, quam quod paria cum corde symptomata procreet,vel quddin cofensum cor ac cerebrum rapiat,quod hoc etiam in loco Galenus per utranque principem partem indicat. Porro nonnullis Τμ μ etiam, iis nimirum qui nomine abusi sunt, stomachus dici coepit.Quod disertεtestam rur quς p.7.libri decuran .ratio .per sang. missionem scribit Galenus,inquiens .in ventriculi,nomine abutentes, si pe stomachum appellant.Et rursuSsect. .aph, in. sγ.os ventriculi, est,quod nos,abutentes vocabulo, 'pe mmachum nominare solsmus Nam proprie loquendo,vox stomachus, his caui, Vilib. 4. de vis partacap. 1. testis est Galenus, pr positam ceruicem instar isthmi angusta significat C rerum post Aristotelis seculum, ut idem Galenus lib.s delabo. locis, cap. .autor est.ad gula qua ἀχα veteres Gr ci ὀισοφάγον vocaverunt,haec vox transsata est.Tandem post Galeni pate ad ipium etiam ventriculum vox referri coepit id quod in Paulo,&Aetio videre licet. ex G cus Non igitur rectῆ in plerisque codicibus Galeni graecis χαλωοιs imitur. Quippe veteres' . os ventriculi,non stomachum,sed cor,ut comprehensum est,dixerunt. Quum autem du sint syncop otlib. s.delabo .locis,cap i Galenus tradi una qu cordis vitio ori- , ό ό E. tur,quam cardiacam nominant:& altera, quq oris ventriculi vitium est, hanc quidem ' stomachicam appellant, quod nimirum in ea os ventriculi,cuius certὰ symptomae Cordis dolor. infestatur,ut insta latius monstrabitur.Est &cordisdolor,qui Gricis καρὸ vadi H citur 1uius partis symptoma,cui nomen ab altera ei cordis nimirum, appellatione nomen impositum est H cinsuper pars dissiciles,&abolitas spirationes,demorsus, Salia quq a Galeno recensentur symptomata infert,quorum sanεomnium lib.etiamsde labo.locis cap . meminit Causas vero omnium horum symptomatum prope finem huius capitis abunde explicabit de6 nonestot hic de iisprolixius agamus. a Aldiam maex tamen nobis miniis N ereundum erit, nempe, quod ubi Aldinus codex habet δώ -- - RΤ- demorsus conuertimus,hic alii codices legunt πνε- . Hos certe in sua V 'sibne Copus secutus est qui conuertit suffocationcta rios autem lect io, quam nos in nostra interpretatione expresiimus legitima est,qudd omnibus constet demo sum n 'aliunde, nisi ex prauis humoribus osventriculi vellicantibus, ac mordentibus . nasci.
252쪽
Posterior autem salsa,ed quod suffocatio victi sit symptoma, ut copiose lib. s. de laborantibus locis,cap.ς. enus docet.Hinc etiam cum adiectione οἱ υς ικκ Grae--σAiacis,strangulatio A praefocatio uteri latinis dicitur. Accedit, quod infia ubi omnium praedictorum symptomatum causas Galenus recenset , nulla fit suffocationis mentio. Satis enim fuisset eamsub apnoea complecti,quia prefocatiouteri Galeno loco iam ci- lato teste,in vitam νοα nominatur.Porrdh comnia iam dicta sympimata consen- ω. sus,quem cum corde D cerebro habet,ratione accidunt.Abolitavero, Si dissicilis,&deprauata appetentia per seipsum . Cibi enim tippetentia praecipuaestoris ventriculi actio,ideoque vitia,&symptomata qui in hacamone c8ti sistunt: iureEstimo huic parti accepta reseruntur. Descriptiones horum trium symptomatum ex Galeni contextu innotescunt. Hoc aliquam tamen sortῆ dissicultatem parit,qudd,Deprauat ap- P prauata arpetentiae hae quidem ad immoderatam cibi &potus exhibitionem vertuntur,hoc est, ta , Ldeprauatae appetenti uno modo accidunt, ubi quis cibo potuque vix sedari potest,ut in canina vocataappetentire ni re solet:illae verδ ad alienarum qualitatum desiderium,hoc est alio modo deprauata appetentia accidi bi quis aliena, Se natur aue se appetit, verbi gratia utum,carbones,& id genus alia,ut in pica vocato malo, de quo insta dicemus,accidit.
