장음표시 사용
541쪽
admodum, oe citius quam1'erasent ipsis a vigore in declinationem transiretii deantur tqui mani enit ma ex pessibus coortio. Neque enim parum interest inter eos qui mortis ratione citius quam sterabatur ad imaginat em decinnationis perueniunt, qui vere declinant. In utrisque enim confertim se iacalor scutitur. Fit autem a maxime contrariis causis, siquidem rebar natare imbecillati maxime contrarium est. Vehementior igitur semper, er mas π-dinaim aequalis fit pulpus in bonis declinationibus. Nam natura validius omnem conferti oras propellit febrilem cadorem. Debilior autem mas inordinatus,ac inaequatus pulsus,i emitiosis declinationiburist suppetum unaetim aliu febrilis calor effluit,atque hinc opinio melioru declinationis fit. Baulo post quum ad exonerandum ventrem surgunt, animi defectum incurrunt, oenonnulli pauco tenaci sudore essu se,mortui sunt, etiam absique hoc quod surgunt Sic quidem in accessonu declinationibus sine iudicio moriuntur.In princia piis vero,propter repentinam humorum ad interiora motum, veluti suocata πextincta natura, haud stoes quam si quis viridium imorum copiam confertim flammaesuperiniiciat. Reliqua est igitur quae sine iudicio in exitialium morborum
vj re mors accidit . natura a nimia acclionis vehementia superata. Stic etiam in augmentis ipsarum accestionum moriuntur,inion alio quodam modo, qgam vigoris ratione. Omnino enim quando a vehementi O morbo virtus superatur, ratione vigoris moriuntur. ccassit Mero interdum etiam in augmentas accessοα num,atqui hoc rarius conti Ut.fit modus ille idem cum eo qui in vigore fit. Tres ' igitursunt omnes mortis mori sis qui citra iudicium moriuntur euenientes. Pr
mus quidem qui inaccessonum sit inuasione in magnus omnino phlegmonis,
partem aliquamprincipem obsidentibus, aut multitudine, crasitudine, or tena citate humoram intro confertim confluentium, ut meatus stiritus omnino obturent iter vero qui in vigore accidatinatura a morbι violentia superata lissautem cy' reliquus qui in declinationibus accidit, rarissimus e robore vitali ρ- luto. Horuni vero neuter cum iudicio D, neque enim natura in fas mortibus ab initiopropulsare morbum tenta it. Quando autem tentaverit, M succubgerit, hoc quod euenit malum iudicium nomino. Et si omnino vel cum excretione, velide bitu satu digno,una cum reliqua perturbatione qua antea est exposita.
Tres esse omnes mortis modos iis qui citra iudicium moriuntur euenientes hoc 2 in loco Galenus ostendit. Primus qui in accessionum principiis sit. Quippe plurimimo tum moriuntur, idque propter magnitudinem phlegmones principem aliquam pamtem obsidentis, vel multitudinem, crastitiem, ac tenacitatem materiae, quae spiritus meatus obturat:vel propter repentinum humorum ad interiora motum,qui naturam veluti suffocant Sc extinguunt,haud secus si si quis viridium lignorum copia cosertim flammae iniiciat. Secundus modus,qui in declinationibus accessionum accidit. Na plurimi in particularibus accessionu declinationibus moriuntur. Q d quu nonulli viden fieri etia posse ut in uniuersali declinationis tepore aliquis moriatur arbitratur.
542쪽
Quod tamen falsum esse capite quinto huius libri monstrata est. Atque eius rei ratio
hec est o vigore prςterito natura morbosas causas concoxerit,ac devicerit, alioqui morbus non declinasset. Vbi autem natura morba superauit, ut aliquis vi morbi moriatur fieri haud potest. Moriuntur tamen interdum in declinatione uniuersali a protanteS,atqui erroris, no morbi ratione,ut loco citato fusius est dictum. od vero in paulo post quum ad exonerandam aluum surgunt,animi defectum, quod colico dolore laborantibus etiam accidere soler,incurrunt, & nonnulli pauco D tenaci sudore effuso,mortui sunt,etiam absque hoc quod surgunt. In utrisque igitur declinationibus calor febrilis consertim discutitur,attamen a contrariis caussis . In vera enim declinatione,a robore naturae in falsa autem ab eiusdem imbecillitate. Nemo enim noscit robur naturae imbecillitati maxime contrarium esse. Atque hactenus quo pacto in particularibus declinationibus sine iudicio moriantur diximus . Tertius mortis citra iudicium modus est,qui in vigore accidit,natura a nimia accessionis v hementia,St morbi violentia superata. Qua quidem de causa etiam in augmento ac cessionum, quod tamen rarius accidit,moriuntur: quod scilicet tum a vehementissimo morbo natura superetur. Atque hi tres sunt mortis modi quorum neuter fit cum iudicio, neque enim natura ab initio in id genus mortibus morbum propulsare tentauit.Non fit autem,ut paulo ante dictum est, sine pugna Sc certamine natur iudicium . Quando autem natura certare cum morbo. tentat, ac vincitur,iudicium malum nominatur,ut supra quoque ostensum est.
