장음표시 사용
361쪽
Flamu genera' dicitur generationis causas luculenter D copiosε admodum Galenus exponit. Gene- rari enim hunc in ventriculo ex cibis ut humoribus pituitosis,a debili calore inva-- pores resolutis ait. Neque temere dicitur a debili calore. Nam absoluta seu vehemes frigiditas prorsus vaporem non efficiis propteret quod neque omnino attenuat, sed potius incrassat,neque alimentum conficit,neque di luit,sed potitis coturigit. si Frigus. emeo itaque ad vaporis generationem tria haec, nempe attenuatio, coctectio, Si di lutio, - quirantur, neque a frigore fieri possint,consequitur frigus vaporem prbcreare non Viaeesta, eator posse.Vi autem vehemens frigus,prbpte causas iam expositas flatus excitare non pos rus minisegς test: ita etiam vehemens calor,quum multis modis,u longo inte uallo id quod com ' ' plectitur vincat, cibum non in vaporem,hunc attenuando,ac dissoluendoscilicet ei tauit,sed difflando,illum prorsus absumit ac dissipat:nisi is natura fiatuosus sit, ac fa-dilein flatus degeneret,qualia sunt legumina fere omnia: tum enim' spiritus quidam leturbidus a calore procreatur,sed paucus,& qui non diu dure vho enim aut altero macta uniuersus vacuatur.Calor autem imbecillior,qui plane inter frigus absolutum, Duehementem calorem medius est,ad procreandum flatum long8aptissimus est. Nam cibos quodammodo di luit,non tamen exquisite conficit,& omni ex parte superat. Id quod exemplis ab externis rebus desiimptis Galenus planum facit.Siquidem hyberno tempore,& flante Borea, frigidissimae aeris constitutiones serenae sunt adeὀque vaporibus prorsus destitui .Frigus enim vehemens cogendo,densandoque,vaporem attolli prohibe adeoque ut caliginosus sit tum aer fieri haud potest. Ita quoque aestans
tempore calidissimae constitutiones, purum urem reddunt. Nam vehemens calor . . t tum vaporis omnem materiam discutiendo ac dissipando ,funditus tollit. Proinde utranque constitutionem serenam fieri necesse est.ὴς verointer has duas media est, qualis veris maxime initio,& autumno apparet,ad gignendas nebulas est maxime itidonea .Quippe tum vapor multus sursum fertur,fiec elatus ab imbecillo calore discuti, Missipari potest. Proinde ut plurim iis temporibus excitetur nebul Recesse estilla sane M in animantibus accidere solet.Neque enim in vehementi ventriculi frigore, neque vehementi etiam eiusdem calore,sed cum medium plane temperamentum
obtinet,flatuosum in eo,ut ostensum est, excrementium nascitur.
hisau, . talae id quum per os excernitur, ructum facit: si vero per infer,rem aut bonantem strepentemve , aut sono carentem fatum : quum vera per neutram defertur,inflationem bocatum me rema essest , non potente ,
. licet ventriculo excrementicium ac nebulosum spiritum excernere. Mige in
te oram alias aliae partes, quum butum di spiritus in iis consistit, ma-uetur, varios excitant flrepitus , qai es non omnes sortiti sunt nomina, ta- men prudenti viro, quale , quantum sit excrementum , ac quo maxime ctrchnuoluatur modo , iudicari possunt. Si enim huiusim di spiritas ac tam
tenuem smum reddiderit, per vacuum prosui angustum defertar l
intestinum, estque purior,& msis aereus existit Flamosior autem redditus, lexiguum militer excitat'repitum umper tenuia reuoluitur intestinasia neque exacte acutum,neque tenuem. Mis et modi 'litus omnes,in reruni ivi
flini spatiis naxime consistunt.Quanto autem ad alia tenuia intestina magis sudusitato minus sonorifila Porro at seunt qui bombos imitatur , miles nimis ῆς qui ex latissimis tib s e tur,quales haleraste itisines vocati, quae ob materiam ex qAa cos teorum sesem reddere no possunt,propte iam autem ροῖ spirui is
362쪽
lyri- tr si P am Unant. Atque eiusmodi omnes in crastis intefluis
consistis vli excrementis vacuouerint. Quὸdsi humiditas aliqua in ijs continetur, ab tae quoqueprodibit quaedam bomba flectes,quam homines m&rmur nominan humidi excrementa nunciam excretionem . Hac emim fonsectes, ambo
Disca excremnem quidem, quia a natura quae hanc mouet*:humidamvero, quaa cum murmure. Perro eorum tuum qui extra feruntur'epi alim qui, dem murmari cuidam similis est,excretionem iam fore significans . . ius vero purus,m visic diciresonans reus,vel vacuam ese misinum,vel durum admodum excrementum insuperiora eius alicubiparte contineri, indicat. alius inter bos media veluti bombum referensia medio quodam,inter iam dictos affectuproueniens. Qui vero veluti fridor est quippe Graeci τρυσμμ,aut τρισμον
troque modo, alis per inalij peri prior Bllabam scribunt: ex instrumentam,au ia oesima fatuose stiritu campauca humiditate essicitur.