Dicendum i tur de omniis iis deinceps initis a propriis sis tomatis
sum qSequuntur autem haec, naturalestiarticulae iationes ,propter quas a cer ta. bro moimos requirebat neruos er quos abundantem hanc senseus flectempraecaeteris omnibuε partibvssorma est.Quum enim quodlibet animal in ambientem aerim per cutem disti petu rincipio partes quaesub cute sunt amari contingit: quarum innata facultaε est, quemadmodum in commentariis de naturalibu a cultatibus demonstrauimus, tarmentum ex vitanispartibus trabant, quo impleatur id quod erat vacuatum. Deinde rursus illa ex Abi vicinis, ac quae tertio lota suntpositae,ab iis quae*iproximae queatas per continuo ordine, perinde quoin choro quopiam,celeri transtationefacta, advenis quae ad ventriculam pertingunt vacuam peruenit Hae vera m consueuerunt, or possuntiariter ex ventiriculo ad se allicere alimentum, velutistirpium radices in terram δε-
misee. Quippe νuum tota hac actio non animalis, sed naturalissit, haud aliter in animalibus, quam stirpi Sperficitur In sirpibus quidem, terra perpetuo ven
triculi ritu paratum largum ue alimentum, ministrat, quoad anni tempora e
litus secundum natu se habuerim Proindesi aliquando obsequesoris siccitat,1
ve excessum humor ipsius exaruerit, tirpes alimeti penuria exarescet. Anim libus vero. Ptpote quae terrae, praeterpauca quaeda, no actarent,natara vent niculum velutino maria cibi fabrefeci queadmota stirpibus teria radiecit etiapenuriae sensum, ut ad cibumpotion 1; excitata aiurmalia: n tempore expleantur. Vocaturs huiusmodi explendi desiderium,appetentia.Fit autem a penuria Α=nsis, senseu,quu venae ex ipse ventriculo,ueluti emulgentes Uenitis trahant.Ventriculus vera hutu modi fiuctionem non ferens ed tanquam diuulsu huius molestiae remedium,cibum exquirit. Quippe venaesic ad oblatum cibum couertuntur,atq; ex ipsa alimentum trahunt ron exuentriculo. ccidit aut lo P exhibitionem, visimul atque ruenae ad cibosse conuerterint,ventriculus quoque trahat, ex ipsis
253쪽
famem ad sese,quantumprias a venis exhaustum est. Suctione igitum flensus, effames.
Duo uero ali actionem venarum praecedunt. Hoc suidem homonymas altero vocatur appetenti laturalisque exi iit actio laud animalis. Hanc aute
ipsam appetentiam vacuatispraeceda. Et unt in uniuersum quinques m μ
ze quo mis- mata omnia; qua orium quodam se inuicem comitantur. Primum est vacuatis. ta, .:' Altera era naturalis appetentia vacuatarum partium. Tertium ventriciat
- Causas propriorum ventriculi symptomatum, hoc est, abolitar,dissicilis,&ιkpra.
uatae appetentiae,hoc loco expositurus Galenns,primum quid sit appetentia it nat ratis fames,quomodoque fiant luculentissime ostendit.Neque id san8 temer8,sciri Gnim non potest quibus de causis appetendi actio vitiatur,nisi prius appetenti & Ω-mis,motuumque ipsas pr cedentium naturam, cognouerimus. Apetentis autem hanc esse rationem ac modum Galenus docet. Quum animal quodque perpetuo in ambientem dissipetur ac digeretur,atque hqc plane totius substantiae dissipatio St a sitiduus fluo quem nobis innatus calor excita altera corruptionis nostrae,ut libro.I. de tuenda sanitate,capite primo,Galenus testatur,causa sit:vt cibo Se potu is fluorreparetur necesse es quemadmodum loco iam citato fusius, Si initio libri de assidua disso lutione Galenus ostendit Cibo autem A potu reparari no posset quod est dissipatum, nisi eosdem appeteremus Appetimus autem illos ideo,qudd partes sub cute, quas primum in ista diisipatione in ambientem nos aerem vacuari contingit,innatam sibi ex proximis trahendi alimentum facultatem obtineant,quemadmodum in libris de naturalibus facultatibus est demonstratum, ut id quod vacuatum est rursus implebtur.Praedictς partes rursus ex sibi proximis abiiciunt alimentum c iterum tertio loco quae post eos sub cute statim sunt positae partes, ab iis quae sibi viciniae sunt trahunt. Atque ita continuo ordine,perinde quasi in choro,& coetu canentium, aut fal- tantium,semper celerrima fit transsatio , donec advenas quae ad ventriculum pertim gunt, A numero sex sunt,ut alibi diximus,fuerit deuentum. Hae sane consueuerunt se
