장음표시 사용
61쪽
14 Fura III. Di p. II. De Causalitate , O effemι sacram.
II. Dico equidem cum prima scirtentia, probabiliter omnia Sacramenta vivorum pol le per accidens causare primam Gratiam. Prob. I. ex Tridentino sess 7. can. 6. ubi
habetur : Si quis dixerit. Sacramenta nova Letis gratiam non ponenIibus obicem non ccn-
ferre, anartema r. Sed qui accedit ad Sacramenta vivorum cum mortali in vincibiliter ignorato , & cum attritione de illo , non ponit obicem primae Gratiae; ergo in tali casu possunt Sacramenta omnia vivo-Tum per accidens primam Gratiam causare. Minor probatur , quia in Sacramentis
mortuorum peccatum cum attritione non
est obex primae Cratiae per ea Sacram lata conserenda: ergo neque in Sacramentis viis
Neque dicas, esse obicem Gratiae in Sacramentis vivorum ipsam carentiam vitae, seu Gratiae praesu ppo litae . Nam scut in S cramentis mortuωrum vita, seu Gratia praesupposta per contritionem praeviam in non est obex secundae Gratiae , ut moxe,llendemus ita in Sacramentis vivorum ors , seu peccatum pratuppostum non est obex primae Gratiae .
Prob. itaque a. a pari. Sacramenta mD
tuorum posunt per accidens caulare secundam Gratiam ; ergo Sacramenta vivorum polIunt per accidens causare primam. An recedens est certum . quamvis enim Baptismus, & Poenitentia ex primaria insti-rutione habeant cuia serre Gratiam , ille regenerativam , is a sanativam , atque adeo uterque ex vi suae institutionis lupponat rnortem ces rvcndam per gratiam ab ipsis collatam ; nihilominus si quis cum contriti ne , adeoque cum vita Cratiae , ad eos ac ec dat , adhuc ab iis causabitur secunda Gratia per accidens . Similiter si quis absque mortali cum lotis venialibus ad Sacramentum Poenitentiae accedat , recipiet per accidens secundam Gratiam . Conssequentia nunc probatur , quia non minus Sacramen-ra mortuorum ex primaria institutione debent supponere mortem animae, quam Sacramenta vivorum vitam; sed illa quamvis non supponant mortem , pollunt per accidens caulare siccundam Gratiam , ergo etiam illa, quamvis non praesupponant vitam, pos Iuni per accidens causare primam. Dices cum Lugo disp. IX. num. TI. disparitatem bine , quia cx Tridentino cinnia Sacramenta conserunt Gratiam non ponentibus obicem; prima autem Gratia praesuinposita non est obex secundae Gratiae , &ideo in Sacramentis mortuorum potest per
accidens causari secunda Gratia: contra veis ro mors , seu peccatum praesuppositum imSacramentis vivorum est obex primae Gratiae, eo quod cum illa sit incompossibilis γergo non pollunt Sacramenta vivorum per accidens primam Gratiam causare. Sed contra est, quia scut peccatum sub attritione per se non est obex primae Graistiae conserendae per Sacramenta mortuo rum ita peccatum sub attritione per a cidens non est obex primae Gratiae conseis
rendae pcr Sacra inenta vivorum. Cum enit
ejusdem spcciri si Gratia ab utrisque Sacramentis collata, in neutri S peccatum, pOsita attritione, erit impedimentum Gratiae conserendae; unde nulla est disparitas. Neque instes; idcirco peccatum,posita at tritione, non esse obicem per se Gratiae per
Sacramenta mortuorum conserendae , quia
haec Sacramenta per se instituta sunt ad primam Gratiam conserendam & ad viviis
ficandum; unde nihil aliud per se Christus
exigit I peccatore, quam attritionem .' con tra vero Sacramenta vivorum per se sunt
instituta ad conferendam secundam Gratiam; & ideo per se Deus exigit primam Gratiam praeviam; unde peccatum sub at tritione est obcx primae Gratiae. Nam contra est, quia sicut per accidens conscrtur in Sacramentis mortuorum s cunda Gratia , quia hoc non obstat primariae eorum institutioni ; ita per accidens consertur in aliis prima Gratia, quia neque oblitit primariae institutioni. Et ratio priori est , quia aliud est instituere Sacram n- tum in ordine ad aliquem finem positi vc, alius vero taxativo : Instituere positive V. g. Sacramentum penitentiae in ordine ad reconciliationem cum Deo , est primario illam intendere instituere vero taxat iv ε est illam tantum intendere : sic instituere Eucharistiam positive ad nutriendum , est hoc primario intendere; Instituere taxati. ve est hoc tantum intendere . Dicimus nunc, quod Christis Dominus sicut in Sacramentis mortuorum positive, non taxative, intendit finem eorum principalem, itis in Sacramentis vivorum; unde sicut per a
cidens potest in illis causari secunda Gratia , ita potest in istis per accidens causari
Neque replices, ex Conciliis solum conflare , quod pollini Sacramenta mortuorum per accidens causare secundam Gratiam ω non vero quod alia possint causare pri
Nam, sicut ex definitione Tridentini u
62쪽
suaestio VII. . a Sacramenta iiDorum
ouod conseratur in Sacramentis Gratia non putata, vel naturali ponentibus obicem , eruitur quod, eruitur quod Saer, menta mortuorum per accidens conserant
secundam Gratiam , quia tunc non habotur
obex; ita ex eadem definitione probibiliter
eruitur, quod sacramenta vivorum per ac cidens causent primam Gratiam, quia neque tunc habetur obex : & quamvis hoc non sit expresso definitum, sufficit , quod aptδ inseratur , ut probabilissime sustineri possit. Prob. Concluso , quia saltem Eucharistiae Sacramento hoc non est denegandum: Illi enim, utpote Sacramentorum omnium Draestantissimo, tribui debet omnis excellentia , quae non pugnat cum ejus institutione , aut cum revolatis ' cum Tridentinum de Eucharistia cap. s. dicat : SaIPatre noster discessurus ex hoe Mundo ad Patrem , Sacramentum hoc insiluit , in quo divitiaι Eloini sui erga bomines amoris vetust effudit:
