장음표시 사용
101쪽
tehae interdum ita Scriptura hujusmodi viacti mas significari. Ad tertium r seria illa sexta .. quae Christus mortuus est , etiamsi esset dies Paschae, adhuc bene dici potuit a D. Ioan. quod esset Pa asceve Pasbae, non quasi vero esset dies Praeparationis ad Pascha lubsequens, sessi quia.erati dies Parasceve ia ipso die Palchae. quaelibet enim seria sexta. vocabatur Para-1ceve, eo quod esset dies praeparationis ad festum Sabbati subsequens Quare t y Pasibin venit quasi subjecti τε, non terminativ/: Z
idem sonat Erat autem, Parascevo Pasibae, hora ρυ- sexta , ac si diceretur: Erat autem
Ad quartum di etiamsi non esset dies Paschae dies ille Sabbati, benδ dici potuit, quod esset dira magnur, eo quod esset dies. 1estus incidens. intra dies, illos solemnes.
Ex quibus omnibus maximδ elucet ardentissimus Redemptoris nostri Amor, qui in patibulo Crucis mori pro nobis dignatus est non solum in civitate plenae populo, quam Centena myriadum3 incolebant.sed etiam ipso die festo Paschae, quando undique ad spectaculum:confluere omnes possentῆ necnon in ipso ferme meridie. Esto enim Marci Is..dicatur : Erat autem bora tertia ,. ει crucia erunt eum, id tamen optimo cohaeret cum
eo , . quod dicitur Ioani I9 quod scilicet bo a quasi sexta illum crucifigerent, quia ruod fit intra spatium illius quartae partis
iei, quae dicebatur Hora tertia dicitur fieri hora tertia , etiamsi proph sit. altera pars,. quae dicitur Hork sexta sicut si quid contingat prope finem primit annii alicujusi regnantis, dicitur accidere primo anno illius& illud ipsum similiter dici solet accidisese, quasi sucindo anno talis dominatus: Con stad autem quod dc nox dividebatur iniquatuor partes, quae dicebantur quatuor viagiliae nociis;. & dies dividebatur in quatuor partes,. quae dicebantur ,. Prima ,, Tertia ,, Sexta, dc Nona Hora, quarum; singulae trisbus: horis componebantur .. Confirmantur haec omnia , quia nisi pria
die, sesti, Paschalis Christus Eucharistiam instituisset; re deinde die festo Paticliae cruci fixus suint, non poterant ludaei dicere, quod
habetur Io. I 8 Nobis non ιDersnterficere quem M- . eatenus enim iis id non licebad, ut notand Cyrilh. & August. apud Suarium in commentario artic: φ . quaest. 67: D: Tho.
quia, im die festo Paschae ex praescripto imgis vetabatur Iudaeis exequi sententiam momtis. erga illum, quem dignum morte existimabant ; quod tamen Romanis non v tabatur. Neque obstat, quod Matthaei 26 dicantur Iudaei noluisse Christum comprehendi in die festo Paschae . Dicebant autem: Non ἐν die riso, ne forta tumultus fieret nmpulo. Nam nota renuebant ex motivo re
ligionis. erga diem festum, sed ex metu , ne
excitarenta C tragaediae , qui tamen metus
cessavit, ubi Iudas pollicitus est illum tradere sine ullta rumore, ac tumultu .
Illufi videtur facessere negotium hac itare, quomodo dici possit, quod in die se-sto P,schae Dominus mortem subierit, si eo die plura facta sunt, quae die festo fieri prohibentur λ Etenim Sacerdotes Christum apud. Pilatum accusarunt; Ioseph Sindonem
mercatus est Nicodemus, tulit pondus centum librarum ex aloe . & myrrha Mulieres praepararunt aromata, &c.. Res a detur tamen Sacerdotes surore in Christum excscatos, vel ausos suisse festum illud violare; vel existimasse vincibiliter iasibi etiam die festo licere . Iosephum v ro , Nicodemum, ac pias mulieres potui Dis haec pia misericordiae opera citra ullam religionem die sesto exercere ρ non secus ac Tobias die festo cadaver Israelitae jugulati sepelivit, ut habetur Tobiae a.
IT 'Elebris est haec dissicultas, utrum Aqua debead prius co verti in vinum , ut in sanguinem transubis stantietur λ Assirmant mordicus Thomistae cum Angelico q. 74. art. q. Suario,. Va qum ,. Amico, , Antiquis communius. Negant RR.. cum Lugo, Luinan Coninck,.