Hactenus Galenus flatuum generationis causam exposuit , nunc quam variae sint eorundem appellationes monstrare pergit. Si enim per os flatus excernitur, Graecis Latinis ructus appellatur . Si vero per inferiorem partem anumve excernitur, Graecis cpυσα,Latinis flatus nominatur .Hic vero vel cum strepitu, vel sine strepitu expellitur.Quum autem per neutram partem,hoc est,neque per os,neque per anum ex- Flams. cernitur,Grscis ἐν νευματωσις, Latinis inflatio vocatur. Accidit eni hoc symptoma, ubi ventriculus excrementicium ac nebulosum spiritum a pituitosis cibis pronatum, Iuctatio. excernere nequit.Caetertim aliae atque aliae intestinorum partes , quum flatus in illis continentur,& mouentur,varios excitant strepitus: quibus etsi omnibus non sint imposita peculiaria nomina,tamen prudenti viro,& ingenio aliquo praedito acil8 indisecari potest,quale ὀζ quantu sit hoc quod in intestinis cosistit excremetum,&qua maxim ε in illis circinoluatur ratione.Oem aut causam discriminis ac varietatis sonituum hGalenus in excremetora qualitate,& locsi in quo cade cotinetur ac circvuoluutur re- siicit.Si enim spiritus in intestinis cosistens acutu Atenue reddiderit sonu,per vacuum&prorsus angustu defertur intesti hu .Quia enim pervacuufertur deὁ a nullo impeditus &refiactus cutu edit sonu.Quia vero per augustu, ideo tenuem reddit sonu, Satis autem perspicuum est spiritum hunc etiam esse puriorem A magia aereum,neq; enim 'si crassior esset,per angustum locum facile deferri posset. Si vero purus non fuerit,sed magis flatuosus,exiguum quidem & tum sonum ubi per tenuia reuoluuntur testina reddit,sed neque acutum,neque tenuem,sed potius crassum,qu*d no sit plane aerem, hoc est, nos raucos,quales sunt apum,referunt. Siquidem eos plane imitantur sonos,qui ex latissimis tibiis iasitur,quales Graecis habent, Latinis 3cicinos ενι--. appellati. Hae enim tibiae propter materiam ex qua constant impuram, purum Heres 'μης sonum haud possunt,propter amplam autem viam, per quam spiritus transit uemadmodum sonum reddunt . τη tara autem Graecis sunt qui ad sepulchra mortuorum tibiis canunt enim illis sepulchrum, & αυλος tibia. Latinis vero S i-ticines vocati sunt, quod apud sitos, id est vitaianctos & sepultos,ut dictu est, canere solebant Mos ille ad sepulchra tibiis canedi,apud Iud P quoq;inoleuit,ut ex ' Matricap liquet.QFd si crassiora intestina excremet vacua noniserint,sed in iis etia humiditas aliqua cosistat, bobi species excitabitur,qGr ci βονορυγμον, Latini murmur nominant Sic autem Gale sectione quarta, a rism. eomment. septugesimoter- Μomur. -
363쪽
tio,vocat sonum neque magnumneque multum,cum quadam humiditatead inferiora motum Haec autem soni species humidae excretionis nuncia est.Excretionem quidem,quia fit a natura quae ad expulsionem materiam mouet. Humidam vero, quia cum murmure euenit,quod,ut comprehensum est,non sine humiditate fit.Porrofi
tuum qui extra intestina feruntur strepitus ac soni varii etia existat. Alius enim murmuri similis est,& is quidem excretionem iam futuram significat.Praecursor enim est humidae excretionis iam serme instantis Alius vero purus, resonans D aereus, qui vel vacuum esse intestinum,nullumque in se continere excrementum significat. A nullo enim impeditus,purusque existens benesonans egreditur. Vel durum admodum excrementum in superiore intestini parte contineri,quod infra spiritum detrudens impetum aliquem adiiciat,uniuersa nimirum spiritus vi collecta,&cum sonitu egredi te Tertius sonus medius est inter eum qui murmuri similis est, it eum qui bene sonat, bombumque refert,lt a medio aliquo inter iam dictos affectus prouenit.Neque enim in plane vacuo,neque humiditate referto,neque preduro excremento repleto intesti- ab fit,sed in in eo in quo haec omnia sunt mediocria. Stridor aute, que Graeci τρυσμει vel τρισι nominant,de quo in praecedentibus etiam libris aliquoties diximus, duabus de causis fit,nempe propter intestinorum per quae egreditur angustiam,&Linosum spiritum adiecta pauca quadam humiditate.His enim de causis Midorem essici, fistulae etiam angustiores pulchre declarant.