sed huiusmodi excellentia , quod scilicet
per accidens primam Gratiam conferat , neque pugnat cum ejus institutione , ne que cum revelatis; ergo est illi tribuenda. Adde, quod positivε ex revelatis eruatur, hanc excellentiam competere Eucharistiae. Tridentinum eni in loco laudito haec habet et Si quis dixerit, vel praecipuum fructum
hujus Sacramenti eris remi sionem precatorum , mel ex eo alios fructus non provenire , anathemasis : Quibus verbis videtur Tridentinum , innuere, quod remissio pθccatorum , dc prima Gratia sit quidem effectus Eucliaristiae, quamvis non primarius , sed secundarius ;quia prim6 3c per se vivos nutrit; secundario & per accidens vivificat mortuo ς '; Unde non dicitur Sacramentum mortu rum , sed vivorum. Tridentino concinunt SS. PP. , qui Eucharistiam, utpote continentem Auctore vitae, vocant Pan m vivi inantem. quamvis enim instituta sit per m
dum cibi, tamen scut potest peccator spiritualiter mortuus ad vitam Gratiae sedi Dyonere per actus supernaturales fidei, spei , dc charitatis ; ita potest peccator quamvis mortuus, comedendo hunc panem vivificum per accidens viviscari . Si enim baptismus institutus ad regenerandum potest per accidens nutrire , & conserre secundam Gratiam , ut ostendimus, poterit pariter Eucharistia . instituta ad nutriendum , per accidens viviscare, Zc conserre primam
Neque hinc inseras primo , quod Possit
pariter Euch tristia per accidens vivificare ii ne praevia attritione, aut cum attritione
catum non remitti in praesenti providentia sne retractatione vera luxta illud rNisi penitentiam egeritis , omnes similiter Wribitis : quod autem retractatio debeat elle supernaturalis. constat tum ex thes 37. confixa ab Inn. XI., tum etiam quia disponit ad Gratiam supernaturalem; & in eodem ordine debet esse forma , &dispositio. Neque inferas secundo , quod Euchari. stia, in qua Salvator divitias omnes sui Amoris velut effudit, memoriam faciens mirabilium suorum , deberet hanc etiam excellentiam continere, quod scilicet deleat omnem reatum paenae temporalis ; quod competit Sacramento baptismi , ex Florentino. Etenim haec quoque excellentia neque pugnat cum institutione Eucharistiae ,
neque cum revelatis. quod tamen non admittitur. Nam contra est, quia ex Tridentino sess. 2 . cap. 8. congruum fuit divinae Iustitiae, quod etiam reatus poenae per sacramentum baptismi deleretur iis tantum, qui ante baptismum per ignorantiam deliis
querunt, non vero per alia sacramenta iis,
qui deliquerunt post baptismum; Unde ex Conciliis, PP. dc traditione constat, solius
baptismi esse omnem reatum poenae per se delere . Non possumus itaque ex revelatis hanc excellentiam ad Eucharistiam ullat nus extendere ἔ cum non militet pro suscipientibus Eucharistiam ratio illa , ob quam eonvenit Baptismo isthaec praerogativa , videlicet quia ante Baptismum per se
Probatur demum Conclusio ex Lugo de Extrema Unctione; quod scilicet illi comia petat causare primam Gratiam per accidenq. Dicitur enim Iacobi s. Si in mera tis sit, remittentur et , & Triden. Sess r . Can. t. definit , hoc Sacramentum conferre Gratiam , & remittere peccata ; ergo effectus hujus Sacramenti est etiam delere mortalia, & primam Gratiam conse
Neque dicas, hinc fieri, quod Εxtrenis
Unctio esset Sacramentum mortuomm .
Nam offectus primarius extremae Unctionis non est delere mortalia , sed sex Tridentino I delicta , si quae sint adhuc expianda,& peccati reliquias abstergere , eradendo
aut poenae reatum relictum post mortalia dimissa , aut Culpas veniales : propterea dicitur consummativa , & perfectiva Poenitentiae , non Vero eius suppletiva . Hinc
solum per accidens potest Extrema Unctio mortalia delere, ut proinde sacrilege pec-
63쪽
6 Fars VII. Di θ. II. De Causalitate, O siectu saeram
caret , qui advertenter in statu peccati mortalis eam sumeret cum sola praevia a tritione; prout suscipi possunt Sacramenta mortuorum. Et sane, sicut in Sacramento
poenitentiae , quod est per se institutum ad delenda mortalia per modum Iudicii , in
quo requiritur cognitio causae; ut proinde reus in eo Sacramento agere debeat partes accusatoris; possunt tamen per accidens re mitti in directe peccata in vincibiliter oblita , adeo ut nullum Iudicium erga illa mxerceatur , nec habeatur cognitio causae , nec ullus accusator ita pariter in extrema Unctione, & aliis Sacramentis vivorum per se institutis ad Gratiam augendam , poterit per accidens prima Gratia causari, posita attritione peccati in vincibiliter obli
Neque dicas cum Lugo , ex Author itatibus adductis solum sequi, quod Eucharisia, & extrema Unctio conserre possint primam Gratiam per accidens, non vero reo
liqua Sacramenta vivorum . Nam si semel verum est , quod peccatum sub attritione non si obex Gratiae in aliquo Sacramento vivorum , neque erit obex io reliquis quia Tridentinum de omnibus novae legis Mincramentis definit, quod non ponentibus obicem Gratiam conferant. III. Objic. i. Si Eucharistia, & alia vivorum Sacramenta possent primam Gratiam causare , sequeretur quod homo h bens originale , & mortale actuale , si a cederet ad Eucharistiam cum attritione, &ignorantia in vincibili obligationis suscipiendi baptismum reciperet primam Gratiam per accidens, atque adeo emundationem ab originali ; sequela non admittitur , cum uni baptismo competat hic effectus i ergo nec id unde sequitur. Confirm. quia non potest explicari, quid si Gratiam causari per accidensi cum non causetur aut praeter Dei intentionem , aut in aliquo raro casu . etenim id provenire deberet ex lege Dei firma , ct sta
