장음표시 사용
111쪽
e &iucundum:& tria contraria turpe, inutile, & molestum : circa omnia bonuς vir rectὸ agit malus vero peccat ac Pr ecipue circa Voluptatem iam & communis haec est ansmalibus, & omnIa quae In optIonem ventu , seauitur: quippe cum tam honesta, quam Vtale,lucundum,ac Voluptuosum videatur. adde qudd ab infantia ipsi VoluptaS m omnibus nobis ino
ου iri Issicile sit aestum eiusmodi vitae nostrae pene Incol poratum at nae imbibitum extergere. Quinetiam ad regulam voluptatis N doloris Mactiones dirigere alij magi&, alij mynu S c ns euimuS Vt propzer ea pratam
' Ρ' ese, Voluptiti repugnire difficilius est si irae t HeraclituS inquit
at circa id quod dissiciliuς est semper & ars & vrrtus uersatur: quod enima j καὶ bene fit meliuς in eo est. qciare propter hoc etia cIrca V Lup π Q c
112쪽
existunt necnon circa eadem Operari,eX qUibus ortu habet: fatis dictu sit
aptandis magis perspic1tumin quibus Vadelicet bene munere vio fungs,melius multo est,ct inge niosius, st medicinae item v1s m morb1S,qu1 difficillus curationem ad attunt, 1anana1s,magis qin aliis cognoscitur : ita etiam virtutes circa difficiliora Versarentur: at Voluptas est affectio quae omniu dissicillime vinci potest: circa hanc igitur merito Virtutes esse dicendum est. est diuer sum a superiore hoc argumentur superius enim difficilem esse voluptatem probabat,quq assueta tudine extergeretur, ' ex eo quod nobiscum ab infantia coaluisset . nunc ex eo idem confirmat, quod sortior expugnatuque difficilior,quam ira est,Vt Heractatus dicebat.nam ira etiam cum adiunctam voluptatem habet,ut inquit Homerus, Ira animusque viri qui longe melle fluente.
Dulcior,ut famus,generoso in pectore gliscit: superari eadem de causa difficulter potest. inter iusta agere oe iuste agere dilterentia t. cap. IIII.
Vbitaret autem quispia,quo modo dicamus iustos iusta agedo, tem perata temperantes effici oportere . nam si agunt iam iusta & tempe rata iusti iam sunt,& teniperantes sicut si grammatica & musica gra matici δc musici iam sunt. An neq; in artibus ita res se habet: quippe cum pollit grammaticum quippiam aliquis facere, Vel ex fortuna, vel al1o suggerente. tunc tamen er1t gramaticus,si dc grammaticum aliquid,& grania tice facietilloc est ex grammatica arte,quae 1n ipso est. Praeterea neq; simile hoc est in artibus Jc virtutibus. quae enim ab artibus fiunt,id in se ipsis habent quod bene effecte luat satis si quidem illud est,ut quoquo modo eff1ciatur. quae vero secundiam virtutes fiunt uenon si aliqcio modo 1psa sese ha-
,6 beant continub iuste & temperanter aguntur : sed si etiam qui agit, at 1 quomodo affectus agat: primu quidem, si sciens: deinde,si eligens: atq; eligens propter ipsa:tertio,si stabili atque immutabili affectu praed1tus agat
Ex grammatica,inquit,arte quae in ipso est,id est ex proprio habitu qui est in ipso quae ver3 ex artibus proficiscuntur,non similia esse,inquit,lis quae ex virtute fiunt. nam in artibus opera quod bene de artificiose effecta sint,in se habent: ex ipsisq; an secundum artem an minime sint effrecta, silemus nudicare: ut satis siti ipsa aliquo modo effecta fuerint. - in his vero que secudum vir ture fiunt non ex actiOmbus iudicamus non enim si iusta actio fuerit,cont1nuo etia iuste eam esse facta necesse est sed opus est praeterqua quod opera ipsa iusta sint,ut & ille qu1 agit, primu sciens α non fortuito agat: de1nde ita quodam modo affectus agat,id est cum electione,atq; ea electione 60 quae non ob aliquid aliud extrinsecus sit,feci ob ea ipsa quae ag1t praeterea ut firmo atq; immobili affectu praeditus agat,id est eo proposito ac consilio,vr nunquam facti eum poeniteat.
