De latinitate falsò suspecta, expostulatio Henrici Stephani. ... Eiusdem De Plauti latinitate dissertatio, & ad lectionem illius progymnasma

111쪽

ys Exuo sTu LATIONI sin illis ipsae Graeco sermone deductio quolibet perspici minime queat.Atq; hoc

in numero ponenda sitnt Micratine tvel Mi-Irvum, ut Vulgus errorem errori addens pronuntiat & Sciatique, pro Flemcradue dc Ischiataque : qua nuis ex recentioribus medicis in ultos sciaticim nobiscum appellare non puduerit. Eo de autem modo in nominib' Chirurpe & Chirurne, & in iis quae dicuntur Empiastres de Cataplasmes, allistae huiusmodi, necno in quibusca chirurgicis instrumetis ut Trepanalyatule parma cum immutatione illas voces Graecas habere nos posse quibus Latini v tutur, sciedu est. Idem certe & de multarum plantarum nominibus sentiendum est. Quid quod illa ipsa vox qua morbum significamus,Gra ca estλNihil noui dicis, cxcipiet quispiam. Imo vero dico quod plurimos ignorare

bi significationem habente petitum esse nostrum malale. Apud rccentiores saltem aliquot scriptores pro aegrotare, inuenio e quorum unus est Achilles Tatius,Historiar quae nondum edita est de Leucippe & Clitophonte, lib. 2, ἐ-χ

festum

112쪽

ipsi no exemplum asterre. Verum ut huic de eis morborum appellationibus sermoni finei a imponam,hoc saltem costat,harum qu isi que plerisque magnum esse nostrie linguaestu cum Latina coniensem. Monitum aute ita volo lectorem, nostram voce Dieae vel

hi ii quum dicimus vfer de diere,vel Faure dimo illi tri illis annumerandam esse: ne alioqui, iis siquis Latine itidem diaetam hoc appellati dum esse contendat,hanc Latinitatem siruitia spectam habeat,quum ipse Cicero hoc voibe cabulo in Epist.vetatur. sed ego laeta curari tui incipio, chirurm t.edet. Aut si hoc vocare nolit Latine loqui quu plane Gmca vox ἡ a sit πα- at Ciceroniane loqui appellet. γα Quid λ nullumne ad hanc classem perti- siti nes vo cabulum asserti potest,pure ac m oti re Latinum,quod Gallicu etiam sit λ Mois vero quaedam etia talia in promptu miri ili ex quibus cst Aa sus quum dicitur Amsilia Abris demptra enim per θncopen po- ti, strema syllaba in Latina voce Gallicam bili inuenies: quum a nobis illud ipsum voce

tur Aars. Qujnetiam vocabulum Medi I, 4 , pene integrum in nostra lingua malas net,Medecine,3c quidem in utraque signi

113쪽

Ex Pos T ATIONI ssisure exqmle, sequentes illos medicos qui Febris exquisitam appellant quam Graeci

πυρετον. Ita enim ex ineptissimis verbis Latinis ineptissima Gallica faciunt.

Sed iam a morbis discedere est tempus. ,r A Graecis aliarum quoque rerum appetidationes lingua nostra sumpsit, quas partim cum Latina communes habet,partim sibi peculiares:& ita ut peculiarem etiam sum quibusdam tribuat.Vt .autem earum potissimum quas inter se communes habent,exempla proferam, est Diade-,vox

Gallica & quidem antiqua, quam a Latinis prius a Graecis, usurpatam fuisse co- stat. Idemque de nomine Mitre dicen .dum est: sed an episcopalis etiam mitrae sectos illos habeamus incertum mihi est.

In quorunda etiam animalium nominib' hoc videre est:vt in Dromadvire. Hoc

enim vocabulum, quod priscis etiam Gallis in usu fuit, multi vix dignum quo via mur hodie existimant. At illi sententiam mutabunt mutare certe debebuno ubi didicerint Graecum esse,nome cameli, quod .apud Liuium etiam exteta Sed quanuis in nostro sermone de quouis camelo dicatur, apud Graecos discrimen inter duo illorum genera ostenditur. Aut enim ego valde fallor', aut quum Graeci iis λον