autem iudiciorum praenotiones minus sunt cerω, pru- admodum, amficiose, exercitatoque medico indigent. - primum s idem nunquid fant, secundo vero, num in hoc die, . Mindeincedis an consensim hominem interficiant, aut solum laedant. Sed pritu exercitari oportet in optimorum iudiciorum praenotione, de quibuNantea dira Deinde in iis quae non sunt optima, attamen bona, atque dein
ceps ad mala pr rediendum . Quemadmodum enim in iis est plurimum
543쪽
, D E IUDICII S.,LAes; 2 incer Admis coniectura, ita in bonis plurimum est scientia cy cenita s.
Nit: in tablui ordinatisium naturae molin, ubi vadida est, s materia domi- ordinari. natur, spropria ratione agit.Indefiniti vero oe inordinati, ideo he incoDiti,,bi victa s Verum si quidem perfectes geratur,nequeprincipio inlcare, nesomnino resistere potest.Et si parum quidem adpugnam exagit, confestim vi citur Causa vero huius intempessivi a sui ,es morbi violentia,quae irrita σacuta est.Videtur enim natura nihil sorum tolerare posse,sed flatim ad propellendum id quod molesum est fentinat. Veluti videre licet manipe'ὸ in is qua
ventriculum 'machum mordent torquent, frauant, me quos in alio modo irrit t. Quae enim insuperficie natant, per vomitus expellere conato. Qua vero in in erioribus loc is continentur, persedem excernit.Et hoc quidem maximάQWα ludiri - est intempessivi iudicis signum .stus enim in tempore fiunt, hoc est, in vigore, o concoctionabin factu, etiamsi nullum irritamentum adest, in calidis c magnis
Ante erumpetia morbis in Idere Alde κ .Quacunque vero ante erumpunt sic autem vocathii pocrates omnia quae ante vagorem adiudicium incitantu ob aliquod irritamentum idipsumpatiuntur. Et aadicium tanto eo quod in uigore fi deterius, quanta
Malorum ludia Confert inter se principio huius capitis Galenus iudicia bona te mala atque horum QxRm py*Π0- quidem praenotiones incertas esse,ac prudente, artifice, te exercitato indigere docet,uψRς ' seiat nunquid fiant,secundo quo die,&tertio utrum confestim aegrotan-Bonorum eertae. tem interficiant,an tantum laedant Illorum contracertas ac stabiles esse praemotiones ostendit,atque quae utriusque rei sit causa exponit Nam in bonis iudiciis natura valluda admodum te robusta est,ac materiar dominatur noxi .propriaque ratione agit, atque suo modulo operatur, neque casu ullo interturbatur proinde ut tum definiti ac ordinati sint eius motus, adeoque pr notiones etiam de illis motibus certae sint, opo tet.Contra in malis iudiciis,natura est imbecilla,St a noxia materia uincitur, ideoque ut eius motus sint incerti ac inordinati, adeoque incogniti necesse est . Quapropter quum plurimum incertitudinis Se coniecturae sit in malis iudiciis, te contra in bonis multum scientiae accertitudinis prius medicum exercitari oportet in optimorum iudiciorum praenotione,de quibus capite huius libri quarto diximus.Deinde in eorum quae etsi non sunt optima,bona tamen existunt,atque tandem ad malorum prinotionem est progrediendum. Caeterum quando natura in malignis morbis omnino su-
544쪽
Vim Hippocrates omnia quae ante vigorem ad iudicium irritantur nominat, non fiunt nisi natura ab alio quopia irritata & impulsa.Et quanto magis ante vigoris tempus incidit iudicium,tanto deterius est.Nam quu concoctiones non fiant nisi vigoris tempore,certum est iudicia tanto esse deteriora,quanto magis humorum cococtionem praeueniunt. a quidem de re libro primo copiose diximus. Animaduertenda autem hoc loco erit,hanc dissionem-minus concinne interpreteS con προεκρέ- 1. vertisse disrumpuntur, id enim quod paulo ante diximus, & in nostra conuersione expressimus denotat Hinc libro f.Epide.par.6.apho 23.ρηθες Hippocrates iudicatorias eruptiones vocat,ubi ita scriptum reliquit. 6-ι etes s - ἔρι. πε-μακροτερο. Id est. Quibus aestatis morbi eueniunt, iis quinto die iudicatoriae eruptiones fiunt.Sunt vero quibus tardius accidunt. Vt igitur in ea quam nunc citauimus sententia omnis generis exeretiones iudicatorias,sive per sanguinis narium profluuium, siue alui deiectionem,uomitum sudorem vel id genus alias excretiones, D abscessus Hippocrates nominatuta etiam iέγmdera eidem non aliud hoc in loco mgnificat nisi erumpere seu apparere iudicia.