Haec Vero ad alias artes consequendas connumerar1 non solent, sed ipsa sola cognitio sufficit. ad Virtutes autem cognit1o parum , vel nihil valet re liqua non parum,sed multum ac totum confertant: qUlppe qUT ex eo et Iacomparentur,quod Epe iusta & temperantia aguntur. Res igitur iuste M temperantes dicuntur,cum fuerint tales, quales Vir Ilastu S Vel teperans ago
so ret,mstias Vero vir & temperans est, no qui haec agit sed qui etiam ita agit, ut iust1 & temperantes solent. recte igitur ex eo quod iusta ag1t, iustus : Mex eo quod temperata,temperans feri dicitur. non agendo autem haec, ne futurum quidem esset,Vt bonus quispiam euacieret.
At hec electio,i, cq: stabilitas immutabil1tasq; propositi in artibus minime requiritur ad OPCriς perfectione iudicanda sed latis est, si ille qui secundum artem aliqua operatur, cognoscat ac sciat,neq, fortuito aut aliquo monente faciat.parum aute dixit, vel nihil cognitionem ad Virtutu filia. conferre Q οσα δ' -
cte hune loesi reposuit i grae
113쪽
'ρτι τακm conferre, propterea quod morum praecipua vis in acquisitione habituum Constit: & quantum Ita πλεις m ad agendum attinet, n1hilo amplius ex cognitione causae, demonstrationeque aliqua instruimur: ii νυν ἔνου- ' uCζῖ alioqui non omnino nullam utilitate cosequamur.Nam logici est,rationeq; prςditi homi niS,causas Cora quae agit,& scire,& reddere opt1me posse. cum Vero, inquit, A D aliaS artes cose quendas &c. Jvidetur habit' comuniori vocabulo artes appellasse. neq, em Virtutes artesesie existimat,id quod verbii alias J quod de e1usdem gener1s rebus dici con1UeuIt, 'ideretur Ugnificare. non agendo autem,etia si cognouerit aliquis, dummodo non bene ZIIaestat,ex ViItuLeq: ope Le-tar: non modo probus non euadet,sed ne prope quidem ad probitatem consequendam accedet
Plerim tamen cum haec non a2 ant,ad dis Utatione conflagitant, platantq;ι αλως ειθis Ita se philosophari,ac probo S fiatiaros: qui sane per Incle Iacmi, atq; aegrota μ ένοις αγυμ tes: qui cum medicos diligenter audiant, nihil tamen eortam quae ab ipsis
s 'Αρς η γyμ mandantur,essic1unt .s1cut igittar neq; illi corpore Vnqua bene valebunt,duita curantur: sic neq; isti animo dum ita philosophantur,bene habebunt.
erylostuirio Cum superiora liqc Arasitoteles,quasi incitando atque exhortando ad act1onem virtutis hom1 linuid monte nes d1xerit:eos deinceps reprehendit a C carpit,qui neglecta Operatione Verb1s solummodo ac d1 ii assest his butationibus virtutem exercent: quasi in eo philosophandi munus constitutu sit ut quar sint ho duirecte assue nesta,quae turpia,quae expetenda,quae fugIenda cognoscamuS .m quo item iustitia, aliaeque vii tutacili tes consistant. neque enim si sc1entiis id inest,ut habitus sint immutab1ies, iciemque virtutinus μααεταχ ἱ inesse Cos Iciturta CC1rco necesse continUo erit,Vt virtutes quoq; scientiae sint. no enim 1lla scietiq est propr1a definit1o,vt 1mmob1lis,1mmutabilisq; sit nam Id vitias quoq; comune est,nonnullisque is ri tam animor affectabus ' qui avelli difficulter possunt,si cor poris . cuitas odi est 1nsama ,&st lata in V VJ H bes. ue si bis tu, aliqui stini qui immutari a ratione d Issii taeter qUeunt, contInuo et1am erunt scientiae proprium siquidem scientiae illud est, ut habitus sit cognoscendi per demonstrationem: atque inde firmitate stabil1tatemq: habet . quo modo virtutes non esse manifestum est.
