장음표시 사용
171쪽
C A P I Τ I S S E C V N D I PAR si TERT IA. DE COMPos ITIs quibusdam praeter illa quorum in praecedetibus facta sparsim fuit mentio hac in parte agerct institui,& quam multa illorum etiam falso
suspectarint,ostendere. Verum antequaad ea composita veniam quae illa potissimum vocis affinitas quam cum nostris habent suspecta reddere videtur, lectorem monebo, quaedam esse quae licet nostris non itidem voce similia sint, in suspicionem tamen & ipsa veniunt. Ex eorum numero est Resarcire. huius enim usum in quibusdam nostrae aetatis scriptoribus reprehensiim esse scio, quti tamen apud Terentium, necnon apud Ciceronem, CXtet.
ac ne in loco Teretii pro reseraetur quod de veste discissa dicit) legendum quis contendat 2r-,vetat Ciceronis autoritas, in oratione pro Caelio hunc comici illius Iocum afferentis. Est vero & aliud cuius lectorem monedum censeo mimirii quosidam immerito refugere coposita quibus
eadem illa praepositio inseparabilis sui vocant grammatici praefixa est, & illorum duntaxat usum sibi permittere quae cidem
illi verbo aliam praepositionem praesiXam
172쪽
psi habent. Cuius rei exemplum extat in Re uaestio & in Restauro. & in hoc quidem dicere possimus, eam quae est cum Galli H co verbo vocis affinitatem in errorem il- usi los impellere: at in illo non item. Reuales co certe pro quo illi audent tantum uti autero composito Conualesic Latinum est, si ulla qua est non solumGellii, sed etiam Naso nis, in Latinitate autoritas. Sic etiam
illi Restauro pro quo multi fas sibi d utaxat es
a se putant uti composito Instauro Latinum t t esse aio, nisi Tacitu & Iustinum,sive Fron- ij, tonem, minime Latine loquutos esse dicet dia dum sit.Sic autem & vocem Repulimr stulis te quidam refugiunt, & Latinitatem Pe is Dum tantum sibi permittere existimant: uil quum tamen Co imi etiam ac Sulsu uix inueniantur: sicut nimirum a Graecis non si solum otis φυγε, sed etia αρ υγ &lisa necnon dicitur.
Nunc ad illa composita venio, quae quutili voce pariter & significatione cum nostrisi a conueniant, suspecta sunt plurimis, tanquam ne ullo quidem modo Latina, aut
iis certe non in illa ipsa si gnificatione. quum , ', alioqui in plerisque si mplox, cuius itidem
vocem una cum s gnisi catione retine mus,
nequaquam sit su spectum. Vemre igitur ut de eo primum dica m, quod primum
173쪽
1 8 Ex Pos T vLΑΤ IONI smemoriar se offert pro nostro vemr, quin Latinum sit, nemo dubitat fortassis etiam nemo de superuemre pro Gallico Suruenir: at multi si verum fateri velint) s se de Interuenire dubitare fatebuntur, Pro
nostro Entreuemr: multo etiam magis de Reuenire pro Reuenir, & Conuenire Pro
Conuemr id est Sistere iudicio. Verum de illis quidem duobus Reuenire & Conuem- re dictum fuit anica de Couenire,inquam, vi iurisconsulti post Plautum eo utuntUri alii autem usus quos itidem retinet nostru Conuenir, satis cuilibet noti esse possunt
at nunc aliorum compositorum faciendamentio fuerit, ab illis, Superuenire dc Int nenire, incipiendo. Superuenire igitur pro nostro Suruenis,ex Variis variorum scriptorum locis notius est esse quidem certe debet quam ut in dubium vocari possit. I
teruenire, licet minus fortasse notum, est tamen apud quo suis scriptores non infrequens adeo Vt hoc tantum addendum esse videatur, nos illum etiam usiim dare nostro Entreuenir quem iurisconsulti dant suo interuenire. Ex Deuenire fecimus iti
dem Deuenir: ita ut haec Latina sexempli gratia) Deuenit ad maturitatem , possis hisce Gallicis interpretari, Il est deuenti meur. Eodemq; modo haec, Deuenit is moriam, istis,
174쪽
DE L Α T. S V s P. C A P. I I. 139Iles deuenti mitide. Neq; vero nullum nobis usum praebet Disconuemre. nam Discon uenit Anser nos, quo utitur Horatius) est id quod dicimus Nous disionue m. Quinctiam nome Disionuerrunce hinc doduximus quasi dicas D foenuem entiam: Vt pro cotrario C onuementia dicimus Conuentanoe. At Vero Contrauemre no ausim dicere significatione quoque respondere nostro Cotr HGur, qudd nondum talem omnino illius usum inuenerim,qualis est huius.ut omittam, apud Ciceronem scribendum potius