Simili ver , modo inpernitiosis morbis sie habet, neque enim iudicrum vigorem expectat,aut raro admodumsed in augmentis omnino occuit, vel etiam in prin
cipiis.Si igitur dies aliqua index futurum esse iudicium praesendit , ut etiam
malum o terit. Age enim quarto die visa sit 8rimum in urina nebula nigra,aAt Ηνήουρόρ,.sublimamentum nitrum, aut aliquid adiud huiusmo in sint vero aha omnia signa ac θ tomatapernitiosa,aeger ille Omnino morietur. Verum in impara-btas accessiones stant, eptimo die iudicabatur. Si vero inparibus,sexto. Certiorem vero tibi expectationem faciet morbi motus.Si enim celeriter moueatur, audi tum
accelerans fore simul testabituri. hoc est, sexto die.Si vero tarde,in septimo Quum era dies index malum esse futurum iudicium non praesendi neq; praenotio eius facilis erit. Oportet tamen bla animaduertere signa quae dicam. Est autemprimum horam maximam inperaitiosis morbis quod ne isdicio morietur signu, morbis, quod si- virtutis imbecillitas . Neque enim Musmodi virtus adpubam contra morbum excitatur.Secundum veros nullum omnino, neque minimum concoctionis Hgnum assuerit.Et adhaec si magnin, malignus fuerit morbus, non tamen cel
riter moueatur. Quum enim haec ainuerint, omnano citra iudicium morietur.
Paulo ante intempestiuorum iudiciorum Galenus meminit, & eorundem causas exposuit.Nunc iudicia pernitiosorum morborum itidem esse intempestiua docet, ed iussim per i quod vigoris tempus non expectent, aut raro admodum, sed magna eX parte in au- bor uritatempe gmentis, vel in principiis interficiunt. Quibus autem signis praedicta iudicia cogno- stiva. scantu & quo utiq; die accidant deinceps ostendere Galenus pergit, inquiens.Si igitur in iam dictis pernitiosis morbis dies aliqua index futurum esse iudicium praeostenderit, tamen non nisi malum ostendet Ut verbi gratia, si in quarto morbi die visa est primum in urina nebula nigra, aut sublimamentum nigrum, aut subsidentia nigra simique omnia alia symptomata pernitiosa, morietur quidem omnino aegrotus ille, eo quod singula iam dicta pernitiem certam, ut libro primo, capite duodecimo ostensum est, portendant. Si autem accestio morbi fit in diebus imparibus, iudicium malum in septimo futurum est. Si vero in paribus, sexto die accidet. Certiorem tibi expectationem pariet morbi motus. Si enim celeriter mouetur,
545쪽
cum motus celeritas iudicii quoque celeritatem una testabitur hoc est, sexto die suturum esse iudicium significabit.Si vero tarde mouetur, in septimo Quod si vero index dies nullum mali iudici, futuri indicium praebuerit, tum neque Milis ipsius erit
ε praenotio. Atque hactenus de morte quς in pernitiosis morbis cum iudicio accidit. signa tria mori caeterum tria deinde esse signa mortis in pernitiosis morbis citra iudicium euenie m. R Vtis monstrat.Primum& maximum,est virium imbecillitas.Neque enim virtus imbe-φ φ μὴ ' aduersus morbum dimicatura,vt pr cedenti est dictum capite,exurgit. Secunda est,si nullum omnino,& ne minimum quidem concoctionis signum adest. Id enim naturς summam imbecillitatem ostendit, ut quae cruditatem vincere nequeat. Tertium,si magnus, si malignus fuerit morbus, no tamen celeriter mouetur. Si enim celeriter moueretur,iudicium quidem aliquod, ut dictum est iam 'pius,fieri posset.