Dico equidein primo: A qua illa modicissuma Calici insula in Christi Sanguinem
convertitur,. sive prius in vinum: trata lata fuerit , sive non. Prob. I. ex Communi Ecclesiae sensu ,. teste Baronio, sub , finem anni II 88. , ubi habet : Credidit, Θ custodivit sempe Sancta Romana Ecclesia, Aquam simul, vinum transubstantiari. in Savtiinem CFriui quod disertissime docent PP. apud Platelluminum 937 Prob. 2.. quia particuIa illa demonstrativa, quae habetur in forma consecratoria Calicis,. demonstra: totum , quod est
102쪽
in calice pergo totum transubstantiatur: A- fluit, & remanet Aqua . liter non posset totum illud adorari citra Idololatriam. Neque dicas cum Arriaga, quod si Aqua deberet in sanguinem converti, ne citra Idololatriam totum , quod est in Calice, ad retur, sequeretur quod etiam Musca, quas forte in calice reperitur , vel Capillus, deberet in Sanguinem Christi converti,& adorari. Nam contra est, quia Musca non mi se tur vino ex intentione, quod fiat mat ria adorationis, nec intentio populi ad rantis sertur nis in potum , qui est in Calice, constatum ex aqua, & vino. Prob. demum ex facto Christi Domini, qui totum quod erat in calice, convertit in Sanguinem ; & tamen Christus Domi nus juxta illius calidae Rcgionis consuetudinem magnam partem aquae immiscuit, ut notat D. Th. loco laudato art. 6.; id que immediate ante consecrationem, ut y
tet ex PP. & ex Liturgiis Divi Iacobi, Marci, BaslΗ, qui acceptionem Calicis sactam h Christo, mixtionem aquae, dicon
secrati senem, per modum unius abus conistinui reserunt. Quod etiam dixit Clemens
Romanus lib. 8. cap. 17. ubi habet : Simialiter ω calicem miscens ex vino, Aqua, sandi eans, tradidit eis dicens: b biro cx eo omnes. Hinc non potuit Aqua prius in vinum converti ob temporis brevitatem :quidquid sit, an possit unquam Aqua phymce in vinum converti λ quod mox exami-himuS V. Dico v. probabilius est, non posse physice aquam in vinum converti , etiamsi gutta aquae in dolium vini validissimi in sum datur ἰ atque adeo probabilius est in omni eventu, aquam immediate in sanguinem Christi transubstantiari. Prob. I . quia vinum est vesuti uvae cruoΠ, di in Deuteronomio vocatur Sanguis uvae*atque adeo est opus facultatis vitalis animae vitis ergo scut Aqua nequit in Sanguinem hominis converti per hoc, quod alii immisceatur; ita nec potest physico converti in vinum. Immo inductione constat, corpora, quae jam vixere, ut lignum, Sanguis emis.sus o venis , & similia , non posse amplius quidquam in se convertere s ergo nec
Prob. 2. quia experientiaconstat, aquam vino admixtam posse ab eo separari, etiam post longum tempus, teste Plinio lib. I 6. cap. 33. ubi tradit modum id faciendi , si enim fiat ex ligno hederae vas, . vinum II LNeque dicas, remanere aliquem humo rem vini Aqueum. Nam remanet Aqua ita eadem quantitate, qua suerat admixta . . t Prob. 3. si Aqua converteretur in vianum , hoc ex admixtione Aquae non fieret
debilius, sed validius; sicut ignis ex ini ctione lignorum. Quarto quia Aqua, quan
do vi solis, aut ignis convertitur in vap ires, non amittit formam aquae . quippae quae est naturae tenacissimae; ergo a sortiori nequit vinum illam transmutare. De nique vinum facilius corrumpitur, quam Α- qua, ut patet, si utrumque inaequali qua titate aeri ambienti exponatur Atqui vinum nunquam potest physice in Aquam comverti, ut notat i hilolophus primo de Generi 3 . etiam si guttam vini misceans decenae millibus conciis aquae . ergo a sortiori nequit Aqua in vinum converti.
VI. Dico 3. Etiam dato, quod posset Aqua physice in vinum migrare, adhuc verum est, quod si Aqua nondum sit immutata in vinum tempore consecrationis,
immediate in Sanguinem Christi transata
Prob. I. Ex dictis in prima conclusone , ubi ostendimus hunc elle Ecclesae sensum phoc significari a particula demonstrativa forinmae consecratoriae; di hoc accidisse in consecratione facta a Christo Domino. Secundo, quia ex Florent. & Trident. materia Calicis est vinum; ergo quodcunque venit nomine vini simpliciter dicti, est materia Calicis: Atqui tam vinum purum , . quimmodice aqua temperatum dicitur simpliciter vinum; cum utrumque sit vinum usuale. Immo magis est in usu vinum lympha. tum in.Regionibus calidioribus, ubi vinum nascitur . ergo etiam Vinum lymphatum in materia Calicis . t Neque dicas cum Goneto, vinum lymphatum clie quidem potum usualem, sed non esse vinum usuale,. s eu de genimine viistis, ut loquitur Cliristus Dominus in Euangelio. Nam contra est,quia vinum usuale nihil dud sonat,quam vinum,quo solemus uti,dum bibimus . ergo, vinum i lymphatum non talum est potus usualis, sed etiam est vinum usuale: scuti quia uti solemus tam . pane eu,sermentum admiscetur, quam Azymo.
ideo uterque dicitur & cibus usualis, oclianis usualis. Quare sicuti sermentum sebio non est materia consecrabilis, quia non est panis usualis , ita nec aqua te lota , quia non. est Vinum . usuale..
103쪽
' Confirm. 1. quia Triden. sess. 13. can. . inerit , in hoe Sacramento manere so lum species panis, &vini ψ hoc autem non
esset verum , fi praeter species panis, divini usualis remaneret etiam substantia D quae nondum in vinum mutatae; ergo. Secundo quia nonnulli M. apud Haunolis dum expresse dixeruot, Aquam in Sanguinem eonverti . Augustinus haec habet: Aqua mittitών in Calicem , Θ Sangui1 Consecra-τione. Ambrosius : Caliae misi , aquae plenas, ubi verba Cisissi uprema fuerim, σam
suis sicitur; ergo quamvis alii PP. obscure locuti fuerint, in eodem seris interis uretandi sunt, juxta regulam, qua usus est Bessarion Theologus in Concilio Florent. vrobans processionem Spiritus Sancti a Uer- transit in panem. Ad id, quod additur, pr
Sanguinem Convertitur. VII. Objic. I. auctoritatem antiquorum asitientium, aquam prius m vinum converti , deinde hi Sanguinem .' aliter facta s
paratione aquae a Vino consecrato, deberet Sanguic Christi sub solis speciebus aquae permanere cum Trides. scis. II. can. 3. dicat, facta separatione, sub sing lis speciei partibus totum Christum contineri . . iResp. antiquos Theologos posse comm dδ explicari de praevio Aquae in vinum transtu , non physico, sed morali. per hoc enim quod aqua induat vini Colorem, Sinporem , dic. moraliter censetur vinum; λcut fermentum non physice, sed moralitertio contra Graecos ; quia scilicet aliqui M. H. ita docent f ergo caeteri obscurius to quentes secundum illos sunt interpretandi. - Confirm. 3. ex praxi veteris. Ecclesar. scut enim Conc. Triburiense permittebat zertiam patiem aquae; ita antiqua Ecclesia vermittebat dimidium aquae , ut coostat ex Ambrosio , &Iustino, qui Calicem vocat Crama , idest mixtum ex vino , & aqua cohabilius existinio cum Haunoldo contra C ninck, facta separatione έolius aquae non permansurum Sanguinem Christi Domini sub iis speciebus, quia eum non remaneat materia apta ad consecrationem suscipiendam, nee remanet apta ad illam retinemdam . A qua enim separata nec physice, nec moraliter est vinum usualee Sic etiam sex
pane consecrato extrahatur Aqua, in ea non.