Resp. nego sequelam . Baptismus enim est Ianua Sacramentorum . propterea materialiter tantum potest Sacramentum Eucharistiae sumi a non baptigato ignorante in vincibiliter obligationem suscipiendi baptismum s scut materialiter comeditur Eucharistia a Bruto, quin ullus effectus ab ea recipiatur . Neque dici potest , quod per
accidens in eo casu Eucharistia emundaret ab originali, cum certum si, carentiam characteris baptismalis esse obicem Gratiae per quodvis aliud Sacramentum recipiendae , sive vivorum , sive mortu
Αd eonfirmationem : in eo sensu Sacramenta vivorum dicuntur per accidens causare primam Gratiam , in quo sensu ab omnibus conceditur causari secundam Gratiam per accidens 1 Sacramentis mortu rum : Non quia praeter intentionem , &voluntatem Dei hujusmodi essectus continisgat eo modo quo monstrum dicitur effectus per accidens, quia est praeter intentionem naturae , aut sicut Thesaurus dicitur
per accidens a sessore inveniri ; cum hoc citra blasphemiam dici non possit: Neque quia hujusmodi effectus non proveniat ex
lete Dei firma, & stabili; sed quia deviae
hujusmodi estectus per accidens a fine primari O , ad quem Sacramentum institutum suit, & proinde raro evenit; sicuti plantae, quae inseruntur, dicuntur causare per accidens fructus alienos, non quia non causant illos virtute propria, & naturaliter , sed quia primario institutae sunt ad alan dos fructus proprios s & fructus alieni ad finem primarium non spectant unde non ita frequenter hujusmodi effectus prove
IV. Objic. a. Eucharistia significat Graistiam per modum nutritionis ἱ ergo solum
causat Gratiam nutritivam, non vivificativam ; atque adeo nou primam Gratiam . Probatur consequentia , quia Sacramentum
novae legis causat quod significat, & fgnificat quod causat; ergo Eucharistia significans gratiam nutritivam , hanc dumtaxat causat. Confirm. dare vitam mortuo est extra rationem cibi: Atqui Eucharistiae non competit quidquid est extra rationem cibi spiritualis . ergo nequit dare vitam mor tuo: Unde scut inutiliter datur cibus moria tuo ; ita inutiliter Eucharistia peccatori.
Resp. I. per instantiam de Raptismo ,
qui causat Gratiam per modum regenera tionis , & tamen per accidens causat secundam Gratiam non regenerantem &de poenitentia , cuae est inlii tuta per modum secundae tabulae post naufragium , & tamen causat secundam gratiam , si solum venialia praecesserint . Neque dicas cum Lugo, non esse mirum, quod Sacramentum potens vivificare nutriat, quia quod potest plus , potest etiam quod est minus ,r Mirum tamen est, quod Sacramentum potens.
de se nutrire etiam vivificet . Nam licet.
64쪽
assis VII. An Sacramenta Sivorum, M.
Et magis vivificare, quam nutrire, non tamen relate ad infinitam virtutem Christi Domini, qui aequ8 potuit velle utrumque effectum causari 1 singulis Sacramentisῆ m 2 --..
quamvis voluerit , quod Sacramenta mora m css is extrιnjecis Sacrament
tuorum per se vivificent , vivorum vero nutriant. Praeterquamquod falsum univeris
sm est, quod possit minus id, quod potest plus, fi plus, & minus fini in diverso oris
dine. homo enim potest hominem genera-
rum νΡLurima in hae Disputatione discutienis
da sunt , De institutore Sacrament
rum, De Ministro , De subjecto , seu s
re, non muscam, quamvis hoc si minus: scipiente ἰ qui dicuntur causae Sacrament unde disparitas ex hoc etiam capite coris Lum extrinlecae . ruit. . Direct3 dist. eons . solum causat Gratiam nutritivam per se, concedo; per acciadens: nego consequentiam. Ad probationem, satis est, quod Sacramentum per se causet quod signincat, quamvis per accidens caias re possit , quod non sgnificat. Ad confirmationem distinguo minorem. per se concedo; per accidens, nego min rem , dc consequentiam . Eucharistia per
QVod attinet ad Sacramenta Legis a. tiquae, non est dubium, quod a sola Deo suerint instituta. De Sacramentis novis inquiritur, An omnia immediate Christus Dominus instituerit λ Et , Utrum in accidens causare potest , non quod est con- quantum homo, an inquantum Deus λ D tra , sed quod est praeter rationem cibi ἡsicut etiam causat remissionem venialium, Temissionem poenae, praeservationem a morin talibus, quae sunt pariter praeter rationem cibi. Ad id quod additur: ideo stultum est dare cibum mortuo , quia cibus corporalis citra miraculum vivificare non potest . At Eucharistia potuit institui ita ut per accudens vivificaret, & ita de facto probabiliter instituta est, ut ostendimus. Adde, quod si ut potest mortuus spiritualiter ad vitam se disponere per actus virtutum Theologaliumέ ita potest cibo Eucharistiso , & pane vivia
sicante vivificari. Huic enim tantum cibo competit transmutare, non transmutari,
juxta illud 1 Christo Domino dictio Α
gustino: Tu mutaberis in me, non ego in re
Ex dictis sequitur, posse Sacramenta viavorum causare per accidens primam Graistiam in omnibus iis casibus , in quibus ad ea acceditur post mortale cum sola attritione: quod contingit non solum quando quis oblitus invincibiliter peccati commissi dolet de omnibus, sed etiam quando quis conscius peccati, nec habens copiam Co fessarii, ponit attritionem putatam contriotionem ; vel si si absolutus invalide ex dein sectu aut jurisdictionis, aut intentionis in absolvente . Consonum enim fuit Miseri cordiae Salvatoris, quod noluerit in his casibus privare Gratia eum , qui bona fide
credit se esse dispositum, & quantum in se est , apte se disponit ad Sacramenta vivorum suscipienda.