possunt pariter ex ventriculo ipso, veluti stirpium radices e terra, ad sese trafiere alimentum.Nam quum actio tota sit naturalis,ac voluntatis expers,saud aliter in stirpibus,quam animalibus perficitur .In stirpibus enim terra enthiculi instar, paratum largumque alimentum suppeditat tantisper, quoad anni tempora secundum naturam, se habuerint. Quod si vero terrς humor aliquando per immodica siccitatem exaruerit, stirpes ob alimenti penuriam marcescent, id enim Graecis verbum uin επι, quo hoc loco usus est Galenus, simi sicat. Hinc siccitas illa stirpibus adueniens earum veluti senium est, & Graecis,ut libro primo de sanitate tueda, cap.2 .Galenus autor est, eccασις dicitur. Animal bus autem, utpote quq terr non adhaerent, pr ter pauca,vssunt testudines,natura ventriculum veluti penu aliquod cibi fabresecit.Adiecit praeterea ventriculo penuri sensum,ut ad cibum M potum animalia excitata, in tempore se expleatur:Hunc autem penuriae sensum natura soli ventriculo,u maxime iis parti bisquet ad orificium eius pertinent , indidit,quemadmodum fusius lib. de usu par.cap. τ Galenus mostrat,vbi etiam quomodo animalia a stirpibus differat abunde explicat. Qui sanὰ locus, quum praesenti multum lucis inerat, diligenter studiosis excutiendus erit. tςrum expledi hoc animalis desideri u ορψις, latinis appetetia vocat ur.Fit vero h c a sensu penurie,quu scilicet venae ex ipso ventriculo,ueluti mulgentes,sugetes tr nut. ventriculus aut huiusmodi venaru suctionem non serens, sed tanqua diuul-
254쪽
molesti , quam illi iam dicta lactio insere emedium,esbuin exita,ito, ven ad oblatum iam cibum conuertuntur, atque ex ipso non amplius ex ventriculo,trahunt. Vbi autem venae ad cibum scribens modum, esse cotendit.Vtilitas, inquit deo accidit,quia1n os stomachi quasi -:
mulgendo profluit.Et haec quidem utilitas est duobus modis. Vno, quia os stomachi nisi Dc6sonat,& inspissat Alio,vt in ore stomachi commotionem sectat propter qacredinem,& excitet ad famem,&faciat desiderium .Haec ille. Avicennc subscribunt, quod sciam,omnes propemodum praeficatam,ut vocant,scriptores,& uniuersus ba baroru medicorum coetus. Adeo ut si testium multitudini, hac in parte subscribendu erit alenum deseramus oportet. Quid igitur nobis in ista difficultate faciedum erit, pluribusne,an uni potius Galeno accedendumi Certὰ uni Galeno,deserta aliorum turba,subscribendum,qudd qius sententia rationi ac veritati consona,reliquorum autem contraria sit.Esse autem Avicennae,& qui illum sequuntur sententiam,aut potius Opinionem erroneam,principio anatomes ratio,atque adeo ipsa,quae omnium certissima est,perspicu8 docet. Siquidem nulla est vena quς melancholicum excrementum in. os ventriculi eructet,vel euomat,sed in ipsum potius ventriculum,ut lib.
s.de Usu par cap.4 Galenus confirmatanon tamen ut famem excitet,sed potius vivenetriculum intendat,& in seipsum contrahat,quo cibos tantisper dum cococti fuerint, retineat, ut copiose loco iam citato Galenus monstrat,te nos libro sexto Epide. Hippocra.sessione sexta,commenta.primo,fusius docuimus.Dein ratio ipsa abundθ conuinci hoc esse merum Avicennsevimulta alia,commentum. Nam si huiusmodi e crementum, is excitandae gratia ad ventriculum deferretur, certe stato aliquo tempore, nempe quum inanis esset ventriculus, illuc transmitteretur necesse foret. Si enim eo tempore quo cibis distentus esset ventriculus, ad os eius melancholicum e crementum conflueret,iunc ut aliquis pleno ac distento ventriculo esuriret, D lame
255쪽
ementum. Ex iam dictis omnibus puto perspicuum esse quam pericinis es bi bi I niis ita esse addictum,ut illis etiam nullis adhibitis rationibus fides habeatur. Quod sirum, testimoniis vero aliquis a nobis roget quid eosdem ut ista tum constanter docerent impulerit sessio in istum, spondeo imagisatio, quς plerunque est a vera ratione alienissima, quam Avicenna, non hoc solum loco,sed la multis aliis usurpauit,& pertinaciter secutus est. Adeo ut tiam Matth us de Gradi,unus egrege barbarorum n commentariis suis,quos in Ra-Mitavi δε sit 'Almansorem seripsit vastissimos,in capite de phrenitide, ita de Avicena pronundi de Auleenna clare coactus sit.Credo, inqui audacteresse dicendum cum Theophyto,in principio iudicium siti tractatus de vrinis,quod Avicenna fuerit medicus magnus ratione, A re inexper- γ' tus.Vnde omnia qu per rationem vidit possibilia,admittit tanquam vera,licet nun- ' quam fuerint, nec sint, nec erunt.Haec ille barbarus de suo Principe scribere nihil est veritus,Sed dicet quispiam, qu falsa ratio seuimaginatio hac in parte Avicennaedi Quae imagina-: aliis hunc secutis imposuit Nulla sanῆ alia, quam haec ipsa. Quum animaduerterent aliquot melancholicos esse valde famelicos, statim in eam venerunt opinionem, quὀd' ' melancholia famem etiam excitaret naturalem. Quam ut aliquo fuco ornarent, finxerunt, praeter omnem tamen anatomes rationem,& α--ιία etiam repugnante, ve.