viosa , quae proinde non poterat facile in vi- remanet Corpus Christi . Triden. ibi loquunum converti . In cap. Perniciosus de Celebr. tur de separatione τrdinaria , qua partes missar. Pontifex reprehendens Sacerdotem, ita dividantur, ut sngulae remaneant maviqui plus aquae, quam vini adhibebat in s. teria apta ad consecrationem. crificio, solum dixit , hoc esse contra con- objic. 2. Innocentius III. cap. eum Mamstetudinem Ecclesiae, non oontra rationem GAE, de celebrat. Missar. ad quaesitum, Sacramenti. Statuit tamen deinde Ecclein utrum Aqua cum vino in sanguinem eousa , ut modicissima aqua adhibeatur, non vertatur λ res refert opiniones: Primam, ut prius convertatur in vinum, sed ne se quod ea mutetur in aquam, quae suxit de
te corrumpatur vinum in alliquibus Regi latere Christi. Secundam, quod eum vinonibus debile. transubstantietur in Sanguinem I Cum, im Confirm. demum, quis Rubricae Missalis quit , m pinum transeat mixta rim ; fisos praescribunt , quod si in sumptione Calicis re ce cumrarium adseverem, quἐ Aquam a deprehendat Sacerdos , ibi non fuisse vi- rino per arri cium ad fruunt posse separar . num , sed Αquam, vel acetum, iterum no- Tertiam, quod non transeat in Sanguinem; vam hostiam una cum Calice consecret, ut sed maneat vini accidentibus circumfusa rin Rubricis Pii U. habetur; vel saltem ad & deinde subdis Pontifex t ver reter opia vitandum scandalam. 6 in loco publico mono praedictas ilia probabis, judieatin , celebret, omissa consecratione novae hostiae, quπ a erit, Aquam eum vino is Sanguinem infundat vinum, & Aquam , di facta obis murari; ergo Pontifex approbat secundam latione proserat verba Consecrationis, & opinionem relatam, quae asserit aquam insumat, ut habetur in Rubricis Clementis vinum transmutari, & deinde in Sangui- VIII., quibus, utpot/postremis, standum, nem. tit notat Tamburinus issi. 2. de Sacrificio missae cap. l. β. 3. Atqui in hoc casu non potest tam brevi tempore aqua in vinum eonverti; ct tamen totum, quod est in Calice, debet in Sanguinem migrare, tum
ut forma verificetur adaequale s tum ut to- Confirm. I. quia Florent. decrevit modicissimam aquam esse miscendam, & coris rexit Conei lium Triburiense , quod permittebat tertiam aquae partem. idque, ut
facilius in vinum convertatur. t Confirm. a. auctoritate D. Thomae qu.
tum cultu latriae adorari possit; ergo Aqua 7 . art. ultimo; immo ipsius Tridentini,
nondum in vinum immutata immediate in diceatis sest II. can. t. post Consecrati
104쪽
nem rc manere duntaxat species panis, &. Tinio
Resp. ex hoc textu erui oppositum. Nam Pontifex dicit,probabiliorem esse opinionem, quod Aqua cum vino in Sanguinem transmutetur; praescindendo a ratione illius secundae opinionis , quod δε qua in vinum convertatur immo advertendo, quod Phy- sici negent id fieri posse. Propterea Canonisae cum Antonio de Butrio super hune textum , ut notat inunoldus, docent, Pon-.tificem supposuisse ut veram sententiam Physicorum, atque adeo voluisse Aquam immediate in sanguinem transmutari . Nota
inquit Butrius , credendum esse Physicis in arte sua, & Quibuslibet etiam peritis ex lege T. ff. de Itatu hominis. -i Deinde transmisso, quod Pontifex a probaverit etiam rationem secundae sententiae , solum dixit, illam opinionem esse probabiliorem , quin desniverit esse veram. . Ad primam confirmationemr Florentinum voluit modicissimam aquam adhiberi ad mysticam fgnificationem; quia, ut loquitur Concilium Triburiense , major est Majestas Christi senificata per vinum , qui mfragilitas populi significata per Αquam e S cundo ex D. Thoma modicissima Aqua adhibetur . ne facile solvantur species vini aliquando debilis. Tertio ut certius Aqua' in sanguinem vertatur, posita probabilitate sententiae onpositae.
Zd A. D. Tno. praescindit, ut notat L go, ab ea quaest. Num possit Aqua physi
ce in vinum convertist Et solum contenistus est, quod convertatur in Vinum mora.
literr Sic in eadem quaest. art. 3. docet, quod licet vix reperiatur aliqua farina triciis Lea , quae non habeat aliquod admixtum alterius frumenti; modica tamen permiserio non sol at Speciem ἔ ubi aperte loquitur, quod non solvat i petiem moralem panis triticei ; Atque adeo scut ex D. Th. illud
modicum farinae alterius frumenti, puta Hordei, quod saepe tritico admiscetur, si
tum moraliter convertitur in panem triti. ceum; ita modicum aquae moraliter solum convertitur in vinum de genimine vitis.
Similiter Tridentinum intelligendum est de vino usuali, seu diluto, dum dicit, s Ilus vini, & panis species manere post consecrationem . damnat enim ibi sententiam Impanatorum,qui volebant etiam substantiam panis, & vini in Sacramento remanere. VIII. Objic. ultimo ex Goneto: quod non est materia Calicis, non convertitur in sanguinem; sed Aqua non est materia Cilicis,
etiamsi vino sit admixta I ergo. Problitue
- minor , quia materia Sacramentorum est
designata, ct instituta a Christo Domino is Admixtio tamen aquae si ex praeterio M. clesiastico; ergo ex institutione divina si tum vinum est materia Cilicis. Confirm. si ex praecepto Ecclesiae vina admisceretur Aqua rosacra, Vel mel, non
per hoc ista in Sanguinem Christi convera
Resp. Christum Dominum instituisse pro materia Calicis vinum ut se, sue rubrum . sive album, sue purum , sive dilutum I tacui pro materia Corporis panem , sue sermentatum , sue azymum . Quare esto Ecisclesia praeceperit, ouod adhibeatur vinum dilutum, non per noc huiusmodi vinum non est institutum a Christo pro materia Calicis. In forma distinguo minorem: aqua seorsim non est materia Calicis, concedo; Aqua quae moraliter si vinum, nego m morem , ct consequentiam. Ad probationem distingues majorem: materia Sacramenti est
despnata a Christo Domino Vare, vel haec, vel illa, videlicet vel vinum purum, vel
dilutum, concedo, determinata ad unum, nego majorem ἰ & concessa minore , nego consequentiam. . Ad confirm. nego consequentiam , dispari ritas est, quia vinum mixtum aqua est vinum usuale, atque adeo vinum smpliciter ductum , iecus vero mixtum aqua rosacea, veI melle.