- . Fara VII. mum, An pura Creatura possit Sacrame
rum omnia nova Logis Sae amenta, mediare is tueris Cissus ἐπαρ antum homo 'L HEfinit Tridentinum stir T. can. r. omnia novae Legis Sacramen ea instituta fuisse a Christo. haec enim ha
ma sit . Nihilominus nonnulli ex antiquis Theolagis putarunt, Christum aliqua Sacra menta instituisse immediate , & per se ipsum; aliqua vero mediate per Apostolos.
Hugo de Sancto Uictore tomo 3. de Sacra mentis lib. 3. puncto cum Magistro ia . dist. 2δ. dc Bonaventura putavit, Extremam Unctionem esse ab Apostolis immediate institutam : Et Alensis cum eodem Bonaventura in dist. 7. Sacramentum Co firmationis institutum in Concilio Meldens. Ex verbis Tridentini non constat, quod Christus omnia instituerit immediate; U de Suarius censet, non esse de fide hanc omnium immediatam institutionem i quam vis dicat esse omnino Certam. Dico equidem r. cum UasqueΣ, & aliis: De fide est, Christum Dominum omnia n vae Legis Sacramenta instituisse immedia.
65쪽
s 8 Pars VII. Dip. m. De Causis extrinsecis Sacram.
Prob. de fide est, Christum instituisse o- cramenta debet praecessisse decretum v mnia novae Legis Sacramenta , ut constat lantatis Divinae conserens talem auctori- ex Tridentino Ludato; ergo etiam de fide talem voluntati creatae Christi ; ergo abest , quod ea instituerit immediate . Pro. eo decreto debent sumere initium , atque hatur consequentia , quia institutio, mi se adeo institutionem Sacramenta. uera institutio, debet esse immediata; aliis . Confirm ut possit Per voluntatem crem, ter non solum Sacramenta , sed etiam sa- tam Christi esse sgnum Gratiae tae mat cramentalia , dc omnes Ecclesiae caerem ria . dc haec forma, debuit hoc idem praeniae deberent dici a Christo institutae , cle voluisse Christus qua Deus ab aeterno; cum omnes Leges Pontificiae possent dici Leges non possint Divina, & humana Christi. Divinae, & a Christo Domino latae; quia iuntas discrepare; ergo non potest Christus omnes dum seruntur, I Christo mediate qua homo Sacramenta instituere, quia prius feruntur per ejus Vicarium , dc per pote- ea instituerit Christus qua Deus fir atquctitatem ab eo acceptam e Consequens non adeo soli Deo competit prima , dc imine admittitur ; ergo nec antecedens. diata Sacramentorum institutio. Confirm. Tridentium ses a. cap. t. nm Resp. 1. per instantiam de Legibus Pon
gat, suisse unquam in Ecclesia potestatem tificiis , quae non desinunt esse Pontificis, ullam statuendi , vel immutandi aliquid Ec Vicarii Christi, quamvis praecedere d
circa substantiam Sacramentorum: hoc au- beat decretum conferens Pontifici talem tem non esset verum, si Christus non inis auctoritatem . dc ab aeterno debeat Deus stituisset immediate omnia Sacramenta. p praevoluisse id , quod Pontisex praecipit . tuisset enim Ecclesia mutare , quae potuit Directe' dico , dupliciter posse duas vo instituere; ergo . Hinc expresse Tridenti- Lintates conspirare in idem objectum; uncinum sess. I . de Extrema Unctione cap. r. modo, si ambae aeque primo idem velint;
dicit , hoc Sacramentum fuisse 1 Christo altero modo , si una velit in priori, & au Domino insti tutum , & ὲ B. Iacobo pro- tera illud idem approbet. Hoc secundo m mulgatum ; quia si Christus illud instituit, do Deus vult Sacramenta a Christo qua ho solum potuit promulgari ab aliis I propte- mine instituta , nec non Leges a Pontificerea etiam Ε .ad Corinth. dicitur et Sic nσι latas; & ideo Christus ut homo est primus exsimis homo, si MiniurM Cbrisi, o dia institutor. voluntas enim Divina venit uespensatores s non institutores seriorum determinata, & in posteriori, non ut d Dei. terminans, Sc in priori . venit enim non ut II. Dim 2. Christus Dominus inquan- faciens, sed ut approbans factum a volunt tum homo, & per voluntatem creatam iu- te creata Christi , atque adeo est voluntas stituit Sacramenta. Ita communi stime . speculativa potius, quam practica. Prob. Christus ut homo est Ecclesiae sun- In forma nego minorem . Ad probatio dator , dc institutor ergo pariter ut nem: praecessit decretum constrens auctois homo instituit fundamenta Ecclesiae , seu ritatem , dc simul initi tuens Sacramenta , Saeramenta r Fundatoris quippe est ponere nego laonserens, sed non instituens, coniniundamenta. cedo antecedens, dc nego consequentiam.
Confirm. Christus ut homo est supremus Ad confirm. distinguo antecedens : d Ecclesiae Legislator; ergo etiam Sacramen- buit Deus id ipsum praevoluisse ab aeternoetorum institutor. Probatur consequentia , voluntate practica , & factiva, nego I v quia si pe otestatem I Deo acceptam po- luntate speculativa , & approbativa instituit immeatate Leges serre , potuit etiam tutionis factae 1 Christo ut homine , con
per eandem potestatem immediate Sacra- cedo antecedens , & nego conseque menta instituere; cum illi inquantum ho- tiam.