nam quandam quae melancholicum excrementum ad os ventriculi deferret. Mirum usum non tribuerint etiam acidae pituit , quae te ipsa, vi inlibro deta plenitudine testis est Galenus,semelicos effcit.Sed praestat verba eiusdem subiicere. Ex is caeteris,inquit,pituitς generibus,unum dulce est,acidum alterum ertium salsumaei utri aut ex dulci somnolenti , lamelici ex acida redundante,uti cu salsia superauerit, si1ticu- verum quidem esse fatemur melancholicos esse semelicos,sed nono HEb I ' nes,quod iam citato loco Galenus satis ita scribens confirmat .Ex atra vero bile mc si sti siunt,& amarulenti u horribiles,& sitis expertes ac saliua referti. Porro no omnesse cibum auersantur,sed la eorum aliqui fame conflictantur, nimirum ij quibus atrabiti si lis qualitatem acidam superantem obtinet.Id fieri solet quum ea malignior redditur. Equibus utique Galeni verbis euidentissimum fit, famelicos non fieri nisi ab ea atrabile,quae vehementer acida est,alioque nomine,ut in fine libri secundi de naturalibus
Li , bili, si nem facultatibus idem Galenus autor est: radens dicitur. Haec itaque, perinde atque acida et x. xpε-- pituita,famem excitat,at nequaquam naturalem Nam quum uterque humor sit non
naturalis,quomodo aliquid quod secundum naturam est in corpore excitare posseni No esse autem famem l iam nominatis humoribus excitatam, naturalem, hinc etiam abunde intelligitur Non fit enim eo ordin quo naturalis,quae quidem adisiipatione quae cute tenus fit incipere solet.Praeterea naturalis fames non fit nisi inanito ventriculo,non naturalis autem eodem etiam cibis distento accidit, ut de canina appetentia paulo post latius ostendemus. Proinde quum naturalis fames vacuatione venarum legitimo ordine factam sequatur, non est cura melancholico excremento hanc ipsam excitari credamus. Atque de famis naturalis generatione fatis, quam non esse nisi sectionis sensum Galenus hoc in loco docet.Venarum autem suctionem duo alia praecedunt symptomata, quorum unum eiusdem est cum altero, quod vitimum ordine existit, nominis ,appetentia enim vocaturi atqui natural IS non, t est
ra, animalis. Siquidem voluntatis expers est,te naturaliterfit,adeoque a natura, non
animalibus tantum , sed & stirpibus insita, qua quod illis familiare est ad se attrahunt. Hocsymptoma,sive naturalem hanc appetentiam, alterum prςcedit sympto'ma, nempe vacuati omeque enim ad se attrahunt 8t stirpes, it animalia quod est Glo v πβ- - nisi ut id quod vacuatum est rursus impleatur. In appetentia igitur ipsa pro' creanda quinque se se mutuo, ac ordine quodam, comitantur symptomata. Pria tur Φmplomata. mum est vacuatio,ic dissipatio partium. Alterum, naturalis appetentia partium qu iam sunt vacuatae.Tertium,vetriculi laetio, qus fit a venis iam exhaustis ac vacuatis. - Quartum
256쪽
Quartum,sensus sectio,qua animal excitatum,ad quaerendum sibi A capiendum citi
bum impellitur .Atque haec recte animalis dicitur, ex arbitrio enim animalis pendet tota,quod abunde comprobarunt hi,qui inedia sibi mortem consciuerunt.
Abolitio i mr huius actionis accidit, vel quod fluctioni enses perierit, vel quodsumo mora, vel corpus non vacuetur eundem modum exigua im-beiasue appetentia erit, ubi quae iam diximus non abolitaβnt, sedprope tarmen adabolitionem accedunt.Deprouata vero appetentia, 'Mae quidem quan-
titate dum excerit,ac vocatur a quibusdam canina, sit, qu- acidus qui Asiam vitis μου succus ventriculum mordet, vel uba totum corpus immodice dissi
patam, idua indiget nutritione . sim pestis in vitiosus succa morsum su-
ctioni restondentem inducat,ac appetentiam, naturalispathematis similitudine, excitat. Atimentiautem non potκε desideritim assere, idquepropter refrigerationem.& vero salsiaut bilis humoris vitium ventriculum mordet potionis mogis,quam cibi appetentes fiunt. Praeter hoc enim quod ventriculum calefacit cimiccat, quae utiquesitis cassae sunt,etiam succos,tum in ipso,tam in venis fundit. Symploma vero fundendorum succorum, partes continentes implet, quemadmodum,opinor, rigiditatis vacuat. Itaque non parum ad famem fugus intriculo confert i jam vacua reddit corpora, tunicaS i orum cogens constringensque et tentiam excitat. interpotissima' continentesque causS 14ξst. quibus fames impeditur,cador numeratur,viquisolida corpora resoluit, ad tractum imbecissiora reddidi aliquid veros dendo supra modum extendit. agitur cananae appetentiae causa est acidorum hamorum uitium. hera vero,ut tiaeeauis. dictum est,plurimaper totum corpus vacuatio, sue ob caloris robur , siue retentricis facultatis imbecillitatem fit facta. Accidit autem perpriorem astinum,ut eorum quae fuerunt ingesta multa fui deiectio Persecundum vero,utpote'ob habitus vacuationemfactum,cibus in corpus distribuatur.Immodicae igatur et V, petenti Gy semes. Ob huiusmodi caul assunt.