CAPvT VLII. Voniam vero Crin iis,quantumpraesenti instituto opus est, absim de dictum est, ad ea quae a supernis in 'entrem confluunt re ea LQuippe diximμε haec quoque humiditatis cir multitudinis derectis-num esse causaό Defertar totursuperne in ventresaepenumero e crementum robore expellentis natura. Aliquando vero propter ea lem imbeά- cruentissim- litatem ut quae nec id quod utiles fere valet. Excernitur totar id quod redun- R UR ' ait iudiciispum non qua sanitatis tepore, queadmota mulieribμεμνή
d -- mensibus Et simodi vero etia crure M Oseenterivi Hippocrates i s accidere dixit,ria. quibus mebru aliquod mutilatu est. Atqui vidimus cir nos no i s solum e etiaesus quibusda per definitos quo a circuitus euenire. Omnes aute quos ita acuatos costeximus,a vitapriore exercitationibus dedita, ad omnimoda ignauiam se traflulerunt. Atq; bui modisiane excrementusola quatitate aliena est.. alterum vero qualitate, cir magna ex parte in acutis morbis decretorre excernitur
Nonnuqua vera liquationis ratione. Inter hoc aute quod omnino inutile au est excrementu, illud uni de quo ia diximus,adiudien excremetigenaes est,quale viis in verriculosemicoctus cata Excernitur id maxime in hepaticis rivλquinto lectibus. Nominatur aute ita, in quibus morbus est iecoris imbecillita etiamsi nulla adsphlegmone Simile enim tum malu pisceri incidi i s quae imbecillo*e triculo accidui, uuis appetit quide cibossed quos sibi adaptauit 1su non concoqua quia illas grauatur, semicoctos ad intestina transmittit . ventriculus ipse ad vomitum quos concitatur. Iecur aute aliquid quod uomittomproportione
restondet pati sole ubi alimentu quodper ora vasorsi quae in mesar sunt ama
364쪽
LIBER III. UT L rasus semicoctum per eadem allegat. Est veri eiusmodi excretionis 1lecies,
veluti etiam maiores nostri hanc asemilarunt, loturae crimium maxime Diti.
satius fortasse fuerit no ita simplicite renutiare, pia ut exactior sit imago,
cruenta, recens mactatae,sermoni adiecisse. Quod si quis etiam quod ita excernitur aquosium sanguinem appellauerit , sic quos mihi illud clare intern tari videtur. tque hoci Numasemicoctorum ciborum vomationi Uropo tisne restondet. Item quod dicturussu humidis ventriculi delectronibus a fimile est,quae ad exquisiti am quidem concoctioneperuenerunt, distributione
tame non sunt Gmsecutae. H Mό ventriculus ab i s omnino grauatus euemnere cust,ira quos iecur ubi ex distributo sibi alimento satis fructus perceperit, id quod residuum est amplius tolerare nequit. Quis itas estim ulteriusprogredi quisuis de causa no possit,ut ad vel ulsi recurrat necesse est. Ais apparet; anguis tum excretus,ngrior quam natura sit, crispendens utpote exsanguine, atra bile comistus Sanguis enim ipsieperse quampropter refrigerationem fingeritantum abest ut ullumstiendorem acquirat, ut etiam eum quem ab unitio habui amittat Area vera bili etiamsanguine ipsos penditor est, quemadmoduo mortua mam bitumen, quod Ludaecsi appellant. Non enim quum persiste Atrae bissis ex ratu anguis an m bilem crea veluti in ira genereatione accidit: sita cum immodice . fatur Unde cratendorem suum seruat Nonem cutigrumussanguine sit perfrigerato is etiam atra bilis generatum imo contra omnino ex tamo: dice assato cy' feruente,veluti quidam cini atra bilis consistit ori da quidem, eo quo terrea, calom autemparticeps,quemadmodum c7 cinis, se incem. Per uenit autem qui ex ventriculo in iecur distributus es succus addictum affectum, ubi diu in iecore manens, hinc in corpus no distribuitur. Nominatur vero huius modi excretionis jecies a nonnullis senteria Oiuppe mordentur etiam ficassecti non raro,perinde ac dysentemici, quod videlicet una faua bilis, dum assatur sanguis, illis acris reddatur. Sed vocet quisque proiit volet.