114쪽

D 'E LAT. s v s P. CA,. I. 99θομαία dicunt, hoc adiiciunt ut ab autero genere distinguant, eorum videlicet qui νωπ φλοροι ab illis dici possent, a Latinis dos iris : ut asellos dossuarios dixit Varro. Quum igitur scribit Liuius, Cameliquos appellant dromadis, nequaquam intelligendum est ut multos existimare video) quosvis camelos alio nomine dromadas appellari: sed perinde esse aesi diceret, Et id camelorum genus quos appellant dromadas . Atque ut a maXimo animali ad minimum veniam Ox Ucurim stex illis de quibus nunc institutus est se mo:quum a Latinis Sciurus dicatur, sicut a Graecis, At vero Xλωρίων, quod est nomen auis,Galli quide, sed non item Latini sertasse,in suam linguam traduxerui. - quan uis enim Plinius Graecam hanc appellationem retineat, non immerito quis dubitet an recepta omnium consense cs.set. Gaza certe Vireonem Vocat: quo nomine etymologia Graeci illius & velut so ma non infeliciter repraesentari videtur. Ridiculum vero est quod vulgus nostrum sibi de illo nomine persuadet, nimiru esse ex eo inditum quod auis haec hanc ipsam voce Lorio sonare videatur. Sed ecce ti

bi aliud quoddam nomen, in quo quum Graecos ni fallor plane imitati simus,

115쪽

mo I O' T v i. A. T I O NI sapud Latinos contra nullum eius vestigiuaextare dici potest. Nomen illud est Te, s,apud architectos: vel potius apud p dores pariter Δ sculptoxes. Quis enim nihi non assenti. lux, coiicieti Termes Pro

dem qui hoc iniihi negabit, illum nosti os Iermes cum illis F-ς mutilatis de quia bus cum alii scribunt, tum vero Thucydidi

des,qui & ipse s μων ηαλι αών vocat minia me cotulisse existimabo. Iam vero & nostroru Picardoru Gareithe non dubiu est . quin sit ex Graeco γαργαρεων. Sed antequaviterius transeam , addam superioribus

voces duas,quaru modo,quu architecturae mentionem facerem, recordatus sis m. eae sunt Base exGraeco βα-,&C mche,ex Nostrum vestimentum mn,non aliud esse quamGraecorum ων,

.alii iam pridem monuerunt. 1llud autem vestis nomen quod propemodum obso- leuit, Pallem , deberi Latinae appellationi pallia, manifestum est. At vestis muli bris nomen corte viris debeamus, quaeri

potest. Monui enim supra esse tale quid quale id quod Latini Crocota uestim,exGrε

haec primae syllabae aphaeresis videri no debet,quum idem in aliis quibusdam voca-

116쪽

Τ DE L Aπ. s v s P. CA PHL IN Bulis fecerimus, ut in K3 m 6 ρυζα,in sol CX cem c. Eadem que Latini usi mihi vid μ' tur cum alibi,tum vero in Mos. Ex Ciaecu enim iοιως, ut opinon adempt4 priorς syl. ' laba , fecerunt illud situm Mos. quum inu ' terdum morem etiam significari νομου ap-i g pellatione videamus: quam eius significa' P tionem sequitur nonnunquam vρrbum inecnon huius passivum νομε f- Caeterum ratione non calleretqua lio

I nem illam qua & supra proposui, de quia

ri. busdam vocabulis Graecis, quaeramέd nuc' i bis cum Latinis sunt comunia; an eae ipsortili fonte an ex Latinorum riuo sint a nobis' ' petit ostendunt cum alia quae a Graecis tua habemus,Latinae aute lingua sunt onuaino ignota quod pauculis hic, alibi auten plurimis exemplis ostendi num vero quod

in una eademque re lingua Latina, minus at diligenter Graecae appes latio sis vestigiis, ' quam nostra institerit. Quod in voce suiatio re pro quo pronuntiatur Saul re vi- illit dere est. quis enim Gallicam rvocem Murule mire non tropius ad Graecam accedere quam Latina Muria fateatur λ Nese H q, vero pluri in as appellia iones duntaxat iter ab illis accepi mus,la d quasdam nostras ad it arietaphori cuillorum iniim Latinis igno-