kὼ i, a si, Ο siris vero diei praηρtiis ex eos, ut quantum morbusseveret natarum..ub consideremus ex grauioribus accessionabus. Si enim estu dignas fuerit e cessus, s virtusparum adhuc remere videatur,mors cito subses etar Sin contraria amerint,tardius.Sit igitur,exempli gratia,multus quia excessus, untamen manifestum, nunquad unum diem vel duos mors prorogari poterit Heautem accessonum circuitibus definietur. Quo enim die accesso futura est, eo morietur. Et horam diei qua hoc acci erfacile est iam digno siere, si in uniuem sum eorum quae paulo ante dicta sunt meminerimus, ubi docuimgs in quisus utique morbisprincipia accessonum mortem maximἡ asserunti in quibus ve- preeεdeuisu dida ro vigores m declinationes.Particulatim autem insinsulis armis praece rem,ἰ -'ιώI dierum recordatio tibi quam plurima commonstrabit. Si enim ex ima morbist sit x. cie in qua maxime accessionis parte morietur quilampraenoscere nequeat, eoru quae in prioribus contigere diebus recordarus, qua sicilicet eorum parte ager maxime grauatusfuerit, pernitiosa ina erant θmpromata sic rum; aliquid
etiam destituris coniicerepoterit.Sit rursus vero cognatum morbum esse ρernitio-m,non multa vero variatis prostratione diffrima ane blac manissus, morte igna quibus oti non esse vicinam Dein vero inquirendum num iudicium feripsit. Huim vera dictu deprehen- inuentro tum ex contemplatione quomodo virtutis robur se baleat, tum ex morbi
motu, ectet adhaec exsignis concoctionis Si enim virtus robustafuerit, m mor sceleriter moueatur,m aliquod concoctionis assuerit signum, non indecens est ηaturam moliri iudicium. ἀυ vero virtus quodammodo labefactata fuerit, ac morbus tarde moueatur, c ' nullum concoctioni gnam assuerat, hunc iudicari haud contingit.Quod aut est morbus virtutesit fortior, non necessario virtus ipsa imbecilla sit, in alio demonstravi libro, atq; inde imbecilla ,irtutis propriasigna discere oportet.Vt enim omni mulpercenseantur omnino feri nequit. Omnium ver meminisse Ahoe nihil eorum quae istorsim quistiam didicit praetermitte resed omnia in singulis agrotantibus complecti nequaquam dissicile, nedum im-
D,bu uisisti, Hoc in loco quo pacto mortis dies praenosci possit Galenus monstrat, nempe Erebus praenosci duabus potissimum e rebus .Primum ex eo ut sciamus quantum morbus superez
546쪽
naturam.Secudo ex grauioribus accessionibus. Si enim morbus plutimum superauerit,&virtus parum admodum resistat,mors haud di u aberit.Si cotra acciderit ut morbus quidem virtutem superet,non tamen plurimum,& virtus multum resista tardior mors erit. Sed demus excessum illum quo morbus naturam superat esse satis magnum, quomodo tutic scire poterit medicus num mors unum et duos prorogetur dies e Ex accessionum quidem circuitibus hoc ipsum deprehendet. Nam quo die futura est accessio,eo etiam morietur aeger. Oeterum diei horam in qua arger morietur lacilla di- Hori .sa aegre gnosces, si eorum quae generatim capite nono huius libri dicta sunt memineris.Ibide enim monstrauimus in quibus morbis principia accessionum mortem asserunt, te in quibus vigores ac declinationes.Qudd si igitur quispiam tempora accessionis cognoueri ac morbi speciem acile inde qua hora teger morietur deprehendet. Particula' Reso diuo μὰ tim vero in singulis aegris praecedentium dierum recordatio in dignoscenda moriis redentia dictu. hora plurima demonstrabit. Si enim ex ipsa morbi specie in qua maxim8 accessionis parte aeger morietur quispiam praenoscere nequeat, recordatus eorum quae in prioribus contig&e diebus, qua scilicet dierum parte te hora aeger magis grauatus suerit,& illi pernitiosasymptomata affuerint,sic etiam aliquid defutura morte coniicere pote- .rit.Nam eadem hora qua languidior ac grauior fuit ger, te exitialia ei de superuenerunt symptomata,morietur.Porrd si vere cbgnitum fuerit morbu esse pernitiosum, non multum autem adhuc prostratam virtutem,primum hinc satis constat mortem non esse vicinam, qudd virtus nondum admodum prostrata vitam tueri queat. Tamen quum mors nondumvicina est,inquirendum medico erit, num iudiciu fieri possite,od ε tribus cognoscet rebus,nempe, robore virtutis, morbi motu,& signis concoctionis,quemadmodum Galenus luculenter & ordine in contextu ostendit,ut nihil