I. Ertum est ex Florentino, for
mam Ecclesiae esse verba illa, me es Corpus meum , dc Hic es Sanguis meus , vel Hie es ι aDx Sanguini3 mei, quae proculdubio essentialia sunt, & necessaria ad valorem Sacramenti . Utrum autem per tineant ad essentiam illa alia verba , min vI, ω aeterni re monti, ΘΔ & illa, quos vobis Τνad tur, quae habentur apud Lucam,
munissime; quod Suarius disp. 39. probat ex PP. & Conciliis. Et ratio est, quia sor ma sufficiens, & essentialis Sacramenti novae legis est illa, quae ita senificat effectum praecipuum, ut illum causet, ita causat ut
significet; sed hoe habetur unice primis
illis verbis, quae ita fgnificant praesentiam Corporis Christi, & gratiam resectivam , ut
105쪽
cuagio IV. . . I. De firma hujus Sacramenti.
utrumque rausent, ita eausant, ut fgnificent; ergo illa dumtaxat verba sunt essentialia; Praesertim quia io iis dumtaxat concordant omnes Evangelistae cum Apostolo, necnon Ecclesia Graeca, & Latina . Utrum autem haec alia verba sint saltem pars formae integralis , sicut in Sacramento
poenitentiae satisfactio est pars integraligmateriae 3 Affirmant Sotus , & Ioannes a
Sancto Thoma: Communius tamea negant
Ideo enim satisfactici est pars integralis , quia aliquo modo pertinet ad significandam
remissionem poenae, quam causat ex Opere operator At verbis illis, Novi Θ aeterni t flamenti, m. non competit causare praese tiam Christi, aut Gratiam nutritivam; ergone integraliter quidem constituunt sermam
sacramentalem ΚDubitatur nunc, utrum verba consecra
tionis proferenda sint recitative, an Enuntiative λ Deinde utrum causent conversi nem Eucharisticam , quatenus vera sunt λEt quomodo ex veritate illorum eruatur de
stio substantiae panis, & vini λARTICULUS L
Grum verba Consecrationis proferia δε- boam recitative, an onunciati .
II. T Llud dicitur proferri recitative , L & historice, quod refertur tamquam ab alio dictum; ut quando David iaPsalmis habet: Disie insipiens in cordesuo ,
Non est Deus 2 dicitur vero enunciative, seu significative propositio, quae a Proserente affirmatur. Quod verba consecrati ni& proferantur recitative, docent communiter contra nonnullos apud Hau noldum ἰcum per ea verba reseratur historia consecrationiς factae a Christo Domino : quia tamen verba recitative prolata de se proferuntur materialiter; idea quaerendum ,Αm verba consecratoria debeant etiam proferri enunciative, ut proferantur formalia ter enuntiando, quod significant λUnica conclusta De essentia consecrationis est , ut verba proferantur enunciative , nomvero recitative. Ita communiter cum Αngelico, Mario, Lugo: contra Caterinum Salmercinem aput eandem Lugo. - Prob. Florentinum, & PP. asserunt,
consecrationis proferri in persona Chri sti Domini, perinddi ac si Christus per ovSacerdotia loqueretur . ad eum modum, quo Angelus rerissent x personam mi dixit rFo sum Deus Abrasam , Deva Lyaac , οὐ
& sieut in nonnullis Hispiniae Tribunal, bus solet 1 Iudicibus sententia proferri his
τerbis, Ego 4ex, m. hoc autem importat proserri verba enunciati vh, seu assertive irergo ad essentiam consecrationis spectat, quod verba assertive proferantu T. Confirm. paritate aliorum Sacrament rum , in quibus formae proferuntur asserintivε. Quod etiam non spectet ad essentiam
consecrationis, quod proferantur etiam recitative, ex eo evincitur , quia aliter si ea tantum verba proserantur enunciative, non haberetur consecratio, cum desit tune
sensus historicus; Quod quamvis ab aliquiis
bus apud Lugo admittatur, censetur tamen, ut notat Haunoldus, durissimum. III. Objic. r. repugnat, quod Arma coninsecrationis recitativo simul, & assertive proferatur; ergo sufficit, quod uolum profera. tur recitative, simul cum illis verbis, stus pridie quam pateretur, Antecedens pro batur, quia si pronuncietur assertive, particula demonstrativa Hoc demonstrat male riam praesentem, & pro ea siupponit; si recitative, demonstraret materiam , quam Christus consecravit, & illam supponeret, sed non potest utramque hanc materiam demonstrare; ergo non potest forma cons crationis assertive simul, & recitative proin nunciari: praesertim quia proferre verba recitative est proferre illa materialiter ς proferre assertivε est proferre formaliter. Respon. nego antecedens Ad probati nem et particula demonstrativa Hoc non deis monstrat panem , sed id quod continetur sub speciebus panis i a fine prolationis, nempe Christum Dominum , & pro eo supponit, tam dum proferuntur ea verba assertive in persona Christi, quam dum proferuntur recitative . Quod autem aliqua propositio possit simul proserri assertive,& recitative, patet tum in iis verbis Christi Domini Matth. I. Bene de vobis r pleravit Isaias dicens : Populus hie labiis me bono ars cor autem eorum longe est a me,
tum etiam, si Ego v. g. alicui Auditori meo ingenio perspicaci dicerem a Dicam de re quos Morus de suo diIcipulo: Tu mibi Tbea-rrum es, Tu Adiutorium. Quare proserre verba recitative , non semper est proferre it Ia materialiter, seu non ut significativa; cum possint simuI recitativo, & formaliter proferri Etenim ut proserantur recita IIve, iatis est , quod proserantur ut enunciata ab alio, cum quo bene stat, quod simia a pro
Deinde, quod particula ilIa me de-
106쪽
monstret Corpus Christi Domini, quod continetur sub speciebus panis in sue prolati
nis , non vero panem , qu continetur In
principio, patet,quia per pronomen demo strativum nemo intendit demonstrare id,
quod tunc desnit esse, sed quod incipieibi existere: Sic Christus Dominus convervens aquam in vinum poterat vero dicere Hoc est vinum, quamvis Aqua convertenis da esset in fine propositionis. Et ratio est, quia propositio nota dicitur esse vera , vel falsa , nisi quando est completa. tunc mim& non prius habet rationem propositionis: ergo verificatur per objectum , quod est in sine, non in principio prolationis : sic vexa est haec propositio ,. ecce nunc taceo,
quamvis silentium sit in fino; & similiter vera fuit propositio illa Iacob Gen. 48
Ecce morior, . Ouare particula illa Noe adsensum demonstrat panem , oui ibi est, dum profertur, sed ad intellectum demonis serat , & fgnificat Corpus Chrisi, quod est in fine propositionis sub iis. accidentibus , &pro eo lupponit. Idem contingit in omni hus propositionibus practicis v. g. in hac, ego cono tibi pallium , in qua non habe tur translatio dominii , dum profertur vox Dono , sed quando proposito in comple-
IV. Objic. v. si verba consecrationis proaserrenturi enunciative , essent falsa, cum salsum sit, quod subditur a Graecis in con secratione patiis, Luod pro vobis tradetur , di in. consecratione Calicis, stui pro vobis,
o pro muliis. undetur . ergo non Pros xuntur nisi recitative.