4 De affecta, 'castateiabitu .er habitum esse genas uirtutis. cap
i Ost haec autem quid sit ipsi virtus,considerandum est . Quoniam igi
tur tr1a sunt, quae in anima esticitantur affechus, facultates, habitus : al1- quid ex iis este virtute necesse est . affectus aute UOCO cupiditate, Iram, excandescentiam,timorem,sid liciam,Invidiam,gaUdium, am1 citiam,Oditi, desiderium, armulationem, misericordIam, ea deniq, Omnia quae Voltaplasvri dolor consequitur. facultates vero seu potentias eas, qui bias idone1 esse dicimur ut his omnibus assicia muta. 1d est quibus vel irasci, vel dolere, vel misereri possumus . sed habitus eos appello quibus vel bene vel male ad affectus nos habemus: ut ad irascendum, s1 vehementer aut remuse, male: ' μ' γηρ si mediocriter bene. sim 1l 1 modo ad rellula a.
e ibi . Quoniam qui aliquid definire vult,prius genus rei qua definit,debet auumere: inquirit nunc; quidnam Virtutum genus statuendum sit & quia animae Virtutes in anima existunt,ea Omnia que /ὰ in anima efficiuntur assumit ut in eoru aliquo esse virtutes necesse sit. tria igitur esse,inquit, quae in anim1 efficiuntur,affectus,facultates, seu potentias,& habitus. animam vero hic eam escit, in V φν Ο qua virtutes morales consistunt, hoc est irrat1Onalem eam, quae rationi obtemperat: cuiusmodi V . ' est st quae appetendi vim habet in hac enim ea quae hiC commemorat,inesse conspiciuntur. aste-D TM φρῆ istus quidem appetitiuae facultatis motio quaedam sensiva est, cum boni vel mali Opinione : qui Hi cuiusmodi sit ipse cum aflectuum quorudam exemplo supposito,tum eo manifeste declarat, cum T G - ουδο Η λθ inquit ea denique omnia quae voluptas vel dolor consequitur. ' nam etiam paulo superius & ex λ m, καθ' affectibus & actionibus voluptatem de dolorem consequi dixit: nec minus ex appetitionibus, s φοσον μετα propterea quod cum initia a t1onum sint,et1am ipse ex1stunt cum perturbatione . PotentiaS RU- παθους γI - tem & facultates eas appellat, qu1bus idonei dicimur, ut his assectamur, id est capaCes affectuum νον TM , αρ - simuS. msi eΠ1m facultatem susc1piendorum affectuum haberemus, essemus 1 inpat1bIles , affect1-χ αὶ Fotis Iesii busq; Omnibus Va ui, habitus eos dicit quibus ad affectus vel bene vel male nos habemus bene, si mediocritatem in his seruamus, id quod est virtutis:male, 1i vel modum excedimus, Vel defici ασα . mus,quod proprium esse vitii inquit.
114쪽
Asiectus igitur, neqtae Virtutes,neque Vitia sunt: nam neque ex illis boni vel mali dic1mur,sed ex virtutibUS,aut Vitiis: neq; ex illis lata cibi . :
traicitur absolute,vituperatiar,sed qUi quodammodo ita asscitur: sed ek Vis tutibus & viij1s & laudamiar,& Vlt peramur. praeterea irascimur & time mus sine electione: virtutes Vero sunt electioneS qUaedam, aut non sine ele ctione existut . Ad haec,ex affectibus mOUeri dicimur ex virtutibus vero dc O vitiis non moueri,sed quodammodo disponi. propterea neque facultates& potetiae sunt: quippe cum neque boni,neque mali ob id d1camur quoi absolute t agere possimus: neque laudemur aut vituperemur. adde quod . facultate praediti,&potentes natura sumus: boni aut mali sicut superius ditaximus,natura minime efficimur. si ergo Virtutes,neq; affectus sunt,neq: fata cultates: habitus necessarib sunt. quid igitur sit virtus genere,ita dictu est.