opus sit hoc loco nostra commentatione.Non esse autem necessarium ut quum morbus fit virtute fortio ob id virtus imbecilla sit,Galenus se in alio docuisse libro inquit, in quo aute si non eu que de plenitudine inscripsit intelligit,n5 satis coperisi habeo. Puto autem eum librun in quo idipsum praestitit incuria hominum cum aliis multis intercidisse.Quomodo vero virtus imbecilla sit cognoscenda,in fine etiam capitis 13. libri primi de curandi ratione ad Glauconem Galenus iis ostendit verbis. Vitalis quidem,inquit,virtus,quae excorde prodit,ex pulsuum debilitate cognoscitur. Quae au- tem ex iecore oritur, ac naturalis tr altrix dicitur, ex cruentis alui deiectionibus initio Vquidem aquosis ac tenuibus einde vero amurcae in modum crassis.Quae vero ex ce- 'imbecillitate deprehenditur. Haec ille. Sed de virtutibus multa etiam libro nono the. 'methodi idem Galenus habet.
Rssus igitur recordantes eorum qua in iis qua praecedunt recensiuimus, ad
ea quae s quuntur,progrediamur.Diximus optima iudicia in vigoribus feri, in augmentis autem,in iis quidem qui siemabuntur,vel deficientia, vel non secura:
in iis vero qui morientur,vel confestim interimere,vel magnum in deterius inferre mutationem Inprincipio autem morbi iudicium nonferi Esse vero optimcirum iudiciorum exquisit praenotiones adiorum autem coniecturales, oe' maras ubi Fgno caruerint.Ita vero vocari diximus, quae a nullo die indice antea indicantur.
Sed Gr baec etsi non multo prius tempore, ait paulgo 'futura proscropo
tere rixamus suturam autem praenotionem ex eo quod natura a morbo infestatur
ac vehementer arritaturis' ex repentina prater rationem in corpore perturbatione. Omnino enim iudicio futuro aliquid nouatur,vel in retramne, vel in m
re,vel durim,velai uJel tolerandisacilitare,vel in aliquo eorum quae iam saepius
547쪽
AEUI2nt,m qua uno complectentes nomine iudicare Ompi EM, OMgna nuncupaμimas. etiam quod at Hippocrate in apbori mis dictam est, in Quibus iudicatio injta iis nox qua accessione praece it dissicilis obtic est quod nunc ducimus.Si igitur in morbo qui iudicium ostendit m nox dissicilis flat, in ipsa accesta citius inuadat cum nouis quibasdam θmptomatis, in eadem accessione eri iudicium necesse est.
Repetit postremo huius capitis loco Galenus quae in capite praecedenti nono di in hoc decimo dicta sunt.Quae quum sint perspicua & antea a nobis abunde explicata, uberiore explanatione non egent. In fine autem,quae dixit, Hippocratis sententia exbo in quo futurum iudicium ostenditur,si nox quς accessionem pr cedit dissicilis est, D ipsa accessio celerius quam antea invadit cum insueris symptomatis, in eade accessione fieri iudicium necesse sit.Plura in huius aphorismi enarratione ex commetariis nostris decerpant studiosi.C AP UT XI. Vale vero erit soc sinum per sanguinis narium profluuium, vel 'sib, isti L-sμriret, vel per aliquod aliud eorum θώκ iam sepe di
hzu duae. -cta sunt,deinceps explicare conabor,exosus sermonem ab eo qui mM bis omnium optimarum disciplinarum dux fuit,qui in primo Epiri- ,, miorum libro in eum scribit modum. Capitas cir colli dolores ac grauitates tam Dfebribus, sine febribus,phreniticis quidem asserat conuulsiones, sed σ amo,, nosa vomant, quidam ex his celeriter moriuntur.is ardentibus aute oe qui- , busdam alius febribus,quibus cossi dolor, temporum grauitas, Gr caligo ocu- ,, lorum, aut etiam Opochondriorum tensio citra dolorem sit, iis per nares panguis ,, profuit Quibus vero grauitates totius capitis, cordis dolores,acfastidia ad ii sunt, s biliosa, punitosa vomunt Plerunque vero pueris an talibus malis cin-