Relictis flatibus Galenus ad ea quae e supernis in ventrem cofluunt superuacua redi eaque cruentarum excretionum causas esse monstrat. Quippe capite sexto huius libri quoque dictum est,ea qua ὀ supernis in ventrem fluunt, humiditatis it multitudinis deiectionum esse causas:Per ventrem vero hic t passim etiam alibi, uniuersam intelligimus cauitatem,in qua ventriculus,intestina, & iecur continetur. Duas autem hoc loco delationis excrementi ὀ supernis in ventrem caulas esse docet. Vnam,robur expultricis facultatis,quae quicquid est in supernis partibus superuacuum ad insernas detrudit. Alteraminaturae supernarum partium imbecillitatem,ut quae nec id quod v-tile est,tantum abest ut superuacua,tolerare potest.Quare fit ut nihil retineat, sed omnia deorsum labi sinit. Caeterum principio Galenus eas recenset excretiones,quq propter robur facultatis fiunt. Ex horum quidem numero sunt quq in morbis per iudicia excernutur. Neque enim fieri potest ut imbecilla existete tacultate, adeoque a morbo deuicta, iudicia fiat bona in q;bus solis excretiones fiui Ite eaquq P sanitate nonuqua eX cernutu ut singulis mesibus in mulieribus accidere solet. amestrue muliera purga-
365쪽
tiones no eueni ut nisi propter expultricis facultatis robur, quae id quod redudat, per uterum expurgat Eiusdem quom facultatis robore fiunt cruenta: dysinteria quas Hippocrates dixit euenire iis quibus membrum aliquod amputatum est. Locus est inliubno de articulis quarto, aphorismo quadragesimo, ubi Hippocrates iis quibus os aliuquod abscessit dysenteriam,succedere tradit. Dysenteriae autem vocem,ut in commetariis ibidem Galenus ostendit,Hippocrates non de exulceratione intestinorum, ut plerique medicorum, effert,sed de cruenta per intestina facta excretione . Solent vero iis quibus membrorum aliquodimanus,verbi gratia,aut crus praecisum,aut cis aliquod ademptum est,statae it certis temporum interuallis recurrentes sanguinis excretiones hac quidem de causa accidere, quod alimentum id qiuod prius ad partem nunc sectione sublatam deserebatur, in venis coaceruatum sanguinis copia eficit. Quae quia subinde naturam grauat,per intestina expellitur.Quod autem robore facultatis sani praedictae dysenteriae Galenus etiam loco iam citato iis docet verbis. Cruentae dysen teriar,inquit,e sanguinis multitudine natς, propter robur potius sequuntur, non imbecillitatem,natura ad eius excretionem concitante, e contrario quam in hepaticis, accidit affectibus. In illis enim iecoris imbecillitate cruenta per intestina deiiciuntur.
Non solum vero iis quibus membrum aliquod abscissum est, sed etiam iis qui quum
priori tempore validis exercitationibus essent assueti ,repente eas deseruerunt, ruetae dysenteriar acciderunt.Si enim una cum exercitationibus,cibi etiam copiam, quaqua laborabant utebantur,non imminuerint,nonnulli celeriter plethoricis corripiuntur morbis .Quippe sanguinem ex alimento collectum, haud absumunt atque dissipansiquemadmodum copiosius in suis commentariis ante citatis Galenus monstrat, it lib., de laborantibus locis, capite eptimo, ubi inter caetera sic scriptum reliquit. Sunt, ait, , nonnulli,qui huiusmodi vacuationes nominent cruentas dysenterias,quae euenire so, lent quibusdam Mel mutilato aliquo membro,aut ubi quis in exercitatione educatus, ad ocium se conuertit. Caeterum huiusmodi excrementu quod per sanitate per praedictas cruentas dysenterias excernitur,sola quatitate alienum est. Expelliturenim noqvj a malignum, aut prauum,sed quia sonum,copiosius tamen quam oportet. Altera autem excrementum,quod scilicet per morbos excernitur, magna ex parte in acutis morbis decretorie,id est per iudicia, expellitur. Nonnu quamverd liquati Ohis ratione, hoc est,quia corpus,aut pars eius aliqua absumitur &tabescit, ut contingit iis quibus pinguedo telis araneorum similis urinae innatat. Hoc enim hominem tabe consumi, vesicae malum, teste Hippocrate,ssignificat. Inter hoc autem excrementum, quod per morbos excernitur,lt id quod omnino inutile,ac prauum est,es altem utile, quos per sanitatem extruditur, tertium exstamenti genus est simile semicocto in ventric lo cibo,quddin hepaticis maxime affectibus excernitur. Sic autem Galenus hic, A lib. quinto,de laborantibus locis,capite septimo, vocari tradit eas,quae in iecore citra phlegmonen consistunt imbecillitates. Hinc hepatici etiam, qui imbecillitate iecoris iam dicta laborant medicis dicuntur. Et hepatica excrementa,quae tum expelluntur pervnum .per eam itaque imbecillitatem iecur eodem plane malo laborat, quo vetriculus ubi propter imbecillitatem cibos quos appetendo sibi attraxit concoquere,&perfecie superare non potest Nam quemadmodum tum ventriculus a cibis illis quos concoquere non potest grauatur,atque hoc quidem nomine semicoctos ad intestina transmittituita etiam iecur alimentum quod in legitimum sanguinem mutare non potest, semicoctum per anum expellit. Quum vero id ipsum fieri non possit,quin alimentum quod per ora:ςομάτων enim legedum,non ut habet Aldinus codex: venata quae in mesenterio sunt iecur attraxit,rursus semicoctum a se per eade repellat ac ab- leget deo haec excretio proportione quadam vomitioni respondet . Quippe quando