Hoc quidem in loco Galenus pergit abolitae,imbecillis exiguae , & deprauatae primi generiS,hoc est immodicae,appetetiae causas enarrare Abolitae autem actionis tres Abes ρpp te esse causas docet nam quidem suctionis sensum amissum. Amittitur vero, ubi ven- cibist Aristi, triculus nimio humore imbutus madet, praesertim si is lentus,& crassus fuerit. Aut ubi amissio. . per vehementiorem refrigerationem vis sensifica sopitur,ac plane stupescit. Alteram hiuisa, causam esse ait,quia lactio non fiat. Non fit autem suctio, ubi nimia plenitudo vasa histi ficoccupat, vel minima fit partium dissipatio, adeoque ut impleantur minime egent. Tertiam,qudd corpus non vacuetur. Quod euenit,ubi quod ingeritur multum est, modicum autem quod effluit.Id quod iis potissimum usuuenire sole qui totos dies ac noctes potant, & gulae noua irritamenta querunt. Illis enim nunquam fames, nunquam inanitio fit,qudd cibus ciba perpetuo excipiat.Pari ratione exigua imbecillave Exigui appeten appetentia fit ubi ea quς ia dicta sunt,nepe suctionis sensus,suctio ipsa,St corporis vacuatio,no omnino pereunt, sed ut aboleatur prope ventur.Deprauata Vero appetetia, Deprauati. quae quantitate nodum excedit,id est, qua plura si decet appetuntur, te ob id Canina QMjnia a nonullis vocaturiquod scilicet in ingeredis cibis nullus tu sit modus deoque horum
257쪽
grauatus multitudine ventriculus ad vomitum diuertat qui rursus se cibo alio plens, quemadmodum in carnibus accidit ad vomendi cosuetudinem delabatur: duabus de causis fit PrimΘ, quando acidus vitiosus humoror est, acida pituita, vel arrabilis entriculum mordet is enim rosionem morsumve suctioni proportione respondentem inducit Nam ventriculi tunicas sua frigiditate cogit,ac constringit, cogendoque humiditatem earundem exprimit, atq; adeo illas vacuat. Proinde fit ut appetentiam seu famem, naturalis pathematis, quod suctionem ventriculi sequitur, similitudine, excitet. Vt autem appetentiam illam quam acidus humor excitat, cum adiectione immo- Naturale pulin dicam it caninam: ita naturale pathema itidem cum adiectione naturalem appete tiam siue famem appellamus. In hac vero appetentia quς acidorum humorum vitium sui aduersatur Si vero salsa pituita, vel flaua bilis ventriculum mordet, potionem magis quam cibum appetent. Uippe huiusmodi humores, praeter hoc quod ventric , es, iusti diis e calf ciun , Lexiccan ,Vnde sitis causa fiunt:duplici enim hac ration ut tib i. du simplici. medica facul cap.3o,&libro .s.de laboran.locis,cap.3. copiosius Galenus ostendit,sitis proueni humoris nimirum inopia,& caloris copia:humores etiam tum in ipso ventriculo, tum in venis suo calore fuhdunt, qua quidem fusione facta, partes . humores hos continentes implentur.Quapropteryt frigiditatis symptoma nempe coh ἡ ω ζόῶ strictio,vacuat: ita caloris symproma, fusio scilice implet Non parum igitur ad fame
eonsert. non naturalem dest, caninam illam appetentia, de qua hoc loco Galenus, ut praece essequentia conuincunt, loquitur, frigus in ventriculo conseri. Quod adii- istase m ,α ciendum esse duximus propter Franciscum Valleriolam, qui ex hoc loco famem etiare iuuari asseren naturalem exstigore potenter posse excitari contendit. Ad suae vero sentenriete coma tu probationem aliud Galeni testimonium ex cap 63 .artis medicae affert, ubi is ita scriptum reliquit.Frigidior natura ventriculus ad appetendum quidem bonus, ad concoquendum vero minime. At si praesentem Galeni locum recte expendas,a valles ' lar sententia esse alienissimam comperies Quum enim Galenus hic de intemperietas
connatis seu insiti quas sua lingua δυσκρασας ἐμφότους Re σοι -- vocat, loqua- sntem perlas ge- turigeminaS enim staruit intemperies,unam quae connata eit nobis,it in prima, quae mi in utero faela est , conformatione contracta: alteram vero quae per m orbos acciditaeuidentissimum est eum de naturali, qu a sectione tantum, ut dictum est, excitatur nequaquam, sed de non naturali esse locutum. Nam ab intemperie nihil quod nat rate dici potest, procreatur Sed ut ipsa non inest nobis secundum naturam, ita etiam
Nisus, I, cime, Omnia ab eadem procreata & genita, pr ter naturam sint oportet. Naturalem tamen a filiore iuva- famem a frigore adiuuari ,hoc est,uehementiorem & maiorem quam natura esse consueuit fieri,non reluctamur.Nam suctioni, partium etiam ventriculi vacuatio, a sei-goris constrictione iacta accedi ut hoc nomine fieri famem vehementiorem necense sit,quae tamen partim naturalis,partim non naturalis dici potest. Naturalis, sectionis respectu. Non naturalis,frigoris gratia .Et si in hanc sententiam de fame loquatur