mini data sit omnis potestas in coelo , & - IU. Objic. Si Saeramenta novae Legis in terra; omniaque dedit ei Pater in m essent a Christo ut homine instituta , nocinus. essent praestantiora, Ac digniora antiquis , III. Obiic. t. contra secundam conclu- utpote a Deo institutis . Consequens notasonem t instituere est primo rem aliquam admittitur . repugnat enim dictis Concili statuere, seu inchoare ; sed hoc non potis rum , fic Patrum ἱ ergo nec antecedens . est Christus qua homo ; ergo non qua ho- Probatur sequela , quia Sacramentum inismo , sed qua Deus instituit Sacramenta . trinsece constituitur per actum instituenis
Probatur minor, quia ante actum volunta- tem tanquam per sermam . ergo Sacramen
tia creatae Christi Domini instituentem M. ta antiqua constituta per actum Divinum
66쪽
nobiliora essent, quam nova constituta peractum voluntatis humanae Christi
Resp. I. etiam in Sacramentis novis priniaci pium quod instituens este ipi um verbum, a quo humanitas suppositatur , quamvis
principium quo sit actus voluntatis creatae Unde etiam Sacramenta nova includunteonstitutive Deum tanquam prineipium ouod instituens; atque adeo ex parte principii instituentis antiqua non sunt nobili xa. Deinde dico SS. PR. exaltantes Sacramenta nova super antiquis considerasse illa , quatenus sunt instrumenta Dei, in oris dine ad Gratiam conserendam si atque adeo praeserunt nova antiquis, inquantum sunt magis utilia. Sic Pharmacum quod magis saviat sanitatem , dicitur praestantius Phammaco composito ex rebus nobilioribus mi. nus apto ad ianitatem causandam; quia ut
notat Aureolus in dist. P. nobilitas i strumenti ad cujusvis medii ordinati ad aliis quem finem sumitur solum ex ratione utilitatis,. quam affert. Et ratio, a priori est , quia appetibilitas medii, qua talis,desumi d
het a fine, a quo suam habet appetibilit
tem; ergo cum magis conserant Sacramenta nova ad finem conferendi. Gratiam, dicenda sunt praestantiora. etiamsi verum e set, quod antiqua haberent aliquod constitutivum nobilius: quod tamen est fallum, ut ostendimus; cum non si praestantior forma Deus, & actus Divinus, quam Deus cum actu humano sicut non est praestan. tior tota Trinitas quam una 'rsonalitas Divina . Praeterquamquod ipse solus actus creatus Christi Domini, prout moraliter i firmatus a dignitate Uerbi, infinitum. h hel valorem , dc efficaciam.
V. Ertum est , non posse Creaturam M. instituere Sacramenta author itate propria , & independente; cum ne ipsi quidem Christo qua homini id compriat'. Quare solum quaeritur primo , An possit purus homo ex potestate ministeriali sibi a Deo delegata instituero Sacramenta λ quod
communiter affirmant Thomistae cum Suario, Lugo, Valentia contra Scotum , VM-queZ , & alios . Secundo ,.An possit puro homini communicari potestas excellentiae ,
quam Theologi agnoscunt in Christo D
mino, ut possit Sacramenta mistuere λ R vestra autem excellentiae in Christo Domino non solum importae posse conserre si eno sensibili vim ad gratiam conserendam ex potestate delegata ,. sed etiam posse meis
rere collationem gratiae per Sacramenta , ct quod ejus nomine Sacramenta sancti rentur,& administrentur. Hanc etiam mistestatem posse puro homini communicari, docet D. Thom. hic a r. q. his verbis: Gri.
s in Saoramentis duplicem babuis pote is rem unam auctoritatis , quae eo exis et I rundum quod Deus est, ct talis ponsas nutisia Creaturae pretiit eommunicari ἱ Ameram exiscellentiae, quin eo elis ei secundum quod Mismo est, eream ρotiait MIni ris communicare ἔdando se;licet eis tantam gratia plenitudinem ,
tis eorum me imis operaretur ad Saerament
rum aecium , ut aέ invocationem uom numimorum sancti arenxur Sarramenta , ει ipsi minent Iaeramenta instituere . Ne tamen fiat quaestio de nomine, avi vertendum, quod instituere Sacramenta potestate ministeriali non importat solum deis signare materiam , cui Deus imponat significationem practicam Gratiae, sed importat etiam delegationem 1 Deo factam imponendi alicui sgno sensibili significationem pramcam Gratiae; sicut serre leges ex potestate ministeriali, & delegata non impO tat solum designare aliquem actum, quem Deus velit praecipere, sed etiam habere a Deo saeuitatem praecipiendi, vel non praecipiendi aliquid ac libitum; sicut etiam h
bere potestatem delegatam patrandi mira cula non est' posse designare materiam . in qua Deus veliv miraculose operari , sed est habere virtutem communicatam patrandi mu
VI. Dico nunc primo cum prima sententia : potest puro homini communicari pol stas minitterialis instituendi sacramenta. Prob. potest Deus communicare puro di mini facultatem non solum designandi materiam sensibilem , quae habeat a Deo mgnificationem practicam gratiae , sed etiam, facultatem designandi materiam sensibilem, quae significet Gratiam conserendam per hujusmodi signum ad arbitrium ipsius creaturae . hoe autem importav ex dictis habere potestatem ministerialemi instituendi sacramenta; crgo potest puro homini hujusmodi potestas communicari. Maj. patet . sic ti enim ea potestas de facto communicata fuit Christo qua homini , ita potuit puro homini communicari ; non secus ac pote stas miraculorum s quae Christo fuit commuis
67쪽
εo Pan VII. Disp. III. De Causis emrinfecis Sacram.
nicata, potest pariter puro homini comm
nicari ; & in hoc tantum Christus qua homo i puro homine diveriincatur , quod
Christo ea sit con naturaliter debita , nouvero puro homini. Confirm. ut purus homo dicatur revera Sacramenta instituere , non debet habere hanc potestatem independenter ab alio ; sicuti ut possit leges condere , non debet hahere facultatem legislativam independen-stituere. Prob. min. : Ille potest statuere stagna infallibilia gratiae Conserendae , qui potest gratiam conferre . sed non nisi Deus pota est conserre gratiam ς ergo nonnise Deus stabilire potest certa, & insallibilia signa gratiae conserenda .