csse contra ueniret, disiuncte, quam contra ueniret coniuncte:& in alio loco oentra uenero potius quam coentraueneris. sicut nimirum apud cudem in Academicis qua stionibus reprobauit coniuncte in pleris. que exemplaribus legitur pro reprobauit. Composito subuenire quavis vltimum locum dederim, aliquid tame obseruatione dignissimum habeo quod de illo proponam mimirum linguam nostram ex eo fecisse duo,videlicet subuenir pro quo ma te scribunt plerique sumenir, confundentes cum eo verbo quod ex Superuenire deduximus & so enir.& in illo quidem verbo Subuenir plane sequi vulgare illius su venire V sum ut Subuem re paverib- , pro eo quod dicimus subuenir aux pa ures,
175쪽
16o Ex PosΤvLATIONIS eodemque modo, Di ficultatibus agicuius subuenire,pro his nostris Subuenir aiax nec siteR de que un) at vero in s ouuenir pro Soubuenir, hoc autem pro Subuenir) alium
verbi usum sequi, similem ei quem habet
tione ex Hχ , nificate itidem Venire, est compositum. Sed ubi huius significationis exemplum in Latino Subuenire e tat Etiamsi nullu afferri posset ex iis quae supersunt Latinorum scriptis, nostram tamen linguam hic quoque verbi Latini si
gnificationem una cum voce accepisse credercm : quod in quibusdam aliis nostrae linguae vocabulis, quae & ipsa sunt e Latinis facta, obseruarim quasdam significationes, quas quum Latina ipsa minime a quoquam existimarentur habere,ipse contra earum excplatadem repererim. Quods non reperissem , credibile csse dixissem, etiamsi apud nullum extaret eorum scriptorum qui ad tempora nostra peruenerunt, ex aliis tamen quempiam ita usum fuisse: aut etiam ex illis ipsis aliquem, in iis quidem certe scriptis quae interciderunt. Sedenim ad illam verbi subuenire significationem quod attinet, quan uis a nemine quod sciam) obfirmatam,unius tam C eorum qui quotidie multorum manibus te
176쪽
li DE L A Τ. s v s P. C A P. Ι Ι. IcIo runtur, autoritate confirmabo. Is est Statius in hoc loco,Thcb. I, at i Quὸdsi prisita luunt autoru criminu genaes , , ἡ subuenitque tuis sera haecsententia curis, 7 la Percensere aeui sinii , quo tempore tandem ita Τerraron furiis abolere Cr secula retro
Iu Emendare Di est' pi Mihi enim dicenti subuenire hoc in locottidi G ci επιρχειὸ significationem habere,
Iisi neminem fore puto qui non assentiatur. tra Dico autem επυχα, ,non qua
uis in hoc melius etiam praepositio Graecat E Latinae respondeat) quod unicum huius ista exemplum inuenerim,& quidem mihi suillit spectum,ut in meo Thesauro Graecae lin-sj guae docui. Obseruandum praeterea
ita est,uerbum quoque Sucrurrere, metapho ii ii ra plane simili quum uenire & currere eo
n. st dem pertineant illam vulgarem de qua ilia prius dixi significationem, sitnuique hancori si posteriorem habere. nos tamen nostro Se taurir quod Ox illo Succurrere fecimus, ius priorem duntaxat dare,cam nimirum qualla, i ponitur pro opitulari. Libet autem eade iis opera & alia huius formae composita cum
177쪽
162 Ex vos TVL ATIONI SEMvuriria bvine, vel Empurir l minutie, quod Latini dicunt Incurrere in odii . Item --onurir uasime, pro Incurrere in crimen. utroq;
autem horum loquendi generum ipse etiautitur Cicero. Addi autem illis potest
hure,pro Percurrere librMn. Qua in significatione alioqui dicimus etiam, Passer ea
Verbum quoque illud Tenere, cuius varios usus nostro Tenir conuenire, in sup rioribus ostendi, multa composita habet
Quaedain etiam sunt verba simplicia
quae in sermone nostro non usurpamus, quum tamen iis quae ex illis per compositionem sunt facta,parua cum immutatio ne utamur. Talia sunt, Reoruoir, Conoetioir, Decem ir, Peroeuoir, ex quo postea factum Appercruoir pro his Latinis, Recipere, Co-cipere, Decipere, Percipere. at pro Excipere, significate Numero eximere, dicimus Ex- aer ex frequentativo Exaltare Sicelia quavis pro simplici verbo Ducere raro utamur nostro Dinre, quu tame ex coposi-