Valleriola,non prohibemus, quinetiata praesentem Galeni locum,ubi ait: Itaque non parum ad famem frigus in ventriculo consert: ad famem naturalem accommodet: idque propter verbum,quo usus est Galenus,ait nanque rin rara citet, et ἐν δν id est,confert ad lamem ut adiuuat famem .Simile est,quod in concomone accidere solet. vi enim haec ab innato calore rect8 effici ab extraneo aute iuuari dicitur, ut sest 2 aph. commen .22.monstrauimus:ita fames naturalis a lactione recte fieri, adiuuari ver8a frigore statuitur.Si enim ad vacuatarum partium naturalem appetentiam accedat etiaea quae a frigido fit inanitio,ut maior vehementiorve sat qua natura esse debet necesse est. Hinc itaq; accidit, ut tum plus appetat ventriculus,qua positi concoquere. Quod certe in naturali appetentia nequaquaeuenire solet, per quam sane no plus appetii gconcoquere possit Quum enim naturalis appetentia vacuationem partium,atq; ad
258쪽
sectionem sequam sit ut in ea non plus appetamus,quam ut ea quς vacuata sunt, sarcire acrescere potant. In non naturali setaimmodica caninave appe entia plus appetitur,quam ad refici eda ea quς vacavara sunt opus sit .Pr terea quod ea quae hoc lo co dicuntur a Galeno,non sint referenda ad naturalem, sed potiti ad immodicam seu caninam appetentiam abunde cestantur ea quae idem Galenus sectione secunda,apho. commenta. vicesim rimo scribit, bi dilerte non naturalis siue caninae appetentiae causas frigidiorem ventriculi Intemperiem, vel acidos humores ori eius infarctos, esse docet.Et sectione prima,apho.comm decimoquinto Galenus natiuum calorem omnium amonum naturalium causiam esse tradit .Eii autem appetentia actio natur iis,igitur a calore nativo ac temperat Si nequaquam seigore excitatur. Quanetia ibidem Galanus manifeste ait,calorem natiuum intendere appetentiam Si itaque a calore natiuo fit,quomodo a Bigore, quod illi contrarium est,eumque extinguit, seri posset Sed ea de re satis. Porro cur bigus lamem adiuuet Galenus hanc causam subiun- Cur fistus famεgit Corpora enim vacua reddit, constringendo nimirum ac cogendo tunicas eorun- .dem,ut paulo supra dictum est, adeoque humiditates quae in iis sunt exprimendo. Vt tau ,s.1 Gautem Digus immodicam lamem excitat,ita calor inter causas continentes abolit ap petentiae, petentiae numerari debet:sic san8, ut ab immodico calore, sen calida intemperieabolita appetentia separari nequeat Nihil autem mirum calidam inteperiem,utpote morbum,sui symptomatis, nempe abolitae appetenti ,esse causam continentem. Cur vero calor famem impediat nulla alia de causa fit,nisi quia is solida corpora resoluit ac re laxat, se ad attractionis munus imbecilliora reddit.Humida vero corpora fundendo, supra modum extendit atque adeo implet,& non vacuat. Ex iam dictis euidentissimu crith ,hμ euest,Canin appetenti duas esse causas,unam acidorum humorum vitium:alteramve- tiarauis,rd plurimam per uniuersum corpus vacuationem,sive haec caloris rob0re,ut in ardetissimis contingit febribus, in quibus odi assiduam, quae vi caloris immodici fit, inationem, cibus semper per corpus digestus dissipatur,& subinde exhalat,sive propter rotentricis imbecillitatem, quς parum suo munere fungens,cibum, quoad perfecte c6-
coquatur non retinet,sed crudus per aluum expellitur,accidat. Quod hoe etiam loco Galenus iis innuit verbis Per priorem affestum,id est etentricis imbecillitatem, ciborum ingestorum multa fit deiectio .Per alterum,nempe caloris vehementiam, obe actam habitus corporis inanitione cibus per corpus distribuitur. am ubi venae quae in ore ventriculi sunt,a vehementi calorefuerint exiccatae,inanitione primum aegro tantes,ideoque illae cibum assumptum ad te alliciunt, a quibus dein venae ex tecore ad uentriculum venientes,utpote etiam aridae, rapiunt totum,atq; deinceps ex iis alis, donec per uniuersum corpus deseratur cibus. Adeoque fit ut is cibus qui neque propter celerem raptum rect8 concoquitur, neque per aluum deiicitur, neque plenitudine cit, neque probe alere potest,a multo calore dissipetur ac dii cutiatur,ut fusius libro sexto de laborantibus locis,capite terti Galenus monstrauit.