Confirm. ut psilit dari signum practicum gratiar,debet divina voluntas determinari ad conferendam gratiam, posito tali signo; sea
non potest creatura divinam voluntatem ad
rem; sed lassicit quod institutio, & virtus id determinare . ergo nec secramenta insilia
causandi gratiam in sacramentis procedat a tuere. Respond. neg. min. ad probi dist. maj., qui potest gratiam conserre vel principali . ter , vel init ruinentaliter, con ., hantum principaliter, nego maj. & disting. mini, solus. Deus potest gratiam conferre ut cau- pendeat a puro homine, tanquam ab habem sa principalis, cone. , ministerialiter, & in puro homine, tanquam ab habente potesta
tem ad id delegatam, & ex commissione; Atqui potest Deus velle, quod sacramenisti institutio , & virtus significandi , atque causandi gratiam in aliqua re sensibili de-ee ad id potestatem delegatam s ergo pol est puro homini communicari potestas ministerialis instituendi Sacramenta. Quod perth docuit August. tract. s. in Ioan gicens 'Potuit Cbrisur Dominus , F velut, dare po- rosarem alicui servo suo, ut daret baptismum strumentaliter , seu ex potestate delegata nego minori, & consem; quod etiam dicendum relate ad leges serendas. Habere potestatem delegatam conferendi gratiam est posse sua voluntate applicare omnipotentiam ad gratiam causandam , scut dicitur habe-cuum tanquam vice sua , ω transferret a se te potestatem comburendi, qur potest appli
prirandi potestatem , quam eonstitueret in servo , et tantam vim daret baptismo translatum in servum , quantam baberet bapti ut datus a Domino ; hoc tamen noluit , us inialo esset spes baptit storum , a quo se bapticare ignem ad comburendum ,' Potest autem voluntas creata ex delegatione sibi ,
Deo facta statuere signa, quibus positis applicetur omnipotentia ast gratiam causanis dam , sive ea signa sint merae conditiones, elatos agnoscere, Noluit ergo seroum ponere ut in sacramentis antiquis , sive sint causae spem ἐn servo . ut in novis; ergo potest pura creatura ha-VII. Dico t. potestas excellentiae , & bere potestatem delegatam instituendi tam meritoria, quae fuit in Christo Domino ad sacramenta antiqua, quam nova. Dcramenta instituenda , potuit puro homini Ad confirmationem recurrit etiam ii communicari solum relate ad instituenda stantia de legibus. ut possit enim Lex Ponis sacramenta vivorum, non mortuorum. Ita tificia obligare in conscientia, debet dete iidem DD. cum D. Th. apud Gonetum . minari divina voluntas ad volendum Ohlia Prob. Potest purus homo assectus gratia gare subditos, posita voluntate Iaegislativa sanctificante mereri de condigno alteri in- Pontificis: Sicuti autem possumus nos ad ais nocenti gratiam, ut ostendimus in de in rito disp. ult. q. v. non pol si tamen altori peccatori mereri de condigno gratiam peccati remissivam , ut pariter supponimus ex dictis in de Incarnatione , disp.P. qu. y. ergo potest purus homo habere potestatem
excellentiae ,. & meritoriam relate ad instituenda sacramenta vivorum , merendo justis gratiam per ea sacramenta consere dam, quin possit relate ad sacramenta moris
VIII. Objic. primo contra primam conclusonem , ex Scoto , & Gabriele : In stutuere sacramenta seri stabilire certa , & in saltibibia sena gratiae conserendae I sed. lus Deus hoc sacere potest; ergo nequit Pura creaturae ministerialitar sacramenta inctus liberos determinare omnipotentiam Paratam concurrere ad utrumlibet, juxta in
ctrinam Societatis inde Gratia ; ita potest divina voluntas determinari ad volendum conferre gratiam, posito tali sgno sensibili ammtate creaturae volentis libere institu re haec. signa practica gratiae ei potestate sibi ab ipso Deo delegata . IX. Objic. v. ex Fasqueae: Ei conveni potestas instituendi facramenta, a qao Oriatur primum sacramenti decretum; hoc autem unice oritur a Deo, ut patet ergo solus Deus potest sacramenta instituere . Maj. prob. quia instituere est primo rem ais liquam incipere dc ah initio quasi ilatuere, & decernere .
Consirmi sit Deus dicere , Volo, Et ba
68쪽
, ptismus conferat gratiam, si Petrus consen- erit , Petrus non diceretur institutor sa-: cramenti hujus, quia supponit voluntatem, Dei collativam gratiae; 1ed quaelibet volun-
. e s creaturae debet Dei voluntatem praesupponere ἰ ergo pura creatura non potesti sacramentum instituere. l . Respond. argumentum probare, quod n
l .que Christus ut homo possit sacramenta in-l stituere : sicut etiam quod neque homines, possent leges condere : quare dist. maj., a quo oritur primum sacramenti decretum in genere causae principalis tantum, nego; sve principalis , sive ministerialis , eon c. maj. re distincti pariter min. nego conseq. Ad confirmationem respondeo per in- . stantiam: s Deus diceret, volo praecipere injunium, si Petrus consentiat, Petrus non diceretur ptaecipere jejunium, sed essὸt eonditio requisita, ut Deus velit absolute i junium praecipere , nec proindo creatura
aeon potest habere I Deo potestatem delegatam praecipiendi jejunium ; ergo idem in casu nostro . Quare distinguendum est inter operantem nomine principalis tanquam Procuratorem, veI ministrum , ct inter ap- Tonentem nudam conditionem . Quando quis operatur ut misister , valido operatur,
etiamsi nollet tune id ipsum principalis ;secus vero quando quis apponit consensum
tanquam eonditionem. In casu argumenti, Petrus consentiens esset mera conditio, quianis quando Petrus eonsentit , tunc Deus vellet causare gratiam per Baptismum, gratia non causaretur contra vero quando creatura instituit potestate ministeriali si eramentum , gratia Conserenda est pec fa- gramenta per hoe praecisd, quod Deus non revocet potestatem delegatam adeo ut si per impossibile Deus non revocaret potest tem delegatam , ct simul nollet eonferre gratiam per sacramenta instituta a creat Ta , adhuc teneretur illam conserre: Sicut in creatis , si principalis non revocet potestatem collatam procuratori, & simul n lit obligari per contrachina initum a proinauratore , adhuc ab illo obligatur. In sor-ma dist. maj. , quia supponit voluntatem Der collativam gratiae, posito consensu P tri tanquam mera conditione, couc., posse . to consensu tanquam praedito potestate de-- legata ad sacramenta instituenda , neg. maxici distincta mire, se neg conseq.- Objic. 3. si non euet de euentia sacr menti, quod sit institutum Deo , posset etiam diei, neque esse de essentia sacramen-
aestio I A. II. Num pura Creatura oc. .
signum gratiae , aut quod se signum practicum, sequela non admittituri ergo nec id unde sequitur. Prob. sequela, quia tam in definitione sacramenti dicitur, quod sit institutum a Deo , quam quod sit signum sensibile practicum gratiae; ergo.