Respoα quod cum ista, verba non spe ctent. ad essentiam formae Sacramentalis ,. proferantur tantum recitative , non secus. ac illa antecedentia ,. LM pridie Mam stat . πιών. Secundo dici potest , quod ea prose--tur assertive a Sacerdote ut repraesen- ante tempus coenae . ita ut sensus sit, tunc Sanguinem Christi esse effundendam e scutilla propositio . de Fide, rarissu nascetus ex Virgine , prolata ante nativitatem Christi, si perseveraret post nativitatem, adhuc esset vera , quatenus repraesentaret tempumante nativitatem . Tertio possent ea verisba intelligi de effusione incruenta, quae fit in ara altaris,. ubi ponitur vi verborum solus Sanguis, quid prolude velut effundi
an 6κma Consecrationis ea re Corpus Chrs- si us vera λ ω xuomodo ex ejus Naia irotare sequatur desitio subsamria panis , sis vini 'V. T ificultas est primo , Num semma consecratoria causet Corpus Christi , quia est vera an vero ideo sit verira, quia causat Corpus Christi λ Deinde, Quomodo ex ejus veritate eruatur substantiam panis, δε vini desinere λCirea primum sermam consecrationis. causare Corpus Christi ut veram, seu quia.
est vera, nota ut sit vera, assirmat in Th. qu. 78. art. set ubi haec habet : Veritas δώ-jus locutionis non praesupponit rem signi e tam , cd facit AEam. : Negat vero Motus ita . dist. 8. qu. a. . dicens I si forma consecνaationis es vera pro ultimo insanii , non prius,
tamen naturaliter , qnnm conversis fit comple-
gula prius naδDraeiter oportet rem esse, quam oratio sis vera in eo enim , quod res o , vis non es, oratio es vera , vel falsa non ereo sa- τε itas. praecedis conversionem , sed illam supponis r et per consequens Ma oratio.
Conciliatur utraque opinio dicendo cum Haunoldo num. 86 . quod forma consecrationis causet Corpus Christi, qua radicaliter , non qua sermaliter vera . exigit enim veritatem , seu objectum, cui consermetur,
posita institutione Divina ; & ideo causa dCorpus Christi. , ut per illud sit formalia
Circa secundum. Praemitto, de tae es.se, quod substantia panis , dc vini desinadesse iubi accidentibus Eucharistieis ex Trident. sese. I can. 2 . contra Impanatores.
volentes , quod sicut humanitas as impia est a perlonuitate Uerbi , ut proinde dicii Mist , Deus est homo ; ita substantia panis assumpta. sit 1 Christo, ut proinde diei possit , Christus est panis . Quod, ver substantia panis simpliciter destruatur, d
oent commun illime ; quia sine miraculo conservari non posset sine suis. accidentsebus non secus ac serma materialis sine materia.. Dubitatur solum, Num ex. veri. tate sermae consteratoriae ostendatur, sub
stantiam panis , & vini non esse sub aceidentibus Eucharisticis λ Utrum autemtran-- substantiatio exigat quod substantia panis,& vini anni hiletur, Oe Corpus Christi prinducatur λ examinabimus infra. I. Dico nunc, Ex veritate formaees
107쪽
lectatoriae in serri desitionem substantiae pa-mis , & vini sub spociebus Eucharisticis
Ita Communiter apud Suarium , qui putat vost Trident. conclusionem hanc esse cer eam ; quamvis fit contra Scotum , Duranulum , Palud anum .s Prob. I. ex Trident. sese. I 3. cap. q. ubi dicitur : fiuoniam Christis eorpus suum id , uia sub speciebus omerebat vero es dixit, ideo persuasum semper In Ecclesia fuix , conversi strem fleri rottur substantiae pani3 , dic. Quia Bus verbis aperte docet , Ecclesiam in serre desitionem substantiae panis ex veritate fommae eonsecratoriae.' Prob. 2. ratione. Haec propositio , Noe est Corpus meum, fignificat, quod conten
eum sub his accidentibus sit Corpus meum , seu Christi t sed haec propositio esset falsa , fi sub iis accidentibus esset substantia
panis ; ergo ex veritate verborum inferrercle sitio substintiae panis . Probatur minor, quia cum pronomen Hoe demon stret filia stantiam sub accidentibus eontentam, quae apparent , deberet precipue demonstrare substantiam propriam talium accidentium,
si ibi adesset ; atque adeo deberet dici ,
Hoc est panis . non vero, Hoc est Corpus ac proinde s ibi adesset substantia panis , ea propositio esset falsa. Confirm. Aecidentia demonstrant substam iam , cujus tant propria , vel cui appropriantur; ergo si aceidentia 'Eucharistiead monstrant Corpus Christi, ut illi appropriam , sequitur , quod non amplius contineant subsuntium propriam panis ἱ quia deberent potius panem demonstrare , quam Corpus Christi.