,, uulsionessunt. Mulieribus autem tum eadem, tam ex utero dolores.Sentoribus ve. ,, ro,ex quibus iam calor superatur,par legiae vocatae,aut furores, aut melancti
,, lica,aut oculorupriuatio.ίn libro aut progno sticorum rursus ita Hippocrates,, inquit. secunque vero febris longiorem traxerat moram, homine aboqui sal ,, briter ast edis neque dolore obphlegmonen,neque propter aliam manifestam cau- , , sam infestante,huic abscessus cum tumore, ac dolore in aliquo orticulo, praeci ,, pue in imis partibus expediandus est. Rur autem huiusmodi abscessus magν σ,, in breuiori tepore iis qua iuniores seunt traginta annis. Statis vero expectare ab ,,scessum oportet febris vigesimam diem praeterierit Senioribus aute minu sit, is quamuis diuturnior sit febris Huiusmodi vero abscessum expectare oportet , uti,, febris continua fuerit.In quartanam durem mutabitur intermittensfuerit,mis errabundo modo insaserit, si haec omnia faciens, autumno appropinquamerin is Quemadmodum vero iis qui iuniores sium trisinta annis abscessus fiunt cq ris tuna maPT iis qui triynta sunt annorum, fenioribus accidunt. teri scire ' , oportet abscesse maPs hyemefm,tardius, cessare,ac minus reuerti. Susticium
548쪽
LIB E III. 2 49 quidem haec, valde mavissa sunt,qitie de absisibus dicta. di gens v
c ipsis quae deinceps Dexcretionibus is hunc cribit modum. Quicumiue infe Dbri non mortali dixerit sie caput dolere, aut etiamprie oculis tenebrosum quiddam is apparere cordis morsus huic accesserat, biliosus vomitus ademit. Si vero etiam rior invaserat,s partes infra hypochondrion figidae fuerint, adhuc celeri us υο-mitus aderit. Misi quid biberit,aut comederit sub hoc te uri valde cito vomet. GPorro quibus lam dolor fieri primo die caeperisibi quarto die magis quam quinto
premuntur,septimo vero liberatur.Plurimi tamen horu tertio die dolere incipiat, D vexantur autem maxime quanto,uberantur vero nono,vel undecimo. Qui vero υquinto die dolere incoeperant aliaque iuxta rationem prioria ipsis acciderint, quar vlodecimo evadunt. Fiunt autem haec γ' viras m mulieribu in te tianis maxi- is me.Iunioribus quidem fiunt min iis,metu verὸ in contanuis, γ' i Inceris remorianis Q Ucunque vero in Gusemodi febre caput dolentibus pro eo quod tens Dbrosum quiddamprae oculis appareat viseus hebetudo contingat, austendores ob ο, oculos obuersantur, pro cordis vero morsu in hypochondrio vel dextra vel sinistra is aliquid tenditur,neque cum dolore,neque cum phlegmonciis sangurnem de nari- ,, bus pro vomitu profluxurum expectandum est Magis tamen γ' hic in iunisri- is bin traginta annis sanguinisfluxum expectare oportet His aute qui trionia sunt
annorum,oe semores minus verum in iis vomitas sunt expectandi. Et haec qui isdem sussiciunt Praeter haec vero ρο illorum meminisse conuenit, quae in eodem ab is Hippocrate scributur libro.Capitis autem dolores uehementes, cir continui, cum is
febre quidem laetate aliquo signum accesserit, pernitis valde sunt.Si vero sine is
talibus signi dolor vltra vigesimum diem progrediatur anguinis e naribus pro- αα fluuium,aut alium ascessum ad infe M partes expectare oportet. Sed dum δε- ,, lor recens est,sanguinis fluxum per nares, aut suppurationem expectare conuenr ricam alias, tum si dolor circa tempora, stontem fuerit.Maga autem sanguinis G profluuium expectandum est in rumoribus trigintaquinque annis emoribus verὸ ,, suppuratio.Et insermone quoque deperipneumonicis ita inquit QM S explae - ,, Inone pulmonis abscessus iuxta aures sunt, seuppurantur, aut in infernis partibus, is fistulam esciunt se evadunt.Deindesubiiciens ait,Huiusmodi ver c ,, considerare oportet.Si febris non quieuerit,m dolor non fedatus fuerit, ac putum is p ratione non prodierit,neque deiectiones alui bibosae fuerint,nequesolatu faci- ,, is neque1Incer neque