Pram autem qualitates appetunt ij, quibus ventricuti tunicae prauo aliquo excremento sunt imbutae . Consuevit aute id maxime accidere multembus vitiosis refertis humoribus,quam uterumgesto vocaturque malum hoc fica. . Velut vero in eopotissmum acida, P acerba,nonnunquam etiam ama, interdu m vel cimoliam terra,vel testas,uel extinctos carbone vel alia huiusmodi absurda edulia. Atque complures earum hoc Nam laborant,ὶ que adsiecundum, ac tertatim mensem.In quarto vero quae con partim quod vomitione vitiosus humor Nacuam
tuo partim quod tempore concocti se sit,utpote muliere ipse,propter fastidiam, exigum cibumsumente partim quoque quo semiados Ut vacuata. Q -
259쪽
peprimis duobus mensi intus parum sanguiniis a e trabit o quod adhuc mi
mmus sit,quum hoc tempore nonduintus nominetur,sed adhuc conceptus. Ubi vero maior t,ac amsi ore alimento indige tum non solum quod in venis o timus id attrahit,quemadmodum ante sed quia masiorem alameti copiam reqvirit,
aliquid vitissimul attrahit. cfit , ut uniuersem corpus plenitudine laborare depnat, o minus viti ο μαο infe/turi se autem μtus ex ementa alimenti
quod attraxit,ad duas reponat membrana3. Ut quide magna extatae 1 quotus vitiosioris succi, intemperantior, utpote M vitiose nutritus se guine,ni rasida reliquo quo υterumgestat tempore,bonis utatur cibis. Verum, ii hoc nibal ad rem propossam Prauarum autem qualitatu appetenti de qua disserens,pi a memini, iris etiam aliquando accidit, quumscilicet ipsis inventriculi os milis aliquis vim ossuccus procubuerat. Hac quadem B tomata circa
alimenti appetentiam euenigni.
Hactenus de causis deprauati appetenti qua immodica fame premitur animal,GaQusitates pra- lenusdisseruit.Reliquum igitur est ut hoc loco de causis deprauatae appetentiae, qua aua vi vpς ' aliena appetuntur, sermone instituat.Prauas verΘ,& a natura aliena quesitates ii appetere solent quibus tentriculi tunicς prauo aliquo excremento sunt imbutae. Simile nanque simili gaudet,ac detestatur.Hocautem mulieribus vitiosis humoribus ἰέα. Malacia. plenis,potissimum ubi grauidae sunt,accidit, vocaturque malum hoc quo tum laborant Graecis κ Ita, Latinispica . Plinius molliciem hanc praegnantium, Malaciam ala vellat.Lucretius pellaciam. omen autem illi malo a pica aue, Aristotele libro septimo de histo.animal capite quarto este,impositum. Nam ut haec picturatam in plu-CMolia terra. mis varietate ostedititiam hoc malo grauidae omnis generis prauos appetui cibosSiquide appetui potissimum acida,acerba, acria, cimolia terra, quae a Plinio li.3s.ca. i inter generacretae numeratur tetestas,itearbones extinctos aliaque eiusmodi absurda edulia Alii, ut Plinius libro .i. capite primo,hoc vitium ita dictum esse putant, quod auis pica vocataso 'pe tentari soleat. Durat autem id genus mali in glauidis magna ex parte usque ad secundum, in tertium mensem c In quarto vero quiescunt tam ab 2 Phli ii si surda appetero, tribus quidem de causis . Primo.quod vitiati humores crebris vomi- destias tionibus quibus grauidae infestantur, sint praecedentibus mensibus vacuati Secundo quia tempore vitiosus humor c6ncoctus si quod propter fastidium,quo grauidi laboran parum cibi sumpserit mulier Quum itaque natura nimia cibi ingestione noctebe XVisi, Obruatur,facile quod reliquum est vitiosi humoris concoquere potest.Sed hu quispi, γανδο α - forte secum cogitabit,quo pacto cacochrmia,sive vitiosus humor concoqui potesti P RG . Respondeo, ut duplicia sunt cruὸa,alia quae citra sanguinem, alia quae supra sanguine,
ubi scilicet supra iustum modum est percoctus, subsistunt, haec quidem biliosam, illa
vero pituitosam cacochymiam efficiunt.Quae prima ratione cruda &pituitosa sunt, extenuatione.quae per calida fit,concoquuntur. Qu' vero altera ratione cruda sunt,acbiliosa,h c ubi a natura evincuntur,coneoqui solent. Evincuntur autem ubi non excandescit amplius,nec ita ut antea acris est,& hominem deurietquemadmodum sectione primasepho comm.22 .copiose admodum mostrauimus Vbi etiam Ainemq& recentiorum quorundamerrorem,qui ad bilis concoctionemcrassitiem requiri cqtendunt,consutauimus.Id quod etiam libro secundo paradox. cap undecim', &cap.