Posteaquam tria haec,quae in anima fiunt,connumerauit.in quo ex his virtutes statuendae sint considerat. pluribusque ostendit eas in nullo al1O,quam in habitu esse collocandas: ita ut habitu, τοῦ genere sint,atque hab1tus optimi ut deinceps demonstrat. Propterea autem,inqUit, ex virtutibus non moueri nos,sed disponi,id est,affectos quodam modo esse,quod est essιακει , quia ex quorundam opinione virtutes impatib1l1tates quaeda sunt, ac tranquillitates. PRO AREA neque facultates & potentiae sunt, J id est,ex iis,quibuS Virtutes non esse affectus demonstratum est easdem numme esse potentias ostenditur. neque enim ob id dicimur aut boni aut mali, quia absolute agerC posi1muS. an nonnullis tamen exemplaribus non agereJid est Orodericio sed Lassiet 4 id est, i χειρ reperitur.Boni aut aut mali natura non essicimur,sed electione:ea enim,quae nί- tura sunt,aliter 1mmutar1 assueta C ntallo modd Possunt. Vnde fit,Vt neque natura, neque praeter naturam sint virtutes,sed assuetuctine comparentur. I r
re duplici mediocritate,σ vireatis Dbstantia. cap. VI:
Portet autem,ut non solum Ita dicamus, habitum esse virtutem : sed qualis nam habitus ea sit,qUoq; explicemus. dicendum est i itur omnem virtutem,& ipsum id cuius est virtus,bene affectum reddere, Scopus eius bene essicere. eXempli gratia,Ociali Virtus & oculum ipsum & opus ipsius bonum facit: quippe cum Oculi Virtute fiat. ut bene inspiciamus.ssimili modo equi viricis,& equum ipsum probiam efficit, & ad cursum gest dumque sessorem, ac sustinendos hostes idoneum. Quod si in omni- 6 bus ita se habet res,virtus qUOque hominis nihil aliud erit, quam habitus, ex quo & bonus homo Ipse efficietur,& bene opus suum reddet. quo modo autem id fiet,& antea dIXImus, & ntanc etiam esse manifestum poterit: si qualisitam sit natura ipsius Virtutis contemplemur.
Commodat.qui ei praecipuus scopus his in libris, ac finis est.
In omn1 1gItur re continesa,ac diuisibili aliUd plus aliud minuς,aliud ce quale accipere posscimias: atque ha2c,Vel qUantum ad ipsam rem attinet vel quantum ad nos. a qUale alite Inter eXcessum,& defectum,medium quod dam est. ac rei quidem medium Id dico, quod ab utroque extremo :eouὰ diltat:estque unum &1dem Omnibus. qUantiam verb ad nos, quod ne iactmodum exced1 neque deficit: idque non unum,& 1dem apud omnes est. verbi causa,u decem plura sunt,& duo pauca: sex media accipitat quantiam ad rem
115쪽
ri endus est , ut postrerme orationi negatio ne audas,qssin ueteri iterra prete etia
xcis ιον. . t taetru Dp ' Plura narrarat de Milone uetus herpres quam legatur in Graeco com dice.
ad Gin H ippe quae ex tequo A superent,& superetur id quod secundum
asithmeticam rationem mζdium ςst' hune apertius
binium ita est accipiendum Teium si alicui
lucta considerandum est. Ita igitur unusquisque inpi xx x
116쪽
abii si omnis scientia ad medium spectans,atque ad ipsiam sua opera
dir1ges 1la opus bene absoluit: Vt de bene absolutis operibus illud diei consueuerit,ut neque demi, neq; addi quicquam poste fateamur: quati excesia sus & defectus quod bene est,corrumpat: medIOcritas co seruet. i boni igitur artifices,ut nianc dicebam US,ad hoc spectante S OperantUTVirtus vero citamni arte exactior est,& melior, qu cadmodum etiam natura: eficitur proculdubio ut ea me iij coniecti ix ac colli matrix sit.