Confirm. T. Pronomen demonstrativum
Moe significat quidquid hic , & nunc d monstratur ergo ut sit vera haec propostio , Hoc est Corpus Christ i , debet esse verum , quod sit Corpus Christi quidquid hic , di nunc demonstratur m haec a cidentia; Atqui si sub iis contin retur lubinstantia panis, falsum esset, quod quidquid
per ea accidentia demonstratur, sit Corpus Christi; quia etiam panis per ea demonstra-Fetur 9 ergo ex veritate sermae insertur destio panis. Antecedens patet Ideo enim demonstrato Petro non post linivs dicere, Hoc est anima , quia non est verum, quod quidquid per accidentia Petri demonstratur si solum anima , cum demonstretur etiam corpu9. VII. objic. I, Illa propositio , Hoc eis Corpus Christi, potest esse vera, etiams ibi sit substantia panis ; ergo ex veritate Ver
horum. non lasertur dilutio, subitantiae pae
nis sub iis speciebus . Proba tie, antecedenset accidentia Eucharistica subiectarentur in substantia panis , & smul unirentur Com pori Christi . pollat esse verum, quod contentum sub illis sit Corpus Christi , & λmul' si panis; ergo . - Resp. nego antecedens. Ad probationem: fi accidentia unirentur tum Corpori Chriasti , tum etiam substantiae panis, ex dupliaci titulo esset falsa forma consecratoria LPrimo, qura pronomen Hoc, debet demonstrare subitantiam propriam , si ibi adsit ι& non alienam; Nam si Angelus v. g. uniretur lapidi , falsa esset haec propositio , Hic est Angelus; & tunc solum esset vehrum Hic est Angelus, quando Angelus sum cederet substantiae lapidis in munere talis substantiae r Sic etiam , quando Christus Do, minus exivit de Sepulchro, & fuit eam l Iide penetratus , non poterat demonstrato
apide dici, Hoc est Corpus Christi; ergo si Christus simul esset cum fibbstantia panis sub accidentibus, neque posset dici , Hoc
est Corpus Christi . Secundo etiam dato quod posset per ea accidentia demonstraritam substantia panis , quam Corpus Chri sti, ita ut vera esset haee propositio , Hoe
est Corpus Christi simul , & panis ; falsa
tamen esset serma consecratoria , Hockest Corpus Christi .. Sicuti demons ratis accidentibus hominis, vera est haec propositio, me est anima simul, & corpus, talia. ta men esset haec alia , Hoc est anima , aut
Hoc est corpus. Ratio est, quia pronomen Hoc demonstrat totum, nuod est' sub accidentibus quod patet etiam in accidenti bus artificialibuε. nam si in marsupio v. . gr.
fit aurum simu ι , & argentum , falsa est haec propositio , Hoc est argentum , quia sensus propositiondi est, totum illud essct argentum : Et si in dolio esset simul vianum , & oleum, falsa esset ea propositio jHoc est vinum , vel Hoc est oleum ἔ erga pariter falsa esset sorma consecratoria , si totum, quod sub accidentibus continetur ι
esset Corpus Christi s mul , & substantiappnis. Praeterquamquod sicuti si in marsupio sit aurum simul ,. & lapis , licet dic, posset , Hoe est aurum , quia marsupium est accidens artificiale proprium auri , quatenus destinatum est ad demonstrandas pecunias, non lapides; non posset tamen di-cr, Hoc est Iapim se ita pariter si sub aceidentibus Euchai istici, daretur utraque sub Astantia & panis , & Corporis Christi ;quamvis pol cet absolute dici , Hoc est panisq9ia panis est substantia Aropria tali timiae cu
108쪽
aeeidentilian non posset tamen absolute
dici. Hoc est Corpus Christi; quippe quod
est substantia aliena. VIII. Objie. a. Si Petrus sit obsessus ad aemone , demonstrato Petro dicimus , Hie est Daemon , vel Hic Daemon voca tur Astaroth I ergo si sub accidentibus Eucharisticis cum pane simul sit Corpus Christi, adhuc demonstrato pane potest vere disci , Hoc est Corpus Christi. Resp. cum Vasqum disp. Igo, distinguo antecedens: potest dici, Hic est Daemon ,s detur in obsesso aliqua operatio Propria
Daemonis , per quam possit Daemon demonstrari , concedo secus, nego antecedens , dc consequentiam . nulla enim operatio pr
pria corporis Christi relucet in pane , per quam possit corpus Christi demonstrari:-r xiritur autem ad demonstrabilitatem sub antiae aliquod accidens proprium illius , vel saltem illi appropriatum, quando deest substantia propria r Hinc demonstrato ferro
ignito , dici potest , Hoc est serrum , &diei potest , Hoc est ignia; quia Ier accidentia ferri potest serrum demonstrari; &Per accidentia ignis demonstratur ignis quod si ignis non haberet accidentia propria, aut sibi appropriata in desectum substantiae ri non posset vere dici, me est ignis.