o ventriculuS ad vomitum excitatu ut cibus per hanc viam perquam attractus est ex
x pellatur,necesse est. Porrd eiusmodi excretionis specites, que scilicet per iecoris imbe-
366쪽
cillitatem excernitu turae carnium recens mactatarum similis est. Hinc est, quod Erereisonis spe Ioco paulo ante citato, ita scriptum reliquerit Galenus. Si alui deiecti oes aquae in qua sni Inuper mactata caro abluta est similes esse videntur, efficacissimum inde laborantis ie- ine exemitur. coris signum est. Atque hactenus de eo symptomatis genere, quod per iecoris imbecillitates,sive hepaticos affectus excernitur,euenire solet,diximus Alterum, quod itidem ob iecoris,non quidemini praecedens,alteratricis seu sanguificae,sed potius excretricis facultatis imbecillitatem acidi humidis ventriculi deiectionibus simile est. Naquemadmodum ea quae ad exquisitissimam in ventriculo concoctione peruenerunt, si distributionem subinde non consequuntur,humidas deiectiones pariunt, quod ab his grauatus ventriculus illa omnino expellat:ita quoque iecur ubi ex distributo sibi a ventriculo alimento satis fructus perceperit,atque id quod reliquum est amplius tolerare non potest,per sedem eiicit. Vt enim ad ventriculum recurrat in causa est,quod ulterius, quavis de causa,nempe propter obstructionem,aut nimiam succosum copia, quae iecur calefacit,aut aliam ob causam quae transitum prohibet progredi haud ponsit. Atque is qui tu excernitur sanguis,lt nigrior quam natura esse consueuit, Sc splendens , utpote ex sanguine, Scatra bile commixtus. Id quod non alia de causa fit, quam quod succus ex ventriculo in iecur distributus,diu illic manens nimium calefiat, atq; deus aded in corpus haud distributus,supra modum assetur,tandemque in atram abeat bi-
Iem.Bifariam nanque, ut sect.3.apho comen .22. testis etiam est Galenus, atra bilis nascitur. Vno modo ex crasso sanguine. Altero autem ex flauabile immodice assata, de εquo hic fit mentio Proinde Galenus recte nigredinis D splendoris eius qui tum excernitur sanguinis causam, in igneam, ac veluti assantem caloris vim, ut exsequentibus clarius apparebit elicit. od vero sanguis niger splendorem illum suu a calore nanciscatur,hinc fit manifestissimum. Si enim sanguis propter frigus fit niger,tatum abest ut ullum splendorem acquirat, ut etiam eum quem prius habuit,amittat. Num igitur sanguis qui per praedictum affectum excernitur niger sit 8t splendens, euidentissimuest, hunc non aliunde nisi a calore iecoris talem esse factum,qui sanguinem ita assauit, de in atram bilem transmutauit.Non autem atra bilis solum splendorem obtinet, sed reliqua etiam omnia quae insignem nigredinem cum densiore substantia sunt nacta splendore quodam nitent. Sic mortui maris bitumen,quod Iudaicum nominant, ut etiam lib l cap.83 Dioscorides attestatur, purpurae modo spledet Exiam igitur dictis satis etiam consta tram bilem non quum sanguis persei geratur, veluti nigrum accidit generatione.sed quum immodice affatur ac seruet veluti cinere quenda procreari. Id quod etiam lib.t de natura .secul .iis plane verbis confirmat Galenus inquiens. Atrabilis ex ustione non naturalis caloris acrimoniam sibi adsciuit,ac veluti cinis quidam ,, est reddita . Caeterum ne quis plan8 omni Digiditate esse destitutam atram bilem, eo esquod ex immodico calore procreetur, putaret, ideo hoc loco quod sit eius temperamentum,Galenus breuiter explicat,inquiens Frigida est atra bilis, ed quod terrea est, Attabili, tes caloris vero etiam particeps,ueluti cinis, Macetum.Nam, ut libr. 4 de simpli. medica. Feriime ux secul .cap.2. idem testatur Galenus, vinosae vini partes, dum ipsum in acetum transit, refrigerantur,at aqueum recrementum putrescens adscitit tu quendam calore obtinet, veluti caetera omnia quae putrescunt: fitq; acetu quiddam ex contrariae facultatis pamtibus copositum,partim refrigerantibus,partim refrigerantibus partim calidis, sicuti
etiam ustorum lignorum omnes cineres. Etenim in illis aliquid velut fomes quidam igneus perexiguas partes dispersum est, quod di valde calida est,reliquum omne tum terreum est,tum stigidum. Idcirco quum cinis aqua maceratur, ac per rariuscula quaedam corpora modic8 colaturist ut calidς acresque paries una ferantur,reliquum quod manet,fiigidum est,propterea quod igneas suas particulas in aquam deposuerit. Vt igitur acetum,quod per exuperantiam frigidum est,caloris etiam alicuius particeps est, ita quoque atra bilis. Porris cruent illius, de qua hoc loco fit mentio,excretionis spe
367쪽
cies a nonnullis etiam dysenteria nominatu quod scilicet qui eam excemunt,peri de atque dysenterici mordentur,ea san8 de causa,qudd una flava bilis, du sanguis assatur illis acris reddatur.Nam flaua bilis supra modu assata in atram transit,quae ce te in morem aceti,ut lib.2.de natu .sicut Galenus autor est cris existit,& corpus animantis rodit.