Rei pono. Sacramentum esse quoddam comeretum accidentale , & quoddam artes .ctum , cujus essentia nequit cognosci ex iapsa natura rei, sed ex fine, quem sibi artifex praestituit in eo componendo; sicut domus conflata ex parietibus, & tecto definitur per ordinem ad ejus finem, qui est arcere ab injuriis temporum: propterea quoties finis artesecti stat incolumis, stat ejus essentia,etiamsi varietur principium essiciens . tam enim habetur domus , sive ea fiat ab artifice , sue ab amente , sive fiat casu. Hinc quia stat finis sacramenti , qui est λ.gnificare hominibus practice sanctitatem , sive Deo immediato , sive a creatura hujusmody instituatur signum ideo sacramen tum qua tale non est essentialitor a Deo immediato institutum , sed solum sacra me ta, quae de sacto sunt, & relate ad ista cadit definitio tradita contra vero quia noustat hujusmodi finis, si signum noci sit se sibile, aut s non si practicum ; ideo haec spectant ad essentiam sacramenti in Ecclesia visibili instituti qua ta sis . Hinc fit, quod
quamvis de facto sacramentum poenit Liae v. g. vel Extremae Unctionis a flamina valide non conseratur , non propterea ad essentiam horum sacramentorum qu 2 talium spectat, quod conferantur I viro . sist enim Eorum finis, etiamsi conserrentur Λ tamiana: Contra vero non stat finis sacramenei propter homines erudiendos, & sanctifica
dos instituti , si non sit senum sensibile, aut practicum sanctitatis , ergo hoc spectat
ad rationem sacramenti qua talis. X. Obj ult. contra T. conclusionem zPotestas excellentiae relate ad sacramenta instituenda conveni desumanitati Christi Domini ratione Unionis hypostaticae , qua pra cita illi non conveniret ergo non potest
competere purae creaturae , neque relatet ad sacramenta mortuorum, neque vivorum.
Respond. Christo Domino comperere P testatem istam connaturaliter purae creaturae vero posse competere ex mera divina concessione : unde nom potest huic competere cum illa persectione seu exigentiae connaturali , prout competit Christo Db- minoisic ratione unionis hypostaticae com petit Christo posse de condigno mereri aliis gratiam i quod tamen etiam potest comae tutar
69쪽
tere justo, sed non illo modo persectissimo,
quo convenit Christo Domino . eum nec pos-st justus habere meritum valoris infiniti, nec mereri de condigno gratiam peccati re missivam, ut alibi ostendimus . Ex quibus sequitur , quod possit pura creatura habere potestatem excellentiae etiam relate ad instituendam Eucharistiam , quatenus ex P testate delegata potest ea signa sensibiliai stituere, quibus contineatur Comus Christi Domini , di gratia causetur suscipientibus illud, quam solum de condigno mereat . .
Post considerationem Causae extrinsecae principalis Sacramentorum,nempe Chrisai Domini institutoris, inquirendum dein sa ministeriali, de instrumentali, dc primo quidem, num solus homo viator possit S Gramenta conficere, & administrare. D inde quaenam , & qualis intentio in eo requiratur . Demum quaenam sint hujus Mianistri obligationes.
am solus bomo Gatre possit mini raro em
I. Cotus in dist. A sessis: doeet, et o iam Angelos posse de lege ordina
Tia esse Sacramentorum Ministros . Bernaldisp. I7. putat, posse angelos de potentia e traordinaria sacramenta administrare , non tamen conficere . Communius eum Gon to disp.6. docent, de potentia extraordinaria posse angelos lacramenta etiam ν confic
re, nedum administrare. Dubitatur etiam, an homines in Patria , vel si resurgere nr, possint sacramenta , ut prius , conficere e 'Marius, Soto & alii affrmanicontra UaDqueZ , Coninck , Becanum apud Gon
Dico primo: de lege ordinaria soli homianes , & non angeli sunt sacramentorum ministri. Ita D. Th. hic art.7: & eommunis-smo Catholici contra Lutherum in libro demissa privata , putantem etiam a diabolis in specie humana apparentibus administrari
posse sacramenta de potentia ordinaria . Prob. ex illo ad Hebraeos 3. Omnis Pomyifex ex hominibus assumptus pro bom inibias conasti ruitur in iis, quae sunt ad Deum I ergo se
li homines sunt ministri in iis , quae suri tria Deum, hoc est in sacramentis. Similiter solis hominibus dictum est Matth. Σου. Docete omnes gentes , baptizantes eos In Nomine Patris, & Filii , & Spiritus Saracti: Idemque docent PP., praesertim Chrysostomus lib. 3. de Sacerdotio dicens : N que Angelis , neque Archangelis diritum es , Luodeunque lygaveris super rerram , erit ligrum oe in caelis. Et ratio a priori est libera Dei institutio: Congruentiae vero sunt, tum quia sacramentum constituitur mat ria & forma sensibili; ergo conveniens fuit, ruod administraretur etiam a ministro senisum & intellectum habente; tum etiam quia solus homo potest suscipere; . ergo dc administrare sacramenta. Confirm. quia si angeli pomni ministrare sacramenta, nullus infans decederet sinebaptismo . teneretur enim ex praecepto cha. ritatis Angelus tutelaris illum baptigare. II. Dico De potentia , de lege extra ordinaria possunt angeli sacramenta a Christo Domino instituta administrare, non ta
Prob. prima pars , tum ex D. Th. loeo , citato, tum multis saeris historiis, in .quibus legitur sacram synaxim ab angelis suis se administratam . videlicet B. Catharinae Senensi , S. Agneti , B: Stanislao. Secunda
pars , quae est multorum cum Bernal co tra Gonetum , probatur , quia sacramenta a Christo Domino instituta constant verbis humanis . angeli autem non possunt verba humana ponere s ergo neque isthaec facra
Neque dicas, quod lic t angeli non possint veri loqui locutione humana, ut d
Cet D. m. 1 p. q. sa. art. ἀῆ possunt tamen
formare sonos in aere similes.verbis hum nis , Ac eodem modo significantes gratiam, ac verba humana; ergo possunt hujusmodi sonis sacramenta conficere quae non solam essent vera sacramenta, diversae tamen mistionis x nostris , ut putant Cabrera, &gnea, sed etiam ejusdem rationis cum n stris; quia diversitas verborum materialiter se habet ad rationem signi sensibilis. Nam contra est, quia sicut aqua rosacra non potest esse materia baptismi , cum non sit M. qua naturalis; nec oleuin papyraceum materia Confirmationis; ita verba in corpori bus assumptis prolata ab angelo, quia non sunt vere verba humana, Oe vitaliter prolata , non possunt esse serma secrament rum, quae emntialiter rebus & verbis conis stare debent Propterea. o satis est , quod
70쪽
suastis II. . r. I De misistro Iairment.