Utrum transubstantiatio ferat tum
demionem substantiae panis, rum
I. T E hde est, vi verborum conver
I s ti totam substantiam panis , &vini in corpus, & sanguinem. Christi .. Haec
autem, conversio, cum si transubstantiativa, appellatur ab Ecclesia , ut notat Tri dent. Transubstantiario , seu transitus totius. substantiae in aliam. Quia tamen converso ex genere importat terminum 1 qua , te minum ad quem , di tertium commune u trique , ideo in conversione Eucharisticae substantia panis dicitur terminus 1 quo , corpus Christi terminus ad quem, & tertium commune sunt accidentia : sicut quando convertitur lignum in ignem , id quod est Commune utriqudi formae substantiali, est materia ; & quando frigidum accidentalia ter convertitur in calidum, quod est uir, que commune, est subiectum. Dubitatur I. de termino a quo transuta stantiationis , nempe de substintia panis ,
di vini , Num sufficiat , quod solum desiis
nat esse sub speciebus, an vero debeat simpliciter anni hilari λ Diximus quaestione suis
periore , ad veritatem sermae consecrato.
riae requiri, quod substantia panis, & viani non amplius subsit iis accidentibus t &quia sne accidentibus substantia naturaliis ter conservari non potest , ideo de facto
annihilatur i cum non constet de mirac Io requisito ad ejus conservationem. Qua
Tendum nunc , an etiam ex vi conversi
nis Eucharisticae annihilari debeat λ quat nus ista conversio importare debet destruis ctionem termini a quo II. Dubitatur a. de termino ad quem transubstantiationis , nempe de corpore
Christi, Num debeat de novo produci, de speciebus alligari unione sive physca , sive morali , de qua infra e An vero sui ciat, quod solum adducatur; ita ut de n
vo, totum producatur ubicatio sacramenta
lis corporis Christi , dc unici eum specimbus, non vero ipsum corpux Christi λ se ii quando homo nutritur , non producitur anima de novo , sed solum adaucitur ad
novas partes materiae , & cum iis unitur. Notandum prius, conversionem definiri,
Transitum unius rei in aliam ; & in eo distingui conversonem 1 Mutatione, quod Mutatio possit esse a termino negativo adpositivum , vel a positiva ad negativum et
sic materia v. Er. mutatur , seu aliter se
habet, tam si a non habente formam fiat habens , quIm si ab habente fiat non habens 2 contra vero converso semper est a termino positivo ad positivum ; sicut convertitur lignum in ignem, frigidum i a calidum . Praeterea dicitur mutari tertium illud commune, quod transit a termino a. quo ad terminum ad quem; ut materia dicitur mutari quando 1 forma ligni transit in sermam ignis: At dieitur converti ipse terminus 1 quo in terminum ad quem , v. gr. lignum in ignem . Ut autem A dicatur converti in B , non sufficit quod Adesinat esse , & B incipiat esse , ut notat Vasqueκ disp. I 8 r. aliter si in eodem instanti destruatur Petrus, & producatur Angelus , diceretur Petrus converti in finge lum et Quare requiritur etiam inter Α, &B aliqua connexio, sive ex natura rei, sive ex intentione operantis , ut Α possit converti in B. Notandum etiam, terminum a quo, vel ad quem conversonis , alium esse totalem , alium formalem r v. gri dum lignum con vertitur in ignem , serma ligni, quae tram
sit in formam ignis, dicitur terminus sor
109쪽
suastis V De Transubstantistisne .
malis, totum lignum categorematice aeceptuna, quod transi in ignem, dicitur te minus totalis . Advertit tamen Coninchcontra Valentiam apud Lugo disp. 7. sest x. quod terminus formalis non dicatur proprie eonverti. Quis enim dixerit, animam rationalem converti in formam cadavertiscam, aut calorem converti in frigus, quaniado calidum convertitur in frigidum λ Eexatio est, quia denominationes sunt suis storum ἱ ac proinde unum suppostum dicitur in aliua converti , non vero forma in formam. Et quamvis Ioan. 26. dicaturrini ἰtia vestra verretur in gaudium, locutio tamen ista est figurata, sumens abstractum pro concreto, & facit sensum, Tristes veristentur in gaudentes . In casu ninro , pinnis proprie convertitur in eorpus Christi, ita ut tota substantia panis si terminus sormalis; ut propterea dicat Trident. sessx3. Can. 3. per consecrationem fieri tonuet. sonem totius substantiae panis in substan. tiam corporis Christi ; quam conversionem Ecclesia vere, & proprie transubstantiati nem appellat. statio autem, cur in hacconis versione ipse terminust sormalis proprie conis vertatur, est , quia hic terminus formalis est ipsum suppositum panis , cui conveni re potest denominatio tonuers in alium se positum , nempe in corpus Christi: termianus tamen totalis in conversone Euchari. stica est panis prout sub accidentibus, ima
portans concretum conflatum ex pane, a
cidentibus, & unione; quod convertitur in aliud concretum , nempe in corpus Christi sub accidentibus , conflatum ex corporire Christi, accidentibus , & unione . His 'II l. Dico r. 'In conversone Eucharistica terminus a quo , nempe substantia panis , simpliciter desinit esse, per hoc praecise , quod convertatur in corpus Christi . Ita oviedus , Arriaga , Lugo contra Espa sam, & alios, , Prob. I. quia inductione constat, in omni eonversione proprie dicta terminum d quo desinere smpliciter : v. gr. dum lignum convertitur in ignem, calidum in frigidum ;ergo etiam in conversione Eucharistica teris minus I quo, nempe panis, debet simpliciis ter destrui . Secundo terminus ad quem , nempe corpus Christi, debet produci, non adduei, ut mox dicemus ', ergo terminus a quo debet destrui, & non tantum recede re . Tertio 1 priori, quia transubstantiatio est conversio substantialis, non accidenta iis ι ergo terminus a quo destruendus nostpotest esse accidens, sed substantia: Atquinis dest tueretur substantia panis , solum de strueretur unio substantiae panis tum accia dentibus , quae non est substantialis p cum non componat compos tum substantiale; e go destrui debet substantia panis. Confirm. x. ab inconvenienti; quia aliter sequeretur , quod dum sub speciebus Eucharisticis generantur vermes, Christus deis heret diei proprie in vermes converti , eo modo quo panis proprie convertitur in coriapus Christi t quod tamen ideo est fusum , uuia quando generantur vermes,corpus Christi noq destruitur , sed soluin desinit esse sub speciebus ἰ ergo terminus a quo debet simplieiter destrui.