To Argumentum est a minori.si enim ars, quae inserior est virtute,ad accommodatum unicuique med1um spectans bene opus suum exequitur multo magiS Virdus, quae omni arte melior, exquisitiorque est idem faciet: sicut etiam natura. mel1Or siquadem arte est et1am natura ars enim imitatur naturam. sed virtus tame adhuc melior est:quippe cum nihil aliud sit,quam naturae perfectio: naturaque ipsa,quae finem suum perseete consequuta fuerat. Quod si ita est, efficietur,ut virtus meisius,quod ad nos specta coniectrax sit.
De morali loquor: haec enim circa asse stris & ach1Ones versatur: in quibus excessus,& defectus & meditam est ut Sc doleat & confidat ali quis cup1at & abhorreat,irascat Ar & misereatur: ac demum laetetur oc doleat maia '' gis dc minus: atq; utraque haec,non bene. nam quando oportet,& Ob quae, re erga quos S cultas causa, dc Vt Oportet, haec facere medium est atque Optimum rid qUod est ipsius virtutis Simili modo circa actiones est excessus& defectus & me diu. at V1rtus circa affectias actiones P versatiar: In qu1btas excestus peccat,desC tias vitta peratur, mediu Vero Zc laudem,& rectam exe quiationcm conseqUItiar. Haec aut C Vtraq; ad Virtutem pertinent. mediocri
tas igitur quaedam virtus erit,m med si ipsius coniectrix,colli matrixi sit.
De virtute morali aurem intelligendum esse, inquit, quae Circa actiones affectusque versatur: in quibus excessus & desectus,& medium reperitur: ut in intellectuali mediocritate nullam esseCstgndat non enim opor et, Vt mediocriter intelligamus, mediocriterque stiamus, excessumque in cognitione vitemus: sed quanto magis scire posmmus, tanto melius est. mediocritas siquidem in assi Eh1bus,actionibusque esse debet, quae medium,quantum nos spectat, ex apsis eliciat. pollumus enim timere S mag1s & minus,quorum neutrum bene se habet: possumus etiam mediocri ter,id quod virtuti astribitur: circunstantiasq; suaS habet, Vt quando oporiet doleamus aut laetemur,& ob quae,& cuius causa oportet,&c.in actionibus item est excessus & desectus,& medium. potest enim quis stupra modum etiam pecunias expendere, si plus quam Oporteat, largiatur : potest etiam in humptu deficere,si minus quam debeat,expendat:potest S mediocriter,cum,& quan tum & quale debet,seruatis quom ali1s carcunstantiis expendit .id quod ad virtutem pertinet .me-Jocritas 1g1tur quaedam,propterea est virtus,quia medij scrutatrix,coniect atr1xque est.
Praeterea peccare multis modis possumus : malum enim est 1nfiniti , ut Pythagorici coniectabant, bonum autem finiti: recte agere Vero uno modo tantum l1cet. atque iccirco illud facile, hoc dissicile est . facile siquidem est a scopo aberrare, sicut 1psum attingere difficile. Ob Id 1g1tur excessus& defectus viiij est, v1rtutis mediocritas. nam Simpliciter bonus est, sed
Vitium in excessu de desectu, virtutem in mediocritate consistere, aliter conatur demonstra re peccare enim,Inquit multipliciser possumus, recte agere Vero Vno tantum modo: hocque Py thagoreorum auctoritate confirmat. 1lli en1m cum duos Orcines statuerent, bonorum unum alterum malorum, in hoc multa & infinita: in illo unum & finitum collocabant. nam cum dixisset