vicesimo Compendii secimus Tertud,quarto mense pica malu insestare grauidas cessat, quod plenitudo minatione quae per ipsum foetum iacta est, imminuta sit Quippe
260쪽
primis duobus mensibus,quo hoc vitio molestantur praegnantes, scelus pariam ad se sanguinis attrahit,quod scilicet adhuc minimus si adeo ut ne scelus quidem nomin tur,sed Graecis sivi Latinis conceptus, quemadmodum Galenus libro primo de se- ἐῶ mine fusius docet. Ibidem enim quatuor tempora, totidemque appellationes eius quod qM in utero ex semine genitum c5tinetur,ex Hippocrate esse ostenὼt. Qirando enim futuri foetus ex semine informis in utero coactio fieri incipit,Genitura dicitur. Quu vG laticincturo sanguine genitura impletur,nondum autem principes partes articulatae fuerint, c6cretionem tamen iam quandam,&magnitudinem obtinent, tu Conceptus nomina- scitardur.Vbi autem cor,cerebrum,&iecuriam conformata discretaque videre licet, laetus infanti vocatur Quando vero iam artus uni uersi compage sua constant, Insens nuncupatur.
Canetam ubi iam maior fit foetus, ac ampliore alimento indiget sic no solum id quod
in venis optimum est,quemadmodum antea quum minor erat, attrahit :sed quia maiorem alimenti copiam requirit, etiam aliquid vitiosi simul cum optimo allicit. EX-- ..1.1. crementa vero quaestetus ipse ad se attrahir, ad duas membranas reponit.Quippe k - res membranae tum tres membranae seu tuuicae inuoluunt, quas natura quoad ius fieri potuit unifenixa est,ut quod roboris cuique priuatim deerat,id omnes a sese mutuo indipiscerenturae ima,& omnium extima, foetum duntaxat circulorum vasa ambientium modo exi . cingit.Neque enim superiorem,neque etiam inferiorem foetus partem contingjr, sed ad eiusdem mediam regionem conssisti si modo foetum ita iacentem subaudias, quo admodum conuplutus in utero secantibus occurrit. Vocatur aut e Graecis χοριον,Latiunis secunda, centiores secundinam nominant. Non est autem haec extima me, na nisi multarum venarum,& arteriarum quidam plexus,interualla membrana Obdu sesistiti. Eha obtinens.Secoda foetus tunica mebranave,a figura farciminis, quod Graecis αλλας .dicitur,eleganter admodum veteribus anatomicis est appellata. Nam ut αλλας sarcimem erat quod ex carne & farina subacta in crassius intestinum coniecta fiebat ita,quum inter dissecandum extima tunica ab utero diuulsa est, aterque M subnigricans subviridisque sanguis ab illa profluxit, nullaque alia foetus membrana, ess et foetus ab utero eximitun, is una cum suis membranis farciminis alicuius, no quide oblongi,& quod ex tenuibus formatur intestinis,sed breuis,& ex crassioribus ut dictu est formati intesint, supraque itinfra consuti, non aurem laqueo tantum intercepti, imaginem exprimit. Secunda enim membrana intestino respondet, foetus autem, Momnia quae haec tunica amplectitur, intestino ipsi insertorum rationem obtinent.Inter secundam hanc M tertiam, de qua mox dicemus, membranam, foetus urina colligitur. A suprema enim foetus vesicae fundi regione,meatus quidam sursum per umbilicum in cauitatem pertinet,quae inter secundam & tertiam consistit membranas . Is sane meatus eius t comprehensum estorinam in illamamplitudine defert,hincque Graecis vrinae ductor,est appellatus. Mira vero industria in hoc a natu- ό. αχὸr.ra formatuSest, ne foetus urinam per vesicae ceruicem reddens,illam corpori suo proximam,tantisper dum nasceretur asseruaret,& eius acrimonia mordacitateque mollis illa,& tenella cutis erodatur exulcereturve:sed ut urina procul a foetus cute, eius urinarii meatus beneficio,inter secundam ac tertiam membranam deduceretur,&Vt pa