Cruentarum eri Caterum cruenta m excretiora quatuor in uniuersa mi domna quata. 'πα. tuo Accedent es affectibus. a quidem ipsiussanguinis,inis quibus m hini. aliquod amputatum est,uel qui exercitationes dimiserant,per circuitin fas L. facta. Alter ubi ob iecoris imbecillitatem aquosius sanguis delicitur, quem tota-3. ra carnium Humilant. Tertia,quae nunc est dicta, mel cholici cy pendemissanguinis que bae quidem tres, constriam simul Or multam efficiunt excre- . timem.In quarta vero aulatim, per breuia interualla excretio Prisolet ηοη- nunquams nceri exquisla vesanguini nonnunqnam vero gram , in qua apeσpuris exiguum aliquid excernitur,stramentorum: praeterea membranos aquaedam corpora,quae intestinorum ipsorum siuniparticulae. Sed cy' saepenumerasereps quod in i scin isti sanguibis inse guttaό habens,excernitur . . Has
vero trium primarum,paulo ante di issunt.Quartae autem,cuius modo meminitamus, affectus intestinorum exulceram fratque hanc solam nonnulli sentena vocabulo dignantur.Verum,quod mihi subinde dictu est,ut nussa res omittam magna selicitudo habenda est,nomina vero cotemnenda. Est autem ex eodem θει praedicta drasenteriagenere, qui tena α dicitur,quum in recto intestino v '' cus est factum, caetera symptomata Obenteriae milia infert, ni V ta enmulto vesementiores.
Hactenus Galenus tres cruentae dysenteriae species recensui ut igitur iis quartam, quae reliqua adhuc est,& reuera est dysenteria,& proprie ita appellatur,adiiciat, per γ raeotarum ex- pilogum quae antea dicta sunt repeti inquiens. Cruentarum excretionum in uniuem his. ἔαὰ ω -quatuor sunt differenti , a quatuor diuersis prodeates affectibus Prima est,quado propter membrum aliquod praecisum, aut ob neglecta exercitia, sanguis per circuitus a. quosdam excenitur.Secuda,ubi propter iecoris imbecillitatem,aquosus sanguis, quem 3 . veteres commodistimῆ loturae carnium assimilarunt, per alvu deiicitur.Tertia,quan do melancholicus,& splendens sanguis delicitur .Atque in iis tribus excretionibus san- ά guis confertim,seu celeriter,& multus excernitur.In quarta,quam solam aliqui dysen-reriam nominatam esse censent, excretio paulatim, id per breuia temporis interualla fi eo quod exanguia sint intestina,humorque exulcerationem excitans, acriS ac mordax,intestina stimulando crebro ad excretionem irritet: nonunquam quidem synceri Dexquisiti sanguinis: ubi scilicet acrium humorum erosione,oramesentericarum v narum aperiunturiinterdum vero grumosi bi videlicet nimia in intestinis mora cogi coeperit:id quod sanὰ quia membranosa sunt substantia,adeoque frigida, lacile fieri potest.Saepe autem aliquid puris,ubi scilicet exulceratio altius penetrauit, D diu dur Κ,ωEis his vj excem, tu Si nonnihil ramentorum. mentsi verΘ, quod GKcistipomis dicitur, Rametitosa, era cuiusque rei tenuis est particula .Sic auri Margenti appellantur ramenta. Ramentosae ς ς ion . autem sunt excretiones, ubi tenuis intestinorum tunica seu membrana ab acri lcer dente humore abraditur. Vbi autem exulceratio undequaque intestina occupauit, ibi utique membranos a corpora,quq intestinorum sunt particus ,excernuntur.Nora
368쪽
ellam in praedictis excrementis stercus,quod guttis sanguinis respersum est, consistit. Atq; haec sunt quatuor cruentam excretionum genera.Porro affectus unde illet excretiones prodeat itide quatuor sunt Trium primaru excretionu, paulo antῆ dicti sunt. Primae quidem affectus sunt praecisio mebri alicuius ut plenitudo e neglectis exer binti, ha, citationibus nata. Secundae, iecoris imbecillitas ipsius restigerationem sequens . Ter- emis mei QSartae exulceratio, ab acribus humoribus nata.Qu'modo vero intelligendum v niat id quod hoc loco dici solicitos nos esse debere de rebus,& nomina contemnere, capite primo libri de symptomatum differentiis abundὰ monstrauimus, ut non sit opus hic repetere.Caeterum ex eodem quo praedicta dysenteria genere est, qui tenesmus Testis es, ῆ ge nominatur.Nam si dysenteria quarti generis,non est nisi intestinorum exulceratio,& nere histeriae. tenasmus est in recto intestino ulcus natum 'gitur est dysenteriae genus, eius scilicet quae in ultimo,quod rectum appellant, fit intestino.Id quod etiam ex eius symptom tis colligitur, qu similia certὰ dysenteriae infert, nisi quod nixus Aconatus:ita enim vox G arcisiquaGalenus hoc loco usus est,conuerrenda:vehementiores obtinet.Atq;- hinc est quod Graecis etiam hoc malum ετωεδε id est,il conando seu contendendo nuncupauerint.Id quod etia Galenus lib.6.de labo Iocis,cap.r .iis c6firmat verbis. Vlcera,inquit,quae in recto nascuntur intestino,tenesmum vocant,vehementiis quidem conatu,&prompta deiiciendi cupiditate insestant, paucis admodum sequen- latibus excrementis,quae quidem ab initio pituitosa & pinguia, progressu vero temporis,
ramentosa deiiciuntur.Et sect. Lapho commen.2γ. Malum ili hoc nomen accepit dis
ab illo qui fit in eo conat inpropter quem deiicere crebro appetunt.In quibus sane lo- ocis omnibus,ut hoc etiam in loco Copus &alii interpretes minus rectε ω σεις, tensiones conuerterunt.Neque enim in hoc malo intestinum tenditur, sed eo exulcerato,stequentes fiunt ad deliciendum conatus.