smalum enim est 1nfinit1J id est,Ordinis illiustan quo infinitum ponebatur,ut Pythagorei coniectabant: addid1t, bonum autem finitiJ Vtpote quod iidem illi opinabatur: postea pauc1s his in terposit1 orationCm CCntanuat recte agere ver inquiens, Vno tantum modo J hoc enim refertur ad id quod dixerat,peccare multPlicitor Possumus. quia vero peccare mult1s modis licet,facile est id faceret
117쪽
id taeere aberrare enim a scopo Gς ς π ά .db C tam possimus, sequi
Virtus igitur est thabitus electruus in m pdiocritas , qu mu ad nOS sistens oute uidem mediocritas ratIone pia limia sar atque Ita, frua D S finiret mediocrita; autem dciorum vitiorum alterius per excessum alterius Deo derectum. atque eo etiam qubd vitia alia dehinnit ab eo quod seri de atra exupera da in affecti bus,d 1n a rubuS:VI US vero m
definitio causam reddit,quam ob rςm RVδ δ - g ifferimus nam ubi demontera Parte longiori figurae aequale quadratum strauit geometra,id quod a media linea l xςIV γ'ν 's . H i sori in hoc modo'
Mala esse ab eis ipsis lateribus
illi α extremitatis Quae est In eo quod bene sic habet,c u a CIus quo
118쪽
cum d1c1mus virtutem esse extremitatem,quasi Conclusio sit: illa prior causam etiam colinear Aquam extremitas ipsi aduenit: si in hunc modum dicamus. Virtus est habitus electi inis mediocritat1s, arca assiectUS Sc actiones,quς recta rat1Oe praefinita si ipsius extremitatis quae in bene se habet.Nonnulli vero sunt,qui dubitent,quo modo virtutes esse mediocritates ocim μ' si Deq; excessus,neq; defectus in affectibus,& actionibus presinatus est:& eorsi quae praefinita tio 'sunt,medium statu1,ac siuini nullum potestinullo modo Virtus excessus & defectus qui est in aetion1bus & affect1bus esse mediocritas poterit.neque enim Vel audaciς terminus aliquis prauictilatus est,quousq; progredi oporteat,Vt audacia sit, et tim1ditatis, agnauiae et alicuius ex ali1s excessibus,& defectibus. Sed isti tamen non rectὸ vadentur dub1tare. DO en1m medium est,quantum ad 1o rem att1net, 1llud c1rca quoil virtus consistit. nam id ab extremis aequal1ter distat, neci, esse ullo nacto poti nasi certo a uo ac termino extrema Concluderentur.hoc vero circa quod versatur v1rtus,est respeCtu nostra med1um, Telpectuq, nostri neq; excedat,neQ; deficit,sed mediocre est,ac
t1Oru, On duorum vicia term1norum mediocritas dicatur locum non habet e1usmodi dub1tat1o:si dixer1mus,si malus 1n eae cesssu & defectu,praefinitum modum non habet,ut certo quodam fine term 1netur: neq; med1um Coru certum esse Vllo modo Poterit. non enim terminorii messium virtus quer1t,laci denex1Onu,declinat1Onumque ad te mos .neq; messiu hoc ex mistione extremorii me d1u dac1tur,ut ' Tuscum mon en1m Omn1a,quae messia aliqUOrum fiunt,ex eoru m1stione coflantur. a. o nam 1n art1bus media,& quod rectC se habet,no mistio extremorum,sed addicio & detract1o effi-c1trid quod et1am ortutibus contingit. bonoru praeterea,& maiora medium,neq: ipsium ex comm1stione existatineq; st qui incapit proficere, ex probi & praui confusione medius virorumui est: neq; sex inter dece,& duo eX eo med1us est numerus,quia ex Vtrorumq; conteperatione extiterit., sed neq; in conti ias me u ex terminorum mastione efficitur: neque etiam c1rculi centrum eius figurae medaeum est ex amb1rus,seu c1rcunferentin comastione Ut ex h1S Omn1bus pateat esse nonnulla med1a,quae non ex mastione extremorum,sed ex sua apsiorum quantitate media sint.