Confirm. 1. quia D. Thom. p. qu. 2. ostendit, Divinam naturam non posse con verti in Creaturam , praecise quia Divina natura non potest destrui; ergo ex Angestico, quod convertitur in aliud, debet destrui. Dices : brachium abscissum ab homine vere convertitur in vermes , quin tamen anima desinat simpliciter esse , ac destruatur . Similiter Petrus proprie convertituri divite in pauperem , quin divitiae desinant esse simpliciter I ergo poterit panis converti in Cnristum , & non destrui. Resp. sicuti dum homo moritur, homotonvertitur in cadaver, non vero anima r
tionalis in formam cadavericam quia non dicitur proprie converti, nisi quod est sup-rs tum , nempe homo , qui est terminus quo totalis ἱ ita quando brachium con vertitur in vermes, satis est, quod terminus hic I quo totalis brachii desinat esse simpliciter ; quamvis non desinat esse anima , seu terminus formalis. . Adde , quod licet posset dici , ut vult valentia , quod serma ligni proprie convertatur in sermam ignis, uuando lignum convertitur in ignem , ita ut simul detur converso formalis , &totalis; nemo tamen dixit, animam rati valem converti in sermam cadavericam , quando moritur homo ; cum anima rati natis non destruatur ἱ atque adeo semper verum est , quod terminus a quo converα sonis debet destrui. Ad id quod additur . quando homo Idivite eonvertitui in pauperem , licet diis vitiae non destruantur , destruitur tamen terminus 1 quo totalis hujus conversionis, nempe denominatio divitis, quae constitui tur per Petrum, divitiis , & ius in diviatias; destructo autem hoc iure, concretum illud destruitur . unde paritates adducta
110쪽
IU. Dico 2. Terminus ad quem in conia versone Eucharistica , nempe corpus Christi Domini, debet iterum produci vi actionis transubstantiativae ἔ nec lassicit , quod
stlum adducatur. Ita D. Thom. cum Th mistis apud Gonetum disp. 4. art. Σ. & t ne vasqueZ, omnes antiqui: Communius etiam RR. cum Suario, Arriaga, Coninck, Martinonio , Tannero contra Scotistas , Lugo, Haunoldum, & alios. - Prob. conversio Eucharistica ex Tridentino est transubstantiatio, seu conversio totius substantiae in totam; ergo est converso substantialis : sed in omni conversione substantiali tam terminus a quo, qui destruitur, qu m terminus ad quem, qui pr
ducitur, debet esse substantialis ἔ ergo in
conversone Eucharistica terminus ad quem,
qui producitur, debet esse aliquid substanatiale: sed nihil aliud substantiale potest asinsgnari, quam Corpus Christi s quandoquidem unio corporis cum speciebus est accidentalis ; cum non fiat unum per se ex
corpore Christi, & recidentibus erso compus Christi Domini vi actionis transubstan.
tiativae debet produci. . Neque dicas, transubstantiationem non esse conversionem substantialem , sed conversonem unius unionis accidentalis terminatae ad unam substantiam , in aliam uni nem terminatam in aliam substantiam . Nam ex Trid. substantia panis convertitur in substantiam corporis Christi , non vero unio in unionem ; ergo converso est substantialis: Aliter si Deus transferret miratulose accidentia de substantia A in tu stantiam B, haberetur transubstantiatio , ct
non transaccidentatio . quod nemo dixerit . Secundo quando sub speciebus Eucharisticis generantur vermes , etiam dicer tur corpus Christi transubstantiari, & converti in vermes , quia unio accidentium eum substantia corporis Christi transit in unionem accidentium cum substantia vermium .
- Confrm. r. ex Ss. PP. apud Suarium Gonetum, Arandam. Augustinus enim diis cit , consecratione Carnem , oe sanguisem crea ri. Damascenus r Panem ει vinum eorpu3 ω sanguinem suum fecit. Cyprianus : Panis iase omnipotentia Dei raditas es earo . Eccleissa etiam canit, Verbo carnem emit. & D. Cregorius : b Magna Saeerdotum dignitas ,
in ρωorum manibus velut in titero Virginis , risus quotidie incarnatur. Istae autem l
tutiones non sunt detorquendae I fgnificatione propria ad impropriam, nisi urgeat ratio postiva: aliter quom do impugnatu mus haereticos, qui tribuunt significationem impropriam verbis Christi dicentis , Hoc est Corpus meum ἰ ut proinde negent Cristum vere & proprie esse in Eucharistia Z
Confirm. z. quia in omni conversione
substantiali debet simplieiter destrui terminus a quo substantialis , saltem totalis, si
minus formalis ' v. g. cum homo conve
titur in cadaver, saltem destruitur homo
categorematice sumptus, quamvis non destruatur anima ergo in Omni etiam coniniversione substantiali, atque adeo in Eucharistica , produci debet terminus ad quem substantialis , atque adeo Corpus Christi . Confirm. demum ex Arriaga , quia in. omni conversione ex A fit, seu producitur B : v. g. ex ligno fit ignis , ex peccatore Iustus; ergo in conversione Eucharistica ex
lane fit Corpus Christi, ut loquuntur Theo rei ex Ambrosio de Sacramentis cap. Gqui haec habet: Ubi adpenerit consideratio ψdo pano M Corpus Cirim I ergo simpliciter corpus Christi fit, seu producitur; non ve
ro adducitur tantum, & unitur speciebus. . Ideo enim in Incarnatione non potest dici' Homo fit Deus, quia deberet etiam esse verum, fit Deus; potest tamen dici, Deus fit homo, & homo fit homo Deus, quia verum simpliciter est, fit homo, & fit homo Deus; ergo si verum est, ex pane fit Co pus Christi, debet simpliciter esse verum fit corpus Christi. quod enim solum fit secundum quid, non potest absolute diei , quod fiat: E. gr. dum paries fit Albus, quia paries fit secundum quid , non potest a solute dici, paries fit: & dum Verbum fit caro , non potest absolute dici , Verbum fit: si tamen paries fit Albus , verum est quod album fiat idi & si verum est , quod.
Verbum fiat caro , verum est etiam, caro fit, seu producitur. Neque dicas , ex pane non seri corpus
Christi, sed fieri corpus Christi contentum sub accidentibus panis , ad quod sufficit quod fiat sola unio , seu praesentia localis Christi. Nam contra est : Non solum est
verum , quod ex pane fiat corpus contentum sub accidentibus panis; sed etiam absolute dicunt PP. cum Ambrosio e ex pane fit corpus . & Triden. docet , panem transire in corpus , ergo non solum debeo
fieri, seu produci unio , sed etiam ipsuta corpus Christi. V. Objic. I. Ad transubstantiationem suffcit , quod corpus Christi substituatur sub stantiae panis in munere sustentandi ea ac