117쪽

ma Ex P o sT VLATIONI smum Quyeue quod Latini vocant cauda de agmine,scut illi suam ουών, dicere ausinimus. Atque ut tandem finem huic parti imponam, in multis nominibus quae eadcm1unt cum nostris, aut certe propemodum eadem quoium nonnulla e sermone Graeco sunt petita falso suspecta est Latinitas saepe profecto mihi in hoc argumeto Ve santi risus oritur, quu recordor modo Co rum qui mecum pignore contenderint, non esse Latinum Sole pro Souliers Fom M pro La βrme, qua utuntur qui solcas alio nomine calceos conficiunt: modo eorum qui Bracms,sive Brachas, apud ulluscriptorem Latinum extare, quum ego di-ς erem esse nostras Brves,negauerint:modo quoruda qui Puppa pro nostro Poup pee reiecerint:modo aliorum qui Pila proωθὸν, & pilvia pro Pilulis admittere noluerint: modo eorum qui multa animaliunomina nostris similia suspecta habuerit ut Pipio pro Pigron,& Capo pro C tapon, &Αlauda pro Abuetae,& Mustila pro Moulhlet&in piscibus, salmo pro s/ωmon: & Τλα pro Tenche, & Perca pro Perche, de Auspro Alost,&solea pro Auram pro Daura . Quomodo quaeso os aperire audent

ut Latine loquantur, qui tam stulte & --

118쪽

iiii

leti:

perite sunt religiosiὸ Quod si quis in coetu quopiam subi librorum non est copia ες

suo libros afferre decorum non esseo illis talia nomina esse Latina negantibus. ae Pernebantibus,& potius e Gallicis facta esse affirmantibus,eontradicat, nec tamen aliquem Latini scriptoris locum in promptu habeat ut huiusmodi loci memoriae mandari non solent) discedunt non doctiores quam antea, sed multo certe obstinatiores facti.At ego quod huiusmodi homines aliique multi cum illis miretur,addo: ditiorem etiam fuisse olim vocum La tinis respondetium linguam nostra quam ntinc sit, quum sexempli gratia) maiorps nostros videamus dixisse Ancelle, ex Latino Ancilla:& Charire ex Caroer . ex qua appellatione Prisca retinuimus illud loqvddi genus, inire en chartre, de eo qui ad extr mam maciem & tabe etiam redactus est: qualem hi mirum multis afferre carcor se let.Verum ut ex ea ipsa re de qua sermo nunc est, exemplum afferam, apud veteres scriptores nostros quos appellamus Ro mans, inuenitur Lus, pro cuiusdam piscis

nomine: quis obsecro dubitet quin Lm sit Lucius Sed profecto idem usuuenit huic Latinae quod & Gallicae appellat onit ut nimitu quam plurimis ignota si hac tepe-G. iiii.

119쪽

ro Ex Pos Tu LATIONI snate. Quo lubentius Ausonii locum ubi piscis huius mentionem facit, afferam. Ita

i tur ille idyllio quod Mosella inscriptu

est,

obsidet. hic sellos mesarum lectus ad iisses, Feruet fumosis oldo rudore pop- . Verum in piscium mentione oblitus sum nominis Arista,quocum conuenire nostra Areste, plurimis non solym mirum sed in credibile futurum sit: quum tamen usiis ibide ille poeta sit non semς pro co videlicet quod Graeci nominant. Insi nita deniq; sunt quae minime Latina existimantur, quae tamen apud Latinos scri plores, si non primarios, at certe non CO- temnendos,inuenititur. Sed hic scio ponse obiici, multa esse vocabula in quibus siquis nostram linguam ducem sequatur, grauiter in Latinitatem sit peccaturuS.atque ut ab ipsis animalium appellationiabus no discedam,videmus nostrum fouri, quum murem significet, esse tamen dictu

tanquam Soricem.Scio esse multa controuersa, quae ex parte tantum significationi Gallicae vocis respondent, quanuis alio-

sui voce consentiant, scio Foroes Gallicu

120쪽

fri ceps aliud nomen apud nos habere, quod conuenit cum huius substantiui epitheto. r nam rema forcipe dicit Virgilius, ex quo

mi tentari fecimus Temiste.Scio alia multa posise afferri,ob quae non temere linguae no-

η strae fidere nos oporteat:sed propter no- nulla quibus periculum subest, omniane: su sispeecta habere oportet)Aut qui adeo su-olii spiciosi ac meticulosi sunt, cur vel libros,itF vel eos qui vice librorum esse possunt, coxis sulere grauant λ

co nominu usu idem quod in substativorum pol videre est,nimirum ut plerique omnia tu-γus: ta timeant. B o N v s esse Latinis quodata, nobis Bon,pueris etiam notum est sed co- s.;ν uenientiam quae est his adiectivis non in oti. illo tantum vulgari usu, sed in aliis etiamus plerisque, non multi rtassis obseruarui. lici multi corteLatinam illam voce nonnullisiti, adhibere locis reformidaret quib' Galli . toti cam adhibent: quum tamen id cum bonais Latinitatis vcnia facero possint. Ac osten

ta vi quidem iam antea spasina nimiium Ip