urina valde multa, O maliam subsidentiam obtinue- ,,rit,reliqua verὸsigna omnino euasurumsignificauerint, iis abscessus elusemodiD-Dturos sperare oportet.Fiant autempartim in infernis partibus, quibu3 videticet ,, aliquid phlegmones iuxta Dpochondria assue partim insuperni qmbassicili- ricet hypochondrium molli, γ' doloris experspermansierit: verim dissicile aliqua- is diu hirans, sine ulla euidenti occasione desinet . Atque de tumoribus hypochon- is driorum vers aciens sic inquit BPetificant autem huiusmodi tumores, in princi pio quidem monem breui assutaram tempore.Si verὸ viginti dies excesserint, er ,
549쪽
is neque febris quieueri neque tumor consederi adseupparationem coaetatur. Fia, , autem m primo circuitu,etiamsanguinis e naribus 'rofluuia, , valde utiliter is Verum interrogare oportet an caput doleant, aut oculis caligent. Si enim horames quid fuerit, ad eum locum repet.M. tamen in tumoribus quinque Ο trigiηta ,, amis anguinis erseptaonem expectare oportet. Et baec etiam ab Hippocrate ti, prognρ ficis dictasunt, quae iudicis motum indicant. Qiracunq; urinas tenues παν cradas multo tempore mingunt quidem reliqua veluti illis qui seruabantur H
M Pa adsin iis abscessum ad loca quae infra transuersum siunt si tum expectare,, oportet. Haecsane in pro Uicis breuiter ab imo Hippocrate dicta seunt, ,, qualis sitsuturi iudicii modus docet. radiicit vero ipsis non pauca particulatim
is in libro praedictionum, γ' Epidemrorum, veluti,quod urinae retentiones ante rigο-M rem: GT quod rubicundi oculi sanguinas e naribus uxum denotant. Eodem - ,, do Gr dela rimantibus oculis, rubicundis malis, de ipsa nare.Et praete , , rea quod inferius labrum V tatum, futurum vomitum portendat, Et quod cum, , capitis dolore coma, 'surditas confestimfacta parotidum sunt signa Et multa Aia huiusi riparticulatimscribit, quoaneommapotentia contanentur in iis
v quae inprognosticis dicta sunt.
ahis, sues elati Postremo huius libri capite quale sit futurum iudicium, hoc est, num per sanguinissiturum. narium profluuium et per vomitum,vel sudores,vel per alui deiectionem, vel peraliquod aliud eorum quae iam saepius praesertim capite I .libr.primi, die a sunt, traditu rus Galenus nitio sententias aliquot ex Hippocrate producit,in quibus ille disert8 suade praenoscendo futuri iudicii modo sententiam exposuit, ut per has scilicet sua quoque de iudiciorum qualitate,quam paulo post subiiciet opinionem confirmet, ac stabiliat. Orditur autem ab ea sententia quae perscripta est libro primo Epidemioru se Let .consti et ubi ita de iudiciorum modo A forma scriptum reliquit.Capitis D collido,, lores ac grauitates cum febribus 9 sine febribus. Quibus utique verbis Hippocrates, quo capitis D colli dolores, ac grauitates solent erumpere,& quas habeant differentias innuit .Pergit dicens,Phreniticis quidem conuulsiones asserunt, desiccatis nimirum V cerebro D eius membranis a bilioso sanguine Sc ab ipsa flava bile iam perusta.Hinc fit V ut quidam ex iis aeruginosa vomant,le quidam ex iis statim a vomitionibus morian-Vtur,qui scilicet virium robore destituti sunt In ardentibus autem caeterisque quibus- dam febribus,quibus colli dolor,it temporum grauitas,aut caligo oculorum, aut etiahypochondriorum sine dolore tensio fit,iis sanguis 8 naribus profluit. Nam calor capitis sursum trahit sanguinem,& iecur eundem impellit. Impetus autem humorum in caput, dolor colli,temporum grauitas,& oculorum caligo,adde etiam hypochondriorum sine dolore tensio, signa sunt .Quare sanguinis est e naribus expectanda erupsio. Quibus autem totius capitis grauitates,&cordis dolores, Si fastidia ad seni, biliosa le' pituitosa vomunt Bilis sit quidem plenius calefacta. 8c vehementer assata exhalatione seu fumum quendam ad caput remittit,ob quam capitis dolor ac grauitas nascitur.Cς terum biliosus humor mordens,cordis, id est oris ventriculi quod veteres cor,ut alibi