Sujusmodi sonI possint idem significare, ac
verba humana. . Neque replices , in sacramento matrim nil suffcere nutus, qui non sunt vera verista , sed solum senificant instar verborum; ergo etiam in sacramento ab angelis colla to sussieiunt soni , qui instar verborum Ggnificent. Nam primo quare non lassicit etiam in haptismo aqua rosacea, quae instar aquae naturalis significet ὸ Deinde respondeo, convenire Theologos in hoc , quod ad sacramentum matrimonii suffciat id, quod sus-ficit ad constituendum contractum ἰ Cum autem contractus perficiatur tam verbis se malibus, quam aequivalentibus, ideo etiam nutus constituunt sacramentum matrimonii; quod tamen non militat in aliis sacrame eis, quae verbis sermalibus constitui debent. Praeterea etiam nutus constituentes sacra mentum matrimonii debent esse actus vitainus; At verba ab angelo in corporibus asinsumptis non sunt vitaliter prolata ψ ergo nullatenus possunt sacramenta novae legis
III. Dico 3. solus homo viator de lege o dinaria est minister sacramentorum . Itammmunius contra Gonetum putantem , quod comprehensor possit de lege ordinaria absque nova delegatione esse minister sacramentorum, quamvis extraordinarius. Prob. quamvis in Scripturis , dc Conciliis non exprimatur , quod solus viator posisit esse sacramentorum minister, id tamen eruitur ex fine a Christo Domino intento in sacramentorum institutione; qui est, ut homines pro statu viae sacramentis sanctiis scentur ἔ Cum autem in statu viae nonnisi cum viatoribus conversentur, sequitur, quod latores tantum voluerit esse ministros epossunt proinde sol in de potentia Dei a
Ioluta sacramenta conficere compreheas res, non vero de lege ordinaria.
Confirm. aliter Episcopi damnati possent alios damnatos ordinare Sacerdotes , pos sentque Sacerdotes vallia consecrare, si adesset panis ; Cum non si major ratio de comprehensoribus, ac de damnatis. Neque dicas, id a Deo impediri s sevi impediuntur daemones , ne orbem subver eant, & peccatores interficiant, aut detr dant ad tartara . Nam frustra ad miraeulosam suspens nem Concursus divini recurritur; cum possit Commode dici, quod potestas haec collata sit tantum pro statu viae.
Neque replices , etiam in termino dari
characterem: ergo etiam in termino datur potestas conliciendi sacramentum. Nam diximus , characterem non esse ipsam potest
tem , sed fgmun potestatis eoi latae ; scutautem io termino character baptismalis est fgnum potestatis passivae . seu idoneitatis ad
sacramenta recipienda tantum pro statu viae, non in patria, ut omnes docent. ita character sacerdotalis in termino est signum p testatis activae ad sacramenta administranda tantum pro statu vis. Dico ultimo . Homo viator, qui est mi nister sacramentorum, est etiam causa es ciens tum sacramenti , tum omnium effectuum sacramenti consecti. Prima pars , quod si causa efficiens s eramenti, patet; quia ponit efficienter ctiones illas, quae sacramentum constituunt, v. gr. ablutionem , & prolationem verbo. rum . Quod vero sit etiam causa , saltem me diata, effectuum sacramenti, probaturό quia actiones ministri & in sententia nostra et iam intentio ministri constituunt sacramentum; ergo hujusmodi actiones essicienter causant effectus sacramenti , puta gra tiam , virtutes infusas , characterem , dcc. ergo cum minister essicienter causet actiones causativas effectuum sacramenti, sequitur , quod sit etiam causa saltem mediata
illorum. Quidquid sit, an possit etiam dici
causa immediata, di proxima λ Etenim es.sectus actionis est immediatus effectus p ventis actionem v sed effectus sacramenti sunt effectus actionum sacramentalium P sitarum a ministro; ergo videntur etiam es.se effectus immediati ipsius ministri , quio pterea dicitur baptizare, absolvere, dic.
uanam Intemis is Mini ro requiraturqIV. Ο Εspondeo dicendum , ad sacrarimenti validitatem requiri nos tum intentionem faciendi caeremoniam
externam sensibilem , sed etiam faciendi quod Christus instituit, seu quod intendit
Ecclesia. Ita communiter Catholici contra haereticos nullam intentionem in ministro requirentes. Communiter etiam Theologi, contra Catharinum , & Sylvestrum putan. tes lassicere intentionem ponendi actus ex
ternos praescriptos ab Ecclesia; quae opinio ex Bellumino parum ab haeresi differt, &ex Mario , vatquea , Ualentia est temer
ria , & periculosa . quod si quis positive nolit facere quod facit Ecclesia, certum estiam