178쪽
MDE L A T. S V s P. C A P. II. 16stisLatinisGallica facimus, no alio uti solemus, cade quae in Latinis est praepositione illi praefigetes.Vt enim In re dicut,ita&nos Induire, pro Persuadere : & Reduire, ex Reduaere: dc Prodiar ex Producere: & Deduis. re,ex Deducere: veluti quum dicitur Deduce re desidim .Item Seducere ex Seduire, in illa nimirum significatione metaphorica qua pro Decipere ponitur, imitando prorsiis metaphoram Graeci verbi α--αν. Sonat
enim hoc quoq; proprie quasi quis dicat
Extra viam ducere. Compositum Tra-dvire vix ausim his adiicere, licet ex Tr. ducere factum: quod pro Traduire unitare vix Latinum esse videatur Traducere bbrsi. At Condvire nihil commune habet cum Cmducere, quum Condire in una significa
tione nobis sit quod illis est Deducere :&Conducere pro Prodesse, sit Dinre.Nam Hoc hi conducit, nobis est Ceci me duit. Vnde Du able pro Conducibile. Idem vero quod in illis compositis activis,in his etia neu tris facimus , ut in illis non autem in verbo simplici Latinam vocem retineamus:
in his inquam, Alpikr, CHi kr,DUμr,in1 Iis Persilhr, Resillar. sunt enim ex Latinis, Assii kre Consi lare, Des ,re, Insishre, Persi Ihre, Resi sere. Sed quis erit finis, si ea quae in aliis plurimis verborum cop ositis sup-
179쪽
164 Ex vos T v LATIONI spetunt huius conuenientiae exempla, coaceruare velims ipse certe lecto or ad haec in tues, alia sibi quam plurima facile collige re poterit: ideόque tales compositorum series in aliis quoque verbis proponere non statui. Α D vERBA igitur ea venio, quibus vocula R E aut D F, per compositionem,' ut in Latino sermone, sic etia in Gallico,p fixa est: ut ostendam quanta nos hic quoque in plurimis verbis commoditate priuemur,atque ut omnia tuta, quod ad Latinitatem attinet, timeamus. Atque ut de particula illa RE prius dicam ,eam ver bis pristiam , aliquando otiosam & o natus tantum causa positam videri scien dum est: vi in Reheire & Reuincire,nec non in Reformidare, item in Recubare: nisi forte epitasin quandam ea in certis quibusdam verbis declarari dicamus: Interdum vale re idem quod Retro , ut in Repesto, Recedo, RegredioriNonnunquam contrariam sim plici significationem efficere, ut in Reci gere, Re ire, Reaudere apud Maronem, Re- pignerare, apud Vlpianum, & Reptan bare apud eundem: Quandoq; iterationem si gnificare rut apud Graecos aia in compo sitione) veluti in Resimo pro οε αλαμβάνω:&Ac Readisio, pro ιυακάζω.NOnmanquam Vi-
180쪽
cissitudine,eo modo quo ian verbis pravi xum: sicut in Redamo,pro α π φιλοῖ de Remordeo pro αιῖδάκνω. Sic autem & in nostro
sermone haec ipsa vocula RE hosce duos posteriores usus habet: sed vix dici potest quanta sit circa usum huius particulae RE quam quidam grammatici praepost ione inseparabilem appellant multorum reli gio, vel potius superstitio, quae os illis Ob- thurat, quum tamen viam sibi ostensa insequi & vestigiis classicorum etiam scriptorum insistere volentes, facile apud Latinos verba suis respondentia sint inue turi. Ad ea enim quod attinet quibus nos particulam RE praefigimus ad declaranda iterationem, multi candem Latinis quae alioqui significatione Gallicis respodent, pr figerensi audent, qudd haec ipsa coposita non reperiant: quasi vero talis compositionis analogia ut ita dicam) esse exe-pli vice non possit.Inueniunt enim hunc particular i litus usum in verbis quibusdan
neutris,in activis etiam nonnullis, & paLsuis. Ex neutris est Reuenire, quo Cicero post Plautii utitur, pro nostro Reuenir: ite Recurrere apud illii comicu & alios scri-Ptores,pro Remurir,vel Jxaemurire in Redormire, pud Pliniu iuniore, pro Redormir:itc in Regerminare,pro Rerermer: in Recrescere