550쪽
D abutero dolores.Senio mus veQ,&quosiam calor desci parapte phoc est,resolutiones exapoplexia in partem aliquam decumbentesiaut furores seu mania id est,estra febrem deliria. inar omnia solent accidere senibus naturet imbecillitate, quae excernere vomitu,aut profluuio sanguinis excrementa in capite collecta nequit.Vnde no- nunquam proueniunt caecitates,ubi in oculos irrumpant. Altera Hippocratis sententia quam hoc loco citat Galenus, est vicesima quinta libri tertii prognosticorum ,'ubita scriptum reliquit.Quaecuque vero febris longiorem traxerit moram, homine alioqui salubriter affecto Ac,neque enim opus est ut integram repetamus,aut etiam inte
pretemur sententiam Hippocratis,ut quae intellectu facilis sit, v a Galeno copios8 in nprognosticorum commentariis enarrata. Docet autem quibus signis medicus nu per abscessus iudicetur morbus cognoscere possit. Tertia sententia quae hoc loco a Galeno citatur,itidem ex tertio prognosticorum est desumpta libro,in quo quidem ordine 3r.existit.Est autem prolixa admodum,& abunde satis loco iam citato a Galeno exposita,ut nihil attineat in eius explicatione nos esse longiores. Summatim tamen primo quibus signis deprehedere liceat num per vomitum iudicetur morbus,docet. Dein vero num potius per profluuium sanguinis θ naribus morbum iudicari contingat ostendit.Quarta sententia ex Hippocrate a Galeno producta, est itidem ex tertio prognost. libro decerpta, atque in eo quidem ordine s. existit,le satis a Galeno in suis com. enarrata Tradit autem signa quib' nu per sanguinis fluxum e naribus, aut abscessum ut suppurationem iudicetur morbus,cognoscimus. ζnta Hippocratis citata a Galeno sentetia,est in lib et .progno ordine 64.& ibidem in comm. abunde explicata. Tradit autem,in summa,signa,quibus,num pulmonis phlegmone per absceos ad admassubscripta est in libro primo prognosticorum,Se illic ordine tricesimaquarta,copiose etiaa Galeno ibidem enarrata Tractat autem de tumoribus hypochondriorum,atque quo- pacto illi desinat, ac iudicentur,edocet.Septima ex prognosticis citata sententia est in
secundo libro 3 .in qua futuri abscessius signa percenset, tabund8 in suis in hanc sententiam scriptis commentariis Galenus exposuit. His quae de iudiciorum forma Hippocrates in prognosticis scripsit,plurima particulatim in libris praedictionum, Schidemiorum adiecit.In libro enim in sexto Epidemiorumpar.I. aph.nono In hunc scribit is modum.Vrinae retentiones ante rigorem . Quam sententiam nos copiose in nostris commentariis,ad quos nunc lectorem ablegamus, explicauimus. In libro autem primo praedictionum apho. ita scriptum reliquit Hippocrates Cossi dolores,oculi impense rubicundi sanguinis fluxum significant. De oculis vero Iachrimantibus libro 'primo Epidemiorum sectio. secunda constitu 3 sic scribit.Quibus in acutis febribus, 'ardentibus praesertim,lachrymae praeter voluntatem defluunt, his sanguinis a naribus '' eruptionem expectare oportet idque si reliqua pernitiose non habeant. Duae senten- η tinde malis rubicundis&naribus in praesentia mihi non occurrunt Et ea etiam in . qua tradit labrum inferius agitatum vomitum significare Haec autem Hippocratis di v j ctio' In capitis dolore coma & surditas,circa aurem abscessum aliquem eructat:primo γ' libro praedictionum ordine est D.& ibidem a Galeno explicata.
Summatim nabit aliud in modo iudicij considerare oportet quain natura ines ηationem seu motum,quem Hippocrates in prognosticis manifeste indicauilla: tim quidem cordis mori us,m rigoris mention faciens in quibus vomitus futu
rus spartim stirandi dissicultatis, silendoris, in quibus sanguinis ex narr-busprofluuium. d haec de alui excrementis vrinis n quibus neque bilio-,, sae fuerint alui delectione neque solum faciles, e r syncera, neque urina, valde, ,
multa, maliam subsidentiam balens Si quid enim tale fuerit manifestum est