Neque tamen Omnis aetIO , Omnisqtie affectus mediocritatem admittit. nonnulli enim sunt a Tectus, qui statim Uel Ipso nona Ine, cum prauita-
, , b xζ plicantur; Vt male JOlentia, impia delatIa, & Inuidia: & 1tem actiones . ut adulterium , furtum, homicidium . Omnia enim haec, & huiuscemodi ita appellantiar, quia non excessus ipsorum,acit defectus, sed ipsa mala sunt: ut nullo modo possit quispiam in ipsis recte agere, sed peccare semper nece ne sit: neqtae bene, aut non bene se gerat, dum quatenus & quando, de quomodo oportet, adulterium comm Ittit: sed dum absolute unum quodque horum facit,continuo peccet. 'Non omnes affectus, neque Omcies actiones admittere mediocritate inquit: quia nonnulli assi ctus sunt, RUI quando Vt Oportet,& quatenus,& erga quos oportet,seruatisque aliis condationibus fiunt An meinocritate cosistanciquando vero amplius quam oportet,& erga quOS non oportet,mouentur, & Οm UIUO C1rcunstantias al1quas ex his transgrediuntur, in excessu sunt: sicut in desectu cum defc1unt,mmusq; quam debet al1quis assicitur vi,si irascamur, quo modo,& quatenus & erga quos OPOrtet,med 1OcritaS est: si amplaias quam oporter,& erga quos non debemus,excessus' si minus quam Oportet,& DO erga quos debemus,defectus irae est. Idem in a Ombus Cotinaei nonnullς en1m med1Ocritatem,& excessitam,& defectu adm1ttunt.v in dandas pecuna1s possumus esse giores aeceat,hocq; ad excessum pertinet positamus ite esse Parciores iusto quod est de-ecrus. Possumus etia mediocritate uti,quod solius virtutis munus est. nonnulli vero affectus non nul Π, actaone ut 1nquat,adm1ttere mediocritatem non Possunt,sed stat1m 1n nomine ipso rarasmia 1ese fui malevolentia, inuidia, impudentia in affectibus in acrion1bus,adultervi Hrtum,& homic1M non erum antaenare mu1d1a alaqua possumUS,quae aut med1ocratas sit laudemo
P modu,Vituperationeque abselute omn1s praua est simissi modo
119쪽
tam sibi viam patefaciat: non enim id *d lxςyyR ' DF Teotii ittitur .sicut etiam ho
tur tam affectus,quλπιδαμ γ' Vse 'ra Eieeuriti, inter affectus,qua 'a G in kς ς 'Mediocritatum inter duo extrema dispositio. cap. VII.
A T vero non oportet solum uniuersaliter hec citceresed particulano
A Iam Meommodare. auae enim de a rubus fiant dis utationes, sto: niuersialiter tractantur communiores: sip mCH
circa particularia enim actiones versentur,quibus consentanea este debent, quae dicuntiar.
120쪽
ticularibus triangulis probat,inductione hoc modo utens:haec triagula figura tres angulos aequales duobus rectis habet:& haec 1tem nihilominus, & singulae aliae particulares: iccirco uniuersale quoq; 1llud enunciatum Verti erit,quod omne triangulum idem habere,inquit.sed econtrario demons Datione uniuersali,hoc ita esse confirmat. In aetiuiS Vero uniuersalium comprobatio ex particularibus sumi consueuit. xt in medicina fit:in qua calidum remitteret, ac relaxare,frigida conia trahere,& condensare, X particular1bus confirmatur. Item' Veratru bilem Purgare ex eo cogno- -lmcορος. scitur quod ex particularibus aliquis eius sumptione fuerit purgatus. Eodem modo in virtutibus
vana erit omnis uniuersalis tractatiO,n1si singulis,ac particulatibus fuerat accomodata.Iccirco descriptione virtutu,Vitiorumq;,quae Vtrina; singulis adiacent,faciendam esse censet,cum inquit.
Sumenda igitur haec,ex descriptione sunt.
Videtur emm his verbis, nihil aliud significare, nisi descriptionem quandam esse subiungendam,in qua affectuS, quae Virtutum iubiecta materia est,collocati, propriam quisque virtutem, dcv1tia per excesium,& defectum exorietia supposita habeat: quo v1rtutem esse mediocritatem,definitionemque eius,quam superius poluit,vmcuique tigillatim esse accommodatam, per inducta nem cognoscamus. ad hoc enim cotirmandum solummota haec videtur descriptio fieri: nam quae ma1Ore a1iqua tractatione indigent, repetita oratione postea insequetibus libris, diligentius cΣ-plicabit. Descraptio autem subiungi in hunc modum pollet.
Circa EXCESsus Circa Dationem & acceptionem pecuniarum Circa
- magna ΑΟIlliberalitas seu Auaritia Liberalitas Prodigalitas Paruificetia Magnificentia D ecori imperit1a de Ineptitudo operari Circa Honorem & ignomi
Inambitiositas Innominata Ambitiositas Pusillanimitas Magnanimitas