mentorum in ventre cum retentionibu tum prater naturam excretionabinproportione restondent Supprimitarent vel vesca excemnere non valente, vel eiuε ceruice'pata. Mis hi ambo vesicae mor- 'bi, unum commune habent f mprema Ischariam: detinetur enim in ipsa urimc
Vocant aut plerique medicorum Uchartam , quanquam reuera I charta non Italutia
H,m illud θ tama, quum nihil penitus urinae in ve m venit, abolita sicilia
cet renum actione Et permittendum sane es ut ita nominent , quum propria appellatione de Bruantum assectuum tamen disserentiam interim ignoraremon oportet. lius enim assectus est, quum oppleta vesica nihil excernitur: m alius quuvacua,nihil omnino in se cotinet qui n eo affectu in quo vesica plena est, autos ipsius a flum est,aut si hoc secundum naturam se habet, ipsa ut contraha tntifras pestat urinam est imbecilla Cervicis itaque anganior, Apropter Obstructionem vel praeclusionem Ob ructio veras vel agrumhvel crasso pure, vel lapide,vel casso, vel .liquo germine quod in ipso meatu natum est, cuiuμοδε
etiam in aliis omnibus extemispartibu auribus nimirum,nari 'ludendis, γ' sedeseri videntur.Praeclusio autem, vespropter tumorem aliqAempraeter natu rum, aut ob nimia siccitatem accidit. Tumor quidem inphlegmone, scirebs, σaliis aedematis,qua vesicae ceruicem attollenti in internum meatum tumorem ro
369쪽
fundum eri solet. Sicci in autem in ardentissimis acDabri Uebralvi, in quibus seubinde laborates ne loqui quideposse videmin,msiosprius madefecerint.
Quum tria sint vesicae symptornata,suppressionibus,& deprauatis vacuationibus excrementorum in ventre respondentia, nempe suppressio seu omnimoda abolitio, imbecilla,et deprauata expulsio urinae, initio huius capitis Galenus quae sint suppres- ὰ die tuis. cet Vnam,vesicae imbecillitatem,urinam excernere nequeuntis Alteram, angustiam ceruicis vesicae. Hos sane duos vesicae morbos unum commune sequitur symptoma, Grici Ixουρί ,latini retentionem urinς vocant, in eo nanque urina retinetur. Multi autem mini corum symptoma quoque illudAbi nihil omnino urinae in vesica continetur,Ischuriam appellat,quum reuera Ischuria non sit,quὁd scilicet urina non vesicae,sed renum potius vitio tum retineatur .Propter enim abolitam renum qui serum sanguinis haud attrahunt, aut attractum prae imbecillitate expellere a se nequeat, actionem,nihil urin iis vesicam veest. Quanquam igitur impropriὰ hoc symptoma Ischuriam nominant, tamen ut ita appellent illis cocedendum erit, quum propria qua ipsum nominent appellatione careant.oportet aute vi interim hos duos affectus e quisitediscernant. Alius enim affectus existit,quando vesica oppleta est urina,nihil ta- . men excernit:& alius quum vacua est,& nihil omnino in se urinae continet. In priore, nanque affectu,aut os ceruicis vesic , ut paulo ante expositum est, angustum est, aut si hoc ipsum se secundum naturam habet,vesica adeo est imbecilla,ut se contrahere,ic foraS urinam proludere nequeat. In altero,ut comprehensum est, renum actio abolia e 1 cisus et, αε nςutiquam laborat. C terum os ceruicis vesicae,duabus de causis angustafieae angusti t. fit,nempe,propter obstructionem&praeclusionem Obstructio verὼ quinque causis Obstrudi oma. fit, grumo,crasso pure,lapide,callo,or germine aliquo in meatu urinario nato, qualia si e etiam in aliis externis partibus, ut in pr cedentibus aliquoties ostensum est libris, emergunt.De iis autem omnibus causis copiosius lib.1.de laboran .locis,cap.1.Galenus praelusionis. tractat Pr clusionis verd, duae sunt causae umor scilicet aliquis praeter naturam, uni- . mia siccitas.Praeclusio vero, quae μυσις Graecis dicitur, est ea in qua marginesceruicis vesicae coeunt,inuicemque connivent. Porro tumores sunt phlegmone, scirrhus, Rcedema,qui vestri ceruicem attollunt,& tumorem in internum meatum refunduntae traiiciunt.Siccitas autem quae ceruicem vesicae densat ac contrahi adeoque stipa ab ardentissimis ot siccissimis fit febribus.Quartantamn5nunquam inferunt siccitatem, ut laborantes ne loqui quidem,nisilingua liquore aliquo priae imbuta suerit, possint, Quod vero siccitas stipationis causa sit,Galenus plenius lib. 8. therap.method.cap.raet
Caeterum imbecillitatis vesicae causas nihil opus est recensiere, ut quae miti iam saepenumero in matris particulis dicta flant,me lis ut milaritas, jue ut it m
mentalibus incidant. ω autem qAiddam in Defica accidere videtur, quam ri m*0-imphtaud quod nonsium nos 'vidimus edetigab aliis audia M. Nam quia ipsa,eo quod nonnus a conuiuis surgere ut meterent veritisunt, impletafuit, actionem eis abolera contigit, nec urinam, quamvis magnopere con-UXi, amplius excernerepotuerunt. tque videtur eiusmodi quid se inventre, lo,or in intestinis accidere, sed multos latere:iis qui in ventriculo id patiuntari secatione occupatis.In iis vero qui excrementum in omnibus intestanis coacese
runt, medicis tropter comitantiab tomata ad alia dedactis. In bolis enim purgati iiss
370쪽
purgationibM,3ga adintestina confluunt, e r in Hispermaneant, hiusmodi eum nise consiueuit Atque hi quidem assectus, velutipriuationem excretionis urima inferunt. Qui vero eiusdem cum illissuntgenerrimagnitudine tamen deficiunt, veluti imbecillas torpidasque actiones essiciunt.
Imbecillae excretionis urinae causas hac minime Galenus explicat, quod illae saepe autea in aliis particulis,in hoc &aliis quae hunc praecedunt libris, expositae sint. De eo autem symptomate per quod,quia vesica nimium impleta est,nihil urinae excerni po- Cur Immodieὸ test copiosius disserit .Hoc enim non solum se vidisse, sed ab aliis etiam audiuisse ait, quod nonnulli ducti verecundia a conuiuio surgere ut meierent noluerint, ideoque emisse ' Η factum esse ut ῆ diuturno illo consessu vesica illoru adeo sit impleta,ut omnem actionem sua amiseri nec subinde,quanuis plurimum annixi, urinam amplius excernere potuerint.Qua quidem de re lib.etiam sexto de labo.I0cis,capias..ita scriptum reliquit. . Accidit interdum ut propter laborantes vesicae neruos inter dormiendum non sen- Atiat homo impleri vesicam,ipsaque extensa,nihil excernere valens, urina supprima- ritur .Quemadmodum sanis quibusdam,aut urgentibus negotiis,vel in cocionibus,vel si senatu, vel foro, vel conuiuio urina supprimitur Tum enim retenta longo tepore se ori na,extenditur vesica tque urina supprimitur, contractricesacultate propter immo- ridicam tensionem laesa.Haec ille. us verba ideo referenda in praesentiarum esse duxi, sequod non solum praesenti loco multum lucis afferant, verumetiam causam, quam tamen hic non exprimit,cur vesica vAnam.quq in ea continetur,multam quidem,&diu retentam excernere nequeat,disert8 exponat Contractricem enim vesicae facultatem, quae propter partes a se nimio interuallo distantes ac diductas suo fungi munere non potest,in causa esse dicit Accidit autem aliquando eiusmodi quid etiam in ventriculo,quemadmodum capite tertio huius libri dictum est Nam fit ut interdum iis qui in
foro versanturiaut in alio quopiam loco ut negotio quod deserere non licuit,succus aliquis violenter retentus,sursum iterum ad ventriculum reducatur, eumque subinde multum extendat.Pr terea in intestinis,ubi purgatorio sumpto medicamento humores ad intestina confluunt,illicque manentes ea plurimum extendum. Mare contra-ctrix eorundem facultas,propter extensionem laese,non potest quod in illis continetur expellere.Caeterum quod iam de ventriculo M intestinis diximus, multos medicos latet,Nam qui hoc ipsum in ventriculo patiuntur,priusquam a medicis symptoma animaduertatur,suffocatione occupantur,ob immodicam scilicet ventriculi extensionem,quae septum transuersum, ac subinde etiam pulmonem comprimit, atque adeo suffocationem accersit.Sic etiam flatuum retentio non d aliquid simile suffocatio ni adfertivi lib.3.de sanandis morbis cap.io.diximus.Qui vect in omnibus intestinis, propter causam paulo ante ante expositam,excrementa accumularunt, ij quoque me dicos latent, propterea qudd propter symptomata quae comitantur ,capitis nimirum dolorem,quem ob vapores sursum delatos, cap s. huius libri creari monstrauimus, Malia quaedam, diuersum esse affectu putauerint, atq; adeo alio respexerint,& curationis
consilia legitima neglexerint. Atque ii quidem affectus,initio scilicet huius capitis dicti,
veluti priuationem urinae inserunt. ippe ut omnino nihil excernat vesica,pr stant. Qui vero cum illis eiusdem sunt generis,tamen non adeo vehementes ut omnino e cerni urinam prohibeant,veluti imbecillas atque torpidas actiones vesicae efficiunt,ut fit in dissicultate urinae. In ea enim non omnino impeditur urinae excretio, attamen difficulter expellitur.
autem assectibus tomum a tomatu genus , quod inprauis vacua
rionibus consilii accedere consuevit.Multae vero ipsam anti cies. Prims